artykuł 7 - prawo dzieci i młodocianych do ochrony
advertisement
ARTYKUŁ 7 - PRAWO DZIECI I MŁODOCIANYCH DO OCHRONY 1.USTALIĆ, ŻE WIEK PIĘTNASTU LAT BĘDZIE MINIMALNYM WIEKIEM DOPUSZCZENIA DO ZATRUDNIENIA, Z ZASTRZEŻENIEM WYJĄTKÓW WOBEC DZIECI ZATRUDNIONYCH PRZY OKREŚLONYCH, LEKKICH PRACACH, NIESZKODLIWYCH DLA ICH ZDROWIA, MORALNOŚCI LUB KSZTAŁCENIA 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku nie zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena możliwości ratyfikowania Konstytucja przewiduje, że zakazane jest stałe zatrudnianie dzieci do lat 16, zaś formy i charakter dopuszczalnego zatrudnienia określa ustawa. Kodeks pracy zakazuje zatrudniania osób, które nie ukończyły 16 roku życia, a warunkiem zatrudniania młodocianych (osoby w wieku 16-18 lat) jest ukończenie gimnazjum. Regulacje dotyczące ochrony pracy dzieci i młodocianych stosuje się do wszystkich rodzajów prac świadczonych na podstawie umów przewidzianych w kodeksie, czyli świadczonych w ramach stosunku pracy. Dopuszczalne jest zatrudnianie młodocianych w ramach stosunku pracy (od 16 lat) lub w niższym wieku (na zasadzie wyjątku) na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, w ramach którego odbywa się nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania pracy. Zatrudnianie młodocianych (16-18 lat) w celu innym niż przygotowanie zawodowe na podstawie umowy o pracę może obejmować tylko wykonywanie prac lekkich, których wykaz określa pracodawca, po uzyskaniu zgody lekarza wykonującego zadania służby medycyny pracy i po zatwierdzeniu przez właściwego inspektora pracy. Kwestie te reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 5 grudnia 2002 roku w sprawie przypadków, w których wyjątkowo jest dopuszczalne zatrudnianie młodocianych, którzy nie ukończyli gimnazjum, osób nie mających 16 lat, które ukończyły gimnazjum, oraz osób nie mających 16 lat, które nie ukończyły gimnazjum. Kodeks pracy dopuszcza wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia 16 roku życia na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Podjęcie przez dziecko działalności kulturalnej, artystycznej, sportowej lub reklamowej jest dopuszczalne tylko za zgodą przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka, a także za zezwoleniem właściwego inspektora pracy. Podjęcie pracy lub innego zajęcia zarobkowego (zawarcie umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej) musi być więc każdorazowo poprzedzone wydaniem przez właściwego inspektora pracy zezwolenia dla podmiotu, który ma zamiar zatrudnić dziecko. Z wnioskiem o wydanie zezwolenia występuje podmiot prowadzący działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową. Do wniosku należy dołączyć: pisemną zgodę przedstawiciela ustawowego lub opiekuna dziecka na wykonywanie przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, opinię poradni psychologiczno-pedagogicznej dotyczącą braku przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, orzeczenie lekarza stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania przez dziecko pracy lub innych zajęć zarobkowych, jeżeli dziecko podlega obowiązkowi szkolnemu - opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza, dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych. Jeżeli inspektor pracy, na podstawie złożonych dokumentów, dojdzie do przekonania, że wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko może spowodować zagrożenie dla życia, zdrowia i rozwoju psychofizycznego lub zagraża wypełnianiu 34 obowiązku szkolnego, odmawia