RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) (96) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: (19) PL (11) PL/EP 1697530 (13) T3 (51) Int. Cl. 10.12.2004 04803729.5 (97) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: C12P13/08 C07K14/225 C07K14/245 C12N15/31 C07K14/25 (2006.01) (2006.01) (2006.01) (2006.01) (2006.01) 31.03.2010 Europejski Biuletyn Patentowy 2010/13 EP 1697530 B1 (54) Tytuł wynalazku: Sposób wytwarzania L-aminokwasów z użyciem szczepów z rodziny Enterobacteriaceae (30) Pierwszeństwo: DE20031061268 24.12.2003 (43) Zgłoszenie ogłoszono: 06.09.2006 Europejski Biuletyn Patentowy 2006/36 (45) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31.08.2010 Wiadomości Urzędu Patentowego 08/2010 (73) Uprawniony z patentu: T3 Evonik Degussa GmbH, Essen, DE (72) Twórca (y) wynalazku: PL/EP 1697530 DUSCH Nicole, Werther, DE (74) Pełnomocnik: Polservice Kancelaria Rzeczników Patentowych Sp. z o.o. rzecz. pat. Kawczyńska Marta 00-950 Warszawa skr. pocz. 335 Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich). 2 Niniejszy wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania Llizyny, L-waliny rekombinowanych i szczepów Enterobacteriaceae, 5 L-treoniny w przy mikroorganizmów których ulega z użyciu rodziny nadekspresji otwarta ramka odczytu (ORF) oznaczona jako yaaU, i tych mikroorganizmów. Stan techniki L-aminokwasy, 10 używane w w szczególności medycynie L-treonina, człowieka i są przemyśle farmaceutycznym, w przemyśle spożywczym a szczególnie w żywieniu zwierząt. że Wiadomo, przez 15 L-aminokwasy fermentację szczególności szczepów Escherichia marcescens. Z podejmowane są powodu wysiłki coli mogą przygotowane Enterobacteriaceae, (E. dużego mające być na coli) i Serratia znaczenia, celu w ciągle udoskonalenie sposobów wytwarzania. Udoskonalenia metodologiczne mogą dotyczyć aspektów związanych z technologią fermentacji, 20 takich jak mieszanie lub dostarczanie tlenu, lub składu pożywek hodowlanych, takiego jak stężenie cukru podczas fermentacji, lub przekształcania w postać produktu, na przykład przy użyciu metod chromatografii jonowymiennej, lub swoistych właściwości produkcyjnych 25 samego mikroorganizmu. Do udoskonalenia właściwości produkcyjnych tych mikroorganizmów stosuje się metody mutagenezy, selekcji i wyboru mutanta. Tym samym skutkuje to uzyskaniem szczepów, które są oporne na antymetabolity, takie jak 30 kwas α-amino-β-hydroksywalerianowy (AHV) będący analogiem treoniny lub są autotroficzne w odniesieniu 3 do metabolitów o znaczeniu regulatorowym i produkują Laminokwasy, takie jak L-treonina. Od kilku lat do udoskonalenia szczepów z rodziny Enterobacteriaceae 5 metod rekombinowanego zwielokrotnieniu biosyntezy 10 liczby aminokwasów produkcję. Opracowane komórki biologii i Salmonella L-aminokwasy produkujących można DNA polegających kopii i używano poszczególnych obserwowaniu informacje na na genów wpływu temat na biologii molekularnej Escherichia coli znaleźć Neidhardt (red.): w i Escherichia coli and Salmonella, Cellular and Molecular Biology, wydanie drugie, ASM Press, Waszyngton, D.C., USA, (1996). Dokumenty 15 D1-D3 ujawniają sekwencje aminokwasowe polipeptydów, odpowiednio jak w SEK ID NR: 4, 6 i 8 niniejszego zgłoszenia. D1 BAZA DANYCH UNI-PROT YAAU_ECOLI, 1 listopad 1997 (1997-11-01), XP 002321166 20 Nr dostępu w bazie danych P31679 skrót obejmuje hipotetyczne białko transportu metabolitów yaaU z Escherichia coli 25 D2 BAZA DANYCH UNI-PROT Q83Q5_SHIFL 1 czerwiec 2003 (2003-06-01), XP002321167 Nr dostępu w bazie danych Q83SQ5 skrót 30 obejmuje przypuszczalne Shigella flexneri białko transportowe z 4 D3 BAZA DANYCH UNI-PROT Q8ZRW7_SALTY 1 październik 2003 (2003-10-01), XP002321168 Nr dostępu w bazie danych Q8ZRW7 5 skrót obejmuje przypuszczalne białko transportowe z rodziny MFS z Salmonella typhimurium. Dokumenty 10 ujawniają D4 WO sposoby 03/076637A produkcji i (D5) WO L-treoniny 03/008600A przy użyciu nadekspresji lub delecji określonych genów. Uważa się, że problemem, który został rozwiązany w (D4) jest dostarczenie sposobu wytwarzania L-treoniny przez 15 mikroorganizm fermentujący Enterobacteriaceae, który z zawiera rodziny ulegający nadekspresji gen pepB. Przedmiot wynalazku Przedmiotem niniejszego wynalazku jest dostarczenie 20 nowych środków do udoskonalenia wytwarzania L- aminokwasów, w szczególności L-treoniny. Opis wynalazku Wynalazek dotyczy rekombinowanych mikroorganizmów z 25 rodziny Enterobacteriaceae, które zawierają ulegającą nadekspresji yaaU-ORF kodującą polipeptyd opisany jako przypuszczalny transporter cukru, i które produkują Llizynę, L-walinę lub L-treoninę w udoskonalony sposób. W 30 każdym rekombinowane przypadku, pod mikroorganizmy, względem yaaU-ORF, które i nie są które nie zawierają żadnej yaaU-ORF ulegającej nadekspresji, są 5 używane jako punkt wyjściowy do porównania. Te rekombinowane szczególności, mikroorganizmy mikroorganizmy Enterobacteriaceae, 5 polinukleotyd w kodujący których obejmują, z rodziny ulega polipeptyd, w nadekspresji którego sekwencja aminokwasowa jest przynajmniej w 90%, w szczególności przynajmniej w 95%, korzystnie przynajmniej w 98%, są przynajmniej w 99%, szczególnie korzystnie w 99,7% i bardzo 10 szczególnie korzystnie w 100%, identyczna z sekwencją aminokwasową wybraną z grupy SEK ID NR 4, SEK ID NR 6 i SEK ID NR 8. Preferowane są sekwencje aminokwasowe, które są identyczne do tych z SEK ID NR 4, SEK ID NR 6 lub SEK ID NR 8. 15 Te mikroorganizmy zawierają polinukleotydy ulegające nadekspresji wybrane z grupy obejmującej: a) polinukleotyd posiadający sekwencję nukleotydową SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7; b) polinukleotyd 20 posiadający sekwencję nukleotydową, która jest zgodna z SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7 w granicach zdegenerowania kodu genetycznego; c) sekwencja polinukleotydowa posiadająca sekwencję, która hybrydyzuje, w ostrych warunkach, z sekwencją, 25 która jest komplementarna do sekwencji SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7; d) polinukleotyd posiadający sekwencję SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7, która zawiera funkcjonalnie obojętne mutacje typu zmiany sensu, 30 z polinukleotydami transporter cukru. kodującymi przypuszczalny 6 Wynalazek wytwarzania użyciu dotyczy L-lizyny, produkowały te sposobu L-waliny rekombinowanych Enterobacteriaceae, 5 także lub fermentacyjnego L-treoniny, mikroorganizmów które, w L-aminokwasy z przy rodziny szczególności, i w których już ulega nadekspresji przynajmniej jedna otwarta ramka odczytu (ORF) oznaczona jako yaaU, lub sekwencja nukleotydowa kodująca jej produkt genowy. Preferowane jest użycie mikroorganizmów, które są 10 opisane. Kiedy poniżej wspomniane jest o L-aminokwasach lub aminokwasach rozumie się aminokwasów, włączając przez ich to sole, jeden lub wybranych więcej z grupy składającej się z L-asparaginy, L-treoniny; L-seryny, 15 L-glutaminianu, waliny, L-glicyny, L-metioniny, L-alaniny, L-proliny, L-cysteiny, L-izoleucyny, LL- leucyny, L-tyrozyny, L-fenyloalaniny, L-histydyny, Llizyny, L-tryptofanu, L-argininy i L-homoseryny. L- treonina jest szczególnie korzystna. 