Wyzwania w pracy z dziećmi mającymi trudności w czytaniu

Model edukacyjny
Wyzwania w pracy z dziećmi
mającymi trudności w czytaniu
autor: Anna Kilian
Projekt: Praktyka czyni mistrza
Śląska Wyższa Szkoła Zarządzania
im. Gen. Jerzego Ziętka w Katowicach
•Dysleksja jako trudności w czytaniu, któremu
często towarzyszy trudność w pisaniu.
•Zaburzenie zdolności przyswajania wiedzy.
•Dysgrafia – trudności w graficznym opanowaniu
pisania,
•Dysortografia – trudności z opanowaniem
poprawnej pisowni (pomijanie litr, zmiana
kolejności liter, w tym błędy ortograficzne)
•Dyskalkulia – trudności w uczeniu się
matematyki i przedmiotów ścisłych
Przyczyny dysleksji
Opóźnienia rozwoju umysłowego
(niższy niż przeciętny poziom
rozwoju umysłowego),
 Zaniedbane środowisko,
 Poważne wady wzroku, słuchu,
wady neurologiczne (dyskretne
porażenie mózgowe),

Przyczyny dysleksji

Deficyty rozwojowe: zaburzenia funkcji
percepcyjno – motorycznych.

Analizy i syntezy wzrokowej,

Analizy i syntezy słuchowej,

Motoryki,

Integracji ww. procesów,

Pamięci wzrokowej, słuchowej i ruchowej,

Lateralizacji,

Orientacji w schemacie własnego ciała.
Niskiej samoocenie dyslektyków
towarzyszą wtórne symptomy
psychiczne m.in.: poczucie lęku i
osamotnienia, nieporadność,
zniechęcenie, niezadowolenie z siebie,
depresja, brak samoakceptacji, niska
motywacja do działania, niechęć do
podejmowania wyzwań, niskie
aspiracje, lenistwo.
Niska samoocena i brak wiary we
własne możliwości owocują również
stosowaniem taktyk obronnych np..
Samoutrudnianie – angażowanie
się w działania, które obniżają
szansę sukcesu, ale zwalniają z
osobistej odpowiedzialności za
porażkę a w przypadku sukcesu
nasilają osobista chwałę
Przykłady samoutrudniania:
• nieprzygotowanie się do sprawdzianu,
•wybór trudnego zadania uniemożliwiającego
odniesienie sukcesu
•demonstrowanie własnej słabości i bezradności.
„Uczyłem się, byłem przygotowany, ale tak się
zdenerwowałem, że nic nie pamiętam”
Problem wewnątrz i na
zewnątrz
Niepowodzenia szkolne
prowadzą do nieprawidłowości
w zakresie funkcjonowania
psychicznego, społecznego i
emocjonalnego.
•Utrudniony kontakt z otoczeniem, grupą
rówieśniczą,
•Brak umiejętności życiowych
•Zaburzenia emocjonalne
•Nieprzystosowanie społeczne: zachowania
destruktywne, antyspołeczne, buntownicze,
kłamstwa, nadpobudliwość psychoruchowa,
stereotypy ruchowe, ekscentryczne nawyki lub
zamykanie się w sobie i izolacja.
•Wrażliwość na swoim punkcie
Jak pomagać uczniowi
dyslektycznemu w przezwyciężaniu
trudności psychicznych będących
wynikiem niepowodzeń?
Pomagaj budować jego pozytywny
wizerunek własnej osoby
 Dbaj, by nie tracił poczucia własnej
wartości,
 Unikaj porównywania do innych uczniów
 Podkreślaj jego sukcesy
 Dawaj szansę na wyróżnienie się w
czymś

Symptomy:
Symptomy zaburzeń
funkcji wzrokowych i
orientacji przestrzennej.
2. Symptomy zaburzeń
funkcji ruchowej.
3. Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej.
1.
I Symptomy zaburzeń funkcji
wzrokowych i orientacji
przestrzennej
67,3% uczniów z trudnościami w nauce ma
następujące trudności:
 Trudności w przepisywaniu, pisaniu z
pamięci i ze słuchu;
 Mylenie liter, liczb, znaków,
szczególnie o podobnym kształcie;
 Przekręcanie końcówek
Symptomy zaburzeń funkcji
wzrokowych i orientacji
przestrzennej c.d.





