PYTANIA DO EGZAMINU (Termin zerowy) Z „ANALOGOWYCH UKŁADÓW ELEKTRONICZNYCH cz.I” 1. Na podstawie schematu zastępczego wyznacz częstotliwość graniczną fT tranzystora MOSFET. 2. Jakie są relacje pomiędzy częstotliwościami granicznymi fα , fβ , fT tranzystora bipolarnego ? 3. Wzmacniacz na tranzystorze bipolarnym z dwójnikiem RECE w obwodzie emitera i transformatorem w obwodzie kolektora , UCC = 48 V, spoczynkowy prąd kolektora ICQ = 400 mA, RE = 2 Ω, transformator obciążony jest po stronie wtórnej rezystancją RL= 4 Ω, rezystancja uzwojenia pierwotnego transformatora r1 = 2 Ω, rezystancja uzwojenia wtórnego transformatora r2 = 0,2 Ω, przekładnia transformatora p= z1/ z2 = 5. Ile wynosi napięcie kolektor-emiter UCEQ w spoczynkowym punkcie pracy wynosi ? 4. Proste i kaskodowe lustro prądowe na tranzystorach bipolarnych. Ile w przybliżeniu wynoszą minimalne napięcia wyjściowe w tych lustrach? 5. Proste i kaskodowe lustro prądowe typu „high swing” na tranzystorach PMOS: Ile wynoszą maksymalne napięcia wyjściowe w lustrach, gdy wszystkie tranzystory mają równe napięcia UGS = 0,9V, a napięcia progowe VTp = 0,6 V. 6. Które relacje są prawdziwe ? a) we wzmacniaczu prądowym: Yin Yg , Yo YL b) we wzmacniaczu transkonduktancyjnym: Yg Yin , Z o Z L Zin Z g , Yo YL c) we wzmacniaczu transimpedancyjnym: 7. Oblicz skuteczne wzmocnienie napięciowe w poniższym układzie, na którym mamy: RC = 10 kΩ , RL = 12 kΩ , RE = 2 kΩ , rbe = 4 kΩ , rce= 100 kΩ, rezystancje dzielnika R1 = 300 kΩ i R2 = 80 kΩ, Rg = 5 kΩ, współczynnik wzmocnienia prądowego β =100. U CC a) R1 Rg R1 RC C2 U1 R2 RE RD C2 C1 Rg C1 T Eg U DD b) U2 CE U2 U1 RL Eg R2 RS CS RL 8. Oblicz wzmocnienie i rezystancję wyjściowa wzmacniacza OS z obciążeniem aktywnym w postaci tranzystora PMOS w połączeniu diodowym. Transkonduktancje tranzystorów są równe:gmn = 0,2 mS dla NMOS, gmp = 0,1 mS dla PMOS oraz konduktancje wyjściowe: gdsn = 0,005mS, gdsn = gdsp = 0,007mS. Rezystancja obciążenia RL = 100 kΩ. 9. Oblicz wzmocnienie i rezystancję wyjściowa wzmacniacza OS z obciążeniem aktywnym ze źródłem stałoprądowym na tranzystorach PMOS z kanałem wzbogacanym. Transkonduktancje tranzystorów są równe: gmn = 0,1 mS dla NMOS, gmp = 0,15 mS dla PMOS oraz konduktancje wyjściowe: gdsn = gdsp = 0,005 mS. Rezystancja obciążenia RL = 100 kΩ. 10. Oblicz wzmocnienie i rezystancję wyjściowa wzmacniacza na inwertorze CMOS. Transkonduktancje tranzystorów są równe: gmn = 0,15 mS dla NMOS, gmp = 0,16 mS dla PMOS oraz konduktancje wyjściowe: gdsn = 0,004 mS, gdsp = 0,005 mS. Rezystancja obciążenia RL = 300 kΩ. 11. W symetrycznym wzmacniaczu różnicowym na tranzystorach bipolarnych mamy: transkonduktancje tranzystorów T1 i T2: gmn = 0,15 mS, RC = 50 kΩ, RI = 500 kΩ. Oblicz: wzmocnienie dla sygnałów różnicowych i rezystancję wyjściową na wyjściu symetrycznym, wzmocnienia dla sygnałów różnicowych i rezystancje wyjściowe na wyjściach niesymetrycznych oraz wzmocnienia dla sygnałów sumacyjnych na wyjściach niesymetrycznych. U CC RC U C1 I C1 U1 U BE1 RC U OR T1 I E1 I I C2 T2 IE2 U BE 2 U 2 RI U EE U C2 3 4 3 4 U GG 2 U D1 U D2 U D1 U D2 I D1 U G1 I D2 M1 I D1 U G 2 U G1 M2 U GS1 U GS 2 M1 I D2 UG2 M2 S U GS1 U GS 2 12. Wzmacniacz różnicowy z obciążeniem w postaci lustra prądowego na tranzystorach I I PMOS (Rys. c)). Parametry