II rok pracy socjalnej I stopnia – studia stacjonarne Lp. Przedmiot Forma I semestr II semestr zaliczenia. wykład konw. wykład konw. 1. Statystyka społeczna Zaliczenie 30 z oceną 2. Psychologia społeczna Egzamin 30 30 - - Prowadzący zajęcia Dr Piotr Jabkowski Dr Hanna Mamzer 1.dr Monika Frąckowiak 2. dr Monika Frąckowiak 3. Makrosocjologia Egzamin 30 - 30 Dr Andrzej Przestalski 4. Gerontologia społeczna Egzamin - - 30 - Prof. Zbigniew Woźniak 5. Teoria i metody pracy socjalnej Egzamin 30 30 30 30 I sem. dr Monika Oliwa/ II sem. mgr B. Grześkowiak 1. I sem. mgr B.Grześkowiak /II sem. dr M. Oliwa 2. I sem. mgr B.Grześkowiak /II sem. dr M. Oliwa 6. Pedagogika społeczna Egzamin 30 30 - - Dr Astrid Tokaj 1. dr Astrid Tokaj 2. dr Astrid Tokaj 7. Mikrosocjologia Egzamin 30 30 - - Dr M. Frąckowiak 1. dr Monika Frąckowiak 2. dr Monika Frąckowiak 8. Metody i techniki badań socjologicznych Egzamin 30 30 30 30 Prof. Ryszard Cichocki 1. dr Maciej Kokociński 2. dr Maciej Kokociński 9. Zaliczenie z oceną Zaliczenie - - 30 - - 30 - - 11. Praktyka specjalizacyjna Zaliczenie - - - 120 12. Lektorat z języka angielskiego Wychowanie fizyczne z samoobroną Egzamin - 30 - 30 Zaliczenie - 30 - 30 10. 13. Wprowadzenie do filozofii Technologie informacyjne Dr Piotr Juchacz A. mgr Michał Podgórski B. mgr Andrzej Siatkowski C. mgr Andrzej Siatkowski Mgr Barbara Grześkowiak 1.mgr Teresa Tyrcha 2. Nazwa przedmiotu: 1. Statystyka społeczna KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3 LICZBA GODZIN wykładów: LICZBA GODZIN ćwiczeń: 30 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: Piotr Jabkowski, dr METODY OCENY: kolokwium zaliczeniowe JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): 1. Podstawowe pojęcia statystyki – wprowadzenie 2. Graficzne i tabelaryczne opracowanie materiału ilościowego 3. Miary tendencji centralnej 4. Miary zmienności, skośność, kurtoza 5. Własności miar tendencji centralnej i miar zmienności 6. Miary zależności oparte na współczynniku chi-kwadrat, miary kontyngencji 7. Miary zależności rangowej Spearmana i Kendalla 8. Miary zależności liniowej Pearsona 9. Teoria prawdopodobieństwa – podstawowe terminy 10. Rozkłady prawdopodobieństw – przykłady, wykorzystanie 11. Minimalna liczebność próby 12. Estymacja przedziałowa 13. Testowanie hipotez statystycznych – podstawowe pojęcia 14. Przykłady testów parametrycznych i nieparametrycznych CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): Głównym celem przedmiotu jest przedstawienie terminów i pojęć wykorzystywanych w statystyce oraz wykazanie użyteczności procedur statystycznych w badaniach z zakresu nauk społecznych. Studenci powinni posiąść wiedzę umożliwiającą praktyczne wykorzystanie metod statystycznych do opisu badanych zbiorowości ze szczególnym uwzględnieniem przedstawiania tabelarycznego i graficznego wyników badań, metod opisu statystycznego przy pomocy estymacji punktowej i przedziałowej, wyznaczania minimalnych liczebności próby, badania zależności między zmiennymi, wnioskowania na temat całych zbiorowości przy wykorzystaniu parametrycznych oraz nieparametrycznych testów statystycznych jak i procedury analizy regresji. Kurs statystyki powinien dać studentom teoretyczne podstawy do przedmiotów takich jak: zaawansowane techniki komputerowej analizy danych; analizy danych zastanych, czy też analizy danych sondażowych. ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): [1] Blalock, H. M.; Statystyka dla socjologów; PWN; Warszawa 1975; [2] Ferguson, G. A.; Takane, Y.; Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice; PWN; Warszawa 1999; [3] Kobus, P.; Robert Pietrzykowski, Wojciech Zieliński; Statystyka z pakietem STATISTICA; Wydawnictwo „Rozwój SGGW”; [4] Kowal, J.; Metody statystyczne w badaniach sondażowych rynku; PWN; Warszawa – Wrocław 1998; [5] Sobczyk, M. ; Statystyka; PWN; Warszawa 2002; [6] Szwed, R.; Metody statystyczne w naukach społecznych; Wydawnictwo KUL; Lublin 2008; [7] Zielias, A.; Pawełek, B.; Wanat, S.; Metody statystyczne – zadania i sprawdziany; Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne; Warszawa 2002; [8] Zieliński, T.; Jak pokochać statystykę czyli STATISTICA do poduszki; Wydawnictwo StatSoft Polska; Kraków 1999. Nazwa przedmiotu: 2. PSYCHOLOGIA SPOŁECZNA – WYKŁAD + ĆWICZENIA KOD: LICZBA PUNKTÓW ETCS: 4 ROK STUDIÓW: II rok SEMESTR: 3 LICZBA GODZIN wykładów: 30 LICZBA GODZIN ćwiczeń: 30 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Hanna Mamzer (wykład), dr Monika FrąckowiakSochańska (ćwiczenia). METODY OCENY: egzamin pisemny JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ:podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): 1. Przedmiot i miejsce psychologii społecznej w naukach społecznych – wprowadzenie do problematyki przedmiotu. 2. Ja i wizerunek własnej osoby. Rozumienie i odczuwanie siebie. 2.1. Kim jestem? 2.2. Samoocena i autowaloryzacja. 2.3. Poczucie umiejscowienia kontroli. 2.4. Autoprezentacja. 3. Wiedza i sądy o świecie społecznym. Rozumienie i odczuwanie świata społecznego. 3.1. Zasady społecznej percepcji: schematy, skrypty, stereotypy 3.2 Heurystyki formułowania sądów (dostępności, zakotwiczenia, symulacji, reprezentatywności) 3.3. Atrybucje - wnioskowanie na podstawie zachowania. 3.4. Plotka i kłamstwo interpersonalne. 4. Świat wpływu: zachowania, myślenie, emocje 4.1. ABECADŁO wpływu: kluczowa rola postaw (elementy behawioralne, emocjonalne i poznawcze postaw), Struktura postaw i wartości i ich wpływ na przetwarzanie informacji. 4.2. Historia sławy (i niesławy) wpływu społecznego. Komunikacja i perswazja a zmiana postaw. Wpływ mass-mediów i reklamy. 4.3. Wpływ społeczny i jego przejawy : Konformizm: Przyczyny konformizmu, konformizm: dobry czy zły. Eksp Asha i Zimbardo Posłuszeństwo: zachowania oparte na uznaniu autorytetu. Eksp. Milligrama Dysonans poznawczy - genialne odkrycie L.Festingera. 4.4. Mechanizmy wywierania wpływu. Przynależność, zaangażowanie i konsekwencja, społeczny dowód słuszności, lubienie i sympatia, wzajemność i zobowiązanie, niedostępność. 4.5. Techniki manipulacji społecznych. Droga na skróty, zasada kontrastu, stopa w drzwiach, ukryte koszty i znikająca przynęta, odwrócenie uwagi, huśtawka emocjonalna, uwikłanie w dialog. 5. Atrakcyjność interpersonalna, przyjaźń, miłość 5.1. Teorie atrakcyjności. Wyznaczniki atrakcyjności. 5.2. Miłość i bliskie związki. Przywiązanie. Trójskładnikowa teoria miłości. Dynamika bliskiego związku. 6. Agresja i przemoc 6.1. Teorie agresji. 6.2. Wyznaczniki agresji. 6.3. Jak zmniejszyć bądź zahamować agresję? CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): Założeniem wykładu jest zapoznanie studentów z wybranymi koncepcjami teoretycznymi oraz praktyką badawczą psychologii społecznej. Zajęcia są pomyślane tak, aby student najpierw zapoznał się z przedmiotem zainteresowań psychologii społecznej oraz wykorzystał jej potencjał i właściwości do analizy i rozumienia siebie i innych począwszy od nabywania wiedzy na temat mechanizmów kierujących zachowaniem jednostki, po mechanizmy tkwiące w najbliższych relacjach, szerszym gronie aż po szeroko rozumiany kontekst społeczny. ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): Aronson, E. (1997) Psychologia społeczna. Serce i umysł. Poznań: Zysk i S-ka. Aronson, E. (2000) Człowiek istota społeczna. Warszawa: PWN. Borkowski, J. (2003) Podstawy psychologii społecznej. Warszawa: Elipsa. Cialdini R. (1996) Wywieranie wpływu na ludzi. Teoria i praktyka. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Marody, M. (2003) Psychologia społeczna w: Encyklopedia Socjologii; T. 3; Wosińska, W. (2004) Psychologia życia społecznego. Gdańsk: GWP. Wojciszke, B (2003) Człowiek wśród ludzi.......Warszawa: Scholar. Zimbardo, P., Leippe M. (2007) Psychologia zmiany postaw i wpływu społecznego. Poznań: Zysk i S-ka Nazwa przedmiotu: 3. MAKROSOCJOLOGIA KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 6 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3, 4 LICZBA GODZIN wykładów: 60 LICZBA GODZIN ćwiczeń: NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Andrzej Przestalski METODY OCENY: JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): WYMAGANIA WSTĘPNE: UWAGI DODATKOWE: Nazwa przedmiotu: 4. Gerontologia społeczna KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: LICZBA GODZIN wykładów: 30 LICZBA GODZIN ćwiczeń: - 4 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: prof. zw. dr hab. Zbigniew WOŹNIAK METODY OCENY: egzamin JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU: PRZEDMIOT I ZAINTERESOWANIA GERONTOLOGII W RELACJI DO INNYCH NAUK - obszar badawczy gerontologii społecznej. STARZENIE SIĘ SPOŁECZEŃSTW - charakterystyka demograficzna starzejących się populacji i kryteria pomiaru, grupy ryzyka, konsekwencje starzenia się społeczeństw. TEORIE STARZENIA SIĘ - teorie biologiczne i nauk społecznych. INTERDYSCYPLNARNY CHARAKTER PROBLEMÓW STAROŚCI I STARZENIA - kryteria starości, podstawowe zmiany fizjologiczne, psychologiczne i społeczne. STAROŚĆ W WYMIARZE JEDNOSTKOWYM –osobowość, inteligencja, uczenie się i pamięć; źródła stresu w starości; choroba i niepełnosprawność; zadania rozwojowe dla ludzi starych - atrofia możliwości, postawy ludzi starych wobec starości, LUDZIE STARZY I SPOŁECZEŃSTWO - starość w systemie wartości; stereotypy i postawy społeczne wobec ludzi starych; utrata cenionych społecznie ról; determinanty obniżania się statusu najstarszego pokolenia; seniorzy w strukturze społecznej; urządzenia społeczne w opiece nad człowiekiem starym. LUDZIE STARZY W CODZIENNYM FUNKCJONOWANIU - potrzeby i zasoby ludzi starych i ich otoczenia; zakres aktywności; zatrudnienie i emerytura; rodzina, kręgi społeczne w systemie wsparcia społecznego; ludzie starzy jako konsumenci. PRZEJAWY DEWIACJI I PATOLOGII SPOŁECZNEJ WŚRÓD LUDZI STARYCH - alkoholizm wśród osób starszych, przestępczość wobec ludzi starych; nadużycia wobec ludzi starych i ich zaniedbywanie, dewiacje i samobójstwa. DETERMINANTY OSAMOTNIENIA I IZOLACJI LUDZI STARYCH - spirala senilizmu; czynniki sprzyjające izolacji ludzi starych na poziomie jednostkowym według wieku, płci, miejsca zamieszkania, stanu zdrowia,czynniki sprzyjające izolacji ludzi starych na poziomie środowiskowym według wieku, płci, miejsca zamieszkania, stanu zdrowia. STRATEGIE ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW LUDZI STARYCH - WYZWANIA PRZYSZŁOŚCI prognozy demograficzne, zdrowotne i socjalne w odniesieniu do starości;globalizacja problemów starzenia konsekwencje dla rządów, biznesu, rodziny i jednostki, priorytety i kierunki polityki społecznej wobec starości: programy, narzędzia i instytucje w wymiarze międzynarodowym, regionalnym i lokalnym,samoorganizacja i samopomoc wśród ludzi starych, działalność organizacji pozarządowych adresujących swą działalność do seniorów. CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA: Treść i układ problemowy programu zajęć służyć mają: 1. 2. 3. realizacji funkcji poznawczej – wskazanie miejsca gerontologii wśród innych dyscyplin naukowych – w tym w ramach socjologii; przedstawienie problematyki starzenia się i starości w wymiarze biologicznym, psychospołecznym i behawioralnym; zastosowanie pojęć i kategorii socjologicznych w opisie i wyjaśnianiu zjawisk oraz procesów związanych ze starzeniem się; określenie miejsca i roli ludzi starych w społeczeństwie oraz określenie uwarunkowań codziennego funkcjonowania seniorów oraz ich udziału w życiu społecznym. przygotowaniu podstaw instrumentarium profesjonalnego na potrzeby praktyki społecznej – przekaz informacji koniecznych dla budowania specjalistycznych narzędzi pomiaru, opisu i analizy sytuacji człowieka starego w jego świecie społecznym; dostarczenie wiedzy służącej diagnozie położenia społecznego i badaniu stanu sprawności najstarszego pokolenia, wykonywanej przez specjalistów z zakresu zdrowia publicznego, socjologów, pracowników socjalnych itp. edukacji społecznej – wyjście poza paradygmat starości zbudowany w oparciu o wiedzę potoczną, stereotypy i mity społeczne związane ze starzeniem się i funkcjonowaniem ludzi starych, co stanowić może podstawę rozumienia nie tylko deficytów, ale przede wszystkim potencjału ludzi starszych oraz prawideł życia służących funkcjonalnej i aktywnej starości. ZALECANA LITERATURA: Literatura podstawowa: 1. PROBLEMY LUDZI STARYCH, Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LXI, zeszyt 1/1999. 