zomr

Neuroinfekcje
• Podział anatomiczny:
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
- zapalenie mózgu
- zapalenie rdzenia
Zapalenie opon a zapalenie mózgu
• Budowa układu nerwowego sprawia, że
zapalenie mózgu wiąże się z mniej lub
bardziej nasilonym zajęciem przez proces
zapalny opon mózgowo-rdzeniowych. Z
tego powodu zapaleniu mózgu towarzyszą
zawsze objawy zapalenia opon mózgowordzeniowych.
Zapalenie opon a zapalenie
mózgu- objawy
• Objawy podrażnienia opon mózgowordzeniowych i senność odzwierciedlają
zapalenie opon, podczas gdy zaburzenia
behawioralne i poznawcze, ogniskowe
deficyty neurologiczne oraz napady
padaczkowe są następstwem zaburzenia
czynności mózgu.
Neuroinfekcje OUN
•
-
Podział ze względu na etiologię:
zakażenia bakteryjne,
wirusowe
pasożytnicze
grzybicze
w przebiegu odczynów alergicznych
Etiologia związana z wiekiem pacjenta
•W
wieku noworodkowym najistotniejsze patogeny to:
E. coli, gronkowce, paciorkowce, N. meningitidis, Proteus,
Listeria monocytogenes
• Od 2 miesiąca życia zaczynają dominować:
L. monocytogenes i N. meningitidis;
• Od 4 miesiąca życia w naszym kraju zdecydowanie
dominuje: N. meningitidis (45% zakażeń) w dalszej
kolejności H. influenzae (24%) i Str. pneumoniae (21%),
pozostałe bakterie są stwierdzane sporadycznie5.
(Dr n. med.. Ewa emich-Widera, prof.. E. Marszał, prof.. W. Służewski- 2004)
Objawy i
przebieg
H. influenzae
N. meningitidis
Str. pneumoniae
Występowanie w
przebiegu
zapalenia dróg
oddechowych
Zapalenie płuc,
zapalenie ucha
środkowego
20-93%
Zapalenie gardła
(ropna angina) i
krtani
*wybroczyny na
skórze
Zapalenie płuc,
zapalenie ucha
środkowego
20-30%
Gorączka
++
+++
++
Dynamika choroby Wydłużony
w I fazie
początek 12-48h
Piorunujący
przebieg 6-18h
Powolniejszy
przebieg I fazy
12-24h
Niewydolność
krążenia, DIC
+, 7-71%
++17%, ++30%
+3%
Ból głowy
3-6%
++30%
+
7%
26-76%
Drgawki
Objawy i
przebieg
H. influenzae
N. meningitidis
Str. pneumoniae
Nawrót w 24h po
zakończeniu
antybiotykoterapii
5-35%
0
35% u chorych po
splenektomii
Następstwa
neurologiczne
3-8%
7%
45-56%
Zaburzenia słuchu
10,5%
31-45%
Zgon
1,7-3,3%
29%
Etiologia wirusowa a charakterystyczne
cechy kliniczne
• Zakażeniom wirusowym nierzadko towarzyszy
wysypka skórna,
• zapalenie ślinianki przyusznej (świnka),
• objawy z przewodu pokarmowego w razie
zakażenia enterowirusami,
• a objawy z górnych dróg oddechowych mogą się
wiązać z zapaleniem mózgu wywołanym
wirusem grypy lub HSV-1
Kiedy podejrzewać?
