zakres wymagań z anatomii prawidłowej człowieka dla

ZAKRES WYMAGAŃ Z ANATOMII PRAWIDŁOWEJ CZŁOWIEKA DLA STUDENTÓW
WYDZIAŁU LEKARSKIEGO
Znajomość mian anatomicznych w języku polskim i angielskim.
Płaszczyzny i osie ciała . Okolice ciała ludzkiego.
Narządy bierne ruchu:
ogólna budowa kości /kształt, skład, wewnętrzna budowa, właściwości fizyczne i biologiczne
/, rozwój i wzrastanie kości, czynność kości, okostna i ochrzęstna, szpik kostny.
Znajomość budowy i umiejętność rozpoznawania wymienionych kości:
skroniowej, sitowej, podniebiennej, klinowej, szczęki, żuchwy, łopatki, obojczyka,
kości ramiennej, promieniowej, łokciowej, miednicznej, udowej, piszczelowej, żeber,
mostka, kręgów i kości krzyżowej; pozostałe kości – ogólna charakterystyka,
położenie, połączenia.
Ogólna budowa połączeń kości /połączenia ścisłe i wolne, stałe i niestałe składniki stawu,
rodzaje stawów, rodzaje ruchów w stawach/.
Znajomość budowy niżej wymienionych stawów /powierzchnie stawowe, torebki stawowe,
więzadła – położenie i przyczepy, rodzaje i zakres ruchów/:
skroniowo-żuchwowego, szczytowo-potylicznego, szczytowo-obrotowego,
ramiennego, łokciowego, promieniowo-nadgarstkowego, biodrowego, kolanowego
i skokowego górnego; pozostałe połączenia – powierzchnie stawowe, położenie
więzadeł, mechanika stawów.
Znajomość więzadeł: podłużnego przedniego i tylnego oraz karkowego.
Jamy i doły czaszki. Mechanika czaszki.
Kręgosłup, klatka piersiowa, miednica.
Narządy czynne ruchu:
ogólna budowa mięśni /kształt, skład, przyczepy, naczynia i nerwy, fizyczne
i biologiczne właściwości/.
Mechanika mięśni, narządy pomocnicze mięśni.
Podział mięśni na grupy czynnościowo-topograficzne.
Topografia poszczególnych mięśni. Grupowe unerwienie mięśni.
Znajomość przyczepów następujących mięśni:
żwacza, skroniowego, skrzydłowego przyśrodkowego i bocznego, mostkowoobojczykowo-sutkowego, dwubrzuścowego, żuchwowo-gnykowego,
naramiennego, dwugłowego i trójgłowego ramienia, kruczo-ramiennego, zginacza
powierzchownego i głębokiego palców, zginacza długiego kciuka, ramiennopromieniowego, prostownika palców, biodrowo-lędźwiowego, czworo- i dwugłowego
uda, piszczelowego przedniego i tylnego, strzałkowego długiego, brzuchatego łydki,
przywodziciela wielkiego, /piersiowego większego, zębatego przedniego, najszerszego
grzbietu, przepony/ , prostego brzucha, skośnego zewnętrznego i wewnętrznego
brzucha oraz poprzecznego brzucha.
Działanie mięśni na stawy: skroniowo-żuchwowy, ramienny, łokciowy, promieniowonadgarstkowy, śródręczno-paliczkowe, międzypaliczkowe, biodrowy, kolanowy
oraz skokowe.
Powięzie: głowy i szyi, klatki piersiowej, grzbietu, brzucha, miednicy mniejszej, barku,
ramienia, przedramienia, ręki, biodra, uda, goleni i stopy.
Trójkąty szyi. Trójkąt udowy. Dół pachowy i jama pachowa. Dół łokciowy, kulszowo-odbytniczy i
podkolanowy.
Kanały: pachwinowy, przywodzicieli, sromowy, udowy, zasłonowy.
Miejsca zmniejszonego oporu ścian brzucha.
Pochewka mięśnia prostego brzucha.
Dno miednicy.
