pptx

Mikołaj
Autorka prezentacji:
Iwona Kiełdanowicz
Święty Mikołaj wedle
różnych legend
i baśni w okresie
świąt Bożego
Narodzenia rozwozi
dzieciom prezenty.
Podróżuje saniami
ciągniętymi przez
zaprzęg reniferów.
Zamieszkuje Laponię lub
biegun północny.
Pierwowzorem postaci rozdającej prezenty dzieciom był
Święty Mikołaj, biskup Miry, który cały swój majątek rozdał
biednym.
Jedna z legend głosi, że pewien człowiek, który
popadł w nędzę, postanowił sprzedać swoje trzy
córki do ciężkiej pracy. Gdy biskup dowiedział
się o tym, nocą wrzucił przez komin trzy
sakiewki z pieniędzmi. Wpadły one do pończoch
i trzewiczków, które owe córki umieściły przy
kominku dla wysuszenia.
Stąd w
krajach, gdzie w powszechnym użyciu były
kominki, powstał zwyczaj wystawiania przy nich
bucików lub skarpet na prezenty.
Wizerunek Mikołaja ulegał zmianom na
przestrzeni lat w wielu krajach na świecie.
Dawniej przedstawiany był jako starzec z okazałą brodą, często
w infule i z pastorałem oraz workiem prezentów.
Dnia 6 grudnia (w rocznicę śmierci świętego) grzecznym dzieciom
przynosił prezenty, a niegrzecznym (na ostrzeżenie) rózgę.
Obecny wizerunek – czerwony płaszcz i czapka –
w 1930 roku wykreował Fred Mizen, który narysował
Mikołaja dla koncernu Coca-Cola.
Jako postać związana ze sprzedażą Mikołaj jest popularny
w okresie świątecznym także w krajach Azji - w Chinach jest
tam znany jako Staruszek Bożonarodzeniowy (圣诞老人).
Na skutek przenikania do europejskiej tradycji elementów
kultury amerykańskiej, także w Europie Mikołaj utożsamiany
jest coraz częściej z Bożym Narodzeniem i świątecznymi
prezentami.
W większej części Europy, w tym
w Polsce, mikołajki obchodzone są
tradycyjnie 6 grudnia.
Rankiem tego dnia dzieci, które przez cały mijający rok były
grzeczne, znajdują prezenty, ukryte pod poduszką, w buciku
lub w innym specjalnie przygotowanym w tym celu miejscu
(np. w skarpecie).
W Wielkopolsce, na Kujawach, na Kaszubach i na Pomorzu
Zachodnim prezenty na Boże Narodzenie przynosi Gwiazdor,
Mikołaj daje prezenty 6 grudnia.
W Małopolsce prezenty pod choinką zostawia Aniołek,
natomiast 6 grudnia prezenty przynosi Mikołaj.
Na Dolnym Śląsku oraz na Opolszczyźnie prezenty w Boże
Narodzenie przynosi Gwiazdka.
6 grudnia – Mikołaj.
Sinterklaas, czyli holenderski Mikołaj pojawia się już w połowie listopada.
Przypływa do Amsterdamu na małym statku, a następnie na siwym koniu
objeżdża miasto witany przez tłumy mieszkańców. Jego pomocnicy, zwani
Czarnymi Piotrusiami, rozrzucają słodycze.
Wieczorem 5 grudnia dzieci w Holandii, licząc na
prezenty, wystawiają buciki przed kominkiem.
Tradycyjnymi mikołajkowymi prezentami są
czekoladowe litery - każda osoba otrzymuje pierwszą
literę swojego imienia.
W czasach reformacji, kiedy to walczono z kultem świętych, Mikołaj w Szwecji
zniknął, a zastąpił go Jul Tomte. Karłowaty skrzat już od wieków zajmuje się
rozdawaniem świątecznych prezentów. Zdobył serca dzieci i tym samym wyparł
tradycję Mikołaja w Szwecji.
Jul Tomte pojawia się pod koniec gwiazdkowej kolacji,
wkładając prezenty do skarpet zawieszonych przy kominku.
Często także doczepia do nich karteczki z wierszowaną
zagadką.
Co prawda Włosi mają swojego Św. Mikołaja - Babbo Natale, który
przynosi prezenty w pierwszy dzień Bożego Narodzenia, jednak to na
prezenty od La Befany czeka się cały rok. Jest to złośliwa wróżka,
o odrażającym wyglądzie, która lata na miotle i obdarowuje dzieci
upominkami w noc poprzedzającą Święto Trzech Króli.
Tradycja nakazuje zostawić La Befanie na stole kieliszek wina
i cytrusy. Grzeczne dzieci mogą spać spokojnie - rankiem
znajdą przy poduszce lub w skarpecie mały prezent.
Niegrzecznym z kolei trafi się czosnek.
Także i w niemieckiej tradycji znajdziemy podobną postać - to Frau Berta.
Podobnie jak Befana nie należy do najbardziej urodziwych. Przy tym
wszystkim ma wielkie stopy i ogromny nos. Zakrada się nocą do dzieci,
usypia te grzeczne, a resztę straszy. Najczęściej zostawia prezenty na
parapetach lub schodach.
W Hiszpanii nie należy się nastawiać, że prezenty znajdziemy
pod choinką. Przyniosą je dopiero 6 stycznia Trzej Królowie:
Kacper, Melchior i Baltazar. Według legendy, przybywają ze
Wschodu i przywożą dzieciom podarunki.
Jeśli były niegrzeczne, dostają węgiel.
Należy wieczorem, przed pójściem spać, przygotować
marchewkę dla wielbłądów.
We Francji upominki przynosi Père Noël, wkładając je
do wyczyszczonych bucików. Jednak najbardziej
znaną postacią w okresie Bożonarodzeniowym we
Francji jest Święty Marcin.
Legenda głosi, że Święty Marcin pomagał ludziom
potrzebującym i biednym. Podobno któregoś dnia zgubił
swojego osiołka, którego nie umiał znaleźć. Z pomocą przyszły
mu dzieci, które w nagrodę dostały ciasteczka.
W Rosji Świętego Mikołaja nazwano Dziadkiem Mrozem
(ros. Дед Мороз), ze względu na podobieństwo do bajkowej
postaci nazywanej Moroz Krasnyj Nos. Zgodnie z tradycją,
rozdaje on prezenty wraz ze Śnieżynką.
Dzieci jednak twierdzą, że
nie ważne kto przynosi prezent:
Mikołaj, Gwiazdor, Dzieciątko,
Aniołek czy Gwiazdka – ważne,
że przynosi prezent!
Przyjedź do nas, Mikołaju!