Dane ogólne

Zamierzone uwolnienie GMO
Tytuł
Zamierzone uwolnienie GMO
Opis
Wniosek o wydanie decyzji w sprawie zamierzonego uwolnienia GMO
Dane ogólne
INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKU
Numer wniosku
02-13/2014
Status zgłoszenia
Wydano decyzję
Data zgłoszenia
2014-07-23
Znak decyzji
DLPVI-431-107/721/14/jryb
Data wydania decyzji
2015-01-08
Data obowiązywania decyzji
2019-09-14
Data upublicznienia
2014-07-23
Numer decyzji
2/2015
Numer uchwały
46/2014
Tytuł zamierzonego uwolnienia
Zamierzone uwolnienie genetycznie zmodyfikowanej topoli w celach innych niż wprowadzenie do obrotu,
mające na celu charakterystykę i ocenę zmienionych właściwości przyrostu biomasy drewna i wydajności
zużycia wody w zmiennych warunkach środowiskowych w latach 2015-2019
Title
Intended release of genetically modified poplar trees with changed biomass production properties and water
use efficiency into field experiments during 2015-2019
Cel zamierzonego uwolnienia
Celem doświadczeń jest charakterystyka morfologiczna i fizjologiczna modyfikowanych genetycznie topoli w
aspekcie przyrostu drewna, kompozycji ściany komórkowej, zużycia wody, odporności na zmienne warunki
pogodowe i naturalne roślinne patogeny. Celem badań laboratoryjnych materiału z warunków polowych jest
poznanie mechanizmów programowej śmierci komórki i starzenia się roślin, poprzez regulację wydajności
procesów oddychania i fotosyntezy w mitochondriach i chloroplastach. Tylko warunki polowe potwierdzą
współzależności zachodzące na poszczególnych poziomach regulacji komórkowej podstawowych procesów
życiowych roślin. Geny, które wpływają na procesy przez nas badane to: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4.
Przebadane zostaną genetycznie zmodyfikowane rośliny topoli z wyciszeniami genów (patrz: Załącznik
2). Celem aplikacyjnym będzie produkcja drewna, papieru, etanolu z roślin o podwyższonej odporności i
zwiększonym przyroście biomasy w warunkach ograniczonego zużycia środków ochrony roślin. Prowadzone
doświadczenia są kontynuacją i rozszerzeniem prac prowadzonych w ramach poprzedniego uwolnienia.
Modyfikowane genetycznie rośliny topoli pochodzą z laboratorium Umea Plant Science Center, Umea,
Szwecja.
Abstract
The aim of the field experimental GMO releasing is a morphological and physiological analysis of genes
which take a part in various biological processes: biomass production, cell wall composition, water use
Strona 1 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
efficiency, resistance to biotic and abiotic stresses. The aim of the laboratory experiments using GMO plant
material from field experiments is knowledge about programmed cell death and plant senescence based on
photorespiration, photosynthesis mechanisms in mitochondria, chloroplasts and signal transduction between
these organelles. Light perception and its spectral composition takes a main part in these mechanisms.
Field experiments can prove correlations occur on each level of basic plant living processes regulation.
Genes that influence on above processes are under our interest: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4. GMO
poplar plants with silenced expressions of chosen genes will be examined (see: Załącznik 2). In the future,
application aim of the project is production of wood, paper and ethanol (bio-fuel) using plants confer higher
pathogen resistance and biomass production and reduction in the use of plant protection toxic chemicals. The
experiments which are conducted are the continuation and extension of analysis performed during previous
release. GMO poplar plants come from Umea Plant Science Center laboratory, Umea, Sweden
Strona 2 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Użytkownik
1.INFORMACJE O UŻYTKWONIKU GMO I OSOBACH ODPOWIEDZIALNYCH ZA PRZYGOTOWANIE I
PRZEPROWADZENIE ZAMIERZONEGO UWOLNIENIA
1.1. Nazwa i siedziba lub nazwisko i adres użytkownika GMO
Dane osoby prawnej
Nazwa użytkownika
Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego
Kod pocztowy
02-776
Miejscowość
Warszawa
Ulica
Nowoursynowska
Numer budynku
159
Numer lokalu
.....................................
Adres e-mail
.....................................
Telefon
.....................................
Faks
.....................................
1.2. Imię i nazwisko oraz informacja o kwalifikacjach fachowych osoby (osób) odpowiedzialnej za
przygotowanie i przeprowadzenie zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
Dane osoby odpowiedzialnej
Tytuł naukowy
Prof. dr hab.
Imię pracownika
Stanisław
Nazwisko pracownika
Karpiński
Telefon
.....................................
Faks
.....................................
Adres e-mail
.....................................
Kwalifikacje zawodowe pracownika
udział w badaniach z użyciem GMO: 1. Transgenic control of photosynthetic electron transport, oxygen
and hydrogen peroxide production in higher plants VR (Swedish Research Council - Szwedzki Komitet
Badań Naukowych - S. Karpiński był kierownikiem projektu, 2050 tys. koron szwedzkich w latach 1998
- 2004). 2. Genetic control of biotic and abiotic stress tolerance and redox signalling circuitry in higher
plants. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial Planning Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S. Karpiński
był kierownikiem projektu, 940 tys. koron szwedzkich w latach 2003 - 2005). 3. The role of NPR1 in
redox-mediated communication between pathogen resistance and excess light acclimation pathways in
Arabidopsis. FORMAS (Swedish Research Council for Environment, Agricultular Sciences and Spatial
Planning - Szwedzka Rada Badań Środowiska, Nauk Rolniczych i Zagospodarowania Przestrzennego – S.
Karpiński był kierownikiem projektu, 580 tys. koron szwedzkich w latach 2004 - 2006). 4. Genes and light
mechanisms controlling plants growth rate, development, environmental stress tolerance and yield quality.
VR (Swedish Research Council – Szwedzki Komitet Badań Naukowych - S. Karpiński jest kierownikiem
projektu, 1350 tys. koron szwedzkich w latach 2005-2008). 5. Swedish Strategic Fundation – Szwedzka
Strona 3 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Fundacja Celowych Badań Podstawowych Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 450
tys. koron szwedzkich w latach 1998–2001). 6. Knut och Alice Wallenberg Foundation – Fundacja Knut och
Alice Wallenberg, Arabidopsis platform (S. Karpiński był kierownikiem projektu, 750 tys. koron szwedzkich w
latach 2001-2002). 7. Genes involved in regulation of stress tolerance and redox signaling circuitry in higher
plants. A coordinated Swedish – U.K. interdisciplinary STINT fellowship program on higher plants (Swedish
Agency for International Collaboration in Higher Education and Research). Interdyscyplinarny bilateralny
szwedzko-brytyjski projekt badawczy roślin wyższych (Szwedzka Agencja Współpracy Międzynarodowej
i Szkolnictwa Wyższego). S. Karpiński był kierownikiem i koordynatorem badań tego projektu; 3150 tys.
koron szwedzkich w latach 2002 - 2005). Współpraca pomiędzy zespołami prof. PM Mullineaux i prof. Z
Miszalskiego 8. Projekt UE „Cropstress” project (QLAM-2001-00424, lata 2003-2005). Udział w projekcie
obejmował miedzyinnymi współpracę między Instytutem Fizjologii Roślin PAN (Zakład Biologii Stresu, prof.
