Czy jesteśmy gotowi na sztuczną inteligencję?

Czy jesteśmy gotowi na A.I.?
A.I. to skrót od Artificial Intelligence z języka angielskiego tłum. Sztuczna inteligencja zwana dalej SI.
O sztucznej inteligencji napisano już wiele i można by pisad jeszcze więcej. Grupy jej zwolenników są coraz
szersze, a większośd z nich upatruje w SI złotego Grala nowoczesnej techniki.
O SI pierwszy raz zaczęto mówid w latach pięddziesiątych 20-go wieku, kiedy to Alan Turing, twórca słynnego
testu Turinga, zaproponował by możliwośd udawania człowieka w zdalnej rozmowie uznad za test inteligencji
maszyn. Powstały liczne laboratoria jak chod by MIT, które po dziś dzieo są pionierami w badaniach nad SI.
Obecnie sztuczna inteligencje próbuje się wszczepiad wszędzie. Począwszy od gier komputerowych po
bezzałogowe samochody i samoloty, a obrazy1 i muzyka2 generowana przez sztuczną inteligencję, podbija
świat w zawrotnym tempie. Jeden z systemów teście na inteligencję, nawet skutecznie imituje zachowanie 4latka3. To tylko kwestia czasu, gdy SI zacznie byd nieodróżnialna od tej oryginalnej - organicznej.
Dlatego moje pytanie stawiam jasno.
Czy jesteśmy gotowi na przyjęcie prawdziwej SI?
Dla małej historycznej odskoczni przypomnijmy sobie rok 1997 w którym, Deep Blue 4 zaskoczył wszystkich
pokonując ówczesnego mistrza szachowego Garrego Kasparowa. Potężny jak na tamte czasy superkomputer
zbudowany za ogromne pieniądze, zbudowany był po to by jako pierwszy pokonad człowieka w grze. Co
najlepsze po wygranej z ówczesnym mistrzem świata, twórca komputera firma IBM, przestała go rozwijad.
Czy warto było wydawad grube miliony na komputer do gry w szachy?
Na to pytanie, możecie odpowiedzied sobie sami.
No dobrze, ale sztuczna inteligencja nie będzie przecież towarem do zabawy, ma okazywad emocje, tworzyd
arcydzieła lub po prostu myśled i to lepiej od nas.
Tak, przynajmniej jest w założeniach.
Ludzie wierzący wiedzą, że człowiek posiada duszę, która jest nieśmiertelna, to m.in. sumienie i intuicja,
które podpowiada nam co robimy dobrze, a co źle, czy dzieje się coś złego, czy nie mamy się czego obawiad.
Człowiek potrafi okazywad emocje, tworzyd arcydzieła, śpiewad, taoczyd i wygłaszad głębokie myśli.
Co natomiast będzie potrafiła SI?
Przykłady już zostały podane, a więc co jeszcze? Na pewno będzie potrafiła efektywniej wykorzystywad
pozyskane dane np. analizowad fakty, liczyd prawdopodobieostwo zdarzeo, prognozowad pewne działania,
optymalizowad procesy, nawet lepiej się bronid podczas walki5, ale prawdopodobnie nigdy nie posłuży się
1
http://www.komputerswiat.pl/artykuly/redakcyjne/2015/06/zobacz-imponujace-obrazy-wykonane-przez-sztucznainteligencje.aspx
2
http://www.dobreprogramy.pl/Sztuczny-mozg-w-rekach-artysty-bedzie-narzedziem-czy-czymswiecej,News,71378.html
3
http://naukawpolsce.pap.pl/aktualnosci/news,396476,sztuczna-inteligencja-dorownala-czterolatkowi.html
4 https://pl.wikipedia.org/wiki/Deep_Blue
5 http://kopalniawiedzy.pl/ALPHA-pilot-mysliwiec-sztuczna-inteligencja,24788
empatią i uczuciem. Odczuwania i okazywania emocji nie można się tak po prostu nauczyd. Naturalnie można
je odzwierciedlid na bazie prostych przypadków, ale w głębi człowiek jest bardziej skomplikowany.
Wielkie hollywoodzkie produkcje, pokazują jak to SI koegzystuje z człowiekiem w przyszłości, komunikując się
z nim, wyrażając również swoje uczucia.