wzmacniacza: g = 0,2 mA/V ; gds1,2 = 0,002 mA/V ; m1,2 U GG1 U GG M5 M5 gds3,4 = 0,003 mA/V, układ zostanie obciążony rezystancją RL = 200 kΩ. Oblicz U SS różnicowego (UG1 = Ur ; UG2 =0) U SSi rezystancję wyjściową. wzmocnienie dla sygnału U DD c) U G1 M3 M4 I D3 I D4 I D1 I D2 M1 M2 S I U GG M5 U SS UO UG2 13. Wzmacniacz operacyjny ze sprzężeniem prądowym, zrealizowanym na symetrycznym wzmacniaczu prądowym o częstotliwości granicznej 10 MHz i wzmocnieniu stałoprądowym ki = 4,1 w którym zastosowano: R1 = 10 kΩ, R2 = 50 kΩ (rysunek poniżej). Oblicz ile wynosi 3dB-owa częstotliwość graniczna układu nieodwracającego ? R2 R1 + ki 14. Oblicz wzmocnienie napięciowe, rezystancję wejściową i rezystancję wyjściową niesymetrycznego wtórnika emiterowego w klasie A polaryzowanego źródłem prądowym na tranzystorze npn w obwodzie emitera (rysunek poniżej). Parametry układu są następujące: RL = 15 kΩ , dla obu tranzystorów: rbe = 4 kΩ , rce= 100 kΩ, współczynnik wzmocnienia prądowego β =100, źródło sterujące ui ma rezystancję wewnętrzną Rg = 5 kΩ. U CC T1 R I T3 ui io I T2 RL uo U EE 15. Oblicz wzmocnienie napięciowe, rezystancję wejściową i rezystancję wyjściową niesymetrycznego wtórnika emiterowego w klasie A polaryzowanego źródłem prądowym na tranzystorze NMOS w obwodzie emitera (rysunek poniżej). Parametry układu są następujące: transkonduktancje gm1,2 = 0,2 mA/V ; gmb1 = 0,02 mA/V gds1 = 0,004 mA/V ; gds2 = 0,002 mA/V, układ obciążony rezystancją RL = 200 kΩ. U DD U SS M1 io ui RL g ds 2 I SS uo U SS 15. Wyjaśnij dlaczego w symetryczny wtórnik emiterowy w klasie A (rysunek niżej) stosuje się diody D1 i D2. U CC Ip T1 D1 io D2 ui T2 RL uo Ip U EE 16. We wzmacniaczu, którego wzmocnienie ku = 100, górna i dolna częstotliwość graniczna fgw = 1 MHz, fgn = 100Hz zastosowano ujemne sprzężenie zwrotne, w którym transmitancja toru sprzężenia zwrotnego β = 0,01. Oblicz wzmocnienie, górną i dolną częstotliwość graniczna wzmacniacza po zastosowaniu tego sprzężenia. parametry wzmacniacza będą wynosiły: 17. Wyjaśnij w jaki sposób określa się stabilność wzmacniacza w oparciu o kryterium Bodego, korzystając z charakterystyk częstotliwościowych wzmocnienia otwartej pętli T ( j ) k . 18. Wyjaśnij na czym polega kompensacja charakterystyk częstotliwościowych wzmacniaczy operacyjnych tzw. biegunem dominującym. 19. Dobierz rezystancje R1 i R2 we wzmacniaczu odwracającym, aby wzmocnienie układu R2 i2 było równe kuf = −15. i1 R1 Z ud k ud uin uo R3 20. Dobierz rezystancje R1 i R2 we wzmacniaczu nieodwracającym, aby wzmocnienie układu było równe kuf = +15. i1 i2 R1 R3 ud R2 ku d uo 21. Oblicz w jakim paśmie zachodzi całkowanie w integratorze (rysunek poniżej) zrealizowanym na rzeczywistym wzmacniaczu operacyjnym ( z kompensacją biegunem dominującym), dla którego: ωg = 500 sec(-1) ; ωT = 500 ∙105sec(-1) ; przy zastosowaniu elementów stałej czasowej układu całkującego: R1 = 10 kΩ; C = 10 nF. C i2 i1 R1 ud uin k ud uo 22. Częstotliwość rezonansowa stratnego obwodu rezonansowego jest równa f0 =10 MHz, zaś jego dobroć Q0 = 20. Obwód ten obciążony jest rezystancją równoległą RL = 50 kΩ. Przy jakich częstotliwościach maleje o 3 dB względem wartości f0 moduł impedancji Z obciążonego obwodu rezonansowego? 