Z. Miszalski), który uzyskał tytuł Centrum Doskonałości i Department of Botany at the Stockholm University
(Laboratory of Oxidative Stress, prof. S. Karpinski – Instytutem Botaniki Uniwersytetu Sztokholmskiego –
Laboratorium Stresu Oksydacyjnego). 9. Projekt Welcome z Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej (WELCOME
2008/1, lata 2008-2014). Udział w projekcie obejmował m. in. charakterystykę modyfikowanych genetycznie
topól z konstrukcjami wyciszającymi geny endogenne związane z produkcją biomasy, kompozycją ściany
komórkowej, wydajnością zużycia wody, przewodnictwem sygnałów komórkowych oraz wydajnością
oddychania i fotosyntezy.
Tytuł naukowy
Dr hab. inż.
Imię pracownika
Marcin
Nazwisko pracownika
Filipecki
Telefon
22 59-321-52
Faks
22 59-321-52
Adres e-mail
[email protected]
Kwalifikacje zawodowe pracownika
................................................................................................................................................................................
Strona 4 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Uwolnienie
2. INFORMACJE O ZAMIERZONYM UWOLNIENIU GMO DO ŚRODOWISKA
a) Tytuł zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
Zamierzone uwolnienie genetycznie zmodyfikowanej topoli w celach innych niż wprowadzenie do obrotu,
mające na celu charakterystykę i ocenę zmienionych właściwości przyrostu biomasy drewna i wydajności
zużycia wody w zmiennych warunkach środowiskowych w latach 2015-2019
Title
Intended release of genetically modified poplar trees with changed biomass production properties and water
use efficiency into field experiments during 2015-2019
b) Cel zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska i krótkie streszczenie
Celem doświadczeń jest charakterystyka morfologiczna i fizjologiczna modyfikowanych genetycznie topoli w
aspekcie przyrostu drewna, kompozycji ściany komórkowej, zużycia wody, odporności na zmienne warunki
pogodowe i naturalne roślinne patogeny. Celem badań laboratoryjnych materiału z warunków polowych jest
poznanie mechanizmów programowej śmierci komórki i starzenia się roślin, poprzez regulację wydajności
procesów oddychania i fotosyntezy w mitochondriach i chloroplastach. Tylko warunki polowe potwierdzą
współzależności zachodzące na poszczególnych poziomach regulacji komórkowej podstawowych procesów
życiowych roślin. Geny, które wpływają na procesy przez nas badane to: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4.
Przebadane zostaną genetycznie zmodyfikowane rośliny topoli z wyciszeniami genów (patrz: Załącznik
2). Celem aplikacyjnym będzie produkcja drewna, papieru, etanolu z roślin o podwyższonej odporności i
zwiększonym przyroście biomasy w warunkach ograniczonego zużycia środków ochrony roślin. Prowadzone
doświadczenia są kontynuacją i rozszerzeniem prac prowadzonych w ramach poprzedniego uwolnienia.
Modyfikowane genetycznie rośliny topoli pochodzą z laboratorium Umea Plant Science Center, Umea,
Szwecja.
Abstract
The aim of the field experimental GMO releasing is a morphological and physiological analysis of genes
which take a part in various biological processes: biomass production, cell wall composition, water use
efficiency, resistance to biotic and abiotic stresses. The aim of the laboratory experiments using GMO plant
material from field experiments is knowledge about programmed cell death and plant senescence based on
photorespiration, photosynthesis mechanisms in mitochondria, chloroplasts and signal transduction between
these organelles. Light perception and its spectral composition takes a main part in these mechanisms.
Field experiments can prove correlations occur on each level of basic plant living processes regulation.
Genes that influence on above processes are under our interest: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4. GMO
poplar plants with silenced expressions of chosen genes will be examined (see: Załącznik 2). In the future,
application aim of the project is production of wood, paper and ethanol (bio-fuel) using plants confer higher
pathogen resistance and biomass production and reduction in the use of plant protection toxic chemicals. The
experiments which are conducted are the continuation and extension of analysis performed during previous
release. GMO poplar plants come from Umea Plant Science Center laboratory, Umea, Sweden
Strona 5 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Biorca
3. INFORMACJE O GMO
a) Charakterystyka biorcy; organizmu rodzicielskiego (o ile występuje)
3.1. Nazwa taksonomiczna
Żadna z powyższych
Jeżeli w powyższym słowniku wybrana została
wartość "Żadne z powyższych" należy wypełnić pole:
Rośliny: 1. Populus trichocarpa L. 2. Populus
tremula L. x Populus tremuloides Michx, Bakterie: 1.
Escherichia coli, 2. Agrobacterium tumefaciens
3.2. Taksonomia
Rodzina: Salix Rodzaj: Salicaceae Gatunek: Populus trichocarpa L; Populus tremula L x Populus tremuloides
Michx Domena: Bakterie Klasa: Gammaprobacteria Rząd: Enterobacteriales Rodzina: Enterobacteriaceae
Rodzaj: Escherichia Gatunek: Escherichia coli; Domena: Bakterie Klasa: Alphaproteobacteria Rząd:
Rhizobiales Rodzina: Rhizobiaceae Rodzaj: Agrobacterium Gatunek: Agrobacterium tumefaciens.
3.3. Inne nazwy (w szczególności: nazwa zwyczajowa, nazwa szczepu, nazwa hodowlana)
Rośliny: 1. topola – topola kalifornijska (gatunek dziki) 2. topola- mieszaniec międzygatunkowy topoli osiki
(P. tremula L.) i topoli osikowej (P. tremuloides Michx.) (gatunek dziki) Bakterie: 1. szczepy laboratoryjne E.
coli : DB3.1, DH5α, XL1-Blue MRF’, TOP10F’ 2. szczepy laboratoryjne A. tumefaciens: GVC31010, GV3101,
LBA4404,
3.4. Cechy fenotypowe i genetyczne
Cechy fenotypowe topoli odpowiadają cechom typowym dla każdego z gatunków i odmianowym. Cechy
bakterii są typowe dla danego szczepu: - (Plant Genetic Transformation and Gene Expression. Eds. J.
Draper, R. Scott, P. Armitage, R. Walden. 1988. Blackwell Sci. Publ.; Hellens R., Mullineaux P. Technical
Focus: A guide to Agrobacterium binary Ti vectors. 2000. Trends in Plant Sci. 5: 446-451.)
3.5. Stopień pokrewieństwa pomiędzy dawcą i biorcą lub między organizmami rodzicielskimi
Sekwencje pochodzące z danego gatunku są przenoszone do tego samego gatunku (punkt 3.1). Bakterie
są zdolne do przenoszenia materiału genetycznego w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, w wyniku
zastosowania specjalnie do tego celu opracowanych procedur.