2. 3. 4. 5. 6. Zbigniew Woźniak, TERAŹNIEJSZOŚĆ I PERSPEKTYWY POLITYKI SPOŁECZNEJ ADRESOWANEJ DO SENIORÓW NA TLE PROCESU GLOBALIZACJI STARZENIA SIĘ, tom materiałów pokonferencyjnych pod red. M. Ziółkowskiego, Poznań 2002. Zb. Woźniak, NAJSTARSI Z POZNAŃSKICH SENIORÓW. Jesień życia w perspektywie gerontologicznej, Poznań 1997. Zb. Woźniak, PROBLEMY STARZENIA SIĘ I STAROŚCI WYZWANIEM DLA POLITYKI SPOŁECZNEJ NA PROGU III TYSIĄCLECIA., Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny, Rok LXI, zeszyt 1/1999. L. Leońska, Z. Woźniak (red.), PROFILE STAROŚCI, , Poznań 2000. J. T Kowaleski, P. Szukalski (red.), NASZE STARZEJĄCE SIĘ SPOŁECZEŃSTWO. NADZIEJE I ZAGROŻENIA, Łódź 2004. Literatura uzupełniająca: 1. K. Wiśniewska-Roszkowska, GERONTOLOGIA DLA PRACOWNIKÓW SOCJALNYCH, Warszawa 1982 2. Zych, CZŁOWIEK WOBEC STAROŚCI, Biblioteka Pracownika Socjalnego, Warszawa 1995. 3. B. Rysz-Kowalczyk, SPOŁECZNE KWESTIE STAROŚCI, Warszawa 1991. 4. B. Synak, T. Wróblewski, POSTĘPY GERONTOLOGII, Warszawa 1988. 5. L. Frąckiewicz, KARTA PRAW CZŁOWIEKA STAREGO, Warszawa 1985. 6. M. Halicka, SATYSFAKCJA ŻYCIOWA LUDZI STARYCH, Białystok 2004. 7. M. Halicka, J. Halicki (red.), ZOSTAWIĆ ŚLAD NA ZIEMI, Białystok 2006. UWAGA! Studenci otrzymują do skopiowania płytę CD z podstawowymi materiałami dydaktycznymi autorstwa prowadzącego zajęcia. WYMAGANIA WSTĘPNE: wiadomości z podstaw socjologii, socjologii zdrowia i medycyny, socjologii rodziny Nazwa przedmiotu: 5.Teoria i metody pracy socjalnej KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 10 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3, 4. LICZBA GODZIN wykładów: 60 LICZBA GODZIN ćwiczeń: 60 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Monika Oliwa-Ciesielska, mgr Barbara Grześkowiak (wykład, ćwiczenia) METODY OCENY: egzamin pisemny, pisemne JĘZYK WYKŁADOWY: polski zaliczenie ćwiczeń po każdym semestrze, wymagana dyskusja na zajęciach na temat zadanej literatury, aktywny udział w prezentowanych ćwiczeniach dotyczących pracy z klientem, pisemne sprawdzanie poziomu przygotowania do zajęć w trakcie trwania semestru. RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: zaawansowany TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków) Paradygmat podstawowego modelu pracy socjalnej. Teorie psychologiczne, socjologiczne, z zakresu ekonomii i polityki społecznej w pracy socjalnej. Teoretyczne podstawy pracy socjalnej. Miejsce teorii pracy socjalnej w nauce. Założenia i zasady pracy socjalnej. Podejście eklektyczne do korzystania z teorii naukowych w praktyce. Rodzaje badań w pracy socjalnej. Praca socjalna – zawód i profesja. Współczesne dylematy w praktyce pracy socjalnej. Empowerment – jako cel pracy socjalnej. Wprowadzanie zmiany w profesjonalnym działaniu w pracy socjalnej. Podstawowe umiejętności w pracy socjalnej. Profesjonalna diagnoza jako podstawa pracy różnymi metodami pracy socjalnej. Metoda indywidualnego przypadku. Metoda pracy grupowej. Kontrakt w pracy socjalnej. Rodzaje i modele interwencji kryzysowej. Terapia krótkoterminowa. Metoda Środowiskowa Metoda Ogólna. CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): Celem zajęć jest prezentacja zagadnień dotyczących problemów społecznych, ich istoty, skali problemów, a także metod i sposobów ich rozwiązywania w Polsce i na świecie, metodologicznych podstaw pracy