9Kultura śmierci – kultura życia
advertisement
BLISKOŚĆ OJCA KULTURA ŚMIERCI – KULTURA ŻYCIA TEKSTY DOKTRYNALNE ANTROPOLOGICZNE: VS, EV I FR Paweł Bortkiewicz TChr [email protected] postęp nauki i techniki początek nowym formom zamachów na godność ludzkiej istoty. usprawiedliwianie przestępstwa przeciw życiu w imię prawa do indywidualnej wolności kryzys moralny (por. n. 4) wiele państw sankcjonuje czyny przestępcze wielu lekarzy dokonuje czynów sprzecznych z ich powołaniem = bardzo „groźny i niepokojący jest fakt, że nawet ludzkie sumienie zostaje jak gdyby zaćmione […] w sprawach dotyczących fundamentalnej wartości ludzkiego życia” (por. n. 4). KULTURA ŚMIERCI AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO źródła biblijne: tajemnica śmierci w stworzonym przez Boga świecie zawiść ze strony diabła (por. Rdz 3, 1. 4-5) zabójstwo Abla przez Kaina (por. Rdz 4, 2-16) eskalacja zła zło szerzy się z przerażającą szybkością: do buntu człowieka przeciw Bogu w rajskim ogrodzie, dołącza się śmiertelna walka człowieka przeciw człowiekowi (por. n. 8) AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO kto podnosi rękę na życie człowieka, podnosi niejako rękę na samego Boga zabójcza przemoc całkowicie odmienia środowisko życia człowieka samotność i oddalenie od Boga (por. n. 9). AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO reakcja Boga po czynie Kaina kara dialog przypomnienie wolności wobec zła: człowiek może zapanować nad grzechem AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ZJAWISKA przykłady zachowań przeciwko życiu wojny, masowe mordy, niebezpieczeństwo głodu, plaga niedożywienia, handel bronią, zasiew śmierci na skutek handlu narkotykami „przez propagowanie wzorców zachowań w dziedzinie życia płciowego, które nie tylko są moralnie nie do przyjęcia, ale rodzą także poważne niebezpieczeństwa dla życia” AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ZJAWISKA „mentalność antykoncepcyjna” • zamykając się na nowe życie, promuje hedonistyczne i egoistyczne postawy • życie staje się „wrogiem”, którego trzeba bezwzględnie unikać (por. n. 13) AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ZJAWISKA techniki sztucznej reprodukcji możliwość nowych zamachów na życie: „embriony nadliczbowe” zabijane lub utylizowane badania prenatalne mogą prowadzić do aborcji eugenicznej powszechne dzieciobójstwo powrót do epoki barbarzyństwa (por. n. 14). AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ZJAWISKA sytuacja człowieka nieuleczalnie chorego i umierającego w społeczeństwie, któremu trudno przyjąć i znosić cierpienie wielu ludzi pod wpływem atmosfery kulturowej nie dostrzega żadnego znaczenia czy wartości cierpienia brak im też motywacji religijnej pokusa eutanazji (por. n. 15) AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ZJAWISKA przemiany demograficzne gwałtowny spadek urodzin w bogatych krajach, w krajach ubogich polityka antynatalistyczna (por. n. 16) nowe zamachy na życie - w XX wieku masowe = „spisek przeciw życiu” udział środków społecznego przekazu promują stosowanie antykoncepcji, sterylizacji, aborcji i eutanazji postawę bezwarunkowej obrony życia ukazują jako wrogą wolności i postępowi (por. n. 17) AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA LEGALIZACJI zagrożenia przeciw życiu poczętemu lub życiu, które zbliża się do końca często nie uważane za <<przestępstwa>> nawet status <<prawa>> kryzys kultury zagubienie na polu etyki utrata rozumienia sensu ludzkiego życia, małżeństwa i rodziny AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA LEGALIZACJI niepewność