20 W tym kontekście zwiększenie w określenie „wzmacnia” mikroorganizmie opisuje wewnątrzkomórkowej aktywności lub stężenia jednego lub więcej enzymów lub białek, które są kodowane przez odpowiadający im DNA, poprzez, na przykład, zwiększenie przynajmniej o jedną 25 (1) kopię liczby kopii genu lub genów, lub ORF lub ORFs; użycie silnego promotora funkcjonalnie przyłączonego do tego genu lub genu lub allelu lub ORF, które kodują posiadające 30 odpowiadający wysoką im aktywność, enzym i, lub kiedy białko jest to właściwe, kombinację tych środków. Segment sekwencji nukleotydowej, która koduje, lub 7 może kodować, białko rybonukleinowy, do i/lub którego polipeptyd stan lub techniki kwas nie jest zdolny przypisać jakiejkolwiek funkcji jest określony jako 5 otwarta ramka odczytu (ORF). Po przypisaniu funkcji do omawianego segmentu sekwencji nukleotydowej, segment ten jest powszechnie rozumiany jako gen. Allele są powszechnie rozumiane jako alternatywne formy danego genu. Te formy są rozróżniane poprzez różnice w sekwencji nukleotydowej. 10 Ogólnie, białko lub kwas rybonukleinowy kodowane przez sekwencję nukleotydową, tj. ORF, gen lub allel, jest określane jako produkt genowy. Środki wzmacniające, w szczególności nadekspresja, ogólnie zwiększają aktywność lub stężenie odpowiedniego 15 białka o przynajmniej 10%, 25%, 50%, 75%, 100%, 150%, 200%, 300%, 400% lub 500%, maksymalnie do 1000% lub 2000%, w porównaniu aktywnością 20 lub lub rekombinowany pod którego względem jest są dzikiego białka w który odpowiedniego nierekombinowany rozumiany stosowane typu mikroorganizmie, Mikroorganizm rodzicielski białkiem stężeniem rodzicielskim białka. z jako sposoby lub szczepie nie jest enzymu lub lub szczep mikroorganizm, według do niniejszego wynalazku. 25 Wynalazek dotyczy sposobu wytwarzania L-lizyny, Lwaliny lub L-treoniny rekombinowanych poprzez mikroorganizmów fermentację z rodziny Enterobacteriaceae, polegającego na tym, że: a) te 30 zastrzeżone aminokwasy są mikroorganizmy hodowane w pożywce wytwarzające w warunkach, Lw 8 których pożądany L-aminokwas jest wzbogacony w pożywce lub w komórkach, i b) ten L-aminokwas składnikami jest pożywki izolowany, opcjonalnie fermentacyjnej i/lub ze biomasą pozostającymi w całości lub w części (od ≥ do 100%) 5 w izolowanym produkcie lub będącymi całkowicie usuniętymi. Mikroorganizmy, które posiadają ulegającą nadekspresji otwartą ramkę odczytu (ORF) oznaczoną jako 10 yaaU, i które w szczególności są rekombinowane, wchodzą również w zakres niniejszego wynalazku, mogą wytwarzać te L-aminokwasy z glukozy, sacharozy, laktozy, fruktozy, maltozy, melasy, ze skrobi, jeśli jest to właściwe i z celulozy, jeśli jest to właściwe, lub z 15 glicerolu lub przedstawicielami etanolu. rodziny Mikroorganizmy Enterobacteriaceae są i są wybrane z rodzaju Escherichia, Erwinia, Providencia i Serratia. Korzystne są rodzaje Escherichia i Serratia. Wspomniany 20 może być gatunek Escherichia coli, w szczególności w przypadku rodzaju Escherichia, podczas gdy gatunek Serratia marcescens może być wspomniany, w szczególności, w połączeniu z rodzajem Serratia. Ogólnie, 25 rekombinowane otrzymywane poprzez koniugację, lub mikroorganizmy transformację, poprzez są transdukcję połączenie tych metod, lub z użyciem wektora, który zawiera pożądaną ORF, pożądany gen, allel tej ORF lub tego genu, lub ich fragmenty, i/lub promotor, który wzmacnia ekspresję ORF lub genu. Ten 30 promotor otrzymany może przez być promotorem, wzmacniającą mutację który z został endogennej sekwencji regulatorowej zlokalizowanej na lewo od genu 9 lub ORF; alternatywnie, gen lub ORF został poddany fuzji z wydajnym promotorem. Przykładami odpowiednich szczególności, 5 Escherichia, wytwarzają w szczepów, które, L-treoninę, szczególności z z gatunku w rodzaju Escherichia coli, są: − Escherichia coli H4581 (EP0301572) − Escherichia coli KY10935 (Bioscience Biotechnology 61(11):1877-1882 10 15 and Biochemistry (1997) − Escherichia coli VNIIgenetica MG422 (US-A-4278765) − Escherichia coli VNIIgenetica M1 − Escherichia coli VNIIgenetica 472T23 (US-A-5631157) − Escherichia coli BKIIM B-3996 (US-A-5175107) − Escherichia coli cat 13 (WO 98/04715) − Escherichia coli KCCM-10132 (WO 00/09660) (US-A-4321325) Przykładami odpowiednich szczepów wytwarzających Ltreoninę z rodzaju Serratia, w szczególności z gatunku Serratia marcescens, są: 20 − Serratia marcescens HNr21 (Applied and Environmental Microbiology 38(6): 1045-1051 (1979)) − Serratia marcescens TLr156 (Gene 57(2-3): 151-158 (1987)) − 25 Serratia marcescens T-2000 (Applied Biochemistry and Biotechnology 37(3): 255-265 (1992)) Szczepy produkujące L-treoninę z rodziny Enterobacteriaceae korzystnie posiadają, między innymi, jedną lub wybranych 30 więcej z cech grupy: genetycznych oporność na lub kwas fenotypowych α-amino-β- hydroksywalerianowy, oporność na tializynę, oporność na 10 etioninę, oporność na α-metyloserynę, oporność na kwas diaminobursztynowy, oporność na kwas α-aminobutyrowy, oporność na borrelidynę, cyklopentanokarboksylowy, 5 oporność na na kwas rifampicynę, oporność na analogi waliny, takie jak hydroksaminian waliny, oporność na analogi puryny, dimetyloaminopuryna, wymaganie częściowe się i izoleucyny, 10 oporność dające wymaganie takie L-metioniny, skompensować kwasu jak 6- możliwe wymaganie L- mezodiaminopimelinowego, autotrofia w odniesieniu do dwupeptydów zawierających treoninę, oporność na L-treoninę, oporność na rafinat treoniny, oporność na L-homoserynę, oporność na L- lizynę, oporność na L-metioninę, oporność na kwas Lglutaminowy, oporność na L-asparaginian, oporność na L15 leucynę, oporność na L-fenyloalaninę, oporność na Lserynę, oporność na L-cysteinę, oporność na L-walinę, wrażliwość na dehydrogenaza treoniny, wykorzystania 20 fluoropirogronian, możliwa sacharozy, treoninowego, wzmocnienie defektywna zdolność wzmocnienie kinazy do operonu asparaginianowej I dehydrogenazy homoseryny I, korzystnie formy odpornej na sprzężenie zwrotne, wzmocnienie kinazy homoseryny, wzmocnienie syntazy treoniny, wzmocnienie kinazy asparaginianu, możliwie formy odpornej na sprzężenie 25 zwrotne, wzmocnienie aspraraginianu, dehydogenazy wzmocnienie fosfoenolopirogronianu, sprzężenie zwrotne, fosfoenolopirogronianu, 30 możliwie semialdehydu karboksylazy formy wzmocnienie wzmocnienie odpornej na syntazy transhydrogenazy, wzmocnienie produktu genu RhtB, wzmocnienie produktu genu RhtC, wzmocnienie produktu genu YfiK, wzmocnienie 11 karboksylazy pirogronianu i atenuacja tworzenia kwasu octowego. Stwierdzono, że po nadekspresji genu lub otwartej ramki 5 odczytu (ORF) yaaU lub jego alleli, mikroorganizmy z rodziny Enterobacteriaceae wytwarzają w sposób udoskonalony L-lizynę, L-walinę lub L- treoninę. Sekwencje odczytu 10 techniki nukleotydowe (ORFs) i u mogą genów Escherichia być lub coli uzyskane z otwartych należą sekwencji ramek do stanu genomowej Escherichia coli opublikowanej przez Blattner i wsp. (Science 277:1453-1462 (1997)). Wiadomo, że endogenne enzymy (aminopeptydaza metioniny) są zdolne do odcinania metioniny jako aminokwasu N-końcowego. 