Choroby nowotworowe - Biolka - porcelainlucy

advertisement
Choroby nowotworowe.doc
(80 KB) Pobierz
CHOROBY NOWOTWOROWE
Nowotwory złośliwe – swoisty rodzaj choroby genetycznej, stanowią duży problem społeczny. W
Polsce co roku zapada na nie ok. 110 tys osób.
Choroby nowotworowe mają ścisły związek z czynnikami karcynogennymi działającymi w
środowisku człowieka. Ok. 80 % z nich wywołane jest czynnikami środowiska. W tym również
nawyków – palenie tytoniu.
Rak zaczyna powstawać wtedy gdy komórka wyłamuje się spod kontroli mechanizmów decydujących
o jej podziałach i lokalizacji.
W warunkach prawidłowych istnieje równowaga między tempem podziału komórki a ich utratą. W
przypadku nowotworów więcej komórek przybywa niż ginie. Niepohamowane wzrost związany jest
z dużą niestabilnością, utratą zdolności różnicowania, nabyciem zdolności naciekania – migracji oraz
kolonizacji czyli inwazji obszarów zwykle zajmowanych przez inne rodzaje komórek.
Większość zmian odróżniających komórki nowotworowe od normalnych to zmiany ilościowe rzadziej
jakościowe.
Komórki nowotworowe zmieniają kształt, nabywają zdolności do nieograniczonej proliferacji. Stają
się nieśmiertelne oraz częściowo lub całkowicie tracą zdolność przylegania do siebie i do macierzy
pozakomórkowej.
I.
Zmiany w komórkach mogą dotyczyć
w błonie komórkowej  transportu metabolicznego, ruchliwości białek błonowych,
intensywności tworzenia pęcherzyków błonowych.
II.
zmiany adhezyjne
 adhezji powierzchniowej
 nieprawidłowa organizacja filamentów aktynowych
 nadprodukcja aktywatora plazminogenu
III.
zmiany we wzroście i podziałach komórek
  zapotrzebowania na czynniki wzrostowe
 nabycie zdolności do nieograniczonych proliferacji – nieśmiertelność
 nabycie zdolności do proliferacji zawiesinie
Przekształcanie komórek prawidłowych w nowotworowe  transformacja nowotworowa i jest
następstwem zmian w różnych genach.
Proces złożony wieloetapowy i długim procesem utajenia ( u człowieka od kilku lat np. występowanie
białaczek u ludzi napromieniowanych po wybuchu – 20 – 30 lat u ludzi eksponowanych na
chemiczne czynniki nowotworowe. )
W okresie utajenia komórka przechodzi wiele zmian, które w konsekwencji przekształacaja jej
fenotyp z prawidłowego na nowotworowy  4 etapy
1. preinicjacja – komórka narażona na prekarcynogeny i karcynogeny
 czynniki fizyczne – promieniowanie jonizujące
 czynniki chemiczne – ze środowiska zewnętrznego – benzofluoran, safrol,
amigdalina, tomasyna etc.
 czynniki biologiczne – wirusy, toksyny, bakterie i pasożyty
 zaburzenia hormonalne – nadmiar estrogenu
Na tym etapie istotne są predyspozycje genetyczne ( ten etap trwa przez całe nasze życie ). Informacje
wirusowe stanowią około 20 %
 wirus zapalenia wątroby typu B – hepatitis B  rak wątroby ( wirus HBV )
 wirus Epsteina – Barra ( EBV )  chłoniak Burkitta, chłoniaki z ................... B u osób z
niedoborem odporności, rak części nosowej gardła
 wirus opryszczki typu II ( Herpex simplex wirus HSV II )  rak szyjki macicy
 ludzki wirus brodawczaka ( Human papillo ma wirus HPV )  rak zewnętrznych
narządów płciowych, rak odbytu lub skóry
 ludzki retrowirus T-limfocytozy typu I HTL 1  białaczka dorosłych wywodząca się z
limfocytów T
Jeżeli przyjmiemy że ryzyko nowotworu u osób zdrowych wynosi 1 na 1000 to u osób z predyspozycja
genetyczna już 1 na 100. jest to zespół predyspozycji zapadania na nowotwory występujące w
rodzinach.
 gruczolowatość, polipowatość jelita grubego
 retinoblastoma
 guz Wilmsa
 zespół Li-Fraumeni - zapadalności na raka sutka u kobiet
 zespół wpływający na metabolizm związków rakotwórczych uszkodzonych enzymów
biorących udział w metabolizmie
 zespół defektywnej reperacji uszkodzeń materiału genetycznego
o Xerodermia pigmentorium
o Ataxia teleangiectaria
Chorzy z tymi defektami genetycznymi zapadalności na choroby nowotworowe
U ludzi nowotwory uwarunkowane genetycznie stanowią kilka % wszystkich.
2. właściwa inicjacja – rozpoczyna się wraz z pojawieniem się I mutacji. Kolejne mutacje mogą
występować spontanicznie, ale mogą również być wynikiem działania czynników z etapu
pierwszego i prowadzą do transformacji. Okres od kilku do kilkudziesięciu lat. Mutacje