moralna zmniejszanie odpowiedzialność poszczególnych osób • „struktury grzechu” i „kultura śmierci” • społeczeństwa anty-solidarne • „spisek przeciw życiu” - wymiar globalny AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ANTROPOLOGICZNO-ETYCZNA przyczyny braku poszanowania względem życia • trudne/dramatyczne doświadczenia głębokiego cierpienia, samotności, depresji i lęku o przyszłość AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ANTROPOLOGICZNO-ETYCZNA kultura sprzeczności uroczysta proklamacja nienaruszalnych praw osoby i deklaracje wartości życia prawo do życia jest łamane i deptane AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ANTROPOLOGICZNO-ETYCZNA „racja siły” i złe rozumienie pojęcia wolności • absolutyzuje znaczenie jednostki ludzkiej • przekreśla jej odniesienie do solidarności z drugimi • całkowicie indywidualistyczne pojęcie wolności AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA ANTROPOLOGICZNO-ETYCZNA „wolność zapiera się samej siebie, zmierza do autodestrukcji i do zniszczenia drugiego człowieka, gdy przestaje uznawać i respektować konstytutywną więź, jaka łączy ją z prawdą. Człowiek przestaje być wtedy zdolny jak odróżniać dobro od zła. Gdy przyjmiemy moralny relatywizm, wtedy wszystko staje się przedmiotem umowy i negocjacji, nawet ludzkie życie, zwłaszcza to najbardziej bezbronne dzieci nienarodzonych. Pierwotne i niezbywalne prawo do życia staje się przedmiotem dyskusji lub zanegowane na mocy głosowania parlamentu. W ten sposób demokracja, sprzeniewierzając się własnym zasadom, przeradza się w istocie w system totalitarny” (por. n. 20) AKTUALNE ZAGROŻENIA ŻYCIA LUDZKIEGO SFERA TEOLOGICZNA najgłębszą przyczyną walki pomiędzy „kulturą życia” a „kulturą śmierci” - osłabienie wrażliwości na Boga i człowieka (por. n. 21 zapomina się o transcendentnym wymiarze człowieka bez odniesienia do Boga człowiek traci sens swego życia, odrzuca ideę prawdy o stworzeniu, żyje tak <<jakby Bóg nie istniał>> (por. n. 22). materializm praktyczny i utylitaryzm cierpienie w tym kontekście jest odrzucane jako bezużyteczne KULTURA ŻYCIA WYBIERAĆ „KULTURĘ ŻYCIA” Ewangelia miłości Boga do człowieka, Ewangelia godności osoby Ewangelia życia CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA MIŁOŚCI BOGA DO CZŁOWIEKA = PRAWDA „Ewangelia życia jest rzeczywistością konkretną i osobową, gdyż polega na głoszeniu osoby samego Jezusa” spojrzenie utkwione w Chrystusie pomaga odkryć życie, które w Nim się objawia (por. n. 30) już doświadczenie Boga w ST – Bóg jako źródło nadziei sens i wartość życia jako takiego, także w doświadczeniu jego kruchości wartość życia w obliczu cierpienia (por. Księga Hioba (por. n. 31)) CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA MIŁOŚCI BOGA DO CZŁOWIEKA = PRAWDA Pełnię prawdy o człowieku przyniósł Jezus Chrystus. Ci, którzy cierpią z powodu <<pomniejszenia>> swojej egzystencji, mogą usłyszeć od Niego dobrą nowinę o tym, że Bóg się nimi interesuje, i przekonują się, iż także ich życie jest darem zazdrośnie strzeżonym w rękach Ojca” (por. n. 32) „Właśnie przez swoją śmierć Jezus objawia całą wielkość i wartość życia, jako że Jego ofiara na krzyżu staje się źródłem nowego życia dla wszystkich ludzi (por. J 12, 32). Pan Jezus w każdej sytuacji zagrożenia swego życia czuł się w ręku Ojca, cały się Jemu powierzał” (por. n. 33). CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA MIŁOŚCI BOGA DO CZŁOWIEKA = PRAWDA biblijne objawienie każde życie jest dobrem człowiek jest w świecie objawieniem Boga „Człowiek zostaje obdarzony najwyższą godnością, która jest zakorzeniona