narkomania w Polsce problem AIDS
advertisement
narkomania w Polsce problem AIDS autor: katarzyna jarkiewicz spis treści narkomania definicja leczenie statystyka narkomani w leczeniu stacjonarnym (na 100 tys.) dynamika leczących się narkomanów wykaz używanych środków w 2001 roku dynamika używania środków spis treści narkomani według wieku narkomani według miejsca zamieszkania kobiety – narkomanki młodociani wśród narkomanów rodzaje środków według wieku i płci spis treści AIDS skala zjawiska zachorowania i zgony na AIDS źródła zakażenia liczba zakażeń na 100 tys. ludności zapadalność na 100 tys. ludności narkomania w Polsce DEFINICJA Narkomania to uzależnienie od substancji psychoaktywnych, zwłaszcza tych, których obrót jest nielegalny w Polsce (na podstawie ustawy O przeciwdziałaniu narkomanii z 1997 roku), a których używanie wiąże się z wejściem w krąg specyficznej subkultury narkomanów. LECZENIE Na przymusowe leczenie mogą być skierowane osoby uzależnione, które nie ukończyły 18 lat, przez sąd rodzinny na wniosek przedstawiciela ustawowego, krewnych w linii prostej, rodzeństwa albo z urzędu. Stosuje się leczenie dobrowolne ambulatoryjne, substytucyjne (programy metadonowe) oraz detoksykację. STATYSTYKA W Polsce jest 30-70 tys. osób uzależnionych od narkotyków. Najczęściej po narkotyki sięgają osoby do 24 roku życia, ale duży jest odsetek takich osób w grupie wiekowej 25-34 lat. Nowością jest to, że po narkotyki coraz częściej sięgają nie tylko nieletni, ale także osoby dorosłe („yappe”). STATYSTYKA Polska pod względem używania narkotyków zajmuje 13 miejsce, natomiast pod względem zażywania środków uspokajających bez zgody lekarza, zajmuje pierwsze miejsce w Europie. 18% uczniów szkol ponadpodstawowych przyjmuje lub przyjmowało narkotyki, co oznacza, że prawie co piąty uczeń w klasie zażywał czy zażywa środki psychoaktywne. STATYSTYKA W Polsce jest od 40 do 60 tysięcy osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych (nie licząc osób uzależnionych od alkoholu), a 200300 tysięcy ludzi miało kontakt z tego typu substancjami. Spada ilość narkomanów stosujących iniekcje wynika to ze wzrastającej świadomości młodzieży dotyczącej niebezpieczeństw, jakie niesie ze sobą stosowanie iniekcji, oraz ze stosowania programów redukcji szkód (rozdawanie czynnym narkomanom stosującym iniekcje jednorazowych igieł i strzykawek). STATYSTYKA Na dziesięć osób uzależnionych od opiatow tylko dwie mają szansę powrotu do normalnego życia, osiem musi umrzeć przedwcześnie. Skuteczność wyleczenia narkomana w ośrodkach terapii długoterminowej wynosi 20-30% - w Polsce jest 50 takich ośrodków. Leczenie trwa dwa lata, a koszt pobytu jednej osoby wynosi 50 zł dziennie. STATYSTYKA Rozszerza się wiek osób uzależnionych - z jednej strony coraz młodsze dzieci sięgają po środki odurzające (najczęściej są to środki wziewne), z drugiej wielu biznesmenów, a wiec ludzi pracujących, którzy powinni być dojrzali emocjonalnie, "pomaga" sobie biorąc amfetaminę. NARKOMANI W LECZENIU STACJONARNYM (NA 100 TYS.) 25 23,5 22,2 20 17,7 15,8 15 13,8 