Teorie pielęgniarstwa

Tematyka wykładów
1. Filozofia pielęgniarstwa – droga rozwoju
Filozofia pielęgniarstwa
Ogólna refleksja ,uogólnienie, ukazujące jak rozumiane jest pielęgniarstwo oraz jakie
czynniki warunkują utrzymanie zdrowia człowieka lub powrót do niego.
Celem filozofii jest ukazanie ogólnego, konkretnego obrazu pielęgniarstwa oraz zasadniczych
idei leżących u jego podstaw./ J.Górajek- Jóźwik/Trzy komponenty filozofii pielęgniarstwa
/ Salsberry, 1994/.
Filozofia pielęgniarstwa zawiera:
- Ontologię
- Epistemiologię
- Etykę
1.1 Założenia
1.2 Nurty filozoficzne
1.2.1 Filozofia troski
1.3 Istota filozofii pielęgniarstwa polskiego
1.3.1. Model J. Watson
2. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich
2.1 NANDA
Diagnoza pielęgniarska to kliniczna ocena reakcji jednostki, rodziny lub środowiska na
istniejące lub potencjalne problemy zdrowotne/procesy życiowe.
Rodzaje diagnoz pielęgniarskich to: diagnoza właściwa, diagnoza ryzyka, diagnoza wstępna,
diagnoza samopoczucia oraz diagnoza syndromu.
2.2 ICNP
Diagnoza pielęgniarska- to zjawiska (problemy),które pielęgniarka spostrzega w stanie
zdrowia i które wymagają podjęcia interwencji.
Wersja 1.0 z 2005r zawiera 7 osi:
•
Przedmiot – obszar uwagi np. ból, bezdomność, wiedza
•
Klient – podmiot uwagi
•
Osąd – ocena sytuacji, kliniczna opinia np. spadający poziom, ryzyko, zwiększony
•
Czas – okres trwania zdarzenia np. przewlekły, przyjęcie
•
Działanie – celowe działania podejmowane przy pacjencie,
•
Lokalizacja – umiejscowienie np. brzuch, poradnia
•
Środki – sposób lub metoda działania np. bandażowanie, technika podawania
insuliny, konsultacja dietetyczna.
3. Modele pielęgnowania nawiązujące do humanistycznej komunikacji: I.King, B. Duldt,
3.1 Model pełnienia ról społecznych
Podstawowe założenia
•
Podstawą opieki jest troska o człowieka
•
Celem opieki jest opieka zdrowotna osób i grup
•
Ludzie są otwartymi systemami w stałej interakcji z otoczeniem
•
Systemy interakcji:
–
osobisty system
–
interpersonalny system
–
system społeczny
Imogena King określiła 4 uniwersalne elementy teorii :
•
system społeczny,
•
zdrowie,
•
spostrzeganie,
•
relacje interpersonalne
Pielęgnowanie jest zdefiniowane jako proces akcji, reakcji i interakcji, poprzez który
pielęgniarka i klient dzielą się informacjami o swoim postrzeganiu sytuacji pielęgnacyjnej.
Celem pielęgnowania jest pomoc jednostkom w utrzymaniu zdrowia, aby mogli
funkcjonować w swoich rolach.
Proces pielęgnowania składa się z działania, reakcji, interakcji i transakcji.
ADL – system społeczny- spostrzeganie - relacje interpersonalne pielęgnacyjny
• Oddychanie
• Jedzenie i picie
• Wydalanie
• poruszanie
• Sen i odpoczynek
• Ubieranie i rozbieranie
• Temperatura ciała
• Skóra i higiena osobista
• Komunikowanie się
• Religia
• Praca/ Zabawa - rozrywka/
• Nauka
- zdrowie – problem
3.2 Model humanistycznej komunikacji
Pielęgniarstwo – sztuka i nauka o pozytywnych humanistycznych interwencjach w
zmieniających się stanach zdrowia człowieka, który współdziała w środowisku potencjalnych
lub rzeczywistych krytycznych sytuacji w życiu.
Proces pielęgnowania obejmuje : rozpoznanie, planowanie, realizację oraz ocenę.
Elementy pielęgniarstwa : Porozumiewanie ( komunikowanie), opieka(troszczenie),szkolenie
(edukacja).
Humanizujące
Dehumanizujące
• dialog
monolog
• indywidualne
schematyczne, kategorie
• holistyczne
częściowe
• wybór
dyrektywy /narzucanie/
• równość
poniżanie
• szacunek
lekceważenie
Zbiór interakcyjnych wzorców komunikacji :
1. Zaufanie – jedna osoba polega na drugiej.
2. Samo-ujawnianie -/ otwarcie siebie/ - to ryzykowanie odrzuceniem poprzez mówienie o
swych uczuciach, myślach itd. biorąc pod uwagę wydarzenia obecne.
3. Informacja zwrotna / feedback/ - opisywanie zachowania, przekonań drugiej osoby plus
wyrażanie własnej oceny.
4. Asertywność – wyrażanie własnych potrzeb, uczuć, opinii w bezpośredni sposób,
uwzględniając poszanowanie wierzeń, uczuć innych.
