Plan wynikowy klasa III

Plan wynikowy klasa III
Dział programu
Materiał kształcenia
L.G.
Wymagania podstawowe
Kat.
Uczeń:
Ekologia

















ekologia a ochrona środowiska
i ochrona przyrody,
podstawowe pojęcia: osobnik,
gatunek, populacja, biocenoza,
biotop, ekosystem, biom, biosfera,
siedlisko i nisza ekologiczna,
czynniki środowiska i ich wpływ na
organizmy,
tolerancja ekologiczna organizmów,
przystosowania organizmów do
różnych środowisk życia,
populacja i jej cechy (liczebność,
zagęszczenie, rozrodczość,
śmiertelność, struktura wiekowa,
rozmieszczenie osobników
w przestrzeni),
oddziaływania antagonistyczne
pomiędzy organizmami
(amensalizm, konkurencja,
drapieżnictwo, pasożytnictwo),
roślinożerność i związane z nią
adaptacje organizmów,
drapieżnictwo i związane z nim
adaptacje organizmów,
pasożytnictwo i związane z nim
adaptacje organizmów,
oddziaływania nieantagonistyczne:
mutualizm, protokooperacja
i komensalizm,
struktura ekosystemu lasu,
struktura pokarmowa biocenozy
(producenci, konsumenci
i destruenci),
zależności pokarmowe: łańcuchy
i sieci pokarmowe,
struktura konkurencyjna biocenozy,
obieg materii i przepływ energii
w ekosystemach,
10
Wymagania ponadpodstawowe

poprawnie definiuje i interpretuje pojęcie ekologia,
A


wymienia zadania ochrony środowiska,
A



określa cele ochrony przyrody,
definiuje pojęcia: osobnik, gatunek, populacja,
biocenoza, biotop, ekosystem,
B
A



podaje przykłady gatunku, populacji, biocenozy,
biotopu i ekosystemu,
A


rozróżnia elementy ożywione i nieożywione
ekosystemu,
wymienia czynniki środowiska wpływające na
organizmy,
B

A

A
A



wylicza czynniki biotyczne i abiotyczne środowiska,
podaje czynniki środowiska lądowego i wodnego
niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w nich
organizmów,
wyjaśnia pojęcie siedlisko,
B


odróżnia siedlisko od niszy ekologicznej,
B


A

podaje prawa związane z zakresem tolerancji
organizmów,
wyjaśnia wpływ temperatury na funkcjonowanie
organizmów,
podaje przykłady różnych sposobów radzenia sobie
zwierząt z niekorzystną temperaturą,
podaje przykłady organów roślin pozwalających im
przetrwać zimę,
wyjaśnia rolę światła w życiu roślin,








Kat.
Uczeń:
wykazuje relacje pomiędzy ekologią, ochroną
środowiska i ochroną przyrody,
podaje przykłady działań dotyczących ochrony
środowiska,
definiuje pojęcia: biom i biosfera,
charakteryzuje wzajemny wpływ czynników
środowiska na organizmy, organizmów na
środowisko i organizmów na siebie,
charakteryzuje organizację świata organizmów
żywych na poziomie osobnika, populacji
i biocenozy,
klasyfikuje i charakteryzuje czynniki środowiska,
D
porównuje czynniki środowiska lądowego
i wodnego, niezbędne do prawidłowego
funkcjonowania w nich organizmów,
wyjaśnia pojęcie nisza ekologiczna,
porównuje i podaje różnicę między siedliskiem
a niszą ekologiczną,
C
B

wyjaśnia zasadę tolerancji ekologicznej
organizmów,
ocenia związek zakresu tolerancji ekologicznej
organizmów z ich rozmieszczeniem na kuli
ziemskiej,
charakteryzuje wpływ temperatury na organizmy,
B