• w przypadku choroby gorączkowej przebiegającej z
bólem głowy, zaburzeniami świadomości i objawami
zaburzenia czynności mózgu, które można podzielić na
cztery kategorie:
• -zaburzenia czynności poznawczych (nagłe zaburzenia
pamięci, mowy, orientacji itp.),
• -zmiany zachowania (dezorientacja, omamy, psychoza,
zmiany osobowości, pobudzenie),
• -ogniskowe ubytki neurologiczne (zaburzenia mowy,
niedowład połowiczy)
• -napady padaczkowe
Objawy kliniczne bzomr u
noworodków i niemowląt
• Gorączka (występuje u około 50% )
• Senność (rzadziej niepokój - 1/3 chorych) aż do głębokich zaburzeń
świadomości (śpiączka)
• Drgawki u około 40% niemowląt
• Obniżone napięcie mięśniowe
• Przeczulica
• Napięte, tętniące ciemię (u 20-30% chorych)
• Zaburzenia oddychania
• Objawy ogniskowe: niedowłady, drgawki ogniskowe
• Objaw Flatau (pozostałe przedmiotowe objawy oponowe występują
w tej grupie wiekowej rzadko)
• Objawy niespecyficzne: żółtaczka, brak łaknienia; wymioty i/lub
biegunka
Objawy kliniczne bzomr u
starszych dzieci
• Gorączka, ból głowy, nudności wymioty,
światłowstręt
• Drgawki
• Zmiana normalnej aktywności i/lub
niewielkie zaburzenia świadomości aż do
splątania i śpiączki
• Objawy ogniskowe niedowłady nerwów
czaszkowych, kończyn
Objawy kliniczne bzomr u
starszych dzieci
• Objawy oponowe w badaniu:
 sztywność karku,
 Objaw Brudzińskiego (górny, dolny)
 Kerniga
 Objaw Flatau
MENINGISMUS : sztywność karku + światłowstręt
+ ból głowy (zomr, krwawienie, inne infekcje…)
Laboratorium
PMR w BZOMR
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Cytoza 1000-5000 (<100, > 10.000)
80-95% neutrofile (też monocytarna)
↑ białko, zmniejszenie stężenia Cl, barwa: nieprzejrzysty, żółty
Glukoza (PMR/surowica) ≤ 0,4 (> 2 m-ca życia) : 80% czułość i 98% swoistość
(donoszone noworodki ≤ 0,6) Glukoza w pmr ~ glukoza w surowicy 30-90’ przed NL
Dodatnie posiewy – 70-85% (bez uprzedniej antybiotykoterapii)
↑ stężenia mleczanów > 4,2 mmol/l (30 mg/dl)
Szybkie testy lateksowe mogą wykryć antygeny polisacharydowe takich
bakterii jak N. meningitidis, Str. pneurmoniae, H. influenzae, E. coli
i paciorkowce grupy B (charakteryzują się one bardzo dużą swoistością,
mniejszą czułością).
Posiew pmr - może wskazać wzrost bakterii (należy pamiętać o bardzo
starannej współpracy technicznej z pracownią mikrobiologiczną w zakresie
pobierania, przechowywania transportu materiału
Preparat bezpośredni: dodatni wynik barwienia metodą Gramma lub metodą
Ziehla i Nielsena.