Pomijanie drobnych elementów
graficznych,
Błędy ortograficzne,
Rozpoznawanie napisów po cechach
przypadkowych,
Czytanie na pamięć, zgadywanie,
Wolne tempo czytania i czytanie bez
zrozumienia
Symptomy zaburzeń funkcji
wzrokowych i orientacji
przestrzennej c.d.




Utrudnione rozumienie treści,
Słaba orientacja w schemacie własnego
ciała i w kierunkach w przestrzeni,
Zaburzone kierunki przestrzenne,
niewłaściwe proporcje i rozplanowanie na
płaszczyźnie schematów, tabel,
wykresów, rysunków,
Trudności w rysowaniu,
Symptomy zaburzeń funkcji
wzrokowych i orientacji przestrzennej
c.d.
Ubogie i prymitywne rysunki,
asymetria, chaos, brak proporcji,
 Trudności w zrozumieniu struktur
logiczno-gramatycznych: „brat ojca”,
„ojciec brata”,
 Pismo lustrzane,
 Trudności w nauce geografii – mapa,
strony świata, strefy czasowe,

długość i szerokość geograficzna,
Symptomy zaburzeń funkcji
wzrokowych i orientacji przestrzennej
c.d.
Trudności w nauce geometrii – trudności z
odwzorowaniem kształtów
geometrycznych, zakłócona orientacja i
wyobraźnia przestrzenna,
 Trudności w nauce języków obcych,
chemii (zapis reakcji),
 Trudności z arytmetyką: mylenie znaków
nierówności, umieszczanie przecinka,
problemy z przestrzenną organizacją
działań w słupkach,

Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzoną percepcją
wzrokową, orientacją przestrzenną
i lateralizacją.
•
•
•
•
Posadź ucznia w pierwszej ławce,
Na sprawdzianach głośno odczytuj zadania i
polecenia,
W miarę możliwości stosować niebieski lub
zielony kolor druku,
Stosować przejrzysty układ graficzny
sprawdzianów,
Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzoną percepcją
wzrokową, orientacją
przestrzenną i lateralizacją c.d.
Umożliwienie uczniowi
zaznaczenie odpowiedzi na druku
 Powiększyć rozmiar arkusza testu i
odstępów między wersami (Arial,
czcionka 14 pkt; 1,5 odstępu),
 Wprowadzać znacznie uproszczone
schematy, tabele, wykresy, rysunki,
itp.

Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzoną percepcją
wzrokową, orientacją
przestrzenną i lateralizacją
Nie oceniać poziomu graficznego
prac pisemnych,
 W przypadku zadań z geometrii
lub geografii stosować gotowe
rysunki celem dokonania analizy
porównawczej – test wyboru.
 Oceniać wkład pracy i
zaangażowanie, a nie jakość

II symptomy zaburzenia
funkcji ruchowych
28,6% uczniów z trudnościami w nauce
ma następujące problemy:
 Trudności z utrzymaniem
równowagi, z koordynacją ruchów
kończyn podczas chodzenia,
biegania, jazdy na rowerze,
 Trudności z zapamiętaniem
sekwencji ruchowych podczas
wykonywania ćwiczeń na lekcjach
wychowania fizycznego, uczenia
II symptomy zaburzenia
funkcji ruchowych c.d.
Trudności w szyciu,
majsterkowaniu, wycinaniu,
lepieniu – zła koordynacja ruchów,
 Obniżenie sprawności manualnej,
mała precyzja ruchów.
 Słaba technika pisania,
 Nieprawidłowy (zbyt silny, zbyt
słaby) nacisk podczas pisania,
rysowania.

II symptomy zaburzenia funkcji
ruchowych c.d.
Nieprawidłowy chwyt narzędzia
graficznego,
 Duża męczliwość wynikająca z
nieprawidłowego ułożenia dłoni i
nadmiernego napięcia mięśni
przedramienia,
 Słabe prace plastyczne i techniczne,
 Ruchy są zwolnione lub gwałtowne, mało
płynne, kanciaste,
 Mało czytelne pismo,
 Niedokładne odtwarzanie liter w wyrazie,

II symptomy zaburzenia funkcji
ruchowych c.d.