ocenia rolę światła w życiu organizmów,
D
A

C
A

B

klasyfikuje zwierzęta ze względu na ich aktywność,
C

podaje przykłady zwierząt o różnej aktywności,
A

klasyfikuje rośliny ze względu na ich wymagania
świetlne i podaje ich przykłady,
charakteryzuje przystosowania roślin do różnych
warunków wilgotnościowych środowiska,
wykazuje i interpretuje ekologiczne
przystosowania organizmów do środowiska,
ocenia sposoby zabezpieczenia ciała zwierząt
przed nadmierną utratą wody,
oblicza zagęszczenie populacji,
A
A
D
D
C
B
C
D
D
D
D
D
C





cykle biogeochemiczne węgla
i wody,
różnorodność ekosystemów i ich
zmiany w czasie,
przegląd wybranych gatunków
organizmów żyjących w różnych
siedliskach,
rozmieszczenie gatunków na Ziemi
i czynniki decydujące o nim,
wpływ działalności człowieka na
ekosystemy,

określa rolę wody w życiu organizmów,
B


wymienia cechy populacji,
A


podaje czynniki wpływające na liczebność populacji,
A


analizuje wpływ czynników środowiska na
zagęszczenie organizmów,
definiuje rozrodczość i śmiertelność populacji,
C

A

B

A

B
A


przedstawia adaptacje ssaków roślinożernych
i drapieżnych do odżywiania się odpowiednim
pokarmem
wyjaśnia, na czym polega drapieżnictwo,
B

B

A



wymienia przystosowania chroniące przed
drapieżnikami,
wyjaśnia, na czym polega pasożytnictwo,
klasyfikuje i podaje przykłady pasożytów,
B
C



wymienia adaptacje pasożytów do trybu życia,
A


wymienia oddziaływania nieantagonistyczne,
A


wyjaśnia (na wybranym przykładzie) pozytywne
oddziaływanie gatunków pozostających
w mutualizmie,
wskazuje żywe i nieożywione elementy ekosystemu,
B

B

klasyfikuje organizmy biocenozy na grupy
ekologiczne według ich sposobów odżywiania,
omawia rolę poszczególnych grup pokarmowych
w biocenozie,
podaje przykłady producentów, konsumentów
i destruentów,
C












rozpoznaje typy rozkładu przestrzennego osobników
w populacji,
podaje przykłady gatunków charakteryzujących się
danym typem rozkładu przestrzennego,
wyjaśnia istotę konkurencji,
podaje przykłady konkurencji wewnątrzgatunkowej
i międzygatunkowej,
planuje i przeprowadza badania terenowe
dotyczące wybranej populacji roślin,
charakteryzuje czynniki wpływające na
rozrodczość i śmiertelność populacji,
interpretuje zależność pomiędzy opieką nad
potomstwem a rozrodczością i śmiertelnością
danego gatunku,
analizuje typy struktury wiekowej populacji,
D
przedstawia graficznie strukturę przestrzenną
populacji,
charakteryzuje typy rozkładu przestrzennego
osobników w populacji,
wyjaśnia pojęcie amensalizm,
C
podaje przykłady amensalizmu,
wskazuje (na przykładach) zasoby, o które
konkurują ze sobą osobniki w obrębie tego
samego gatunku oraz pomiędzy gatunkami,
analizuje i przewiduje (na przykładach) skutki
konkurencji,
charakteryzuje adaptacje roślinożerców do
odżywiania się pokarmem roślinnym,
analizuje i ocenia adaptacje roślin chroniące je
przed roślinożercami,
opisuje cechy drapieżników,
analizuje i interpretuje zależności pomiędzy
liczebnością drapieżników i ich ofiar,
analizuje i ocenia strategie obrony ofiar przed
drapieżnikami,
porównuje adaptacje pasożytów zewnętrznych
i wewnętrznych do trybu życia,
ocenia rolę oddziaływań antagonistycznych
w przyrodzie,
D
D
C
D
B
A
B
C, D
D
C
C
C, D
C, D
C
D
D

dowodzi (na wybranym przykładzie) pozytywne
oddziaływanie gatunków pozostających
w mutualizmie,
definiuje i podaje przykłady komensalizmu,
B

definiuje i podaje przykłady protokooperacji,
A
A

ocenia rolę oddziaływań nieantagonistycznych
w przyrodzie,
D
A

opisuje strukturę ekosystemu lasu,
C


buduje proste łańcuchy pokarmowe,
C


wyjaśnia, co to oznacza, że materia krąży
w ekosystemie, a energia przepływa,
opisuje obieg wody w przyrodzie,
B