3.6. Opis technik identyfikacji i detekcji
nie dotyczy
3.7. Dokładność, powtarzalność i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
nie dotyczy
3.8. Opis geograficznego zasięgu i naturalnego środowiska organizmu wraz z informacją o naturalnych
wrogach, ofiarach, pasożytach, konkurentach, symbiontach i gospodarzach
Topole to drzewa z rodziny wierzbowatych rosnących w klimacie umiarkowanym, odmiany użytkowe:
dostarczające miękkiego drewna używanego do produkcji m.in. papieru, zapałek; wykorzystywane również
jako modelowe rośliny laboratoryjne. Agrobacterium tumefaciens jest bakterią glebową, Escherichia.
coli występuje w jelitach ssaków. W celach naukowych stosowane szczepy bakteryjne są odpowiednio
zmodyfikowane i przeżywają tylko w warunkach laboratoryjnych.
3.9. Możliwość przeniesienia informacji genetycznej do innych organizmów. Krzyżowanie z innymi gatunkami
użytkowymi lub dzikimi
Możliwość przenoszenia DNA między genetycznie zmodyfikowanymi i nie modyfikowanymi roślinami
jest bardzo mało prawdopodobna. Pola doświadczalne KGHiBR położone są na terenie miejskim.
Strona 6 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Ponadto topola nie
wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia. Bakterie są zdolne do przenoszenia materiału
genetycznego w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, w wyniku zastosowania specjalnie do tego
celu opracowanych procedur. Niepotrzebny do dalszych badań materiał biologiczny jest niszczony po
zakończeniu doświadczenia.
3.10. Stabilność genetyczna organizmów i czynniki na nią wpływające
Stabilne
3.11. Cechy patologiczne, ekologiczne i fizjologiczne
a) cechy patologiczne, stosownie do istniejących norm dotyczących ochrony zdrowia ludzi lub ochrony
środowiska
Nie dotyczy
b) wymiana pokoleń w naturalnym ekosystemie; płciowe i bezpłciowe cykle reprodukcyjne
Topole rozmnażane są wegetatywnie, do 9-go ,12-go roku życia nie wytwarzają organów do rozmnażania
generatywnego. Bakterie rozmnażają się przez podział.
c) zdolność do samodzielnego utrzymania się w środowisku, w tym wytwarzanie diaspor między innymi
przez nasiona, spory. Specyficzne czynniki wpływające na przeżywalność i rozsiewanie
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Ponadto topola nie
wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia. Samodzielne utrzymanie się bakterii w środowisku
jest mało prawdopodobne ze względu na system mutacji znacznie ograniczające zdolności adaptacyjne tych
szczepów.
d) patogenność: infekcyjność, toksyczność, alergenność, nośniki (wektory) patogenów, inne wektory, wpływ
na organizmy nieobjęte celowym działaniem GMO. Możliwość aktywacji wirusów utajonych (prowirusów);
zdolność do kolonizacji innych organizmów
nie patogenne
e) oporność na antybiotyki i możliwość wykorzystywania tych antybiotyków w leczeniu ludzi i zwierząt i w
profilaktyce
nie patogenne
f) rola w procesach środowiskowych, produkcja, przemiany metaboliczne, rozkład materii organicznej, inne
Wybrane geny są zaangażowane w odpowiedź roślin na stresy biotyczne i abiotyczne.
3.12. Charakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Ogólna chcrakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Wektory wewnętrzne nie występują
a) sekwencja
Nie dotyczy
b) częstotliwość użytkowania
Nie dotyczy
c) specyficzność
Nie dotyczy
Strona 7 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
d) obecność genów nadających oporność
Nie dotyczy
3.13. Opis wcześniejszych modyfikacji genetycznych
Rośliny biorcy nie były wcześniej modyfikowane genetycznie. Stosowane szczepy laboratoryjne bakterii są
dostępne komercyjnie na rynku, mają ściśle określony genotyp i są powszechnie stosowane w laboratoriach
UE.
Strona 8 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Dawca
3. INFORMACJE O GMO
b) Charakterystyka dawcy
3.14. Nazwa taksonomiczna
Żadna z powyższych
Jeżeli w powyższym słowniku wybrana została
wartość "Żadne z powyższych" należy wypełnić pole:
Rośliny: - Populus trichocarpa L. – sekwencje
genów uczestniczących w odpowiedzi rośliny
na stresy biotyczne i abiotyczne. - Populus
tremula L x tremuloides Michx - sekwencje genów
uczestniczących w odpowiedzi rośliny na stresy
biotyczne i abiotyczne. Bakterie: - Agrobacterium
tumefaciens – wektor insercyjny pH7GWIWG2(I).
3.15. Taksonomia
Rodzina: Salix Rodzaj: Salicaceae Gatunek: Populus trichocarpa L; Populus tremula L. x tremuloides
Michx Domena: Bakterie Klasa: Alphaproteobacteria Rząd: Rhizobiales Rodzina: Rhizobiaceae Rodzaj:
Agrobacterium Gatunek: Agrobacterium tumefaciens
3.16. Inne nazwy (w szczególności: nazw zwyczajowa, nazwa szczepu, nazwa hodowlana)
Escherichia coli – pałeczka okrężnicy, w przypadku pozostałych bakterii używa się nazwy taksonomiczne.
3.17. Cechy fenotypowe i genetyczne
Cechy fenotypowe topoli odpowiadają cechom typowym dla każdego z gatunków i odmian. Cechy bakterii są
typowe dla danego szczepu: - (Plant Genetic Transformation and Gene Expression. Eds. J. Draper, R. Scott,
P. Armitage, R. Walden. 1988. Blackwell Sci. Publ.; Hellens R., Mullineaux P. Technical Focus: A guide to
Agrobacterium binary Ti vectors. 2000. Trends in Plant Sci. 5: 446-451.)
3.18. Stopień pokrewieństwa pomiędzy dawcą i biorcą lub między organizmami rodzicielskimi
Sekwencje pochodzące z danego gatunku są przenoszone do tego samego gatunku (punkt 3.1). Bakterie
są zdolne do przenoszenia materiału genetycznego w kontrolowanych warunkach laboratoryjnych, w wyniku
zastosowania specjalnie do tego celu opracowanych procedur.