Test
Etiologia
bakteryjna
Etiologia
wirusowa
Etiologia
grzybicza
Gruźlica
Ciśnienie
PMR
Zwykle ↑
Zwykle N
różnie
różnie
Liczba
krwinek
białych
>lub = 1000/ul < 100/ul
różnie
różnie
Typ
leukocytów
Przewaga
komórek
wielojądrzastych
Przewaga
limfocytów
Przewaga
limfocytów
Przewaga
limfocytów
Glukoza
↓
Zwykle N
↓
↓↓
Białko
Zwykle ↑
N/ ↑
Zwykle ↑
Zwykle ↑
Badania molekularne pmr
• Badanie wysyłkowe do KOROUN
• Wykrywanie DNA N. meningitidis, S. pneumoniae, H. influenzae typ
b, S. agalactiae, L. monocytogenes, E. coli serotypu K1
• Wartość predykcyjna wyniku dodatniego < wartość predykcyjna wyniku
ujemnego (100%) → przydatne do wykluczenia BZOMR/ zakończenia/
niepodjęcia antybiotykoterapii
• Próbki muszą być podane od pacjenta jak najwcześniej, nie później
niż w ciągu 72h od włączenia antybiotykoterapii
Informacje dodatkowe
• W każdym przypadku podejrzenia zomr MUSI być pobrana
krew (posiew)
• W przypadku zomr krew i pmr pobrany od chorego należy
jednocześnie zachować do badań genetycznych (typowanie
szczepu)
• Jeśli wynik preparatu bezpośredniego oraz hodowli jest
ujemny po 24h od pobrania materiału, próbki przeznaczone do
badań molekularnych należy przesłać do KOROUN
Skrwawiona punkcja lędźwiowa (20%)
• Bez wpływu na posiew
• Może dać fałszywie ujemny wynik PCR
• Negatywny wpływ na pleocytozę
• WBC: RBC ≤ 1: 100 → wykluczenie zomr? (Pediatrics
2003)
Nakłucie lędźwiowe
(Wskazania terapeutyczne i
diagnostyczne)
1. Podejrzenie zakażenia OUN
2. Podejrzenie krwawienia do
przestrzeni
podpajęczynówkowej
3. Podejrzenie ch
autoimmunologicznej OUN
4. Podejrzenie
ch.metabolicznej OUN,
zwł.leukodystrofii
5. Podejrzenie neuropatii
6. Napady drgawkowe o
niejasnej etiologii
7. Drgawki gorączkowe- gdy
przypuszcza się, że
związane z zakażeniem OUN
8. Inne choroby OUN…
Igły jednorazowego użytku :
idealnie krótka, ostra, krótko ścięta,
mała średnica, z plastikową
przeźroczystą końcówką
Noworodki i niemowlęta 3,75 cm /
22G / 24 G
Dzieci młodsze 6,25 cm / 22 G
Starsze 8,75 cm / 22 G / 20 G
Mandryn ! (zespół popunkcyjny, guz
dermoidalny rdzenia)
Jałowe gaziki, rękawiczki,
obłożenie pola, środek do
odkażania pola (najlepiej na bazie
alkoholu, bez jodu), probówki
Przeciwwskazania do nakłucia lędźwiowego
• objawy wzmożonego ciśnienia wewnątrz- czaszkowego
(BEZWZGLĘDNE P-WSK: odmóżdżeniowe ułożenie dziecka,
toniczne uogólnione drgawki, nierówność źrenic i brak ich reakcji na
światło z towarzyszącymi zaburzeniami oddychania –
hiperwentylacją, oddechem Cheyne-Stokesa, bezdechami)
• zakażenie tkanek w okolicy w której powinno być wykonane
• wady rozwojowe kręgosłupa i rdzenia kręgowego
• zaburzenia krzepnięcia krwi
• niewydolność krążeniowa i/lub oddechowa (przygięcie dziecka do nl
może spowodować hipoksemię, a nawet zatrzymanie akcji serca)
Objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego
u niemowląt
• Nadmierne napięcie i uwypuklenie ciemienia przedniego.
„Rozejście” się szwów czaszkowych (Różnicować: z
obrzękiem tkanki podskórnej, wynaczynieniem z żyły,
krwawieniem pod czepcem)
• Wymioty, zaburzenia łaknienia, senność
• Płacz ostry, przenikliwy
Objawy wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego
u dzieci
• Zmiana zachowania, apatia, senność, rozdrażnienie
• Wymioty
• Obrzęk tarczy nerwu wzrokowego (czas!)
• Bradykardia
• Zaburzenia oddychania
• Podwyższone ciśnienie tętnicze
TK
• Bardzo ważne znaczenie ma badanie obrazowe
mózgu, najlepiej metodą rezonansu
magnetycznego. Nakłucie lędźwiowe można
wykonać bezpośrednio po badaniu obrazowym,
jeżeli neuroobrazowanie jest dostępne od razu.