C



klasyfikuje ekosystemy,
podaje przykłady organizmów żyjących w różnych
ekosystemach,
C
A



wymienia organizmy zamieszkujące różne piętra lasu,
A





C

omawia strefowość warunków i rozmieszczenia
organizmów w jeziorze,
charakteryzuje wybrane ekosystemy wodne,
torfowiska, ekosystemy bagienne i lądowe,
charakteryzuje ekosystemy przekształcone przez
człowieka,
ocenia różnorodność gatunkową ekosystemów
naturalnych i zmienionych przez człowieka,
dobiera odpowiednie przykłady organizmów
przy wyjaśnianiu pojęć i procesów zachodzących
w ekosystemach,
omawia kolejne etapy procesu sukcesji
ekologicznej,
prowadzi obserwacje i ćwiczenia w terenie przy
użyciu prostych przyrządów badawczych,
wykorzystuje komputerowe programy
statystyczne do opracowania wyników badań,
korzysta z atlasów i prostych kluczy do
oznaczania roślin i zwierząt,
B


A
A
D
C

podaje definicję genetyki,
wymienia elementy budujące DNA i RNA,
C
B
opisuje obieg węgla w przyrodzie,



B


10
B
C


genetyka jako nauka,
budowa i rola kwasów
wyjaśnia, w jaki sposób przez ekosystem
przepływa energia,
uzasadnia, dlaczego następują straty energii
w czasie jej przepływu przez ekosystem,
analizuje krążenie materii w ekosystemie,
C
B



C
wyjaśnia rolę producentów, konsumentów
i destruentów w obiegu materii,
wyjaśnia pojęcie cykl biogeochemiczny,

Dziedziczność
przedstawia graficznie zależności pokarmowe
w różnych biocenozach,
analizuje wpływ czynników środowiska na
kształtowanie się ekosystemu lasu (powiązanie
elementów nieożywionych z ożywionymi),
analizuje zależności pokarmowe w sieci
pokarmowej,
wyodrębnia łańcuchy pokarmowe z sieci
pokarmowej,
konstruuje sieć pokarmową,
omawia strukturę konkurencyjną biocenozy,


wyjaśnia, czym zajmuje się genetyka,
omawia budowę przestrzenną i rolę DNA,
B
D
D
D
C
B
D
D
D
B
B
i zmienność
genetyczna













nukleinowych,
replikacja DNA,
gen jako podstawowa jednostka
dziedziczności,
kod genetyczny i jego cechy,
informacja genetyczna a kod
genetyczny,
zależność pomiędzy genem a cechą,
chromosomy i ich rodzaje,
przebieg i znaczenie mitozy
i mejozy,
dziedziczenie cech,
dziedziczność i zmienność
genetyczna,
dziedziczenie grup krwi
u człowieka,
dziedziczenie płci i przykłady
chorób dziedzicznych u człowieka,
mutacje i czynniki mutagenne,
cechy organizmu jako wynik
oddziaływań czynników
genetycznych i środowiskowych,

B

B

A
A
C
B




rozróżnia komórki haploidalne i diploidalne,
B


wyjaśnia, co to jest mitoza i mejoza,
B


określa, które komórki ulegają podziałom
mitotycznym, a które mejotycznym,
definiuje pojęcie rekombinacja genetyczna,
B