socjalnej; metod i technik pracy socjalnej oraz różnych modeli interwencji socjalnej stosowanych w odniesieniu do pracy z jednostką, rodziną, grupą, środowiskiem, a także przedstawienie współczesnych koncepcji pracy socjalnej, możliwości i ograniczeń ich stosowania w praktyce pracy socjalnej w różnych warunkach społecznych. Celem zajęć jest prezentacja zagadnień dotyczących problemów społecznych, ich istoty, skali problemów, a także metod i sposobów ich rozwiązywania w Polsce i na świecie, metodologicznych podstaw pracy socjalnej; metod i technik pracy socjalnej oraz różnych modeli interwencji socjalnej stosowanych w odniesieniu do pracy z jednostką, rodziną, grupą, środowiskiem, a także przedstawienie współczesnych koncepcji pracy socjalnej, możliwości i ograniczeń ich stosowania w praktyce pracy socjalnej w różnych warunkach społecznych. ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): Dubois B., Miley K. K., Praca Socjalna, T 1, 2, Warszawa 1996. – Skidmore R. A., Thackeray M. G., Wprowadzenie do pracy socjalnej, Katowice 1998. – Oliwa-Ciesielska M., Piętno nieprzypisania. Studium o wyizolowaniu społecznym bezdomnych, Poznań 2004. Literatura uzupełniająca: Badura-Madej W., Wybrane zagadnienia interwencji kryzysowej, Warszawa 1996. Chrapkowska-Zielińska A., Kwalifikacje i praca zawodowa pracowników socjalnych, Polityka Społeczna 8\94. Davies M., (red.), Socjologia pracy socjalnej, Warszawa 1996. De Roberis K., Metodyka działania w pracy socjalnej, Warszawa 1996. Delooz P., Lopez M. L., Systematyzacja i ocena doświadczeń zawodowych w pracy socjalnej, Warszawa 1995. Fudała T., Praca socjalna w świetle badań, Praca Socjalna 3\94. Golimowska S., Nowa struktura instytucji sfery społecznej, IPiSS Warszawa 1994. Keplinger A., Psychospołeczny portret pracownika socjalnego, Studia Socjologiczne 1-2\ 1995. Kotlarska-Michalska A., Pozycja zawodowa pracowników socjalnych i ich samopoczucie w zawodzie, Ruch Prawniczy Ekonomiczny i Socjologiczny, 4\95. Kowalik S., Brzeziński J., Charakterystyka wybranych metod diagnozy klinicznej, w: Społeczna psychologia kliniczna, H. Sęk (red), Warszawa 1993. Kurczewska J. (red.), Zmiana społeczna. Teorie i doświadczenia polskie, IFiSPAN, Warszawa 1999. Luhmann N., Teoria polityczna państwa bezpieczeństwa socjalnego, PWN, Warszawa 1994. Marzec-Holka K., Pracownicy socjalni i wolontariusze a możliwości reformy pomocy społecznej, Bydgoszcz 1998. Miluska J. (red.), Psychologia rozwiązywania problemów społecznych. Wybrane zagadnienia, Poznań 1998. Rakowska J. M., Terapia krótkoterminowa, Warszawa 2000. WYMAGANIA WSTĘPNE: zaliczenie przedmiotu Etyka, Propedeutyka pracy socjalnej Nazwa przedmiotu: 6. PEDAGOGIKA SPOŁECZNA KOD: LICZBA PUNKTÓW ETCS: 4 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3 LICZBA GODZIN wykładów: 30 LICZBA GODZIN ćwiczeń: 30 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Astrid Tokaj METODY OCENY: Zaliczenie z oceną JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: wykład obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU Treścią przedmiotu jest: pedagogiczna problematyka społeczno-środowiskowych uwarunkowań procesu wychowania i rozwoju człowiek; główne nurty polskiej pedagogiki społecznej w ujęciu historycznym; tożsamość naukowa dyscypliny na przełomie wieków; wyzwania pedagogiki społecznej na początku XXI wiek; przedmiot, zakres, podstawowe zadania, funkcje, interdyscyplinarność dyscypliny; charakterystyka wybranych podstawowych pojęć; siły społeczne jako centralna kategoria pedagogiki społecznej; poznawanie środowiska wychowawczego; główne elementy środowiska wychowawczego, ich problematyka społeczno-wychowawcza; aspekty wychowawcze środowisk lokalnych; środowiskowy kontekst funkcjonowania szkoły; współczesne dylematy uspołecznienia szkoły; zasady organizacji i aktywizacji środowiska wychowawczego; główne kierunki pracy pedagogicznej w środowisku; metody pracy społeczno-wychowawczej w