Dla przykładu w roku 1968 Stanley Kubrick nakręca jeden z najwybitniejszych dzieł kina Sci-Fi, przedstawiając
swoją wizję podboju kosmosu. W swojej wizji zawarł kilkuosobową załogą statku kosmicznego kierowanego
przez sztuczną inteligencję, poniekąd odpowiedzialną za życie członków tejże załogi. Jaki był skutek błędnych
założeo HAL 9000, wiecie sami.
Następnie w 2001r. Steven Spielberg w swoim filmie "Sztuczna inteligencja", dał rodzicom, "zapasowego"
synka z sztuczną inteligencją na pokładzie. Co się stało po konfrontacji, oryginału z „kopią”? Możecie się
domyślad, ale najlepiej oglądnąd film. Kolejne równie spektakularne filmy takie jak: I robot, Chappie, Ex
Machina czy nawet legendarny The Matrix przedstawiają świat, w którym za kilkadziesiąt lat, powstanie
robot lub istnied będą maszyny z ludzkimi emocjami lub(i) świadomością.
Jest jeden problem,… z tą świadomością wiąże się kilka faktów, które nie przemawiają na korzyśd SI.
Człowiek w swojej złożoności, posiada kilka, a nawet kilkanaście cech zarówno dobrych jak i tych złych. Nikt
nie rodzi się w całości dobrym lub całkiem złym. Dodatkowo każdy z nas ma swój temperament. Człowieka
wychowują rodzice, to oni kreują jego początkowy światopogląd i zachowanie. Stworzenie sztucznej
inteligencji spowoduje, że albo otrzyma ona przedefiniowane zachowania i wzorce, co uczyni ją może
inteligentną, ale wciąż sztuczną i w niczym nie podobną do ludzkiej. Albo, będzie musiała się ona uczyd od
ludzi, co tym bardziej martwi.
Skąd obawy, że SI nauczy się źle?
Patrząc na obecne efekty budowy SI, takie jak: wpadka Microsoftu z Tay 6, rasistowskie jury na konkursie
piękności7 czy „żarty” nt. zamknięcia człowieka w zoo8, zdaje się że, mamy jeszcze dużo do zrobienia, a skutki
powyższych działao dają wiele do myślenia.
Si jest droga.
Badania nad SI, kosztują krocie9. Poza tym, sztuczna inteligencja, aby robid coś efektywnie(chodby prowadzid
proces uczenia się) wymagad będzie sporej mocy komputerów, nie mówiąc już o ogromnych centrach
przetwarzania danych, które taką moc obliczeniową posiadają. Budowa takiego centrum to nie tysiące, lecz
miliardy dolarów, co wiąże się z faktem, że SI jest jednym z najdroższych pomysłów człowieka.
6 http://di.com.pl/chatbot-microsoftu-stal-sie-rasista-po-jednym-dniu-na-twitterze-54676
7 https://www.wprost.pl/light/10022815/Sztuczna-inteligencja-miala-obiektywnie-oceniac-w-konkursie-pieknosciOkazala-sie-rasistka.html
8 http://www.komputerswiat.pl/nowosci/sprzet/2015/36/inteligentny-robot-powiedzial-swoim-tworcom-ze-zamknieich-w-ludzkim-zoo.aspx
9 http://www.dobreprogramy.pl/25-mln-dolarow-by-badania-nad-sztucznymi-inteligencjami-zaczac-nanowo,News,47731.html
Odpowiedzialnośd moralna.
Kto moralnie i prawnie stanie twarzą w twarz ze światem i przyzna się, tak ja jestem „ojcem”, „matką” tej
inteligencji.
Ludzie z CERN, NASA, DARPA lub innej organizacji czy firmy IT? (czy to ma byd dziecko tzw. „zbiorowego
gwałtu”?)
Zakładając nawet najbardziej optymistyczny wariant, że powstała w ten sposób SI będzie w stanie czud i
myśled, do kogo powie mamo lub tato, a może stwórco?
Kto udzieli jej odpowiedzi, na dośd kłopotliwe pytania, jakie zadaje się rodzicom? Internet i social media?
