opinia prawna -

Autor: Stanisław Kłak
OPINIA PRAWNA
dotycząca uznana poprzednich okresów zatrudnienia nauczyciela po
przejściu na emeryturę do wysługi lat w przypadku ponownego
zatrudnienia emeryta – nauczyciela w szkole.
Czy w przypadku zatrudnienia emeryta/nauczyciela należy mu się dodatek
stażowy i w jakiej wysokości?.
W ostatnim czasie pojawiają się pytania ze strony dyrektorów szkół oraz od
emerytów-nauczycieli zatrudnionych w szkołach na stanowiskach nauczyciel
typu: Czy emerytowi-nauczycielowi (przybywającemu na emeryturze)
zatrudnionemu ponownie w szkole należy uwzględnić wszystkie okresy
zatrudnienia przed przejściem na emeryturę do okresów pracy ponownego
zatrudnienia?, W jakiej wysokości należy wpłacić dodatek za wysługę lat dla
emeryta-nauczyciela przebywającego na emeryturze przy ponownym jego
zatrudnieniu w szkole?.
Problematykę dodatku za wysługę lat, tzw. dodatku stażowego dla nauczycieli
regulują następujące przepisy:
 art. 33 Karty Nauczyciela,
 rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia
2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia
zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do
wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym
od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181).
Przypominam, że żaden przepis Karty Nauczyciela, wspomnianego
rozporządzenia MENiS z dnia 31 stycznia 2005 r. , ustawy z 17 grudnia 1998 r. o
emeryturach i rentach FUS i Kodeksu pracy nie zabrania (nie zakazuje)
uwzględnić do okresów pracy zatrudnienia emeryta-nauczyciela wszystkie
zakończonych okresów zatrudnienia nauczyciela przed przejściem na emeryturę.
Dodatek za wysługę lat przysługuje każdemu nauczycielowi pozostającemu w
stosunku pracy, w tym także nauczycielowi, będącego jednocześnie emerytem.
Zgodnie z art. 33 Karty Nauczyciela, nauczycielom przysługuje dodatek za
wysługę lat, w wysokości 1 % wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy,
wypłacany w okresach miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym
że dodatek ten nie może przekroczyć 20 % wynagrodzenia zasadniczego.
Natomiast szczegółowe zasady dotyczące ustalania prawa do dodatku za
wysługę lat zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej
i Sportu z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek
wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania
dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu
wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181).
2
Na podstawie § 7 ust. 1 wspomnianego rozporządzenia do okresów pracy
uprawniających do dodatku za wysługę lat wlicza się okresy poprzedniego
zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne udowodnione okresy,
jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od
którego zależą uprawnienia pracownicze.
W związku z powyższym nauczycielowi, w tym także emerytowi-nauczycielowi
przysługuje dodatek stażowy, a wysokość tego dodatku należy ustalić
uwzględniając wszystkie okresy zatrudnienia, a także inne okresy, jeśli podlegają
okresy pracy w gospodarstwie rolnym).
Uwaga! W podobny sposób należy interpretować przypadek zatrudnienia
nauczyciela- emeryta na stanowisko pracownika administracyjno – obsługowego
z uwzględnieniem przepisów:
 art. 5d ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004
r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.
 §7 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 sierpnia 2005 r. w sprawie
zasad wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych w
jednostkach organizacyjnych jednostek samorządu terytorialnego (Dz. U.
Nr 146, poz. 1222),
 art. 21 ustawy z dnia 22 marca 1990 r. o pracownikach samorządowych
(Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1593 z późn. zm.) w zw. z art. 22 ust. 1
ustawy z dnia 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych
(Dz. U. z 2001 r. Nr 86, poz. 953 z późn. zm.),
Wypisy aktów prawnych:
1. USTAWA z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Tekst jednolity: Dz. U.
z 2006 r. Nr 97, poz. 674, ze zmianami )
(...)
Art. 33. 1. Nauczycielom przysługuje dodatek za wysługę lat, w wysokości
1 % wynagrodzenia zasadniczego za każdy rok pracy, wypłacany w okresach
miesięcznych poczynając od czwartego roku pracy, z tym że dodatek ten nie
może przekroczyć 20 % wynagrodzenia zasadniczego.
2. (uchylony).
3. Minister właściwy do spraw oświaty i wychowania, w porozumieniu z
ministrem właściwym do spraw pracy, określa, w drodze rozporządzenia,
szczególne przypadki zaliczania okresów zatrudnienia oraz innych okresów
uprawniających do dodatku za wysługę lat.