A

B
B


B
C
C



A
A




do podanych zasad organicznych dopisuje zasady
komplementarne,
przedstawia sposób zapisywania i odczytywania
informacji genetycznej,
podaje cechy kodu genetycznego,
zna zależność pomiędzy genem a cechą,
rysuje i opisuje budowę chromosomu,
wyjaśnia pojęcie chromosomy homologiczne,





omawia budowę przestrzenną, rodzaje i rolę
RNA,
wykazuje rolę struktury DNA
w przechowywaniu informacji genetycznej,
wyjaśnia przebieg i znaczenie replikacji DNA,
wyjaśnia pojęcie kod genetyczny,
wyjaśnia cechy kodu genetycznego,
wyjaśnia różnicę pomiędzy informacją
genetyczną a kodem genetycznym,
wyjaśnia na przykładzie zależność między genem
a cechą,
przedstawia różnicę pomiędzy autosomami
a chromosomami płci,
wyjaśnia, dlaczego komórki somatyczne
i rozrodcze mają różną liczbę chromosomów,
analizuje procesy zachodzące w cyklu
komórkowym,
wyjaśnia przebieg mitozy i mejozy,
analizuje porównawczo mejozę i mitozę,
B
D
B
B
B
B
B
D
B
C

porządkuje rysunki poszczególnych etapów mitozy,
wyjaśnia pojęcia: gen, cecha recesywna, cecha
dominująca, homozygota, heterozygota, genotyp,
fenotyp,
zapisuje allele homozygoty i heterozygoty,
zapisuje krzyżówkę ilustrującą I prawo Mendla,
zapisuje dowolną krzyżówkę obrazującą
dziedziczenie jednej cechy,
wylicza cechy dominujące i recesywne człowieka,
przedstawia genotypy osób o grupach krwi: A, B,
AB, 0,
obrazuje dziedziczenie grup krwi przy pomocy
krzyżówki,
zapisuje przy pomocy symboli chromosomy
określające płeć męską i żeńską,
wyjaśnia sposób dziedziczenia płci u człowieka,

wymienia choroby dziedziczne,
A



A
A


A

wyjaśnia dziedziczenie czynnika Rh u człowieka,
B

wylicza rodzaje zmienności organizmów,
podaje przykłady organizmów o tych samych
genotypach lecz różnych fenotypach,
wymienia przykładowe cechy organizmów, które
warunkowane są przez środowisko,
podaje definicję mutacji,
zapisuje krzyżówkę obrazującą dziedziczenie
dowolnych dwóch cech organizmu,
określa proporcje poszczególnych genotypów
i fenotypów w pokoleniach potomnych,
analizuje cechy dominujące i recesywne
występujące u siebie i swojej rodziny,
wyjaśnia dziedziczenie grup krwi u człowieka,
analizuje dziedziczenie grup krwi swojej rodziny,
A

B

wymienia przyczyny powstawania mutacji,
A


zapisuje rodzaje gamet tworzonych przez
organizmy męskie i żeńskie,
wyjaśnia pojęcie geny sprzężone,
wyjaśnia sposób dziedziczenia chorób
sprzężonych z płcią u człowieka,








D
C
D
B
B


ocenia biologiczną rolę mitozy i mejozy,
omawia przebieg rekombinacji genetycznej,
wyjaśnia znaczenie biologiczne rekombinacji
genetycznej,
wyjaśnia pojęcie allel,
interpretuje i wyjaśnia I prawo Mendla,
C

podaje treść II prawa Mendla,
A
B

D
B

B
D
C
C
B
C
A
B










Historia życia na
Ziemi










pojęcie ewolucji,
teoria ewolucji Karola Darwina,
współczesne poglądy dotyczące
ewolucji,
mechanizmy i dowody ewolucji,
dobór naturalny i sztuczny oraz
walka o byt,
wymieranie i powstawanie
gatunków,
historia życia na Ziemi,
zmiany ewolucyjne w świecie
żywych organizmów,
budowa człowieka na tle innych
naczelnych – podobieństwa
i różnice,
pochodzenie człowieka,
5


definiuje pojęcie ewolucja,
wymienia główne źródła wiedzy o jej przebiegu,
A
A



wymienia czynniki wpływające na ewolucję,
A


definiuje pojęcia: dobór naturalny i sztuczny,
A


A

B


podaje przykłady działania doboru naturalnego
i sztucznego,
podaje możliwości wykorzystania doboru sztucznego
przez człowieka,
wymienia dowody kopalne ewolucji,
A


