Lek roślinny - środek farmaceutyczny, którego głównym składnikiem

LEK ROŚLINNY
Lek roślinny - środek farmaceutyczny, którego głównym
składnikiem czynnym są zioła lub ich przetwory (ponad 60%
składu):



wysuszone surowce roślinne (liście, kwiaty, kora, owoce,
nasiona) lub odpowiednio skomponowane ich mieszanki
przygotowane do bezpośredniego użycia,
preparaty galenowe (nalewki, wyciągi, maceraty, odwary,
napary, syropy),
farmakologicznie czynne substancje (rutyna, kolchicyna,
tubokuraryna escyna)
Fitoterapia - uznana gałąź współczesnej medycyny, oparta na
lekach roślinnych o udokumentowanych naukowo
właściwościach leczniczych.
W przypadku równoczesnego stosowania leków roślinnych i
syntetycznych dochodzić może do interakcji leków (korzystne
lub niekorzystne następstwa kliniczne).
Rośliny lecznicze wykazujące działania niepożądane na układ
krążenia
• pokrzyk wilcza jagoda - tachykardia
• szałwia chińska czerwono korzeniowa - dysfunkcja płytek krwi
• arcydzięgiel chiński - zwiększona skłonność do krwawień
• wrotycz maruna - dysfunkcja płytek krwi
• czosnek - zwiększona skłonność do krwawień
• imbir lekarski - dysfunkcja płytek krwi, nadciśnienie
• miłorząb japoński - zwiększona skłonność do krwawień,
dysfunkcja płytek
• żeń-szeń - nadciśnienie
• ciemiernik – hipotonia, bradykardia
• lukrecja gładka - nadciśnienie, obrzęk płuc, kardiomiopatia
• przęśl chińska - udar, zawał serca, arytmia, nadciśnienie
Rośliny lecznicze wykazujące działanie krążeniowe:
• oleander - arytmia
Szałwia chińska czerwonokorzeniowa Radix Salviae
Miltiorrhizae
Rośliny zwiększające efekt przeciwkrzepliwy
antykoagulantów: kalina, rumianek pospolity, arcydzięgiel chiński,
kozieradka pospolita, czosnek pospolity, imbir lekarski, miłorząb
japoński, kasztanowiec zwyczajny
Arcydzięgiel chiński Angelica sinensis
Czosnek Allium sativum
Działanie: przeciwmiażdżycowe (hipolipemizujące i
antyagregacyjne), hipotensyjne, przeciwbakteryjne,
przeciwgrzybicze, antyoksydacyjne
Wskazania:
- hyperlipidemia, nadciśnienie tętnicze, miażdżyca
Rośliny zwiększające efekt moczopędny diuretyków:
Miłorząb japoński Ginkgo Biloba
Działanie:
•wazodylatacyjne (poprzez śródbłonek), regulujące aktywność
układu adrenergicznego, przeciwmiażdżycowe - uwalnianie
EDRF i PG, antyagregacyjne – hamowanie PAF,
antyoksydacyjne
Wskazania: choroby naczyniowo-mózgowe, zaburzenia pamięci
 groźne powikłania krwotoczne przy jednoczesnym
stosowaniu NLPZ, tiklopidyny, warfaryny
Rośliny zwiększające efekt hipotensyjny leków
przeciwnadciśnieniowych: mniszek lekarski, marchew zwyczajna,
Żeń-szeń Panax ginseng
Działanie: pobudzające, zwłaszcza OUN (zwiększenie stężenia
amin biogennych), pobudzające korę nadnerczy, nasilające
aktywność tarczycy, obniżające poziom glukozy we krwi
Wskazania: wyczerpanie fiz i psych, zmniejszona zdolność
koncentracji, rekonwalescencja, wzmożona aktywność fizyczna
Głóg Crataegus sp.Crataegus oxyacantha –g. dwuszyjkowy
Crataegus monogyna – g. jednoszyjkowy
pierwiosnek lekarski, ogórek siewny, mniszek lekarski,
skrzyp polny
Rośliny zwiększające działanie digoksyny: aloes, opium,
koniczyna łąkowa, dziurawiec zwyczajny
krwawnik pospolity, jemioła pospolita, konwalia majowa, arnika górska,
pieprz turecki
INNE LEKI ROŚLINNE
Morwa biała
 hamuje aktywność glukozydaz w jelicie cienkim
 zmniejsza poposiłkową hiperglikemię