wydania zezwolenia. Wydanie zezwolenia lub odmowa jego wydania wymaga decyzji administracyjnej, od której przysługuje odwołanie do okręgowego inspektora pracy. Zezwolenie wydane przez inspektora pracy zawiera dane osobowe dziecka i jego przedstawiciela ustawowego lub opiekuna oraz oznaczenie podmiotu prowadzącego daną działalność. Inspektor w zezwoleniu określa rodzaj pracy lub innych zajęć zarobkowych, które może wykonywać dziecko. Inspektor określa również dopuszczalny okres wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych. Możliwość zawarcia umowy na czas nieokreślony należy wykluczyć, zakaz stałego zatrudniania dzieci do lat 16 wynika także z artykułu 65 ustęp 3 Konstytucji. Regulacje zawarte w Kodeksie pracy nie mają zastosowania do pracy dzieci w rodzinnych gospodarstwach rolnych, polegającej na pomocy świadczonej rodzinie. Praca taka nie podlega również kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Nie ma możliwości rozciągnięcia regulacji dotyczących warunków zatrudniania dzieci i młodocianych zawartych w Kodeksie pracy ani innych prawnych uregulowań na pracę dzieci w gospodarstwach rolnych ze względu na daleko posunięte skutki społeczne i gospodarcze. W oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego możliwe jest wykonywanie pracy przez osoby małoletnie (13-15 lat), za zgodą przedstawiciela ustawowego. Osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych nie pozostają w stosunku pracy. Jeżeli jednak praca ma być świadczona w warunkach typowych dla stosunku pracy, powinna być zawarta umowa o pracę. Kodeks pracy ustanawia karę grzywny dla pracodawcy, który zawiera umowę cywilnoprawną zamiast umowy o pracę. Państwowa Inspekcja Pracy jest zobowiązana do wnoszenia powództw, a za zgodą zainteresowanej osoby - uczestniczenia w postępowaniu przed sądem pracy, o ustalenie istnienia stosunku pracy, jeżeli łączący strony stosunek prawny, wbrew zawartej między nimi umowie, ma cechy stosunku pracy. 4.Wniosek Prawo polskie nie jest zgodne z tym postanowieniem Karty: brak szczególnych (ochronnych) uregulowań dotyczących wykonywania przez osoby w wieku 13-16 lat pracy na podstawie umowy cywilnoprawnej, brak kontroli warunków wykonywania takiej pracy, brak rozwiązań prawnych dotyczących pracy dzieci w gospodarstwach rolnych, zwłaszcza kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Sekretariat Generalny Rady Europy (Wydział Karty Społecznej) w opinii z kwietnia 2013 roku wskazał, że osoby w wieku 13-15 lat wykonujące pracę na podstawie prawa cywilnego nie są objęte przepisami ochronnymi przewidzianymi przez Kodeks pracy. Brak innych przepisów ochronnych narusza art. 7 par. 1 i 3 Karty. Karta nie ustanawia wymogu, by osoby w tym wieku wykonywały pracę na podstawie konkretnego rodzaju umowy, ale wymaga, by bez względu na rodzaj umowy były objęte przepisami regulującymi czas pracy, okresy wypoczynku itp. (nie muszą być to przepisy Kodeksu pracy)1. Nie jest możliwe związanie się tym postanowieniem Karty. Taka sama niezgodność została zidentyfikowana w Czechach w 2002 roku – dzieci objęte były przepisami ochronnymi tylko jeżeli wykonywały pracę w ramach stosunku pracy – nie miały takiej ochrony jeżeli pracowały na podstawie umowy prawa cywilnego. Nowy Kodeks pracy (2007), zakazuje zatrudniania osób mających mniej niż 15 lat lub starszych, o ile nie ukończyły obowiązkowej edukacji. Zakaz ma charakter absolutny, stosuje się wszystkich rodzajów działalności i wszystkich gałęzi gospodarki, jak też pracy wykonywanej na jakiejkolwiek podstawie (umowa o pracę, umowa prawa cywilnego, inne podstawy). Przepisy nowego Kodeksu pracy zostały uznane za spełniające wymogi Karty. 