3.19. Opis technik identyfikacji i detekcji
Nie dotyczy
3.20. Dokładność, powtarzalność i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
Nie dotyczy
3.21. Opis geograficznego zasięgu i naturalnego środowiska organizmu wraz z informacją o naturalnych
wrogach, pasożytach, konkurentach, symbiontach i gospodarzach
Topola kalifornijska to odmiana użytkowa, stosowana w praktyce, jest również modelową rośliną
laboratoryjną. Topola osika to odmiana użytkowa, stosowana w praktyce. Agrobacterium tumefaciens jest
bakterią glebową
3.22. Możliwość przeniesienia informacji genetycznej do innych organizmów Krzyżowanie z innymi gatunkami
użytkowymi lub dzikimi
Nie dotyczy
3.23. Stabilność genetyczna organizmów i czynniki na nią wpływające
Strona 9 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie dotyczy, ponieważ w badaniach nie będą wykorzystane organizmy dawców, a tylko sekwencje DNA z
nich pochodzące
3.24. Cechy epidemiologiczne (patologiczne i fizjologiczne oraz ekologiczne)
a) cechy patologiczne, stosownie do istniejących norm dotyczących ochrony zdrowia ludzi lub ochrony
środowiska
Nie dotyczy, ponieważ w badaniach nie będą wykorzystane organizmy dawców, a tylko sekwencje DNA z
nich pochodzące.
b) Wymiana pokoleń w naturalnym ekosystemie; płciowe i bezpłciowe cykle reprodukcyjne
Nie dotyczy
c) zdolność do samodzielnego utrzymania się w środowisku, w tym wytwarzanie diaspor między innymi
przez nasiona, spory. Specyficzne czynniki wpływające na przeżywalność i rozsiewanie
Nie dotyczy
d) patogenność: infekcyjność, toksyczność, alergenność, nośniki (wektory) patogenów, inne wektory,
wpływ na organizmy nieobjęte celowym oddziaływaniem GMO; możliwość aktywacji wirusów utajonych
(prowirusów); zdolność do kolonizacji innych organizmów
Nie patogenne
e) oporność na antybiotyki i możliwość wykorzystywania tych antybiotyków w leczeniu ludzi i zwierząt i w
profilaktyce
Nie dotyczy
f) rola w procesach środowiskowych, produkcja, przemiany metaboliczne, rozkład materii organicznej, inne
Nie dotyczy
3.25. Charakterystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Charaktetystyka wcześniej wprowadzonych wektorów
Nie dotyczy
a) sekwencja
Nie dotyczy
b) częstość mobilizacji
Nie dotyczy
c) specyficzność
Nie dotyczy
d) obecność genów nadających oporność
Nie dotyczy
3.26. Opis wcześniejszych modyfikacji genetycznych
Rośliny dawcy nie były wcześniej modyfikowane genetycznie. Stosowane szczepy laboratoryjne bakterii są
dostępne komercyjnie na rynku, mają ściśle określony genotyp i są powszechnie stosowane w laboratoriach
UE.
Strona 10 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Wektor
3. INFORMACJE O GMO
c) Charakterystyka wektora
3.27. Właściwości i źródło wektora
Wektory binarne: pH7GWIWG2(I) - wektor oparty na systemie Gateway. M., Inze, D., Depicker, A., Gateway
vectors for Agrobacterium-mediated plant transformation. Trends Plant Sci. 2002 May;7(5): 193-195.
Wektory pośrednie: pCRII-TOPO pENTR - komercyjne wektory stosowane do klonowania sekwencji DNA w
laboratoryjnych szczepach E. coli. Dostępne w firmie Invitrogen (www.invitrogen.com).
3.28. Sekwencja transpozonów, wektorów i innych niekodujących odcinków genetycznych, użytych do
konstrukcji GMO i zrobienia wektorów wprowadzających oraz pozwalających na ich funkcjonowanie w GMO
Wektory binarne: pH7GWIWG2(I) - wektor oparty na systemie Gateway. Jest powszechnie używany do
transformacji roślin. Zawiera sekwencje graniczną T-DNA (tzw. prawą i lewą), genów selekcyjny warunkujący
oporność na higromycynę. Ekspresja genów warunkowana jest sekwencjami promotorowymi: promotorem
35S CaMV. Koniec transkrypcji warunkowany jest sygnałem poliadenylacji z syntazy nopalinowej. M., Inze,
D., Depicker, A., Gateway vectors for Agrobacterium-mediated plant transformation. Trends Plant Sci.
2002 May;7(5): 193-195. Wektory pośrednie: pCRII-TOPO pENTR - komercyjne wektory stosowane do
klonowania sekwencji DNA w laboratoryjnych szczepach E. coli. Są to powszechnie używane plazmidy
do badań w biologii molekularnej wielu różnych organizmów. W swojej strukturze zawierają sekwencje
odpowiedzialne za amplifikację w komórce bakteryjnej (ORI), gen warunkujący oporność na antybiotyk,
sekwencje umożliwiające łatwe klonowanie insertów. Wszystkie te wektory są dostępne komercyjnie w firmie
Invitrogen.
3.29. Częstość mobilizacji wbudowanego wektora lub zdolność przenoszenia i metody określenia tych
procesów
Fragment wbudowanego do chromosomu wektora (tzn. T-DNA) nie ulega dalszej mobilizacji.
3.30. Informacje o tym, w jakim stopniu wektor jest ograniczony do DNA wymaganego do spełnienia
planowanych funkcji
Wektor został skonstruowany tak, aby zminimalizować ilość DNA niepotrzebnego do procesu transgenezy.
Do GMO wprowadzany jest odcinek T-DNA ograniczony sekwencjami LB i RB (left border, right border) w
pojedynczej lub wielu kopiach.
Strona 11 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
GMO
3. INFORMACJE O GMO
d) Charakterystyka GMO
3.31. Informacje związane z modyfikacjami genetycznymi
a) metody modyfikacji
Modyfikacja genetyczna topoli polegała na wprowadzeniu do roślin topoli za pośrednictwem bakterii
Agrobacterium thumefaciens konstruktów wyciszających interesujące nas geny lub/i ich kombinacje (patrz:
Załącznik 2). Obserwacje i wnioski dotyczące funkcji tych genów mogą być wysnute tylko na podstawie
zmian fenotypowych modyfikowanych genetycznie roślin. Technologia RNAi.
b) metody konstrukcji i wprowadzenia insertu bądź insertów do biorcy lub usunięcia sekwencji
Transformacja komórek roślinnych niżej wymienionych gatunków odbywa się metodą pośrednią z użyciem
wektorów tj. Agrobacterium tumefaciens: 1. Populus trichocarpa L. 2. Popilus tremula L x tremuloidesMichx
Komórki Agrobacterium transformowane są plazmidami za pomocą elektroporacji. Komórki E. coli za
pomocą metody szoku cieplnego.
c) opis insertu i/ lub konstrukcji wektora
Insert stanowią sekwencje cDNA kodujące białka związane z odpowiedzią roślin na stresy biotyczne i
abiotyczne w orientacji sens-intron-antysens, generujące w roślinie sygnał wyciszający (RNAi).
d) metody użyte do selekcji
Do selekcji modyfikowanych genetycznie linii topoli
e) czystość insertu - obecność sekwencji o nieznanych funkcjach
Nie stwierdzono sekwencji o nieznanych funkcjach
f) sekwencja, lokalizacja i funkcja wprowadzonych/ usuniętych/ zmienionych fragmentów DNA, ze
szczególnym odniesieniem do jakiejkolwiek znanej szkodliwej sekwencji
Nie dotyczy
g) umiejscowienie insertu w komórce (chromosomy, mitochondria, chloroplasty, cytoplazma) i metody
identyfikacji umiejscowienia insertu
Transgen wbudowywany jest do chromosomu - DNA jądrowego w procesie rekombinacji niehomologicznej.