Obecnośd niejednego pseudo-inteligentnego bota na portalach społecznościowych pokazała, jak duże luki
potrafią posiadad systemy komputerowe, które bardzo łatwo wykorzystad.
Odpowiedzialnośd prawna.
Myśląc o SI, chyba zaczynamy nie od tej strony co potrzeba? Próbujemy stworzyd coś, na co nie jesteśmy
przygotowani. Widzimy zalety marginalizując wady tudzież zagrożenia ze strony sztucznej inteligencji. Nawet
sam Bil Gates, czy słynny fizyk Stephen Hawking są sceptycznie nastawieni do SI10.
Człowiek w dążeniu do doskonałości, próbuje dokonad czegoś niezwykłego, działającego w mega ogromnym
tempie licząc, że rozwiąże to nasze problemy, a nie zwracając uwagi, że sami popełniamy liczne błędy. Czy w
tym momencie jesteśmy w stanie odpowiedzied sobie na następujące pytania?
Czy uda się zaprojektowad SI tak by nie popełniała błędów, nie tylko naszych, ale i własnych(szczerze śmiem
wątpid)?
Co się stanie kiedy sztuczna inteligencja popełni właśnie taki błąd?
Jaki będzie tego skutek i skala oddziaływao?
Kto weźmie za to odpowiedzialnośd? Ona sama czy jej twórcy?
Co z humanizmem i etyką?
Kolejne pytania są może trochę przewrotne i filozoficzne, ale z ogółu racjonalne.
Będąc oczywiście w obszarze fantazji naukowych, wyobraźmy sobie, że stworzono komputer, robota lub inną
maszynę zdolną do wyrażania prawdziwych uczud i faktu, że może Was pokochad.
Czy bylibyście w stanie odwzajemnid takie uczucie? Co zrobi SI, gdy mu/jej odmówimy?
Czy pozwolimy SI na zachowania typowo ludzkie i czy będzie ona tworem autonomicznym w swoich
działaniach?
Wielu ludzi upatruje także kooca naszej cywilizacji w momencie powstania sztucznej inteligencji. Te obawy
niezależnie czy są przesadzone czy nie, należałoby rozwiad przed jakąkolwiek próbą tworzenia SI.
10
http://nt.interia.pl/technauka/news-bill-gates-ostrzega-przed-sztuczna-inteligencja,nId,1599431
Pytao można byłoby mnożyd mnóstwo. Pytao typu: Kiedy powstanie jej dobrze działająca wersja? Jak i przez
kogo będzie kontrolowana? Do jakich celów zostanie użyta? Czy jej decyzje będą surową zimną kalkulacją,
czy może będzie uwzględniad inne aspekty jak chodby empatia?
Tak na koniec chciałem się z Wami podzielid cytatem z filmu I robot, który nade wszystko świetny, przekazuje
smutną prawdę o potencjalnych decyzjach, które mogą byd podejmowane przez najbardziej inteligentną
maszynę nie mającą uczud:
„Doktor Kelvin: Mózg robota pracuje inaczej. Odczytał znaki życia i uznał…
Detektyw Spooner: Taa.. logika kazała ratowad mnie. Skalkulował, że mam 45% szans na przeżycie, Sarah
miała tylko 11,... to było czyjeś dziecko… 11% to więcej niż trzeba, człowiek by to wiedział."
Niejednokrotnie zdarza się, przywracad do życia ludzi, którzy są w stanie śmierci klinicznej. Ludzi, którzy
teoretycznie umarli, lecz nadal żyją. Jaką decyzję w takich momentach podejmie SI? Oszacuje, że człowiek ma
11% szans na przeżycie i „da sobie spokój”, czy może podejmie walkę?
Człowiek będzie to wiedział.
Inteligencja od zawsze była ściśle związana z żywymi organizmami, a w szczególności z ssakami i człowiekiem.
Natura obdarzyła nas niesamowitym darem myślenia i tworzenia, który staramy się wykorzystywad na
wszystkie sposoby, a postęp technologiczny zdecydowanie nam to ułatwia. Może jedynie nie powinniśmy
próbowad tworzyd sobie pseudo absolutu i udowadniad na siłę, że człowiek potrafi.