1 35 2.USTALIĆ NA 18 LAT MINIMALNY WIEK DOPUSZCZENIA DO ZATRUDNIENIA W NIEKTÓRYCH, OKREŚLONYCH ZAWODACH, UZNANYCH ZA NIEBEZPIECZNE LUB SZKODLIWE DLA ZDROWIA2 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane 2. Postanowienie zmienione w Karcie zrewidowanej Europejska Karta Społeczna przewiduje ustalenie wyższego (w stosunku do określonego w ustępie 1) minimalnego wieku dopuszczenia do zatrudnienia w niektórych zawodach, nie precyzując, jaki ma to być wiek. 3. Ocena możliwości ratyfikacji Zgodnie z Kodeksem pracy nie wolno zatrudniać młodocianych (16-18 lat) przy pracach wzbronionych, których wykaz określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych z tych prac. Do prac wzbronionych młodocianym zaliczono prace: związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, wymuszoną pozycją ciała oraz zagrażające prawidłowemu rozwojowi psychicznemu, w narażeniu na szkodliwe działanie czynników chemicznych, fizycznych i biologicznych, stwarzające zagrożenia wypadkowe. Młodociany nie posiadający kwalifikacji zawodowych może być zatrudniony tylko w celu przygotowania zawodowego. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym i warunków ich zatrudniania przy niektórych rodzajach prac wzbronionych młodocianym, określonych w załączniku nr 2 rozporządzenia, zezwala się na zatrudnianie młodocianych w wieku powyżej 16 lat przy takich pracach, jedynie w zakresie potrzebnym do przygotowania zawodowego. Zatrudnianie nie może być stałe, ograniczać się ma do zaznajomienia młodocianych z czynnościami podstawowymi, niezbędnymi do przygotowania zawodowego. Pracodawca, który zatrudnia pracowników młodocianych w wieku powyżej 16 lat przy niektórych rodzajach prac wzbronionych młodocianym, ma obowiązek zapewnić szczególną ochronę ich zdrowia, biorąc pod uwagę ryzyko wynikające z braku doświadczenia, braku świadomości istniejących lub potencjalnych zagrożeń oraz niepełnej dojrzałości fizycznej i psychicznej, w tym: zapewnia wykonywanie pracy i zajęć przez młodocianych na stanowiskach pracy i w warunkach nie stwarzających zagrożeń dla ich bezpieczeństwa i zdrowia, zapewnia nadzór nauczycieli, instruktorów praktycznej nauki zawodu lub innych osób uprawnionych do prowadzenia praktycznej nauki zawodu nad wykonywaniem pracy przez młodocianych, informuje młodocianych o możliwych zagrożeniach i o wszelkich podjętych działaniach dotyczących ich zdrowia, organizuje przerwy w pracy młodocianych, celem odpoczynku w pomieszczeniach odizolowanych od czynników szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych. Czas pracy młodocianego, który został dopuszczony w celu przygotowania zawodowego do wykonywania prac wymienionych w załączniku nr 2 do rozporządzenia jest określany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i nie może być przekraczany. W celu umożliwienia zapewnienia szczególnej ochrony zdrowia młodocianym pracodawca sporządza wykazy prac wykonywanych w jego zakładzie pracy: Dopuszczalne jest, by młodociani, którzy nie osiągnęli ustalonego minimalnego wieku, wykonywali pracę, o ile jest to niezbędnie konieczne dla ich szkolenia zawodowego, pod warunkiem, że praca będzie wykonywana pod kontrolą upoważnionych kompetentnych pracowników, zaś ochrona bezpieczeństwa i zdrowia będzie zagwarantowana. 