Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego PROGRAM NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI 311208 O STRUKTURZE PRZEDMIOTOWEJ TYP SZKOŁY: TECHNIKUM RODZAJ PROGRAMU: LINIOWY Warszawa 2012 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Autorzy: mgr inż. Joanna Jakubowska-Wójcik, mgr inż. Andrzej Pyszczek Recenzenci: dr inż. Paweł Religa, mgr inż. Ewa Marciniak-Kulka Lider grupy branżowej: mgr inż. Teresa Jaszczyk Lider zadania „Opracowanie przykładowych zmodernizowanych programów nauczania dla zawodów”: mgr inż. Joanna Ksieniewicz Koordynator merytoryczny projektu: mgr inż. Maria Suliga Menadżer projektów systemowych realizowanych przez KOWEZiU: mgr Agnieszka Pfeiffer Redakcja i skład: zespół Addvalue Dorota Burzec Publikacja powstała w ramach projektu systemowego „Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego” w ramach Działania 3.3. Poprawa jakości kształcenia, Poddziałanie 3.3.3. Modernizacja treści i metod kształcenia, Priorytet III, Program Operacyjny KAPITAŁ LUDZKI. Projekt realizowany przez Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej. Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Publikacja jest dystrybuowana bezpłatnie. © Copyright by Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej Warszawa 2012 Krajowy Ośrodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej 02-637 Warszawa ul. Spartańska 1B www.koweziu.edu.pl Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 2 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ..................................................................................................................................... 5 2. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO ................................................................................................................................................ 6 3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ................................................................................................ 6 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ....................................................... 7 5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Z INNYMI ZAWODAMI ................................................................... 7 6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI 311208 ................................................... 7 7. PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM................................................................................................................................................. 8 8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO ......................................................................................................................................................................................................... 8 9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ..................................................................................... 10 10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW ............................................................................................................... 13 1. Podstawy ochrony środowiska ....................................................................................................................................................................... 14 2. Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska ................................................................................................................................................ 21 3. Melioracje wodne ........................................................................................................................................................................................... 25 4. Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji........................................................................................................................ 33 5. Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji ............................................................................................................................ 37 6. Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji ..................................................................................................................... 41 7. Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji ..................................................................................................................................... 49 8. Prace melioracyjne ......................................................................................................................................................................................... 56 Praktyki zawodowe .................................................................................................................................................................................................... 68 ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................................................................................................... 72 Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH ............................................................................................................................................................ 72 Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ............................................... 78 Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ........................................ 88 Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 3 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 4 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. PODSTAWY PRAWNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji opracowany jest zgodnie z następującymi aktami prawnymi: ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2011 r, Nr 205, poz. 1206), rozporządzenie MEN z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. z 2012 r., poz. 7), rozporządzenie MEN z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach (Dz. U. z 2012 r., poz. 184), rozporządzenie z dnia 7 lutego 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 204), rozporządzenie MEN z dnia 15 grudnia 2012 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626), rozporządzenie MEN z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. 2012 r., poz. 752), rozporządzenie MEN z dnia 30 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych (Dz. U. Nr 83, poz. 562 z późn. zm.) (z późn. zmianami), rozporządzenie MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. Nr 228, poz. 1487), rozporządzenie MEN z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69 z późn. zm.). Akty prawne z zakresu inżynierii środowiska i melioracji: Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. Nr 30, poz. 163 z 1995r.) Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr 62 z 2001r.) ustawa o ochronie przyrody (Dz. U. Nr 92 z 2002r.) Prawo wodne (Dz. U. Nr 223 z 2001r.) Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 228 z 2005r.) ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80 z 2003r.) Prawo budowlane (Dz. U. Nr 89 poz. 414 z 1994r.) rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie (Dz. U. z dnia 16 maja 2007 r.). Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 5 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. CELE OGÓLNE KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Celem kształcenia zawodowego jest przygotowanie uczących się do życia w warunkach współczesnego świata, wykonywania pracy zawodowej i aktywnego funkcjonowania na zmieniającym się rynku pracy. Zadania szkoły i innych podmiotów prowadzących kształcenie zawodowe oraz sposób ich realizacji są uwarunkowane zmianami zachodzącymi w otoczeniu gospodarczospołecznym, na które wpływają w szczególności: idea gospodarki opartej na wiedzy, globalizacja procesów gospodarczych i społecznych, rosnący udział handlu międzynarodowego, mobilność geograficzna i zawodowa, nowe techniki i technologie, a także wzrost oczekiwań pracodawców w zakresie poziomu wiedzy i umiejętności pracowników. W procesie kształcenia zawodowego ważne jest integrowanie i korelowanie kształcenia ogólnego i zawodowego, w tym doskonalenie kompetencji kluczowych nabytych w procesie kształcenia ogólnego, z uwzględnieniem niższych etapów edukacyjnych. Odpowiedni poziom wiedzy ogólnej powiązanej z wiedzą zawodową przyczyni się do podniesienia poziomu umiejętności zawodowych absolwentów szkół kształcących w zawodach, a tym samym zapewni im możliwość sprostania wyzwaniom zmieniającego się rynku pracy. W procesie kształcenia zawodowego są podejmowane działania wspomagające rozwój każdego uczącego się, stosownie do jego potrzeb i możliwości, ze szczególnym uwzględnieniem indywidualnych ścieżek edukacji i kariery, możliwości podnoszenia poziomu wykształcenia i kwalifikacji zawodowych oraz zapobiegania przedwczesnemu kończeniu nauki. Elastycznemu reagowaniu systemu kształcenia zawodowego na potrzeby rynku pracy, jego otwartości na uczenie się przez całe życie oraz mobilności edukacyjnej i zawodowej absolwentów ma służyć wyodrębnienie kwalifikacji w ramach poszczególnych zawodów wpisanych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Opracowany program nauczania pozwoli na osiągnięcie powyższych celów ogólnych kształcenia zawodowego. 3. INFORMACJA O ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Technik inżynierii środowiska i melioracji, zgodnie z opisem zawodu dla potrzeb rynku pracy, organizuje i prowadzi roboty związane z budową obiektów gospodarki wodnej oraz uczestniczy w przygotowaniu harmonogramów robót wodno-inżynierskich; kieruje bezpośrednio pracami związanymi z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej poprzez nadzór nad ich eksploatacją, konserwacją i modernizacją; zajmuje się także organizowaniem i prowadzeniem robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami; organizuje i prowadzi roboty związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Opis ten należy uzupełnić o prace związane z organizowaniem i prowadzeniem robót związanych z regulacją cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych. Technik inżynierii środowiska i melioracji jest przygotowany do wykonywania zadań zawodowych związanych z odwadnianiem i nawadnianiem użytków rolnych. Organizuje także wszelkie roboty związane z wykonaniem stawów rybnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 6 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. UZASADNIENIE POTRZEBY KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Inżynieria środowiska jako dziedzina wiedzy jest odbiciem rosnących potrzeb w zakresie ochrony zdrowia społeczeństwa, co przejawia się w podnoszeniu jakości wody do picia, budowie systemów kanalizacyjnych, oczyszczaniu ścieków a także utylizacji zanieczyszczeń i odpadów. Dotychczas niektóre z tych zagadnień obejmowała inżynieria sanitarna, jako oddzielna dyscyplina budownictwa. Pojawiająca się troska o ochronę środowiska przyrodniczego i dostosowanie przepisów krajowych do wymogów unijnych związanych ze składowaniem odpadów, inżynieria środowiska urosła do samodzielnej dyscypliny o szerokim zakresie działań. Inżynieria środowiska i melioracji pojawiła się jako następczyni po tzw. „melioracji wodnej”. Skala zadań musi obejmować wiele aspektów z różnych dziedzin: przyrodniczych, technicznych, ekonomicznych, a także społecznych. Podstawowym obiektem działań jest środowisko i ściśle powiązana z nim technika. Wśród społeczeństwa obserwuje się wzrost świadomości ekologicznej, która wyraża się poprzez ochronę zasobów przyrody: ziemi, wód, roślinności oraz zwierząt. Wymusza to na społeczeństwie szereg działań. Właściwe składowanie, zagospodarowanie i recykling odpadów stałych to już codzienność. Istniejące oczyszczalnie ścieków muszą zagospodarować odpady ściekowe, a systemy kanalizacyjne odprowadzać ścieki z obszarów miejskich, wiejskich i rekreacyjnych. Nie bez znaczenia jest stała kontrola zanieczyszczeń w wodzie, glebie i atmosferze oraz wpływ zanieczyszczeń na środowisko i zdrowie ludzkie. Analiza internetowych opracowań dotyczących sytuacji na lokalnych i regionalnych rynkach pracy wskazuje, że technik inżynierii środowiska i melioracji często jest zaliczany do zawodów deficytowych w obecnej sytuacji gospodarki wodnej, co daje szansę na znalezienie zatrudnienia w wyuczonym zawodzie. 5. POWIĄZANIA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Z INNYMI ZAWODAMI Podział zawodów na kwalifikacje czyni system kształcenia elastycznym, umożliwiającym uczącemu się uzupełnianie kwalifikacji stosownie do potrzeb rynku pracy, własnych potrzeb i ambicji. Zawód technik inżynierii środowiska i melioracji nie ma wspólnych kwalifikacji z innymi zawodami. Posiada wspólne efekty kształcenia dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach PKZ (R.c): ogrodnik, technik ogrodnik, pszczelarz, technik pszczelarz, rolnik, technik rolnik, technik architektury krajobrazu, technik hodowca koni, operator maszyn leśnych, technik leśnik, rybak śródlądowy, technik rybactwa śródlądowego, technik weterynarii. 6. CELE SZCZEGÓŁOWE KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI 311208 Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) organizowania i prowadzenia robót związanych z wykonaniem i eksploatacją obiektów gospodarki wodnej; 2) organizowania i prowadzenia robót związanych z wykonaniem i utrzymaniem dróg dojazdowych do gruntów rolnych; 3) organizowania i prowadzenia robót regulacyjnych na małych ciekach wodnych; 4) organizowania i wykonywania robót melioracyjnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 7 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Do wykonywania zadań zawodowych niezbędne jest osiągnięcie efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji: 7. efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów (BHP, PDG, KPS, OMZ, JOZ); efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru rolniczo-leśnego z ochroną środowiska, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(R.g) i PKZ(R.m); efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie: Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska (R.23.) oraz Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych (R.24.) PRZEDMIOTY ROZSZERZONE W TECHNIKUM W programie nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji uwzględniono przedmioty ogólnokształcące: biologia i matematyka, których nauka odbywać się będzie na poziomie rozszerzonym. 8. KORELACJA PROGRAMU NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Z PODSTAWĄ PROGRAMOWĄ KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji uwzględnia aktualny stan wiedzy o zawodzie, ze szczególnym zwróceniem uwagi na nowe technologie i najnowsze koncepcje nauczania. Program uwzględnia także zapisy zadań ogólnych szkoły i umiejętności zdobywanych w trakcie kształcenia w szkole ponadgimnazjalnej umieszczonych w podstawach programowych kształcenia ogólnego, w tym: 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8) umiejętność zrozumienia, wykorzystania i refleksyjnego przetworzenia tekstów, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa; umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym; umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody lub społeczeństwa; umiejętność komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych; umiejętność sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi; umiejętność wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji; umiejętność rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się; umiejętność pracy zespołowej. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 8 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego W programie nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji uwzględniono powiązania z kształceniem ogólnym polegające na wcześniejszym osiąganiu efektów kształcenia w zakresie przedmiotów ogólnokształcących stanowiących podbudowę dla kształcenia w zawodzie. Dotyczy to przede wszystkim takich przedmiotów, jak: matematyka, a także podstawy przedsiębiorczości i edukacja dla bezpieczeństwa. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 9 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 9. PLAN NAUCZANIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Zgodnie z Rozporządzeniem MEN w sprawie ramowych planów nauczania w technikum minimalny wymiar godzin na kształcenie zawodowe wynosi 1470 godzin, z czego na kształcenie zawodowe teoretyczne zostanie przeznaczonych minimum 735 godzin, na kształcenie zawodowe praktyczne 735 godzin oraz 160 godzin praktyki zawodowej. W podstawie programowej kształcenia w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji minimalna liczba godzin na kształcenie zawodowe została określona dla efektów kształcenia i wynosi: 660 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.23., 490 godzin na kształcenie w ramach kwalifikacji R.24., 200 godzin na kształcenie w ramach efektów wspólnych dla wszystkich zawodów i wspólnych dla zawodów w ramach obszaru kształcenia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 10 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Plan nauczania w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji dla programu o strukturze przedmiotowej Klasa Lp. Obowiązkowe zajęcia edukacyjne I I Liczba godzin w okresie nauczania* II II I III II I IV II I II tygodniowo łącznie 11,5 6 5,5 1 1 25 25 345 180 165 30 30 750 750 8 11,5 5,5 25 25 240 345 165 750 750 Przedmioty w kształceniu zawodowym teoretycznym 1. Podstawy ochrony środowiska 3 3 5 5 4 3 2. Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska 2 2 4 4 3. Melioracje wodne 4 3 4 4. Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji 1 1 5. Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji 1 1 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w semestrze 5 5 9 9 9 8 5 0 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe teoretyczne w klasie 5 9 8 5 Przedmioty w kształceniu zawodowym praktycznym ** 6. Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji 3 3 5 5 7. Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji 2 2 4 4 4 3 4 8. Prace melioracyjne 3 4 4 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w semestrze 5 5 9 9 7 7 8 Łączna liczba godzin na kształcenie zawodowe praktyczne w klasie 5 9 7 8 Praktyki zawodowe W 3 klasie 4 tygodnie * do celów obliczeniowych przyjęto 32 tygodnie w ciągu jednego roku szkolnego ** zajęcia odbywają się w pracowniach szkolnych, warsztatach szkolnych, centrach kształcenia praktycznego oraz u pracodawcy. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY PIERWSZĄ KWALIFIKACJĘ R.23 ODBYWA SIĘ POD KONIEC KLASY DRUGIEJ. EGZAMIN POTWIERDZAJĄCY DRUGĄ KWALIFIKACJĘ R.24 ODBYWA SIĘ POD KONIEC PIERWSZEGO SEMESTRU KLASY CZWARTEJ. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 11 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Tabela. Wykaz przedmiotów i działów programowych dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji Nazwa obowiązkowych zajęć edukacyjnych 1. Podstawy ochrony środowiska (345 godzin) 1. Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska (180 godzin) 3. Melioracje wodne (165 godzin) 4. Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji (30 godzin) 5. Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji (30 godzin) 6. Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji (240 godzin) 7. Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji (345 godzin) 8. Prace melioracyjne (165 godzin) Praktyki zawodowe (160 godzin) Nazwa działu programowego 1.1. Stan środowiska przyrodniczego 1.2. Gleby – rodzaje, charakterystyka i metody rekultywacji 1.3. Ochrona wód a zagrożenie powodziowe 1.4. Zagospodarowanie odpadów 2.1 Obiekty budowlane 2.2 Dokumentacja budowlana 3.1. Agromelioracje wodne 3.2. Cieki wodne i powodzie 3.3. Odwodnienia użytków rolnych 3.4. Nawodnienia użytków zielonych 3.5. Stawy rybne 4.1. Wybrane elementy formalno-prawne działalności gospodarczej 4.2. Prowadzenie działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji 5.1. Porozumiewanie się z gośćmi zagranicznymi i współpracownikami w języku obcym 5.2. Korzystanie z informacji w języku obcym w zakresie zadań zawodowych 6.1 Materiały budowlane 6.2 Sieci wodociągowo-kanalizacyjne 6.3 Eksploatacja obiektów gospodarki odpadami 6.4 Drogi dojazdowe do gruntów rolnych 7.1 Kontrola wykonanych prac przy obiektach inżynierii środowiska 7.2 Rozliczanie wykonanych prac inżynierii środowiska 7.3 Kontrola parametrów środowiska 8.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac melioracyjnych 8.2. Regulacja cieków wodnych 8.3. Obiekty przeciwpowodziowe 8.4. Systemy drenarskie 8.5. Melioracje przeciwerozyjne 8.6. Nawadnianie użytków rolnych 8.7. Zasady projektowania obiektów stawowych 1. Wykonywanie prac melioracyjnych 2. Wykonywanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych Liczba godzin przeznaczona na dział 60 95 100 90 90 90 30 30 35 40 30 15 15 15 15 30 75 75 60 125 130 90 5 30 10 30 30 30 30 80 80 Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 12 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 10. PROGRAMY NAUCZANIA DLA POSZCZEGÓLNYCH PRZEDMIOTÓW W programie nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji zastosowano taksonomię celów ABC B. Niemierko. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 13 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Podstawy ochrony środowiska 1.1. 1.2. 1.3. 1.4. Stan środowiska przyrodniczego Gleby – rodzaje, charakterystyka i metody rekultywacji Ochrona wód a zagrożenie powodziowe Zagospodarowanie odpadów 1.1. Stan środowiska przyrodniczego Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.g)(1)1 dokonać charakterystyki stanu środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)2 określić najważniejsze zagrożenia środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)3 dokonać charakterystyki zasobów środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)4 wskazać obszary ekologicznego zagrożenia; PKZ(R.g)(1)5 określić metody ochrony środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)1 rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)2 dokonać charakterystyki poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)3 porównać elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3)1 wyjaśnić zasady prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3)2 przestrzegać zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(6)1 określić źródła zanieczyszczeń wody, powietrza oraz gleby; PKZ(R.g)(6)2 wskazać rodzaje występujących zanieczyszczeń; PKZ(R.g)(6)3 określić wpływ zanieczyszczeń na środowisko przyrodnicze; PKZ(R.g)(6)4 przewidzieć skutki oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko przyrodnicze; PKZ(R.g)(7)1 ustalić zmiany środowiska na skutek prowadzonej działalności człowieka; PKZ(R.g)(7)2 określić sposób poprawy jakości środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(7)3 przewidzieć skutki degradacji środowiska powstałe w wyniku Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P P P P P P B C B C B B P B P C P B p B P P P B B B PP C P B P PP B C Materiał nauczania Stan środowiska przyrodniczego. Zagrożenia środowiska przyrodniczego. Źródła zanieczyszczeń. Zanieczyszczenia powietrza. Zanieczyszczenia wody. Zanieczyszczenia gleby. Racjonalna gospodarka zasobami przyrodniczymi. