Broszura Nr 18 - 2003 CT SHEET No. 15 - HIV/AIDS Zespół Nabytego Braku Odporności lub inaczej AIDS to termin opisujący zbiór objawów i infekcji wywoływanych przez ludzki wirus upośledzenia odporności, znany jako HIV. Edukacja i leczenie to podstawowe narzędzia w walce z rozwojem HIV/AIDS. Zrozumienie podstawowych faktów oraz świadomośd tego, czego można oczekiwad ze strony pracowników ochrony zdrowia może pomóc w walce z chorobą. Jaka jest różnica między HIV a AIDS? Jeśli ktoś zostanie zakażony HIV, niekoniecznie musi rozwinąd się u niego AIDS. Niektórzy zakażeni HIV pozostają zdrowi przez całe miesiące lub lata. Inni mają objawy podobne do objawów grypy, takie jak: gorączka, bóle głowy, mięśni, stawów i brzucha, powiększenie węzłów chłonnych lub wysypkę. Kiedy infekcje zaczynają byd poważne i trudne w leczeniu, to znak że HIV przechodzi w AIDS. AIDS przebiega różnie u każdej zainfekowanej osoby. Niektóre związane z AIDS choroby powodują poważną utratę masy ciała, zapalenie płuc czy nawet nowotwór. Przy braku leczenia, HIV potrafi błyskawicznie mnożyd się w ciele zakażonego i stopniowo niszczyd układ odpornościowy. Jeśli Twój układ odpornościowy jest uszkodzony, wirusy, pasożyty, grzyby czy bakterie, które zazwyczaj nie powodują problemów, mogą spowodowad poważne choroby. Nazywa się oportunistycznymi”. je „zakażeniami Jak można zarazid się HIV? Człowiek może zarazid się HIV poprzez zainfekowaną krew, nasienie, wydzielinę pochwową i mleko zainfekowanej matki. Może się to zdarzyd podczas kontaktu seksualnego, korzystania z tych samych narzędzi do wstrzykiwania narkotyków lub poprzez kontakt z otwartymi ranami i owrzodzeniami. Kichanie lub kasłanie, używanie tych samych sprzętów gospodarstwa domowego lub pływanie w tym samym basenie co osoba zakażona nie powodują zakażenia wirusem HIV. Całowanie w usta niesie ze sobą bardzo małe ryzyko zakażenia. Nie ma dowodów na to, aby wirus rozprzestrzeniał się poprzez ślinę. Pamiętaj, możesz zarazid się HIV od osoby wyglądającej na zdrową lub takiej, u której nie zostały jeszcze przeprowadzone badania na obecnośd wirusa. Transfuzje krwi mogły byd powodem zakażeo wirusem HIV. Sprawdź, czy system krwiodawstwa w Twojej społeczności jest pod tym kątem monitorowany. Czynniki ryzyka Homoseksualizm oraz wstrzykiwanie narkotyków są głównymi przyczynami rozwoju epidemii AIDS. Każdy, kto decyduje się na ryzykowne kontakty seksualne może zostad zakażony HIV. W pewnych krajach, większa liczba młodych osób zaraża się wirusem HIV w wyniku kontaktów heteroseksualnych bez użycia środków zabezpieczających, w innych - wśród zakażonych jest więcej kobiet i osób uprawiających prostytucję. Kiedy należy rozważyd wykonanie testu na obecnośd wirusa HIV? Test na obecnośd wirusa jest jedyną metodą sprawdzenia, czy jest się zainfekowanym. Jeśli masz jakiekolwiek niewyjaśnione objawy lub uważasz, że mogłeś byd wystawiony na działanie wirusa, powinieneś skontaktowad się z pracownikiem medycznym w celu wykonania badania. Jeśli jesteś w ciąży lub ją planujesz, test pomoże Ci podjąd odpowiednie działania zmniejszające ryzyko przekazania wirusa dziecku. Testy na HIV wykrywają obecnośd przeciwciał we krwi, moczu i ślinie. Te przeciwciała to proteiny, wytworzone przez układ odpornościowy organizmu w celu walki z HIV. Jeśli test został wykonany zbyt wcześnie, może nie dad pozytywnego rezultatu i trzeba go powtórzyd. Aby wyniki były pewne, test powinien byd wykonany między 2. a 6. miesiącem od narażenia na kontakt z HIV. Pozytywny wynik nie musi koniecznie oznaczad, że masz AIDS. Jeśli objawy są poważne, a wirus mnoży się szybko, lekarz powinien zlecid niezbędną kurację Zrozumied możliwości leczenia Leczenie