w wewnętrznej więzi łączącej go ze Stwórcą: jaśnieje w nim odblask rzeczywistości samego Boga” (n. 34) fundamentem godności człowieka jest fakt, że „Życie ofiarowane przez Boga człowiekowi jest darem, dzięki któremu Bóg udziela coś z siebie stworzeniu” (n. 34) życie jest zalążkiem istnienia, które przekracza granice czasu CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA GODNOŚCI OSOBY „Godność życia nie wynika jedynie z jego źródeł, czyli z faktu, że pochodzi ono od Boga, ale także z jego celu, z jego przeznaczenia do komunii z Bogiem przez poznanie Go i umiłowanie”. „Chwałą Boga jest człowiek żywy a życie człowieka to oglądanie Boga” (św. Ireneusz) człowiek zaproszony jest, by uczynić z własnej egzystencji <<miejsce>> objawienia się Boga, spotkania i komunii z Nim(n. 38). CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA GODNOŚCI OSOBY godność dziecka nienarodzonego: • „<<Zanim ukształtowałem cię w łonie matki, znałem cię, nim przyszedłeś na świat, poświęciłem cię >>(Jr 1, 5): życie każdego człowieka, od samego początku, przebiega zgodnie z Bożym zamysłem” (n. 44) godność życia w starości i w cierpieniu: • „Jak jednak w latach starości stawić czoło nieuchronnemu schyłkowi życia? Jaką postawę przyjąć w obliczu śmierci? Człowiek wierzący wie, że jego życie jest w ręku Boga: <<Ty, Panie, mój los zabezpieczasz>> i godzi się przyjąć od Niego także śmierć” (n. 46) • głęboko Bogu zaufać, by nie poddawać się rozpaczy CHRZEŚCIJAŃSKIE ORĘDZIE O ŻYCIU EWANGELIA ŻYCIA „Z prawdy o świętości życia wynika zasada jego nienaruszalności, wpisana od początku w serce człowieka, w jego sumienie” (n. 40) Boże przykazania chronią życie każdego człowieka, dlatego domagają się, by okazywać mu cześć i miłość (por. 41) Bóg powierza człowiekowi zadanie, by bronił życie i umacniał je jednocześnie powierza On człowiekowi całe stworzenie, by je chronił i strzegł nie jest to jednak władza absolutna prowadząca do „używania” lecz służebna (por. n. 42) WYMIAR SPOŁECZNO-POLITYCZNY ŚWIĘTE PRAWO BOŻE Żadna władza nie ma prawa zezwalać lub zmuszać do zabicia embrionu czy płodu KRĘGI ODPOWIEDZIALNOŚCI środowisko rodzinne i przyjaciele pracownicy służby zdrowia politycy stanowiący prawo organizacje międzynarodowe ŚWIĘTE PRAWO BOŻE wobec zakusów na życie trzeba słuchać bardziej Boga a nie stanowionych przez ludzi niemoralnych praw nie rezygnować z własnego sumienia kiedy stanowi się prawa „wartość demokracji rodzi się albo zanika wraz z wartościami, które ona wyraża i popiera” (por. n. 70-71) wobec takich „praw” jak aborcja czy eutanazja katolik zobowiązany jest do sprzeciwu sumienia (por. n. 73) sytuacja polityka, który ma uczestniczyć w głosowaniu powodującym ograniczenie szkodliwości ustawy dopuszczającej aborcję problem współudziału w złych czynach apel, by lekarze, personel medyczny i pielęgniarski mieli możliwość odmowy uczestnictwa w planowaniu, przygotowywaniu i dokonywaniu czynów wymierzonych przeciw życiu (por. n. 74) O NOWĄ KULTURĘ ŻYCIA LUDZKIEGO Kościół „ludem życia i dla życia” posłany do całego świata, by głosić Ewangelię życia traktujemy życie jako ceny dar Boga • święte i nienaruszalne • znajduje swój sens, gdy daje się i otrzymuje miłość, z której rodzi się pełna prawda o ludzkiej płciowości i prokreacji (por. n. 81) O NOWĄ KULTURĘ ŻYCIA LUDZKIEGO obrona życia domaga się wielkiej pracy wychowawczej •racje antropologiczne •do budowania kultury życia zaprosić osoby nie posiadające daru wiary •pielęgnować w sobie postawę kontemplacji •oddawać cześć Bogu życia – Bogu, który daje życie (n. 84) •od 1991 roku Dzień Życia (por. n. 85)