wyjaśnia przyczyny wymierania gatunków,
B




wyjaśnia pojęcie koewolucja,
podaje główne etapy rozwoju życia na Ziemi,
wymienia podobieństwa i różnice między
człowiekiem a innymi naczelnymi,
B
A
C







analizuje sposób dziedziczenia wybranych
chorób genetycznych,
wyjaśnia poszczególne rodzaje zmienności
organizmów,
analizuje przyczyny zmienności dziedzicznej
i niedziedzicznej,
analizuje przyczyn powstawania mutacji
i sposoby zapobiegania im,
wymienia i definiuje rodzaje mutacji,
rozróżnia mutacje genowe i chromosomowe,
podaje przykłady chorób człowieka
spowodowanych mutacjami genowymi
i chromosomowymi,
analizuje skutki mutacji,
analizuje proste zależności między
przekazywaniem informacji genetycznej
rodziców, wpływem środowiska a cechami
potomstwa,
wskazuje możliwość wykorzystania
podstawowych zasad dziedziczenia w hodowli,
rolnictwie, medycynie, sądownictwie i nauce,
wyjaśnia pojęcie ewolucji organizmów,
przedstawia główne założenia teorii ewolucji
Darwina,
porównuje teorię ewolucji Darwina ze
współczesnymi poglądami dotyczącymi tego
procesu,
analizuje wpływ różnych czynników na proces
ewolucji,
omawia (na przykładzie) sposób powstawania
nowych gatunków,
wyjaśnia na odpowiednich przykładach, na czym
polega dobór naturalny i sztuczny,
analizuje porównawczo dobór naturalny
i sztuczny,
omawia i analizuje główne źródła wiedzy
o przebiegu ewolucji,
klasyfikuje różne dowody ewolucji,
podaje przykłady pośrednich dowodów ewolucji,
podaje przykłady bezpośrednich dowodów
ewolucji,
określa rolę skamieniałości w odtwarzaniu
historii życia na Ziemi,
ocenia tempo procesu ewolucji w stosunku do
długości życia człowieka,
przewiduje kierunek przebiegu ewolucji,
C
B
C
C
A
B
A
C
C
D
B
B
C
C
D
B
C
C
C
A
A
D
D
D






Globalne i lokalne

problemy
środowiska








źródła i mechanizmy
zanieczyszczeń środowiska
przyrodniczego oraz skutki
niepożądanych zmian w atmosferze,
litosferze, hydrosferze i biosferze,
przyczyny i skutki globalnego
ocieplenia,
zagrożenia dla środowiska
wynikające z działalności
gospodarczej człowieka,
odnawialne i nieodnawialne zasoby
przyrody,
wpływ zanieczyszczeń na
funkcjonowanie ekosystemów,
zagrożenia lokalne i globalne
środowisko przyrodnicze jako
dobro ogólnoludzkie,
idea zrównoważonego rozwoju racjonalne działania człowieka
w środowisku,
problemy degradacji środowiska
związane z działalnością człowieka
i możliwości działań ochronnych:
umiejętne gospodarowanie
odpadami, ich segregowanie,
powtórne użycie surowców
wtórnych itp.,
4
















wymienia źródła zanieczyszczeń atmosfery, litosfery
i hydrosfery,
wymienia skutki zanieczyszczeń atmosfery, litosfery
i hydrosfery,
ocenia stopień zanieczyszczenia powietrza
dwutlenkiem siarki przy pomocy skali porostowej,
wyjaśnia pojęcia: kwaśne opady, smog, dziura
ozonowa, erozja gleby, samooczyszczanie wód,
eutrofizacja,
wymienia niekorzystny wpływ zanieczyszczeń
środowiska na rośliny,
wymienia niekorzystny wpływ zanieczyszczeń
środowiska na zwierzęta,
przedstawia przyczyny globalnego ocieplenia
klimatu,
wymienia skutki globalnego ocieplenia klimatu,
klasyfikuje zasoby naturalne środowiska,
A