Nie należy jednak opóźniać nakłucia
lędźwiowego, poza wyjątkowymi przypadkami,
gdy badanie neuroobrazowe nie może być
wykonane natychmiast.
(European Journal of Neurology 2010)
TK
• Cechy obrzęku mózgu w TK:
-boczne przemieszczenie struktur środkowych
mózgu,
-brak zbiorników skrzyżowania nerwów
wzrokowych czy zbiorników podstawy,
-zwężenie komory IV
-zaciśnięcie górnych zbiorników móżdżkowych
i blaszki czworaczej
Objawy zespołu wklinowania
• Wklinowanie migdałków móżdżku do otworu
potylicznego:
• sztywność karku, odchylenie głowy ku tyłowi
• zaburzenia świadomości
• zaburzenia spojrzenia ku górze
• zaburzenia oddychania, zaburzenia krążenia
• niedowład nerwów czaszkowych IX-XII
Objawy zespołu wklinowania
Wklinowanie haka hipokampa pod namiot móżdżku:
• narastające zaburzenia
świadomości
• rozszerzenie źrenicy i brak jej
reakcji na światło, niedowład
połowiczy
• niedowidzenie połowicze
jednoimienne przeciwstronne
(niemożliwe do oceny)
• RR ↑, tętno ↓
• Zaburzenia oddychania
• sztywność odmóżdżeniowa
- narastające zaburzenia
świadomości
- zwężenie lub rozszerzenie
źrenic
- zaburzenia spojrzenia ku
górze
- zaburzenia oddychania
- zaburzenia krążenia
- sztywność odmóżdżeniowa
Kanony leczenia BZOMR:
– postawienie rozpoznania lub podejrzenie
BZOMR
– ustalenie zasad antybiotykoterapii
– rozpoznanie i leczenie wstrząsu
– rozpoznanie i leczenie podwyższonego
ciśnienia wewnątrzczaszkowego
– leczenie płynami
Leczenie objawowe
• Leki przeciwobrzękowe: Mannitol w dawce
0,25-0,5-1,0-1,5-2,0 g substancji
suchej/kg/dawkę 3-4x dziennie
• Diuretyki: Furosemid
• Glikokortykosteroidy*
• Leki przeciwdrgawkowe
• NLPZ
• Monitorowanie diurezy, restrykcja płynów
Restrykcja płynów
• ograniczenie do do ok. ¾ dobowego
zapotrzebowania
• Obniżenie dobowego zapotrzebowania do
50-60ml/kg/dz
Glikokortykosteroidymechanizm działania
• Korzystny wpływ GKS wynika ze:
-zmniejszenia odczynu zapalnego toczącego się w
przestrzeni podpajęczynówkowej i tkance nerwowej
mózgu przylegającej do opony miękkiej,
-co zmniejsza obrzęk mózgu oraz
-obniża ciśnienie wewnątrzczaszkowe,
-poprawia krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego i
zmniejsza ryzyko zmian niedokrwiennych w ośrodkowym
układzie nerwowym (OUN).
Glikokortykosteroidy we wspomagającym
leczeniu BZOMR
• Nie zaleca się natomiast przedłużania leczenia
GKS ponad 3-5 dni, GKS stosowane dłużej
-zmniejszają odpowiedź zapalną,
-pogarszają penetrację antybiotyków do OUN,
(może to wydłużyć czas wyjałowienia płynu
mózgowo-rdzeniowego, a co za tym idzie utrudnić lub nawet uniemożliwić eradykację
zakażenia)
Antybiotykoterapia
•
Niepomyślny przebieg choroby koreluje z większym stężeniem antygenów /
większą liczbą drobnoustrojów w pm-r (MP 2005)
•
Ustalenie zasad antybiotykoterapii oparte jest w początkowym okresie
leczenia, a także wtedy, gdy nie udaje się ustalić czynnika etiologicznego
−na wskazaniach empirycznych
•
Leczenie antybiotykami oparte jest o stosowanie cefalosporyn III generacji,
tylko u najmłodszych niemowląt (ze względu na możliwość BZOMR na tle
zakażenia Listeria monocytogenes) stosowana jest (w skojarzeniu)
ampicylina.