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 14 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Stan środowiska przyrodniczego działalności człowieka; PKZ(R.g)(9)1 zastosować zasady wykonywania rysunków technicznych; PKZ(R.g)(9)2 zastosować zasady wykonywania szkiców rysunkowych; PKZ(R.g)(9)3 sporządzić rysunki techniczne i szkice rysunkowe zgodnie z przyjętymi zasadami; PKZ(R.g)(10)1 zastosować przepisy prawa w zakresie ochrony i kształtowania środowiska; PKZ(R.g)(10)2 przestrzegać norm związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska; PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności melioracyjnej; PKZ(R.g)(11)2 skorzystać z komputerowych baz danych dotyczących inżynierii środowiska i melioracji; Planowane zadania P P B B P C P B P B P B p B Otrzymałeś zlecenie wykonania na podstawie dostępnych danych GUS obszarów ekologicznego zagrożenia. W tym celu na mapie Polski zaznacz wskazane obszary, uwzględniając następujące kryteria: przekroczenie dopuszczalnych stanów normatywnych co najmniej dwóch elementów środowiska oraz wielokrotne lub szczególnie toksyczne przekroczenie stanu normatywnego jednego elementu. Zadanie wykonujesz w zespołach dwuosobowych. Sporządzoną mapę zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu. Zajęcia mogą odbywać się w pracowniach szkolnych inżynierii środowiska, ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące stanu środowiska przyrodniczego i jego degradacji. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Stan środowiska przyrodniczego” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 15 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.1. Stan środowiska przyrodniczego Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonej mapy obszarów ekologicznego zagrożenia. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.2. Gleby – rodzaje, charakterystyka i metody rekultywacji Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna PKZ(R.g)(5)1określić rodzaje gleb; P B − Rodzaje gleb. PKZ(R.g)(5)2 podać systematykę gleb w oparciu o jednostki systematyczne − Klasyfikacja gleb. PP C (rząd, typ, podtyp); − Podział gleb według klas bonitacyjnych. PKZ(R.g)(5)3 dokonać charakterystyki gleb na podstawie genezy i właściwości P B − Zabiegi agrotechniczne w uprawie gleb. macierzystych, z których wytworzyła się gleba; PKZ(R.g)(5)4 dokonać charakterystyki gatunków gleb na podstawie uziarnienia; PP C − Metody rekultywacji gleb. R.24.1(7)1 dokonać podziału według bonitacji gleb; P C R.24.1(7)2 dokonać podziału gleb według roślinności występującej na P B określonym terenie; R.24.1(8)1 dobrać zabiegi agrotechniczne w uprawie gleb; P B R.24.1(8)2 zastosować właściwe zabiegi agrotechniczne w uprawie gleb; P B R.24.1(8)3 dobrać metodę rekultywacji gleb; P B BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i P B ochrony środowiska; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; P B Planowane zadania Sporządź zestawienie stosowanych metod w rekultywacji gleb, uwzględniając metody techniczne i metody biologiczne. Informacje przedstaw w formie tabeli. Do przygotowania pracy możesz posłużyć się aktami prawnymi (ustawa z dn. 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz ustawa z dn. 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska). Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządzone zestawienie zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 16 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.2. Gleby – rodzaje, charakterystyka i metody rekultywacji Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia mogą odbywać się w pracowniach szkolnych inżynierii środowiska, wyposażonych w profile glebowe, próbki gleb, zestawy norm i przepisów prawa dotyczących obiektów gospodarki wodnej i ochrony środowiska. W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące rekultywacji gleb. Profile glebowe, próbki gleb Ustawa z dn. 3 lutego 1995r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz ustawa z dn. 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska. Zestawy norm i przepisów prawa dotyczących obiektów gospodarki wodnej i ochrony środowiska. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Gleby – rodzaje, charakterystyka i metody rekultywacji” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz sporządzonego zestawienia stosowanych metod w rekultywacji gleb. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 17 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. Ochrona wód a zagrożenie powodziowe Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować wody powierzchniowe; P B − Podział wód. − Metody prognozowania opadów. PKZ(R.g)(4)2 scharakteryzować wody podziemne; P B − Prognozy pogody i ostrzeżenia. PKZ(R.g)(4)3porównać występujące wody powierzchniowe i podziemne; P C − Przyczyny powodzi. PKZ(R.g)(8)1 scharakteryzować metody prognozowania opadów; PP C − Stany wód. PKZ(R.g)(8)2 zanalizować komunikaty prognoz pogody i ich ostrzeżeń; PP D − Skutki wezbrań cieków wodnych. PKZ(R.g)(8)3zanalizować dane meteorologiczne; P C − Służby w ochronie przeciwpowodziowej. PKZ(R.g)(8)4zanalizować dane hydrologiczne; P C PKZ(R.g)(8)5 porównać mapy pogody z danymi meteorologicznymi i PP B hydrologicznymi; R.24.2(1)1 określić przyczyny powodzi; P B R.24.2(1)2 scharakteryzować skutki wezbrań cieków wodnych; P B R.24.2(2)1 określić charakterystyczne rozkłady stanu wód; P C R.24.2(2)2 wyznaczyć poziom stanu wód; P B BHP(2)1 wymienia instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i P B ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2wskazać zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w P B zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony P B pracy; BHP(4)1 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz P B mienia i środowiska związanych z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)2 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom; P B BHP(4)3 określić typowe choroby zawodowe występujące u technika inżynierii P B środowiska i melioracji; Planowane zadania Dostałeś zlecenie wykonania prezentacji multimedialnej pt. „Zagrożenie powodziowe i strategie ochrony”. W prezentacji zwróć uwagę na przyczyny powodzi w Polsce, rodzaje powodzi i obszary ich występowania. Zadanie wykonujesz w zespołach czteroosobowych. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe. Czas prezentacji max 10 minut. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu. Zajęcia mogą odbywać się w pracowniach szkolnych inżynierii środowiska. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 18 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.3. Ochrona wód a zagrożenie powodziowe Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zagrożenia powodziowego. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Ochrona wód a zagrożenie powodziowe” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanej prezentacji. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 1.4. Zagospodarowanie odpadów Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych R.23.2(1)1 dokonać podziału odpadów według źródła pochodzenia; R.23.2(1)2 dokonać podziału odpadów według stanu skupienia; R.23.2(1)3 określić podział odpadów według stopnia przydatności do dalszego użytku; R.23.2(4)1określić urządzenia do załadunku i rozładunku odpadów; R.23.2(4)2zanalizować proces rozkładu odpadów; R.23.2(8)1 sporządzić harmonogram odbioru odpadów komunalnych i segregowanych; R.23.2(8)2 zorganizować segregację odpadów; R.23.2(8)3wskazać firmy odbierające odpady; BHP(5)1 określić źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy technika inżynierii środowiska i melioracji; P P Kategoria taksonomiczna B B P C P P B C P B PP P C B P B Materiał nauczania − Podział odpadów. − Segregacja odpadów. − Źródła pochodzenia odpadów. – Urządzenia do załadunku i rozładunku odpadów. – Odbiór odpadów. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 19 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1.4. Zagospodarowanie odpadów BHP(5)2 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w P B pracy; Planowane zadania Dostałeś zlecenie opracowania podstawowych zasad gospodarki odpadami. W celu wykonania opracowania posłuż się ustawą z dn. 27 kwietnia 2001r. o odpadach. Zadanie wykonujesz w zespołach dwuosobowych. Sporządzone opracowanie zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny znajdować się: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem i ze skanerem oraz projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu. Zajęcia mogą odbywać się w pracowniach szkolnych inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące zasad prowadzenia gospodarki odpadami. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Zagospodarowanie odpadów” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 20 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska 2.1 2.2 Obiekty budowlane Dokumentacja budowlana 2.1. Obiekty budowlane Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna R.23.1(1)1 rozpoznać ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych; P B Ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych. R.23.1(1)2określić rodzaje oczyszczalni ścieków; P A Oczyszczalnie ścieków. R.23.1(1)3wyjaśnić działanie stacji uzdatniania wody; P C Stacje uzdatniania wody. R.23.1(1)4określić przeznaczenie zakładu utylizacji odpadów; P A Składowiska odpadów. )7 Rodzaje kompostowni. R.23.2(2)1 rozpoznać składowisko odpadów; P B R.23.2(2)2 wyjaśnić pracę sortowni odpadów; P C Przeznaczenie i klasyfikacja dróg dojazdowych R.23.2(2)3 określić rodzaje kompostowni; P A do gruntów rolnych. R.23.3(1)1 rozpoznać drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej; P B Materiały do budowy dróg dojazdowych R.23.3(1)2 rozpoznać drogi o nawierzchni gruntowej; P B do gruntów rolnych. R.23.3(4)1 sporządzić zapotrzebowanie na materiały do budowy dróg; P C Właściwości materiałów do budowy obiektów R.23.3(4)2 określić właściwości materiałów do budowy dróg dojazdowych inżynierii środowiska. P A do gruntów rolnych; Przepisy bezpieczeństwa pracy i ochrony R.23.3(4)3 wskazać cechy charakterystyczne materiałów do budowy dróg; P A środowiska. BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy P B oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy P C ochrony przeciwpożarowej; BHP(9)3 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania prac P C zawodowych; Planowane zadania Otrzymałeś do wykonania schemat stacji uzdatniania wody wraz z opisem jej działania. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych projektów, dokumentacji technicznej stacji uzdatniania wody. Sporządzony schemat stacji uzdatniania wody i zasadę działania będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz sporządzony schemat oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni inżynierii środowiska, wyposażonej w: próbki materiałów budowlanych; schematy i projekty urządzeń i budowli wodno- Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 21 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.1. Obiekty budowlane melioracyjnych i ochrony środowiska; instrukcje obsługi maszyn i urządzeń do robót ziemnych i prac melioracyjnych; aparaturę do badania zanieczyszczeń; przekroje, modele i katalogi maszyn oraz urządzeń wodno-kanalizacyjnych, projekty sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, instrukcje obsługi maszyn i urządzeń wodno-kanalizacyjnych, zestaw norm i przepisów prawa dotyczących obiektów gospodarki wodnej i ochrony środowiska. Środki dydaktyczne Schematy stacji uzdatniania wody, katalogi stacji i urządzeń znajdujących się na terenie stacji uzdatniania wody, schematy składowiska odpadów. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą będzie pokaz z objaśnieniem. Uczniowie będą prezentować własne opracowania dotyczące stacji uzdatniania wody. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej oraz w grupach. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji sporządzonego schematu stacji uzdatniania wody. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną sposób prezentacji. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2.2 Dokumentacja budowlana Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.1(2)1 posłużyć się dokumentację projektową obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(2)2 posłużyć się katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(2)3 rozpoznać elementy obiektów gospodarki wodnej na podstawie dokumentacji; R.23.1(4)1 opracować harmonogram prac związany z wykonaniem sieci wodociągowej; R.23.1(4)2 wskazać zakres prac związany z wykonaniem przydomowej oczyszczalni ścieków; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P C P B P B P C P C Materiał nauczania Dokumentacja projektowa obiektów gospodarki wodnej. Projekty budowlane. Materiały budowlane do budowy obiektów inżynierii środowiska i dróg. Dokumentacja budowlana. Dziennik budowy. Rysunek techniczny i odręczny. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 22 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2 Dokumentacja budowlana R.23.1(4)3 określić kolejność wykonywanych czynności w robotach wodno Przydomowe oczyszczalnie ścieków. P A inżynieryjnych; Systemy wodociągowe. R.23.1(12)1 prowadzić dziennik budowy; P C Drogi dojazdowe do gruntów rolnych i obiektów R.23.1(12)2 dokonać wpisów i kontroli wykonanych czynności P B inżynierii środowiska. budowlanych; R.23.1(12)3 ustalić systemy kontroli w celu zapewnienia sprawnej realizacji P B budowy; R.23.3(2)1 określić na podstawie dokumentacji projektową drogę P A o nawierzchni mineralno-bitumicznej; R.23.3(2)2.określić technologię wykonania drogi gruntowej na podstawie P C dokumentacji projektowej; R.23.3(3)1 określić zakres wykonywania robót drogowych do gruntów P C rolnych; R.23.3(3)2 zaplanować rodzaj wykonywania robót drogowych; P C R.23.3(3)3 dobrać czas wykonywania dróg dojazdowych do gruntów P B rolnych; BHP(1)1 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej i higieny pracy; P B BHP(1)2 rozróżnić środki gaśnicze; P B Planowane zadania Otrzymałeś zlecenie dokonania oceny dróg dojazdowych ze względu na pełnione funkcje. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych materiałów dostarczonych przez nauczyciela oraz informacji dostępnych na stronach internetowych. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu, zdjęcia dróg, katalogi materiałów przeznaczonych do budowy dróg. Sporządzoną ocenę będziesz prezentować na forum grupy (10 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni dokumentacji, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, z ploterem, ze skanerem oraz z projektorem multimedialnym, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych, oprogramowanie do wspomagania projektowania, kosztorysowania; stanowiska rysunkowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), pomoce dydaktyczne do kształtowania wyobraźni przestrzennej; dokumentacje projektowe obiektów gospodarki wodnej, melioracji wodnych, sieci wodociągowych i kanalizacyjnych oraz ochrony środowiska obszarów wiejskich; kosztorysy, katalogi nakładów rzeczowych, zestaw przepisów prawa dotyczących ochrony środowiska i prawa budowlanego. Środki dydaktyczne Zdjęcia różnych dróg, opisy dróg, katalogi materiałów do budowy dróg, kserokopie rysunków dróg. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 23 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2.2 Dokumentacja budowlana Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinny być metoda pokazu z objaśnieniami ćwiczeń. Metoda ta zawierają opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Grupy 15-osobowe. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Do oceny osiągnięć edukacyjnych uczących się proponuje rozpoznawanie dróg na podstawie zdjęć. Efekty kształcenia będą sprawdzone poprzez opis i prezentację wykonanego ćwiczenia dotyczącego dróg. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 24 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3. Melioracje wodne 3.1. 3.2. 3.3. 3.4. 3.5. Agromelioracje wodne Cieki wodne i powodzie Odwodnienia użytków rolnych Nawodnienia użytków zielonych Stawy rybne 3.1. Agromelioracje wodne Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna R.24.1(1)1 dokonać oceny stanu stosunków wodnych w glebie; P B Pojęcie i znaczenie agromelioracji. R.24.1(1)2 dokonać oceny stanu stosunków powietrznych w glebie; P B Stosunki wodne i powietrzne w glebie. R.24.1(1)3 zaplanować prace podczas badania stanu cieków wodnych i P C Badanie stanu cieków wodnych. stosunków wodno-powietrznych w glebie; Poziom wody gruntowej i kategorie stosunków R.24.1(1)4 prowadzić prace podczas badania stanu cieków wodnych i P B wilgotnościowych. stosunków wodno-powietrznych w glebie; Zabiegi agromelioracyjne. R.24.1(9)1 scharakteryzować zabiegi stosowane w agromelioracji; P B R.24.1(9)2 określić potrzeby rolnictwa w zakresie agromelioracji; P C Potrzeby rolnictwa w zakresie agromelioracji. R.24.1(9)3 zastosować zabiegi usprawniające odpływ wód powierzchniowych; P B Odpływ wód powierzchniowych. R.24.1(9)4 zastosować zabiegi usprawniające odpływ wód P B Rodzaje upraw a poprawa stosunków podpowierzchniowych; powietrznych w glebie. R.24.1(9)5 określić środki mające na celu polepszenie właściwości fizycznoP C Rodzaje nawadniania. chemicznych oraz stosunków wodnych w glebie; R.24.1(9)6 dobrać rodzaje upraw do poprawy stosunków powietrznych w P B glebie; R.24.1(9)6 dobrać rodzaje nawadniania do poprawy stosunków wodnych w P B glebie; Planowane zadania Przedstaw w formie tabeli potrzeby wykonywania zabiegów agromelioracyjnych w Polsce. Określ je na podstawie kwalifikacji poszczególnych kompleksów przydatności rolniczej gleb. Wykorzystaj w tym celu informacje opracowane przez IUNG Instytut Uprawy i Nawożenia Gleb (Puławy). Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządzony raport zaprezentuj na forum grupy oraz przekaż w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni melioracji wodnych, wyposażonej w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 25 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.1. Agromelioracje wodne obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich; komplet sprzętu geodezyjnego: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, węgielnice, ruletki geodezyjne, paliki, szkicowniki, busole (jeden komplet dla sześciu uczniów), instrukcje obsługi sprzętu geodezyjnego. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące wykonywania zabiegów agromelioracyjnych. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy „Agromelioracje wodne” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 26 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Cieki wodne i powodzie Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna R.24.2(3)1określić metody ochrony przed powodzią; P C Metody ochrony przed powodzią. R.24.2(3)2dobrać techniczne środki ochrony czynnej; P B Metody ochrony biernej. R.24.2(3)3dobrać techniczne środki ochrony biernej; P B Metody ochrony czynnej. R.24.2(3)4wyjaśnić aspekt organizacyjno-prawny jako metodę ochrony przed PP C Aspekt prawny w ochronie przed powodzią. powodzią; Dokumentacja projektowa. R.24.2(3)5zaplanować metody ochrony przed powodzią; P B R.24.2(4)1 posłużyć się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami P B Materiały budowlane i charakterystyka. dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(4)2 posłużyć się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami P B dotyczącymi budowy obiektów przeciwpowodziowych; PKZ(R.m)(1)1określić podstawowe cechy materiałów budowlanych; P C PKZ(R.m)(1)2dokonać charakterystyki wybranych grup materiałów P B budowlanych; PKZ(R.m)(1)3rozróżnić kryteria klasyfikacji materiałów budowlanych; P B PKZ(R.m)(1)4dobrać materiały budowlane pod względem parametrów P B technicznych; PKZ(R.m)(2)1zastosować zasady transportu, składowania oraz PP C magazynowania w trakcie budowy obiektów inżynierii środowiska; PKZ(R.m)(2)2zastosować zasady transportu, składowania oraz P B magazynowania w trakcie wykonywania robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) 1.zastosować programy komputerowe wspomagające P B prowadzenie działalności melioracyjnej; PKZ(R.m)(3)2skorzystać z komputerowych baz danych dotyczących inżynierii P B środowiska i melioracji; Planowane zadania Na podstawie ustawy prawo wodne z dn. 18 lipca 2001r. opracuj regulacje prawne ochrony przed powodzią wynikające z ww. ustawy. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządzony raport zaprezentujcie na forum grupy oraz przekażcie w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni melioracji wodnych, wyposażonej w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 27 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.2. Cieki wodne i powodzie obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich; komplet sprzętu geodezyjnego: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, węgielnice, ruletki geodezyjne, paliki, szkicowniki, busole (jeden komplet dla sześciu uczniów), instrukcje obsługi sprzętu geodezyjnego. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, ustawa prawo wodne z dn. 18 lipca 2001 r. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.3. Odwodnienia użytków rolnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.3(1)1 zanalizować przyczyny nadmiaru wody w glebie; R.24.3(1)2dokonać analizy zjawisk powodujących nadmiar wody w glebie; R.24.3(1)3scharakteryzować przebieg procesu glejowego i bagiennego; R.24.3(1)4przewidzieć skutki nadmiaru wody w środowisku anaerobiozy; R.24.3(1)5określić pośrednie objawy nadmiaru wody; R.24.3(2)1 dobrać zabiegi mające na celu trwałe polepszenie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb; R.24.3(2)2określić metodę wykonywania zabiegów melioracyjnych; R.24.3(2)3 dobrać zabiegi odwadniające stosowane na użytkach zielonych; Poziom wymagań programowych P P P PP P P Kategoria taksonomiczna B B B C C B P P C B Materiał nauczania Przyczyny nadmiaru wody w glebie. Proces glejowy. Proces bagienny. Objawy nadmiaru wody w glebie. Zabiegi poprawiające zdolności produkcyjne gleb. Zabiegi odwadniające na użytkach zielonych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 28 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.3. Odwodnienia użytków rolnych Planowane zadania Dostałeś zlecenie przygotowania informacji na temat sposobów usuwania nadmiaru wody z gleby oraz przyczyn nadmiernego uwilgotnienia. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Wykonaj raport, przedstaw go na forum grupy, a następnie wersję papierową oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni melioracji wodnych, wyposażonej w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich; komplet sprzętu geodezyjnego: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, węgielnice, ruletki geodezyjne, paliki, szkicowniki, busole (jeden komplet dla sześciu uczniów), instrukcje obsługi sprzętu geodezyjnego. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.4. Nawodnienia użytków zielonych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.4(1)1 uzasadnić przydatność wiedzy dotyczącej nawadniania użytków zielonych; R.24.4(1)2 określić sposoby nawadniania stosowane na użytkach zielonych; R.24.4(2)1 określić sposób zasilania systemów nawadniających; R.24.4(2)2 dobrać sposób zasilania systemów nawadniających; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna B P P P C C B Materiał nauczania Cel i zadania nawodnień. Sposoby nawadniania użytków zielonych. Systemy nawadniające. Źródła wody. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 29 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.4. Nawodnienia użytków zielonych R.24.4(2)3 rozróżnić źródła wody stosowane do nawadniania; P C Rodzaje nawodnień użytków zielonych. R.24.4(2)4 dobrać źródła wody w zależności od sposobu rozprowadzania PP C Dokumentacja projektowa. wody; System zraszaczy. R.24.4(3)1 rozróżnić rodzaje nawadniania użytków rolnych; P C System podsiąkowy. R.24.4(3)2zaplanować rodzaj oraz odpowiedni układ systemu stosowany do P B nawadniania użytków rolnych; R.24.4(3)1 rozróżnić rodzaje nawadniania użytków rolnych; P B R.24.4(4)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót P B związanych z nawadnianiem użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(4)2 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót P B związanych z nawadnianiem użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(5)1 dobrać system zraszaczy; PP C R.24.4(5)2 dobrać system podsiąkowy; PP C R.24.4(5)3scharakteryzować stosowane systemy nawadniania na użytkach P B rolnych; Planowane zadania Na podstawie dostępnych źródeł przygotuj informacje na temat „Podziału nawodnień ze względu na cel nawadniania”. W opisie przedstaw także główne zadania dotyczące prowadzenia nawodnień. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządź raport, przedstaw go na forum grupy oraz wersję papierową oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni melioracji wodnych, wyposażonej w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich; komplet sprzętu geodezyjnego: teodolit, niwelator, łaty i żabki niwelacyjne, libelle, tyczki geodezyjne, stojaki, węgielnice, taśmy geodezyjne, szpilki, węgielnice, ruletki geodezyjne, paliki, szkicowniki, busole (jeden komplet dla sześciu uczniów), instrukcje obsługi sprzętu geodezyjnego. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.4. Nawodnienia użytków zielonych Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 3.5. Stawy rybne Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna R.24.5(1)1 określić wymagania stawów rybnych; P C Charakterystyka rybacka stawów. R.24.5(1)2 określić oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w P C Typy gospodarstw stawowych. środowisku; Kategorie stawów. R.24.5(1)3 wyjaśnić oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w PP C Podział stawów. środowisku; Urządzenia stawowe. R.24.5(2)1 rozpoznać stawy naturalne; P B Budowle stawowe. R.24.5(2)2 rozpoznać stawy sztuczne; P B Budowle specjalne. R.24.5(3)1 określić i rozróżnić urządzenia stawowe; P B Oddziaływanie stawów rybnych na stosunki R.24.5(3)2 określić i rozróżnić budowle stawowe; P B wodne w środowisku. R.24.5(3)3zaplanować urządzenia i budowle stawowe; PP C R.24.5(3)4dokonać charakterystyki wybranych urządzeń i budowli P B stawowych; Planowane zadania Zaobserwuj w twojej najbliższej okolicy, jak zbudowany jest staw lub oczko wodne. Następnie zaprojektuj małe gospodarstwo rybne, w ramach którego znajdować się będą następujące elementy: warunki gruntowo-wodne, zapotrzebowanie na wodę dla stawu rybnego, opis rozwiązań technicznych, mapa poglądowa zlewni w skali 1: 50 000. Zadanie wykonujesz w zespołach dwuosobowych. Sporządź projekt, przedstaw go na forum grupy oraz wersję papierową oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia dydaktyczne powinny być prowadzone w pracowni melioracji wodnych, wyposażonej w: modele umocnień wodnych, połączeń i przyłączy studzienek, dokumentację projektową obiektów melioracyjnych; makiety systemów drenarskich, normy i katalogi urządzeń melioracyjnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 31 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 3.5. Stawy rybne Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metody ćwiczeń, tekstu przewodniego. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanego opracowania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura mapy, zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie, estetyczny). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 32 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4. Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji 4.1. Wybrane elementy formalno-prawne działalności gospodarczej 4.2. Prowadzenie działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji 4.1. Wybrane elementy formalno-prawne działalności gospodarczej Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania programowych taksonomiczna Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: P B Podstawy działalności gospodarczej. rynek, polityka fiskalna Państwa; Zasady planowania określonej działalności. Formy PDG(1)2 zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; P B organizacyjno-prawne działalności PDG(2)1 zastosować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych P B przedsiębiorstwa. osobowych; Formy pozyskiwania kapitału. PDG(2)2 zastosować przepisy prawa podatkowego oraz prawa autorskiego; P B Rejestrowanie firmy. PDG(3)1 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności P C Dokumentacja dotycząca podejmowania gospodarczej; działalności gospodarczej. PDG(3)2 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących P B prowadzenia działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji; Opodatkowanie działalności gospodarczej. PDG(3)3 przewidzieć skutki wynikające z nieprzestrzegania przepisów z P B Wydajność pracy. zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; Systemy wynagrodzeń pracowników. PDG(7)1 dobrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej P C Obowiązki pracodawcy dotyczące ubezpieczeń działalności w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; społecznych. PDG(7)2 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia P D Ubezpieczenia gospodarcze. działalności w zakresie architektury krajobrazu; PDG(7)3 sporządzić biznesplan dla działalności gospodarczej; P C Etyka w biznesie. Planowane zadania Wykonaj prezentację multimedialną określającą procedury postępowania przy zakładaniu własnej działalności gospodarczej. Wykorzystaj otrzymane materiały od nauczyciela oraz skorzystaj ze stanowiska komputerowego z dostępem do sieci Internet. Prezentację multimedialną zaprezentuj na forum grupy (5 minut) oraz zapisz w wersji elektronicznej i wydrukuj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy „Podstawy formalno-prawne działalności gospodarczej” wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy jako przedsiębiorca. Powinny być kształtowane umiejętności analizowania przepisów prawa, a także postawy odpowiedzialności za działanie niezgodne z przepisami prawa. Oceny osiągnięć edukacyjnych uczniów należy dokonać przez ocenę wykonanego projektu. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 33 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.1. Wybrane elementy formalno-prawne działalności gospodarczej Środki dydaktyczne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda tekstu przewodniego, która ułatwi uczniom samodzielne zbieranie i analizowanie informacji dotyczących zakładania własnej działalności handlowej, oraz metoda projektu (założenie własnej działalności gospodarczej). Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach i indywidualnie. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Efekty kształcenia będą sprawdzone poprzez ocenę przedstawionego opracowania dotyczącego prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk oceny (bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 4.2. Prowadzenie działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PDG(4)1 różnicować rodzaje podmiotów gospodarczych występujących w branży; PDG(4)2 wskazać korelacje pomiędzy instytucjami współpracującymi w inżynierii środowiska i melioracji; PDG(5)1 dokonać analizy działalności w zakresie inżynierii środowiska i melioracji na rynku; PDG(5)2 porównać działania prowadzone przez firmy konkurencyjne w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; PDG(6)1 ustalić zakres i zasady współpracy z firmami z branży; PDG(6)2 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania towarów i usług na rynku; PDG(8)1 przestrzegać zasad przechowywania korespondencji dotyczącej prowadzenia działalności gospodarczej; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna B P B P B P B P P C B P B Materiał nauczania Badanie potrzeb klientów. Działania w małej firmie handlowej. Źródła przychodów i kosztów w firmie handlowej. Usługi posprzedażowe. Zasady współpracy przedsiębiorstwa handlowego z otoczeniem. Prowadzenie działalności marketingowej. Obsługa podstawowych pakietów biurowych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 34 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Prowadzenie działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji PDG(8)2 prowadzić dzienniki korespondencji firmowej; PDG(9)1 obsługiwać programy komputerowe w zakresie pakietów biurowych; PDG(9)2 zastosować programy komputerowe w zakresie działalności gospodarczej; PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu-mix; PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności; PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów; PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; PDG(11)3 określić działania marketingowe w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; Planowane zadania P P P C C C P P P B C C P C P P C C Opracuj projekt folderu reklamowego „Prowadzę własną firmę melioracyjną”. Wykorzystaj do tego otrzymane materiały od nauczyciela oraz stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu. Wykonany folder wydrukuj do oceny oraz zaprezentuj na forum grupy (5 minut). Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne W pracowni, w której prowadzone będą zajęcia edukacyjne, powinny się znajdować: zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. Powinny być kształtowane umiejętności przestrzegania przepisów prawa obowiązującego w działalności gospodarczej, współpracy z innymi firmami w branży. Należy także kształtować postawę samodzielności w podejmowaniu decyzji, odpowiedzialności za siebie i innych. Środki dydaktyczne Zbiory przepisów prawa w zakresie działalności gospodarczej i prawa pracy, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące marketingu. Komputer z dostępem do Internetu (1 stanowisko dla dwóch uczniów). Urządzenia multimedialne. Zestawy ćwiczeń. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do funkcjonowania na rynku pracy. W dziale szczególnie zaleca się stosować metodę projektu, która sprzyja rozwijaniu kompetencji personalnych i społecznych, samodzielnemu rozwiązywaniu problemów oraz rozpoznaniu wybranej tematyki w pogłębiony sposób. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy w grupach. Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda projektów. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 35 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 4.2. Prowadzenie działalności gospodarczej w inżynierii środowiska i melioracji Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Efekty kształcenia będą sprawdzone poprzez ocenę przedstawionego opracowania dotyczącego folderu reklamowego w zakresie prowadzenia własnej działalności gospodarczej. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk (bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 36 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5. Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji 5.1. Porozumiewanie się z gośćmi zagranicznymi i współpracownikami w języku obcym 5.2. Informacje z zakresu inżynierii środowiska i melioracji 5.1.Porozumiewanie się z gośćmi zagranicznymi i współpracownikami w języku obcym Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych JOZ(1)2 obsłużyć klienta podczas przeprowadzania transakcji handlowych w P języku obcym; JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu; P JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za PP pomocą poczty elektronicznej oraz poczty tradycyjnej; JOZ(2)1określić czynności związane z obsługą klienta oraz spółek wodnych; P JOZ(2)5posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym P wykonywanie zadań zawodowych; JOZ(2)6 zinterpretować typowe pytania stawiane przez klientów w języku P obcym; JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w P zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji; JOZ(2)8dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury P i etyki; JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym; P JOZ(2)10 negocjować warunki sprzedaży w języku obcym; P JOZ(9)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy; PP JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotyczącą P zawodu; JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad PP obsługi urządzeń stosowanych w inżynierii środowiska i melioracji; JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego P słuchanego i czytanego; JOZ(3)6 zredagować ogłoszenia, zaproszenia dla gości w języku obcym; P JOZ(3)7 zredagować list motywacyjny, życiorys w języku obcym; P Kategoria taksonomiczna C C D Słownictwo związane z wykonywaniem zadań zawodowych, szczególnie dotyczące planowania pracy. Rodzaj prac wykonywanych przez technika inżynierii środowiska i melioracji. Obsługa klientów w języku obcym. B C Materiał nauczania B C C C C D C Rozmowa z klientem pracownika wykonującego określone zadanie zawodowe z zakresu inżynierii środowiska i melioracji. Zastosowanie zwrotów grzecznościowych. Wydawanie poleceń. Negocjowanie warunków porozumień w zakresie wykonywanych zadań zawodowych. Porozumienie o współpracy. Organizacja stanowiska pracy. D C C C Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 37 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1.Porozumiewanie się z gośćmi zagranicznymi i współpracownikami w języku obcym JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy, wykorzystując P C słownictwo zawodowe, JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych P C prac; JOZ(4)4 dokonać analizy informacji zamieszczonych na produktach w języku PP D obcym; JOZ(4)5 słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z P C zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)6 porozumiewać się z zespołem współpracowników P C w języku obcym; Planowane zadania 1. Wykonaj ćwiczenie weryfikujące rozumienie tekstu ze słuchu na temat prognozy pogody. Na podstawie wysłuchanego tekstu uzupełnij ćwiczenia gramatyczne. Ćwiczenia gramatyczne zostaną sprawdzone na forum klasy. 2. W grupie wykonajcie ćwiczenie wydawania poleceń i dokonajcie krótkiej instrukcji w języku obcym, dotyczących wykonywania zadań zawodowych, np. dokonać pomiaru opadu atmosferycznego. Pracę grupy przedstawicie na forum klasy (10 minut), rozmawiając jako współpracownicy wykonujący określone zadanie zawodowe w języku obcym. Zadanie grupy zostanie ocenione przez nauczyciela. Wykonaj krótką charakterystykę w języku obcym przedstawiając opis prognozy pogody na określony dzień tygodnia. Pracę w wersji papierowej oddaj do sprawdzenia nauczycielowi. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne z działu programowego „Porozumiewanie się klientem i współpracownikami w języku obcym” powinny odbywać się w pracowni języka obcego. Pracownia powinna być wyposażona w sprzęt multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera. Środki dydaktyczne Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej pracy technika inżynierii środowiska i melioracji oraz plansze z prognozami pogody. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, która będzie wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna lub grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 38 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.1.Porozumiewanie się z gośćmi zagranicznymi i współpracownikami w języku obcym Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 5.2. Informacje z zakresu inżynierii środowiska i melioracji Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)1posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w negocjacjach; JOZ(2)2zaplanować rozmowę usługowo-handlową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)3 prowadzić rozmowę usługowo-handlową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)4zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach usługowohandlowych; JOZ(9)12 posłużyć się językiem obcym podczas działań związanych z promocją usług spółek wodnych; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu JOZ(3)8 zredagować program promocji dla firmy wykonującej usługi z zakresu inżynierii środowiska i melioracji; JOZ(4)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych urządzeń w trakcie prac inżynieryjno-melioracyjnych JOZ(5)1skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2dokonać analizy informacji zawartych na produktach w języku obcym; JOZ(5)3 wyszukać w różnych źródłach informacje dotyczące urządzeń stosowanych w inżynierii środowiska i melioracji; Poziom wymagań programowych PP Kategoria taksonomiczna D P C P C P C PP D P C P PP C D PP D P C PP D P C Materiał nauczania Korespondencja z zakresu inżynierii środowiska i melioracji w języku obcym. Informacje dostępna w prze pisach prawnych, normach, instrukcjach urządzeń z zakresu inżynierii środowiska i melioracji. Źródła informacji o inżynierii środowiska. Wiedza z zakresu inżynierii środowiska dostępna w zasobach internetowych. Oferty szkoleniowe. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 39 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 5.2. Informacje z zakresu inżynierii środowiska i melioracji JOZ (5)4 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy P C wyszukiwaniu ofert firm z branży inżynierii środowiska i melioracji; JOZ (5)5 skorzystać z obcojęzycznej literatury związanej z tematyką P C zawodową; Planowane zadania Prowadzenie korespondencji mailowej w języku obcym Dostałeś polecenie zredagowania i wysłania krótkiej wiadomości drogą elektroniczną do zagranicznego korespondenta BBC na temat zagrożenia powodzią w Twoim regionie. Do celów sprawdzenia poprawności wykonania zadania wyślij tę wiadomość do swego nauczyciela. Dokonaj tłumaczenia tekstu zawodowego z języka polskiego na język obcy, na temat zagrożenia powodzią. Przetłumaczony tekst zostanie sprawdzony na forum klasy, a wersję papierową z wykonanego zadania oddaj nauczycielowi do sprawdzenia. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Zajęcia edukacyjne z działu programowego „Informacja w zakresie inżynierii środowiska i melioracji” powinny odbywać się w pracowni języka obcego. Pracownia powinna być wyposażona w sprzęt multimedialny: telewizor, odtwarzacz DVD, projektor z podłączeniem do komputera. Część zajęć powinna być prowadzona w pracowni komputerowej, wyposażonej w: stanowisko komputerowe dla nauczyciela podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, z drukarką, stanowiska komputerowe (jedno stanowisko dla jednego ucznia), wszystkie komputery podłączone do sieci lokalnej z dostępem do Internetu, pakiet programów biurowych. Środki dydaktyczne Słowniki języka obcego, czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne w języku obcym o tematyce dotyczącej pracy technika inżynierii środowiska i melioracji. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń, która będzie wspomagać ucznia w rozwijaniu umiejętności językowych. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone z wykorzystaniem zróżnicowanych form: indywidualnie lub grupowo. Zajęcia należy prowadzić w grupach do 15-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie wykonanych ćwiczeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną ćwiczeń, ich poprawność, formy przedstawienia, czy poprawności pisowni, zgodnie z zasadami języka obcego. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 40 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6. Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji 6.1 Materiały budowlane 6.2 Sieci wodociągowo-kanalizacyjne 6.3 Eksploatacja obiektów gospodarki odpadami 6.4 Drogi dojazdowe do gruntów rolnych 6.1. Materiały budowlane Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.m)(1)5określić właściwości fizyczne i mechaniczne materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(1)6dokonać klasyfikacji materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2)3przestrzegać zasad transportu i składowania materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2)4zastosować zasady składowania oraz magazynowania materiałów; PKZ(R.m)(3)4zastosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań, PKZ(R.m)(3)5skorzystać z programów komputerowych w czasie wykonywania projektów; R.23.1(3)1 dobrać materiały do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(3)2 dobrać narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.3(4)4sporządzić zapotrzebowanie na materiały do budowy dróg; R.23.3(4)5dobrać materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; BHP(1)4 zastosować zasady ochrony przeciwpożarowej i higieny pracy; BHP(1)5 zastosować środki gaśnicze; BHP(4)4 przewidzieć możliwe zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)5 zastosować różne sposoby przeciwdziałania zagrożeniom podczas organizacji budownictwa w inżynierii środowiska; KPS(1)1 zastosować zasady kultury i etyki; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P B P C P C P A P B P B P C P B P P C C P A P C P B Materiał nauczania Właściwości fizyczne i mechaniczne materiałów budowlanych. Klasyfikacja materiałów budowlanych. Zasady transportu i składowanie materiałów budowlanych. Materiały do budowy dróg. Programy komputerowe wspomagające projektowanie i zaopatrzenie. Narzędzia i sprzęt do budowy obiektów inżynierii środowiska i dróg. Dokumenty zaopatrzeniowe na materiały i sprzęt. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 41 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.1. Materiały budowlane KPS(2)1 zrealizować konsekwentnie zadania przy organizacji budownictwa P B w inżynierii środowiska; KPS(3)1 przewidzieć skutki podejmowanych działań; P B OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; P B Planowane zadania Dokonaj podziału materiałów budowlanych według przydatności: kamień, beton, piasek, glina, stal, szkło, tworzywa sztuczne, drewno. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych katalogów i materiałów budowlanych. Dokonaj podziału materiałów na materiały bezpośrednio wykorzystywane do budowy i materiały pomocnicze. Do dyspozycji masz stanowisko z przygotowanymi różnymi materiałami budowlanymi. Po skończonej pracy uzasadnij swój wybór. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Materiały budowlane (piasek, kamień, cement, szkło, drewno, tworzywa sztuczne, kruszywa, stal). Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych. Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 10 osób. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna zróżnicowana. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzianem efektów poprawności wykonanego ćwiczenia będzie prezentacja dokonanego wyboru materiałów z ich uzasadnieniem. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: poprawność wyboru materiałów oraz czas wykonania ćwiczenia. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 42 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Sieci wodociągowo-kanalizacyjne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.1(5)1 wskazać rodzaje ujęć wody; R.23.1(5)2 zaplanować budowę ujęć wody opadowej; R.23.1(6)1 prowadzić prace związane z wykonywaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(6)2 zaplanować zapotrzebowanie na materiały do budowy stacji uzdatniania wody; R.23.1(6)3 prowadzić prace związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(7)1 prowadzić prace związane z budową sieci wodociągowokanalizacyjnych; R.23.1(7)2 prowadzić dokumentację wykonanych prac; R.23.1(7)3 przygotować zakres prac i materiałów niezbędnych do budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnych; R.23.1(8)1 prowadzić prace związane z wykonywaniem oczyszczalni ścieków; R.23.1(8)2 sporządzić harmonogram prac na oczyszczalni ścieków; R.23.1(8)3 nadzorować prace zespołów pracowników fizycznych; R.23.1(9)1 zastosować osady ściekowe; R.23.1(9)2 przygotować osady ściekowe do wykorzystania rolniczego; R.23.1(9)3 dokonać kompostowania osadów ściekowych; R.23.1(10)1 prowadzić prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków; R.23.1(10)2 dokonać lokalizacji oczyszczalni ścieków; R.23.1(10)3 wykonać drenaż rozsączający; R.23.1(11)1 zaplanować prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(11)2 prowadzić prace związane z konserwacją i naprawą obiektów gospodarki wodnej (ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków); R.23.2(7)1 prowadzić prace eksploatacyjne wiejskich ujęć wody; R.23.2(7)2 określić sposób zapotrzebowania na gospodarkę wodno- Poziom wymagań programowych P P Kategoria taksonomiczna B B P C P B P C P C P C P B P C P P P P P B B C C B P C P P B C P B P C P P C A Materiał nauczania Ujęcia wody. Stacje uzdatniania wody. Uzdatnianie wody. Oczyszczalnie ścieków komunalne, przydomowe. Cykle pracy oczyszczalni ścieków. Osady ściekowe i ich wykorzystanie. Sieci wodociągowo-kanalizacyjne. Materiały do budowy sieci wodociągowokanalizacyjnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 43 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Sieci wodociągowo-kanalizacyjne ściekową; R.23.2(7)3 koordynować prace gospodarki wodno-ściekowej na terenach P B wiejskich; BHP(2)4 rozróżnić uprawnienia instytucji działających w zakresie ochrony P B pracy; BHP(2)5 wskazać służby działające w zakresie ochrony środowiska; P A BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i P C ochrony środowiska; BHP(7)4 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; P C KPS(4)1zastosować zmiany wynikające z rozwoju techniki; P B KPS(5)1zastosować metody radzenia sobie ze stresem; P B OMZ(2)1 przydzielić zadania dla poszczególnych osób; P B OMZ(3)1 pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; P B Planowane zadania Dostałeś zadanie wykonania drenażu przydomowej oczyszczalni ścieków. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z informacji instruktażowych lub dokumentacji technicznej przydomowej oczyszczalni ścieków. Do dyspozycji masz niezbędne przyrządy i narzędzia (niwelator, łaty niwelacyjne, łopaty), materiały (piasek, kruszywo, rury drenażowe). Po wykonaniu zadania należy dokonać kontroli poprawności wykonanej pracy przez przepuszczenie wody przez dreny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Rury drenażowe, żwir, metrówka, łopata, niwelator, łaty niwelacyjne. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych. Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 10 osób. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 44 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.2. Sieci wodociągowo-kanalizacyjne Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie kontroli poprawności wykonanego ćwiczenia z omówieniem wykonywanych czynności. W ocenie należy uwzględnić poprawność wykonanego ćwiczenia oraz zastosowanie odpowiedniego sprzętu i materiału. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 6.3. Eksploatacja obiektów gospodarki odpadami Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.2(3)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(3)2 posłużyć się instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(5)1 rozpoznać rodzaje składowisk odpadów; R.23.2(5)2dokonać segregacji odpadów niebezpiecznych i do recyklingu; R.23.2(5)3 wykonać kompostowniki przydomowe; R.23.2(6)1prowadzić prace związane z eksploatacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów; R.23.2(6)2 prowadzić prace eksploatacyjne i konserwacyjne przenośników taśmowych w sortowniach odpadów; R.23.2(6)3zaplanować prace kompostowni; R.23.2(3)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą obiektów gospodarki odpadami; BHP(8)1 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(8)4 zastosować pomoc medyczną w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania; KPS(8)1 ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10)1 współpracuje w zespole; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P P P A C C P C P C P B P B P A P B P B P A P P B B Materiał nauczania Odpady bytowe. Odpady przemysłowe. Recykling odpadów. Kompostowanie odpadów. Kompostowniki przydomowe. Sortownie odpadów. Dokumentacja sortowni odpadów. Dokumentacja techniczna składowiska odpadów. Przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony środowiska. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 45 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.3. Eksploatacja obiektów gospodarki odpadami OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; P B OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; P B Planowane zadania Dokonaj segregacji odpadów na poszczególne kategorie: odpady niebezpieczne, nadające się do recyklingu. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z pomocy dostarczonych przez nauczyciela. Do dyspozycji masz rozporządzenie w sprawie klasyfikacji odpadów. Posegregowane odpady umieść w odpowiednich pojemnikach i przedstaw do oceny. Uzasadnij swój wybór segregacji odpadów na forum grupy. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Katalogi odpadów nadających się do recyklingu, odpadów niebezpiecznych, do utylizacji na składowisku odpadów komunalnych. Pojemniki po farbach, rozpuszczalnikach, baterie, szkło, papier, popiół, uszkodzone owoce. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w grupach do 10 osób. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sprawdzenia wykonanego ćwiczenia z uzasadnieniem wyboru segregacji odpadów. Poprawność wykonanego ćwiczenia będzie oceniona pod względem bezbłędnej segregacji odpadów. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 46 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.4. Drogi dojazdowe do gruntów rolnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.3(3)4zaplanować zakres wykonywania dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3)5 zaplanować rodzaj wykonywania robót drogowych; R.23.3(3)6 dobrać czas wykonywania dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4)4 sporządzić zapotrzebowanie na materiały do budowy dróg; R.23.3(4)5 dobrać materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5)1 dobrać narzędzia do robót ziemnych; R.23.3(5)2 dobrać narzędzia i urządzenia do zagęszczania gruntu; R.23.3(5)3 dobrać koparki, ładowarki, sprzęt do plantowania; R.23.3(6)1 prowadzić prace związane z robotami ziemnymi; R.23.3(6)2 wyznaczyć trasę drogi, R.23.3(6)3 zaplanować kolejność wykonywanych prac; R.23.3(7)1 dokonać wyboru nawierzchni drogi; R.23.3(7)2 zaplanować kolejność wykonywanych robót; R.23.3(7)3 prowadzić prace związane z wykonaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8)1 utrzymać drogi dojazdowe w dobrym stanie technicznym; R.23.3(8)2 prowadzić prace naprawcze przy drogach dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8)3 wykonać równanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych; BHP(9)4 zastosować zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(9)5 zastosować zasady ochrony środowiska podczas wykonywania prac zawodowych; BHP(10)1 powiadomić instytucje ratunkowe w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia w czasie wykonywania prac; BHP(10)2 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P A P C P B P P P P PP P P P B B B C D C B C PP C P B P C PP C P A P A P B P B Materiał nauczania Podstawy miernictwa. Narzędzia i sprzęt budowlany. Dokumentacja techniczna. Drogi dojazdowe. Materiały do budowy dróg. Zapotrzebowanie na materiały budowlane. Prace naprawcze przy drogach. Przepisy BHP. Zasady udzielania pierwszej pomocy. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 47 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 6.4. Drogi dojazdowe do gruntów rolnych Planowane zadania Otrzymałeś zadanie wytyczenia osi drogi. Wykorzystaj do tego zadania mapy sytuacyjne i materiały dostarczone przez nauczyciela dotyczące wytyczania dróg. Przygotuj sprzęt niwelacyjny (niwelator, tyczki niwelacyjne, kołki). Po ustawieniu i wyregulowaniu przyrządu przystąp do wytyczania osi drogi. Zadanie będziesz wykonywał w grupach dwu- lub trzyosobowych. Po wytyczeniu osi drogi przedstaw ją pozostałej części klasy i porównaj wykonanie zadania z innymi grupami. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Niwelatory, łaty miernicze, taśmy miernicze, szpilki, sprzęt budowlany, tyczki miernicze. Zalecane metody dydaktyczne Zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań zawodowych. Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej oraz w grupach do 10 osób. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie sprawdzenia poprawności wykonanego zadania wytyczenia osi drogi. Podczas oceniania należy uwzględnić poprawność doboru, ustawienia i regulacji przyrządu. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 48 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7. Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji 7.1 Kontrola wykonanych prac przy obiektach inżynierii środowiska 7.2 Rozliczanie wykonanych prac inżynierii środowiska 7.3 Kontrola parametrów środowiska 7.1 Kontrola wykonanych prac przy obiektach inżynierii środowiska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.1(13)1 ocenić jakość wykonanych prac obiektów gospodarki wodnej zgodnie z normami; R.23.1(13)2 ocenić wykonanie prac obiektów gospodarki wodnej ze względu na niezawodność i trwałość; R.23.1(13)3 ocenić jakość wykonanych obiektów gospodarki wodnej; R.23.2(9)1 ocenić jakość wykonanych składowisk odpadów; R.23.2(9)2 dokonać analizy wykonanych prac zgodnie z normami i przepisami ochrony środowiska; R.23.3(9)1 ocenić jakość wykonanych dróg; R.23.3(9)2dokonać oceny równości powierzchni dróg; R.24.2(10)1 ocenić jakość wykonanych robót regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(10)2 ocenić jakość wykonanych wałów przeciwpowodziowych; R.24.2(10)3 określić jakość wykonania umocnień na małych ciekach wodnych; R.24.3(12)1 ocenić jakość wykonanych robót odwadniających; R.24.3(12)2 ocenić jakość wykonanych rowów melioracyjnych; R.24.3(12)3 ocenić zastosowane systemy odwadniające; R.24.4(10)1 ocenić jakość wykonanych robót nawadniających użytki rolne; R.24.4(10)2 ocenić jakość wykonanych systemów zraszaczy i podsiąkowych; R.24.4(10)3 ocenić jakość robót drenarskich; R.24.5(8)1 ocenić jakość wykonanych robót przy budowie stawów rybnych; R.24.5(8)2 ocenić jakość systemów doprowadzających i odprowadzających wodę; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P C P P B B P A P P C C P B P C P B P P P P P P P A B B C C C B P B Materiał nauczania Kontrola wykonania prac melioracyjnych. Ocena wykonania dróg do gruntów rolnych. Narzędzia i przyrządy kontrolne. Ocena wykonania robót nawadniających i drenarskich. Obiekty gospodarki wodnej. Kontrola umocnień cieków wodnych. Analiza zgodności wykonanych prac zgodnie z normami i przepisami. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 49 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1 Kontrola wykonanych prac przy obiektach inżynierii środowiska R.24.5(8)3 ocenić jakość zastosowanych urządzeń stawowych; OMZ(3)1 pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; KPS(9)1zastosować metody negocjacji warunków porozumienia; KPS(10)1 współpracować w zespole; BHP (3)2 wskazać obowiązki pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4)6 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy; Planowane zadania P P P P P P C B B B B B P B P B Otrzymałeś zlecenie dokonania kontroli stanu rowów i urządzeń melioracyjnych. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dokumentacji projektowej. Powinieneś dokonać kontroli stanu rowów melioracyjnych i studzienek. Po kontroli sporządź dokumentację, którą będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji elektronicznej i drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Narzędzia do prac ziemnych (łopata, szpadel, grabie), odpowiednie ubranie zgodne z przepisami BHP. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej lub w grupach 10-osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji sporządzonej dokumentacji o stanie rowów melioracyjnych i urządzeń. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 50 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.1 Kontrola wykonanych prac przy obiektach inżynierii środowiska Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 7.2. Rozliczanie wykonanych prac inżynierii środowiska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.1(14)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14)2 rozliczyć sprzęt używany do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14)3 rozliczyć robociznę związaną z budową obiektów gospodarki wodnej; R.23.2(10)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(10)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie składowisk odpadów; R.23.2(10)3 rozliczyć robociznę związaną z budową obiektów gospodarki odpadami; R.23.3(10)1 rozliczyć materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10)3 rozliczyć robociznę związaną z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(11)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.23.3(11)2 rozliczyć materiały związane z regulacją małych cieków wodnych; R.23.3(11)3 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie obiektów przeciwpowodziowych; R.23.3(11)4 rozliczyć robociznę związaną z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych; R.24.3(13)1 rozliczyć materiały związane z odwadnianiem terenów; R.24.3(13)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie systemów odwadniających; R.24.3(13)3 rozliczyć robociznę związaną z odwadnianiem terenów; R.24.4(11)1 rozliczyć materiały związane nawadnianiem użytków rolnych; Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna C P C P C P P C C P C P C P C P C P P C C P C P C P C P C P P C C Materiał nauczania Dokumentacja techniczna. Protokoły odbioru robót obiektów gospodarki wodnej. Specyfikacja zamówień materiałów, narzędzi, sprzętu budowlanego. Protokoły inwetaryzacyjne. Rozliczanie materiałów budowlanych (piach, dreny). Materiały budowlane. Sprzęt do robót budowlanych. Materiały do budowy systemów nawadniających. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 51 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.2. Rozliczanie wykonanych prac inżynierii środowiska R.24.4(11)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie systemów P C nawadniających; R.24.4(11)3 rozliczyć robociznę związaną z nawadnianiem użytków rolnych; P C R.24.5(9)1 rozliczyć materiały związane z wykonywaniem stawów rybnych; P C R.24.5(9)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie stawów rybnych; P C R.24.5(9)3 rozliczyć robociznę związaną z wykonywaniem stawów rybnych; P C KPS(6)1 zaktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; P B KPS(7)1zastosować zasady tajemnicy zawodowej; P B OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; P B OMZ(6)1 komunikować się z współpracownikami; P B Planowane zadania Dokonaj rozliczenia robocizny i materiałów wykorzystanych do budowy drogi dojazdowej do gruntów rolnych. Rozliczeń dokonaj w formie tabeli przychodów i rozchodów materiałów oraz czasu na wykonanie drogi i ilości roboczogodzin. Do sporządzenia rozliczenia wykorzystaj programy komputerowe. Sporządzone rozliczenie będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Dokumentacja projektowa, kosztorysy, programy komputerowe do rozliczania materiałów i robocizny, komputer z dostępem do Internetu, 1 stanowisko dla dwóch uczniów. Urządzenia multimedialne. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędne do wykonania zadania, a uczniowie pracują samodzielnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej oraz w grupach. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Efekty kształcenia będą sprawdzone poprzez ocenę opracowanego rozliczenia materiałów i robocizny. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk oceny (bezbłędny edycyjnie). Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 52 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.2. Rozliczanie wykonanych prac inżynierii środowiska Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 7.3. Kontrola parametrów środowiska Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.1(2)1 zastosować metodę analityczną; R.24.1(2)2 zastosować metodę opartą na bezpośrednich obserwacjach w terenie i badań terenowych; R.24.1(2)3 dobrać metodę do prowadzenia badań stanu cieków wodnych; R.24.1(2)4dobrać metodę do badania stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(3)1 posłużyć się kolorymetrem; R.24.1(3)2zastosować miernik poziomu wody; R.24.1(3)3 obsługiwać aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(4)1dokonać pomiaru wilgotności powietrza za pomocą higrometru włosowego; R.24.1(4)2 obliczyć ilość opadów za pomocą deszczomierza; R.24.1(4)3dokonać pomiaru prędkości przepływu wód; R.24.1(5)1 opracować wyniki pomiarów opadów; R.24.1(5)2dokonać analizy stanu cieków na podstawie pomiarów hydrometeorologicznych; R.24.1(6)1 ocenić jakość gleb; R.24.1(6)2dokonać analizy przydatności gleb; KPS(1)1zastosować zasady kultury i etyki; KPS(2)2 zrealizować konsekwentnie zadania podczas kontroli jakości w inżynierii środowiska; OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1 przydzielić zadania dla poszczególnych osób; BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P A P B P P P P B B C C P C P B P P P B C C P B P P B C P P B B P P P B B C Materiał nauczania Metody analityczne badania środowiska. Mierniki poziomu wody. Aparatura kontrolno-pomiarowa. Aparatura do pomiaru wilgotności. Prędkość przepływu wody w ciekach. Jakość i przydatność gleb. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 53 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.3. Kontrola parametrów środowiska środowisku pracy; BHP(8)7 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych P B w pracowni inżynierii środowiska; BHP(10)8 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; P C Planowane zadania Otrzymałeś zlecenie dokonania oznaczenia odczynu (pH) wody metodą kolorymetryczną. Zadanie wykonujesz indywidualnie, musisz pobrać próbkę wody do badań, dobrać odpowiednie przyrządy, odczynniki i roztwory, wykonać co najmniej dwa oznaczenia, porównać zabarwienie wody z zabarwieniem wzorca (wskaźnik Yamady). pH Barwa 4 czerwona 5 pomarańczowa 6 żółta 7 zielona 8 niebieska 9 granatowa 10 fioletowa Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Komparator Walpole’a lub inny, woda do przygotowania roztworów buforowych, odczynniki i roztwory przygotowane według instrukcji nauczyciela, probówki, kolby miernicze, pipety, szczegółowe instrukcje wykonywania badania. Zalecane metody dydaktyczne Dominującymi metodami powinna być metoda ćwiczeń praktycznych. Metoda ta zawiera opisy czynności niezbędnych do wykonania zadania, a uczniowie pracują indywidualnie lub w grupach. Formy organizacyjne Zajęcia powinny być prowadzone w formie pracy indywidualnej lub w grupach 10 osobowych. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Efekty kształcenia będą sprawdzone poprzez ocenę wykonanego badania. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną, sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk oceny (bezbłędny edycyjnie). Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 54 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 7.3. Kontrola parametrów środowiska Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 55 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8. Prace melioracyjne 8.1. 8.2. 8.3. 8.4. 8.5. 8.6. 8.7. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac melioracyjnych Regulacja cieków wodnych Obiekty przeciwpowodziowe Systemy drenarskie Melioracje przeciwerozyjne Nawadnianie użytków rolnych Zasady projektowania obiektów stawowych 8.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac melioracyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(2)8 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)9 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)10 wskazać podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP (3)2 wskazać obowiązki pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie; BHP(4)6 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)7 określić typowe choroby zawodowe występujące u technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(5)3 określić źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy technika inżynierii środowiska i melioracji; Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P C P B P B P B P B P C P B Materiał nauczania Ramowy zakres działalności służby bhp. Bhp podczas wykonywania zadań zawodowych. Obowiązki pracownika dotyczące bhp. Obowiązki pracodawcy dotyczące bhp. Dochodzenie powypadkowe. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 56 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac melioracyjnych BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w P C pracy; BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w P B środowisku pracy; BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy na P B organizm człowieka; BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony P B środowiska; BHP(7)6 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; P B BHP(8)5 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; P B BHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań P B zawodowych; BHP(8)7 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych P B w pracowni inżynierii środowiska; BHP(8)8 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia P B i życia oraz sposoby powiadamiania; BHP(9)7 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika inżynierii P B środowiska i melioracji; BHP(9)8 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań P B zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)5 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych P B technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)6 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania P B czynności zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)7 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; P B BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; P B Planowane zadania Otrzymałeś zlecenie sporządzenia obowiązków kierownika budowy, majstrów i brygadzistów w zakresie bhp. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Do dyspozycji masz stanowisko komputerowe odpowiednio wyposażone. Sporządzony zakres obowiązków będziesz prezentował na forum grupy 10 minut oraz przekażesz w wersji elektronicznej i drukowanej do oceny. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 57 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas prac melioracyjnych Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące bhp. Zalecane metody dydaktyczne Dział programowy wymaga stosowania aktywizujących metod kształcenia, ze szczególnym uwzględnieniem metod ćwiczeń praktycznych. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzenie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie uzupełnionej karty pracy. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 8.2. Regulacja cieków wodnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.2(5)1 dobrać materiały do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(5)2 dobrać narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(5)3zaplanować metody regulacji cieków wodnych; R.24.2(6)1 dobrać materiały do regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(6)2 dobrać narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(7)1określić sposób wykonywania umocnień na małych ciekach wodnych; R.24.2(7)2określić sposób przeprowadzenia regulacji małych cieków Poziom wymagań programowych P P P Kategoria taksonomiczna C B C P C P B P B P B Materiał nauczania Regulacja małych cieków wodnych. Roboty ziemne. Roboty regulacyjne. Metody regulacji. Rodzaje umocnień stosowanych na małych ciekach wodnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 58 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.2. Regulacja cieków wodnych wodnych; R.24.2(7)3zaplanować roboty związane z wykonaniem umocnień; PP C R.24.2(7)4zaplanować i zorganizować roboty związane z regulacją małych P B cieków wodnych; KPS(3)1 przewidzieć skutki podejmowanych działań; P B KPS(5)1 zastosować metody radzenia sobie ze stresem; P B Planowane zadania Zaproponuj do regulacji cieków wodnych odpowiedni rodzaj materiału w zależności od charakteru rzeki, położenia linii regulacyjnych w stosunku do istniejących brzegów, położenia w planie (brzeg wklęsły, wypukły). Swoje wnioski zapisz w tabeli. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając ze stanowiska komputerowego. Sporządzoną tabelę będziesz prezentował na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji elektronicznej i drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Profile poprzeczne i podłużne rzek. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 59 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.3. Obiekty przeciwpowodziowe Uszczegółowione efekty kształcenia Poziom wymagań Kategoria Materiał nauczania Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: programowych taksonomiczna R.24.2(8)1 zastosować zasady eksploatacji urządzeń i sprzętu do regulacji Zasady eksploatacji urządzeń na obiektach P B małych cieków wodnych; przeciwpowodziowych. R.24.2(8)2zastosować zasady eksploatacji urządzeń i sprzętu do obiektów Prace ziemne. P B przeciwpowodziowych; Konserwacja i naprawa wałów R.24.2(8)3wyjaśnić działanie urządzeń i sprzętu stosowanego podczas P B przeciwpowodziowych. regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; Harmonogram robót. R.24.2(8)4 obsługiwać urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami eksploatacji; P B R.24.2(9)1 prowadzić prace związane z wykonywaniem, konserwacją i PP C naprawą wałów przeciwpowodziowych; R.24.2(9)2 prowadzić prace związane z wykonywaniem, konserwacją P B pompowni melioracyjnych; R.24.2(9)3zaplanować prace związane z naprawą wałów przeciwpowodziowych, małych budowli piętrzących oraz pompowni P B melioracyjnych; R.24.2(9)4 sporządzić harmonogram prac związanych z naprawą wałów przeciwpowodziowych, małych budowli piętrzących oraz pompowni PP C melioracyjnych; KPS(4)1 zastosować zmiany wynikające z rozwoju techniki; P B Planowane zadania Dostałeś zlecenie wykonania opracowania pn. „Wpływ wałów przeciwpowodziowych na kształtowanie się fali powodziowej”. Zwróć uwagę na aspekt ekologiczny i ekonomiczny wałów przeciwpowodziowych. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządzone opracowanie będziesz prezentować na forum grupy max. 10 minut oraz wersję papierową oddasz do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Schematy wałów przeciwpowodziowych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 60 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.3. Obiekty przeciwpowodziowe Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 8.4. Systemy drenarskie Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.3(3)1 dobrać przekrój poprzeczny rowów melioracyjnych; R.24.3(3)2 określić wielkość przepływu wód w rowach melioracyjnych; R.24.3(3)3scharakteryzować parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4)1 wykonać roboty drenarskie ręcznie; R.24.3(4)2 wykonać roboty drenarskie mechanicznie; R.24.3(4)3prowadzić roboty drenarskie; R.24.3(4)4zastosować zasady wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(5)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą rowów melioracyjnych; R.24.3(5)2 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą systemów drenarskich; R.24.3(5)3 posługuje się instrukcjami dotyczącymi odwadniania terenów; R.24.3(6)1 wytyczyć trasę przebiegu systemów wodno-melioracyjnych; R.24.3(6)2 wytyczyć trasę przebiegu systemów drenarskich; R.24.3(7)1 dobrać materiały, maszyny i sprzęt do wykonywania rowów melioracyjnych; Poziom wymagań programowych PP P P P P P P Kategoria taksonomiczna C B B B B C B P B P B P PP PP B C C P B Materiał nauczania Rowy melioracyjne. Roboty drenarskie. Zasady wykonywania systemów drenarskich. Dokumentacja projektowa. Odwadnianie terenów. Tyczenie systemów drenarskich. Systemy odwadniania terenów osiedlowych. Systemy odwadniania terenów wiejskich. Systemy odwadniania obiektów komunalnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 61 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.4. Systemy drenarskie R.24.3(7)2 dobrać materiały, maszyny i sprzęt do wykonywania budowli P B wodno-melioracyjnych; R.24.3(8)1 dobrać systemy odwadniania terenów osiedlowych; PP C R.24.3(8)2 dobrać systemy odwadniania terenów wiejskich; PP C R.24.3(8)3określić sposób odwadniania obiektów komunalnych; P B OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; P B Planowane zadania Wykonaj schemat systemu drenarskiego. Zaprojektuj odpowiednio dreny ceramiczne oraz sączki drenarskie w zależności od powierzchni działu drenarskiego i objętości wody do odprowadzania. Sporządzoną dokumentację będziesz prezentować na forum grupy (10 minut) oraz przekażesz w wersji elektronicznej i drukowanej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Dokumentacja projektowa. Makiety systemów drenarskich. Normy i katalogi urządzeń melioracyjnych i drenarskich. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 62 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.5. Melioracje przeciwerozyjne Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.3(9)1 określić agrotechnikę przeciwerozyjną; R.24.3(9)2 określić melioracje przeciwerozyjne pod kątem ukształtowania terenu; R.24.3(9)3dobrać sposób melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(9)4zaplanować zakres wykonania prac melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(10)1 dobrać metodą za pomocą agrotechniki przeciwerozyjnej; R.24.3(10)2 dobrać metodą za pomocą kształtowania rzeźby terenu; R.24.3(11)1 zastosować zasady konserwacji i modernizacji rowów melioracyjnych; R.24.3(11)2 zastosować zasady konserwacji i modernizacji budowli wodnomelioracyjnych; OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; KPS(8)1 ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; Planowane zadania Poziom wymagań programowych P Kategoria taksonomiczna B PP C P PP P P B C B B P C P C P P B B Materiał nauczania Agrotechnika przeciwerozyjna. Sposoby melioracji przeciwerozyjnych. Pojecie i rodzaje erozji. Zabiegi przeciwerozyjne. Przedstaw główne zadania, jakie pełnią melioracje przeciwerozyjne. W opisie uwzględnij także potrzebę wykonywania melioracji jako sposób walki z suszą, „stepowieniem” i powodziami. Zadanie wykonujesz indywidualnie, korzystając z dostępnych w pracowni programów komputerowych. Sporządź raport i przedstaw go na forum grupy. Ćwiczenie należy wykonać w grupie dwuosobowej, na podstawie wzorca sporządzić sprawozdanie. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Dokumentacja projektowa. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 63 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.5. Melioracje przeciwerozyjne Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 8.6. Nawadnianie użytków rolnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.4(5)4 dobrać system zraszaczy; R.24.4(5)6 dobrać system podsiąkowy; R.24.4(5)7scharakteryzować stosowane systemy do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(6)1 zaplanować roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(6)2 zaplanować roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(6)1 zaplanować roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(7)1 wytyczyć trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(7)2 wytyczyć trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(7)3 sporządzić trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(7)4 sporządzić trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(8)1 dobrać materiały do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8)2 dobrać urządzenia, maszyny i sprzęt do nawadniania użytków Poziom wymagań programowych P P Kategoria taksonomiczna B B P B PP C P B P B PP C PP C P C P C P P B B Materiał nauczania Cel i zadania nawodnień. Rodzaje systemów stosowanych do nawodnień. Zraszacze. Roboty ziemne. Elementy sieci nawodnieniowej. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 64 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.6. Nawadnianie użytków rolnych rolnych; R.24.4(8)3porównać materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do P B nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)1 zorganizować prace związane z eksploatacją systemów P B nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)2 zorganizować prace związane z konserwacją i modernizacją P B systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)3prowadzić prace związane z eksploatacją, konserwacją i P B modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; KPS(1)1zastosować zasady kultury i etyki; P B KPS(2)3zrealizować konsekwentnie zadania podczas prac melioracyjnych; P B OMZ(3)1pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; P B Planowane zadania Przedstaw w formie graficznej (schematy hydraulicznych nawodnień) i opisowej ogólną charakterystykę systemu nawodnień stosowanych na użytkach zielonych. W opisie uwzględnij nawodnienia podsiąkowe, zalewowe oraz nasiąkowe. Zadanie wykonujesz w zespołach dwuosobowych. Sporządzoną dokumentację przedstawisz na forum klasy oraz przekażesz w wersji elektronicznej i papierowej do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Dokumentacja projektowa. Przekroje, modele. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 65 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.6. Nawadnianie użytków rolnych Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 8.7. Zasady projektowania obiektów stawowych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.5(4)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót związanych z wykonywaniem stawów do hodowli ryb karpiowatych; R.24.5(4)2 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót związanych z wykonywaniem stawów do hodowli narybku; R.24.5(4)3 posłużyć się instrukcjami dotyczącymi wykonywania stawów rybnych; R.24.5(5)1 zaplanować doprowadzenie i odprowadzenie wody ze stawów; R.24.5(5)2 określić zapotrzebowanie na wodę dla stawu rybnego; R.24.5(5)3określić sposób doprowadzenie i odprowadzenie wody ze stawów; R.24.5(6)1 dobrać maszyny do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(6)2 dobrać sprzęt do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(7)1 zastosować zasady eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów; R.24.5(7)2 zastosować zasady eksploatacji, konserwacji i modernizacji urządzeń i budowli stawowych; R.24.5(7)3 zastosować przepisy eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych zgodnie z przyjętymi zasadami; KPS(9)1zastosować metody negocjacji warunków porozumienia; KPS(10)1współpracować w zespole; OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1przydzielić zadania dla poszczególnych osób; Planowane zadania Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna P B P B P B P PP PP P P B C C C C P B P B P B P P P P B B B B Materiał nauczania Dokumentacja projektowa. Instrukcja gospodarowania woda. Sprzęt i maszyny do wykonywania stawów. Źródła wody. Hydrotechniczna charakterystyka stawów. Zasady projektowania obiektów stawowych. Zapotrzebowanie na wodę dla stawów rybnych. Zasady konserwacji i modernizacji urządzeń i budowli stawowych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 66 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 8.7. Zasady projektowania obiektów stawowych Na podstawie dostępnej literatury wyszukaj informacje dotyczące parametrów i jakości wody dla poszczególnych gatunków ryb ( karpi, pstrąga), jakie muszą być przestrzegane w produkcji rybackiej. Ćwiczenie należy wykonać w grupie dwuosobowej, na podstawie wzorca sporządzić sprawozdanie. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Dział programowy wymaga stosowania metod praktycznych kształcenia, zaplanowane do osiągnięcia efekty kształcenia przygotowują ucznia do wykonywania zadań. Zajęcia kształcenia praktycznego mogą odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do ćwiczeń, pakiety edukacyjne dla uczniów, karty samooceny, karty pracy dla uczniów. Czasopisma branżowe, katalogi. Dokumentacja projektowa. Projekty stawowe. Aparatura do badania zanieczyszczeń. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji oraz wypełnionej karty pracy. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 67 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Praktyki zawodowe 1. Wykonywanie prac melioracyjnych 2. Wykonywanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych 1. Wykonywanie prac melioracyjnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony Przepisy bezpieczeństwa higieny pracy. P B przeciwpożarowej; Materiały budowlane. PKZ(R.m)(1)5zastosować materiały budowlane w melioracji; P B Środki transportu w melioracji. PKZ(R.m)(2)3zastosować środki transportu stosowane podczas wykonywania P C Sprzęt do wykonania melioracji. melioracji wodnych; R.24.2(8)5posłużyć się sprzętem mechanicznym do wykonania rowów P B melioracyjnych; R.24.3(3)4dobrać głębokość ułożenia i spadek drenów; P C R.24.3(4)5wykonać podsypkę pod dreny; P B R.24.3(7)3zastosować maszyny i narzędzia wykorzystywane przy wykonywaniu P C rowów melioracyjnych; R.24.3(9)5zaplanować wykonanie melioracji; P C Planowane zadania Wykonaj ułożenie sączków melioracyjnych z wyprowadzeniem do rowu zbiorczego. W oparciu o otrzymane materiały i dokumenty z firmy melioracyjnej wykonaj ułożenie sączków melioracyjnych z wyprowadzeniem do rowu zbiorczego. Warunki osiągania efektów kształcenia, w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka zawodowa może odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Instrukcje do wykonania zadania, materiały budowlane (piasek, dreny, sączki, studzienki), sprzęt mechaniczny i ręczny. Dokumentacja projektowa. Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 68 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 1. Wykonywanie prac melioracyjnych Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: grupowa. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie obserwacji czynności związanych z wykonywaniem ułożenia sączków melioracyjnych z wyprowadzeniem do rowu zbiorczego, przestrzegania zasad BHP oraz pracy w grupie. Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. 2. Wykonywanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: Poziom wymagań programowych Kategoria taksonomiczna Materiał nauczania BHP(9)7 przestrzegać zasad bhp, ochrony środowiska podczas wykonywania prac Budowa dróg dojazdowych do gruntów rolnych. P B związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; Materiały do budowy dróg. R.23.3(2)3skorzystać z dokumentacji budowy drogi dojazdowej do gruntów P C Sprzęt, narzędzia do budowy dróg. rolnych; R.23.3(3)7zaplanować prace przy budowie dróg dojazdowych do gruntów P B rolnych; R.23.3(4)6 wykorzystać materiały do budowy dróg; P C R.23.3(6)4zaplanować prace miernicze i ziemne; P B R.23.3(7)4wykonać nawierzchnię drogi gruntowej; P C R.23.3(5)4zastosować narzędzia i urządzenia do budowy dróg; P C Planowane zadania Wykonaj dokumentację czynnościowo-zaopatrzeniową niezbędną przy budowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych. W oparciu o otrzymaną od pracodawcy dokumentację drogi gruntowej zaplanuj kolejność wykonywanych czynności, sporządź zapotrzebowanie na materiały niezbędne do wykonania drogi. Zaplanowane prace zapisz w formie projektu, umieszczając w nim również zapotrzebowanie na materiały, sprzęt do wykonania drogi. Wykonaną dokumentację oddaj do oceny. Warunki osiągania efektów kształcenia w tym środki dydaktyczne, metody, formy organizacyjne Praktyka zawodowa może odbywać się w: pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia praktycznego, przedsiębiorstwach zajmujących się wykonywaniem melioracji i budową obiektów inżynierii środowiska. Środki dydaktyczne Dokumentacja techniczna, katalogi materiałów, komputer z dostępem do Internetu. Dokumentacja projektowa. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 69 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 2. Wykonywanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych Zalecane metody dydaktyczne Dominującą metodą kształcenia powinna być metoda ćwiczeń praktycznych, pokaz z instruktażem. Formy organizacyjne Zajęcia należy prowadzić w grupach 15-osobowych. Dominująca forma organizacyjna pracy uczniów: indywidualna. Propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania efektów kształcenia Sprawdzanie efektów kształcenia będzie przeprowadzone na podstawie prezentacji opracowanego projektu. W ocenie należy uwzględnić następujące kryteria ogólne: zawartość merytoryczną (struktura dokumentacji zgodnie z zasadami), sposób prezentacji (układ, czytelność, czas), wydruk dokumentacji (układ, bezbłędny edycyjnie). Formy indywidualizacji pracy uczniów uwzględniające: – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do potrzeb ucznia, – dostosowanie warunków, środków, metod i form kształcenia do możliwości ucznia. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 70 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 71 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego ZAŁĄCZNIKI Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Załącznik 1. EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI ZAPISANE W ROZPORZĄDZENIU W SPRAWIE PODSTAWY PROGRAMOWEJ KSZTAŁCENIA W ZAWODACH Efekty kształcenia Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów Bezpieczeństwo i higiena pracy (BHP) BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Podejmowanie i prowadzenie działalności gospodarczej (PDG) PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 72 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Język obcy ukierunkowany zawodowo (JOZ) JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3) analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Kompetencje personalne i społeczne (KPS) KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Organizacja pracy małych zespołów (OMZ) OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodzie lub grupie zawodów PKZ(R.g) PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 73 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych; PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów; PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko; PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka; PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych; PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych; PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. PKZ(R.m) PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie R.23. Organizacja i prowadzenie robót związanych z budową obiektów inżynierii środowiska R.23.1(1) rozpoznaje obiekty gospodarki wodnej i określa ich przeznaczenie; R.23.1(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(3) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(4) przygotowuje harmonogramy robót wodno-inżynieryjnych; R.23.1(5) organizuje roboty związane z budową ujęć wody; R.23.1(6) organizuje roboty związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(7) koordynuje prace związane z wykonaniem lokalnych sieci wodociągowo-kanalizacyjnych; R.23.1(8) prowadzi prace związane z wykonaniem oczyszczalni ścieków; R.23.1(9) planuje zagospodarowanie osadów ściekowych; R.23.1(10) organizuje prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków; R.23.1(11) organizuje prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej w wymaganym stanie technicznym; R.23.1(12) prowadzi dokumentację budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(13) ocenia jakość wykonania obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki wodnej. R.23.2(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 74 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.23.2(2) rozpoznaje obiekty związane z gospodarką odpadami; R.23.2(3) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(4) dobiera technologie składowania odpadów; R.23.2(5) planuje i prowadzi budowę składowisk, kompostowni, sortowni; R.23.2(6) organizuje prace związane z eksploatacją i konserwacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów, w kompostowniach i sortowniach; R.23.2(7) planuje prace związane z gospodarką wodno-ściekową na terenach wiejskich; R.23.2(8) planuje i organizuje gospodarkę odpadami na terenach wiejskich; R.23.2(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki odpadami. R.23.3(1) rozpoznaje rodzaje dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5) dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(6) organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych; R.23.3(7) organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8) prowadzi prace związane z utrzymaniem w wymaganym stanie technicznym dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych. R.24.Organizacja i prowadzenie robót melioracyjnych R.24.1(1) planuje prace związane z badaniem stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(2) dobiera metody prowadzenia badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(3) obsługuje aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(4) wykonuje pomiary parametrów powietrza atmosferycznego, opadów oraz wód powierzchniowych i podziemnych; R.24.1(5) opracowuje i interpretuje wyniki pomiarów hydrometeorologicznych; R.24.1(6) dokonuje oceny stanu stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(7) określa przydatność rolniczą gleb; R.24.1(8) dobiera metody ochrony i rekultywacji gleb; R.24.1(9) dobiera środki agromelioracyjne do poprawy stosunków wodno-powietrznych w glebie. R.24.2(1) określa przyczyny i skutki wezbrań cieków wodnych; R.24.2(2) rozpoznaje stany zagrożeń powodziowych; R.24.2(3) dobiera metody ochrony przed powodzią; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 75 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.24.2(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych oraz budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(5) dobiera metody regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(6) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(7) organizuje roboty związane z wykonywaniem umocnień oraz regulacją małych cieków wodnych; R.24.2(8) obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji; R.24.2(9) organizuje prace związane z wykonywaniem, konserwacją i naprawą wałów przeciwpowodziowych i małych budowli piętrzących oraz pompowni melioracyjnych; R.24.2(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych. R.24.3(1) określa przyczyny nadmiaru wody w glebie; R.24.3(2) dobiera rodzaje zabiegów odwadniających w celu poprawy właściwości produkcyjnych gleby i użytków zielonych; R.24.3(3) dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4) przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(5) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi odwadniania terenów; R.24.3(6) wytycza trasę przebiegu systemów wodno-melioracyjnych i drenarskich; R.24.3(7) dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych; R.24.3(8) dobiera systemy odwadniania terenów osiedlowych, budynków wiejskich oraz obiektów komunalnych; R.24.3(9) planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(10) dobiera technologie wykonania zabezpieczeń przeciwerozyjnych; R.24.3(11) przestrzega zasad konserwacji rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych R.24.3(12) ocenia jakość wykonania robót związanych z odwadnianiem terenów; R.24.3(13) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z odwadnianiem terenów. R.24.4(1) określa sposoby nawadniania użytków rolnych; R.24.4(2) określa źródła wody do zasilania systemów nawadniających; R.24.4(3) rozpoznaje rodzaje i układy systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi nawadniania użytków rolnych; R.24.4(5) dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(6) planuje roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(7) wytycza trasę przebiegu systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8) dobiera materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9) organizuje i nadzoruje prace związane z eksploatacją, konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z nawadnianiem użytków rolnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 76 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia R.24.5(1) określa oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku; R.24.5(2) rozpoznaje rodzaje stawów rybnych; R.24.5(3) rozpoznaje urządzenia i budowle stawowe; R.24.5(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi wykonywania stawów rybnych; R.24.5(5) planuje wykonywanie stawów rybnych; R.24.5(6) dobiera maszyny i sprzęt do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(7) przestrzega zasad eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych; R.24.5(8) ocenia jakość wykonania robót związanych z wykonywaniem stawów rybnych; R.24.5(9) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z wykonywaniem stawów rybnych. Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 77 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego klasa I Efekty kształcenia /umiejętności, wiedza oraz kompetencje personalne i społeczne/ I II II III I II X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X I IV II I Uczeń: Kształcenie zawodowe teoretyczne Podstawy ochrony środowiska PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego; X X PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego; X X PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska X X przyrodniczego; PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych; X X PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów; X X PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko; X X PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka; X X PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych; X X PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców X X rysunkowych; PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz X X przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. X X BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony X X pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska X X związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5)określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku X X pracy; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony X X środowiska; R.23.2(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów; X X R.23.2(4) dobiera technologie składowania odpadów; X X Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 78 II liczba godzin przeznaczona na realizację efektów kształcenia Załącznik 2. POGRUPOWANE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI 120 5 120 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.23.2(8) planuje i organizuje gospodarkę odpadami na terenach wiejskich; R.24.1(7) określa przydatność rolniczą gleb; R.24.1(8) dobiera metody ochrony i rekultywacji gleb; R.24. 2(1) określa przyczyny i skutki wezbrań cieków wodnych; R.24. 2(2) rozpoznaje stany zagrożeń powodziowych; X X X X X X X X X X X X X X X X 100 łączna liczba godzin Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska R.23.1(1) rozpoznaje obiekty gospodarki wodnej i określa ich przeznaczenie; R.23.1(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(4) przygotowuje harmonogramy robót wodno-inżynieryjnych; R.23.2(2) rozpoznaje obiekty związane z gospodarką odpadami; R.23.3(1) rozpoznaje rodzaje dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 175 5 łączna liczba godzin Melioracje wodne PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. R.24.1(1) planuje prace związane z badaniem stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(9) dobiera środki agromelioracyjne do poprawy stosunków wodno-powietrznych w glebie. R.24.2(3) dobiera metody ochrony przed powodzią; X X X X X X X X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 79 345 180 10 155 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.24.2(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych oraz budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.24.3(1) określa przyczyny nadmiaru wody w glebie; R.24.3(2) dobiera rodzaje zabiegów odwadniających w celu poprawy właściwości produkcyjnych gleby i użytków zielonych; R.24.4(1) określa sposoby nawadniania użytków rolnych; R.24.4(2) określa źródła wody do zasilania systemów nawadniających; R.24.4(3) rozpoznaje rodzaje i układy systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi nawadniania użytków rolnych; R.24.4(5) dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.5(1) określa oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku; R.24.5(2) rozpoznaje rodzaje stawów rybnych; R.24.5(3) rozpoznaje urządzenia i budowle stawowe; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X łączna liczba godzin 165 Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X łączna liczba godzin Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 80 30 30 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; JOZ(2)interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3)analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; JOZ(5)korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. X X X X X X X X X X łączna liczba godzin Łączna liczba godzin przeznaczonych na kształcenie teoretyczne Kształcenie zawodowe praktyczne Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną 30 30 750 X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 10 X X X X X X X X 10 Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 81 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. R.23.1(3) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(5) organizuje roboty związane z budową ujęć wody; R.23.1(6) organizuje roboty związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(7) koordynuje prace związane z wykonaniem lokalnych sieci wodociągowokanalizacyjnych; R.23.1(8) prowadzi prace związane z wykonaniem oczyszczalni ścieków; R.23.1(9) planuje zagospodarowanie osadów ściekowych; R.23.1(10) organizuje prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków; R.23.1(11) organizuje prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej w wymaganym stanie technicznym; R.23.2(3) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(5) planuje i prowadzi budowę składowisk, kompostowni, sortowni; R.23.2(6) organizuje prace związane z eksploatacją i konserwacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów, w kompostowniach i sortowniach; R.23.2(7) planuje prace związane z gospodarką wodno-ściekową na terenach wiejskich; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23. 3(5) dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 220 Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 82 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego rolnych; R.23.3(6) organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych; R.23.3(7) organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8) prowadzi prace związane z utrzymaniem w wymaganym stanie technicznym dróg dojazdowych do gruntów rolnych; X X X X X X X X X X X X łączna liczba godzin Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. R.23.1(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(12) prowadzi dokumentację budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(13) ocenia jakość wykonania obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki wodnej. R.23.2(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki odpadami. R.23.3(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X 240 160 Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 83 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego R.23.3(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych. R.24.1(2) dobiera metody prowadzenia badań stanu cieków wodnych i stosunków wodnopowietrznych w glebie; R.24.1(3) obsługuje aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(4) wykonuje pomiary parametrów powietrza atmosferycznego, opadów oraz wód powierzchniowych i podziemnych; R.24.1(5) opracowuje i interpretuje wyniki pomiarów hydrometeorologicznych; R.24.1(6) dokonuje oceny stanu stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.2(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych. R.24.3(12) ocenia jakość wykonania robót związanych z odwadnianiem terenów; R.24.3(13) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z odwadnianiem terenów. R.24.4(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z nawadnianiem użytków rolnych. R.24.5(8) ocenia jakość wykonania robót związanych z wykonywaniem stawów rybnych; R.24.5(9) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z wykonywaniem stawów rybnych. X Prace melioracyjne KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X łączna liczba godzin X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 84 185 345 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. R.24.2(5) dobiera metody regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(6) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(7) organizuje roboty związane z wykonywaniem umocnień oraz regulacją małych cieków wodnych; R.24.2(8) obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji; R.24.2(9) organizuje prace związane z wykonywaniem, konserwacją i naprawą wałów przeciwpowodziowych i małych budowli piętrzących oraz pompowni melioracyjnych; R.24.3(3) dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4) przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(5) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 85 15 150 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego odwadniania terenów; R.24.3(6) wytycza trasę przebiegu systemów wodno-melioracyjnych i drenarskich; R.24.3(7) dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych; R.24.3(8) dobiera systemy odwadniania terenów osiedlowych, budynków wiejskich oraz obiektów komunalnych; R.24.3(9) planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(10) dobiera technologie wykonania zabezpieczeń przeciwerozyjnych; R.24.3(11) przestrzega zasad konserwacji rowów melioracyjnych i budowli wodnomelioracyjnych; R.24.4(5) dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(6) planuje roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(7) wytycza trasę przebiegu systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8) dobiera materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9) organizuje i nadzoruje prace związane z eksploatacją, konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.5(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi wykonywania stawów rybnych; R.24.5(5) planuje wykonywanie stawów rybnych; R.24.5(6) dobiera maszyny i sprzęt do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(7) przestrzega zasad eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych; X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X łączna liczba godzin Praktyki zawodowe BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych; R.23.3(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów X X X X X X X X X X Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 86 165 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5) dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(6) organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych; R.23.3(7) organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.24.2(8) obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji; R.24.3(3) dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4) przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(7) dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych; R.24.3(9) planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych; X X X X X X X X X X X X X X X X X X Łączna liczba godzin na praktyki zawodowe Łączna liczba godzin przeznaczona na kształcenie zawodowe praktyczne Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 87 160 750 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Załącznik 3. USZCZEGÓŁOWIONE EFEKTY KSZTAŁCENIA DLA ZAWODU TECHNIK INŻYNIERII ŚRODOWISKA I MELIORACJI Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: Podstawy ochrony środowiska PKZ(R.g)(1) określa stan i zasoby środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2) charakteryzuje elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3) przestrzega zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(4) charakteryzuje rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych; PKZ(R.g)(5) klasyfikuje gleby według określonych kryteriów; PKZ(R.g)(6) rozpoznaje rodzaje zanieczyszczeń oraz określa ich wpływ na środowisko; PKZ(R.g)(7) ocenia zmiany zachodzące w środowisku na skutek działalności człowieka; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.g)(1)1dokonać charakterystyki stanu środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)2określić najważniejsze zagrożenia środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)3dokonać charakterystyki zasobów środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(1)4wskazać obszary ekologicznego zagrożenia; PKZ(R.g)(1)5określić metody ochrony środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)1rozróżnić elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)2dokonać charakterystyki poszczególnych elementów środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(2)3porównać elementy środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3)1wyjaśnić zasady prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(3)2przestrzegać zasad prowadzenia racjonalnej gospodarki zasobami środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(4)1 scharakteryzować wody powierzchniowe; PKZ(R.g)(4)2 scharakteryzować wody podziemne; PKZ(R.g)(4)3porównać występujące wody powierzchniowe i podziemne; PKZ(R.g)(5)1określić rodzaje gleb; PKZ(R.g)(5)2podać systematykę gleb w oparciu o jednostki systematyczne (rząd, typ, podtyp); PKZ(R.g)(5)3dokonać charakterystyki gleb na podstawie genezy i właściwości macierzystych, z których wytworzyła się gleba; PKZ(R.g)(5)4dokonać charakterystyki gatunków gleb na podstawie uziarnienia; PKZ(R.g)(6)1określić źródła zanieczyszczeń wody, powietrza oraz gleby; PKZ(R.g)(6)2wskazać rodzaje występujących zanieczyszczeń; PKZ(R.g)(6)3określić wpływ zanieczyszczeń na środowisko przyrodnicze; PKZ(R.g)(6)4przewidzieć skutki oddziaływania zanieczyszczeń na środowisko przyrodnicze; PKZ(R.g)(7)1ustalić zmiany środowiska na skutek prowadzonej działalności człowieka; PKZ(R.g)(7)2określić sposób poprawy jakości środowiska przyrodniczego; PKZ(R.g)(7)3 przewidzieć skutki degradacji środowiska powstałe w wyniku działalności człowieka; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 88 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PKZ(R.g)(8) korzysta z map pogody oraz danych meteorologicznych i hydrologicznych; PKZ(R.g)(9) przestrzega zasad wykonywania rysunków technicznych oraz szkiców rysunkowych; PKZ(R.g)(10) stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony i kształtowania środowiska oraz przestrzega norm w tym zakresie; PKZ(R.g)(11) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5)określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; R.23.2(1) klasyfikuje odpady według określonych kryteriów; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.g)(8)1scharakteryzować metody prognozowania opadów; PKZ(R.g)(8)2zanalizować komunikaty prognoz pogody i ich ostrzeżeń; PKZ(R.g)(8)3zanalizować dane meteorologiczne; PKZ(R.g)(8)4zanalizować dane hydrologiczne; PKZ(R.g)(8)5 porównać mapy pogody z danymi meteorologicznymi i hydrologicznymi; PKZ(R.g)(9)1zastosować zasady wykonywania rysunków technicznych; PKZ(R.g)(9)2zastosować zasady wykonywania szkiców rysunkowych; PKZ(R.g)(9)3sporządzić rysunki techniczne i szkice rysunkowe zgodnie z przyjętymi zasadami; PKZ(R.g)(10)1zastosować przepisy prawa w zakresie ochrony i kształtowania środowiska; PKZ(R.g)(10)2przestrzegać norm związanych z ochroną i kształtowania środowiska; PKZ(R.g)(11)1 zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności melioracyjnej; PKZ(R.g)(11)2 skorzystać z komputerowych baz danych dotyczących inżynierii środowiska i melioracji; BHP(2)1 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)2wskazać zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)3 zidentyfikować podstawowe przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; BHP(4)1 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)2 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom; BHP(4)3 określić typowe choroby zawodowe występujące u technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(5)1 określić źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(5)2 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy; BHP(7)1 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)2 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; R.23.2(1)1 dokonać podziału odpadów według źródła pochodzenia; R.23.2(1)2 dokonać podziału odpadów według stanu skupienia; R.23.2(1)3 określić podział odpadów według stopnia przydatności do dalszej przydatności; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 89 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.23.2(4) dobiera technologie składowania odpadów; R.23.2(8) planuje i organizuje gospodarkę odpadami na terenach wiejskich; R.24.1(7) określa przydatność rolniczą gleb; R.24.1(8) dobiera metody ochrony i rekultywacji gleb; R.24.2(1) określa przyczyny i skutki wezbrań cieków wodnych; R.24.2(2) rozpoznaje stany zagrożeń powodziowych; Budownictwo i obiekty inżynierii środowiska R.23.1(1) rozpoznaje obiekty gospodarki wodnej i określa ich przeznaczenie; R.23.1(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(4) przygotowuje harmonogramy robót wodnoinżynieryjnych; R.23.1(12) prowadzi dokumentację budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.2(2) rozpoznaje obiekty związane z gospodarką odpadami; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.2(4)1określić urządzenia do załadunku i rozładunku odpadów; R.23.2(4)2 zanalizować proces rozkładu odpadów; R.23.2(8)1 sporządzić harmonogram odbioru odpadów komunalnych i segregowanych; R.23.2(8)2 zorganizować segregację odpadów; R.23.2(8)3 wskazać firmy odbierające