Brak połączeń liter,
Brak należytego odstępu między literami i
wyrazami,
Niepoprawne zagęszczenie liter,
Nierównomierne i niejednolite położenie
pisma,
Dysgrafia, nieestetyczne zeszyty, „ośle
uszy”, niestaranność, wolne tempo
pisania.
Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzonym rozwojem
ruchowym




Umożliwienie zaznaczenie odpowiedzi na
arkuszu,
Nie oceniać poziomu graficznego prac i
estetyki zeszytów,
W uzasadnionych przypadkach zamieniać
sprawdzian pisemny na ustny,
Umożliwienie uczniowi przygotowanie
pracy w formie komputerowej, pisanie
drukowanymi literami,
Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzonym rozwojem
ruchowym



Oceniać wkład pracy i zaangażowanie, a
nie jakość wykonania prac technicznych,
Oceniać zaangażowanie i aktywność, a nie
osiągnięcia sportowe na zajęciach W-F,
Nie obniżać oceny w zadaniach
wymagających sprawności fizycznej,
manualnej czy ruchowej (na lekcjach
różnych przedmiotów).
III Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej
12,1% uczniów z trudnościami w nauce
mają następujące kłopoty:
 Błędy z pisania ze słuchu – w
samodzielnym przepisywaniu,
 Zniekształcenia i uproszczenia pisowni –
bezsensowne zlepki literowe,
 Błędy w zapisywaniu zmiękczeń,
III Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej




Błędy w zapisie i-j, ą-om,
Opuszczanie podwajanie, przestawianie,
dodawanie liter, przestawianie
kolejności,
Opuszczanie końcówek wyrazów,
Przestawianie szyku dyktowanych
wyrazów, zmiana na inne wyrazy o
podobnym brzmieniu lub znaczeniu,
III Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej





W pisaniu ujawniają się
przezwyciężone wady wymowy,
Nienadążanie z pisaniem,
Prymitywna technika czytania –
głoskowanie, sylabizowanie,
Błędy w czytaniu,
Trudności z intonacją czytanych
treści.
III Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej
 Gorsza pamięć słuchowa,
 Trudności z liczeniem w pamięci,
 Trudności z zapamiętywaniem kilku
poleceń jednocześnie,
 Trudności z zapisaniem długich
zdań i uczeniem się pamięciowym
(wiersze, tabliczki mnożenia,
zwroty językowe, reguły, słówka w
języku obcym,
III Symptomy zaburzeń
funkcji słuchowej
Niewłaściwe rozumienie określeń
słownych, abstrakcyjnych,
 Trudności w zrozumieniu
dłuższych wypowiedzi słownych i
złożonych poleceń nauczyciela,
 Ubogi słownik, skróty wypowiedzi.
 Trudności ze zrozumieniem treści
(czytanie prymitywne lub szybkie
z wieloma błędami)

Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzona
percepcją słuchową
Uczeń powinien siedzieć
w pierwszej ławce,
 Stworzyć warunki komfortu
akustycznego,
 Kierować się do ucznia krótkimi,
prostymi i jasnymi poleceniami,
 Nauczyciel powtarza treści, będąc
zwróconym bezpośrednio i w kierunku
ucznia.

Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzona percepcją
słuchową
Zmniejszać ilość materiału
przyswajanego pamięciowo, na rzecz
jego dobrego zrozumienia,
 Nie pytać o pojęcia abstrakcyjne,
definicje, reguły na rzecz
zaprezentowania przez ucznia
praktycznych umiejętności stosowania
definicji,
 Nauczyciel dzieli tekst dyktowany na
mniejsze partie,

Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzona percepcją
słuchową
Nauczyciel:
•
•