Leczenie celowane : dorośli- wynik barwienia Grama, dzieci – wynik
posiewu
•
• „W początkowej fazie leczenia należy przyjąć
założenie, że oporność jest bardzo prawdopodobna”
MP2005/05
Grupa pacjentów
Prawdopodobna etiologia
Zalecane antybiotyki
noworodki
E. coli, Streptococcus agalactiae, Listeria
monocytogenes, Klebsiella sp. i inne
Gram-ujemne pałeczki jelitowe
ampicylina + cefotaksym
albo
ampicylina + aminoglikozyd
(ampi lub piperacylina + cef III,
Rudkowski)
(cefotaksym+ wanko+ ampi,
Dzierżanowska)
niemowlęta 1.-3. mż
N. meningitidis, H. influenzae typu b i
S. pneumoniae + niekiedy patogeny z
grupy 1
cefotaksym albo
ceftriakson +
wankomycyna
od 3. mż. do 5. rż.
N. meningitidis, H. influenzae typu b
i S. pneumoniae
od 5. rż.
N. meningitidis i S. pneumoniae
zakażenia szpitalne u noworodków
Stany
przebiegające z
urazem czaszki
złamanie podstawy czaszki
gronkowce, Gram-ujemne pałeczki
jelitowe i P. aeruginosa
S. pneumoniae, H. influenzae,
grupa A paciorkowców beta-
ceftazydym +
wankomycyna
cefotaksym albo ceftriakson +
wankomycyna
hemolizujacych
uraz penetrujący
po zabiegach
neurochirurgicznych
"zastawkowe" zakażenia
OUN
gronkowce (Staphylococcus
aureus i szczepy
koagulazoujemne, zwłaszcza
Staphylococcus epidermidis),
tlenowe Gram-ujemne pałeczki
jelitowe (w tym P. aeruginosa)
tlenowe Gram-ujemne pałeczki
jelitowe (w tym P. aeruginosa)
gronkowce (Staphylococcus
aureus i szczepy
koagulazoujemne, zwłaszcza
Staphylococcus epidermidis)
gronkowce (Staphylococcus
aureus i szczepy
koagulazoujemne, zwłaszcza
Staphylococcus epidermidis),
tlenowe Gram-ujemne pałeczki
jelitowe (w tym P. aeruginosa)
cefepim + wankomycyna albo
ceftazydym + wankomycyna,
albo meronem +
wankomycyna
cefepim + wankomycyna albo
ceftazydym + wankomycyna,
albo meronem +
wankomycyna
cefepimb + wankomycyna
albo ceftazydymb +
wankomycyna, albo
meronemb + wankomycyna
Leczenie zalecane po ustaleniu etiologii i oznaczeniu lekowrażliwości
Drobnoustrój, wrażliwość
Leczenie z wyboru
Leczenie alternatywne
Neisseria meningitidis
wrażliwe na penicylinę (MIC <0,1
ceftriakson, cefotaksym,
benzylopenicylina
µg/ml)
chloramfenikol
o zmniejszonej wrażliwości na
penicylinę (MIC 0,1-1 µg/ml)
chloramfenikol, fluorochinolony,
ceftriakson albo cefotaksym
meropenem
Listeria
monocytogenes
ampicylina albo benzylopenicylinad
trimetoprim + sulfametoksazol,
(+/- gentamycyna, Dzierżanowska)
meropenem
Streptococcus
agalactiae
ampicylina albo benzylopenicylina d
(+/- gentamycyna, Dzierżanowska)
ceftriakson albo cefotaksym
Leczenie zalecane po ustaleniu etiologii i oznaczeniu lekowrażliwości
Drobnoustrój, wrażliwość
Leczenie z wyboru
Leczenie alternatywne
E. coli i inne Gram-ujemne
pałeczki jelitowee
cefotaksymd albo ceftriaksond (+/gentamycyna, Dzierżanowska)
aztreonam, fluorochinolony
G(-) : ESBL (+) i Enterobacter sp, Citrobacter
sp, Serratia marc.