Lokalizacja plazmidów w komórkach bakteryjnych jest pozachromosomowa.
h) wielkość usuniętego fragmentu i jego funkcje
Nie dotyczy
3.32. Informacje o uzyskanym GMO
Informacje o uzyskanym GMO
Uzyskane GMO to: rośliny modyfikowane genetycznie zawierające odpowiednie T-DNA oraz laboratoryjne
szczepy bakterii zawierające odpowiednie plazmidy.
a) opis zmienionych cech genetycznych i fenotypowych GMO
Rośliny: 1. Populus trichocarpa L. - oporność na higromycynę, zmiana ekspresji badanych genów. 2.
Populus tremula L. x tremuloides Michx - oporność na higromycynę, zmiana ekspresji badanych genów.
Strona 12 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Bakterie: charakteryzują się odpornością na jeden z wymienionych antybiotyków używanych do selekcji:
ampicylina, rifampicyna, spektomycyna, gentamycyna, streptomycyna.
b) struktura i liczba kopii każdego wektora lub dodanego kwasu nukleinowego w GMO
Transgen integrowany jest z chromosomem roślinnym jako struktura liniowa. W roślinach może występować
od jednej do kilku kopii transgenu po transformacji. Ilość kopii i poprawność integracji jest sprawdzana
w trakcie badań met. hybrydyzacji DNA. Dotyczy to wszystkich gatunków roślin. W komórce bakteryjnej
struktura plazmidu jest kolista, nie zintegrowana z chromosomem. Liczba kopii od kilku do kilkuset w
komórce.
c) stabilność genetyczna i fenotypowa
Transgeny są stabilne, to znaczy nie ulegają samorzutnej mobilizacji. Ekspresja transgenów jest stabilna
w większości przypadków. Transgeny są dziedziczone w kolejnych pokoleniach i ulegają rozszczepieniu
zgodnie z prawami Mendla. Dotyczy to wszystkich gatunków roślin. W komórkach bakteryjnych plazmidy
przekazywane są do komórek potomnych.
d) charakterystyka i poziom ekspresji nowego materiału genetycznego; metody i czułość pomiaru; części
organizmu, gdzie występuje ekspresja (np. korzeń)
Wprowadzone sekwencje nukleinowe ulegają ekspresji na zróżnicowanym poziomie. Poziom ekspresji
i aktywność wprowadzonych sekwencji są stosunkowo proste do śledzenia. Ekspresję można śledzić
wykonując analizy molekularne - RT-PCR.
e) funkcja nowego białka
Konstrukcje wyciszające – struktury transgenów powodują przede wszystkim degradację natywnego
mRNA, a w konsekwencji ograniczenie syntezy funkcjonalnego polipeptydu; zastosowane są tu fragmenty
badanych genów. Badane sekwencje biorą udział w odpowiedzi rośliny na stresy biotyczne i abiotyczne.
f) techniki identyfikacji i detekcji wprowadzonej sekwencji, wektorów i białka oraz metabolitów będących
produktami wprowadzonego genu
Wprowadzone do komórki roślinnej T-DNA identyfikowane jest metodą PCR i/lub metodą hybrydyzacji
DNA :: DNA (Southern). Detekcja DNA plazmidowego w komórkach bakteryjnych - analiza restrykcyjna oraz
PCR.
g) czułość, wiarygodność (w rozumieniu ilościowym) i specyficzność technik identyfikacji i detekcji
Przedstawione powyżej molekularne metody detekcji są bardzo czułe i zaliczane do standardowych w tej
dziedzinie.
h) zmiany współczynnika rozmnożenia, zdolności do rozsiewania i przeżywalności GMO w porównaniu do
organizmu biorcy
Wprowadzenie transgenu może zmienić zdolności do rozmnażania generatywnego i zdolności do
przetrwania roślin modyfikowanych genetycznie, w porównaniu z organizmem wyjściowym w warunkach
polowych. Wprowadzenie transgenu nie zwiększy przewagi selekcyjnej w przypadku uwolnienia GMO do
środowiska naturalnego. Zdolność do przetrwania bakterii w warunkach laboratoryjnych zależy od rodzaju
wprowadzonego wektora (markery selekcyjne).
3.33. Opis wcześniejszych uwolnień GMO
Nie dotyczy
3.34. Ustalenia zdrowotne
Ustalenia zdrowotne
Strona 13 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie mają negatywnego wpływu na zdrowie człowieka i zwierząt.
a) efekty toksyczne lub alergiczne GMO lub produktów ich metabolizmu
Żaden z używanych transgenów nie koduje substancji toksycznych. Potencjalne właściwości alergenne
są bardzo mało prawdopodobne. Żaden ze szczepów bakteryjnych nie jest patogenny, ich produkty nie są
toksyczne ani nie staną się toksyczne. Ich alergenność jest bardzo mało prawdopodobna.
b) produkty stwarzające zagrożenie
Nie dotyczy
c) porównanie GMO z dawcą, biorcą lub organizmem rodzicielskim (o ile występuje), w odniesieniu do
patogenności
Nie dotyczy
d) zdolność do kolonizacji
Nie dotyczy
e) patogenność organizmu dla ludzi, którzy są immunokompetentni (o sprawnym układzie odpornościowym)
Nie dotyczy
f) wywołane dolegliwości i mechanizm patogenności, włączając inwazyjność i złośliwość (zjadliwość)
choroby
Nie dotyczy
g) zaraźliwość (zakaźność)
Nie dotyczy
h) dawka infekcyjna
Nie dotyczy
i) zakres gospodarzy i możliwość ich zmiany
Nie dotyczy
j) możliwość przeżycia poza organizmem gospodarza
Nie dotyczy
k) obecność wektorów lub możliwość rozprzestrzeniania się
Nie dotyczy
l) stabilność biologiczna
Nie dotyczy
m) formy oporne na antybiotyki
Nie dotyczy
n) możliwość leczenia
Nie dotyczy
Strona 14 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Warunki uwolenienia
4. Informacje dotyczące warunków zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska
a) Informacje o zamierzonym uwolnieniu do środowiska
4.1. Opis proponowanych zamierzonych uwolnień do środowiska, zawierający zamierzone i przewidywane
skutki
Planowane jest założenie doświadczenia w 1 lokalizacji Lokalizacja - Pole doświadczalne WOLICA; Katedra
Genetyki Hodowli i Biotechnologii Roślin; ul. Nowoursynowska 92/100, 02-130 Warszawa, województwo
mazowieckie. Doświadczenia prowadzone będą zgodnie z ustaloną metodyką (Załącznik 2).