środowisku; praca socjalna jako pomoc wspierająca rozwój; człowiek w sytuacji zagrożenia – wybrane kwestie społeczne. CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA Cele przedmiotu: ukazanie pedagogiki społecznej jako dyscypliny akademickiej i jako jednej z podstawowych dziedzin współczesnej pedagogiki; wprowadzenie w pedagogiczną problematykę społeczno - środowiskowych uwarunkowań procesu wychowania i rozwoju człowieka; orientacja w zakresie zastosowań praktycznych pedagogiki społecznej w przeobrażaniu środowiska życia w środowisko wychowawcze, w doskonaleniu systemów pomocy społecznej oraz wychowaniu wobec wartości społecznych. Efekty kształcenia: student uzyskuje podstawową wiedzę na temat społeczno - środowiskowych uwarunkowań procesu wychowania i rozwoju człowieka w perspektywie transformacji społecznej i kulturalnej; posiada umiejętność dostrzegania, rozpoznawania problemów społecznych, kwestii społecznych; rozumie znaczenie profesjonalnej diagnozy społecznej dla efektywnego rozwiązywania problemów jednostkowych i społecznych; rozumie znaczenie współpracy edukacyjnej z rożnymi grupami społecznymi i instytucjami – zmierzającej do optymalizowania aktywności różnych środowisk wychowawczych. ZALECANA LITERATURA I. Lepalczyk, T. Pilch (red.), Pedagogika społeczna, Warszawa 1995; E. Górnikowska, A. Radziewicz-Winnicki (red.), Pedagogika społeczna w Polsce – miedzy stagnacją a zaawansowaniem, Katowice,1999; M. Winiarski, Rodzina – szkoła – środowisko lokalne. Problemy edukacji środowiskowej, Warszawa 2000; A. Radziewicz-Winnicki (red.), Edukacja a życie codzienne, Tom I, II, Katowice 2002; S. Kawula, Pedagogika społeczna. Dokonania – Aktualności – Perspektywy, Toruń 2003; A. Radziewicz-Winnicki, B. Kromolicka , M. Noszczyk – Bernasiewicz (red.), Pedagogika społeczna w Polsce po 1989 roku. Przemiany w nauce, obecność międzynarodowa, kręgi tematyczne prac badawczych, Katowice 2007; E. MarynowiczHetka (red.), Pedagogika społeczna. Podręcznik akademicki, Tom I, II, Warszawa 2007; A. Radziewicz – Winnicki, Pedagogika społeczna w obliczu realiów codzienności, Warszawa 2008. Nazwa przedmiotu: 7. Mikrosocjologia KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3. LICZBA GODZIN wykładów: 30 LICZBA GODZIN ćwiczeń: 30 LICZBA GODZIN laboratoriów: LICZBA GODZIN seminariów: NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Monika Frąckowiak – Sochańska METODY OCENY: przygotowanie monografii małej grupy społecznej (projekt zespołowy) oraz egzamin pisemny JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: średnio zaawansowany TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): Kurs zawiera treści poświęcone małym grupom społecznym: klasyczne oraz współczesne teorie socjologiczne znajdujące zastosowanie w analizie funkcjonowania małych grup społecznych, metody i techniki badawcze wykorzystywane w badaniach małych grup struktury grupowe: struktura władzy, komunikacji i struktura socjometryczna oraz powiązania między nimi procesy grupowe czyniące grupę całością niesprowadzalną do sumy jednostek Socjologiczna charakterystyka wybranych małych grup społecznych CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): Student: Posługuje się kategoriami analizy małych struktur społecznych Zna klasyczne i współczesne teorie socjologiczne służące analizie małych grup społecznych Zna metody i techniki badawcze wykorzystywane w badaniach małych grup Potrafi samodzielnie przeprowadzić badanie wybranej małej grupy społecznej Potrafi analizować i prognozować przebieg procesów grupowych Potrafi dokonać analizy powiązań małych i wielkich struktur społecznych ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): Literatura obowiązkowa: Brown R. (2006) Procesy grupowe. Dynamika wewnątrzgrupowa i międzygrupowa, Gdańsk: GWP; rozdz. 