22. Dlaczego dobroć rezonatora kwarcowego charakteryzuje się wyjątkowo dużą dobrocią, zawierającą się w zakresie od kilkudziesięciu tysięcy do kilku milionów, w porównaniu z konwencjonalnymi obwodami rezonansowymi ? 23. Na rysunku poniżej przedstawiono model zastępczy środkowego stopnia rezonansowego wzmacniacza LC z tranzystorami MOSFET: Parametry: gm = 0,5 mA/V; G0 = 0,006 mA/V; G12 = 0,01 mA/V; gds = 0,004 mA/V ; L = 10 μH ; C = 10 pF, C22 = 0,5 pF, C11 = 1 pF. Oblicz częstotliwość rezonansową wzmacniacza, 3dB częstotliwości graniczne, szerokość pasma i moduł wzmocnienia w rezonansie. U in G12 C22 C11 g22 L C G0 G12 C11 U o gmU in G12 1 1 R1 R2 24. Porównaj właściwości niesymetrycznych wzmacniaczy różnicowych OC-OB w układach w. cz. ze wzmacniaczami kaskodowymi. 25. W monolitycznym układzie stabilizatora kompensacyjnego, np. uA723, UIN = 12 V, , UREF = 6 V. Dobierz wartości rezystorów dzielników RA – RB (dzielnik próbkujący napięcie wyjściowe) oraz RC – RD (dzielnik próbkujący napięcie referencyjne) aby uzyskać stabilizowane napięcie wyjściowe UOUT = 3,0 V. 26. W monolitycznym układzie stabilizatora kompensacyjnego, np. uA723, UIN = 18 V, , UREF = 6 V. Dobierz wartości rezystorów dzielników RA – RB (dzielnik próbkujący napięcie wyjściowe) oraz RC – RD (dzielnik próbkujący napięcie referencyjne) aby uzyskać stabilizowane napięcie wyjściowe UOUT = 12,0 V. 27. W układzie z ograniczeniem prądu obciążenia (rysunek poniżej): UIN = 10 V, UOUT = 5 V, UZ2 = 3,3 V, UBEP = 0,7 V, UD = 0,7 V, IOUTmax = 0,5 A. Dobierz rezystancję R5 aby spełnić powyższe założenia. a) U R5 UZ2 DZ2 R4 U BE 3 b) T1 U OUT R5 R1 D T3 U OUT U IN T2 R3 R2 DZ1 I OUT I OUT max I ZW 28. W układzie z redukcją prądu zwarcia: UIN = 10 V, UOUT = 5 V, UBEP = 0,7 V, R5 = 1,0 Ω, R6 = 3 kΩ , R7 = 7 kΩ. Ile wynosi prąd zwarcia IZW w tym układzie ? a) U R5 T1 b) I OUT U OUT R5 R4 U R6 R8 R6 R1 U BE 4 T4 T3 U IN U OUT T2 R3 R7 R2 I OUT I ZW I OUT max 29. Narysuj podstawowy układ sterowanego kontrolera napięcia stałego obniżającego napięcie . Ile powinien wynosić współczynnik wypełnienia przebiegu sterującego γ, aby przy: UIN = 340 V wartość napięcia wyjściowego wynosiła 24 V? 30. Narysuj podstawowy układ konwertera podwyższającego napięcie wyjściowe. Ile wynosi wartość napięcia wyjściowego przy UIN = 12 V i współczynniku wypełnienia przebiegu sterującego γ = 0,4 ? 31. Narysuj schemat konwertera z odwracaniem biegunowości napięcia wyjściowego. Ile wynosi wartość napięcia wyjściowego przy UIN = 6 V i współczynniku wypełnienia przebiegu sterującego γ = 0,4 ? 32. Współbieżny konwerter napięcia stałego z pojedynczym kluczem i dodatkowym uzwojeniem z3 (rysunek poniżej). W układzie UIN = 320 V; z1 = z3; z2 = 0,1 z1. Ile wynosi wartość napięcia wyjściowego przy współczynniku wypełnienia przebiegu sterującego γ = 0,4 ? Ile wynosi maksymalne napięcie na tranzystorze w stanie, gdy jest on odcięty? D1 U z pR 1 z3 iR p z1 z2 D2 u2 I z3 z1 z2 T uK L D3 IO uO C RL 33. Przeciwsobny konwerter z równoległym przetwarzaniem (rysunek poniżej). W układzie UIN = 320 V; z1 = z3; z2 = 0,1 z1. Ile wynosi wartość napięcia wyjściowego przy współczynniku wypełnienia przebiegu sterującego γ = 0,5 ? Ile wynosi maksymalne napięcie na tranzystorze w stanie, gdy jest on odcięty? K2 b D1 p:1 a2 uK 2 UI u3 ut z1 z2 z1 z2 K1 a1 b uK 1 iL p:1 D2 L uL C uO RL