4.2. Dane dotyczące zamierzonego uwolnienia do środowiska
a) termin zamierzonego uwolnienia
początek
2015-04-15
koniec
2019-09-14
czas uwolnienia
Wielokrotne na lata 2015-2019
b) charakter zamierzonego uwolnienia (jednorazowe, wielokrotne, czasowe)
Wielokrotne na lata 2015-2019
4.3. Przygotowanie miejsca i jego charakterystyka
Teren ogrodzony, typowy ekosystem rolny, przygotowany standardowo do wysadzania roślin topoli
4.4. Metody używane do uwolnienia do środowiska
Ręczne wysadzanie młodych drzew topoli
4.5. Planowana ilość uwolnionego do środowiska GMO
288 roślin genetycznie zmodyfikowanych
4.6. Zmiany siedliska (typ i metoda uprawy, nawadnianie lub inne działania i ich znaczenie)
Nie dotyczy
4.7. Sposoby ochrony pracowników w czasie zamierzonego uwalniania GMO do środowiska
Nie występują żadne zagrożenia
4.8. Traktowanie terenu po zakończeniu uwolnienia do środowiska GMO (typ i metoda uprawy, nawadnianie
lub inne działania i ich znaczenie)
Podczas eksperymentu i po jego zakończeniu teren będzie kontrolowany co najmniej dwa razy w tygodniu
4.9. Przewidywane techniki eliminacji lub inaktywacji GMO po zakończeniu eksperymentu
Po dokonaniu obserwacji fenotypowych, pomiarów biometrycznych, zbiorze materiału roślinnego do analiz
molekularnych, rośliny zostaną zebrane, rozdrobnione (w przypadku topoli) i spalone, a użyte narzędzia
starannie wyczyszczone.
4.10. Informacje i wyniki dotyczące wcześniejszego wprowadzenia do środowiska GMO, zwłaszcza w
różnych skalach i różnych ekosystemach
Nie dotyczy
Strona 15 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Środowisko
5. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA, DO KTÓREGO MA NASTĄPIĆ ZAMIERZONE UWOLNIENIE
GMO
5.1. Jednostka podziału administracyjnego, lokalizacja geograficzna
Jednostka podziału administracyjnego, lokalizacja geograficzna
Lokalizacja - Pole doświadczalne WOLICA; Katedra Genetyki Hodowli i Biotechnologii Roślin; ul.
Nowoursynowska 92/100, 02-130 Warszawa, województwo mazowieckie
Województwo
5.2. Wielkość terenu
mazowieckie
Teren liczy 60 000 m2 pola, na którym prowadzone
są uprawy roślin warzywnych. 1200 m2 liczy teren,
na którym będzie prowadzone zamierzone uwolnienie
GMO do środowiska.
5.3. Fizyczne lub biologiczne pokrewieństwo uwalnianego organizmu z ludźmi lub innymi ważnymi
organizmami (gatunki pokrewne dzikie i użytkowe)
Nie ma pokrewieństwa.
5.4. Sąsiedztwo ważnych biotopów lub obszarów chronionych
rezerwat „Park Natoliński” (teren ogrodzony)
5.5. Odległość od najbliższego obszaru chronionego wody pitnej i obiektów wyróżniających się cennymi
walorami przyrodniczymi
ok 100 m do rezerwatu „Park Natoliński” (teren ogrodzony)
5.6. Charakterystyka klimatyczna regionu
Nie ma specjalnych wymagań. Warunki klimatyczne typowe dla rejonów, gdzie rosną topole.
5.7. Charakterystyka geograficzna, geologiczna i gleboznawcza
Warunki geologiczno-glebowe typowe dla rejonów, gdzie rosną topole.
5.8. Flora i fauna, włączając rośliny uprawne, żywy inwentarz i gatunki wędrowne
Flora i fauna charakterystyczna dla warunków klimatycznych środkowej Europy. Na polu doświadczalnym
uprawiane są w celach badawczych warzywa z rodziny dyniowatych (dynia zwyczajna, melon, ogórek) oraz
psiankowatych (pomidor, papryka). Ze względu na brak pokrewieństwa nie możliwe jest krzyżowanie się tych
gatunków warzyw z topolą.
5.9. Opis ekosystemów będących i niebędących celem wprowadzenia, na których może wystąpić efekt
Flora i fauna charakterystyczna dla warunków klimatycznych środkowej Europy. Na polu doświadczalnym
uprawiane są w celach badawczych warzywa z rodziny dyniowatych (dynia zwyczajna, melon, ogórek) oraz
psiankowatych (pomidor, papryka). Ze względu na brak pokrewieństwa nie możliwe jest krzyżowanie się tych
gatunków warzyw z topolą.
5.10. Porównanie naturalnego środowiska organizmu biorcy z proponowanym terenem uwolnienia do
środowiska
Środowisko identyczne.
Strona 16 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
5.11. Informacja o planowanych zmianach zagospodarowania terenu i planach rozwoju regionu, które mogą
mieć wpływ na środowiskowe oddziaływanie zamierzonego uwolnienia
Nie planujemy zmian zagospodarowania terenu
5.12. Liczebność społeczności lokalnej w zależności od obszaru zamierzonego uwolnienia
ok. 350 osób zamieszkałych przy ul. Nowoursynowskiej na długości terenu zamierzonego uwolnienia
5.13. Główne kierunki działalności gospodarczej społeczności lokalnej, korzystającej z naturalnych zasobów
obszaru
Pole doświadczalne WOLICA należy do SGGW i prowadzone są na nim badania naukowe na warzywach
z rodziny dyniowatych i psiankowatych (patrz pkt. 5.8) (Działalność doświadczalna w ramach statutowych
badań Katedry Genetyki, Hodowli i Biotechnologii Roślin). W sąsiedztwie pola doświadczalnego nie ma
gospodarstw prowadzących działalność gospodarczą, a uzyskane na polu doświadczalnym warzywa są
jedynie przedmiotem badań naukowych
Strona 17 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Oddziaływanie
6. Informacje o oddziaływaniach między GMO a środowiskiem
a) Charakterystyka oddziaływań środowiska na przeżycie, rozmnażanie i rozpowszechnianie GMO
6.1. Cechy biologiczne mające wpływ na przetrwanie, rozmnażanie i rozprzestrzenianie
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Ponadto topola nie
wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia.
6.2. Cechy biologiczne mające wpływ na przetrwanie, rozmnażanie i rozprzestrzenianie
Przedmiotem badań są modyfikowane genetycznie linie topoli, których geny związane z odpowiedzią na
stresy biotyczne i abiotyczne zostały wyciszone, czyli nie spełniają swoich funkcji. Podlegają one wpływom
środowiska w takim samym stopniu jak odmiany nie modyfikowane genetycznie, a linie z wyłączoną funkcją
genów są bardziej wrażliwe na bodźce środowiskowe.
6.3. Wrażliwość na specyficzne warunki
Temperatura, herbicydy.
b) Oddziaływanie ze środowiskiem
6.4. Przewidziane środowisko GMO
Pole doświadczalne SGGW na którym prowadzone są badania naukowe.