2 36 wykaz prac wzbronionych młodocianym, wykaz prac wzbronionych młodocianym, przy których zezwala się na zatrudnianie młodocianych w celu odbycia przygotowania zawodowego. W ustalaniu wykazów prac uczestniczy lekarz sprawujący nad młodocianym profilaktyczną opiekę zdrowotną. Każdy młodociany poddawany jest okresowym badaniom lekarskim. Pracownik młodociany może być dopuszczony do wykonywania pracy jedynie po przedstawieniu orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do tej pracy. Terminy badań lekarskich określa lekarz sprawujący profilaktyczną opiekę nad zdrowiem młodocianych. Jeśli lekarz wyda orzeczenie, że dana praca zagraża zdrowiu młodocianego, pracodawca jest obowiązany zmienić (w porozumieniu z lekarzem) rodzaj pracy. Jeśli nie ma takiej możliwości, pracodawca powinien rozwiązać umowę o pracę z młodocianym, wypłacając odszkodowanie (wynagrodzenie za okres wypowiedzenia). Nadzór i kontrola przestrzegania przepisów dotyczących zatrudniania młodocianych należy do Państwowej Inspekcji Pracy. 4. Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja jest możliwa. 3.ZABRONIĆ BY DZIECI, KTÓRE PODLEGAJĄ JESZCZE OBOWIĄZKOWEMU NAUCZANIU, BYŁY ZATRUDNIANE PRZY PRACACH, KTÓRE UNIEMOŻLIWIAŁYBY IM PEŁNE KORZYSTANIE Z TEGO NAUCZANIA 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku nie zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena możliwości ratyfikacji W świetle Konstytucji RP i ustawy z 7 września 1991 roku o systemie oświaty nauka jest obowiązkowa do ukończenia 18 roku życia, obowiązek szkolny dziecka rozpoczyna się z początkiem roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym dziecko kończy 7 lat, oraz trwa do ukończenia gimnazjum. Po ukończeniu gimnazjum obowiązek nauki spełnia się przez uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadgimnazjalnej, na zajęcia w formach pozaszkolnych w placówkach publicznych i niepublicznych, na zajęcia w ramach działalności oświatowej prowadzonej przez osoby prawne lub fizyczne oraz przez przygotowanie zawodowe u pracodawcy. Kodeks pracy zakazuje zatrudnianie osób, które nie ukończyły 16 roku życia, a warunkiem zatrudniania młodocianych (osoby w wieku 16-18 lat) jest ukończenie gimnazjum. Dopuszczalne jest zatrudnienie młodocianych w ramach stosunku pracy (od 16 lat) lub w niższym wieku (na zasadzie wyjątku) na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, w ramach którego odbywa się nauka zawodu lub przyuczenie do wykonywania pracy. Kodeks pracy stanowi, że pracownik młodociany jest obowiązany dokształcać się do ukończenia 18 lat. W szczególności pracownik młodociany jest obowiązany: dokształcać się w zakresie szkoły podstawowej i gimnazjum, jeżeli szkoły takiej nie ukończył, dokształcać się w zakresie szkoły ponadgimnazjalnej lub w formach pozaszkolnych. Kodeks pracy nakłada na pracodawcę obowiązki zapewniające realizowanie młodocianym obowiązku dokształcania: Pracodawca jest obowiązany zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w związku z dokształcaniem się. 37 Przepisy regulują też sytuację, w której młodociany nie ukończył przygotowania zawodowego przed osiągnięciem 18 lat, w tym przypadku obowiązek dokształcania się, stosownie do przepisów Kodeksu pracy, może być przedłużony do czasu ukończenia przygotowania zawodowego. Przepisy Kodeksu pracy przewidują, że czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, zaś czas pracy młodocianego w wieku 16 – 18 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Do czasu pracy wlicza się czas nauki w wymiarze wynikającym z obowiązkowego programu zajęć szkolnych. Wykonywanie pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia jest dozwolone wyłącznie na rzecz podmiotu prowadzącego działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową i wymaga uprzedniej zgody przedstawiciela ustawowego lub opiekuna tego dziecka, a także zezwolenia właściwego inspektora pracy. W zezwoleniu tym, inspektor określa dopuszczalny dobowy wymiar czasu pracy lub innych zajęć zarobkowych. W celu zapewnienia nienaruszania obowiązku nauczania do wniosku o wydanie zezwolenia podmiot prowadzący działalność kulturalną, artystyczną, sportową lub reklamową dołącza, między innymi, opinię dyrektora szkoły, do której dziecko uczęszcza dotyczącą możliwości wypełniania przez dziecko tego obowiązku w czasie wykonywania przez nie pracy lub innych zajęć zarobkowych. W oparciu o przepisy Kodeksu cywilnego, na podstawie umowy zlecenia, możliwe jest zatrudnianie osób w wieku od 13 do 15 lat. Umowy cywilnoprawne zawierane na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego nie podlegają przepisom Kodeksu pracy. Brak jest określonego w przepisach dopuszczalnego wymiaru czasu pracy dzieci zatrudnionych na podstawie takich umów. Patrz wyjaśnienia odnośnie ustępu 1 artykułu 7. Regulacje zawarte w Kodeksie pracy nie mają zastosowania do pracy dzieci w rodzinnych gospodarstwach rolnych polegającej na pomocy świadczonej rodzinie. Praca taka nie podlega kontroli Państwowej Inspekcji Pracy. Zgodnie z interpretacją KNE przyjętą w 2011 roku zagwarantowane muszą być co najmniej dwa nieprzerwane tygodnie wakacji letnich, w trakcie których nie może być wykonywana praca. KNE oceniać także będzie rodzaj prac dozwolonych, czas pracy, dzienny i tygodniowy. Z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 12 dni roboczych, a z upływem roku pracy prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. W roku kalendarzowym, w którym młodociany ukończy 18 lat, uzyskuje on urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 roku życia. Kodeks pracy przewiduje, że przynajmniej jedna część urlopu powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych. Młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. Młodocianemu, który nie nabył prawa do urlopu pracodawca może, na jego wniosek, udzielić zaliczkowo urlopu w okresie ferii szkolnych. Ponadto, na wniosek młodocianego, ucznia szkoły dla pracujących, pracodawca jest obowiązany udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nie przekraczającym łącznie z urlopem wypoczynkowym 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. W odniesieniu do dzieci wykonujących pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej oraz w gospodarstwach rolnych nie jest możliwe narzucenie określonego okresu odpoczynku (wakacji). 5.Wniosek Patrz wniosek dotyczący art. 7 par. 1. 38 4.OGRANICZYĆ CZAS PRACY PRACOWNIKÓW MAJĄCYCH MNIEJ NIŻ OSIEMNAŚCIE LAT TAK, BY ODPOWIADAŁ POTRZEBOM ICH ROZWOJU, A SZCZEGÓLNIE POTRZEBIE ICH SZKOLENIA ZAWODOWEGO 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie zmienione w Karcie zrewidowanej Europejska Karta Społeczna ustalała granicę wieku na 16 lat. 3. Ocena możliwości ratyfikacji W myśl Kodeksu pracy czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, a młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę. Czas pracy obejmuje obowiązkową 15-o minutową przerwę wliczaną do czasu pracy. Są to zasady o charakterze powszechnym, dotyczące wszystkich przypadków zatrudniania młodocianych będących w tym wieku. Obejmują one czas przeznaczony zarówno na pracę, jak i naukę. Reguła ta wzmocniona jest