Załącznik Nr 3do Uchwały Nr 14/2012 SYLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) Informacje ogólne Kod modułu B.F.E Filozofia i etyka zawodu położnej, w tym historia zawodu położnej Nazwa modułu Rodzaj modułu Obowiązkowy Wydział PUM Nauk o Zdrowiu Kierunek studiów Położnictwo Specjalność Nie dotyczy Poziom studiów I stopień Forma studiów Stacjonarne Rok studiów I Semestr studiów Letni Liczba przypisanych punktów ECTS 3 Formy prowadzenia zajęć Filozofia: Wykłady – 30 godz.; seminaria – 10 godzin; godziny bez nauczyciela – 10 godz. Etyka: Wykłady – 10 godz.; seminaria – 10 godzin; godziny bez nauczyciela – 5 godz. Osoba odpowiedzialna za moduł Dr n. med. Dorota Ćwiek /adres e-mail: [email protected] Osoby prowadzące zajęcia Dr n. med. Dorota Ćwiek, dr n. zdr. Dorota Fryc Strona internetowa http://www.pum.edu.pl/wydzialy/wydzial-nauk-o-zdrowiu/katedrapielegniarstwa-polozniczo-ginekologicznego Język prowadzenia zajęć polski 2014/2015-2016/2017 Informacje szczegółowe 1. 2. Cele modułu 3. Wymagania wstępne w zakresie Wiedzy Umiejętności Kompetencji społecznych 1. 2. 3. Zapoznanie z historią zawodu położnej i prekursorami opieki położniczo-ginekologicznej. Zapoznanie z podstawowymi założeniami filozofii nauki, antropologii filozoficznej, epistemologii, ze współczesnymi nurtami filozoficznymi i ich wpływem na pracę położnej. Zapoznanie z podstawowymi zasadami etyki medycznej, podstawami historii myśli etycznej w Polsce i Europie oraz współczesną problematyką bioetyczną w odniesieniu do położnictwa. Znajomość zagadnień z zakresu socjologii i psychologii. Umiejętności uzyskane w wyniku kształcenia ww. modułów. Umiejętność komunikacji z pacjentką. Opis efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) numer efektu kształcenia B.F.E_W1 B.F.E_W2 B.F.E_W3 Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Różnicuje przedmiot etyki ogólnej i zawodowej. Posiada wiedzę z zakresu koncepcji filozoficznoetycznych przydatnych w pielęgniarstwie (psychologiczno-personalistyczna, egzystencjalistyczna, kosmiczno-ewolucyjna, etyka niezależna Tadeusza Kotarbińskiego). Charakteryzuje istotę podejmowania decyzji etycznych i rozwiązywania dylematów moralnych w SYMBOL (odniesienie do) EKK B.W50 Sposób weryfikacji efektów kształcenia (forma zaliczeń) E B.W51 SE B.W52 E Strona 1 z 5 pracy położnej. B.F.E_W4 B.F.E_W5 B.F.E_W6 B.F.E_W7 B.F.E_W8 B.F.E_W9 B.F.E_W10 B.F.E_W11 B.F.E_W12 B.F.E_U1 B.F.E_U2 B.F.E_U3 B.F.E_U4 B.F.E_U5 Zna problematykę etyki normatywnej, w tym aksjologii wartości, powinności i sprawności moralnych istotnych w pracy położnej. Zna treść kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej. Zna rodowód ideowo-historyczny etyki położnictwa. Przedstawia ewolucję norm moralnych w zakresie sprawowania opieki położniczej i zasad postępowania z nowonarodzonym dzieckiem. Zna najczęściej występujące dylematy etyczne i ich przyczyny oraz możliwe rozwiązania. Wskazuje problemy bioetyczne w aspekcie: sztucznej prokreacji, transplantacji, eksperymentów medycznych (np. klonowanie embrionów ludzkich) i eutanazji. Opisuje wkład położnych i lekarzy w rozwój opieki położniczej w Polsce i Europie. Przedstawia historyczne formy kształcenia w zawodzie akuszerki oraz proces powstawania pierwszych szkół dla położnych, regulaminów i wymagań stawianych kandydatkom. Zna przepisy prawne dotyczące ochrony prawnej matki i dziecka oraz pracy położnych, a także rolę zawodową położnej w ujęciu historycznym i współczesnym. Analizuje i krytycznie ocenia zjawisko dyskryminacji i rasizmu. Szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopieczną i jej rodziną. Stosuje zasady moralne w realizacji roli zawodowej położnej oraz internalizuje własne wartości. Analizuje przebieg procesów społecznoorganizacyjnych mających wpływ na profesjonalizację zawodu położnej na przestrzeni dziejów. Analizuje historyczne uwarunkowania roli zawodowej położnej i jej wpływ na współczesne położne. B.W53 DE B.W54 D B.W55 E B.W56 D B.W57 E B.W58 D B.W59 DE B.W60 E B.W61 ED B.U15 D B.U31 SD B.U32 SD B.U33 SD B.U34 SE Macierz efektów kształcenia dla modułu (przedmiotu) w odniesieniu do form zajęć B.F.E_W1 B.F.E_W2 B.F.E_W3 B.F.E_W4 B.F.E_W5 B.F.E_W6 Różnicuje przedmiot etyki ogólnej i zawodowej. Posiada wiedzę z zakresu koncepcji filozoficznoetycznych przydatnych w pielęgniarstwie (psychologiczno-personalistyczna, egzystencjalistyczna, kosmiczno-ewolucyjna, etyka niezależna Tadeusza Kotarbińskiego). Charakteryzuje istotę podejmowania decyzji etycznych i rozwiązywania dylematów moralnych w pracy położnej. Zna problematykę etyki normatywnej, w tym aksjologii wartości, powinności i sprawności moralnych istotnych w pracy położnej. Zna treść kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej. Zna rodowód ideowo-historyczny etyki położnictwa. X Zajęcia praktyczne inne ... Ćwiczenia Ćw. projektowe Ćwiczenia kliniczne Ćw. laborat. Symbol modułu lub Student, który zaliczył moduł (przedmiot) wie/umie/potrafi: Zajęcia seminaryjne numer efektu kształcenia Wykład Forma zajęć dydaktycznych X X X X X X X X X X X X X X X X Strona 2 z 5 B.F.E_W7 B.F.E_W8 B.F.E_W9 B.F.E_W10 B.F.E_W11 B.F.E_W12 B.F.E_U1 B.F.E_U2 B.F.E_U3 B.F.E_U4 B.F.E_U5 Przedstawia ewolucję norm moralnych w zakresie sprawowania opieki położniczej i zasad postępowania z nowonarodzonym dzieckiem. Zna najczęściej występujące dylematy etyczne i ich przyczyny oraz możliwe rozwiązania. Wskazuje problemy bioetyczne w aspekcie: sztucznej prokreacji, transplantacji, eksperymentów medycznych (np. klonowanie embrionów ludzkich) i eutanazji. Opisuje wkład położnych i lekarzy w rozwój opieki położniczej w Polsce i Europie. Przedstawia historyczne formy kształcenia w zawodzie akuszerki oraz proces powstawania pierwszych szkół dla położnych, regulaminów i wymagań stawianych kandydatkom. Zna przepisy prawne dotyczące ochrony prawnej matki i dziecka oraz pracy położnych, a także rolę zawodową położnej w ujęciu historycznym i współczesnym. Analizuje i krytycznie ocenia zjawisko dyskryminacji i rasizmu. Szanuje godność osoby ludzkiej w relacji z podopieczną i jej rodziną. Stosuje zasady moralne w realizacji roli zawodowej położnej oraz internalizuje własne wartości. Analizuje przebieg procesów społecznoorganizacyjnych mających wpływ na profesjonalizację zawodu położnej na przestrzeni dziejów. Analizuje historyczne uwarunkowania roli zawodowej położnej i jej wpływ na współczesne położne. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Treść modułu (przedmiotu) kształcenia Symbol treści kształcenia TK01 TK02 TK03 TK04 TK05 TK06 TK07 TK08 TK09 TK10 TK11 TK12 TK13 TK14 Opis treści kształcenia: Filozofia i etyka zawodu położnej Główne systemy filozoficzne starożytnej Grecji, Rzymu i ich przedstawiciele. Wpływ filozofii hellenistycznej na społeczeństwa judeo-chrześcijańskie. Postrzeganie kobiety i jej roli w różnych nurtach filozoficznych starożytnego świata. Wpływ filozofii chrześcijańskiej na opiekę nad ludźmi chorymi, samotnymi, bezdomnymi i potrzebującymi. Zarys logiki. Przemiany w dziewiętnastowiecznej myśli /antropologii/ filozoficznej (Hegel, Marks, Nitzsche). Błąd logiczny. Filozofia nauki i filozofia społeczna Poppera. Pozytywizm. Filozofia polska (mesjanizm, Kotarbiński, Ingarden, Elzenberg). Główne systemy filozoficzne Wschodu, a opieka nad chorymi, cierpiącymi i umierającymi. Współczesne nurty filozoficzne i ich wpływ na postrzeganie rzeczywistości (New Age, Feminizm). Filozofia medycyny, w tym historia i współczesność filozofii pielęgniarstwa. Podstawowe kierunki rozwoju opieki zdrowotnej nad kobietą i dzieckiem w Polsce i na świecie Osiągnięcia w opiece położniczo-ginekologicznej na przestrzeni wieków. TK15 Historia szkolnictwa w zawodzie położnej. TK16 TK17 Powstawanie samorządu zawodowego. Powstanie stowarzyszeń położnych w Polsce i na Odniesienie do efektów kształcenia dla modułu B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W7, B.F.E_W2, B.F.E_W10, B.F.E_W10, B.F.E_U4, B.F.E_U5 B.F.E_W10, B.F.E_W11, B.F.E_U4, B.F.E_U5 B.F.E_W11, B.F.E_W12, B.F.E_U4, B.F.E_U5 B.F.E_W11, B.F.E_U4, B.F.E_W11, B.F.E_W12, B.F.E_U4, Strona 3 z 5 TK18 TK19 świecie. Historia szkół rodzenia. Sławne położne. TK20 Rys historyczny