A

A

D

B

A
wymienia sposoby pozyskiwania energii przez
człowieka,
wymienia pozytywne strony uzyskiwania energii ze
źródeł alternatywnych,
podaje przykłady negatywnych skutków
oddziaływania zanieczyszczeń środowiska na
biosferę,
wyjaśnia pojęcie rozwój zrównoważony,
uzasadnia potrzebę podejmowania działań
międzynarodowych na rzecz ochrony środowiska,
wymienia główne założenia rozwoju
zrównoważonego,
ilustruje na wybranym przykładzie stosowanie
zrównoważonego rozwoju w praktyce,
dowodzi na przykładach dużego znaczenia
procesu koewolucji,
przedstawia etapy rozwoju życia na Ziemi,
omawia na rysunku proces powstawania komórki
eukariotycznej,
przedstawia główne etapy ewolucji roślin
i zwierząt,
wykazuje podobieństwa i różnice w budowie
anatomicznej człowieka i ssaków,
charakteryzuje cechy budowy i psychiki
człowieka warunkujące dominację i rozwój
w otaczającym go środowisku,
D
klasyfikuje źródła zanieczyszczeń atmosfery,
litosfery i hydrosfery,
analizuje skutki zanieczyszczeń atmosfery,
litosfery i hydrosfery,
ocenia skutki zanieczyszczeń atmosfery, litosfery
i hydrosfery,
planuje badania stanu lokalnego środowiska przy
pomocy bioindykatorów,
C
B
B
B
C
D
C
D
D
D

ocenia stan lokalnego środowiska przy pomocy
bioindykatorów,
analizuje przyczyny i skutki erozji gleby,
A

ocenia celowość oczyszczania ścieków,
D
B
A


C
D
C

analizuje skutki eutrofizacji wód,
wykazuje niekorzystne zmiany zachodzące
w atmosferze, hydrosferze i litosferze wskutek
działań człowieka,
wyjaśnia powstawanie kwaśnych opadów,
A

B
A

wyjaśnia mechanizm powstawania dziury
ozonowej,
analizuje porównawczo powstawanie i skutki
smogu kwaśnego i fotochemicznego,
A

D
B

D

A

ocenia skutki oddziaływania kwaśnych opadów,
smogu i dziury ozonowej na żywe organizmy,
charakteryzuje niekorzystny wpływ
zanieczyszczeń środowiska na rośliny,
charakteryzuje niekorzystny wpływ
zanieczyszczeń środowiska na zwierzęta,
przedstawia mechanizm pogłębiania efektu
cieplarnianego,
C
B
C
D
D
B


klasyfikuje odpady,
wymienia sposoby unieszkodliwiania odpadów,
B
C



ocenia uciążliwość składowania odpadów dla
środowiska,
A


uzasadnia konieczność segregowania odpadów
w gospodarstwie domowym oraz konieczność specjalnego
postępowania ze zużytymi bateriami, świetlówkami,
przeterminowanymi lekami,
wymienia zachowania człowieka sprzyjające
środowisku,
proponuje działania ograniczające zużycie wody
i energii elektrycznej oraz wytwarzanie odpadów
w gospodarstwie domowym,
D

D


analizuje skutki globalnego ocieplenia klimatu,
proponuje sposoby zapobiegania globalnemu
ociepleniu,
dostrzega związki przyczynowo-skutkowe
pomiędzy działalnością gospodarczą człowieka
a stanem środowiska,
ocenia i porównuje uciążliwość dla środowiska
różnych sposobów pozyskiwania energii przez
człowieka,
C
D

wymienia warunki skutecznej ochrony biosfery,
A
A

omawia międzynarodowe działania prowadzące
do powstania idei zrównoważonego rozwoju,
B
D