zakazem zatrudniania młodocianych w godzinach nadliczbowych. W dniu uczestniczenia w zajęciach szkolnych wymiar czasu pracy młodocianego nie może przekraczać 2 godzin. Wymiar czasu pracy młodocianego w okresie ferii szkolnych nie może przekraczać 7 godzin na dobę i 35 godzin w tygodniu. Pracodawca jest obowiązany zwolnić młodocianego od pracy na czas potrzebny do wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych w związku z dokształcaniem się. Pracodawca ustala wymiar i rozkład czasu pracy młodocianego zatrudnionego przy lekkiej pracy, uwzględniając tygodniową liczbę godzin nauki wynikającą z programu nauczania, a także z rozkładu zajęć szkolnych młodocianego. Tygodniowy wymiar czasu pracy młodocianego zatrudnionego przy lekkiej pracy w okresie odbywania zajęć szkolnych nie może przekraczać 12 godzin. Wymiar czasu pracy młodocianego zatrudnionego przy pracy lekkiej, określony wyżej, obowiązuje także w przypadku, gdy młodociany jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy. Od zasady, że czas pracy młodocianego w wieku do 16 lat nie może przekraczać 6 godzin na dobę, zaś czas pracy młodocianego w wieku powyżej 16 lat nie może przekraczać 8 godzin na dobę, nie jest dopuszczalny żaden wyjątek. 4.Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja jest możliwa. 5.UZNAĆ PRAWO PRACOWNIKÓW MŁODOCIANYCH I PRAKTYKANTÓW DO SPRAWIEDLIWEGO WYNAGRODZENIA LUB DO INNYCH ODPOWIEDNICH ZASIŁKÓW 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku nie zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3.Ocena możliwości ratyfikacji Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 28 maja 1996 roku w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, młodocianym w okresie nauki zawodu przysługuje wynagrodzenie obliczane w stosunku procentowym do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej. Stosunek procentowy wynagrodzenia, wynosi: w pierwszym roku nauki - nie mniej niż 4%, w drugim roku nauki - nie mniej niż 5 %, w trzecim roku nauki - nie mniej niż 6 %. 39 Młodocianemu odbywającemu przyuczenie do wykonywania określonej pracy przysługuje nie mniej niż 4 % przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. Poziom wynagrodzeń wypłacanych młodocianym z tytułu praktycznej nauki zawodu lub przyuczenia do określonej pracy odbiega od kwot określonych przez KNE3. Obciążenie pracodawców wypłatami wyższych wynagrodzeń spowodowałoby ograniczanie zatrudniania młodocianych. Brak jest środków na ewentualną refundację pracodawcom zwiększonych wypłat wynagrodzeń za praktyczną naukę zawodu. 4.Wniosek Rozwiązania stosowane w Polsce nie są zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja nie jest możliwa. 6.PRZEWIDZIEĆ, ŻE CZAS POŚWIĘCANY PRZEZ MŁODOCIANYCH NA SZKOLENIE ZAWODOWE PODCZAS ZWYKŁEGO CZASU PRACY BĘDZIE, ZA ZGODĄ PRACODAWCY, TRAKTOWANY JAKO STANOWIĄCY CZĘŚĆ DNIA PRACY 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3.Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W ocenie KNE polska właściwe wypełnia to postanowienie. 4.Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 7.USTALIĆ, ŻE OSOBY ZATRUDNIONE, MAJĄCE MNIEJ NIŻ OSIEMNAŚCIE LAT, UPRAWNIONE BĘDĄ DO COROCZNEGO PŁATNEGO URLOPU, NIE KRÓTSZEGO NIŻ CZTERY TYGODNIE 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie zmienione w Karcie zrewidowanej Europejska Karta Społeczna przewidywała urlop trzytygodniowy. 