1,3,5,6. Mika S., Psychologia społeczna, różne wydania, r. 5- „Grupy jako system jednostek pozostających ze sobą w interakcji”; rozdz.2. Szmatka J. (2007) Małe struktury społeczne, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN; Literatura uzupełniająca: „Małe struktury społeczne” pod red. I. Machaj (1998) Lublin: Wydawnictwo Naukowe UMCS; Aronson E., Akert R., Wilson T. (1997) Psychologia społeczna. Serce i umysł, Poznań: Wydawnictwo Zysk i Ska; Berne E., W co grają ludzie, różne wydania; Coser L., Społeczne funkcje konfliktu, (w:) Elrmenty teorii socjologicznych, pod red. J. Szackiego, W. Derczyńskiego, A. Jasińskiej- Kani (1975), Warszawa: PWN; Goffman E., (2000) Człowiek w teatrze życia codziennego, Warszawa: Wydawnictwo KR; Nęcki Z., Negocjacje w biznesie, różne wydania, rozdz. 3 i 5; Rosen E. (2003) Fama. Anatomia marketingu szeptanego, Poznań: Wydawnictwo Media Rodzina; Szmatka J. (1980) Jednostka i społeczeństwo, Warszawa: PWN; Sztompka P. (2002), Socjologia. Analiza społeczeństwa, Kraków: Wydawnictwo „Znak”, rozdz. 9 „Odmiany grup społecznych”, s. 199-225; Turner J., Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Poznań 1998, rozdz. 6 „Socjalizacja”, s.75-92; Turner J., Struktura teorii socjologicznej, Warszawa 2004, rodz.4 „Podejście analityczne- Parsons”, s.32-48, rodz.26 „Powstanie teorii interakcjonistycznej i fenomenologicznej”, s. 397-417, rodz.30 „Podejście dramaturgiczne- Goffman”, s.456-479; rodz.13 „Funkcjonalna teoria konfliktu”, s.195-202; Turowski J., Socjologia. Małe struktury społeczne, Lublin 1993, rozdz. 3 „Osobowość, socjalizacja, postawy”, s. 37-55; 57-62, s. 113-127; Tyszka Z., Podstawowe pojęcia i zagadnienia socjologii rodziny, Poznań 1997; WYMAGANIA WSTĘPNE: podstawowa wiedza socjologiczna (w zakresie przewidzianym w programie przedmiotu “Wprowadzenie do socjologii” znajdującego się w programie 1 roku studiów) Nazwa przedmiotu: 8. METODY I TECHNIKI BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 11 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3, 4 LICZBA GODZIN wykładów: 60 LICZBA GODZIN ćwiczeń: 60 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: prof. UAM dr hab. Ryszard Cichocki (wykład), dr Maciej Kokociński (ćwiczenia) METODY OCENY: JĘZYK WYKŁADOWY: RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): WYMAGANIA WSTĘPNE: UWAGI DODATKOWE: Nazwa przedmiotu: 9. WPROWADZENIE DO FILOZOFII KOD: LICZBA PUNKTÓW ETCS: 2 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 4 LICZBA GODZIN wykładów: 30 LICZBA GODZIN ćwiczeń: NAZWISKO PROWADZĄCEGO: dr Piotr Juchacz METODY OCENY: JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): WYMAGANIA WSTĘPNE: UWAGI DODATKOWE: Nazwa przedmiotu: 10. TECHNOLOGIE INFORMACYJNE KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 2 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 3 LICZBA GODZIN wykładów: LICZBA GODZIN ćwiczeń: 30 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: mgr Michał Podgórski, mgr Andrzej Siatkowski METODY OCENY: sprawdzian umiejętności JĘZYK WYKŁADOWY: polski praktycznych RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: podstawowy TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): Zaplanowany kurs podzielony jest na cztery bloki, każdy blok kończy się kolokwium zaliczeniowym w postaci testu umiejętności praktycznych. BLOK nr 1, Excel: wprowadzenie do pakietu Excel; podstawowe narzędzia analizy danych; (AUTOFILTR, SORTOWANIE, GRUPOWANIE); formatowanie warunkowe; tworzenie wykresów; funkcje matematyczne (SUMA, ŚREDNIA, MIN, MAX, SUMA JEŻELI, ŚREDNIA JEŻELI, LICZ JEŻELI). BLOK nr 2, Excel: funkcje logiczne (ORAZ, LUB, JEŻELI); funkcje tekstowe i „obróbka tekstu” (PRAWY, LEWY, FRAGMENT TEKSTU, ZŁĄCZ TEKSTY, TEKST JAKO KOLUMNY, PORÓWNAJ); funkcje wyszukiwania i adresu (INDEKS, PODAJ POZYCJĘ, WYBIERZ, WYSZUKAJ PIONOWO, WYSZUKAJ POZIOMO). BLOK nr 3, Excel: tworzenie i analiza danych za pomocą tabel i wykresów przestawnych; dostosowywanie funkcji tabeli do potrzeb badacza. BLOK nr 4, Word: korespondencja seryjna (tworzenie listu seryjnego, etykiet