odpady; R.24.1(7)1 dokonać podziału według bonitacji gleb; R.24.1(7)2 dokonać podziału gleb według roślinności występującej na określonym terenie; R.24.1(8)1 dobrać zabiegi agrotechniczne w uprawie gleb; R.24.1(8)2 zastosować właściwe zabiegi agrotechniczne w uprawie gleb; R.24.1(8)3 dobrać metodę rekultywacji gleb; R.24.2(1)1 określić przyczyny powodzi; R.24.2(1)2 scharakteryzować skutki wezbrań cieków wodnych; R.24.2(2)1 określić charakterystyczne rozkłady stanu wód; R.24.2(2)2 wyznaczyć poziom stanu wód; R.23.1(1)1 rozpoznać ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych; R.23.1(1)2określić rodzaje oczyszczalni ścieków; R.23.1(1)3wyjaśnić działanie stacji uzdatniania wody; R.23.1(1)4określić przeznaczenie zakładu utylizacji odpadów; R.23.1(2)1posłużyć się dokumentacją projektową obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(2)2posłużyć się katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(2)3rozpoznać elementy obiektów gospodarki wodnej na podstawie dokumentacji; R.23.1(4)1opracować harmonogram prac związany z wykonaniem sieci wodociągowej; R.23.1(4)2scharakteryzować zakres prac związany z wykonaniem przydomowej oczyszczalni ścieków; R.23.1(4)3określić kolejność wykonywanych czynności w robotach wodno-inżynieryjnych; R.23.1(12)1prowadzić dziennik budowy; R.23.1(12)2dokonać wpisów i kontroli wykonanych czynności budowlanych; R.23.1(12)3 ustalić systemów kontroli w celu zapewnienia sprawnej realizacji budowy; R.23.2(2)1rozpoznać składowisko odpadów; R.23.2(2)2wyjaśnić pracę sortowni odpadów; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 90 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.23.3(1) rozpoznaje rodzaje dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; Melioracje wodne PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.2(2)3określić rodzaje kompostowni; R.23.3(1)1rozpoznać drogi o nawierzchni mineralno-bitumicznej; R.23.3(1)2rozpoznać drogi o nawierzchni gruntowej; R.23.3(2)1 określić na podstawie dokumentacji projektową drogę o nawierzchni mineralno-bitumicznej; R.23.3(2)2określić technologię wykonania drogowej gruntowej na podstawie dokumentacji projektowej; R.23.3(3)1określić zakres wykonywania robót drogowych do gruntów rolnych; R.23.3(3)2zaplanować rodzaj wykonywania robót drogowych; R.23.3(3)3dobrać czas wykonywania dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4)1sporządzić zapotrzebowanie na materiały do budowy dróg; R.23.3(4)2określić właściwości materiałów do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4)3scharakteryzować rodzaje materiałów do budowy dróg; BHP(1)1 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej i higieny pracy; BHP(1)2 rozróżnić środki gaśnicze; BHP(9)1 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej; BHP(9)3 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania prac zawodowych; PKZ(R.m)(1)1określić podstawowe cechy materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(1)2dokonać charakterystyki wybranych grup materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(1)3rozróżnić kryteria klasyfikacji materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(1)4dobrać materiały budowlane pod względem parametrów technicznych; PKZ(R.m)(2)1zastosować zasady transportu, składowania oraz magazynowania w trakcie budowy obiektów inżynierii środowiska; PKZ(R.m)(2)2zastosować zasady transportu, składowania oraz magazynowania w trakcie wykonywania robót melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) 1.zastosować programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności melioracyjnej; PKZ(R.m)(3)2 skorzystać z komputerowych baz danych dotyczących inżynierii środowiska i melioracji; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 91 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.24.1(1) planuje prace związane z badaniem stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(9) dobiera środki agromelioracyjne do poprawy stosunków wodno-powietrznych w glebie. R.24.2(3) dobiera metody ochrony przed powodzią; R.24.2(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych oraz budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.24.3(1) określa przyczyny nadmiaru wody w glebie; R.24.3(2) dobiera rodzaje zabiegów odwadniających w celu poprawy właściwości produkcyjnych gleby i użytków zielonych; R.24.4(1) określa sposoby nawadniania użytków rolnych; R.24.4(2) określa źródła wody do zasilania systemów Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.1(1)1 dokonać oceny stanu stosunków wodnych w glebie; R.24.1(1)2 dokonać oceny stanu stosunków powietrznych w glebie; R.24.1(1)3zaplanować prace podczas badania stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(1)4prowadzić prace podczas badania stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(9)1scharakteryzować zabiegi stosowane w agromelioracji; R.24.1(9)2 zastosować zabiegi usprawniające odpływ wód powierzchniowych; R.24.1(9)3 zastosować zabiegi usprawniające odpływ wód podpowierzchniowych; R.24.1(9)4 określić środki mające na celu polepszenie właściwości fizyczno-chemicznych oraz stosunków wodnych w glebie; R.24.1(9)5 dobrać rodzaje upraw do poprawy stosunków powietrznych w glebie; R.24.1(9)6 dobrać rodzaje nawadniania do poprawy stosunków wodnych w glebie; R.24.2(3)1określić metody ochrony przed powodzią; R.24.2(3)2dobrać techniczne środki ochrony czynnej; R.24.2(3)3dobrać techniczne środki ochrony biernej; R.24.2(3)4wyjaśnić aspekt organizacyjno-prawny jako metodę ochrony przed powodzią; R.24.2(3)5 zaplanować metody ochrony przed powodzią; R.24.2(4)1 posłużyć się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(4)2 posłużyć się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.24.3(1)1zanalizować przyczyny nadmiaru wody w glebie; R.24.3(1)2dokonać analizy zjawisk powodujących nadmiar wody w glebie; R.24.3(1)3scharakteryzować przebieg procesu glejowego i bagiennego; R.24.3(1)4przewidzieć skutki nadmiaru wody w środowisku anaerobiozy; R.24.3(2)1 dobrać zabiegi mające na celu trwałe polepszenie rolniczych zdolności produkcyjnych gleb; R.24.3(2)2określić metodę wykonywania zabiegów melioracyjnych; R.24.3(2)3 dobrać zabiegi odwadniające stosowane na użytkach zielonych; R.24.4(1)1uzasadnić przydatność wiedzy dotyczącej nawadniania użytków zielonych; R.24.4(1)2określić sposoby nawadniania stosowane na użytkach zielonych; R.24.4(2)1określić sposób zasilania systemów nawadniających; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 92 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: nawadniających; R.24.4(3) rozpoznaje rodzaje i układy systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(4) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi nawadniania użytków rolnych; R.24.4(5) dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.5(1) określa oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku; R.24.5(2) rozpoznaje rodzaje stawów rybnych; R.24.5(3) rozpoznaje urządzenia i budowle stawowe; Działalność gospodarcza w inżynierii środowiska i melioracji PDG(1) stosuje pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej; PDG(2) stosuje przepisy prawa pracy, przepisy prawa dotyczące ochrony danych osobowych oraz przepisy prawa podatkowego i prawa autorskiego; PDG(3) stosuje przepisy prawa dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.4(2)2dobrać sposób zasilania systemów nawadniających; R.24.4(2)3rozróżnić źródła wody stosowane do nawadniania; R.24.4(2)4 dobrać źródła wody w zależności od sposobu rozprowadzania wody; R.24.4(3)1 rozróżnić rodzaje nawadniania użytków rolnych; R.24.4(3)2zaplanować rodzaj oraz odpowiedni układ systemu stosowany do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(4)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(4)2 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(5)1 dobrać system zraszaczy; R.24.4(5)2 dobrać system podsiąkowy; R.24.4(5)3scharakteryzować stosowane systemy nawadniania na użytkach rolnych; R.24.5(1)1 określić wymagania stawów rybnych; R.24.5(1)2 określić oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku; R.24.5(1)3wyjaśnić oddziaływanie stawów rybnych na stosunki wodne w środowisku; R.24.5(2)1 rozpoznać stawy naturalne; R.24.5(2)2 rozpoznać stawy sztuczne; R.24.5(3)1 określić i rozróżnić urządzenia stawowe; R.24.5(3)2 określić i rozróżnić budowle stawowe; R.24.5(3)3zaplanować urządzenia i budowle stawowe; R.24.5(3)4dokonać charakterystyki wybranych urządzeń i budowli stawowych; PDG(1)1 rozróżnić pojęcia z obszaru funkcjonowania gospodarki rynkowej: rynek, polityka fiskalna Państwa; PDG(1)2 zdefiniować pojęcia: małe, średnie, duże przedsiębiorstwo; PDG(2)1 zastosować przepisy prawa pracy, przepisy o ochronie danych osobowych; PDG(2)2 zastosować przepisy prawa podatkowego oraz prawa autorskiego; PDG(3)1 dokonać analizy przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(3)2 skorzystać z aktualnie obowiązujących przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej w Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 93 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: PDG(4) rozróżnia przedsiębiorstwa i instytucje występujące w branży i powiązania między nimi; PDG(5) analizuje działania prowadzone przez przedsiębiorstwa funkcjonujące w branży; PDG(6) inicjuje wspólne przedsięwzięcia z różnymi przedsiębiorstwami z branży; PDG(7) przygotowuje dokumentację niezbędną do uruchomienia i prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8) prowadzi korespondencję związaną z prowadzeniem działalności gospodarczej; PDG(9) obsługuje urządzenia biurowe oraz stosuje programy komputerowe wspomagające prowadzenie działalności gospodarczej; PDG(10) planuje i podejmuje działania marketingowe prowadzonej działalności gospodarczej; PDG(11) optymalizuje koszty i przychody prowadzonej działalności gospodarczej. Język obcy zawodowy w inżynierii środowiska i melioracji JOZ(1) posługuje się zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiających realizację zadań zawodowych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: inżynierii środowiska i melioracji; PDG(3)3 przewidzieć skutki wynikające z nieprzestrzegania przepisów z zakresu prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(4)1 różnicować rodzaje podmiotów gospodarczych występujących w branży; PDG(4)2 wskazać korelacje pomiędzy instytucjami współpracującymi w inżynierii środowiska i melioracji; PDG(5)1 dokonać analizy działalności w zakresie inżynierii środowiska i melioracji na rynku; PDG(5)2 porównać działania prowadzone przez firmy konkurencyjne w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; PDG(6)1 ustalić zakres i zasady współpracy z firmami z branży; PDG(6)2 zaplanować wspólne przedsięwzięcia dotyczące promowania towarów i usług na rynku; PDG(7)1 dobrać właściwą formę organizacyjno-prawną planowanej działalności w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; PDG(7)2 sporządzić dokumenty niezbędne do uruchomienia i prowadzenia działalności w zakresie architektury krajobrazu; PDG(7)3 sporządzić biznesplan dla działalności gospodarczej; PDG(8)1 przestrzegać zasad przechowywania korespondencji dotyczącej prowadzenia działalności gospodarczej; PDG(8)2 prowadzić dzienniki korespondencji firmowej; PDG(9)1 obsługiwać programy komputerowe w zakresie pakietów biurowych; PDG(9)2 zastosować programy komputerowe w zakresie działalności gospodarczej; PDG(10)1 rozróżnić elementy marketingu-mix; PDG(10)2 dobrać działania marketingowe do prowadzonej działalności; PDG(10)3 opracować kwestionariusz badania ankietowego dotyczącego potrzeb klientów; PDG(11)1 określić składniki kosztów i przychodów w działalności gospodarczej; PDG(11)2 określić wpływ kosztów i przychodów na wynik finansowy; PDG(11)3 określić działania marketingowe w zakresie inżynierii środowiska i melioracji; JOZ(1)1posłużyć się kontekstem w zrozumieniu wypowiedzi z użyciem specjalistycznego słownictwa stosowanego w negocjacjach i zawieraniu kontraktów handlowych; JOZ(1)2 obsłużyć klienta podczas przeprowadzania transakcji handlowych w języku obcym; JOZ(1)3 zabrać głos w dyskusji na temat wysłuchanego tekstu; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 94 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: JOZ(2) interpretuje wypowiedzi dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych artykułowane powoli i wyraźnie, w standardowej odmianie języka; JOZ(3)analizuje i interpretuje krótkie teksty pisemne dotyczące wykonywania typowych czynności zawodowych; JOZ(4) formułuje krótkie i zrozumiałe wypowiedzi oraz teksty pisemne umożliwiające komunikowanie się w środowisku pracy; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(1)4 przeczytać i przetłumaczyć korespondencję otrzymywaną za pomocą poczty elektronicznej oraz poczty tradycyjnej; JOZ(2)1określić czynności związane z obsługą klienta oraz gości zagranicznych; JOZ(2)2zaplanować rozmowę usługowo-handlową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)3 prowadzić rozmowę usługowo-handlową w języku obcym zawodowym; JOZ(2)4zastosować zwroty grzecznościowe w rozmowach usługowo-handlowych; JOZ(2)5posłużyć się językiem obcym w zakresie wspomagającym wykonywanie zadań zawodowych; JOZ(2)6 zinterpretować typowe pytania stawiane przez klientów w języku obcym; JOZ(2)7 wydać polecenia w języku obcym dotyczące realizacji prac w zawodzie technik inżynierii środowiska i melioracji; JOZ(2)8dokonać obsługi klienta w języku obcym zgodnie z zasadami kultury i etyki; JOZ(2)9 zastosować zwroty grzecznościowe w języku obcym; JOZ(2)10 negocjować warunki sprzedaży w języku obcym; JOZ(2)11 opracować w języku obcym porozumienie o współpracy; JOZ(2)12 posłużyć się językiem obcym podczas działań związanych z promocją usług wodno-melioracyjnych; JOZ(3)1 przetłumaczyć na język obcy z zachowaniem podstawowych zasad gramatyki i ortografii, teksty zawodowe napisane w języku polskim; JOZ(3)2 sporządzić notatkę na temat wysłuchanego tekstu; JOZ(3)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczną korespondencję dotycząca budowy obiektów inżynierii środowiska; JOZ(3)4 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące zasad obsługi urządzeń stosowanych w gospodarce wodnej; JOZ(3)5 zredagować notatkę w języku obcym z tekstu zawodowego słuchanego i czytanego; JOZ(3)6 zredagować ogłoszenia w języku obcym; JOZ(3)7 zredagować list motywacyjny, życiorys w języku obcym; JOZ(3)8 zredagować program promocji firmy wykonującej prace melioracyjne; JOZ(4)1 porozumieć się z uczestnikami procesu pracy wykorzystując słownictwo zawodowe; JOZ(4)2 przekazać w języku obcym informacje dotyczące wykonywanych prac; JOZ(4)3 przeczytać i przetłumaczyć obcojęzyczne instrukcje dotyczące stosowanych urządzeń w trakcie prac melioracyjnych; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 95 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: JOZ(5) korzysta z obcojęzycznych źródeł informacji. Organizacja budownictwa w inżynierii środowiska i melioracji KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10) współpracuje w zespole. OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: JOZ(4)4 dokonać analizy informacji zamieszczonych na materiałach w języku obcym; JOZ(4)5 słuchać wypowiedzi w języku obcym współpracowników zgodnie z zasadami aktywnego słuchania; JOZ(4)6 porozumiewać się z zespołem współpracowników w języku obcym; JOZ(5)1skorzystać z obcojęzycznych zasobów Internetu związanych z tematyką zawodową; JOZ(5)2dokonać analizy informacji zawartych w instrukcjach obsługi urządzeń wodnych w języku obcym; JOZ(5)3 wyszukać w różnych źródłach informacje dotyczące gospodarki wodnej; JOZ (5)4 skorzystać z obcojęzycznych portali internetowych przy wyszukiwaniu dokumentacji projektowej obiektów gospodarki wodnej; JOZ (5)5 skorzystać z obcojęzycznej literatury związanej z tematyką zawodową. KPS(1)1zastosować zasady kultury i etyki; KPS(2)1zrealizować konsekwentnie zadania przy organizacji budownictwa w inżynierii środowiska; KPS(3)1 przewidzieć skutki podejmowanych działań; KPS(4)1zastosować zmiany wynikające z rozwoju techniki; KPS(5)1zastosować metody radzenia sobie ze stresem; KPS(8)1ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(10)1współpracować w zespole; OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1przydzielić zadania dla poszczególnych osób; OMZ(3)1pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; PKZ(R.m)(1)5określić właściwości fizyczne i mechaniczne materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(1)6dokonać klasyfikacji materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2)3przestrzegać zasad transportu i składowania materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2)4przestrzegać zasad składowania oraz magazynowania materiałów; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 96 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: melioracyjnych; PKZ(R.m)(3) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań. BHP(1) rozróżnia pojęcia związane z bezpieczeństwem i higieną pracy, ochroną przeciwpożarową, ochroną środowiska i ergonomią; BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: PKZ(R.m)(3)3zastosować programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań, PKZ(R.m)(3)4skorzystać z programów komputerowych w czasie wykonywania projektów; BHP(1)3 wyjaśnić zasady ochrony przeciwpożarowej i higieny pracy; BHP(1)4 rozróżnić środki gaśnicze; BHP(1)5 wyjaśnić pojęcie ergonomia; BHP(2)4 wymienić instytucje działające w zakresie ochrony pracy; BHP(2)5 określić służby działające w zakresie ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)6 określić zadania i uprawnienia instytucje działające w zakresie ochrony pracy; BHP(4)4 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)5 scharakteryzować sposoby przeciwdziałania zagrożeniom podczas organizacji budownictwa w inżynierii środowiska; BHP(7)3 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)4 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; BHP(8)1 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; BHP(8)2 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(8)3 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(8)4 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby powiadamiania; BHP(9)4 dokonać analizy przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(9)5 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisów ochrony przeciwpożarowej; BHP(9)6 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania prac zawodowych; BHP(10)1 powiadomić instytucje ratunkowe w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia w czasie wykonywania prac; BHP(10)2 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych; BHP(10)3 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 97 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.23.1(3) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(5) organizuje roboty związane z budową ujęć wody; R.23.1(6) organizuje roboty związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(7) koordynuje prace związane z wykonaniem lokalnych sieci wodociągowo-kanalizacyjnych; R.23.1(8) prowadzi prace związane z wykonaniem oczyszczalni ścieków; R.23.1(9) planuje zagospodarowanie osadów ściekowych; R.23.1(10) organizuje prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków; R.23.1(11) organizuje prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej w wymaganym stanie technicznym; R.23.2(3) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(5) planuje i prowadzi budowę składowisk, kompostowni, sortowni; R.23.2(6) organizuje prace związane z eksploatacją i Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: BHP(10)4 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; R.23.1(3)1 dobrać materiały do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(3)2 dobrać narzędzia i sprzęt do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(5)1 scharakteryzować rodzaje ujęć wody; R.23.1(5)2zaplanować budowę ujęć wody opadowej; R.23.1(6)1prowadzić prace związane z wykonywaniem stacji uzdatniania wody; R.23.1(6)2zaplanować zapotrzebowanie na materiały do budowy stacji uzdatniania wody R.23.1(6)3 prowadzić prace związane z wykonaniem stacji uzdatniania wody R.23.1(7)1 prowadzić prace związane z budową sieci wodociągowo-kanalizacyjnych; R.23.1(7)2prowadzić dokumentację wykonanych prac; R.23.1(7)3 przygotować zakres prac i materiałów niezbędnych do budowy sieci wodociągowo-kanalizacyjnych; R.23.1(8)1prowadzić prace związane z wykonywaniem oczyszczalni ścieków; R.23.1(8)2sporządzić harmonogram prac na oczyszczalni ścieków; R.23.1(8)3 nadzorować prace zespołów pracowników fizycznych; R.23.1(9)1 sortować osady ściekowe; R.23.1(9)2przygotować osady ściekowe do wykorzystania rolniczego; R.23.1(9)3dokonać kompostowania osadów ściekowych; R.23.1(10)1 prowadzić prace związane z budową przydomowych oczyszczalni ścieków; R.23.1(10)2dokonać lokalizacji oczyszczalni ścieków; R.23.1(10)3wykonać drenaż rozsączający; R.23.1(11)1 zaplanować prace związane z utrzymaniem obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(11)2 prowadzić prace związane z konserwacją i naprawą obiektów gospodarki wodnej (ujęcia wód podziemnych i powierzchniowych, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków); R.23.2(3)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(3)2 posłużyć się instrukcjami dotyczącymi obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(5)1rozpoznać rodzaje składowisk odpadów; R.23.2(5)2dokonać segregacji odpadów niebezpiecznych i do recyklingu; R.23.2(5)3wykonać kompostowniki przydomowe; R.23.2(6)1prowadzić prace związane z eksploatacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 98 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: konserwacją urządzeń technicznych na składowiskach odpadów, w kompostowniach i sortowniach; R.23.2(7) planuje prace związane z gospodarką wodnościekową na terenach wiejskich; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5) dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(6) organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych; R.23.3(7) organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8) prowadzi prace związane z utrzymaniem w wymaganym stanie technicznym dróg dojazdowych do gruntów rolnych; Kontrola jakości w inżynierii środowiska i melioracji KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(6) aktualizuje wiedzę i doskonali umiejętności zawodowe; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.2(6)2 prowadzić prace eksploatacyjne i konserwacyjne przenośników taśmowych w sortowniach odpadów; R.23.2(6)3zaplanować prace kompostowni; R.23.2(7)1 prowadzić prace eksploatacyjne wiejskich ujęć wody; R.23.2(7)2 określić sposób zapotrzebowania na gospodarkę wodno-ściekową; R.23.2(7)3 koordynować prace gospodarki wodno-ściekowej na terenach wiejskich; R.23.3(3)4 planować zakres wykonywania dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3)5zaplanować rodzaj wykonywania robót