Konfrontacja – dostarczanie zwrotnej informacji o drugiej osobie plus żądanie zmiany w jej
zachowaniu.
6. Konflikt- wymaga decyzji nad danym problemem. Wybór działań dokonuje się przy
pomocy dialogu.
7. Separacja – ma miejsce pod koniec związku / relacji/. Może być wywołana zmianą lub
wyborem np. klient zostaje przeniesiony na inny oddział, podobnie pielęgniarka może np.
wziąć dłuższy urlop.
Separacja może być humanizująca lub ze smutkiem.
Zaufanie, otwarcie siebie, informacje zwrotne – stanowią centrum humanistycznego
porozumiewania się – centralny trójnóg.
Tematyka zajęć z przedmiotu Kształcenie w zakresie teorii pielęgniarstwa.
Tematyka wykładów
1. Filozofia pielęgniarstwa – droga rozwoju
2. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich
3. Modele pielęgnowania nawiązujące do humanistycznej komunikacji: I.King, B. Duldt,
Tematyka seminariów
1. Utrwalanie wiadomości z zakresu procesu pielęgnowania i klasycznych modeli
pielęgnowania.
1.1 Powtórzenie podstawowych pojęć dotyczących procesu pielęgnowania i klasycznych
modeli pielęgnowania.
1.2 Opracowywanie planów opieki z uwzględnieniem zasad modelu Roper- Logan, D.Orem,
B.Neuman, C.Roy.
2. .Filozofia pielęgniarstwa- istota pielęgnowania
2.1 Wyznaczniki filozofii pielęgniarstwa
2.2 Założenia i istota filozofii pielęgniarstwa polskiego
2.3 Filozofia troski.
3. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich – ICNP
4. Model humanistycznej troskliwości i pielęgniarstwa transkulturowego : J.Watson, M.
Leiniger
5. Interakcyjne koncepcje pielęgnowania : H. Peplau
6. Współczesne koncepcje pielęgnowania cd. : B. Duldt, I. King
7. Utrwalanie wiadomości z modeli pielęgnowania.
7.1 Prezentacja prac przez studentów ( własna koncepcja).
8. Polski wkład w rozwój modeli pielęgnowania.
8.1 Dorobek polskich pielęgniarek: T.Kulczyńska, H. Chrzanowska, R.Hutner i inne
8.2 Model M.Sarnowskiego
9. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich NANDA, ICNP - powtórka
10. Miejsce pielęgniarstwa w strukturze nauk i przyszłości.
10.1 Osiągnięcia naukowe w pielęgniarstwie
10.2 Rozwój pielęgniarstwa – kierunki w przyszłości
11. Model podejmowania decyzji w różnych warunkach kulturowych i etycznych
praktyki pielęgniarskiej.
12. Prezentacja prac własnych (plany opieki), Test kończący zajęcia.
Piśmiennictwo
1. Poznańska S., Płaszewska – Żywko L.: Wybrane modele pielęgniarstwa. Wyd.
Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków, 2001.
2. Górajek – Jóźwik J.: Filozofia i teorie pielęgniarstwa. Czelej , Lublin 2007.
3. Górajek – Jóżwik J.: Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej. Wyd. Lek. PZWL,
Warszawa 2007.
4. Kózka M., Płaszewska- Żywko L. : Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. Wyd.Lek.
PZWL,
Warszawa 2008.
Dodatkowo:
1. Carpenito – Moyet l.J.: Nursing diagnosis. Application to clinical practice – 10th
ed..
Lippincott Williams and Wilkins, 2004.
2. Aggleton P., Chalmers H. : Nursing Models and Nursing Practice. Palgrave, 2000.
3. Kozłowska E., Cierzniakowska K., Szewczyk M.T.: Wybrane diagnozy i działania
pielęgniarskie u chorych z
oparzeniem termicznym. Pielęgniarstwo chirurgiczne i angiologiczne. 2013,1: 2835.
4. Habel A., Cierzniakowska K., Grabowska H.i wsp.: Propozycja realizacji diagnoz
pielęgniarskich z
wykorzystaniem ICNP u chorego operowanego z powodu przepukliny
pachwinowej. Pielęgniarstwo
chirurgiczne i angiologiczne. 2011, 4: 187- 202 .
5. katalog – Międzynarodowa Klasyfikacja Praktyki Pielęgniarskiej - Materiały
dydaktyczne- http://www.umed.pl/pl/index1.php?dir=icnp&mn=tresc-icnp&txt=3245
Zagadnienia do egzaminu z teorii pielęgniarstwa.
1. Filozofia pielęgniarstwa – założenia, istota.
2. Wyznaczniki filozofii pielęgniarstwa
3. Filozofia troski- przykłady
4. Założenia i istota filozofii pielęgniarstwa polskiego.
5. Klasyfikacja diagnoz pielęgniarskich
6. Współczesne modele pielęgnowania: J.Watson, M.Leiniger, I.King,H.Peplau, B. Duldt
7. Dorobek polskich pielęgniarek: T.Kulczyńska, H. Chrzanowska, R.Hutner
8. Model podejmowania decyzji w różnych warunkach kulturowych i etycznych praktyki
pielęgniarskiej.