15 Sekwencje nukleotydowe dla yaaU-ORF z Shigella flexneri i Salmonella typhimurium, które również należą do rodziny Enterobacteriaceae zostały także ujawnione. ORF yaaU z Escherichia coli K12 jest opisana, między innymi, przez następujące dane: 20 Oznaczenie: otwarta ramka odczytu Funkcja: opisana jako przypuszczalne transportujące, (główna członek 25 błonowych. różnią zawiera 30 się białek Transportowane znacząco; transportery i transportery potasu transportery dla MFS transporterów disacharydów kwasów rodziny nadrodzina wspomagających) białko substancje rodzina MFS monosacharydów, oligosacharydów, i aminokwasów, intermediatów trikarboksylowych a cyklu także 12 transportery, które wypompowują antybiotyki z komórek. Opis: otwarta ramka białko 5 o odczytu masie izoelektryczny yaaU 48,7 wynosi koduje kDa; 8,8, punkt gdy yaaU jest zlokalizowana na chromosomie, jest obecna, na przykład, w przypadku Escherichia coli K12 MG1655, w regionie 10 międzygenowym genów długi łańcuch karbamoilofosforanu carB kodującego syntazy i kefC kodującego białko systemu wypływu potasu K(+)/H(+) regulowanego glutationem; Referencja: Blattner 15 i wsp.; Science 277(5331):1453-1474 (1997) Nr dostępu: AE000114 Alternatywna nazwa genu: B0045 Sekwencje 20 danych kwasu należących nukleinowego do można Narodowego uzyskać Centrum z baz Informacji Biotechnologicznej (National Center for Biotechnology Information, NCBI) przy Narodowej Bibliotece Medycznej (National Library of Medicine, Bethesda, MD, USA), bazy danych 25 sekwencji kwasów nukleinowych Europejskich Laboratoriów Biologii Molekularnej (European Molecular Biology Laboratories, EMBL, Heidelberg, Niemcy lub Cambridge, UK) lub japońskiej bazy danych DNA (DDBJ, Mishima, Japonia). Ze 30 względu sekwencję na nukleotydową większą yaaU-ORF przejrzystość, z Escherichia znaną coli podano w SEK ID NR 3 a znane sekwencje yaaU-ORF z 13 Shigella flexneri (AE015041) i Salmonella typhimurium (AE008697) podano odpowiednio w SEK ID NR 5 i SEK ID NR 7. Sekwencje aminokwasowe białek kodowanych przez te ramki odczytu są przedstawione odpowiednio jako SEK ID 5 NR 4, SEK ID NR 6 i SEK ID NR 8. Otwarte ramki odczytu opisane we wskazanych miejscach mogą być stosowane w zgodzie z wynalazkiem. Ponadto, możliwe jest użycie alleli genów lub otwartych ramek odczytu, które wynikają ze zdegenerowania kodu 10 genetycznego lub są wynikiem funkcjonalnie neutralnych mutacji typu endogennych zmiany genów sensu. lub Pierwszeństwo endogennych ma otwartych użycie ramek odczytu. „Endogenne 15 geny” lub „endogenne sekwencje nukleotydowe” są rozumiane jako geny lub otwarte ramki odczytu lub allele lub sekwencje nukleotydowe, które są obecne w populacji gatunku. Odpowiednie funkcjonalnie 20 obejmują, allele yaaU-ORF, neutralne między mutacje innymi, te, które typu które zawierają zmiany prowadzą sensu, do nie więcej niż 50 lub nie więcej niż 40 lub nie więcej niż 30 lub nie więcej niż 20, korzystnie do nie więcej niż 10 lub nie więcej niż 5, szczególnie korzystnie do nie więcej niż 3 lub nie więcej niż 2, lub przynajmniej 25 jednej substytucji konserwatywnego aminokwasu w białku, które kodują. W przypadku aminokwasów aromatycznych, substytucje są rozumiane jako konserwatywne, jeżeli fenyloalanina, 30 tryptofan i przypadku aminokwasów rozumiane tyrozyna jako są zamienione hydrofobowych, konserwatywne, nawzajem. W substytucje są jeżeli leucyna, 14 izoleucyna i przypadku aminokwasów rozumiane jako asparagina 5 walina są są podstawione polarnych, konserwatywne, podstawione nawzajem. substytucje jeżeli nawzajem. glutamina W W są i przypadku aminokwasów zasadowych, substytucje są rozumiane jako konserwatywne, jeżeli arginina, lizyna i histydyna są podstawione nawzajem. W przypadku aminokwasów kwasowych, substytucje są rozumiane jako konserwatywne, jeżeli 10 kwas podstawione asparaginowy nawzajem. zawierających grupę i kwas W glutaminowy przypadku hydroksylową, są aminokwasów substytucje są rozumiane jako konserwatywne, jeżeli seryna i treonina są podstawione nawzajem. W 15 ten sam sposób jest również możliwe użycie sekwencji nukleotydowych, które kodują warianty tych białek, które wydłużenie lub to warianty skrócenie dodatkowo przynajmniej o zawierają jeden (1) aminokwas na końcu N lub końcu C. To wydłużenie lub skrócenie liczy nie więcej niż 50, 40, 30, 20, 10, 5, 20 3, lub 2 aminokwasy lub reszty aminokwasowe. Odpowiednie allele także zawierają te, które kodują białka, w których przynajmniej jeden (1) aminokwas uległ insercji lub delecji. Maksymalna liczba takich zmian, określanych jako „indel”, może dotyczyć 2, 3, 5, 25 10, 20, ale w żadnym wypadku więcej niż 30 aminokwasów. Odpowiednie allele obejmują ponadto te, które mogą być uzyskane technikami hybrydyzacji, w szczególności w ostrych warunkach, przy użyciu SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7 lub ich fragmentów, w szczególności 30 regionów kodujących lub sekwencji, które są do nich komplementarne. 15 Specjalista w tej dziedzinie znajdzie instrukcje do identyfikacji między innymi, Guide 5 sekwencji for i „The Hybridization” Mannheim wsp. technikami podręczniku Filter Boehringer Liebl w DNA GmbH DIG System Users dostarczonym przez (Mannheim, (International hybrydyzacji, Niemcy, Journal of 1993) i Systematic Bacteriology 41: 255-260 (1991)). Hybrydyzacja zachodzi w ostrych warunkach, w których powstającymi hybrydami są 10 te, w których polinukleotydy przynajmniej sonda i sekwencja traktowane w 80%. sondą, że Wiadomo, docelowa, są tj. identyczne ostrość warunków hybrydyzacji, włączając etapy płukania, ulega wpływowi lub jest determinowana temperatury 15 i przez stężenia zmianę soli. składu buforu, Ogólnie, reakcja hybrydyzacji jest przeprowadzana w warunkach, których ostrość jest względnie niska w porównaniu z tą z etapów płukania (Hybaid Hybridization Guide, Hybaid Limited, Teddington, UK, 1996). Na przykład, do reakcji hybrydyzacji w temperaturze 20 w przybliżeniu 50ºC - 68ºC może być użyty bufor odpowiadający buforowi 5× SSC. W tych warunkach sondy mogą także posiadają hybrydyzować mniej niż 70% z polinukleotydami, identyczności z które sekwencją sondy. Te hybrydy są mniej stabilne i są usuwane przez 25 płukanie w ostrych warunkach. Może to być osiągnięte, na przykład, przez obniżenie stężenia soli do 2× SSC i, kiedy jest to odpowiednie, następnie do 0,5× SSC (The DIG System Boehringer 30 User’s Guide Mannheim, for Filter Mannheim, Hybridization, Niemcy, 1995) z temperaturami ustawionymi do około 50ºC - 68ºC, około 52ºC - 68ºC, około 54ºC - 68ºC, około 56ºC - 68ºC, 16 około 58ºC - 68ºC, około 60ºC - 68ºC, 62ºC - 68ºC, około 64ºC - 68ºC, około 66ºC - 68ºC. Korzystne są zakresy temperatur około 64ºC - 68ºC lub 66ºC - 68ºC. Jeżeli 5 jest to stosowne, możliwe jest zmniejszenie stężenia soli do stężenia odpowiadającego 0,2× SSC lub 0,1× SSC. Poprzez stopniowe zwiększanie temperatury hybrydyzacji, w krokach około 1 - 2ºC, od 50ºC do 68ºC, możliwe jest wyizolowanie fragmentów polinukleotydów, które, 10 na przykład, posiadają przynajmniej 80%, lub przynajmniej 90%, przynajmniej 91%, przynajmniej 92%, przynajmniej 93%, przynajmniej 94%, przynajmniej 95%, przynajmniej 96%, przynajmniej 97%, przynajmniej 98%, lub