6.5. Wyniki badań nad zachowaniem i charakterystyką GMO w kontrolowanych warunkach wzrostu, takich
jak laboratoryjnie odtworzone ekosystemy, komory wzrostu, cieplarnie i inne
Wyniki badania modyfikowanych genetycznie roślin topoli w warunkach szklarniowych dają gwarancję braku
jakiegokolwiek negatywnego wpływu na otoczenie.
6.6. Zdolność przenoszenia materiału genetycznego
a) z GMO do organizmów występujących w ekosystemie
Topola nie wytwarza organów generatywnych do 9-12 roku życia. Planujemy zakończenie doświadczeń na
długo przed pojawieniem się organów generatywnych
b) z organizmów występujących w ekosystemie do GMO
Topola jest rośliną obcopylną. Gatunki te nie krzyżują się z innymi gatunkami dzikimi. Zapylenie przez inną
odmianę możliwe, ale nie pociąga za sobą żadnych negatywnych skutków.
6.7. Prawdopodobieństwo selekcji, po uwolnieniu do środowiska, prowadzące do nieoczekiwanej ekspresji
niepożądanych cech w GMO
Geny, które są modyfikowane u topoli występują naturalnie w genomie tej rośliny, nie wprowadzamy nowych
genów z innych gatunków, czy odmian. Nie przewidujemy wystąpienia cech innych niż zakładane.
6.8. Stosowane środki dla zabezpieczenia i sprawdzenia stabilności genetycznej; opis mechanizmów
genetycznych, które mogą zapobiegać lub minimalizować rozprzestrzenianie się materiału genetycznego;
metody sprawdzania stabilności genetycznej
Metody weryfikujące stabilność genetyczną. Southern i northern blot są używane rutynowo do analizy
genomowego DNA modyfikowanych genetycznie roślin.
6.9. Szlaki biologicznego rozprzestrzeniania, znane lub potencjalne sposoby rozsiewania, włączając
wdychanie, przyjmowanie pokarmu, przenikanie przez glebę lub skórę, inne
Strona 18 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie dotyczy
6.10. Opis ekosystemów, do których GMO mógłby |być przeniesiony
Nie dotyczy
c) Potencjalny wpływ na środowisko
6.11. Możliwość nadmiernego rozmnażania w środowisku
Brak takiej możliwości
6.12. Konkurencyjność GMO w stosunku do niezmodyfikowanych biorców lub organizmów rodzicielskich
Nie konkurencyjne
6.13. Identyfikacja i opis organizmów objętych celowym oddziaływaniem GMO
Brak organizmów objętych celowym oddziaływaniem GMO
6.14. Przewidywany mechanizm i rezultaty oddziaływania między GMO a organizmem objętym celowym
oddziaływaniem GMO
Nie dotyczy
6.15. Identyfikacja i opis innych organizmów, na które mogą wpływać niezamierzone oddziaływania
Brak organizmów na które mogą wpływać niezamierzone oddziaływania
6.16. Prawdopodobieństwo zmian biologicznych oddziaływań lub zmiany gospodarza
Nie dotyczy
6.17. Znane lub przewidywane wpływy na organizmy nieobjęte celowym oddziaływaniem GMO w środowisku,
zmiany konkurencyjności w stosunku do ofiar, gospodarzy, symbiontów, wrogów, pasożytów i patogenów
Nie dotyczy
6.18. Możliwy wpływ na środowisko, wynikający z wzajemnego oddziaływania GMO i organizmów
nieobjętych celowym oddziaływaniem GMO
Nie dotyczy
6.19. Możliwe pozytywne i negatywne cechy u innych krzyżujących się gatunków, które mogą ujawniać się na
skutek przeniesienia genów z GMO
Nie jest możliwe przeniesienie genów z modyfikowanych genetycznie roślin topoli, ponieważ topola nie
krzyżuje się z innymi gatunkami. Ponadto, czas trwania eksperymentu uniemożliwia powstanie organów
generatywnych służących do rozmnażania oraz do modyfikowanych genetycznie roślin nie są wprowadzane
obce geny.
6.20. Znany lub przewidywany udział w procesach biogeochemicznych
Nie dotyczy
6.21. Inne potencjalnie możliwe interakcje i zależności ze środowiskiem biotycznym i abiotycznym
Nie dotyczy
Strona 19 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Pracownicy
7. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZYGOTOWANIA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW
7.1. Imię i nazwisko oraz informacje o kwalifikacjach fachowych osoby odpowiedzialnej za działanie
polegające na zamierzonym uwolnieniu GMO
Dane pracownika
Tytuł
Imię
.....................................
Nazwisko
.....................................
Telefon
.....................................
Faks
.....................................
Adres e-mail
.....................................
Kwalifikacje zawodowe
................................................................................................................................................................................
7.2. Liczba osób zatrudnionych przy realizacji projektu (lista imienna)
................................................................................................................................................................................
7.3. Wykształcenie i doświadczenie pracowników (w tym odbyte szkolenia)
................................................................................................................................................................................
Strona 20 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Tryb kontroli
8. INFORMACJE DOTYCZĄCE TRYBU KONTRLOLI I MONITOROWANIA PROCESU UWALNIANIA GMO
DO ŚRODOWISKA
a) Informacje o technice monitorowania
8.1. Metody monitorowania GMO i efektów uwolnienia do środowiska
Metody biologii molekularnej
8.2. Specyficzność, czułość i wiarygodność technik monitorowania
Southern i northern blot, PCR.
8.3. Techniki detekcji materiału genetycznego przenoszonego do innych organizmów
Oporność na antybiotyki oraz techniki southern i northern blot, PCR.
8.4. Czas trwania i częstotliwość monitorowania
Obszar pól doświadczalnych będzie monitorowany 2 razy w tygodniu, przez 2 lata po ukończeniu badań
polowych zgodnie z metodyką.
b) Kontrola zamierzonego uwalniania do środowiska
8.5. Metody i procedury zmierzające do uniknięcia lub zminimalizowania rozprzestrzeniania GMO poza
miejscem uwolnienia do środowiska (izolacja przestrzenna lub mechaniczna)
Genetycznie modyfikowane topole pochodzą z kultur in vitro. Rozmnażane są wegetatywnie. Zachowanie
minimum 20 metrowej odległości od innych upraw.
8.6. Metody i procedury mające na celu ochronę miejsca uwolnienia GMO przed wtargnięciem osób
nieupoważnionych
Teren pól doświadczalnych jest zamknięty i monitorowany przez 24 godziny. Utworzona zostanie lista osób
upoważnionych do kontrolowania doświadczeń
8.7. Metody i procedury ochrony miejsca uwolnienia przed innymi organizmami
Nie dotyczy
c) Izolacja przestrzenna
8.8. Planowana odległość od gatunków pokrewnych, zdolnych do krzyżowania się, dzikich i uprawnych
Nie krzyżują się z innymi gatunkami
8.9. Metody zapobiegania niekontrolowanemu rozprzestrzenianiu się diaspor i pyłku
Nie ma takiej możliwości, ponieważ czas trwania eksperymentu uniemożliwia powstanie organów
generatywnych służących do rozmnażania oraz do modyfikowanych genetycznie roślin nie są wprowadzane
obce geny.
d) Plany reagowania na zagrożenie
8.10. Metody i procedury kontroli GMO, w| przypadku nieoczekiwanego rozprzestrzenienia
Metody biologii molekularnej (southern, northern blot, PCR).
