Choroby nowotworowe.doc (80 KB) Pobierz CHOROBY NOWOTWOROWE Nowotwory złośliwe – swoisty rodzaj choroby genetycznej, stanowią duży problem społeczny. W Polsce co roku zapada na nie ok. 110 tys osób. Choroby nowotworowe mają ścisły związek z czynnikami karcynogennymi działającymi w środowisku człowieka. Ok. 80 % z nich wywołane jest czynnikami środowiska. W tym również nawyków – palenie tytoniu. Rak zaczyna powstawać wtedy gdy komórka wyłamuje się spod kontroli mechanizmów decydujących o jej podziałach i lokalizacji. W warunkach prawidłowych istnieje równowaga między tempem podziału komórki a ich utratą. W przypadku nowotworów więcej komórek przybywa niż ginie. Niepohamowane wzrost związany jest z dużą niestabilnością, utratą zdolności różnicowania, nabyciem zdolności naciekania – migracji oraz kolonizacji czyli inwazji obszarów zwykle zajmowanych przez inne rodzaje komórek. Większość zmian odróżniających komórki nowotworowe od normalnych to zmiany ilościowe rzadziej jakościowe. Komórki nowotworowe zmieniają kształt, nabywają zdolności do nieograniczonej proliferacji. Stają się nieśmiertelne oraz częściowo lub całkowicie tracą zdolność przylegania do siebie i do macierzy pozakomórkowej. I. Zmiany w komórkach mogą dotyczyć w błonie komórkowej transportu metabolicznego, ruchliwości białek błonowych, intensywności tworzenia pęcherzyków błonowych. II. zmiany adhezyjne adhezji powierzchniowej nieprawidłowa organizacja filamentów aktynowych nadprodukcja aktywatora plazminogenu III. zmiany we wzroście i podziałach komórek zapotrzebowania na czynniki wzrostowe nabycie zdolności do nieograniczonych proliferacji – nieśmiertelność nabycie zdolności do proliferacji zawiesinie Przekształcanie komórek prawidłowych w nowotworowe transformacja nowotworowa i jest następstwem zmian w różnych genach. Proces złożony wieloetapowy i długim procesem utajenia ( u człowieka od kilku lat np. występowanie białaczek u ludzi napromieniowanych po wybuchu – 20 – 30 lat u ludzi eksponowanych na chemiczne czynniki nowotworowe. ) W okresie utajenia komórka przechodzi wiele zmian, które w konsekwencji przekształacaja jej fenotyp z prawidłowego na nowotworowy 4 etapy 1. preinicjacja – komórka narażona na prekarcynogeny i karcynogeny czynniki fizyczne – promieniowanie jonizujące czynniki chemiczne – ze środowiska zewnętrznego – benzofluoran, safrol, amigdalina, tomasyna etc. czynniki biologiczne – wirusy, toksyny, bakterie i pasożyty zaburzenia hormonalne – nadmiar estrogenu Na tym etapie istotne są predyspozycje genetyczne ( ten etap trwa przez całe nasze życie ). Informacje wirusowe stanowią około 20 % wirus zapalenia wątroby typu B – hepatitis B rak wątroby ( wirus HBV ) wirus Epsteina – Barra ( EBV ) chłoniak Burkitta, chłoniaki z ................... B u osób z niedoborem odporności, rak części nosowej gardła wirus opryszczki typu II ( Herpex simplex wirus HSV II ) rak szyjki macicy ludzki wirus brodawczaka ( Human papillo ma wirus HPV ) rak zewnętrznych narządów płciowych, rak odbytu lub skóry ludzki retrowirus T-limfocytozy typu I HTL 1 białaczka dorosłych wywodząca się z limfocytów T Jeżeli przyjmiemy że ryzyko nowotworu u osób zdrowych wynosi 1 na 1000 to u osób z predyspozycja genetyczna już 1 na 100. jest to zespół predyspozycji zapadania na nowotwory występujące w rodzinach. gruczolowatość, polipowatość jelita grubego retinoblastoma guz Wilmsa zespół Li-Fraumeni - zapadalności na raka sutka u kobiet zespół wpływający na metabolizm związków rakotwórczych uszkodzonych enzymów biorących udział w metabolizmie zespół defektywnej reperacji uszkodzeń materiału genetycznego o Xerodermia pigmentorium o Ataxia teleangiectaria Chorzy z tymi defektami genetycznymi zapadalności na choroby nowotworowe U ludzi nowotwory uwarunkowane genetycznie stanowią kilka % wszystkich. 