■zanim powstanie ogród PROJEKT OGRODU Dobry plan Kiedy najlepiej zamówić projekt ogrodu i co powinien on zawierać? Jakich kosztów naleŜy się spodziewać? P rojekt ogrodu warto zamówić juz wtedy, gdy powstaje projekt domu lub gdy zaczynamy jego budowę. Pieniądze wydane na projekt na tym etapie mogą się nam wielokrotnie zwrócić, bo unikniemy niepotrzebnych działań i zapobiegniemy późniejszym poprawkom, czyli dodatkowym kosztom. Ziemia Projekt ogrodu gotowy juz na początku budowy pozwala oszacować ilość potrzebnej ziemi, którą moŜna sukcesywnie kupować. MoŜna tez tak zaprojektować ogród, 18 zadbany ogrod by wykorzystać ziemię z wykopów pod fundamenty, co zaoszczędzi kosztów związanych z jej wywózką. nie będziemy musieli później ich przesadzać lub usuwać, co miałoby miejsce, gdyby zostały posadzone za gęsto. Rośliny Elementy architektoniczne Na podstawie projektu moŜemy posądzić rośliny we właściwym miejscu juz w czasie budowy albo jeszcze przed jej rozpoczęciem (jeśli nie kolidują, z budową). Dotyczy to zwłaszcza drzew i niektórych krzewów, które rosną wolno, a często tylko duŜe dają komfort wypoczynku w cieniu lub odosobnieniu od nieatrakcyjnego otoczenia. Jeśli posadzimy rośliny zgodnie z planem, Na etapie budowy najlepiej ustalić kształt tarasu, schodów, podjazdu i wejść do domu, wygląd ogrodzenia oraz rodzaj materiałów wykończeniowych. Gdy dom jest juz ukończony, rodzaj i kolor materiałów uŜytych na taras, schody i ogrodzenie ogranicza wybór i kolorystykę, materiałów do budowy elementów malej architektury, a takŜe kolorystykę roślin. Instalacje Przed rozpoczęciem prac w ogrodzie naleŜy zaprojektować ujęcie wody do podłączenia nawadniania i rozprowadzenie kabli do oświetlenia ogrodu. Często pochopnie wybudowany podjazd uniemoŜliwia doprowadzenie kabli do oświetlenia lub rur nawadniających. Wtedy trzeba go rozbierać lub przeprowadzać instalacje okręŜną drogą co oznacza dodatkowy wydatek. Zdarza się, Ŝe złe zaplanowana instalacja elektryczna powoduje, iŜ wszystkie lampy muszą być uruchamiane jednym włącznikiem (uniemoŜliwia to tworzenie oświetleniem nastroju w ogrodzie i jest nieekonomiczne). Częstym błędem jest takŜe wyprowadzenie wody na zewnątrz budynku rurą o zbyt małym przekroju, co bez kosztownej przeróbki uniemoŜliwią sprawne działanie automatycznego nawadniania. Spotkania z architektem Przygotowanie projektu ogrodu poprzedza zebranie informacji (rozmowa z właścicielami, wizja lokalna). Na tej podstawie architekt przedstawia co najmniej dwie koncepcje zagospodarowania dziatki. W trakcie kolejnych spotkań dopracowywane są pomysły i powstaje szczegółowy projekt realizacyjny. W projekcie ogrodu oprócz układu i dobo ru roślin są informacje dotyczące sposobu ukształtowania terenu, przebiegu komunikacji, wyboru nawierzchni, lokalizacji i wyglądu elementów małej architektury (altana, tarasy, staw, grill, murki oporowe), placu Cena projektu zaleŜy głównie od zakresu opracowania i wielkości dziatki. Zwykle jest to ułamek procentu kosztów zakupu dziatki i budowy domu i zaledwie kilka procent kosztów urządzenia ogrodu (zwykle 38%). Przeciętny projekt kosztuje kilka - kilkanaście zł/m2 powierzchni dziatki. Im jest ona większa, tym cena w przeliczeniu na 1 m2 powierzeni jest niŜsza. Jeśli jest bardzo mała, projekt moŜe kosztować" 2 nawet kilkadziesiąt zł/m , jeŜeli zaś jest duŜa lub zakres opracowania jest niewielki (obejmuje np. tylko dobór roślin) -1 zł/m2. Zazwyczaj projekt zagospodarowania dziatki o powierzchni 2000 m2 (w zaleŜności od zakresu opracowania) kosztuje 20005000 zł. Jeśli opracowanie jest bardzo szczegółowe, moŜe kosztować nawet 10 000 zt. zabaw, lokalizacji kompostownia albo miejsca dla psa. Projekt moŜe określać wygląd ogrodzenia lub śmietnika, system oświetlenia i automatycznego nawadniania, zawiera tez projekty techniczne elementów małej architektury (np. murowanego grilla). Dobry projekt powinien przewidywać rozwój potrzeb właściciela ogrodu, np. określa miejsce na plac zabaw dla dzieci, korty będzie potrzebny dopiero za kilka lat, lub przeciwnie - zawiera propozycje zagospodarowania miejsca po jego rozebraniu. UWAGA Zamawiając projekt ogrodu, lepiej umówić się na jego opracowanie wyłączeniem projektów technicznych małej architektury, która nie zawsze pojawia się w początkowym etapie zakładania ogrodu lub zostaje zastąpiona elementami gotowymi (np. gotowa pergola ze sklepu zamiast autorskiego projektu architekta krajobrazu). Szczegółowe projekty tych elementów moŜna zamawiać później, w zaleŜności od posiadanych pieniędzy. Agnieszka Duc ■ Zadbany ogród 19