8.11. Plany ochrony zdrowia ludzi i środowiska, w przypadku wystąpienia niepożądanych efektów
Nie dotyczy
8.12. Metody postępowania z GMO, stwarzającym zagrożenie (unieczynnienie, usunięcie ze środowiska)
Strona 21 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie dotyczy
8.13. Metody eliminacji: roślin, zwierząt, gleby, inne, narażonych na kontakt z GMO po lub w trakcie
rozprzestrzeniania
Nie dotyczy
8.14. Metody izolacji obszarów zagrożonych rozprzestrzenieniem się GMO
Nie dotyczy
Strona 22 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Odpady
9. INFORMACJE DOTYCZĄCE POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI
9.1. Rodzaj wytwarzanych odpadów
Części zielone (pędy, liście), części zdrewniałe
9.2. Oczekiwana ilość odpadów
200 kg na koniec sezonu
9.3. Możliwe zagrożenia
Nie dotyczy
9.4. Opis planowanego postępowania z odpadami, uwzględniający metody bezpiecznej dla zdrowia ludzi i
środowiska dezaktywacji odpadów
Mechaniczne rozdrobnienie, spalenie
Strona 23 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Poprzednie uwolnienia
10. INFORMACJE O WYNIKACH POPRZEDNICH ZAMIERZONYCH UWOLNIEŃ GMO DO ŚRODOWISKA
Dane o poprzednich uwolnieniach
Informacje o wynikach poprzednich zamierzonych uwolnień GMO do środowiska
Decyzja nr 02-03/2010 z dn. 31.12.2010 r., zmieniona decyzją nr 02-01/2011 z dn. 24.05.2011 r.
a) Data wydanej zgody
.....................................
Numer wydanej zgody
.....................................
Początek
.....................................
Koniec
.....................................
Czas uwolnienia
................................................................................................................................................................................
b) Miejsce wprowadzenia
Pole doświadczalne WOLICA; Katedra Genetyki
Hodowli i Biotechnologii Roślin; ul. Nowoursynowska
92/100, 02-130 Warszawa, województwo
mazowieckie.
c) Cel wprowadzenia
Celem doświadczeń w warunkach polowych jest: charakterystyka morfologiczna i fizjologiczna, szczególnie
w aspekcie przyrostu rocznego drewna, kompozycji ściany komórkowej, zużycia wody, odporności na
zmienne warunki pogodowe, zimową przeżywalność i naturalnie występujące w środowisku roślinne
patogeny. Celem prowadzenia badań laboratoryjnych na materiale z warunków polowych jest: poznanie
mechanizmów programowej śmierci komórki i starzenia się roślin, poprzez regulację wydajności procesów
oddychania i fotosyntezy w mitochondriach i chloroplastach oraz transdukcji sygnałów pomiędzy tymi
organellami. Światło, jego percepcja oraz spektralna kompozycja odgrywa szczególną rolę w tych
mechanizmach. Tylko warunki polowe potwierdzą współzależności zachodzące na poszczególnych
poziomach regulacji komórkowej podstawowych procesów życiowych roślin. Geny, które szczególnie
wpływają na procesy przez nas badane to: LSD1, PAD4, EDS1, CAO1, MPK4 oraz nowe geny
zidentyfikowane w regulonie LSD1. Celem aplikacyjnym w przyszłości będzie produkcja drewna, papieru,
etanolu z roślin o podwyższonej odporności i zwiększonym przyroście biomasy w warunkach ograniczonego
do minimum zużycia szkodliwych chemicznych środków ochrony roślin.
d) Obserwacje po wprowadzeniu
Nie zaobserwowano żadnych nieprawidłowości, związanych z niekontrolowanym rozpowszechnieniem
materiału modyfikowanego genetycznie, ponieważ nie było takiej możliwości.
e) Wnioski z poprzedniego wprowadzenia
Prowadzenie badań laboratoryjnych na materiale polowym pozwoliło na faktyczne określenie funkcji
wybranych genów we współzależności ze zmiennymi warunkami środowiska. Ponadto, uzyskane wyniki
wskazują na pewne podobieństwa pomiędzy funkcją wybranych genów w drzewach (Populus trichocarpa)
i roślinach zielnych (Arabidopsis thaliana). Wyniki przeprowadzonych analiz mogą posłużyć celom
aplikacyjnym, np. produkcji drewna, papieru i bioetanolu. Na podstawie prowadzonych w trakcie uwolnienia
badań przygotowane i wysłane do publikacji zostały dwa manuskrypty, a kolejne są w przygotowaniu.
f) Rezultaty wprowadzenia związane z ryzykiem dla zdrowia ludzi i środowiska
Strona 24 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Nie dotyczy
g) Wnioski dotyczące kumulatywnego wpływu na zdrowie ludzi i środowisko
Nie dotyczy
Strona 25 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Komentarze
11. KOMENTARZE I UWAGI DODATKOWE, INNE INFORMACJE, UZNANE PRZEZ UZYTKOWNIKA ZA
WAŻNE DLA ZACHOWANIA BEZPIECZEŃSTWA
Komentarze i uwagi dodatkowe
Brak
Strona 26 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Załączniki
12. ZAŁĄCZNIKI
1) Ocena zagrożenia przygotowana dla uwalnianych
organizmów genetycznie zmodyfikowanych
02-13_2014_wniosek.docx
2) Dokumentacja związana z opracowaniem
oceny zagrożenia wraz ze wskazaniem metod
przeprowadzenia tej oceny
02-13_2014_ocena.docx
3) Techniczna dokumentacja zamierzonego
uwolnienia
02-13_2014_dok_techniczna.docx
4) Program działania w przypadku zagrożenia dla
zdrowia ludzi lub dla środowiska związanego z
zamierzonym uwolnieniem
02-13_2014_awaria.docx
5) Mapa wektora
02-13_2014_wektor.docx
6) Plany pól doświadczalnych
02-13_2014_Plan_pola.jpg
7) Streszczenie wniosku
brak
DOKUMENTY DODAWANE PRZEZ PRACOWNIKA MINISTERSTWA ŚRODOWISKA
Nazwa załącznika
Decyzja
Załącznik
02-13_2014_decyzja.pdf
Nazwa załącznika
Uchwała Komisji ds. GMO
Załącznik
uchwaly_IVN_2014.doc
Strona 27 z 28
Zamierzone uwolnienie GMO
Strona 28 z 28