Mazowiecki Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011
advertisement
Mazowiecki Program Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2011-2015 Departament Zdrowia Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego 1 Podstawa prawna realizacji Narodowego Programu ochrony zdrowia psychicznego na lata 2011-2015 zadania dla samorządów powiatów i gmin. 2 • Podstawą prawną Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 28 grudnia 2010 roku w sprawie Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego (Dz. U. z 2011 r. Nr 24, poz. 128), które weszło w życie dn. 18 lutego 2011 r. Delegację do rozporządzenia stanowi art. 2 ust. 6 ustawy z dnia 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. Nr 111, poz. 535, z późn. zm.). • Narodowy Program Ochrony Zdrowia Psychicznego, zwany dalej Programem, określa strategię działań, mających na celu ograniczenie występowania zagrożeń dla zdrowia psychicznego, poprawę jakości życia osób z zaburzeniami psychicznymi i ich bliskich oraz zapewnienie dostępności do świadczeń opieki zdrowotnej. • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 grudnia 2010 r. w § 4, pkt 3 nakłada obowiązek realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego na szereg podmiotów administracji publicznej w tym na samorządy terytorialny wszystkich szczebli tj. województw, powiatów i gmin Kto jest realizatorem • • • Samorządy lokalne – powiatu, gminy, województwa Jednostki organizacyjne służby zdrowia, pomocy społecznej, edukacji, bezpieczeństwa publicznego Organizacje pozarządowe – stowarzyszenia, fundacje, związki wyznaniowe • Organizacje samopomocowe pacjentów i rodzin Państwo jest gwarantem respektowania praw człowieka • Osoby chorujące psychicznie i ich rodziny dźwigające ciężar opieki nad nimi nie są w stanie samodzielnie ubiegać się o swe prawa 3 . Cele operacyjne i szczegółowe Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego będące w gestii samorządu terytorialnego. W Programie określono następujące cele główne: • promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym; • zapewnienie osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym; • rozwój badań naukowych i systemu informacji z zakresu zdrowia psychicznego. 4 zmiana roli i umiejscowienia opieki szpitalnej, która powinna spełniać w systemie rolę wtórną – oddziały psychiatryczne lokalnych szpitali ogólnych (wielospecjalistycznych) przejmują leczenie stanów ostrych, natomiast – jedno-specjalistyczne szpitale psychiatryczne ulegają transformacji w ośrodki oferujące wysokospecjalistyczne programy leczenia i rehabilitacji a leczenie stanów ostrych tylko w zakresie uzasadnionym lokalnie, 5 NPOZP: środowiskowa opieka psychiatryczna • trzy sieci: • lecznictwo (centra zdrowia psychicznego) • oparcie społeczne (ośrodki pomocy społecznej • uczestnictwo społeczno-zawodowe (centra aktywizacji, zatrudnienie chronione i wspierane) • koordynacja • lokalna (powiat, gmina, dzielnica?) • regionalna • centralna • odpowiedzialność • zmiana w działaniu 6 PRIORYTETY PROMOCJI ZDROWIA PSYCHICZNEGO (MPOZP 2011-2015) 1. Zaburzenia spowodowane piciem alkoholu. 2. Zaburzenia depresyjne. 3. Zaburzenia związane z traumatycznymi przeżyciami 4. Zaburzenia geriatryczne związane ze starzeniem się. 5. Zaburzenia wynikające z ubóstwa i bezrobocia. 6. Przewlekłe i nawracające choroby psychotyczne i afektywne. 7. Samobójstwa. 8. Zaburzenia spowodowane zażywaniem substancji psychoaktywnych. 9. Przewlekły stres. 7 Centrum Zdrowia Psychicznego – struktura obligatoryjna CZP Zespół ambulatoryjny Zespół środowiskowy Zespół dzienny Zespół szpitalny - zapewnienie dostępu do psychiatrycznej opieki zdrowotnej - oddział psychiatryczny jako część CZP – rozwiązanie optymalne 8 9 Zadania dla samorządu województwa – utworzenie Centrów Zdrowia Psychicznego - wariant I i II 10 CZP przy szpitalach wojewódzkich 11 1. Samodzielny Wojewódzki Publiczny Zespołu Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej im. dr Barbary Borzym w Radomiu 2. Mazowieckie Specjalistyczne Centrum Zdrowia im. prof. Jana Mazurkiewicza w Pruszkowie, 3. Samodzielny Wojewódzki Zespół Publicznych Zakładów Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej w Warszawie - 2 (ul. Nowowiejska i Dolna) 4. Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych „Drewnica” w Ząbkach 5. NZOZ i Mazowieckie Centrum Neuropsychiatrii i Rehabilitacji Dzieci i Młodzieży w Zagórzu k. Warszawy Oddziały psychiatrii ogólnej na terenie województwa mazowieckiego W 2012 roku 15 podmiotów leczniczych podpisało umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia na świadczenia psychiatryczne dla dorosłych (tzw. psychiatria ogólna) oraz dodatkowo z 3 podmiotami na świadczenia psychogeriatryczne lub psychosomatyczne w oddziale stacjonarnym. 