Polityka społeczna wobec wyzwań demograficznych i przemian społecznych SERIA WYDAWNICZA pod patronatem Sekcji Pracy Socjalnej Polskiego Towarzystwa Socjologicznego PROBLEMY PRACY SOCJALNEJ Rada Programowa Krzysztof Piątek – przewodniczący Krzysztof Frysztacki, Anna Kotlarska-Michalska, Jerzy Krzyszkowski, Jan A. Malinowski, Andrzej Olubiński, Barbara Smolińska-Theiss, Barbara Szatur-Jaworska, Kazimiera Wódz Polityka społeczna wobec wyzwań demograficznych i przemian społecznych redakcja naukowa Agnieszka Furmańska-Maruszak Anna Wójtewicz Toruń 2016 Recenzenci prof. dr hab. Krzysztof Piątek Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu dr Jan A. Malinowski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Redakcja Marta Malinowska-Reich Opracowanie i korekta Zespół © Copyright by Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT” s.c. Toruń 2016 Wydanie książki dofinansowane przez Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej ISBN 978-83-63955-43-4 Wydawnictwo Edukacyjne „AKAPIT” s.c. 87-100 Toruń, ul. H. Piskorskiej 12/23, tel. 56 648 55 53 e-mail: [email protected] Oferta wydawnicza oraz sprzedaż internetowa: http://www.weakapit.pl tel. 601 880 321 Skład komputerowy: Studio graficzne RASPBERRY.com.pl Druk: Machina Druku, www.machinadruku.pl Spis treści Wstęp ................................................................................................................................................................ 7 Część I Systemy i formy wsparcia opieki nad osobami starszymi – perspektywa międzynarodowa, krajowa i lokalna Agnieszka Furmańska-Maruszak, Anna Wójtewicz Starość i starzenie się w społeczeństwie konsumpcyjnym. Wyzwania i perspektywy dla sektora dóbr i usług dla starszych konsumentów ............................................................................. 13 Teresa Zbyrad Od instytucjonalizacji opieki ku deinstytucjonalizacji. Wyzwania polityki społecznej i szanse rozwoju ................................................ 31 Beata Samoraj-Charitonow Nieformalna opieka cudzoziemek nad osobami starszymi w Polsce ................. 49 Łukasz Jurek Finansowanie opieki długoterminowej w Japonii: uwarunkowania, stan obecny i perspektywy zmian ...................................................................... 77 Joanna Ratajczak-Tuchołka Polityka emerytalna wobec wdów i wdowców – przykład Niemiec ................. 89 Ryszard Necel, Marta Zaręba Usługi społeczne dla seniorów – stan obecny i potencjał rozwoju. Perspektywa regionalna ................................................................................... 105 Anna Mitek Dostęp do świadczeń opieki długoterminowej oraz próba optymalizacji ruchu świadczeniobiorców ............................................................................... 121 Felicjan Bylok, Ewa Dziedziela Ocena lokalnej polityki społecznej wobec seniorów w Częstochowie ........ 137 5 Część II Polityki szczegółowe wobec przemian społecznych Maciej Cesarski Koncepcja społecznej polityki mieszkaniowej w Polsce i jej realizacja po 1989 roku .................................................................................................... 155 Dorota Żuchowska-Skiba Znaczenie sztuki osób niepełnosprawnych – od rehabilitacji do emancypacji ................................................................................................ 171 Tadeusz Kamiński Faith-Based Organizations w perspektywie wielosektorowej polityki społecznej ........................................................................................... 187 Tomasz Karkowski Wpływ ustawy o refundacji leków na dostęp pacjenta do innowacyjnych produktów leczniczych .................................................................................... 201 Ewa Flaszyńska Zintegrowane działania instytucjonalne na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Studium przypadku ............................................. 223 Anna Weissbrot-Koziarska Kompetencje przedstawicieli podmiotów lokalnej polityki społecznej w walce z przemocą ......................................................................................... 237 Agata Wesołowska Odpowiedzialność w działalności zawodowej pracowników socjalnych ........ 255 Zamiast zakończenia Mirosław Grewiński Dylematy rozwoju usług socjalnych w nowym paradygmacie inwestycyjnej polityki społecznej ................................................................... 269 Informacja o Autorach ................................................................................... 293 6