meropenem (IDSA)
*Salmonellowe ZOMR
(Dzierżanowska)
Chloramfenikol lub cefotaksym +/-
Pseudomonas aeruginosa, e
Cefepim albo ceftazydym
(+/- gentamycyna, Dzierżanowska)
Haemophilus influenzae
aminoglikozyd
aztreonamd, cyprofloksacynad,
meropenemd
ceftriakson, cefotaksym, cefepim,
szczepy
Ampicylina6
chloramfenikol, fluorochinolony
beta-laktamazo(-)
cefepim, chloramfenikol, fluorochinolony
szczepy beta-laktamazo(+)
ceftriakson albo cefotaksym
(cipro)
Leczenie zalecane po ustaleniu etiologii i oznaczeniu lekowrażliwości
Drobnoustrój, wrażliwość
Leczenie z wyboru
wrażliwe na metycylinę
nafcylina, oksacylina (niezarejestrowane
w Polsce – dostępna kloksacylina)
(cefotaksym + netromycyna,
wgKl.Ped.11/2)
oporne na metycylinę
Wankomycynaf
Staphylococcus aureus
7
Leczenie alternatywne
wankomycyna, meropenem
trimetoprim + sulfametoksazol linezolid
(wanko + netromycyna, Kl.Ped 11/2)
Staphylococcus
epidermidis
Enterococus spp. wrażliwe na
wankomycynaf
ampicylina + gentamycyna
ampicylinę
oporne na ampicylinę
oporne na ampicylinę i wankomycynę
* Gdy
ujemny wynik
posiewu (Dzierżanowska)
wankomycyna + gentamycyna
linezolid
cefotaksym + aminoglikozyd
linezolid
Leczenie zalecane po ustaleniu etiologii i oznaczeniu lekowrażliwości
Rzadziej występujące postacie zapaleń opon mózgowych
Drobnoustrój, wrażliwość
Leczenie z wyboru
Leczenie alternatywne
Neuroborelioza
ceftriakson lub cefotaksym
penicylina G w maksymalnych
dawkach, makrolidy w leczeniu
boreliozy można stosować tylko w
przypadku uczulenia na inne
antybiotyki beta-laktamowe
Beztlenowce
dwa antybiotyki (cefalosporyna III lub
IV gen. + meropenem) +
metronidazol
Grzybicze zakażenia
OUN
amfoterycyna B
+
5-fluorocytozyna lub fluconazol
(worikonazol w aspergillozie)
Gruźlicze zakażenie OUN
INH+RMP+PZA+SM
(2 m-ce)
+INH+RMP (4-9 m-cy)
Dawki antybiotyków
wiek
antybiotyk
dawka
<1 m-ca urodzony o
czasie
Ampicylina
Cefotaksym
Gentamycyna
4 x 50mg/kg/dawka
4 x 50 mg/kg/dawka
3 x 2,5 mg/kg/dawka
32-35 Hbd
>35 Hbd
Genta
Genta
4 mg/kg/dzień
5 mg/kg/dzień
1-24 mies.
Wanko
Ceftriakson
Cefotaksym
4 x 15 mg/kg/dawka
2 x 50 mg/kg/dawka
3 x 75-100 mg/kg/dawka
Maksymalna dobowa dawka leku: Cefotaksym 3 g, Cefrtiakson 4 g, Ampicylina 3 g,
Ceftazydym 6 g, Wankomycyna 2 g.