przynajmniej 99% z identyczności sekwencją zastosowanej sondy, lub z sekwencjami nukleotydowymi 15 pokazanymi w SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7. Dodatkowe instrukcje do hybrydyzacji mogą być uzyskane komercyjnie w postaci, która jest określana jako zestawy (np. DIG Easy Hyb z Roche Diagnostics GmbH, Mannheim, 20 Niemcy, Nr kat. 1603558). Sekwencje nukleotydowe, które są uzyskane w ten sposób, kodują polipeptydy posiadające przynajmniej 90%, w szczególności przynajmniej 95%, korzystnie przynajmniej 98% lub przynajmniej 99%, szczególnie korzystnie 99,7% identyczności z sekwencjami aminokwasowymi pokazanymi w 25 SEK ID NR 4, SEK ID NR 6 lub SEK ID NR 8. W celu przykład, otrzymania zwiększenie wzmocnienia ekspresji możliwe genów lub jest, na otwartych ramek odczytu lub alleli lub zwiększenie właściwości katalitycznych 30 białka. Obydwie połączone, jeżeli jest to stosowne. metody mogą być 17 W celu uzyskania nadekspresji, może być, na przykład, zwiększona liczba kopii odpowiednich genów lub otwartych ramek odczytu lub zmutowany region promotorowy i region regulatorowy lub miejsce wiązania 5 rybosomu, które jest zlokalizowane na lewo od genu strukturalnego. Kasety ekspresyjne, które są włączone na lewo od sposób. Możliwe trakcie 10 genu strukturalnego jest także fermentacyjnej działają zwiększenie produkcji w podobny ekspresji L-treoniny w przez włączenie promotorów indukowalnych; ponadto, korzystne może być zastosowanie promotorów, które pozwalają na ekspresję genu zróżnicowaną w czasie. Podobnie, ekspresja genu jest polepszana poprzez stosowanie metod pozwalających na wydłużenie okresu życia mRNA. Ponadto, 15 aktywność enzymatyczna jest także wzmacniana przez ochronę białka enzymatycznego przez zniszczeniem. ORFs, geny lub konstrukty genowe mogą być obecne albo w plazmidach posiadających różne liczby kopii albo być zintegrowane, 20 i namnożone, w chromosomie. Alternatywnie, nadekspresja genów będących przedmiotem zainteresowania może być także uzyskana przez zmianę składu pożywek i sposobu prowadzenia hodowli. Sposoby nadekspresji są odpowiednio opisane tle w stanie 25 techniki, na przykład w Makrides i wsp. (Microbiological Revies 60 (3), 512-538 (1996)). Użycie wektorów zwiększa liczbę kopii przynajmniej o jedną (1) kopię. Użyte wektory mogą być plazmidami, jak opisano, na przykład, w patencie USA 5538873. Użyte wektory mogą być również fagami, na przykład fagiem Mu, jak opisano 30 w EP 0332448, lub fagiem lambda (λ). Liczba kopii może być również zwiększona przez dodanie dodatkowej kopii 18 do innego miejsca miejsca att na λ faga chromosomie, (Yu i na Court, przykład Gene 223, do 77- 81 (1998)). Patent USA 5939307 podaje, że możliwe było zwiększenie 5 ekspresji przez włączenie kaset ekspresyjnych lub promotorów, takich jak promotor tac, promotor trp, promotor lpp, lub promotor PL lub promotor PR faga λ, na lewo od, na przykład, operonu treoninowego sposób 10 położonego możliwe promotorów jest gearbox na chromosomie. użycie lub W promotorów promotora nar. ten sam faga T7, Takie kasety ekspresyjne lub promotory, mogą być także użyte, jak opisano w EP 0593792, do nadekspresji genów położonych na plazmidzie. Z kolei użycie allelu lacIQ czyni możliwym kontrolowanie ekspresji genów położonych na 15 plazmidzie (Glascock i Weickert, Gene 223, 221-231 (1998)). Ponadto możliwe jest, aby aktywność promotorów była zwiększona przez modyfikację ich sekwencji poprzez jedną lub większą liczbę substytucji nukleotydów, poprzez insercję(e) i/lub delecję(e). Zróżnicowana w 20 czasie ekspresja genu może być uzyskana, na przykład, jak opisano w Walker i wsp. (Journal of Bacteriology 181: 1269-80 (1999), poprzez użycie promotora fis zależnego od fazy wzrostu. Specjalista 25 w tej dziedzinie może znaleźć ogólne instrukcje w tym zakresie, między innymi, w Chang i Cohen (Journal of Bacteriology 134: 1141-1156 (1978)), Hartley i Gregori (Gene 13: 347-353 1981)), Amann i Brosius (Gene 40: 183-190 (1985)), de Broer i wsp. (Proceedings of the National Academy of Sciences of the 30 United States of America 80: 21-25 (1983)), LaVallie i wsp. (BIO/TECHNOLOGY 11: 187-193 (1993)) w 19 PCT/US97/13359, Llosa (1991)), i Quandt i wsp. Klipp (Plasmid (Gene 80: 26: 222-224 161-169 (1989)), Hamilton i wsp. (Journal of Bacteriology 171: 4617-4622 (1989)), 5 Jensen Bioengineering i Hammer 58: (Biotechnology 191-195 (1998)) i and znanych podręcznikach genetyki i biologii molekularnej. Użyte mogą być wektory plazmidowe, które mogą być namnożone w Enterobacteriaceae, takie jak wektory do klonowania wywodzące się z pACYC184, (Bartolomé i wsp.; 10 Gene 102: 75-78 (1991)), pTrc99A (Amann i wsp.; Gene 69: 301-315 (1988)) lub pochodne pSC101 (Vocke i Bastia; Proceedings of the National Academy of Sciences USA 80(21): wynalazku 15 6557-6561 jest możliwe transformowany (1983)). użycie wektorem W sposobie szczepu, według który plazmidowym jest niosącym przynajmniej jedną sekwencję nukleotydową, lub allel, który koduje yaaU ORF lub jej produkt genowy. Określenie „transformacja” jest rozumiane jako sposób pobrania wyizolowanego kwasu nukleinowego przez 20 gospodarza (mikroorganizm). Możliwe jest także zastosowanie wymiany sekwencji (Hamilton i wsp.; Journal of Bacteriology 171: 46174622 (1989)), koniugacji lub transdukcji do transferu do 25 różnych szczepów mutacji, które wpływają na ekspresję danych genów lub otwartych ramek odczytu. Bardziej szczegółowe wyjaśnienia pojęć genetyki i biologii molekularnej podręcznikach mogą Birge być znalezione (Bacterial i w znanych Bacteriophage Genetics, 4-ta ed., Springer Verlag, Nowy Jork, (USA), 30 2000) lub podręczniku (Biochemistry, 5-ta ed., Berg, Tymoczko Freeman and i Stryjer Company, Nowy 20 Jork, (USA), (Molecular tomowy), 2002) Cloning, Cold lub A Spring podręczniku Laboratory Harbor Sambrook Manual, Laboratory i wsp. (zestaw Press, 3- Cold Spring Harbor (USA), 2001). 5 Ponadto, przy użyciu szczepów z rodziny Enterobacteriaceae do produkcji L-lizyny, L-waliny lub L-treoniny, korzystna może być, oprócz nadekspresji otwartej ramki odczytu yaaU, nadekspresja jednego lub większej liczby enzymów ze znanej ścieżki biosyntezy 10 treoniny lub enzymów metabolizmu anaplerotycznego lub enzymów do produkcji dinukleotydu zredukowanego nikotynoamidoadeninowego fosforanu lub enzymów glikolitycznych lub enzymów PTS lub enzymów metabolizmu siarki. 