adresowych); praca w trybie recenzji. CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): Celem kursu jest – przede wszystkim - zapoznanie studentów z narzędziami analitycznymi wbudowanymi w aplikację MS Excel. Excel jest pomocnym narzędziem zarówno w przypadku analiz stricte statystycznych (np. test t Studenta, test chi2), jak i w przypadku codziennych „potyczek” z danymi, będących udziałem nie tylko socjologów czy analityków i mających miejsce nie tylko na polu pracy zawodowej. W ramach kursu uczestnicy nabędą umiejętności stosowania Excela w zakresie: obliczeń matematycznych i sposobów ich systematyzacji; „obróbki” tekstu - rozbijanie zwartych ciągów tekstowych, łączenie tekstów, a także ich „oczyszczanie” i porównywanie; dokonywania operacji logicznych; stosowania funkcji wyszukiwania i adresu, przydatnych na przykład kiedy chcemy dokonać usystematyzowanej zamiany określonych struktur tekstowych na liczby (i na odwrót), przeszukać i porównać dwa zbiory danych, wyszukać interesujące nas dane itp.; konstruowania tabel przestawnych (krzyżowych) - bardzo „poręcznego”, a w wielu przypadkach wręcz niezastąpionego, narzędzia analitycznego. Dodatkiem do Excela będzie krótki kurs dotyczący bardziej zaawansowanych funkcji aplikacji MS Word, w jego ramach studenci poznają zasady pracy w trybie recenzji oraz nabędą umiejętności tworzenia korespondencji seryjnej (wysyłanie tego samego listu do wielu osób). ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): Walkenbach J., Excel 2003 PL. Biblia, tłum. Joanna Janas i in., Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004 Masłowski K., Excel 2003 PL. Ćwiczenia praktyczne, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2 Kopertowska M., Sikorski W., Funkcje w Excelu, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006 Kula A., ABC Word 2003 PL, Wydawnictwo Helion, Gliwice 2004 WYMAGANIA WSTĘPNE: podstawowe umiejętność z zakresu matematyki, podstawowa znajomość pakietu MS Office Nazwa przedmiotu: 11. Praktyka specjalizacyjna KOD: LICZBA PUNKTÓW ECTS: 3 ROK STUDIÓW: II SEMESTR: 4 LICZBA GODZIN wykładów LICZBA GODZIN ćwiczeń: 120 NAZWISKO PROWADZĄCEGO: mgr Eugenia Michalska METODY OCENY: zaliczenie JĘZYK WYKŁADOWY: polski RODZAJ PRZEDMIOTU: obowiązkowy POZIOM ZAJĘĆ: ogólny TREŚCI PRZEDMIOTU (do 1000 znaków): Praktyka specjalizacyjna odbywa się w wybranej przez studenta placówce, której działalność jest odpowiedzią na szczególnie interesujący studenta problem społeczny. Blok zajęć praktycznych składa się z trzech części, z których każda stanowi rozwinięcie i pogłębienie poprzedniej. Część pierwsza – poznanie struktury organizacyjnej i sposobu funkcjonowania różnych typów instytucji tworzących system służb społecznych. Część druga – zapoznanie studentów ze sposobami realizacji pracy socjalnej w różnych placówkach. Ćwiczenie poznanych od strony teoretycznej umiejętności warsztatowych. Część trzecia – ćwiczenie umiejętności praktycznych niezbędnych do realizacji pracy socjalnej w odniesieniu do konkretnego problemu społecznego. CELE I EFEKTY KSZTAŁCENIA (do 2000 znaków): W wyniku praktyki specjalizacyjnej student powinien uzyskać umiejętności w: - posługiwaniu się językiem zawodowym, rozumieniu tekstów specjalistycznych w tym dokumentacji prawnej, lekarskiej, psychologicznej itp. - wykonywaniu czynności związanych z przeprowadzeniem obserwacji, wywiadu środowiskowego, analizy dokumentów itp. - opracowaniu diagnozy społecznej jednostki, grupy, społeczności lokalnej. - przedstawieniu wniosków o stosowną pomoc lub rozwiązanie problemu, redagowaniu pism urzędowych, prowadzeniu poradnictwa, negocjacji, organizowaniu warsztatu pracownika socjalnego. ZALECANA LITERATURA (do 2000 znaków): Z uwagi na specyfikę przedmiotu nie podaje się literatury. Literatura dotycząca przedmiotów zawodowych (wstęp do pracy socjalnej, teoria i metody pracy socjalnej) jest wystarczającą do podjęcia zadań związanych z praktyką specjalizacyjną.