niezbędne po przeprowadzeniu komórki prawidłowej w nowotworową tworzą tzw tor
mutacyjny. Jeżeli pierwsza z mutacji toru zostaje odziedziczona to czas niezbędny do
transformacji komórki nowotworowej zostaje skrócony bardzo znacznie z kilkudziesięciu do
kilku lat. Wspólnymi cechami wszystkich dziedzicznych nowotworów jest tendencja do
zapadania w młodym wieku, wieloogniskowość i występowanie obustronnie guzów w
narządach parzystych.
3. promocja – komórki nowotworowe zwiększają swoją aktywność mitotyczną. Coraz większa
liczba genów ulega mutacjom. Dochodzi do zmian jakościowych i ilościowych w
chromosomach. Powstają różne subklony komórek nowotworowe prowadzące do utworzenia
ograniczonego rozrostu nowotworu liczącego 106 – 107 komórek. Nowotwór insitu – otacza
zazwyczaj naczynie krwionośne, które dostarcza substancji odżywczych i tlenu, pozostałe
komórki wymierają. Czynniki wzrostu wydzielane przez naczynie mogą stymulować komórki
nowotworowe do wzrostu. Etap ten trwa krócej niż kilka lat. W fazie tej niektóre cechy
fenotypowe np. zahamowanie różnicowania i inwazyjność mogą zostać odwrócone – fakt ten
wykorzystuje się w praktyce w zmianach przedrukowych – leukoplachii? – czynniki
antypromocyjne – cykliczne nukleotydy, retinoidy, niektóre hormony.
4. progresja – trwa od kilku miesięcy do kilku lat. Komórka guza coraz większe zmiany w
genomie. Dalsza presja selektywna powoduje powstawanie klonów komórek które nabywaja
zdolności do swobodnej migracji i przemieszczania się w inne rejony organizmu. Cechami tego
typu klonu są duże zmiany we właściwościach adhezyjnych białek błon komórkowych oraz
znaczny wzrost poziomu enzymów proteolitycznych głównie kolagenozy czwartej. W
powstawaniu komórek nowotworowych towarzyszy wiele zmian w materiale genetycznym.
Kolejne mutacje zmieniają komórkę prawidłową w nowotworową. Przeciętny tor mutacyjny
liczy od kilku do kilkunastu niezależnych mutacji w różnych genach ( do dziś poznano w
całości tylko tor raka jelita grubego ).
Tor mutacyjny RAKA JELITA GRUBEGO
nabłonek
prawidłowy
utrata genu reparatywnego nowotworu
APC
nadmierna
proliferacja
nabłonka
aktywacja onkogenu ras
mały guz
łagodny
utrata genu supresorowego nowotworu
DCC
guz duży
utrata genu supresorowego nowotworu
P53
guz
inwazyjny
szybka akumulacja mutacji
przerzuty
DNA komórki prawidłowej zawiera wiele genów odpowiedzialnych za nowotwory
 onkogeny komórkowe ( –onc )
 protoenkogeny ( proto –onc )
Wiele z tych onkogenów jest homologicznych z wirusowymi w 20 – 90 %  r –onc
Mutacje protoonkogenów powodują, że ich zmienione produkty białkowe upodabniaja się w działaniu
do produktów wirusowych.
Antyonkogeny – geny supresorowe transformacji nowotworowej.
Wiele protoonkogenów koduje czynniki wzrostu i ich receptory. Inne kodują białka wiążące GTP,
czynniki transkrypcyjne.
ONKOGEN
yes, sea, ras
sis
fms
FUNKCJE PROD.
kineza białkowa trypsyny
czynnik wzrostu PDGT
recesywny czynnik wzrostu M-ISP
mas
N-ras
myc, rel, ski
recesywne angiotensyny
białko wiążące GTP
czynniki transkrypcyjne
Tych onkogenów znamy ponad 200.
W prawidłowo funkcjonującej komórce produkty genowe uczestniczą w różnych szlakach
metabolicznych. Jeżeli utrata jakiegoś genu prowadzi do transformacji komórek prawidłowych w
nowotworowe to taki gen nazywa się genem supresorowym albo onkogenem. Znamy ich ok. 20.
TP53
RB1
APC
NF2
17q13.1
13q14
5q21
czynnik transkrypcyjny
kontrola prawidłowej proliferacji
cząstka adhezyjna
...
Plik z chomika:
porcelainlucy
Inne pliki z tego folderu:

 Aberracje chromosomowe.pdf (130 KB)
Aminokwasy, tłuszcze, kwasy nukleinowe, tłuszcze, budowa komórki i tkanki.doc (108
KB)
 Aminokwasy.doc (133 KB)
 Analiza porównawcza budowy szkieletów kręgowców.pdf (50 KB)
 Anatomia Człowieka - Czaszka.pdf (101 KB)
Inne foldery tego chomika:

Barbara Bukała BIOLOGIA (bozydarczyslawa)
 Biologia(1) (elmariachi7)
 Tablice Biologiczne
Zgłoś jeśli naruszono regulamin







Strona główna
Aktualności
Kontakt
Dla Mediów
Dział Pomocy
Opinie
Program partnerski




Regulamin serwisu
Polityka prywatności
Ochrona praw autorskich
Platforma wydawców
Copyright © 2012 Chomikuj.pl
Download