działa hipolipemizująco
Dziurawiec zwyczajny
Działanie:
wewnętrznie – przeciwdepresyjnie, ściągająco i miorelaksacyjnie
zewnętrznie – ułatwiające gojenie ran
Ciemiernik Helleborus sp.
Kasztanowiec zwyczajny Aesculus hippocastanum
Ziołowe środki przeczyszczające
Jemioła pospolita Viscum album
•Środki pęczniejące (nasiona lnu - Semen lini, nasiona babki
jajowatej Mucofalk, otręby pszenne - Otrębuski)
•Alkaloidy antrachinonowe (kruszyna pospolita, szakłak pospolity
- Normolax), sennozydy (strączyniec wąskolistny - Xenna), olej
rycynowy
Konwalia majowa Convallaria maialis
Surowce roślinne działające leczniczo stosowane w
suplementach diety
Schorzenia górnych dróg oddechowych
Ziele tymianku (Thymi herba), Liść podbiału (Farfarae folium),
Liść, korzeń prawoślazu (Althaeae folium, radix), Kwiat lipy
(Tiliae flos), Kwiat, owoc bzu czarnego (Sambuci flos, fructus),
Liść szałwi (Salviae folium)
Zaburzenia trawienie
Ziele karczocha (Cynarae herba), Liść mięty (Menthae piperitae
folium), Owoc kopru włoskiego (Foeniculi fructus), Kwiat
rumianku (Matricariae flos), Owoc kminku (Carvi fructus),
Kłącze kurkumy (Curcumae rhizoma), Nasiona babki jajowatej
(Plantago ovatae semen), Nasiona lnu (Lini semen), Liść melisy
(Melisae folium)
Miażdżyca, hipercholesterolemia
Cebula czosnku (Allii sativi bulbus), Ziele karczocha (Cynarae
herba), Zielona herbata (Camelia sinensis)
Schorzenia układu krążenia
Owoc głogu (Crataegi fructus), Owoc dzikiej róży (Rosae
fructus), Cebula czosnku (Allii sativi bulbus), Olej z wiesiołka
(Oenotherae oleum)
Nadwaga, otyłość
Yerba mate (Ilex paraquanensis), Pu-erh (Camelia sinensis),
Guarana (Paulinia cupana), Nasiona babki jajowatej (Plantago
ovatae semen), Garcinia kambodżańska (Garcinia cambogia)
Zaburzenia metaboliczne – cukrzyca typu 2
Kora cynamonowca (Cinamomum cortex), Liść morwy białej
(Mori foliu), Owocnia fasoli (Phaseoli pericarpium), Nasiona
kozieradki (Fenugracei semen)
Niedowidzenie
Owoc borówki czernicy (Myrtilli fructus)
Schorzenia dermatologiczne
Ziele skrzypu (Equiseti herba), Ziele pokrzywy (Urtice herba),
Ziele owsa (Avenae herba), Ziele fiołka trójbarwnego (Violae
tricoloris herba), Kłącze perzu (Graminis rhizoma)
Zakażenia dróg moczowych
Owoc żurawiny (Oxycocci fructus), Korzeń pietruszki
(Petroselini radix), Kłącze perzu (Graminis rhizoma)
Nadpobudliwość, niepokój, zaburzenia snu
Liść melisy (Melisae folium), Szyszka chmielu (Lupuli stobilus),
Kwiat lawendy (Lavandulae flos), Ziele owsa (Avenae herba)
Wyczerpanie psychiczne i fizyczne
Korzeń żeń-szenia (Ginseng radix), Guarana (Paulinia cupana),
Korzeń eleuterokoka (Eleutherococci radix), Zielona herbata
(Camelia sinensis), Yerba mate (Ilex paraquanensis), Korzeń
różeńca górskiego (Rhodiolae roseae radix)
Przerost prostaty
Owoc palmy sabalowej (Serenoae fructus), Nasiona dyni
(Curcubitae semen), Korzeń pokrzywy (Urticae radix), Ziele
wierzbownicy (Epilobi herba)
Zaburzenia okołomenopauzalne
Soja (Glycine max (L.) Merr.), Korzeń maca (Lepidium meyeni),
Ziele koniczyny (Trifolii herba), Nasiona lnu (Lini semen)
Osłabienie libido
Korzeń żeń-szenia (Ginseng radix), Guarana (Paulinia cupana),
Korzeń eleuterokoka (Eleutherococci radix), Owoc buzdyganka
(Tribuli terrestrii fructus)
Pamiętaj!
Sok grejpfrutowy (Citrus grandis) może zwiększyć
biodostępność zażywanego leku (nasilając działanie, wywołując
objawy uboczne).
Sok grejpfrutowy działa poprzez zahamowanie metabolizmu leków
przez CYP3A4.