3. Ocena możliwości ratyfikacji Z upływem 6 miesięcy od rozpoczęcia pierwszej pracy młodociany uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 12 dni roboczych, a z upływem roku pracy prawo do urlopu w wymiarze 26 dni roboczych. W roku kalendarzowym, w którym młodociany ukończy 18 lat, uzyskuje on urlop wypoczynkowy w wymiarze 20 dni roboczych, jeżeli prawo do urlopu uzyskał przed ukończeniem 18 roku życia. Kodeks pracy przewiduje, że młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych. Ponadto, pracodawca jest obowiązany, na wniosek młodocianego będącego uczniem szkoły dla pracujących, udzielić mu w okresie ferii szkolnych urlopu bezpłatnego w wymiarze nie przekraczającym, łącznie z urlopem wypoczynkowym, 2 miesięcy. Okres urlopu bezpłatnego wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Pracownik, w tym również pracownik młodociany, nie może zrzec się prawa do urlopu. Opisane środki stosują się do wszystkich grup pracowników mających mniej niż 18 lat. Nie mogą być wskazane sztywne zasady ustalania wysokości odpowiedniego wynagrodzenia ale, zasadniczo: wynagrodzenie ucznia może wynosić od 1/3 (na początku nauki) do 2/3 (pod koniec nauki) wynagrodzenia dorosłego pracownika rozpoczynającego pracę zawodową. Brane jest pod uwagę wynagrodzenie netto (po odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne i podatków), wynagrodzenie młodego pracownika może być obniżone o 20% w stosunku do wynagrodzenia dorosłego pracownika rozpoczynającego pracę zawodową 3 - 40 4.Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 8.ZABRONIĆ ZATRUDNIANIA OSÓB MAJĄCYCH MNIEJ NIŻ OSIEMNAŚCIE LAT PRZY PRACY NOCNEJ, Z WYJĄTKIEM PEWNYCH ZAWODÓW, OKREŚLONYCH PRZEZ USTAWODAWSTWO KRAJOWE 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W ocenie KNE Polska właściwie wypełnia to postanowienie. 4.Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 9.USTALIĆ, ŻE OSOBY MAJĄCE MNIEJ NIŻ OSIEMNAŚCIE LAT, WYKONUJĄCE NIEKTÓRE, OKREŚLONE PRZEZ USTAWODAWSTWO KRAJOWE ZAWODY, BĘDĄ PODLEGAŁY REGULARNEJ KONTROLI LEKARSKIEJ 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W ocenie KNE Polska właściwie wypełnia to postanowienie. 4.Wniosek Ustawodawstwo polskie jest zgodne z tym postanowieniem Karty zrewidowanej. Ratyfikacja możliwa. 10.ZAPEWNIĆ SZCZEGÓLNĄ OCHRONĘ PRZED FIZYCZNYMI I MORALNYMI ZAGROŻENIAMI, NA KTÓRE NARAŻONE SĄ DZIECI I MŁODOCIANI, A SZCZEGÓLNIE PRZED TYMI, KTÓRE BEZPOŚREDNIO LUB POŚREDNIO WYNIKAJĄ Z ICH PRACY 1. Odpowiednie postanowienie Karty z 1961 roku zostało ratyfikowane. 2. Postanowienie nie zmienione w Karcie zrewidowanej 3. Ocena wykonywania postanowienia Karty z 1961 roku W cyklu XVI (2002), XVII (2005) i XIX (2011). KNE stwierdził, że Polska narusza postanowienia Karty ponieważ niewystarczająca jest ochrona osób między 15 a 18 rokiem życia przed wykorzystywaniem seksualnym, w szczególności przed wykorzystywaniem przez przemysł pornograficzny. Podjęte zostały prace nad dostosowaniem prawa polskiego do Dyrektywy Rady i Parlamentu Europejskiego 2011/93/UE z 13.12.2011 r. w sprawie zwalczania niegodziwego traktowania w celach seksualnych i wykorzystywania seksualnego dzieci oraz pornografii dziecięcej oraz Konwencji Rady Europy o ochronie dzieci przed seksualnym wykorzystywaniem i niegodziwym traktowaniem w celach seksualnych (postanowienia obu aktów są zbieżne). Termin implementacji dyrektywy upływa 18 grudnia 2013 r., do tego czasu przepisy polskie zostaną zmienione celem, między innymi, zagwarantowania ochrony młodocianych w wieku 15-18 lat przed wykorzystywaniem przez przemysł pornograficzny. 4. Wniosek Związanie się tym postanowieniem Karty zrewidowanej jest możliwe. 41
