Iwona Maruniak-Chudek KLINIKA INTENSYWNEJ TERAPII I PATOLOGII NOWORODKA , GCZD, SUM KATOWICE Konsultant Wojewódzki ds. Neonatologii ZASADY PROFILAKTYKI KRWAWIENIA Z NIEDOBORU WITAMINY K U NOWORODKÓW (VITAMIN K DEFICIENCY BLEEDING – VKDB) OPRACOWANO W OPARCIU: Rekomendacja Zarządu PTN według zaleceń ESPGHAN. Piśmiennictwo: 1. Witt M., Kvist N. Horby Jorgenseni M. i wsp.: Prophylactic dosing of vitamin K to prevent bleeding. Pediatrics, 2016; doi: 10.1542/peds.2015–4222 2. Prevention of Vitamin K deficiency bleeding in newborn infants: a position paper by the ESPGHAN Committee on Nutrition. DOI: 10.1097/MPG.0000 000 000 001 232 3. Jackowska T., Peregud-Pogorzelski J.: Profilaktyka krwawienia z niedoboru witaminy K. Zalecenia Konsultanta Krajowego w dziedzinie pediatrii i Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Ped. Pol. 2016; 6 (w druku) 4. Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Neonatologicznego: Zapobieganie krwawieniu z niedoboru witaminy K u noworodków. Med. Prakt. Pediatr. 4/2016, s. 154 (http://www.mp.pl/pediatria/artykulywytyczne/wytyczne/148943,zapobieganie-krwawieniu-zniedoboru-witaminy-k-u-noworodkow) POSTĘPOWANIE PO URODZENIU Z NOWORODKIEM DONOSZONYM 1 mg witaminy K drogą domięśniową (standardowo w przednio-boczną okolicę uda) w ciągu pierwszych 6 godzin po urodzeniu Metoda ta nie wymaga już dalszej profilaktycznej podaży witaminy K p.o. (!) NIEMOŻNOŚĆ PODANIA DOMIĘŚNIOWEGO PRZECIWWSKAZANIA DO PODAŻY DOMIĘŚNIOWEJ, NP. UZASADNIONE PODEJRZENIE HEMOFILII BRAK ZGODY RODZICÓW NA INIEKCJĘ DOMIĘŚNIOWĄ Decyzja o doustnej profilaktyce powinna być świadomą decyzją rodziców, poprzedzoną wyjaśnieniem wagi problemu przez lekarza neonatologa, a nie przedstawieniem dwóch równie skutecznych możliwości NIEMOŻNOŚĆ PODANIA DOMIĘŚNIOWEGO 2 mg witaminy K drogą doustną (p.o.) w ciągu pierwszych 6 godzin po urodzeniu koniecznie należy podać kolejne dawki p.o.: 2 mg 4–6 dzień życia i 2 mg 4–6 tydzień życia Lub: 1 mg co tydzień (raz/tydz.) do ukończenia 3. miesiąca życia Jeżeli noworodek zwymiotuje lub „uleje” w ciągu godziny od podania witaminy K1 p.o., należy powtórzyć dawkę. DROGA DOUSTNA NIE JEST ODPOWIEDNIA DLA NOWORODKÓW: urodzonych przedwcześnie z cholestazą z zaburzeniami wchłaniania jelitowego w stanie zdrowia uniemożliwiającym podanie witaminy K p.o. których matka otrzymywała leki interferujące z metabolizmem witaminy K POSTĘPOWANIE PO URODZENIU Z WCZEŚNIAKIEM W związku z brakiem zaleceń ESPGHAN dla dzieci przedwcześnie urodzonych Zarząd PTN rekomenduje podaż witaminy K1 wyłącznie i.m., jednorazowo po urodzeniu, w dawkach zależnych od masy ciała: 500–1000 g mc. – 0,3 mg i.m. 1001–1500 g mc. – 0,4 mg i.m. 1500–2500 g mc. – 0,5 mg i.m. >2500 g mc. – 1 mg i.m. PREPARATY WITAMIN K PRZEZNACZONE DO PROFILAKTYKI VKDB Konakion MM lub Konakion Prima Infanzia (amp. 2 mg w 0,2 ml) Przeznaczone do profilaktyki VKDB u noworodków i niemowląt Nadają się do podawania i.m., i.v. i p.o. Dopuszczone do obrotu w Polsce na podstawie okresowo odnawianego czasowego zezwolenia MZ Należy podawać leki, nie dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego POSTĘPOWANIE Z NOWORODKIEM, KTÓREMU ZALECONO DODATKOWĄ SUPLEMENTACJĘ DOUSTNĄ MIKRODAWKAMI 25 µg/24 h lub 150 µg/24 h Według aktualnej wiedzy i wytycznych noworodki i niemowlęta po otrzymaniu po urodzeniu 1 mg witaminy K i.m. (w przypadku wcześniaków dawki modyfikowanej wg urodzeniowej masy ciała), nie wymagają już dalszej suplementacji witaminy K. W przypadku stosowania takiej suplementacji, można ją przerwać. POSTĘPOWANIE Z NOWORODKIEM, KTÓRY PO URODZENIU OTRZYMAŁ DOMIĘŚNIOWO NIEWYSTARCZAJĄCĄ DAWKĘ Vit. K (0,5 mg) Przed ukończeniem 3 mż – należy podać 1 x Vit. K i.m. w dawce, która uzupełni ilość brakującą do wartości zalecanej w aktualnych wytycznych: 1 mg u noworodków donoszonych, a u wcześniaków zależnej od urodzeniowej masy ciała takie postępowanie nie wymaga już dodatkowej suplementacji witaminy K p.o POSTĘPOWANIE Z NOWORODKIEM, KTÓRY PO URODZENIU OTRZYMAŁ DOMIĘŚNIOWO NIEWYSTARCZAJĄCĄ DAWKĘ Vit. K (0,5 mg) W przypadku braku zgody rodziców na iniekcję domięśniową należy suplementować witaminę K1 doustnie według schematu: 1 mg wit.K p.o. 1 raz w tygodniu (tzn. co 7 dni) do ukończenia 3. m.ż. 2 mg wit.K p.o.: pierwszy raz w 4.–6. d.ż. oraz drugi raz w 4.–6. t. ż. INNE Informacja o podaniu Vit K Karta Informacyjna Leczenia Szpitalnego Książeczka Zdrowia Dziecka Odmowa rodziców na podanie noworodkowi profilaktycznie witaminy K, po przekazaniu im odpowiedniej informacji - wysokie ryzyko późnej choroby krwotocznej - powinna być odnotowana w dokumentacji Przekazanie informacji o zasadach suplementacji Vit.K środowisku położnych (szczególnie dokonujących patronaży)