•
•
Nie wymaga od ucznia liczenia w pamięci
skomplikowanych działań,
Zamiast czytania całości lektury
wyznacza fragmenty,
Nie wymaga czytania i recytowania z
zastosowaniem intonacji, tempa i pauz,
Rezygnuje z opowiadania przez ucznia
treści filmu lub książki na forum klasy,
Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzona percepcją
słuchową
Rozwija wypowiedzi ucznia przez pytania
naprowadzające,
• Przy ocenianiu wypowiedzi ucznia
nauczyciel bierze pod uwagę trudności w
budowaniu wypowiedzi
wielozdaniowych,
• Nie ocenia błędów lub ocenia liberalnie
błędy w pisowni będące wynikiem
zaburzonej funkcji słuchowej,
•
Propozycje dostosowania dla
uczniów z zaburzona percepcją
słuchową
•
Głośno odczytuje uczniowi polecenia i
zadania,
•
Zastępuje sprawdziany pisemne ustnymi
•
Zapisuje uczniowi zadania, a nie dyktuje,
Ocenia aktywność, wkład pracy,
zainteresowanie przedmiotem,
systematyczność, pilność, stosunek do
nauki.
•
Indywidualizacja pracy ucznia z
dysleksją na lekcjach różnych
przedmiotów
Objawy dysleksji w starszym wieku
szkolnym.
Przykłady trudności na
poszczególnych przedmiotach
Język polski
Wolne tempo czytania i pisania,
• Trudności z zapamiętaniem i
zrozumieniem tekstu czytanego,
• Niekształtne nieczytelne pismo,
• Trudności z uczeniem się tekstów na
pamięć,
• Błędy ortograficzne mimo znajomości
zasad pisowni
• Trudności z organizacją tekstu,
• Błędy gramatyczne.
•
Języki obce
Trudności z wymawianiem i
zapamiętywaniem słów,
• Nieprawidłowa wymowa,
• Trudności z rozumieniem i
zapamiętaniem tekstu mówionego lub
nagranego na taśmie,
• Trudności z zapisem wyrazów, które mają
obraz graficzny odrębny od wyrazu
słyszanego,
• Kłopoty z zapisem wyrazów w poprawnej
formie gramatycznej.
•
Matematyka
•
•
•
•
•
Błędne zapisywanie i odczytywanie liczb
wielocyfrowych,
Przestawianie cyfr,
Trudności z liczeniem w pamięci,
Niemożność opanowania tabliczki
mnożenia,
Problemy z rysowaniem wykresów,
rzutów figur,
Matematyka
•
Trudności w posługiwaniu się
schematami, diagramami, wykresami,
•
Problem z zapisem liczb dziesiętnych,
•
Trudności z zapamiętywaniem definicji
matematycznych,
•
Chaotyczny zapis działań,
•
Błędy w przepisywaniu,
Matematyka
Problemy z rozwiązywaniem zadań
tekstowych,
• Mylenie indeksów dolnych i górnych,
• Trudności w obliczaniu objętości i
powierzchni brył figur złożonych,
• Trudności w obliczaniu dłuższych
równań i układów, pomyłki w zapisie
obliczeń, pomijanie części działania,
mylenie linijek, opuszczanie danego
składnika.
•
Historia i wiedza o
społeczeństwie
Trudności z zapamiętaniem nazw,
nazwisk, dat, chronologii,
• Problemy z analizowaniem i czytaniem
map i wykresów,
• Utrudnione czytanie tekstów źródłowych,
szczególnie napisanych nietypową
czcionką,
• Trudności ze zrozumieniem dłuższego
tekstu.
•
Biologia
•Trudności z opanowaniem terminologii,
•Problemy z organizacją przestrzenną,
schematów rysunków, trudności z
zapamiętaniem i zapisem łańcuchów reakcji
biochemicznych,
•Trudności z zapamiętaniem systematyki.
Chemia
•
•
•
•
•
Mylenie pojęć,
Trudności z zapamiętywaniem symboli,
wzorów reakcji chemicznych,
Nieprawidłowe zapisywanie łańcuchów
reakcji,
Mylenie indeksów dolnych i górnych,
Trudności z rysowaniem wzorów
strukturalnych.
Geografia
•
•
•
•
•
Trudności z posługiwaniem się mapą i
skalą,
Kłopoty z orientacją na mapie, trudności z
określaniem kierunków geograficznych,
mylenie kierunków,
Mylenie pojęć i nazw geograficznych,
zwłaszcza podobnie brzmiących,
Trudności w obliczaniu
współrzędnych,
Problemy z zapisywaniem jednostek.
Fizyka





