STANDARDY JAKOŚCI PRACY W ZAKŁADZIE POPRAWCZYM I SCHRONISKU DLA NIELETNICH W RACIBORZU Jakość pracy w Zakładzie Poprawczym i Schronisku dla Nieletnich w Raciborzu wyraża się w kreowaniu, wdrażaniu, ewaluowaniu i doskonaleniu koncepcji edukacji, opieki i wychowania w warunkach przyjaznych i bezpiecznych dla nieletniego, pracownika i społeczeństwa. Zadania te możliwe są do osiągnięcia poprzez: a) skuteczną czasową izolację nieletniego od społeczeństwa, na szkodę którego wychowanek dotąd działał, b) skuteczną izolację od negatywnych wpływów środowiska, w którym przebiegała wadliwa socjalizacja nieletniego, c) zapewnienie spójności celów i działań wewnątrzinstytucjonalnych z oczekiwaniami społeczeństwa, do którego nieletni ma wrócić, d) dobrą organizację pracy i właściwe zarządzanie, e) systematyczne podnoszenie u pracowników świadomości kultury organizacyjnej, f) skuteczne prowadzenie działalności statutowej placówki z uwzględnieniem oferty wychowawczej, dydaktycznej i opiekuńczej dostosowanej do indywidualnych potrzeb wychowanków przy jednoczesnym wykorzystaniu ich potencjału rozwojowego, g) wykorzystanie w procesie wychowawczym aspektów środowiska lokalnego w celu optymalnego przygotowania wychowanka do życia zgodnego z normami społecznymi oraz kształtowania samodzielności życiowej. OBSZAR 1 ORGANIZACJA PRACY PLACÓWKI Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Stworzenie warunków do wszechstronnego rozwoju wychowanków. Współpraca z instytucjami wspierającymi proces społecznej readaptacji wychowanków. Podejmowanie działań zapewniających wychowankom opiekę i bezpieczeństwo. Dokonywanie wewnętrznej oceny działalności placówki. Sprawna organizacja przepływu informacji. Jasno określona misja i wizja, akceptowane przez pracowników kierunki i cele działania określone w perspektywicznym planie pracy. 7. Uczestnictwo wszystkich pracowników pedagogicznych i niepedagogicznych w procesie planowania i modyfikowania programu działania i rozwoju w zakresie statutowej działalności placówki. 8. Pełne rozpoznanie potrzeb nieletnich w zakresie nauki i wychowania i uwzględnienie ich w bogatej ofercie resocjalizacyjnej. 9. Roczny i perspektywiczny program rozwoju placówki. 10. Ocena efektywności realizowanych przez placówkę zadań. Wskaźniki realizacji standardów: 1. Organizacja pracy dydaktycznej, opiekuńczej i wychowawczej w placówce stwarza warunki do wszechstronnego rozwoju każdego wychowanka zgodnie z jego wrodzonym potencjałem i indywidualnym programem resocjalizacji. 2. Placówka współpracuje z instytucjami lokalnymi i ogólnopolskimi, których statutowym celem jest wspieranie osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 3. Placówka podejmuje działania zmierzające do zapewnienia wychowankom opieki i bezpieczeństwa zgodnie z ich potrzebami. 4. W placówce systematycznie dokonywana jest wewnętrzna ocena jakości podejmowanych przez nią działań dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych. Wyniki tej oceny maja wpływ na doskonalenie form i metod pracy. 5. W placówce sprawnie funkcjonuje zarządzany przez dyrektora wewnętrzny system obiegu informacji dla pracowników i wychowanków. 6. Placówka posiada dokumenty planowania strategicznego: misję i wizję, model wychowanka. Dokumenty te są znane wszystkim pracownikom placówki. 7. Wszyscy pracownicy, stosownie do posiadanych kompetencji i uprawnień, uczestniczą w procesie planowania i doskonalenia programu działania placówki. 8. Potrzeby nieletnich w zakresie nauki i wychowania są systematycznie rozpoznawane przez pracowników placówki i uwzględniane w ofercie resocjalizacyjnej. 9. Realizacja zadań realizowanych przez placówkę systematycznie poddawana jest ewaluacji. 10. Program rozwoju placówki został przedstawiony Radzie Zakładu i Schroniska i istnieją procedury wnoszenia uwag do treści Programu. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Regulamin placówki. Roczny i perspektywiczny program rozwoju placówki. Indywidualne Programy Usamodzielnienia. Oferta resocjalizacyjna placówki. Wyniki badania wewnętrznego narzędziem KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Księga protokołów rady zakładu i schroniska. Rozmowa kierowana z dyrektorem. OBSZAR 2 BAZA MATERIAŁOWA I WYPOSAŻENIE PLACÓWKI Standardy: 1. 2. Placówka dysponuje bazą lokalową, a także wyposażeniem odpowiednim do właściwego przebiegu procesu resocjalizacji. Baza i wyposażenie placówki zapewniają warunki do sprawnej realizacji jej zadań statutowych i możliwość osiągania wysokiej jakości pracy. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Placówka dysponuje pomieszczeniami niezbędnymi do realizacji jej zadań statutowych, a ich wykorzystanie i zagospodarowanie jest dostosowane do form prowadzonej działalności. Lokale, którymi dysponuje placówka spełniają niezbędne wymogi sanitarne. Estetyka wszystkich pomieszczeń placówki jest zadawalająca i odpowiada potrzebom wychowanków i pracowników. Wyposażenie placówki umożliwia realizację jej zadań statutowych . W placówce jest gromadzona, dostępna dla pracowników, aktualna literatura fachowa z zakresu pedagogiki specjalnej, psychologii i resocjalizacji. Monitorowany jest stan bazy i wyposażenia placówki w celu likwidowania występujących braków w tym zakresie. Źródła: 1. 2. 3. Wyniki badania wewnętrznego narzędziem KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Rozmowy kierowane z dyrektorem, pracownikami i wychowankami. Lustracja bazy materiałowej i wyposażenia placówki. OBSZAR 3 ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE PLACÓWKĄ Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. Dokumentacja działalności placówki zawiera przewidziane przepisami dokumenty. Struktura kierownicza i administracyjna placówki jest zoptymalizowana pod kątem zwiększania efektywności w zarządzaniu kapitałem ludzkim . Kierownicy działów posiadają odrębne plany nadzoru pedagogicznego. Przydział zadań poszczególnym pracownikom odpowiada ich kompetencjom i potrzebom. Współpraca poszczególnych organów i działów placówki jest właściwie zorganizowana . System przekazywania i upowszechniania informacji jest ogólnie znany, akceptowany i wdrażany. Ocena nauczycieli i system motywacyjny są istotnym czynnikiem pozytywnie wzmacniającym. Polityka kadrowa jest przejrzysta i oparta na wzajemnym poszanowaniu. 9. Delegowanie przez dyrektora zadań odbywa się z zachowaniem zasady wyjaśnienia celu, określenia sposobu wykonania i oceny wykonania zadania. 10. Plany rozwoju placówki są wdrażane i ukierunkowane na rozwój osobisty wychowanków i pracowników. 11. Zarządzenia dyrektora placówki są akceptowane przez pracowników i niezwłocznie wdrażane. Wskaźniki realizacji standardów: 1. Statut placówki, wewnętrzne uregulowania i procedury odpowiadają przepisom prawa i są modyfikowane w zależności od zmieniających się potrzeb. Dokumentacja placówki, w tym dokumentacja wychowanków, jest prowadzona, przechowywana, oznakowana i udostępniana zgodnie z przepisami. 2. Struktura kierownicza i administracyjna placówki jest zgodna z właściwymi przepisami i dostosowana do charakteru działalności placówki. 3. Kierownicy działów tworzą własne plany nadzoru pedagogicznego w oparciu o właściwe przepisy oraz systematycznie składają dyrektorowi placówki sprawozdania ze sprawowanego przez siebie nadzoru pedagogicznego. 4. Pracownicy placówki mają określony, czytelny przydział zadań i zakres obowiązków, odpowiadający ich kompetencjom i potrzebom. 5. Dyrektor współpracuje z pracownikami w zakresie zarządzania i organizacji pracy placówki. 