15 Ogólnie korzystne jest endogennych używanie genów. Zatem, możliwa nadekspresja, jest, jednego na lub przykład, większej jednoczesna liczby genów wybranych z grupy • 20 przynajmniej jeden gen operonu thrABC kinazę asparaginianu, dehydrogenazę kinazę homoseryny syntazę i kodującego homoseryny, treoniny (US-A- 4278765), • gen pyc z Corynebacterium glutamicum kodujący karboksylazę pirogronianu (WO 99/18228) 25 • gen pps (Molecular kodujący and syntazę General fosfoenolopirogronianu Genetics 231(2): 332-336 (1992)), • gen ppc kodujący fosfoenolopirogronianu (WO 02/064808), karboksylazę 21 • geny pntA i transhydrogenazy pntB kodujące pirydynowej podjednostki (European Journal of Biochemistry 158: 647-653 (1986)), • 5 gen rhtB kodujący białko pośredniczące w oporności na homoserynę (EP-A-0994190), • gen rhtC kodujący białko pośredniczące w oporności na treoninę (EP-A-1013765), • gen thrE z Corynebacterium glutamicum kodujący białko nośnikowe eksportu treoniny (WO 01/92545), 10 • gen gdhA kodujący dehydrogenazę glutaminianu (Nucleic Acids Research 11: 5257-5266 (1983); Gene 23: 199-209 (1983)), • gen pgm kodujący fosfoglukomutazę (WO 03/004598), • gen fba kodujący aldolazę bifosforanu fruktozy (WO 15 03/004664), • gen ptsH operonu ptsHIcrr kodujący fosfotransferazę fosfohistydyna-białko-heksoza z systemu fosfotranferazy PTS (WO 03/004674), • 20 gen ptsI operonu ptsHIcrr kodujący enzym I z systemu fosfotransferazy PTS (WO 03/004674), • gen crr operonu ptsHIcrr kodujący glukozo- specyficzny składnik IIA z systemu fosfotransferazy PTS (WO 03/004674), • 25 gen ptsG kodujący glukozo-specyficzny składnik IIBC (WO 03/004670), • gen lrp kodujący regulator regulonu leucynowego (WO 03/004665), • gen fadR 03/038106), kodujący regulator regulonu fad (WO 22 • gen iclR kodujący regulator centralnego metabolizmu pośredniczącego (WO 03/038106), • gen ahpC operonu ahpCF kodujący małą podjednostkę reduktazy 5 wodoronadtlenków alkilowych (WO 03/004663), • gen ahpF operonu ahpCF kodujący dużą podjednostkę reduktazy wodoronadtlenków alkilowych (WO 03/004663), • 10 gen cysK kodujący syntazę cysteiny A (WO cys (WO 03/006666), • gen cysB kodujący regulator regulonu 03/006666), • gen cysJ operonu cysJIH kodującego flawoproteinę reduktazy NADPH-siarczyn (WO 03/006666), 15 • gen cysI operonu cysJIH kodującego hemoproteinę reduktazy NADPH-siarczyn (WO 03/006666), • cysH gen operonu cysJIH kodującego reduktazę adenylan-siarczan (WO 03/006666), • 20 gen rseA operonu rseABC kodującego błonowe białko, które posiada aktywność anty-sigmaE (WO 03/008612), • gen rseC operonu rseABC kodującego globalny regulator czynnika sigmaE (WO 03/008612), • gen sucA operonu sucABCD kodującego podjednostkę dekarboksylazy z dehydrogenazy 2-ketoglutaranu (WO 25 03/008614), • gen sucB operonu sucABCD kodującego podjednostkę E2 sukcynylotransferazy dihydrolipoilu z dehydrogenazy 2-ketoglutaranu (WO 03/008614), • 30 gen sucC operonu suc ABCD kodujący podjednostkę β syntazy sukcynylo-CoA (WO 03/008615), 23 • gen sucD operonu sucABCD kodujący podjednostkę α syntazy sukcynylo-CoA (WO 03/008615), • gen aceE kodujący składnik E1 kompleksu dehydrogenazy pirogronianu (WO 03/076635), 5 • gen aceF kodujący składnik E2 kompleksu dehydrogenazy pirogronianu (WO 03/076635), • gen rseB SigmaE regulator kodujący (Molecular aktywności Microbiology czynnika 24(2): 355-371 (1997)), 10 • produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) yodA z Escherichia Narodowym coli (Numer Centrum Dostępu Informacji AE000288 w Biotechnologicznej (NCBI, Bethesda, MD, USA, DE10361192.4)). Ponadto, 15 w celu produkcji L-aminokwasów, w szczególności L-treoniny, korzystna może być, oprócz wzmocnienia otwartej ramki odczytu yaaU, atenuacja, w szczególności eliminacja lub zmniejszenie ekspresji jednego lub więcej genów wybranych z grupy obejmującej: • 20 gen tdh kodujący dehydrogenazę treoniny (Journal of Bacteriology 169: 4716-4721 (1987)), • gen mdh kodujący 1.1.1.37) dehydrogenazę (Archives in jabłczanu Microbiology (E.C. 149:36-42 (1987)), • 25 produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) yjfA z Escherichia Narodowym coli Centrum (Numer Dostępu Informacji AAC77180 w Biotechnologicznej (NCBI, Bethesda, MD, USA, (WO 02/29080)), • produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) ytfP z Escherichia coli (Numer Dostępu AAC77179 w 24 Narodowym Centrum Informacji Biotechnologicznej (NCBI, Bethesda, MD, USA, (WO 02/29080)), • gen pckA kodujący enzym karboksykinazę fosfoenolopirogronianu (WO 02/29080), 5 • gen poxB oksydazę kodujący pirogronianu (WO 02/36797), • gen dgsA (WO 02/081721), który jest także znany pod nazwą gen mlc, kodujący regulator DgsA systemu fosfotransferazy, 10 • gen fruR (WO 02/081698), który jest także znany pod nazwą gen cra, kodujący represor fruktozy, • gen rpoS (WO 01/05939), który jest znany także pod nazwą gen katF, kodujący czynnik sigma38, i • 15 gen aspA kodujący liazę asparaginian-amoniak (WO 03/008603). W tym obniżenie kontekście, lub określenie zniesienie „atenuacja” w opisuje mikroorganizmie wewnątrzkomórkowej aktywności lub stężenia jednego lub większej ilości enzymów lub białek, które są kodowane 20 przez odpowiedni DNA poprzez, na przykład, użycie promotora słabszego niż ten w szczepie rodzicielskim lub mikroorganizmie nie rekombinowanym pod względem odpowiedniego genu lub białka, lub genu lub allelu, który koduje odpowiedni enzym lub białko posiadające 25 mniejszą aktywność, lub inaktywację odpowiedniego genu lub białka, lub otwartej ramki odczytu lub genu, i, jeśli jest to stosowne, poprzez połączenie tych metod. Ogólnie, metody atenuacji zmniejszają aktywność lub stężenie odpowiedniego białka do poziomu od 0 do 75%, 30 od 0 do 50%, od 0 do 25%, od 0 do 10% lub od 0 do 5% aktywności lub stężenia białka typu dzikiego lub 25 stężenia białka w mikroorganizmie, szczepie który nie rodzicielskiem jest lub rekombinowany pod względem odpowiedniego enzymu lub białka. Przez szczep 5 rodzicielski lub mikroorganizm, rekombinowany rozumie się który nie mikroorganizm, na jest którym wykonywane są metody według wynalazku. W celu uzyskania atenuacji, na przykład, ekspresja genów lub otwartych ramek odczytu, lub katalityczne właściwości białek enzymatycznych, mogą być zmniejszone 10 lub zniesione. Jeżeli jest to właściwe, obie metody mogą być połączone. Ekspresja traktowanie genetyczną 15 genu może hodowli w zmianę regulujących regulującymi genu RNA. ekspresję zmniejszona odpowiedni (zmutowanie) ekspresję antysensownego być sposób, struktur lub są, na przez sygnałowych stosując Strukturami genu przez technikę sygnałowymi przykład, geny represorowe, geny aktywatorowe, operatory, promotory, atenuatory, 20 miejsca wiążące rybosom, kodon start i terminatory. Specjalista w tej dziedzinie może znaleźć informacje w tym względzie, między innymi, w Jensen i Hammer (Biotechnology and Bioengineering 58: 191-195 (1998)), w Carrier i Keasling (Biotechnology Progress 15: 58-64 (1999)), w Franch i Gerdes (Current Opinion 25 in Microbiology 3: 159-164 (2000)) i w dobrze znanych podręcznikach genetyki i biologii molekularnej, takich jak podręcznik autorstwa Knippers („Molekulare Genetik [Molecular Verlag, 30 Winnacker Genetics]”, Stuttgart, (Gene und wydanie Niemcy, Klone 6-te, 1995) [Genes and Georg lub Thieme autorstwa Clones]”, Verlagsgesellschaft, Weinheim, Niemcy, 1990). VCH 26 Mutacje, które właściwości znane ze prowadzą katalitycznych stanu do zmiany białek techniki. lub redukcji enzymatycznych Przykładami, które są można wymienić są artykuły autorstwa Qiu and Goodman (Journal 5 of Biological Chemistry 272: 8611-8617 (1997)), Yano i wsp. (Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 95: 5511-5515 (1998)) oraz Wente and Schachmann (Journal of Biological Chemistry 266: 20833-20839 (1991)). Podsumowania można 10 znaleźć w znanych molekularnej, podręcznikach takich ("Allgemeine Genetik jak genetyki ten i