drogowych; R.23.3(3)6dobrać czas wykonywania dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4)4sporządzić zapotrzebowanie na materiały do budowy dróg; R.23.3(4)5dobrać materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5)1dobrać narzędzia do robót ziemnych; R.23.3(5)2dobrać narzędzia i urządzenia do zagęszczania gruntu; R.23.3(5)3dobrać koparki, ładowarki, sprzęt do plantowania; R.23.3(6)1prowadzić prace związane z robotami ziemnymi; R.23.3(6)2wyznaczyć trasę drogi, R.23.3(6)3zaplanować kolejność wykonywanych prac; R.23.3(7)1dokonać wyboru nawierzchni drogi; R.23.3(7)2zaplanować kolejność wykonywanych robót; R.23.3(7)3prowadzić prace związane z wykonaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8)1 utrzymywać drogi dojazdowe w dobrym stanie technicznym; R.23.3(8)2 prowadzić prace naprawcze przy drogach dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(8)3 wykonać równanie dróg dojazdowych do gruntów rolnych; KPS(1)1 zastosować zasady kultury i etyki; KPS(2)2 zrealizować konsekwentnie zadania podczas kontroli jakości w inżynierii środowiska; KPS(6)1 zaktualizować wiedzę i doskonalić umiejętności zawodowe; KPS(7)1zastosować zasady tajemnicy zawodowej; KPS(9)1zastosować metody negocjacji warunków porozumienia; KPS(10)1współpracować w zespole; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 99 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. R.23.1(13) ocenia jakość wykonania obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki wodnej. R.23.2(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową obiektów gospodarki odpadami; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1przydzielić zadania dla poszczególnych osób; OMZ(3)1pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; OMZ(6)1 komunikować się z współpracownikami; BHP (3)2 wskazać obowiązki pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4)6 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy; BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BHP(8)7 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni inżynierii środowiska; BHP(10)8 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; R.23.1(13)1ocenić jakość wykonanych prac zgodnie z normami; R.23.1(13)2ocenić wykonanie prac ze względu na niezawodność i trwałość; R.23.1(13)3 ocenić jakość wykonanych obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14)2 rozlicza sprzęt używany do budowy obiektów gospodarki wodnej; R.23.1(14)3rozliczyć robociznę związaną z budową obiektów gospodarki wodnej; R.23.2(9)1 ocenić jakość wykonanych prac składowisk odpadów; R.23.2(9)2dokonać analizy wykonanych prac zgodnie z normami i przepisami ochrony środowiska; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 100 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.23.2(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową obiektów gospodarki odpadami. R.23.3(9) ocenia jakość wykonania robót związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych. R.24.1(2) dobiera metody prowadzenia badań stanu cieków wodnych i stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(3) obsługuje aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodnopowietrznych w glebie; R.24.1(4) wykonuje pomiary parametrów powietrza atmosferycznego, opadów oraz wód powierzchniowych i podziemnych; R.24.1(5) opracowuje i interpretuje wyniki pomiarów hydrometeorologicznych; R.24.1(6) dokonuje oceny stanu stosunków wodnopowietrznych w glebie; R.24.2(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów przeciwpowodziowych. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.2(10)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów gospodarki odpadami; R.23.2(10)2rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie składowisk odpadów; R.23.2(10)3 rozliczyć robociznę związaną z budową obiektów gospodarki odpadami; R.23.3(9)1ocenić jakość wykonanych dróg; R.23.3(9)2dokonać oceny równości powierzchni dróg; R.23.3(10)1 rozliczyć materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(10)3rozliczyć robociznę związaną z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.24.1(2)1 scharakteryzować metodę analityczną; R.24.1(2)2 scharakteryzować metodę opartą na bezpośrednich obserwacjach w terenie i badań terenowych; R.24.1(2)3 dobrać metodę do prowadzenia badań stanu cieków wodnych; R.24.1(2)4dobrać metodę do badania stosunków wodno-powietrznych w glebie; R.24.1(3)1posłużyć się kolorymetrem; R.24.1(3)2zastosować miernik poziomu wody; R.24.1(3)3 obsługiwać aparaturę kontrolno-pomiarową do badań stanu cieków wodnych i stosunków wodnopowietrznych w glebie; R.24.1(4)1dokonać pomiaru wilgotności powietrza za pomocą higrometru włosowego; R.24.1(4)2 oblicza ilość opadów za pomocą deszczomierza; R.24.1(4)3dokonać pomiaru prędkości przepływu wód; R.24.1(5)1opracować wyniki pomiarów opadów; R.24.1(5)2dokonać analizy stanu cieków na podstawie pomiarów hydrometeorologicznych; R.24.1(6)1ocenić jakość gleb; R.24.1(6)2dokonać analizy przydatności gleb; R.24.2(10)1ocenić jakość wykonanych robót regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(10)2ocenić jakość wykonanych wałów przeciwpowodziowych; R.24.2(10)3 określić jakość wykonania umocnień na małych ciekach wodnych; R.24.2(11)1 rozliczyć materiały do budowy obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(11)2 rozliczyć materiały związane z regulacją małych cieków wodnych; R.24.2(11)3 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(11)4rozliczyć robociznę związaną z regulacją małych cieków wodnych oraz budową obiektów Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 101 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.24.3(12) ocenia jakość wykonania robót związanych z odwadnianiem terenów; R.24.3(13) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z odwadnianiem terenów. R.24.4(10) ocenia jakość wykonania robót związanych z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(11) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z nawadnianiem użytków rolnych. R.24.5(8) ocenia jakość wykonania robót związanych z wykonywaniem stawów rybnych; R.24.5(9) rozlicza materiały, sprzęt i robociznę związane z wykonywaniem stawów rybnych. Prace melioracyjne KPS(1) przestrzega zasad kultury i etyki; KPS(2) jest kreatywny i konsekwentny w realizacji zadań; KPS(3) przewiduje skutki podejmowanych działań; KPS(4) jest otwarty na zmiany; KPS(5) potrafi radzić sobie ze stresem; KPS(7) przestrzega tajemnicy zawodowej; KPS(8) potrafi ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9) potrafi negocjować warunki porozumień; KPS(10) współpracuje w zespole. Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: przeciwpowodziowych; R.24.3(12)1 ocenić jakość wykonanych robót odwadniających; R.24.3(12)2ocenić jakość wykonanych rowów melioracyjnych; R.24.3(12)3ocenić zastosowane systemy odwadniające; R.24.3(13)1rozliczyć materiały związane z odwadnianiem terenów; R.24.3(13)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie systemów odwadniających; R.24.3(13)3rozliczyć robociznę związaną z odwadnianiem terenów; R.24.4(10)1ocenić jakość wykonanych robót nawadniających użytki rolne; R.24.4(10)2 ocenić jakość wykonanych systemów zraszaczy i podsiąkowych; R.24.4(10)3ocenić jakość robót drenarskich; R.24.4(11)1 rozliczyć materiały związane nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(11)2 rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie systemów nawadniających; R.24.4(11)3rozliczyć robociznę związaną z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.5(8)1ocenić jakość wykonanych robót przy budowie stawów rybnych; R.24.5(8)2ocenić jakość systemów doprowadzających i odprowadzających wodę; R.24.5(8)3ocenić jakość zastosowanych urządzeń stawowych; R.24.5(9)1rozliczyć materiały związane z wykonywaniem stawów rybnych; R.24.5(9)2rozliczyć sprzęt stosowany przy budowie stawów rybnych; R.24.5(9)3rozliczyć robociznę związaną z wykonywaniem stawów rybnych; KPS(1)1zastosować zasady kultury i etyki; KPS(2)3zrealizować konsekwentnie zadania podczas prac melioracyjnych; KPS(3)1przewidzieć skutki podejmowanych działań; KPS(4)1zastosować zmiany wynikające z rozwoju techniki; KPS(5)1zastosować metody radzenia sobie ze stresem; KPS(7)1zastosować zasady tajemnicy zawodowej; KPS(8)1ponosić odpowiedzialność za podejmowane działania; KPS(9)1zastosować metody negocjacji warunków porozumienia; KPS(10)1współpracować w zespole; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 102 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: OMZ(1) planuje pracę zespołu w celu wykonania przydzielonych zadań; OMZ(2) dobiera osoby do wykonania przydzielonych zadań; OMZ(3) kieruje wykonaniem przydzielonych zadań; OMZ(4) ocenia jakość wykonania przydzielonych zadań; OMZ(5) wprowadza rozwiązania techniczne i organizacyjne wpływające na poprawę warunków i jakość pracy; OMZ(6) komunikuje się ze współpracownikami. BHP(2) rozróżnia zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(3) określa prawa i obowiązki pracownika oraz pracodawcy w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(4) przewiduje zagrożenia dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(5) określa zagrożenia związane z występowaniem szkodliwych czynników w środowisku pracy; BHP(6) określa skutki oddziaływania czynników szkodliwych na organizm człowieka; BHP(7) organizuje stanowisko pracy zgodnie z obowiązującymi wymaganiami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(8) stosuje środki ochrony indywidualnej i zbiorowej podczas wykonywania zadań zawodowych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: OMZ(1)1zaplanować pracę zespołu; OMZ(2)1przydzielić zadania dla poszczególnych osób; OMZ(3)1pokierować wykonywaniem przydzielonych zadań; OMZ(4)1dokonać oceny wykonanych zadań; OMZ(5)1zastosować nowoczesne rozwiązania techniczne i organizacyjne; OMZ(6)1komunikować się z współpracownikami; BHP(2)8 wymienić instytucje oraz służby działające w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)9 scharakteryzować zadania i uprawnienia instytucji oraz służb działających w zakresie ochrony pracy i ochrony środowiska w Polsce; BHP(2)10 wskazać przepisy dotyczące prawnej ochrony pracy; BHP(3)1 rozpoznać prawa i obowiązki pracownika dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP (3)2 wskazać obowiązki pracodawcy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy; BHP(3)3 opracować procedurę postępowania w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy w przedsiębiorstwie; BHP(4)6 dokonać analizy możliwych zagrożeń dla zdrowia i życia człowieka oraz mienia i środowiska związane z wykonywaniem zadań zawodowych; BHP(4)7 określić typowe choroby zawodowe występujące u technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(5)3 określić źródła i czynniki szkodliwe w środowisku pracy technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(5)4 określić sposoby zabezpieczenia się przed czynnikami szkodliwymi w pracy; BHP(6)1 rozróżnić czynniki szkodliwe dla organizmu człowieka występujące w środowisku pracy; BHP(6)2 wyjaśnić działanie czynników szkodliwych w środowisku pracy na organizm człowieka; BHP(7)5 zorganizować stanowisko pracy zgodnie z wymogami ergonomii, przepisami bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(7)6 zastosować zasady organizacji stanowiska pracy; BHP(8)5 zidentyfikować środki ochrony indywidualnej i zbiorowej; BHP(8)6 dobrać środki ochrony indywidualnej do wykonywanych zadań zawodowych; BHP(8)7 dobrać środki ochrony zbiorowej do wykonywanych zadań zawodowych w pracowni inżynierii środowiska; BHP(8)8 zidentyfikować system pomocy medycznej w stanach zagrożenia zdrowia i życia oraz sposoby Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 103 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska; BHP(10) udziela pierwszej pomocy poszkodowanym w wypadkach przy pracy oraz w stanach zagrożenia zdrowia i życia. R.24.2(5) dobiera metody regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(6) dobiera materiały, narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(7) organizuje roboty związane z wykonywaniem umocnień oraz regulacją małych cieków wodnych; R.24.2(8) obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji; R.24.2(9) organizuje prace związane z wykonywaniem, konserwacją i naprawą wałów przeciwpowodziowych i małych budowli piętrzących oraz pompowni melioracyjnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: powiadamiania; BHP(9)7 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przepisy ochrony przeciwpożarowej podczas wykonywania zadań zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(9)8 przestrzegać zasad ochrony środowiska podczas wykonywania zadań zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)5 powiadomić system pomocy medycznej w przypadku sytuacji stanowiącej zagrożenie zdrowia i życia przy wykonywaniu zadań zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)6 zapobiegać zagrożeniom życia i zdrowia w miejscu wykonywania czynności zawodowych technika inżynierii środowiska i melioracji; BHP(10)7 zidentyfikować stany zagrożenia zdrowia i życia; BHP(10)8 udzielić pierwszej pomocy w stanach zagrożenia życia i zdrowia; R.24.2(5)1 dobrać materiały do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(5)2 dobrać narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(5)3zaplanować metody regulacji cieków wodnych; R.24.2(6)1 dobrać materiały do regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(6)2 dobrać narzędzia i sprzęt do regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(7)1określić sposób wykonywania umocnień na małych ciekach wodnych; R.24.2(7)2określić sposób przeprowadzenia regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(7)3zaplanować roboty związane z wykonaniem umocnień; R.24.2(7)4zaplanować i zorganizować roboty związane z regulacją małych cieków wodnych; R.24.2(8)1 zastosować zasady eksploatacji urządzeń i sprzętu do regulacji małych cieków wodnych; R.24.2(8)2zastosować zasady eksploatacji urządzeń i sprzętu do obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(8)3wyjaśnić działanie urządzeń i sprzętu stosowanego podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych; R.24.2(8)4obsługiwać urządzenia i sprzęt zgodnie z zasadami eksploatacji; R.24.2(9)1 prowadzić prace związane z wykonywaniem, konserwacją i naprawą wałów przeciwpowodziowych; R.24.2(9)2 prowadzić prace związane z wykonywaniem, konserwacją pompowni melioracyjnych; R.24.2(9)3zaplanować prace związane z naprawą wałów przeciwpowodziowych, małych budowli piętrzących oraz pompowni melioracyjnych; R.24.2(9)4 sporządzić harmonogram prac związanych z naprawą wałów przeciwpowodziowych, małych budowli Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 104 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.24.3(3) dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4) przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(5) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi odwadniania terenów; R.24.3(6) wytycza trasę przebiegu systemów wodnomelioracyjnych i drenarskich; R.24.3(7) dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodnomelioracyjnych; R.24.3(8) dobiera systemy odwadniania terenów osiedlowych, budynków wiejskich oraz obiektów komunalnych; R.24.3(9) planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(10) dobiera technologie wykonania zabezpieczeń przeciwerozyjnych; R.24.3(11) przestrzega zasad konserwacji rowów melioracyjnych i budowli wodno-melioracyjnych; R.24.4(5) dobiera technologie wykonywania systemów nawadniania użytków rolnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: piętrzących oraz pompowni melioracyjnych; R.24.3(3)1 dobrać przekrój poprzeczny rowów melioracyjnych; R.24.3(3)2 określić wielkość przepływu wód w rowach melioracyjnych; R.24.3(3)3scharakteryzować parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4)1 wykonać roboty drenarskie ręcznie; R.24.3(4)2 wykonać roboty drenarskie mechanicznie; R.24.3(4)3prowadzić roboty drenarskie; R.24.3(4)4zastosować zasady wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(5)1 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą rowów melioracyjnych; R.24.3(5)2 posłużyć się dokumentacją projektową dotyczącą systemów drenarskich; R.24.3(5)3posłużyć się instrukcjami dotyczącymi odwadniania terenów; R.24.3(6)1 wytyczyć trasę przebiegu systemów wodno-melioracyjnych; R.24.3(6)2 wytyczyć trasę przebiegu systemów drenarskich; R.24.3(7)1 dobrać materiały, maszyny i sprzęt do wykonywania rowów melioracyjnych; R.24.3(7)2 dobrać materiały, maszyny i sprzęt do wykonywania budowli wodno-melioracyjnych; R.24.3(8)1 dobrać systemy odwadniania terenów osiedlowych; R.24.3(8)2 dobrać systemy odwadniania terenów wiejskich; R.24.3(8)3określić sposób odwadniania obiektów komunalnych; R.24.3(9)1 określić agrotechnikę przeciwerozyjną; R.24.3(9)2 określić melioracje przeciwerozyjne pod kątem ukształtowania terenu; R.24.3(9)3dobrać sposób melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(9)4zaplanować zakres wykonania prac melioracji przeciwerozyjnych; R.24.3(10)1 dobrać metodą za pomocą agrotechniki przeciwerozyjnej; R.24.3(10)2 dobrać metodą za pomocą kształtowania rzeźby terenu; R.24.3(11)1 zastosować zasady konserwacji i modernizacji rowów melioracyjnych; R.24.3(11)2 zastosować zasady konserwacji i modernizacji budowli wodno-melioracyjnych; R.24.4(5)1 dobrać system zraszaczy; R.24.4(5)2 dobrać system podsiąkowy; R.24.4(5)3scharakteryzować stosowane systemy do nawadniania użytków rolnych; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 105 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: R.24.4(6) planuje roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych; R.24.4(7) wytycza trasę przebiegu systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8) dobiera materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9) organizuje i nadzoruje prace związane z eksploatacją, konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.5(5) planuje wykonywanie stawów rybnych; R.24.5(6) dobiera maszyny i sprzęt do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(7) przestrzega zasad eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych; Praktyki zawodowe BHP(9) przestrzega zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy prawa dotyczące ochrony przeciwpożarowej i ochrony środowiska PKZ(R.m)(1) określa właściwości materiałów budowlanych; PKZ(R.m)(2) przestrzega zasad transportu, składowania oraz magazynowania materiałów stosowanych podczas wykonywania obiektów inżynierii środowiska oraz robót Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.24.4(6)1 zaplanować roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(6)2 zaplanować roboty związane z nawadnianiem użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(7)1 wytyczyć trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(7)2 wytyczyć trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(7)3 sporządzić trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem zraszaczy; R.24.4(7)4 sporządzić trasę przebiegu nawadniania użytków rolnych systemem podsiąkowym; R.24.4(8)1 dobrać materiały do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8)2 dobrać urządzenia, maszyny i sprzęt do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(8)3porównać materiały, urządzenia, maszyny i narzędzia do nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)1 zorganizować prace związane z eksploatacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)2 zorganizować prace związane z konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.4(9)3prowadzić prace związane z eksploatacją, konserwacją i modernizacją systemów nawadniania użytków rolnych; R.24.5(5)1 zaplanować doprowadzenie i odprowadzenie wody ze stawów; R.24.5(5)2 określić zapotrzebowanie na wodę dla stawu rybnego; R.24.5(5)3określić sposób doprowadzenie i odprowadzenie wody ze stawów; R.24.5(6)1 dobrać maszyny do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(6)2 dobrać sprzęt do wykonywania stawów rybnych; R.24.5(7)1 zastosować zasady eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów; R.24.5(7)2 zastosować zasady eksploatacji, konserwacji i modernizacji urządzeń i budowli stawowych; R.24.5(7)3 zastosować przepisy eksploatacji, konserwacji i modernizacji stawów rybnych, urządzeń i budowli stawowych zgodnie z przyjętymi zasadami; BHP(9)2 przestrzegać zasad bezpieczeństwa i higieny pracy oraz stosuje przepisy ochrony przeciwpożarowej; BHP(9)7 przestrzegać zasad bhp, ochrony środowiska podczas wykonywania prac związanych z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; PKZ(R.m)(1)5zastosować materiały budowlane w melioracji; PKZ(R.m)(2)3zastosować środki transportu stosowane podczas wykonywania melioracji wodnych; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 106 Doskonalenie podstaw programowych kluczem do modernizacji kształcenia zawodowego Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Efekty kształcenia z podstawy programowej Uczeń: melioracyjnych; R.23.3(2) posługuje się dokumentacją projektową, katalogami i instrukcjami dotyczącymi budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(3) planuje i organizuje prace związane z budową dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4) dobiera materiały do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(5) dobiera narzędzia, urządzenia i sprzęt do budowy dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(6) organizuje prace związane z wykonywaniem drogowych robót ziemnych; R.23.3(7) organizuje prace związane z wykonywaniem nawierzchni dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.24.2(8) obsługuje urządzenia i sprzęt stosowane podczas regulacji małych cieków wodnych i obiektów przeciwpowodziowych zgodnie z zasadami ich eksploatacji; R.24.3(3) dobiera parametry techniczne rowów melioracyjnych; R.24.3(4) przestrzega zasad wykonywania systemów drenarskich; R.24.3(7) dobiera materiały, maszyny i narzędzia do wykonywania rowów melioracyjnych i budowli wodnomelioracyjnych; R.24.3(9) planuje wykonanie melioracji przeciwerozyjnych; Uszczegółowione efekty kształcenia Uczeń po zrealizowaniu zajęć potrafi: R.23.3(2)3skorzystać z dokumentacji budowy drogi dojazdowej do gruntów rolnych; R.23.3(3)7zaplanować prace przy budowie dróg dojazdowych do gruntów rolnych; R.23.3(4)6 wykorzystać materiały do budowy dróg; R.23.3(5)4zastosować narzędzia i urządzenia do budowy dróg; R.23.3(6)4zaplanować prace miernicze i ziemne; R.23.3(7)4wykonać nawierzchnie drogi gruntowej; R.24.2(8)5posłużyć się sprzętem mechanicznym do wykonania rowów melioracyjnych; R.24.3(3)4dobrać głębokość ułożenia i spadek drenów; R.24.3(4)5wykonać podsypkę pod dreny; R.24.3(7)3zastosować maszyny i narzędzia wykorzystywane przy wykonywaniu rowów melioracyjnych; R.24.3(9)5zaplanować wykonanie melioracji; Program nauczania dla zawodu technik inżynierii środowiska i melioracji 311208 o strukturze przedmiotowej 107