Trudności z zapamiętywaniem definicji,
Trudności z zapamiętywaniem wzorów i
ich przekształcaniem,
Kłopoty w rozwiązywaniu zadań z
treścią,
Problemy z zapisywaniem jednostek,
Problemy z zapisem indeksów.
Przedmioty zawodowe
Trudności z opanowaniem
pisma technicznego i rysunków
technicznych,
 Problemy z wykonaniem modeli brył,
 Niechęć do rysowania, brak estetyki,
 Trudności ze szczegółowym
analizowaniem obrazów,
 Problemy z widzeniem trójwymiarowości.
 Kłopoty podobne jak w matematyce i
przedmiotach ścisłych.

Wychowanie fizyczne
•
•
•
•
Trudności z opanowaniem układów
gimnastycznych,
Trudności w bieganiu, ćwiczeniach
równoważnych,
Trudności w opanowaniu gier
wymagających użycia piłki,
Problemy z orientacją w schemacie ciała,
trudności ze zwrotem w tył przez lewe
lub prawe ramię,
Dostosowanie wymagań do
specjalnych potrzeb
edukacyjnych uczniów z
dysleksją
Język polski






Oceniać umiejętności odnajdywania
informacji w tekście,
Ocenianie postępów, a nie stanu
faktycznego,
Nieodpytywanie na forum klasy,
Czytanie fragmentów lektury (lub CD).
Dłuższy czas na naukę.
W przypadku dyktanda dać uczniowi
zestaw wyrazów, które pojawią się w
tekście zastosować inną skale w ocenie,
Język polski
•
•
•
•
•
•
•
Skracanie tekstu,
Ćwiczenia słownikowe,
Głośne czytanie przez nauczyciela,
Zapis trudnych słów na tablicy,
Zapis poleceń na tablicy,
Zadawanie pytań pomocniczych,
Krótsze treści do nauki na pamięć,
Język polski
•
•
•
•
Zezwolenie na pisanie drukowanymi
literami, a prac pisemnych domowych na
komputerze,
Umożliwienie uczniowi głośnego
odczytania nieczytelnych fragmentów
prac,
Pomoc w przygotowaniu planu pracy
pisemnej,
Ocenianie osobno strony merytorycznej i
ortograficznej,
Matematyka
Ustne sprawdzanie umiejętności
odczytywania wykresów,
• Nieocenianie graficznej strony wykresów,
rysunków,
• Zwolnienie z obowiązku zapisywania
wzorów w postaci algebraicznej,
• Zastosowanie zeszytu w kratkę do
geometrii,
• Odczytywanie treści zadań i sprawdzenie
stopnia zrozumienia,
•
Matematyka
•
Ocena przebiegu rozwiązania zadania, a
nie tylko wyniku,
•
Możliwość korzystania z kalkulatora przy
długich obliczeniach pamięciowych,
•
Możliwość korzystania z figur
przestrzennych do obliczeń,
•
Stosowanie kolorów w geometrii,
•
Nie wymagać definicji – sprawdzić tok
myślenia,
Fizyka, chemia, biologia
Korzystanie z samodzielnie przygotowanych
na kartce wzorów podczas prac pisemnych,
 Dołączenie ilustracji do wzorów (myślenie
obrazowe)
 Wyrysowanie schematów w powiększeniu,
 Formułowanie definicji własnymi słowami,
 Dopuszczalne mylenie pojęć o podobnym
brzmieniu,
 Nauczyciel pomaga uczniowi przy
przekształcaniu wzoru,

