Miasto i Gmina Czerniejewo Czym jest przemoc w rodzinie? Zgodnie z Ustawą z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy rodzinie (Dz.U.05.180.1493) przez przemoc należy rozumieć: „jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą” (art.2 ust. 2 ustawy) Przemoc jest przestępstwem Przemoc w rodzinie jest jedną z najpoważniejszych i najczęstszych form przemocy. Służy do sprawowania władzy i kontroli nad drugim człowiekiem, a jej skutkiem mogą być poważne urazy fizyczne, psychiczne, a nawet śmierć. Przemoc wywołuje u ofiary strach, niepokój i odbiera pewność siebie. Prawo zabrania stosowania przemocy i krzywdzenia bliskich! Formy przemocy w rodzinie Przemoc fizyczna Przemoc psychiczna Przemoc seksualna Przemoc ekonomiczna Zaniedbanie (zaniechanie) Najczęstsze formy przemocy w rodzinie Przemoc fizyczna: bicie, popychanie, kopanie, duszenie, bicie przedmiotami, parzenie, policzkowanie… Przemoc psychiczna: wyśmiewanie, szydzenie, lżenie, okazywanie braku szacunku, poddawanie stałej krytyce, kontrolowanie i ograniczanie kontaktu z bliskimi… Przemoc seksualna: wymuszanie pożycia seksualnego, wymuszanie nieakceptowanych praktyk seksualnych… Przemoc w krajach Unii Europejskiej Przemoc w rodzinie stanowi problem we wszystkich państwach członkowskich Rady Europy i we wszystkich grupach społecznych. Wyniki badania przeprowadzonego w 2014 roku przez Agencję Praw Podstawowych UE, w którym wzięło udział 40.000 kobiet z 28 krajów wskazują, że 28% kobiet doświadczyło przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony swojego partnera, niektóre z nich już w wieku 15 lat. Przemoc w rodzinie w Polsce W Polsce przemoc w rodzinie to duży problem. Badania przeprowadzone w 2014roku na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej ujawniły, że 24, 7% dorosłych Polaków doświadczyło w ciągu swojego życia przynajmniej jednej formy przemocy w rodzinie. Podkreślić należy, że 65% ofiar przemocy to kobiety, a 25 % to nieletni. Sprawcami przemocy w rodzinie w 92,8% są mężczyźni. W celu efektywnego przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz zmniejszenia jej negatywnych następstw na terenie Miasta i Gminy Czerniejewo tworzy się: Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2020 Podstawy prawne Programu Ustawa z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493 ze zm.) Ustawa Kodeks Karny z dnia 6 czerwca 1997r. (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Ustawa Kodeks rodzinny i opiekuńczy z dnia 25 lutego 1964r. (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r. poz. 788 ) Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014-2020 Ustawa z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity Dz. U. z 2009r. Nr 175, poz.1362 ze zm.) Ustawa z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (tekst jednolity Dz. U. z 2012 r., poz. 1356) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 13 września 2011r. w sprawie procedury „Niebieska Karta” oraz wzorów formularzy „Niebieska Karta” (Dz. U. z 2011 Nr 209 poz. 1245) Zasady działania Programu Program zakłada, że korzyści dla lokalnej społeczności, mogą realizować się tylko poprzez działania odpowiednio: wczesne – zanim kryzys w danej rodzinie przerodzi się w długotrwały problem sprawne – gdzie profilaktyka wyprzedza działania interwencyjne skuteczne – poprzez kompleksowość i profesjonalizm proponowanej oferty pomocowej godne – osoby doznające przemocy nie mogą tracić swej podmiotowości efektywne – dające szansę rodzinie na wyjście z trudnej sytuacji życiowej Adresaci Programu Ofiary przemocy w rodzinie (dzieci, małżonkowie, partnerzy w związkach nieformalnych, osoby starsze, osoby niepełnosprawne) Sprawcy przemocy Przedstawiciele lokalnych służb i instytucji pomocowych pracujących z rodzinami (pomoc społeczna, policja, służba zdrowia, przedstawiciele wymiaru sprawiedliwości - kuratorzy sądowi, przedstawiciele oświaty: przedszkola, szkoły, świetlice środowiskowe, biblioteka publiczna, przedstawiciele lokalnych organizacji pozarządowych: stowarzyszenia, fundacje itp. przedstawiciele władz zajmujący się problematyką społeczną) Społeczność lokalna – mieszkańcy Miasta i Gminy Czerniejewo stykający się z problemem przemocy Cele i zadania Programu Głównym celem Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2020 w Gminie Czerniejewo jest: zminimalizowanie prawdopodobieństwa wystąpienia aktów przemocy oraz poprawa bezpieczeństwa w rodzinie, gdzie przemoc wystąpiła. Cele szczegółowe (zadania do realizacji) 1. Koordynacja działań lokalnych podmiotów. 2. Systematyczne diagnozowanie i edukowanie środowiska lokalnego. 3. Systematyczna edukacja przedstawicieli lokalnych instytucji i służb pomocowych Ad. 1.1 1.Zawiązanie lokalnej koalicji (porozumienia) instytucji i służb na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie Miasta i Gminy Czerniejewo. a)przygotowanie i podpisanie porozumienia w zakresie współpracy pomiędzy instytucjami zaangażowanymi w działania b)opracowanie podziału zadań i odpowiedzialności poszczególnych instytucji w ramach podejmowanych działań, przygotowanie schematu współpracy c)opracowanie zasad przepływu informacji o rodzinach potrzebujących wsparcia d)przygotowywanie i dystrybucja narzędzi i materiałów potrzebnych do realizacji zadań e)regularne spotkania osób realizujących działania w obszarze problemu przemocy Ad. 1.2. 