(...)
2. ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU
z dnia 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek
wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania
dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę
w dniu wolnym od pracy (Dz. U. Nr 22, poz. 181)
3
(...)
§ 7. 1. Do okresów pracy uprawniających do dodatku za wysługę lat wlicza
się okresy poprzedniego zatrudnienia we wszystkich zakładach pracy oraz inne
udowodnione okresy, jeżeli z mocy odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu
do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.
2. Nauczycielowi pozostającemu jednocześnie w więcej niż jednym stosunku
pracy okresy uprawniające do dodatku za wysługę lat ustala się odrębnie dla
każdego stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4. Do okresu zatrudnienia
uprawniającego do dodatku za wysługę lat nie wlicza się okresu pracy w innym
zakładzie, w którym nauczyciel jest lub był jednocześnie zatrudniony. Do okresu
dodatkowego zatrudnienia nie wlicza się okresów podstawowego zatrudnienia.
3. Nauczycielowi pozostającemu w stosunku pracy jednocześnie w kilku
szkołach w wymiarze łącznie nieprzekraczającym obowiązującego nauczyciela
wymiaru zajęć, do okresów uprawniających do dodatku za wysługę lat w każdej
ze szkół wlicza się okresy zatrudnienia, o których mowa w ust. 1.
4. Nauczycielowi mianowanemu lub dyplomowanemu, który przeszedł do
pracy w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej lub okręgowej komisji egzaminacyjnej
na stanowisko wymagające kwalifikacji pedagogicznych, do okresów pracy
uprawniających do dodatku za wysługę lat wlicza się okresy pracy zaliczane do
dodatku za wysługę lat w szkole, w której nauczyciel otrzymał urlop bezpłatny na
czas zajmowania tego stanowiska.
(...)
3. USTAWA z dnia 20 lipca 1990 r. wliczaniu okresów pracy
w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego
stażu pracy.(Dz. U. Nr 54, poz. 310)
Art. 1. 1. Ilekroć przepisy prawa lub postanowienia układu zbiorowego pracy
albo porozumienia w sprawie zakładowego systemu wynagradzania przewidują
wliczanie do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownika wynikające
ze stosunku pracy, okresów zatrudnienia w innych zakładach pracy, do stażu
tego wlicza się pracownikowi także:
1) okresy prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w
takim gospodarstwie, prowadzonym przez współmałżonka,
2) przypadające przed dniem 1 stycznia 1983 r. okresy pracy po ukończeniu 16
roku życia w gospodarstwie rolnym prowadzonym przez rodziców lub
teściów, poprzedzające objęcie tego gospodarstwa i rozpoczęcie jego
prowadzenia osobiście lub wraz ze współmałżonkiem,
3) przypadające po dniu 31 grudnia 1982 r. okresy pracy w indywidualnym
gospodarstwie rolnym w charakterze domownika w rozumieniu przepisów o
ubezpieczeniu społecznym rolników indywidualnych i członków ich rodzin.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w myśl danego przepisu lub
postanowienia do stażu pracy wlicza się tylko okresy zatrudnienia w danym
4
zakładzie pracy, w określonej branży albo okresy pracy na określonych
stanowiskach lub pracy wykonywanej w szczególnych warunkach.
Art. 2. Okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym, o których
mowa w art. 1, nie wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie
prawa do urlopu wypoczynkowego lub innego świadczenia przysługującego z
upływem roku pracy lub okresu krótszego niż jeden rok.
Art. 3. 1. Na wniosek zainteresowanej osoby właściwy urząd gminy jest
obowiązany stwierdzić, zgodnie z art. 1, okresy jej pracy w indywidualnym
gospodarstwie rolnym, wydając stosowne zaświadczenie w celu przedłożenia w
zakładzie pracy.
2. Jeżeli organ, o którym mowa w ust.1, nie dysponuje dokumentami
uzasadniającymi wydanie zaświadczenia o pracy zainteresowanej osoby w
indywidualnym gospodarstwie rolnym, zawiadamia ją o tej okoliczności na
piśmie.
3. W wypadku, o którym mowa w ust. 2, okresy pracy w indywidualnym
gospodarstwie rolnym mogą być udowodnione zeznaniami co najmniej dwóch
świadków zamieszkujących w tym czasie na terenie, na którym jest położone to
gospodarstwo rolne.
Art. 4. Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1991 r.
Opracował:
Stanisław Kłak
Rzeszów, dnia 29.12.2007 r.