Długotrwałość leczenia antybiotykami zależy od czynnika etiologicznego
•
•
•
•
•
•
Neisseria meningitidis 7 – 10
Haemophilus influenzae 7 – 10
Streptococcus pneumoniae 10 – 14
Streptococcus agalactiae 14 – 21
Tlenowe gram-ujemne bakterie 21
Listeria monocytogenes 21
Zasady chemioprofilaktyki /KOROUN/
CHEMIOPROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ MENINGOKOKOWYCH
•
•
•
•
•
profilaktyczne podanie antybiotyku osobom z bliskiego otoczenia chorego
(oraz, w pewnych przypadkach, samemu choremu), ma za zadanie likwidację
potencjalnego nosicielstwa nosogardłowego N. meningitidis w celu
zmniejszenia ryzyka wystąpienia wtórnych przypadków zakażeń
wdrożyć u najbliższych kontaktów osoby chorej jak najszybciej od momentu
zachorowania, najlepiej w ciągu pierwszych 24 godzin.
pobieranie wymazów z nosogardła nie jest rutynowo zalecane, ale może być
pomocne.
pobranie wymazów nie powinno wpływać na opóźnienie wdrożenia
chemioprofilaktyki
zastosowanie chemioprofilaktyki jest zasadne do 2 tygodni od faktycznej daty
wystąpienia zachorowania.
Zasady chemioprofilaktyki
CHEMIOPROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ MENINGOKOKOWYCH
komu ?
•
wszystkim osobom, które w ciągu 7 dni poprzedzających zachorowanie
miały bliski kontakt z chorym, czyli:
- domownikom zamieszkującym razem z chorym,
- osobom będącym z chorym w kontakcie intymnym
- osobom śpiącym w tej samej sali sypialnej, co chory (uczniom /studentom
/żołnierzom /funkcjonariuszom),
- studentom dzielącym z chorym tę samą kuchnię w akademiku,
- osobom, które miały krótkotrwały kontakt z chorym, o ile miały one
bezpośredni kontakt z wydzielinami z dróg oddechowych chorego tuż przed
i w trakcie przyjmowania go do szpitala,
- osobom przeprowadzającym resuscytację usta-usta, intubację i odsysanie.
•
Chemioprofilaktyka powinna również objąć pacjenta przed wypisaniem ze
szpitala, o ile nie był leczony ceftriaksonem.
Zasady chemioprofilaktyki
CHEMIOPROFILAKTYKA ZAKAŻEŃ MENINGOKOKOWYCH
co ?
•
RIFAMPICYNA – może być stosowana we wszystkich grupach wiekowych i
powinna być podawana doustnie przez dwa dni, co 12 godzin (łącznie
cztery dawki). Dawkowanie:
- u dorosłych – dawka 600 mg, dwa razy dziennie przez dwa dni
- u dzieci od 1 miesiąca życia – dawka 10 mg/kg wagi ciała (maksymalnie 600
mg), dwa razy dziennie przez 2 dni
- u dzieci do 1 miesiąca życia – dawka 5 mg/kg wagi ciała, dwa razy dziennie
przez dwa dni.
• CIPROFLOKSACYNA - może być stosowana wyłącznie u dorosłych
(powyżej 18 roku życia) i powinna być podawana doustnie, w jednej dawce
500 mg.(Książyk Kl.Ped.2006/5: pow.12 rż)
• CEFTRIAKSON – może być stosowany we wszystkich grupach wiekowych
i powinien być podawany domięśniowo lub dożylnie, w jednej dawce.
Dawkowanie:
- u dorosłych i młodzieży powyżej 15 roku życia – dawka 250 mg,
- u dzieci do 15 roku życia – dawka 125 mg.
CHEMIOPROFILAKTYKA W ZAKAŻENIU S.PNEUMONIAE
•
•
Nie ma jednoznacznego stanowiska (S.pneumoniae rzadko jest przyczyną
zachorowań epidemicznych).