Fizyka, chemia, biologia
•
Wymaganie polskiego nazewnictwa
(biologia)
•
Przeprowadzanie dłuższych
doświadczeń, o których uczeń opowiada,
•
Odpytywanie zawsze, kiedy uczeń
zgłasza chęć wykazania się wiedzą.
•
Wydłużony czas pracy,
Geografia, historia
•
•
•
•
•
•
Mapa zawsze zawieszona na ścianie,
Nauka nazw na zasadzie skojarzeń,
Nie wymagać szczegółowych definicji,
Odwołanie się do doświadczeń ucznia
(dużo wycieczek, pokazów)
Podczas historii oś czasu zawsze na
ścianie,
Przy ocenie uwzględnić prawidłowe
odczytanie stopnia, bez względu na
niewłaściwe podanie długości i szerokości
geograficznej,
Geografia, historia
•Posługiwanie się ołówkiem przy uzupełnianiu map,
•Zapis obcych nazw na tablicy,
•Duża korelacja z innymi przedmiotami,
•Wykorzystanie testów do sprawdzania wiedzy.
•Przy obszernym materiale wymagania powinny ograniczyć się
do przedstawienia zagadnienia jako procesu historycznego
(zrezygnować ze szczegółów)
•Dłuższy czas na zapoznanie się z legendą mapy,
Wychowanie fizyczne
Nie obniżać oceny za mylenie stron
(prawa – lewa),
• Należy wskazać uczniowi miejsce
ustawienia przy wykonaniu
ćwiczeń.
•
JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?



Dostosowanie tekstu do czytania pod
względem ilościowym i jakościowym
(krótkie teksty, większa czcionka)
Nie odpytywać z czytania nowego tekstu
na forum klasy,
Nie obniżać oceny za usterki w czytaniu
(tempo, płynność, poprawność),
JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?
Wydłużać czas na zadanie pisemne,
Uczeń siedzi w pierwszej ławce,
Umożliwić oddawanie prac
pisanych komputerowo,
 Nie oceniać pisma w przypadku
dyslektyków, nie odrzucać jego
prac (niech przeczyta przy
nauczycielu),



JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?
Błędy w pracach poprawiać opisowo.
 Nie oceniać zeszytów za estetykę,
 Oceniać na podstawie wypowiedzi
ustnych i treści prac pisemnych, a nie za
liczbę błędów,
 Rozłożyć w czasie opanowanie materiału
pamięciowego w tym naukę wierszy,

JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?
Częste stosowanie odpowiedzi
ustnej jako głównej formy
sprawdzania wiadomości,
 Częste sprawdzanie zeszytów
celem wyeliminowania błędów w
treści i zniekształceń informacji,

JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?




Nie omawiać błędów na forum klasy,
Stosowanie słowników i innych pomocy
podczas klasówek i prac pisemnych,
Przy wystawianiu oceny brać pod uwagę
wszystkie osiągnięcia i zaangażowanie,
Różnicować formy sprawdzania
wiadomości,
JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?
Organizowanie sytuacji
umożliwiającej odniesienie sukcesu
i zyskania wiary w siebie,
 W trakcie rozwiązywania zadań
tekstowych sprawdzić czy uczeń
zrozumiał treść zadania,
 Głośne czytanie poleceń przed
przystąpieniem do pracy,

JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?
Uwzględnić trudności dotyczące
rozumienia stosunków
przestrzennych, które mogą się
przejawiać w nauce geografii,
geometrii, W-F,
 Mobilizować ucznia do aktywności,
 Stosowanie wzmocnień
pozytywnych, nawet za drobne
osiągnięcia,

JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?


Uwzględnić trudności w uczeniu się
języków obcych – w mówieniu, czytaniu,
pisaniu – minimum 2 tygodnie na
przygotowanie się do sprawdzianu,
Kartkówki ze słuchu – może udzielać
odpowiedzi w języku polskim
(dopuszczalne błędy gramatyczne, które
nie wpływają na ocenę,
JAK JESZCZE POMÓC
DYSLEKTYKOWI?

Kartkówki pisze 5 minut dłużej od
pozostałych osób,

Nie traci punktów za drobne błędy (np.
matematyka, fizyka),

Uczeń pracuje nad sobą celem
wyeliminowania błędów,

Uczeń zobowiązany jest do utrwalania,
powtarzania i systematyczności,
Literatura:
W. Brejnak, Dyslekska, Warszawa 2005
M. Bogdanowicz A. Andryjanek, Uczeń z
dysleksją w szkole, OPERON
Ortograffiti, OPERON
E. Kujawa, M. Kurzyna „Metoda 18
struktur wyrazowych” WSiP 2007