biologii autorstwa [General Hagemann Genetics]", Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, 1986). Mutacje, które mogą być rozważone są tranzycjami, 15 transwersjami, jednej (1) insercjami pary zasad i lub delecjami przynajmniej nukleotydu. Zależnie od wpływu substytucji aminokwasowej wywołanej mutacją na aktywność enzymu, odniesieniem są mutacje typu zmiany sensu 20 lub prowadzi typu do nonsens. zastąpienia Mutacja danego typu zmiany aminokwasu w sensu białku innym aminokwasem, szczególnie, gdy zamiana aminokwasu nie jest konserwatywna. funkcjonalnej zdolności Powoduje lub to uszkodzenie aktywności białka i prowadzi do obniżenia jej do wartości od 0 do 75%, od 0 25 do 50%, od 0 do 25%, od 0 do 10%, lub od 0 do 5%. Mutacja typu nonsens prowadzi do pojawienia się kodonu stop w regionie kodującym genu i w konsekwencji do przedwczesnej terminacji translacji. Insercje lub delecje przynajmniej jednej pary zasad w genie prowadzą 30 do mutacji prowadzi do typu zmiany włączenia ramki odczytu, niewłaściwych co z kolei aminokwasów lub 27 przedwczesnej konsekwencji mutacji prowadzi następnie to translacji. 5 terminacji translacji. utworzony Delecje do jest Jeżeli kodon przedwczesnej przynajmniej w stop, terminacji jednego (1) lub większej liczby zazwyczaj prowadzą także do całkowitej utraty aktywności enzymatycznej. Wskazówki do tworzenia tych mutacji należą do stanu techniki i mogą być uzyskane ze znanych podręczników genetyki i biologii molekularnej, takich jak podręcznik 10 autorstwa Knippers Genetics]”, („Molekulare wydanie 6-te, Genetik Georg [Molecular Thieme Verlag, Stuttgart, Niemcy, 1995), autorstwa Winnacker „Gene und Klone, [Genes and Clones]”, VHC Verlagsgesellschaft, Weinheim, 15 Niemcy, („Allgemeine 1990) Genetik lub [General autorstwa Hagemann Genetics]”, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart, 1986). Odpowiednie mutacje w genach mogą być wprowadzone do odpowiednich szczepów poprzez wymianę genów lub alleli. Tradycyjnym sposobem jest sposób, opisany przez 20 Hamilton i wsp. (Journal of Bacteriology 171: 4617-4622 (1989)), wymiany genów przy użyciu ulegającego warunkowej replikacji wektora pSC101 wywodzącego się z pMAK705. Mogą być także użyte inne sposoby, takie jak ten z Martinez-Moralez i wsp. (Journal of Bacteriology 25 181: 7143-7148 (1999)) lub ten z Boyd i wsp. (Journal of Bacteriology 182: 842-847 (2000)). Podobnie, mutacji w możliwe odpowiednich jest również genach, lub przeniesienie mutacji, które wpływają na ekspresję odpowiednich genów lub otwartych 30 ramek odczytu przy użyciu koniugacji lub transdukcji. 28 Ponadto, w celu produkcji L-lizyny, L-waliny lub Ltreoniny, korzystne otwartej ramki może być, odczytu oprócz yaaU, wzmocnienia wyeliminowanie niepożądanych reakcji ubocznych (Nykayama: „Breeding of 5 Amino Acid Producing Microorganisms” w: Overproduction of Microbial Products, Krumphanzl, Sikyta, Vanek (red.), Academic Pres, Londyn, UK, 1982). Mikroorganizmy, wynalazku 10 mogą które być są hodowane wytwarzane w procesie według okresowym, procesie okresowym z zasilaniem, w odnawialnym procesie okresowym z zasilaniem (DE102004028859.3 lub i w patent procesie USA ciągłym 5763230). Znane sposoby hodowli są podsumowane w podręczniku autorstwa Chmiel 15 (Bioprozesstechnik Bioverfahrenstechnik 1. Einführung [Bioprocess in die technology 1. Introduction to bioprocess technology] (Gustav Fisher Verlag, Stuttgart, 1991)) lub w podręczniku autorstwa Storhas (Bioreaktoren [Bioreactors 20 and und periphere peripheral Einrichtungen installations] (Vieweg Verlag, Brunswick/Wiesbaden, 1994)). Zastosowana pożywka hodowlana musi zaspokajać potrzeby danych szczepów we właściwy sposób. Podręcznik Amerykańskiego Towarzystwa Bakteriologii (ang. American 25 Society for General Bacteriology” zawiera Bacteriology) opisy „Manual (Washington pożywek do of Methods D.C. USA, hodowli for 1981) różnych mikroorganizmów. Jako źródło węglowodany, 30 węgla takie jak mogą być glukoza, użyte sacharoza, cukry i laktoza, fruktoza, maltoza, melasy, skrobia i, jeżeli jest to właściwe, celuloza, oleje i tłuszcze, takie jak olej 29 sojowy, olej słonecznikowy, olej z orzechów ziemnych i olej kokosowy, kwasy tłuszczowe, takie jak kwas palmitynowy, kwas stearynowy, kwas linolowy, alkohole, takie jak glicerol i etanol, i kwasy organiczne, takie 5 jak kwas octowy. Substancje te mogą być użyte pojedynczo lub jako mieszanina. Jako źródło zawierające azotu azot mogą organiczny, być użyte takie związki jak peptony, ekstrakt drożdżowy, ekstrakt mięsny, ekstrakt słodowy, 10 Corn Steep Liquor, mąka sojowa i mocznik, lub związki nieorganiczne, takie jak, siarczan amonu, chlorek amonu, fosforan amonu, węglan amonu i azotan amonu. Źródła azotu mogą być użyte pojedynczo lub jako mieszanina. Jako źródło fosforu może być użyty kwas fosforowy, 15 diwodorofosforan lub potasu odpowiadające pożywka hodowlana im lub sole musi wodorofosforan zawierające zawierać dipotasu, sód. wymagane do Ponadto, wzrostu sole metali, takie jak siarczan magnezu lub siarczan 20 żelaza. W końcu, oprócz wyżej wymienionych substancji, użyte mogą być niezbędne stymulatory wzrostu, takie jak aminokwasy i witaminy. Do pożywki hodowlanej mogą być także dodane odpowiednie prekursory. Składniki te mogą być 25 dodane do hodowli w postaci raz przyrządzonej mieszaniny lub być dodawane podczas hodowli stosownie do potrzeb. Na ogół fermentacja jest prowadzona przy pH od 5,5 do 9,0, w szczególności od 6,0 do 8,0. Do kontroli pH hodowli używane są w razie potrzeby związki zasadowe, 30 takie amoniak jak lub wodorotlenek woda sodu, amoniakalna, wodorotlenek lub związki potasu, kwasowe, 30 takie jak kwas fosforowy lub kwas siarkowy. Do kontroli spienienia estry mogą być poliglikolu użyte i antyspieniacze, kwasu takie jak W celu tłuszczowego. utrzymania stabilności plazmidów do pożywki mogą być 5 dodane odpowiednie selektywnie działające substancje, na przykład antybiotyki. W celu utrzymania warunków aerobowych przez hodowle może być przepuszczany tlen lub mieszaniny gazów zawierające tlen, takie jak powietrze. Temperatura hodowli wynosi zazwyczaj od 25ºC 10 do 45ºC i korzystnie od 30ºC do 40ºC. Hodowla jest prowadzona dopóki nie zostanie wytworzona maksymalna ilość L-aminokwasów lub L-treoniny. Ten cel jest zazwyczaj osiągnięty w ciągu 10 do 160 godzin. L-aminokwasy 15 chromatografii mogą być analizowane jonowymiennej, po przy której użyciu następuje derywatyzacja ninhydryną, jak opisano w Spackman i wsp. (Analytical Chemistry 30: 1190-1206 (1958)), lub przy użyciu HPLC w odwróconych fazach, jak opisano w Lindoth i wsp. (Analytical Chemistry 51: 1167-1174 (1979)). 