Można rozważyć w zbiorowiskach zamkniętych, zaleca się u dzieci z
anatomiczną lub czynnościową asplenią
RIFAMPICYNA 10 mg/kg/dobę w dwóch dawkach przez 2 dni
•
(KPed.11/2, KPed 14/4)
•
CHEMIOPROFILAKTYKA W ZAKAŻENIU HAEMOFILUS
INFLUENZAE
• RIFAMPICYNA Dawka 20mg/kg m.c. 1 x na dobę, max.600 mg, przez 4 dni
– wszyscy członkowie rodziny chorego, dzieci (mogą zachorować) i dorośli
(mogą być nosicielami patogennych szczepów), które z osoba chorą
spędziły > 4 godzin w ciągu co najmniej 5 z 7 dni przed początkiem
hospitalizacji oraz mieszkają z dziećmi poniżej 4 r.ż. nieszczepionymi lub
szczepionymi niekompletnie lub z dziećmi z zaburzeniami odporności,
niezależnie od ukończenia cyklu szczepień
- dzieci i dorośli przebywający w żłonkach i przedszkolach, jeśli w okresie 2
miesięcy wystąpiło co najmniej 2 lub więcej zachorowań inwazyjnych HiB
- dzieci leczone z powodu inwazyjnego zakażenia HiB, jeżeli w leczeniu nie
stosowano ceftriaksonu,
ponadto
- nieszczepione niemowlęta powinny być szczepione w pełnym kursie
− nieszczepione dzieci w wieku 12-48 miesięcy powinny otrzymać jedną dawkę
szczepionki
- dzieci, które otrzymały pełny cykl szczepień nie wymagają chemioprofilaktyki
(Z.Rudkowski, Pediatria, KlPed 2003/2, Kl.Ped.2006/5 , Kl.Ped 2006/4)
Opryszczkowe zapalenie
mózgu- objawy
• 2-7 dni objawy infekcji pseudogrypowej lub nieżytu górnych dróg
oddechowych (50% chorych)
• gorączka, bóle głowy, wymioty, dezorientacja
• objawy ogniskowe świadczące o zajęciu przez proces chorobowy
okolicy skroniowej lub czołowo-skroniowej, najczęściej pod postacią:
-halucynacji słuchowych, węchowych, wzrokowych,
-zaburzeń pamięci, splątania
-napadów drgawek ogniskowych
• głęboka śpiączka
• trudne do opanowania napady drgawek ogniskowych i uogólnionych
• występowanie niedowładu lub porażenia połowiczego(40% chorych)
Opryszczkowe zapalenie
mózgu- objawy
• W płynie m-rdz. dominuje pleocytoza limfocytarna (od kilkunastu
do kilkuset elementów w l mm³)
• W późniejszym okresie w płynie m.-rdz. obecne są plazmocyty oraz
makrofagi, będące wykładnikami martwicy w obrębie ośrodkowego
układu nerwowego
• Poziom białka nieco wzmożony, ale rzadko przekracza 1 g/l
• W zapisie elektroencefalograficznym na tle zaburzonej w różnym
stopniu czynności podstawowej występują charakterystyczne
okresowe kompleksy fal ostrych z okolicy skroniowej
• Tomografia komputerowa wykazuje znaczny obrzęk zajętych stanem
zapalnym okolic mózgu
Opryszczkowe zapalenie
mózgu- powikłania
• Śmiertelność wynosząca od 70 do 80%
• U dzieci, które przeżyły ostrą fazę choroby, stwierdza się w bardzo
wysokim odsetku (80-85%) objawy pozapalnego uszkodzenia
ośrodkowego układu nerwowego
• Stopień tych uszkodzeń jest różny, ale w większości przypadków
na tyle znaczny, że uniemożliwia normalny rozwój tych dzieci
• Obok różnego stopnia porażeń i niedowładów w obrębie kończyn,
padaczki pozapalnej oraz upośledzenia rozwoju intelektualnego,
obserwuje się powikłania charakterystyczne dla opryszczkowego
zapalenia mózgu w postaci zaburzeń pamięci i mowy