2. właściwa inicjacja – rozpoczyna się wraz z pojawieniem się I mutacji. Kolejne mutacje mogą występować spontanicznie, ale mogą również być wynikiem działania czynników z etapu pierwszego i prowadzą do transformacji. Okres od kilku do kilkudziesięciu lat. Mutacje niezbędne po przeprowadzeniu komórki prawidłowej w nowotworową tworzą tzw tor mutacyjny. Jeżeli pierwsza z mutacji toru zostaje odziedziczona to czas niezbędny do transformacji komórki nowotworowej zostaje skrócony bardzo znacznie z kilkudziesięciu do kilku lat. Wspólnymi cechami wszystkich dziedzicznych nowotworów jest tendencja do zapadania w młodym wieku, wieloogniskowość i występowanie obustronnie guzów w narządach parzystych. 3. promocja – komórki nowotworowe zwiększają swoją aktywność mitotyczną. Coraz większa liczba genów ulega mutacjom. Dochodzi do zmian jakościowych i ilościowych w chromosomach. Powstają różne subklony komórek nowotworowe prowadzące do utworzenia ograniczonego rozrostu nowotworu liczącego 106 – 107 komórek. Nowotwór insitu – otacza zazwyczaj naczynie krwionośne, które dostarcza substancji odżywczych i tlenu, pozostałe komórki wymierają. Czynniki wzrostu wydzielane przez naczynie mogą stymulować komórki nowotworowe do wzrostu. Etap ten trwa krócej niż kilka lat. W fazie tej niektóre cechy fenotypowe np. zahamowanie różnicowania i inwazyjność mogą zostać odwrócone – fakt ten wykorzystuje się w praktyce w zmianach przedrukowych – leukoplachii? – czynniki antypromocyjne – cykliczne nukleotydy, retinoidy, niektóre hormony. 4. progresja – trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Komórka guza coraz większe zmiany w genomie. Dalsza presja selektywna powoduje powstawanie klonów komórek które nabywaja zdolności do swobodnej migracji i przemieszczania się w inne rejony organizmu. Cechami tego typu klonu są duże zmiany we właściwościach adhezyjnych białek błon komórkowych oraz znaczny wzrost poziomu enzymów proteolitycznych głównie kolagenozy czwartej. W powstawaniu komórek nowotworowych towarzyszy wiele zmian w materiale genetycznym. Kolejne mutacje zmieniają komórkę prawidłową w nowotworową. Przeciętny tor mutacyjny liczy od kilku do kilkunastu niezależnych mutacji w różnych genach ( do dziś poznano w całości tylko tor raka jelita grubego ). Tor mutacyjny RAKA JELITA GRUBEGO nabłonek prawidłowy utrata genu reparatywnego nowotworu APC nadmierna proliferacja nabłonka aktywacja onkogenu ras mały guz łagodny utrata genu supresorowego nowotworu DCC guz duży utrata genu supresorowego nowotworu P53 guz inwazyjny szybka akumulacja mutacji przerzuty DNA komórki prawidłowej zawiera wiele genów odpowiedzialnych za nowotwory onkogeny komórkowe ( –onc ) protoenkogeny ( proto –onc ) Wiele z tych onkogenów jest homologicznych z wirusowymi w 20 – 90 % r –onc Mutacje protoonkogenów powodują, że ich zmienione produkty białkowe upodabniaja się w działaniu do produktów wirusowych. Antyonkogeny – geny supresorowe transformacji nowotworowej. Wiele protoonkogenów koduje czynniki wzrostu i ich receptory. Inne kodują białka wiążące GTP, czynniki transkrypcyjne. ONKOGEN yes, sea, ras sis fms FUNKCJE PROD. kineza białkowa trypsyny czynnik wzrostu PDGT recesywny czynnik wzrostu M-ISP mas N-ras myc, rel, ski recesywne angiotensyny białko wiążące GTP czynniki transkrypcyjne Tych onkogenów znamy ponad 200. W prawidłowo funkcjonującej komórce produkty genowe uczestniczą w różnych szlakach metabolicznych. Jeżeli utrata jakiegoś genu prowadzi do transformacji komórek prawidłowych w nowotworowe to taki gen nazywa się genem supresorowym albo onkogenem. Znamy ich ok. 20. TP53 RB1 APC NF2 17q13.1 13q14 5q21 czynnik transkrypcyjny kontrola prawidłowej proliferacji cząstka adhezyjna ... Plik z chomika: porcelainlucy Inne pliki z tego folderu: Aberracje chromosomowe.pdf (130 KB) Aminokwasy, tłuszcze, kwasy nukleinowe, tłuszcze, budowa komórki i tkanki.doc (108 KB) Aminokwasy.doc (133 KB) Analiza porównawcza budowy szkieletów kręgowców.pdf (50 KB) Anatomia Człowieka - Czaszka.pdf (101 KB) Inne foldery tego chomika: Barbara Bukała BIOLOGIA (bozydarczyslawa) Biologia(1) (elmariachi7) Tablice Biologiczne Zgłoś jeśli naruszono regulamin Strona główna Aktualności Kontakt Dla Mediów Dział Pomocy Opinie Program partnerski Regulamin serwisu Polityka prywatności Ochrona praw autorskich Platforma wydawców Copyright © 2012 Chomikuj.pl