20 Sposób według wynalazku może być użyty do fermentacyjnego wytwarzania L-aminokwasów, takich jak L-treonina, L-walina i L-lizyna, w szczególności L- treoniny. Zgodnie z Traktatem Budapesztańskim do Niemieckiej 25 Kolekcji Mikroorganizmów i Hodowli Komórkowych (Deutsche Sammlung für Mikroorganizmen und Zellkulturen [German collection of microorganisms and cell cultures]) zdeponowano następujące mikroorganizmy: • 30 Escherichia 16574. coli szczep E. coli MG422 jako DSM 31 Niniejszy wynalazek jest bardziej szczegółowo wyjaśniony poniżej przy pomocy przykładów realizacji. Pożywki minimalna (M9) i pełna (LB) używane do hodowli Escherichia coli są opisane przez J.H. Miller 5 (A short course in bacterial genetics (1992), Cold Spring Harbor Laboratory Press). Izolacja plazmidowego DNA z Escherichia coli, a także inne techniki trawienia enzymami restrykcyjnymi, ligacji i traktowania fosfatazą Klenowa i alkaliczną fosfatazą, są wykonywane 10 jak opisano w Sambrook i wsp. (Molecular Cloning – A Laboratory Manual (1989) Cold Spring Harbor Laboratory Press). nie Jeżeli wskazano inaczej, bakterie Escherichia coli są transformowane jak opisano w Chung i wsp. (Proceeding of the National Academy of Sciences 15 of the United States of America 86: 2172-2175 (1989)). Temperaturą inkubacji podczas przygotowywania szczepów i transformacji jest 37ºC. Przykład 1 20 Konstruowanie plazmidu ekspresyjnego pTrc99AyaaU ORF yaaU z E. coli K12 namnożono przy użyciu łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR) i syntetycznych oligonukleotydów. Biotech, 25 Startery Ebersberg, PCR Niemcy) na zsyntetyzowano podstawie (MWG sekwencji nukleotydowej ORF yaaU w E. coli K12 MG1655 (Numer Dostępu AE000114), Blattner i wsp. (Science 277: 14531474 (1997)). Sekwencje starterów zmodyfikowano tak, aby tworzyły miejsca rozpoznawane przez enzymy restrykcyjne. Dla startera yaaU-ex1 wybrano sekwencję 30 rozpoznawaną przez EcoRI a dla startera yaaU-ex2 wybrano sekwencję rozpoznawaną przez BamHI, sekwencje 32 te są podkreślone w sekwencjach nukleotydowych pokazanych poniżej: yaaU-ex1: 5’-GATCTGAATTCTAAGGAATAACCATGCAACCGTC-3’ (SEK ID NR 1) 5 yaaU-ex2: 5’-GATCTAGGATCCCAATTTACCCCATTCTCTGC-3’ Chromosomowy DNA z E. coli K12 (SEK ID NR 2) MG1655 użyty do reakcji PCR wyizolowano przy użyciu “Qiagen Genomictips 100/G” (QIAGEN, Hilden, Niemcy) według wskazówek 10 producenta. Fragment DNA o długości w przybliżeniu 1371 pz (SEK ID NR 3) może być namnożony w standardowych warunkach reakcji Protocols. A PCR Guide (Innis to i Methods wsp. and (1990) PCR Applications, Academic Press) przy użyciu polimerazy DNA Vent (New 15 England Biolabs GmbH, Frankfurt, Niemcy) i specyficznych starterów. Namnożony fragment yaaU poddano ligacji z wektorem pCR-Blunt Invitrogen, 20 II-TOPO (Zero Groningen, TOPO Holandia) TA Cloning według Kit, wskazówek producenta i transformowano do szczepu E. coli TOP10. Komórki niosące plazmid wyselekcjonowano na pożywce LB Agar zawierającej kanamycynę w stężeniu 50 µg/ml. Po wyizolowaniu plazmidowego DNA wektor pocięto enzymami EcoRV i EcoRI i, po sprawdzeniu cięcia w 0,8% żelu 25 agarozowym, oznaczono jako pCRBluntyaaU. Wektor pCRBluntyaaU następnie pocięto enzymami EcoRI i BamHI a fragment yaaU rozdzielono w 0,8% żelu agarozowym; następnie wyizolowano go z żelu (zestaw QIAquick Gel Extraction Kit, QIAGEN, Hilden, Niemcy) i 30 poddano ligacji z wektorem pTrc99A (Pharmacia Biotech, Upsala, Szwecja), który pocięto enzymami BamHI i EcoRI. 33 Szczep E. coli XL1Blue MRF’ (Stratagene, La Jolla, USA) transformowano mieszaniną ligacyjną a komórki niosące plazmid wyselekcjonowano na pożywce LB agar zawierającej ampicylinę w stężeniu 50 µg/ml. To, że klonowanie zakończyło się pomyślnie może być 5 wykazane, po wyizolowaniu plazmidu, przez wykonanie kontrolnego trawienia przy użyciu enzymów EcoRI/BamHI i EcoRV. Plazmid oznaczono jako pTrc99AyaaU (Fig. 1). 10 Przykład 2 Wytwarzanie L-treoniny przy użyciu szczepu MG422/pTrc99AyaaU Szczep 15 E. coli MG442 produkujący L-treoninę jest opisany w zgłoszeniu patentowym US-A-4278765 i złożony w Rosyjskiej Przemysłowych Narodowej (Russian Kolekcji Mikroorganizmów national collection of industrial microorganisms, VKPM, Moskwa, Rosja) jako CMIM B-1628 i w Niemieckiej Kolekcji Mikroorganizmów i 20 Hodowli Komórkowych (Deutsche Sammlung für Mikroorganismen und Zellkulturen [German collection of microorganisms and cell cultures], DSMZ, Brunswick, Niemcy), zgodnie z Traktatem Budapesztańskim, jako DSM 16574.) 25 Szczep MG422 transformowano plazmidem ekspresyjnym pTrc99AyaaU opisanym w przykładzie 1, oraz wektorem pTrc99A, a komórki niosące plazmid wyselekcjonowano na pożywce LB Agar zawierającej ampicylinę w stężeniu 50 µg/ml. W wyniku tego powstały szczepy MG422/pTrc99AyaaU 30 i MG422/pTrc99A. Wybrane pojedyncze kolonie następnie namnożono na pożywce minimalnej posiadającej 34 następujący skład: 3,5 g Na2HPO4*2H2O/l, 1,5 g KH2PO4/l, 1 g NH4Cl/l, 0,1 MgSO4*7H2O/l, 2 g glukozy/l, 20 g agaru/l, 05 mg ampicyliny/l. Powstawanie 5 L-treoniny sprawdzono w hodowlach okresowych o objętości 10 ml, które są prowadzone w 100 ml kolbach typu Erlenmeyer. W tym celu, 10 ml pożywki prehodowlanej o następującym składzie: 2 g ekstraktu z drożdży/l, 10 MgSO4*7H2O/l, 10 g 15 (NH4)2SO4/l, g CaC03/l, 1 20 g g KH2PO4/l, 0,5 glukozy/l, 50 g mg ampicyliny/l, zaszczepiono i inkubowano w 37ºC i 180 obr./min przez 16 godzin w inkubatorze Kühner AG ESR (Birsfelden, Szwajcaria). W każdym przypadku 250 µl tej wstępnej hodowli produkcyjnej 15 (25 zaszczepiono g (NH4)2SO4/l, do 2 10 g ml pożywki KH2PO4/l, 1 g MgSO4*7H2O/l, 0,03 g FeSO4*7H2O/l, 0,018 g MnSO4*1H2O/l, 30 g CaCO3/l, 20 g glukozy/l, 50 mg ampicyliny/l) i inkubowano w 37ºC przez 48 godzin. Powstawanie L- treoniny przez wyjściowy szczep MG442 sprawdzono w ten sam sposób, jednakże bez ampicyliny dodanej do pożywki. 20 Po inkubacji oznaczono gęstość optyczną (OD) zawiesiny hodowlanej za pomocą pomiaru przy długości fali 660 nm z użyciem fotometru Dr. Lange LP2W (Düsseldorf, Niemcy). Następnie, 25 treoniny w do oznaczenia supernatancie stężenia hodowlanym, powstałej który L- został wysterylizowany przez filtrację, zastosowano analizator aminokwasów wykorzystujący Eppendorf-BioTronik chromatografię (Hamburg, jonowymienną Niemcy) i post-kolumnową obejmującą wykrywanie ninhydryny. 30 Wynik eksperymentu pokazano w tabeli 1. reakcję 35 Tabela 1 Szczep OD L-treonina (660 nm) g/l MG422 5,6 1,4 MG422/pTrc99A 3 1,3 MG422/pTrc99AyaaU 4,1 2,7 Krótki opis rysunku: Fig. 5 1: Mapa plazmidu pTrc99AyaaU zawierającego gen yaaU. Podane długości przybliżone. powinny Zastosowane być skróty traktowane i oznaczenia jako mają następujące znaczenia: 10 • bla: gen kodujący oporność na ampicylinę • lac Iq: gen białko represorowe promotora trc • trc: region promotora trc, indukowany za pomocą IPTG 15 • yaaU: • 5S: region 5S rRNA • rrnBT: region terminatora rRNA region kodujący gen yaaU Skróty dla enzymów restrykcyjnych mają następujące znaczenia: • BamHI: endonukleaza restrykcyjna z Bacillus amyloliquefaciens H 20 • EcoRI: endonukleaza restrykcyjna z Escherichia coli RY13 • EcoRV: coli B946 25 endonukleaza restrykcyjna z Escherichia 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 Zastrzeżenia patentowe 1. Rekombinowany Enterobacteriaceae, 5 mikroorganizm który z zawiera rodziny ulegającą nadekspresji ORF yaaU kodującą polipeptyd opisany jako przypuszczalny transporter cukru, przez co sekwencja aminokwasowa tego peptydu jest przynajmniej w 90% identyczna z sekwencją aminokwasową wybraną z grupy SEK ID NR 4, SEK ID 6 i SEK ID NR 8. 10 2. Mikroorganizm według zastrz. 