antyretrowirusowe, lepiej znane jako lek ARV, może pomóc osobie z HIV żyd dłużej, bardziej zdrowo i produktywnie. Jednakże, ARV nie leczy AIDS, lecz zwalnia rozwój wirusa HIV. Jeśli przyjmujesz ARV, możesz nadal przenosid wirusa na inne osoby. Jest wiele rodzajów ARV. Aby uzyskad najlepsze rezultaty kuracji, należy stosowad kombinację trzech lub więcej zleconych leków. Są także specjalne rodzaje kuracji dla kobiet w ciąży, młodocianych, narkomanów oraz ludzi z takimi infekcjami, jak wirusowe zapalenie wątroby czy gruźlica. Leczenie HIV/AIDS może byd skomplikowane. Bezpośredni kontakt ze specjalistą pomoże wybrad odpowiedni sposób postępowania. Leki ARV mogą wywoład efekty uboczne, niekiedy bardzo dotkliwe. ARV reaguje z innymi lekami, niektórymi narkotykami, produktami ziołowymi, a także z pewnymi rodzajami pokarmów, powodując poważne choroby. Przerwanie leczenia może spowodowad uodpornienie się organizmu na ARV. Decyzję o przerwaniu lub zmianie sposobu leczenia należy przedyskutowad z lekarzem. Alternatywne terapie takie jak: homeopatia, zioła, akupunktura i techniki relaksacyjne nie są rozważane w leczeniu HIV. Niektóre z nich mogą pomóc Ci poczud się lepiej, podczas gdy inne mogą byd niebezpieczne. Porozmawiaj ze swoim lekarzem zanim zdecydujesz się na alternatywną terapię. Bądź szczery wobec sprawującego opiekę zdrowotną personelu, który będzie chciał poznad Twój tryb życia. Palenie, narkotyki oraz alkohol są niewskazane, gdyż mogą osłabid Twój układ odpornościowy i prowadzid do infekcji. Odżywianie się, aktywnośd fizyczna, praca zawodowa, leczenie to istotne problemy, które powinieneś przedyskutowad i zaplanowad z profesjonalistami do spraw ochrony zdrowia. Ciąża a HIV Jeśli jesteś w ciąży oraz jesteś zakażona HIV, możesz ograniczyd ryzyko zakażenia dziecka poprzez przyjmowanie ARV i zrezygnowanie z karmienia piersią. Personel medyczny powinien Ci zorganizowad warunki porodu, leczenie ARV oraz poradnictwo zdrowotne. Zaangażuj się w powstrzymanie rozprzestrzeniania się HIV/AIDS Współpraca między ludźmi, społecznościami i paostwami jest podstawą w walce z HIV/AIDS. Niezależnie od tego, czy jesteś zakażony HIV, czy nie, możesz odgrywad ważną rolę uaktywniając się w swojej społeczności. Programy edukacyjno-zapobiegawcze pomogą Ci zmienid zwyczaje, określid własne ograniczenia oraz szanowad ograniczenia innych ludzi. Pomaganie innym i ufanie tym, którzy mogą pomóc Tobie, są priorytetowymi działaniami w walce z AIDS. Staraj się poznad możliwości pomocy istniejące w obrębie Twojej społeczności lokalnej. Istnieją specjalne programy (takie jak wymiany igieł a uzależnienie od narkotyków), których celem jest leczenie ludzi i obniżenie wskaźnika zakażeo HIV. Chroo siebie, jeśli jesteś zakażony. Każda następna infekcja przenoszona drogą płciową może zmienid Twój status nosiciela HIV w chorego na AIDS. Aby powstrzymad rozwój HIV zarówno zakażeni, jak i zdrowi powinni: Praktykowad abstynencję seksualną lub wiernośd Używad męskich i damskich kondomów Nie używad wspólnego sprzętu do wstrzykiwania narkotyków Chronid otwarte rany, oczy i usta przed kontaktem z krwią. Napiętnowanie i dyskryminacja związane z HIV/AIDS często przeszkadzają ludziom w ujawnieniu swojego statusu nosiciela HIV i szukaniu pomocy medycznej, co w rezultacie tylko przyśpiesza rozprzestrzenianie się choroby. Programy edukacyjne i uświadamiające społeczeostwo umożliwią młodzieży, dorosłym i ludziom zakażonym HIV zmierzyd się z problemami dyskryminacji i napiętnowania. Więcej informacji na temat HIV/AIDS szukaj na stronach: w j. polskim: www.aids.gov.pl w j. angielskim: www.unaids.org www.hivnetnordic.org www.avert.org www.aids.org Tę inicjatywę wspiera