12,4 9,4 10 9,7 9,8 10,7 10,9 7,3 5 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 DYNAMIKA LECZĄCYCH SIĘ NARKOMANÓW 500 Przyjęci ogółem 450 Przyjęci pierwszy raz w życiu 400 350 300 250 200 150 100 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 WYKAZ UŻYWANYCH ŚRODKÓW W 2001 ROKU Opiaty 40,4% Mieszane 38% Wziewne 4% Konopie 3,0% Halucynogeny 0,7% Amfetamina 6,0% Kokaina 0,2% Leki uspokajające i nasenne 8,0% DYNAMIKA UŻYWANIA ŚRODKÓW 800 wziewne uspokajające i nasenne amfetamina konopia 700 kokaina 600 500 400 300 200 100 0 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 NARKOMANI WEDŁUG WIEKU 100% 80% 60% 7 7 7 8 8 17 15 14 12 11 24 22 22 33 29 45 + 35-44 25-34 40% 20% 46 52 55 57 4 4 3 3 3 1997 1998 1999 2000 2001 40 0% 16-24 -15 NARKOMANI WEDŁUG MIEJSCA ZAMIESZKANIA ZACHODNIOPOMORSKIE 34,0 WIELKOPOLSKIE 15,0 WARMIÑSKO-MAZURSKIE 38,9 ŒWIÊTOKRZYSKIE 9,0 ŒL¥SKIE 15,1 18,9 15,6 POMORSKIE PODLASKIE PODKARPACKIE 6,9 OPOLSKIE 15,2 MAZOWIECKIE 44,0 MA£OPOLSKIE 5,9 £ÓDZKIE 18,0 LUBUSKIE 75,2 LUBELSKIE 10,2 14,7 KUJAWSKO-POMORSKIE DOLNOŒL¥SKIE 45,0 0 10 20 30 40 50 60 70 80 KOBIETY - NARKOMANKI Odsetki kobiet wahają się od 18% w województwie dolnośląskim do 51% w województwie świętokrzyskim - w porównaniu z 2000 rokiem większe odsetki kobiet pojawiły się w piętnastu województwach, tylko w jednym (dolnośląskie) nastąpił spadek. Z największym wzrostem odsetka kobiet mamy do czynienia w województwie świętokrzyskim. MŁODOCIANI WŚRÓD NARKOMANÓW Największa frakcja niepełnoletnich występuje w województwie opolskim (19%), a najmniejsza w podkarpackim (5%). W sześciu województwach odsetki pacjentów w wieku do 18 lat wzrosły, w pozostałych dziesięciu spadły - spadek nastąpił także na poziomie całego kraju z 13,9% do 12,8%. Największe wzrosty odsetków niepełnoletnich odnotować trzeba w województwach: wielkopolskim, małopolskim i świętokrzyskim. RODZAJE ŚRODKÓW WEDŁUG WIEKU I PŁCI Dla kobiet charakterystyczne są leki uspokajające i nasenne, dla najmłodszych substancje wziewne, dla najstarszych leki uspokajające i nasenne, pozostali opiatów. to przede wszystkim użytkownicy problem AIDS SKALA ZJAWISKA Od wdrożenia badań w 1985 roku do 31 stycznia 2006 roku stwierdzono zakażenie HIV u 9.907 obywateli polskich, wśród których było co najmniej 5.305 zakażonych w związku z używaniem narkotyków. Badania CBOS potwierdzają, że 40% -50% osób zarażonych wirusem HIV to narkomani (w latach 1995-99 liczba osób zarażonych wirusem HIV zmalała dwukrotnie). Ogółem odnotowano 1.732 zachorowania na AIDS 814 chorych zmarło. BIBLIOGRAFIA Prezentację przygotowano w oparciu o prace: Z. Narkomania. wychowawców i Juczyński, nauczycieli, Podręcznik dla rodziców, PZWL, Warszawa 2002, Z. Kuratowska, AIDS. Nowa choroba, „Książka i Wiedza”, Warszawa 1986 oraz informacje zaczerpnięte ze stron internetowych www.narkomania.gov.pl i www.aids.gov.pl. BIBLIOGRAFIA Prawa autorskie wykresów dotyczących problematyki AIDS należą do Magdaleny Rosińskiej i Anny Nitki z Państwowego Zakładu Higieny (http://www.pzh.gov.pl/epimeld/hiv_aids/index.ht m.).