Pochewki ścięgien ręki i stopy.
Narządy wewnętrzne:
budowa, topografia, unaczynienie, unerwienie oraz czynność narządów układu
trawiennego, oddechowego i moczowo-płciowego / nie jest wymagana znajomość
przyczepów mięśni języka, podniebienia, gardła, krtani oraz krocza/.
Najczęstsze wady rozwojowe narządów.
Czas wykłuwania się zębów mlecznych i stałych.
Zstępowanie gruczołów płciowych.
Pozostałości embrionalnych narządów moczowo-płciowych.
Otrzewna – rozwój, budowa, znaczenie, topografia. Zachyłki otrzewnej.
Śródpiersie – ograniczenie, podział, zawartość.
Opłucna – budowa, unaczynienie i unerwienie, topografia.
Gruczoły dokrewne:
budowa, unaczynienie, topografia, czynność. Hormony. Korelacja gruczołów.
Narządy zmysłów :
budowa, lokalizacja, unerwienie, unaczynienie oraz czynność narządów:
wzroku, przedsionkowo-ślimakowego, powonienia, smaku oraz czucia
powierzchownego i głębokiego /nie jest wymagana znajomość przyczepów mięśni:
gałki ocznej, tarczkowych oraz kosteczek słuchowych/.
Ciecz wodnista, śródchłonka i przychłonka: pochodzenie, drogi odpływu.
Angiologia:
Serce – budowa, umocowanie, stosunki topograficzne, unaczynienie, unerwienie,
czynność. Wady rozwojowe. Miejsca osłuchiwania zastawek. Pole
bezwzględnego i względnego stłumienia serca.
Osierdzie – budowa, umiejscowienie, stosunki topograficzne.
Krążenie małe i duże. Krążenie płodowe.
Budowa i czynność ściany naczyń krwionośnych.
Znajomość początku, przebiegu, zakończenia oraz gałęzi niżej wymienionych tętnic:
pnia płucnego i tętnic płucnych, aorty, pnia ramienno-głowowego, tętnicy szyjnej
wewnętrznej , zewnętrznej i wspólnej, podstawnej, podobojczykowej, pachowej,
ramiennej, promieniowej, łokciowej, biodrowej wspólnej, wewnętrznej i zewnętrznej,
udowej, podkolanowej, piszczelowej przedniej i tylnej, grzbietowej stopy, pnia
trzewnego , krezkowej górnej i dolnej.
Znajomość sieci grzbietowej nadgarstka, łuku dłoniowego powierzchownego i głębokiego
oraz łuku podeszwowego /położenie, gałęzie tworzące i gałęzie odchodzące/ a także
sieci stawowej kolana i łokcia /położenie, dopływy/.
Pozostałe tętnice – początek, położenie, obszar zaopatrzenia.
Znajomość początku, przebiegu, zakończenia i dopływów niżej wymienionych żył:
głównej górnej i dolnej, ramienno-głowowych, nieparzystych, szyjnej wewnętrznej,
podobojczykowej, wrotnej oraz żył powierzchownych kończyny górnej i dolnej.
Pozostałe żyły – położenie, obszar drenowania, zakończenie. Zatoki opony twardej –
położenie, ujście.
Sploty żylne – położenie, drogi odpływu krwi.
Zespolenia między krążeniem wewnątrz- i wewnątrzczaszkowym.
Zespolenia między układem żyły wrotnej a układem żył głównych.
Zespolenia między obu żyłami głównymi.
Układ chłonny:
Budowa ściany naczyń chłonnych.
Przewód piersiowy – początek, przebieg, położenie, zakończenie.
Położenie pozostałych głównych pni chłonnych: lędźwiowych, jelitowych,
oskrzelowo-śródpiersiowych, podobojczykowego, szyjnego i przewodu chłonnego
prawego.
Naczynia chłonne głowy, kończyny górnej, klatki piersiowej, brzucha i miednicy
oraz kończyny dolnej – z jakich okolic odprowadzają limfę i dokąd uchodzą.