rozwoju pielęgniarstwa. TK21 Etyka jako dyscyplina naukowa, historia myśli etycznej. Rodowód ideowo-historyczny etyki położnictwa. B.F.E_W1, B.F.E_W4, B.F.E_W6, B.F.E_W10, B.F.E_U1, TK22 Zasady etyki medycznej. Koncepcje etyczne w praktyce położnej. B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W6, B.F.E_W7, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, TK23 TK24 TK25 TK26 TK27 TK28 TK29 Kodeks etyki położnej: postawa wobec podmiotu pracy kultura zawodowa autonomia kobiety i jej rodziny prawa rodziców i hospitalizowanego dziecka przykłady dylematów etycznych. Odpowiedzialność, tolerancja, poczucie godności własnej i godności podopiecznych jako warunki właściwej postawy etyczno-zawodowej położnej. Autonomia pacjenta. Funkcje kodeksu etyki zawodowej pielęgniarki i położnej: położna a praktyka zawodowa tajemnica zawodowa, jej zakres oraz ustawowe zwolnienie z obowiązku zachowania tajemnicy. Położna a współpracownicy: solidarność zawodowa i jej granice, położna pełniąca stanowisko kierownicze. Prawa pacjenta a obowiązki położnych: Ustawa o Prawach Pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta Europejska Karta Dziecka w Szpitalu. Problemy etyczne współczesnej medycyny – zagadnienia bioetyki. Autonomia pacjenta w kontekście różnych zdarzeń medycznych. TK30 Dylematy etyczne w pracy położnej i możliwe sposoby ich rozwiązywania. TK31 Odmowa wykonania świadczeń medycznych przez położną ze względu na jej światopogląd. TK33 Socjalizacja pozytywna i negatywna w środowisku położnych – zagadnienia etyczne. Międzynarodowy Kodeks Etyki Położnych. TK34 Karta Praw Pacjenta. TK35 Eksperyment medyczny. TK36 Imperatyw nauk medycznych, a wolność jednostki. TK37 Eugenika – przeszłość, czy przyszłość i teraźniejszość? TK38 Eutanazja i aborcja. TK32 B.F.E_U5 B.F.E_W11, B.F.E_U4, B.F.E_W11, B.F.E_U4, B.F.E_U5 B.F.E_W11, B.F.E_W12, B.F.E_U4, B.F.E_U5 B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W5, B.F.E_W8, B.F.E_W12, B.F.E_U1, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W7, B.F.E_W8, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W5, B.F.E_U3, B.F.E_W4, B.F.E_W8, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W12, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W8, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W12, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W3, B.F.E_W8, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W5, B.F.E_U1, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W3, B.F.E_W4, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_U2, B.F.E_U3, B.F.E_W3, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_W1, B.F.E_W3, B.F.E_W8, B.F.E_W9, B.F.E_U2, B.F.E_U3, Piśmiennictwo i pomoce naukowe 1. Matuszewska E.: Zarys historii zawodu położnej. Wyd. REA s.j., Warszawa 2012. 2. Niebrój L.: Podstawy filozofii pielęgniarstwa. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 2001. 3. Wrońska. I, Mariański. J.: Etyka w pracy pielęgniarskiej. Wydawnictwo Czelej, Lublin 2002. 4. Kodeks Etyki Zawodowej Pielęgniarki i Położnej Rzeczpospolitej Polskiej. Warszawa 2003. 5. Konstańczak S.: Etyka pielęgniarska. Difin, Warszawa 2010. Strona 4 z 5 6. Fry S.T. Johnstone M.J.: Etyka w praktyce pielęgniarskiej. Zasady podejmowania decyzji etycznych. MakMed, Warszawa-Lublin 2009. 7. Brzeziński T.(red.): Historia medycyny. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2000. 8. Waszyński E.: Historia położnictwa i ginekologii w Polsce. Volumed, Wrocław 2000. Nakład pracy studenta (bilans punktów ECTS) Forma nakładu pracy studenta (udział w zajęciach, aktywność, przygotowanie sprawozdania, itp.) Godziny kontaktowe z nauczycielem Przygotowanie do ćwiczeń Czytanie wskazanej literatury Napisanie raportu z laboratorium/przygotowanie projektu/pracy Przygotowanie do egzaminu Inne: Praktyka Sumaryczne obciążenie pracą studenta Punkty ECTS za moduł Obciążenie studenta [h] N S ECTS 60 60 2 10 10 10 60 1 90 3 Uwagi Metody oceniania np.: E – egzamin- rozwiązanie problemu S – sprawdzenie umiejętności praktycznych R – raport D – dyskusja wyników P – prezentacja Strona 5 z 5