2.Doskonalenie pracy Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. a)doskonalenie procedur pomocowych m.in. w oparciu o zawiązaną koalicję, realizacja procedury „Niebieska Karta” b)regularne interdyscyplinarne spotkania wszystkich członków ZI, przygotowanie harmonogramu spotkań cyklicznych, opracowanie zasad wzajemnego kontaktu poszczególnych członków ZI c)opracowane i stosowanie narzędzi pomocnych w identyfikacji rodzin ryzyka w ramach grup roboczych np. ankieta „Rodzic i dziecko” d)opracowanie i wdrożenie procedur monitoringu osób objętych pomocą w ramach Niebieskiej Karty e)prowadzenie ewidencji Niebieskich Kart, administrowanie danych zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych f)prowadzenie prac biurowych związanych z działalnością ZI Ad. 1.3. 3.Rozbudowa sieci specjalistycznej pomocy dla ofiar przemocy oraz sprawców na terenie gminy Czerniejewo. a)stworzenie Punktu Konsultacyjno-Informacyjnego dla Uzależnionych i ich Rodzin oraz Ofiar i Sprawców Przemocy, głównie wsparcie prawne i psychologiczne ofiar przemocy (dyżur prawnika, psychologa, terapeuty uzależnień) b)organizacja różnych form pracy z dziećmi i rodzicami doznającymi przemocy a także innymi grupami społecznymi doznającymi krzywdzenia: osobami starszymi, niepełnosprawnymi, chorymi przewlekle itp. (grupy psychoedukacyjne, grupy wsparcia, grupy terapeutyczne, warsztaty rodzinne, spotkania psychoedukacyjne, obozy socjoterapeutyczne itp.) c)w trudnych przypadkach tworzenie warunków do przekazywania ofiarom przemocy pomocy w formie: umieszczenia w placówkach interwencji kryzysowej, placówkach opiekuńczo-wychowawczych, domach pomocy społecznej itp. d)promowanie alternatywnych form opieki nad dzieckiem, osobami starszymi np. rodzicielstwo zastępcze, opieka nad osobami starszymi np. profesjonalne kursy opieki nad przewlekle chorymi. 2.Systematyczne diagnozowanie i edukowanie środowiska lokalnego 1.Diagnoza ilościowa i jakościowa zjawiska przemocy w rodzinie. 2.Przygotowywanie materiałów o charakterze informacyjnym i promocyjnym (ulotki, plakaty, broszury itp.) 3.Promowanie właściwych sposobów rozwiązywania konfliktów, właściwych postaw wychowawczych, radzenia sobie z negatywnymi emocjami poprzez: m.in. udział w programach profilaktycznych, organizacji wydarzeń dla dzieci i rodziców. 4.Współpraca z partnerami w docieraniu z informacją o ofercie dla ofiar i sprawców przemocy. 5.Współpraca z lokalnymi mediami, umieszczanie informacji na stronie internetowej gminy, na stronach internetowych poszczególnych placówek np. przedszkoli, szkół, w gablotach itp. 3.Systematyczna edukacja przedstawicieli lokalnych instytucji i służb pomocowych 1.Udział i organizacja specjalistycznych form doskonalenia wiedzy i umiejętności dla członków Zespołu Interdyscyplinarnego oraz zainteresowanych przedstawicieli grup zawodowych działających na terenie Gminy Czerniejewo stykających się z problemem przemocy w rodzinie. 2.Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem tzw. wymiana dobrych praktyk w zakresie przeciwdziałania przemocy i niesienia pomocy ofiarom i sprawcom przemocy. 3.Korzystanie w pracy Zespołu Interdyscyplinarnego z superwizji. 4.Nawiązywanie współpracy z podmiotami działającymi na szczeblu powiatu, województwa, kraju w zakresie przeciwdziałania przemocy i ochrony ofiar. Realizatorzy Programu 1. Realizatorem Programu jest Zespół Interdyscyplinarny działający na terenie gminy Czerniejewo przy udziale Miejsko-Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Czerniejewie. 2. Koordynatorem Programu jest Przewodniczący Zespołu Interdyscyplinarnego. Źródła finansowania 1. Źródłem finansowania zadań realizowanych w ramach Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie na lata 2015-2020 będą środki finansowe pochodzące z budżetu gminy, także państwowe fundusze celowe 2. Środki pozabudżetowe pozyskane z innych źródeł: fundusze pomocowe z Unii Europejskiej budżety organizacji pozarządowych darowizny Przewidywane efekty Programu Podniesienie świadomości społecznej Mieszkańców Miasta i Gminy Czerniejewo w obrębie zjawiska przemocy w rodzinie. Zmiana postaw społecznych w stosunku do zachowań związanych z przemocą. Usprawnienie współpracy instytucji i służb zajmujących się pomocą rodzinom w kryzysie, m.in. w zakresie przepływu informacji o środowiskach dotkniętych przemocą domową. Usprawnienie procedur związanych z wykryciem przemocy domowej. Podniesienie jakości pracy Zespołu Interdyscyplinarnego. Zwiększenie dostępności do informacji o instytucjach, placówkach i innych podmiotach działających na rzecz ofiar przemocy w rodzinie. Dostosowanie specjalistycznej oferty pomocowej na terenie Miasta i Gminy Czerniejewo do potrzeb osób uwikłanych w problem przemocy m.in. poprzez systematyczne diagnozowanie. Opracowanie: Małgorzata Walery Przewodnicząca Gminnego Zespołu Interdyscyplinarnego Agnieszka Sopolińska