Lokalizacja grup węzłów chłonnych głowy i szyi, kończyny górnej i dolnej, klatki piersiowej,
brzucha i miednicy , z jakich okolic dochodzą do nich naczynia doprowadzające i
dokąd podążają naczynia odprowadzające.
Czynniki warunkujące przepływ limfy.
Centralny układ nerwowy:
ogólna budowa, podział ontogenetyczny.
Znajomość budowy zewnętrznej i wewnętrznej mózgowia i rdzenia kręgowego,
ośrodki i drogi nerwowe rdzenia kręgowego, jądra i drogi nerwów czaszkowych,
ośrodki i drogi układu pozapiramidowego, tworu siatkowatego oraz móżdżku, ośrodki
i drogi międzymózgowia.
Lokalizacja czynności w korze mózgu. Drogi mózgu. Opony mózgowia i rdzenia
kręgowego. Zbiorniki podpajęczynówkowe. Płyn mózgowo-rdzeniowy: miejsce
wytwarzania, ilość, drogi odpływu, znaczenie. Naczynia mózgowia i rdzenia
kręgowego.
Układ nerwowy obwodowy:
ogólna budowa nerwów, budowa nerwów rdzeniowych.
Budowa i topografia splotów: szyjnego, ramiennego i lędźwiowo-krzyżowego.
Znajomość miejsca odejścia, pochodzenia włókien, topografii oraz obszaru unerwienia
następujących nerwów:
przeponowego, pachowego, mięśniowo-skórnego, pośrodkowego, łokciowego,
promieniowego, zasłonowego, udowego, pośladkowego górnego i dolnego,
kulszowego, strzałkowego wspólnego i piszczelowego. Pozostałe nerwy rdzeniowe –
miejsce odejścia, położenie i obszar unerwienia.
Nerwy czaszkowe: miejsce wyjścia z mózgowia oraz z czaszki, przebieg w zatoce
jamistej, położenie w szczelinie oczodołowej górnej, lokalizacja zwojów.
Znajomość topografii, rozgałęzień i zakresu unerwienia niżej wymienionych nerwów
czaszkowych:
błędnego, językowo-gardłowego, twarzowego i gałęzi nerwu trójdzielnego.
Pozostałe nerwy czaszkowe – położenie, zakres unerwienia.
Znajomość unerwienia skóry oraz stawów kończyn.
Układ nerwowy autonomiczny:
właściwości budowy układu autonomicznego, podział, lokalizacja ośrodków
w centralnym układzie nerwowym, zwoje i sploty układu autonomicznego.
Uwagi kliniczne:
I semestr
złamanie końca bliższego kości ramiennej, złamanie kości promieniowej i łokciowej, złamanie
obojczyka i zwichnięcia stawów barkowo-obojczykowego i mostkowo-obojczykowego, zwichnięcia
stawu ramiennego, schorzenia mankietu rotatorów, zespół kanału nadgarstka, tabakierka anatomiczna,
uszkodzenie nerwu piersiowego długiego, nerwu promieniowego, pośrodkowego i łokciowego, urazy
splotu ramiennego, rak gruczołu sutkowego, pomiar ciśnienia krwi, wkłucie dożylne, rozszczep
kręgosłupa, skolioza, kifoza, lordoza, osteoporoza, pobieranie szpiku kostnego z mostka, złamania
żeber, drenaż klatki piersiowej, obrazowanie płuc, bronchoskopia, nowotwór płuca, zapalenie
osierdzia, wysięk osierdziowy, zaciskające zapalenie osierdzia, wady zastawkowe, choroba wieńcowa,
najczęstsze wrodzone wady serca, osłuchiwanie serca, dostęp do żyły głównej dolnej przez żyłę
główną górną, koarktacja aorty, nieprawidłowości łuku aorty, chrypka, półpasiec, rak przełyku,
pęknięcie przełyku, biopsja szpiku kostnego, złamanie miednicy, przepukliny przeponowe,
endoskopia, uchyłek Meckela, rak żołądka, defekacja i badanie per rectum, kamienie żółciowe,
kamienie i rak dróg moczowych, przeszczep nerek, nowotwory jądra, wazektomia, nowotwory
gruczołu krokowego, rak jajnika, usunięcie macicy, podwiązanie jajowodów, rak macicy, zagłębienie
odbytniczo-maciczne, blokada nerwu sromowego, dializa otrzewnowa i szerzenie się chorób poprzez
otrzewną, marskość wątroby, żylaki odbytu, złamania kości udowej, koślawa deformacja palucha,
badanie stawu kolanowego, iniekcje domięśniowe, unaczynienie głowy i szyjki kości udowej, choroby
naczyń obwodowych.