1, znamienny tym, że zawiera ulegający nadekspresji polinukleotyd, który jest wybrany z grupy obejmującej: a) polinukleotyd posiadający sekwencję nukleotydową wybraną z SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK 15 ID NR 7; b) polinukleotyd posiadający sekwencję nukleotydową, która jest zgodna z SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7 w granicach zdegenerowania kodu genetycznego; 20 c) sekwencja sekwencję, która polinukleotydowa hybrydyzuje w ostrych posiadająca warunkach z sekwencją, która jest komplementarna do sekwencji SEK ID NR 3, SEK ID NR 5 lub SEK ID NR 7. 3. 25 że Mikroorganizm według zastrz. 1 znamienny tym, polipeptyd posiada sekwencję aminokwasową, która jest przynajmniej w 95% identyczna z jedną z sekwencji wybranych z grupy SEK ID NR 4, SEK ID NR 6 i SEK ID NR 8. 4. 30 Mikroorganizm według zastrz. 1, znamienny tym, że polipeptyd posiada sekwencję, która jest w 100% 50 identyczna z tą z SEK ID NR 4, SEK ID NR 6 lub SEK ID NR 8. 5. Mikroorganizm według zastrz. 1 do 4 znamienny tym, że jest otrzymany przez transformację, transdukcję 5 lub koniugację, lub kombinację tych metod, z użyciem wektora, który zawiera tę ORF yaaU, allel tej ORF, lub jej części, i/lub promotor. 6. liczba 10 Mikroorganizm według zastrz. 1 do 5, w którym kopii ORF lub alleli yaaU jest Mikroorganizm według zastrz. zwiększona przynajmniej o 1. 7. 6, znamienny tym, że wzrost liczby kopii tej ORF yaaU przynajmniej o 1 jest osiągnięty przez integrację tej ORF lub jej alleli do chromosomu mikroorganizmu. 15 8. Mikroorganizm według zastrz. 6, znamienny tym, że wzrost liczby kopii tej ORF yaaU o przynajmniej 1 jest osiągnięty przy użyciu wektora, który replikuje się w poza chromosomem. 9. 20 Mikroorganizm według zastrz. 1 albo 2, charakteryzujący się tym, że: a) promotor i region regulatorowy lub miejsce wiązania rybosomu na lewo od ORF yaaU jest zmutowane, lub b) 25 na lewo od ORF yaaU są wprowadzone są kasety ekspresyjne lub promotory. 10. Mikroorganizm znamienny tym, że ten według zastrz. polinukleotyd 1 albo 2, yaaU jest pod kontrolą promotora zwiększającego ekspresję genu. 11. Mikroorganizm 30 znamienny stężenie tym, lub że według wzmocnienie aktywność produktu zastrz. ORF genu 1 yaaU do 10, zwiększa (białka) yaaU 51 przynajmniej o 10% w porównaniu do aktywności lub stężenia produktu genowego w szczepie rodzicielskim lub mikroorganizmie nie rekombinowanym pod względem ORF yaaU. 5 12. Mikroorganizm według zastrz. 1 do 11, znamienny tym, że inne geny ścieżki metabolicznej dla biosyntezy pożądanego aminokwasu są także obecne w postaci ulegającej nadekspresji. 13. Mikroorganizm 10 tym, że według mikroorganizm zastrz. jest 12, znamienny z rodzajów wybrany Escherichia, Erwinia, Providencia i Serratia. 14. Mikroorganizm według zastrz. 1 do 13, znamienny tym, że produkuje L-treoninę. 15. Sposób wytwarzania L-aminokwasów wybranych z 15 grupy L-treoniny, L-waliny i L-lizyny przez fermentację rekombinowanych mikroorganizmów z rodziny Enterobacteriaceae, znamienny tym, że a) mikroorganizmy według zastrz. 1-14 produkujące ten L-aminokwas są hodowane w pożywce w 20 warunkach, w których ten L-aminokwas jest wzbogacany w pożywce lub w komórkach, oraz b) składniki ten L-aminokwas pożywki jest izolowany, fermentacyjnej, przez i/lub co biomasa pozostają w całości lub w części (od ≥ 0 do 100%) w 25 izolowanym produkcie lub są usunięte całkowicie. 16. Sposób według zastrz. 15, znamienny tym, że do wytwarzania L-treoniny w poddawanych fermentacji mikroorganizmach z rodziny Enterobacteriaceae jeden lub większa liczba genów wybranych z grupy obejmującej: 52 a) przynajmniej kodującego jeden kinazę gen operonu asparaginianu, thrABC dehydrogenazę homoseryny, kinazę homoseryny i syntazę treoniny, b) 5 gen pyc z Corynebacterium glutamicum kodujący karboksylazę pirogronianu, c) gen pps kodujący syntazę fosfoenolopirogronianu, d) gen ppc kodujący karboksylazę fosfoenolopirogronianu, 10 e) geny pntA i pntB kodujące podjednostki transhydrogenazy pirydynowej, f) gen rhtB kodujący białko pośredniczące w białko pośredniczące w oporności na homoserynę, g) 15 gen rthC kodujący oporności na treoninę, h) gen thrE z Corynebacterium glutamicum kodujący białko nośnikowe eksportu treoniny, 20 i) gen gdhA kodujące dehydrogenazę glutaminianu, j) gen pgm kodujący fosfoglukomutazę, k) gen fba kodujący aldolazę bifosforanu fruktozy, l) gen ptsH kodujący fosfotransferazę fosfohistydyna-białko-heksoza, m) 25 gen ptsI kodujący enzym I z systemu fosfotransferazy, n) gen crr kodujący glukozo-specyficzny składnik o) gen IIA, ptsG kodujący glukozo-specyficzny składnik IIBC, 30 p) gen leucynowego, lrp kodujący regulator regulonu 53 q) gen fadR kodujący regulator regulonu fad, r) gen iclR kodujący regulator centralnego metabolizmu pośredniczącego, s) 5 gen ahpC kodujący małą podjednostkę reduktazy wodoronadtlenków alkilowych, t) gen ahpF kodujący dużą podjednostkę reduktazy wodoronadtlenków alkilowych, 10 u) gen cysK kodujący syntazę cysteiny A, v) gen cysB kodujący regulator regulonu cys, w) gen cysJ kodujący flawoproteinę reduktazy kodujący hemoproteinę reduktazy NADPH-siarczyn, x) gen cysI NADPH-siarczyn, y) 15 gen cysH kodujący reduktazę adenylan- siarczan, z) gen rseA kodujący błonowe białko, które posiada aktywność anty-sigmaE, a1) gen rseC kodujący globalny regulator czynnika sigmaE, 20 b1) gen sucA kodujący podjednostkę dekarboksylazy z dehydrogenazy 2-ketoglutaranu, c1) gen sucB kodujący podjednostkę E2 podjednostkę E2 sukcynylotransferazy dihydrolipoilu z dehydrogenazy 2-ketoglutaranu, 25 d1) gen sucC kodujący podjednostkę β z syntazy sukcynylo-CoA, e1) gen sucD kodujący podjednostkę α z syntazy sukcynylo-CoA, f1) gen 30 aceE kodujący dehydrogenazy pirogronianu, składnik E1 kompleksu 54 g1) gen aceF kodujący składnik E2 kompleksu dehydrogenazy pirogronianu, h1) gen rseB kodujący regulator aktywności czynnika SigmaE, 5 i1) produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) yodA z Escherichia coli, ulega/ulegają dodatkowo, w tym samym czasie, nadekspresji. 17. Sposób 10 według zastrz. 15 do 16, znamienny tym, że stosowane są mikroorganizmy, w których ścieżki metaboliczne, które zmniejszają tworzenie tego L- aminokwasu są przynajmniej częściowo atenuowane. 18. Sposób według zastrz. 17, znamienny tym, że do 15 wytwarzania L-treoniny poddawane są fermentacji mikroorganizmy z rodziny Enterobacteriaceae, w których jeden lub większa liczba genów wybranych z grupy obejmującej: 20 a) gen tdh kodujący dehydrogenazę treoniny, b) gen mdh kodujący dehydrogenazę jabłczanu, c) produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) yjfA z Eschericha coli, d) produkt genowy otwartej ramki odczytu (ORF) ytfP z Eschericha coli, e) 25 gen pckA kodujący karboksykinazę fosfoenolopirogronianu, f) gen poxB kodujący oksydazę pirogronianu, g) gen dgsA kodujący regulator DgsA systemu fosfotransferazy, 30 h) gen fruR kodujący represor fruktozy, i) gen rpoS kodujący czynnik sigma38, i j) gen aspA kodujący liazę asparaginian-amoniak, 55 jest/są dodatkowo, w tym samym czasie, atenuowane, w szczególności jest/są wyeliminowane, lub ich ekspresja jest zmniejszona. 5 Evonik Degussa GmbH Pełnomocnik: 56 1/1