Studenci z niestacjonarnych studiów magisterskich
Tematyka zajęć z przedmiotu Kształcenie w zakresie teorii pielęgniarstwa.
Tematyka wykładów
1.1 Filozofia pielęgniarstwa – droga rozwoju
1.2. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich - ICNP
2.1. Modele pielęgnowania nawiązujące do humanistycznej komunikacji: I.King, B.
Duldt,
2.2. Klasyfikacje diagnoz cd. NANDA
Tematyka seminariów
1. 1Utrwalanie wiadomości z zakresu procesu pielęgnowania i klasycznych modeli
pielęgnowania.
1.1.1 Powtórzenie podstawowych pojęć dotyczących procesu pielęgnowania i klasycznych
modeli pielęgnowania.
1.1.2 Opracowywanie planów opieki z uwzględnieniem zasad modelu Roper- Logan,
D.Orem, B.Neuman, C.Roy.
1.2. Filozofia pielęgniarstwa- istota pielęgnowania
1.2.1 Wyznaczniki filozofii pielęgniarstwa
1.2.2 Założenia i istota filozofii pielęgniarstwa polskiego
1.2.3 Filozofia troski.
2. Klasyfikacje diagnoz pielęgniarskich – ICNP, NANDA
3. Model humanistycznej troskliwości i pielęgniarstwa transkulturowego : J.Watson, M.
Leiniger
4.1 Interakcyjne koncepcje pielęgnowania : H. Peplau
4.2 Prezentacja planów opieki wg ICNP
5. Współczesne koncepcje pielęgnowania cd. : B. Duldt, I. King
6.1. Utrwalanie wiadomości z modeli pielęgnowania.
6.1.1 Prezentacja prac przez studentów ( własna koncepcja).
6.2. Polski wkład w rozwój modeli pielęgnowania.
6.2.1 Dorobek polskich pielęgniarek: T.Kulczyńska, H. Chrzanowska, R.Hutner i inne
6.2.2 Model M.Sarnowskiego
7. Miejsce pielęgniarstwa w strukturze nauk i w przyszłości.
7.1.1 Osiągnięcia naukowe w pielęgniarstwie
7.1.2 Rozwój pielęgniarstwa – kierunki w przyszłości
7.2 Model podejmowania decyzji w różnych warunkach kulturowych i etycznych
praktyki pielęgniarskiej.
7.3 Test kończący zajęcia.
Piśmiennictwo
1. Poznańska S., Płaszewska – Żywko L.: Wybrane modele pielęgniarstwa. Wyd.
Uniwersytetu
Jagiellońskiego, Kraków, 2001.
2. Górajek – Jóźwik J.: Filozofia i teorie pielęgniarstwa. Czelej , Lublin 2007.
3. Górajek – Jóżwik J.: Wprowadzenie do diagnozy pielęgniarskiej. Wyd. Lek. PZWL,
Warszawa 2007.
4. Kózka M., Płaszewska- Żywko L. : Diagnozy i interwencje pielęgniarskie. Wyd.Lek.
PZWL,
Warszawa 2008.
Dodatkowo:
1. Carpenito – Moyet l.J.: Nursing diagnosis. Application to clinical practice – 10th
ed..
Lippincott Williams and Wilkins, 2004.
2. Aggleton P., Chalmers H. : Nursing Models and Nursing Practice. Palgrave, 2000.
3. Kozłowska E., Cierzniakowska K., Szewczyk M.T.: Wybrane diagnozy i działania
pielęgniarskie u chorych z
oparzeniem termicznym. Pielęgniarstwo chirurgiczne i angiologiczne. 2013,1: 2835.
4. Habel A., Cierzniakowska K., Grabowska H.i wsp.: Propozycja realizacji diagnoz
pielęgniarskich z
wykorzystaniem ICNP u chorego operowanego z powodu przepukliny
pachwinowej. Pielęgniarstwo
chirurgiczne i angiologiczne. 2011, 4: 187- 202 .
5. katalog – Międzynarodowa Klasyfikacja Praktyki Pielęgniarskiej - Materiały
dydaktyczne- http://www.umed.pl/pl/index1.php?dir=icnp&mn=tresc-icnp&txt=3245
Zagadnienia do egzaminu z teorii pielęgniarstwa.
1. Filozofia pielęgniarstwa – założenia, istota.
2. Wyznaczniki filozofii pielęgniarstwa
3. Filozofia troski- przykłady
4. Założenia i istota filozofii pielęgniarstwa polskiego.
5. Klasyfikacja diagnoz pielęgniarskich
6. Współczesne modele pielęgnowania: J.Watson, M.Leiniger, I.King,H.Peplau, B. Duldt
7. Dorobek polskich pielęgniarek: T.Kulczyńska, H. Chrzanowska, R.Hutner
8. Model podejmowania decyzji w różnych warunkach kulturowych i etycznych praktyki
pielęgniarskiej.