12 Pytanie zadawane przez jednostki samorządu terytorialnego: Z jakiego źródła i w jaki sposób pozyskać środki finansowe na realizację założeń Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego? 13 Środki finansowe przeznaczone na realizację Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego w latach 2011 – 2015 wg rozporządzenia ( w mln zł) Podmiot 2012 2013 2014 2015 Budżet państwa 78,49 78,78 78,48 73,68 jednostki samorządu terytorialnego 52,9 52,9 52,9 52,9 Narodowy Fundusz Zdrowia 66 132 198 264 ( bez nakładów na badania naukowe i inwestycje w resorcie nauki) 14 Mazowiecki Program Zwiększania Dostępności do Form Środowiskowej Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej Zadania • organizacyjne wydzielenie CZP w istniejących placówkach opieki psychiatrycznej, • zdiagnozowanie tzw. białych plam i utworzenie w tych rejonach CZP, • ukierunkowanie działalności szpitali psychiatrycznych na określony typ zaburzeń psychicznych z uwzględnieniem chorób somatycznych i opieki geriatrycznej • dostosowanie infrastruktury szpitali psychiatrycznych do specyfiki działalności, • dostosowanie struktury łóżek psychiatrycznych i leczenia uzależnień do wymogów NPOZP • wytypowanie szpitali ogólnych (powiatowych) gotowych do utworzenia oddziału psychiatrycznego mając na uwadze równy dostęp do świadczeń tego rodzaju dla mieszkańców województwa • stopniowe tworzenie oddziałów ogólnopsychiatrycznych w wytypowanych powiatach szczególnie regionu północno-wschodniego, • stworzenie sieci zespołów środowiskowych na terenie województwa mazowieckiego zgodnie z wymaganiami NPOZP – ok. 100 dla dorosłych i ok. 35-40 dla dzieci i młodzieży, • utworzenie około 1000 miejsc opieki dziennej dla dorosłych i ok. 450 dla dzieci i młodzieży. 15 Mazowiecki Program Zwiększania Dostępności do Form Środowiskowej Psychiatrycznej Opieki Zdrowotnej (program szczegółowy MPOZP) Cel: Wdrożenie modelu środowiskowej opieki zdrowotnej dla osób z zaburzeniami psychicznymi poprzez • Utworzenie i rozwój sieci centrów zdrowia psychicznego zgodnie z zalecanymi wskaźnikami. • Skoncentrowanie specjalistycznej opieki psychiatrycznej w jednostkach dysponujących bazą stacjonarną. • Decentralizacja podstawowego psychiatrycznego lecznictwa szpitalnego poprzez rozwijanie sieci oddziałów psychiatrycznych w szpitalach ogólnych. • Zwiększenie dostępności do psychiatrycznej opieki środowiskowej. • Zwiększenie dostępności do terapii w oddziałach dziennych. 16 Mazowiecki Program Pomocy i Oparcia Społecznego dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Cel Wzmocnienie wsparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w środowisku życia poprzez • Tworzenie sieci powiązań pomiędzy obszarem ochrony zdrowia oraz pomocy społecznej. • Współpracę sektora publicznego z sektorem pozarządowym w zakresie wsparcia osób z zaburzeniami psychicznymi i uzależnionych. • Stworzenie optymalnej sieci stacjonarnej pomocy społecznej dla osób z zaburzeniami psychicznymi. • Zapewnienie pomocy bytowej oraz mieszkaniowej wszystkim potrzebującym osobom z zaburzeniami psychicznymi i uzależnionym. • Stworzenie optymalnej sieci środowiskowych form wsparcia dziennego dla osób z zaburzeniami psychicznymi. 17 Mazowiecki Program Pomocy i Oparcia Społecznego dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Zadania 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 18 inicjowanie i koordynowanie współpracy pomiędzy instytucjami opieki zdrowotnej, pomocy społecznej i rynku pracy, stała wymiana informacji w obszarze wsparcia osób z zaburzeniami psychicznymi pomiędzy kluczowymi instytucjami ochrony zdrowia i opieki społecznej, realizacja programu współpracy z organizacjami pozarządowymi uwzględniającego zadania służące wzmacnianiu i ochronie zdrowia psychicznego, sukcesywne tworzenie specjalistycznych DPS oraz innych form opieki stacjonarnej dla osób z zaburzeniami psychicznymi i uzależnionych wg rozpoznanych potrzeb, w pierwszej kolejności w powiatach pozbawionych takiej formy opieki, udzielenie form wsparcia przewidzianych ustawą o pomocy społecznej (zasiłki socjalne, mieszkania socjalne), tworzenie mieszkań chronionych przeznaczonych dla osób z zaburzeniami psychicznymi i uzależnionych, sukcesywne tworzenie Środowiskowych Domów Samopomocy oraz innych form pomocy środowiskowej dla osób z zaburzeniami psychicznymi wg rozpoznanych potrzeb, w pierwszej kolejności w powiatach pozbawionych takiej formy opieki. Mazowiecki Program Pomocy i Oparcia Społecznego dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Realizacja 1. 