wyjaśnia główne założenia rozwoju
zrównoważonego,
podaje sposoby wdrażania rozwoju
zrównoważonego,
przedstawia pomysły i rozwiązania zgodne z ideą
rozwoju zrównoważonego możliwe do
zastosowania w swoim regionie,
omawia sposoby unieszkodliwiania odpadów,
dowodzi konieczności stosowania tzw. zasady
3R jako sposobu rozwiązania problemu
odpadów,
ocenia zachowania swoje i swojej rodziny
sprzyjające środowisku,
wskazuje pozytywne przykłady działania
w zakresie ochrony środowiska w swoim
regionie,
uzasadnia konieczność zachowania stanu
równowagi (homeostazy) organizmu,
wyjaśnia rodzaje zdrowia człowieka,
podaje sposoby zachowania poszczególnych
rodzajów zdrowia,
klasyfikuje czynniki powodujące choroby,
B






Zdrowie człowieka










pojęcie zdrowia i choroby,
czynniki powodujące choroby,
ochrona zdrowia,
rozwój nauki a zdrowie,
zdrowy styl życia,
opieka zdrowotna i profilaktyka
chorób,
rodzaje, objawy i skutki uzależnień,
formy pomocy dla osób
uzależnionych,
środowiskowe źródła chorób,
choroby zawodowe, zakaźne,
pasożytnicze, dziedziczne,
cywilizacyjne i społeczne,
3

wyjaśnia pojęcia: zdrowie i choroba,
B



wymienia rodzaje zdrowia człowieka,
wymienia czynniki powodujące choroby,
A
A



podaje sposób zachowania w przypadku stwierdzenia
choroby,
zna zasady sprzyjające zdrowemu stylowi życia,
wyjaśnia znaczenie edukacji prozdrowotnej
społeczeństwa,
wymienia podstawowe rodzaje badań kontrolnych,
wyjaśnia celowość stosowania się do wskazówek
lekarza (np. odnośnie przyjmowania antybiotyków)
w przypadku chorób,
A

A
B


A
B






przedstawia system opieki zdrowotnej w Polsce,
ocenia wpływ rozwoju nauki na poprawę
zdrowia i leczenie chorób,
ocenia swój styl życia,
planuje działania zmierzające do poprawy
swojego stylu życia,
D
D
A
D
B
D
D
C
D
B
A
C
B
D
D
D
nowotwory i ich profilaktyka.








wyjaśnia potrzebę zapoznawania się z informacjami
dołączonymi do leków,
wyjaśnia, dlaczego nie powinno się bez wyraźnej
potrzeby przyjmować leków ogólnodostępnych,
wymienia rodzaje uzależnień,
podaje przykłady substancji i czynników
uzależniających,
wymienia przykłady chorób zawodowych,
zakaźnych, pasożytniczych, dziedzicznych,
cywilizacyjnych i społecznych,
wymienia środowiskowe źródła chorób,
przedstawia drogi dostawania się zanieczyszczeń do
organizmu i ich eliminacji,
wymienia czynniki sprzyjające rozwojowi choroby
nowotworowej.
B

B

A
A


A

A
A


A







uzasadnia konieczność okresowego
wykonywania podstawowych badań kontrolnych,
wyjaśnia znaczenie i uzasadnia celowość
przeprowadzania badań przesiewowych,
analizuje informacje dołączone do leków,
przyporządkowuje czynniki powodujące
uzależnienia do rodzajów uzależnień,
charakteryzuje sposoby walki z uzależnieniami,
D
podaje objawy uzależnień,
analizuje konsekwencje uzależnień dla
uzależnionego człowieka i całego społeczeństwa,
podejmuje działania na rzecz ochrony
i zachowania zdrowia,
przedstawia zasady profilaktyki chorób
zawodowych, zakaźnych, pasożytniczych,
dziedzicznych, cywilizacyjnych i społecznych,
klasyfikuje choroby według różnych kryteriów,
analizuje wpływ zanieczyszczenia środowiska na
zdrowie człowieka,
omawia na wybranym przykładzie wpływ metali
ciężkich na organizm człowieka,
przedstawia podstawowe zasady profilaktyki
chorób nowotworowych,
planuje działania prowadzące do promocji
zdrowia.
A
C
B
C
C
D
A
B
C
C
B
B
D