6. Funkcjonuje wewnętrzny system obiegu informacji dla pracowników. Zorganizowana jest i przestrzegana ochrona wszelkich danych osobowych, wymogi i zasady tej ochrony znane są wszystkim pracownikom placówki. 7. Pracownicy pedagogiczni są systematycznie oceniani w oparciu o powszechnie znane i akceptowane kryteria oraz motywowani do podnoszenia jakości pracy. 8. Kontakty dyrektora z pracownikami są rzeczowe, zadaniowe, charakteryzują się wzajemnym szacunkiem i zaufaniem. 9. Dyrektor deleguje zadania w oparciu o jasne i czytelne zasady – wyjaśnia cel delegowanego zadania, określa sposób i termin jego wykonania oraz dokonuje oceny wykonania zadania. 10. Roczny i perspektywiczny plan rozwoju placówki zawiera zadania ukierunkowane na rozwój pracowników i wychowanków – istnieje systematyczna sprawozdawczość z przebiegu realizacji planu. 11. W placówce prowadzona jest Księga zarządzeń dyrektora zakładu i schroniska. Zarządzenia są realizowane przez pracowników, a stan realizacji zarządzeń jest systematycznie monitorowany i ujmowany w opracowaniach statystycznych przez dyrektora co najmniej dwa razy w roku. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki. Analiza protokołów Rady Zakładu i Schroniska. Analiza efektywności systemu oceniania i motywowania pracowników. Rozmowy kierowane z członkami kadry kierowniczej. Rozmowy kierowane z pracownikami. Analiza zapisów w Księdze zarządzeń dyrektora zakładu i schroniska. OBSZAR 4 PRAWA I OBOWIĄZKI WYCHOWANKÓW Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Znajomość przez wszystkich wychowanków swoich praw i obowiązków. Znajomość przez pracowników praw i obowiązków wychowanków, ich przestrzeganie i wymaganie. Swobodny dostęp wychowanków do adresów instytucji zajmujących się ochroną praw nieletnich. Oferta resocjalizacyjna placówki uwzględnia przestrzeganie praw i obowiązków nieletnich. Możliwość wnoszenia skarg i wniosków przez wychowanków. Możliwość wnoszenia skarg i wniosków przez pracowników placówki. Stałe aktualizowanie wiedzy na temat praw i obowiązków wychowanków przez pracowników. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Wychowankowie są zapoznawani przez dyrektora placówki z przysługującymi im prawami i ciążącymi na nich obowiązkami w sposób dostosowany do ich możliwości percepcyjnych. Pracownicy przestrzegają praw i obowiązków wychowanków w swojej codziennej pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. Wychowankowie mają swobodny dostęp do adresów instytucji zajmujących się ochroną praw nieletnich. Wykazy tych instytucji są dostępne w miejscach najczęściej uczęszczanych przez nieletnich. Formy i metody oddziaływań resocjalizacyjnych ujęte w ofercie resocjalizacyjnej placówki uwzględniają prawa i obowiązki nieletnich. W placówce wdrożone są procedury wnoszenia przez wychowanków i pracowników skarg i wniosków w sprawach związanych z działalnością statutową placówki. Wiedza o prawach i obowiązkach wychowankach jest przez pracowników stale aktualizowana, w tym również poprzez udział w szkoleniach tematycznych. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki. Analiza akt osobowych wychowanków. Analiza wyników ankiety KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Rozmowy kierowane z pracownikami. Rozmowy kierowane z wychowankami. OBSZAR 5 KOMPETENCJE I ROZWÓJ ZAWODOWY NAUCZYCIELI Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Kompetencje i kwalifikacje pracowników do realizowanych przez siebie zadań. Podnoszenie własnych kwalifikacji i umiejętności zawodowych przez pracowników pedagogicznych , pracowników służby ochrony i opieki zdrowotnej. Przydział obowiązków zawodowych. Awans zawodowy nauczycieli. Nagradzanie i motywowanie pracowników w celu zwiększania efektywności realizowanych przez nich zadań. Udział w kursach, szkoleniach doskonalących, podejmowanie studiów kwalifikacyjnych lub uzupełniających. Plany rozwoju zawodowego pracowników pedagogicznych. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wszyscy pracownicy posiadają odpowiednie kwalifikacje i kompetencje niezbędne do realizowanych przez siebie zadań. Kluczowi pracownicy podnoszą kwalifikacje i umiejętności zawodowe we własnym zakresie lub poprzez udział w zorganizowanych przez placówkę szkoleniach. Przydział obowiązków zawodowych dla pracowników odbywa się z uwzględnieniem ich kwalifikacji, predyspozycji i oczekiwań. W placówce właściwie realizowane są procedury awansu zawodowego zmierzające do zapewnienia pracownikom fachowej pomocy i wsparcia. W placówce funkcjonuje przejrzysty i akceptowany przez pracowników system oceniania, nagradzania i motywowania pracowników. Kluczowi pracownicy doskonalą lub poszerzają swoje kompetencje zawodowe w oparciu o rozmaite formy szkoleń wewnętrznych i zewnętrznych. Dyrektor placówki upowszechnia wśród pracowników informacje o dostępnych szkoleniach. Plany rozwoju zawodowego pracowników pedagogicznych są powiązane z rocznym i perspektywicznym planem rozwoju placówki. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki. Analiza akt osobowych pracowników. Analiza wyników ankiety KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Rozmowy kierowane z pracownikami. Analiza Wieloletniego Planu Doskonalenia Zawodowego. OBSZAR 6 BEZPIECZEŃSTWO PLACÓWKI, WYCHOWANKÓW I PRACOWNIKÓW Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Stan i rodzaj zabezpieczeń placówki. Procedury dotyczące zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i wychowanków. Postępowanie w razie wystąpienia wydarzeń nadzwyczajnych. Organizacja i planowanie pracy. Indywidualizowanie oddziaływań resocjalizacyjnych. Stosowanie środków przymusu bezpośredniego. Kontrola sformalizowania struktur społecznych w placówce. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. W placówce istnieje system zabezpieczeń adekwatny do jej rodzaju i zapewniający bezpieczeństwo pracowników i wychowanków. Eliminowane są okoliczności wystąpienia wydarzeń nadzwyczajnych w postaci niewystarczających zabezpieczeń / okna, drzwi itp./. W placówce wdrożone są procedury zmierzające do zapewnienia bezpieczeństwa pracowników i wychowanków. Wszyscy pracownicy znają ich treść i realizują je w codziennej pracy z nieletnimi. Pracownicy znają procedury postępowania w przypadku wystąpienia wydarzenia nadzwyczajnego i reagują w sposób prawnie przewidziany dla tego typu sytuacji. Grafiki pracy w poszczególnych działach uwzględniają konieczność zapewnienia bezpieczeństwa i właściwego nadzoru w placówce. 5. 6. 7. Każdy z wychowanków posiada pełną diagnozę psychologiczno-pedagogiczną i medyczną. Pracownicy pedagogiczni znają jej treść i uwzględniają jej zapisy w prowadzonych przez siebie zajęciach uwzględniających zasadę indywidualizacji. Środki przymusu bezpośredniego są stosowane i dokumentowane zgodnie z prawem. Pracownicy są przygotowani do prawidłowego stosowania środków przymusu bezpośredniego. Pracownicy placówki na bieżąco monitorują i diagnozują stopień sformalizowania struktury społecznej wśród wychowanków. Placówka podejmuje działania zmierzające do zapobiegania tworzeniu się struktur nieformalnych. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki w zakresie procedur zapewnienia bezpieczeństwa. Analiza dzienników zajęć lekcyjnych, warsztatowych i wychowawczych. Analiza wyników ankiety KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Analiza przypadków stosowania środków przymusu bezpośredniego i wystąpienia wydarzeń nadzwyczajnych. Rozmowy kierowane z wychowankami. Rozmowy kierowane z pracownikami. OBSZAR 7 JAKOŚĆ OFERTY RESOCJALIZACYJNEJ Standardy: 1. 