2. Zadania z zakresu ochrony zdrowia psychicznego i wsparcia społecznego wpisane zostały do projektu „Programu współpracy z organizacjami pozarządowymi” (MCPS, częściowo ZD) W celu dokonania analizy zasobów pozyskiwane dane z powiatów – Karty Powiatów Trudność Satysfakcjonująca realizacja założeń programu wymaga współpracy wielu podmiotów a przede wszystkim jednostek samorządu terytorialnego wszystkich szczebli Instytucja wiodąca dla poziomu województwa: Mazowieckie Centrum Polityki Społecznej 19 Mazowiecki Program Rozwoju Zróżnicowanych Form Wspieranego Zatrudnienia i Przedsiębiorczości Społecznej Dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Cel Przywrócenie osób z zaburzeniami psychicznymi na otwarty rynek pracy poprzez • Upowszechnianie form wspieranego zatrudnienia oraz przedsiębiorczości społecznej dla osób niepełnosprawnych, w tym z zaburzeniami psychicznymi. • Zwiększenie dostępności rehabilitacji zawodowej, organizacja poradnictwa zawodowego i szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych, w tym z zaburzeniami psychicznymi. Zadania • diagnoza sytuacji w zakresie funkcjonowania wspieranego zatrudnienia oraz przedsiębiorczości społecznej na terenie powiatów, • promocja istniejących spółdzielni socjalnych z terenu województwa jako przykładów dobrych praktyk, • rozwój współpracy pomiędzy publicznymi służbami zatrudnienia a CIS i KIS, • organizacja/współorganizacja targów pracy dla osób niepełnosprawnych, • działania w zakresie aktywizacji zawodowej osób z zaburzeniami psychicznymi realizowane w ramach indywidualnego i grupowego poradnictwa zawodowego, • szkolenie dla doradców zawodowych z Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w W-wie i Filii WUP • prowadzenie działań informacyjnych upowszechniających usługi i instrumenty rynku pracy. 20 Mazowiecki Program Rozwoju Zróżnicowanych Form Wspieranego Zatrudnienia i Przedsiębiorczości Społecznej Dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi Trudności: większość kompetencji i środków finansowych do realizacji zadań przypisanych przez NPOZP dla samorządu województwa w obszarze zatrudnienia znajduje się na poziomie powiatowych urzędów pracy Instytucja wiodąca na poziomie województwa: WUP 21 Mazowiecki Program Rozwoju Zróżnicowanych Form Wspieranego Zatrudnienia i Przedsiębiorczości Społecznej Dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi W celu określenia sytuacji panującej na rynku pracy osób z zaburzeniami psychicznymi w Kartach powiatu wysłanych do starostw (poza Warszawą) zebraliśmy dane dotyczące: Zakłady pracy chronionej zatrudniających osoby z zaburzeniami psychicznymi, osoby upośledzone oraz uzależnione od alkoholu, Centrów Integracji Społecznej Klubów Integracji Społecznej Podjętej działalności gospodarczej (także w ramach spółdzielni) Przedsiębiorczości społecznej Szkoleń zawodowych Poradnictwa zawodowego Staży, przygotowania zawodowego Wyposażenia stanowisk pracy Pracy interwencyjnych Robót publicznych Prac społecznie użytecznych Targów pracy Szkoleń dla doradców zawodowych w zakresie pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi 22 Harmonogram realizacji MPOZP 1. Zadania realizowane przez SWM i WSJO 2. Zadania realizowane przez Miasto st. Warszawę Harmonogram określony został w Warszawskim Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego 3. Zadania realizowane przez samorządy powiatowe (ziemskie i grodzkie) Harmonogram określone w powiatowych programach zdrowia psychicznego zwrócimy się o informacje dotyczące przyjęcia programów (MZ lub bezpośrednio powiaty) 23 Mazowiecka Rada Zdrowia Psychicznego Uchwała Zarządu Województwa Mazowieckiego Nr 1272/55/11 z dnia 21 czerwce 2011r z późniejszymi zmianami. Aktualnie Rada liczy 21 osób 24 Sprawozdanie - podsumowanie • całkowite nakłady finansowe na realizację NPOZP w 2011r. – 1 655 976 zł z budżetu województwa mazowieckiego. • brak nakładów finansowych na upowszechnienie środowiskowego modelu psychiatrycznej opieki zdrowotnej (CZP, przekształcanie szpitali) w 2011r. • uwagi do sprawozdania w formie pisemnej przekazano do Ministerstwa Zdrowia. • W czerwcu 2012 został wydany „Przewodnik – opieka nad osobami z zaburzeniami psychicznymi na Mazowszu” dostępny na stronie internetowej www.mazowia.pl w zakładce „zdrowie” 25 Dziękuję za uwagę 26 Warszawa 19 września 2011