II semestr
złamania sklepienia czaszki i krwiak nadtwardówkowy, złamania z wgłobieniem, złamania otwarte,
złamania w okolicy pterionalnej.(Gray 38), zwichnięcie żuchwy (Moryś 122), zapalenie wyrostka
sutkowego (Gray 114), wyciek płynu mózgowo-rdzeniowego (Moryś 112), ciemiączka( Moryś 119),
rozerwanie więzadła poprzecznego (Moryś T I 101), obrazowanie głowy(Gray 37, 38), powikłanie
złamania oczodołu (Gray 274), przestrzenie międzypowięziowe głowy i szyi (Gray 155), patologia
tarczycy, usunięcie tarczycy (Gray 169), porażenie nerwu twarzowego (Gray 79), uszkodzenie nerwu
XII (Gray 139), ślinianki (Gray 72), neuralgia nerwu V (Gray 80), tracheotomia, (Gray 208)
konikotomia (Gray 15), uszkodzenie skóry głowy (Gray 84), dostępy do żył centralnych (Gray 155),
tętno żylne szyi (Gray 163), odpływ chłonki z głowy i szyi (Gray 185), zespół Hornera (Gray 89),
badanie oka, uszkodzenie nerwów zaopatrujących mięśnie otoczenia gałki ocznej(Gray 98), jaskra
i zaćma (Gray 105), badanie ucha, perforacja błony bębenkowej (Gray 111), uszkodzenia nerwów
czaszkowych (Gray 62), uszkodzenia kory mózgu (365-378 Fix), stwardnienie rozsiane – choroby
demielinizacyjne, choroba Huntingtona i dyskinezy (342-343Fix), guzy przysadki mózgowej (Gray
275), choroba Parkinsona (342Fix), zaburzenia czynności móżdżku (252-254Fix), nakłucie lędźwiowe
i podpotyliczne, wodogłowie i wady wrodzone OUN (73-76 Fix). Zapalenie opon, guzy mózgu(Gray
43, 44), Angiografia i zaburzenia naczyń mózgowych, udar niedokrwienny i krwotoczny, krwiaki nadi podtwardówkowe, krwawienie podpajęczynówkowe, prawo Monro – ciasnota wewnątrzczaszkowa
(47-50 Fix), ocena krwiaków (Gray 53,54), udar mózgu, tętniaki wewnątrzczaszkowe (Gray 48),
uszkodzenia dróg nerwów rdzeniowych (128-129Fix.), uszkodzenie ośrodkowych neuronów
ruchowych ( objaw Babińskiego) vs uszkodzenie obwodowych neuronów ruchowych (128-129 Fix),
zespól Brown-Sequarda (140-141 Fix), przepuklina jądra miażdżystego (144-145 Fix), zespół BrownSequarda (140-141Fix), uszkodzenia dróg nerwów czaszkowych, uszkodzenie dróg nerwów
czaszkowych, ośrodkowe i odwodowe uszkodzenie nerwu VII ( porażenie i objaw Bella) (220 Fix),
zespół Hornera (128Fix), afazja ruchowa Broki, afazja Wernickego (371-372 Fix), zespól Hornera
(128 Fix), zaburzenia czynności móżdżku (252-254Fix), choroba Parkinsona, choroba Huntingtona
(342-343 Fix), szlaki nerwowe(Fix 359, 360), ocena urazu głowy, skala Glasgow (Gray 54)