2. 3. 4. 5. Upowszechnianie wśród wychowanków wiedzy o ofercie resocjalizacyjnej placówki. Uwzględnianie różnych potrzeb, możliwości i zainteresowań wychowanków w tworzeniu oferty resocjalizacyjnej. Uwzględnianie w ofercie resocjalizacyjnej zróżnicowanych form i metod oddziaływań wobec wychowanków. Uwzględnianie w ofercie resocjalizacyjnej pomocy wychowankom opuszczającym zakład poprawczy w trybie art. 86 i 90 upn. Stałe monitorowanie i modyfikowanie oferty resocjalizacyjnej placówki. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. 5. Wychowankowie znają zakres oferty resocjalizacyjnej placówki, która jest im przedstawiana w formie dostosowanej do ich możliwości percepcyjnych. Potwierdzają to wyniki badania wewnętrznego narzędziem KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. W ofercie resocjalizacyjnej placówki uwzględnione są potrzeby i zainteresowania wszystkich wychowanków, co znajduje potwierdzenie w powszechnym uczestnictwie nieletnich w działalności kół zainteresowań i pozostałych zajęciach realizowanych w placówce i poza nią. W realizacji zadań uwzględnionych w ofercie resocjalizacyjnej placówki wykorzystuje się zasadę dywersyfikacji form i metod oddziaływań resocjalizacyjnych z uwzględnieniem potrzeb i możliwości wychowanków. Placówka w szerokim zakresie realizuje program przygotowania wychowanka do opuszczenia zakładu poprawczego. Istnieją procedury przygotowawcze i są one rzetelnie wdrażane. Funkcjonuje model nadzoru nad wychowankiem przebywającym poza placówką w trybie art. 86 i art. 90 upn . Oferta resocjalizacyjna placówki jest modyfikowana wraz ze zmieniającymi się oczekiwaniami wychowanków i uwarunkowaniami zewnętrznymi. Źródła informacji: 8. 9. 10. 11. 12. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki. Analiza dzienników zajęć pozalekcyjnych. Analiza wyników ankiety KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Analiza treści Informatora dla wychowanka zakładu poprawczego / schroniska dla nieletnich. 13. Rozmowy kierowane z wychowankami. OBSZAR 8 WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM Standardy: 1. 2. 3. 4. Współpraca z instytucjami wymiaru sprawiedliwości i instytucjami, organizacjami zajmującymi się wsparciem nieletnich. Współpraca ze środowiskiem rodzinnym wychowanków. Poszerzanie oferty resocjalizacyjnej placówki w oparciu o uwarunkowania środowiskowe. Promocja działalności placówki. Wskaźniki realizacji standardów: 1. 2. 3. 4. Placówka efektywnie i terminowo współpracuje z instytucjami wymiaru sprawiedliwości w zakresie prowadzonej przez te instytucje działalności statutowej. W oddziaływaniach resocjalizacyjnych uwzględnia się środowisko rodzinne wychowanka jako czynnik wzmacniający proces readaptacji nieletniego. Kontakty z rodzicami/ opiekunami i innymi osobami bliskimi są inicjowane przez pracowników placówki, podtrzymywane i rozwijane w miarę możliwości. Rodzice/opiekunowie są na bieżąco informowani o sytuacji nieletniego. W ofercie resocjalizacyjnej placówki uwzględnia się uwarunkowania środowiska lokalnego. Dotyczy to zwłaszcza zadań realizowanych wspólnie z podmiotami zewnętrznymi / konkursy, zawody sportowe, imprezy kulturalne itp./. Placówka promuje swoją działalność w oparciu o dostępne media, co przyczynia się do kształtowania pozytywnego wizerunku placówki w świadomości społecznej. Źródła informacji: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Rozmowa kierowana z dyrektorem. Analiza dokumentacji placówki. Analiza akt osobowych wychowanków. Analiza wyników ankiety KLIMAT I BEZPIECZEŃSTWO W PLACÓWCE. Analiza treści Informatora dla wychowanka zakładu poprawczego / schroniska dla nieletnich. Rozmowy kierowane z wychowankami. Analiza treści przekazów medialnych dotyczących działalności placówki.