Patomorfologia

zagadnienia
Patomorfologia
wykład
prof hab. n. med. Andrzej Marszałek
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  zapalenia ropne
•  z tworzeniem ziarniniaków (komórki
jednojądrowe)
•  zmiany cytopatyczno-cytoproliferacyjne
•  zmiany martwicze
•  zapalenie przewlekłe oraz włóknienie
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  z tworzeniem ziarniniaków
(komórki jednojądrowe)
Patomorfologia chorób ślinianek i górnych dróg oddechowych
Patomorfologia śródmiąższowych chorób płuc
Patomorfologia zespołu rozsianego wykrzepiania wewnątrznaczyniowego
Patomorfologia powiększenia węzłów chłonnych
Patomorfologiczne wykładniki niedokrwistości
Patomorfologia wrodzonych wad serca
Patomorfologia nabytych wad serca (np. zastawek)
Patomorfologia kardiomiopatii
Patomorfologia nowotworów serca
Patomorfologia zapaleń naczyń
Patomorfologia nowotworów naczyń
Patomorfologia miażdżycy
Patomorfologia zakażeń wywołanych wirusami, bakteriami, grzybami,
robakami pasożytniczymi
Patomorfologia zmian wywołanych narażeniem na dym tytoniowy
Patomorfologia chorób związanych z odżywianiem
Patomorfologia chorób uwarunkowanych genetycznie
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  zapalenia ropne
–  najczęściej bakterie ropotwórcze
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  zmiany cytopatyczno-cytoproliferacyjne
Herpes virus
1
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  zmiany martwicze
Zakażenie – wywoływane reakcje
•  zapalenie przewlekłe oraz włóknienie
hepatitis
ZAPALENIA WĄTROBY +
hepatitis (1)
•  Zakażenia wątroby są
najczęściej przenoszone drogą
pozajelitową
•  wirusy są odpowiedzialne za
większość zakażeń :
–  HAV, HBV, HCV, HDV, HEV,
HGV
–  EBV (→ mononucleoza
zakaźna)
–  CMV
–  żółta gorączka
–  różyczka
–  wirusy adeno
–  wirusy herpes
–  Zakażenia enterovirus
infection
•  inne:
– 
– 
– 
– 
– 
– 
gruźlica proswkowa
malaria
staphylococci
salmonellosis
candida
amebiasis
2
HAV
HBV (1)
• 
• 
• 
• 
wirus picorna
łagodne, samoograniczające
śmiertelność ±0.1% (alkohol, inne zakażenia)
endemiczne → zła higiena i zachowania sanitarne (część
zakażeń wywołana spożyciem surowych owoców morza)
•  w 25% klinicznie wyraźne ostre zapalenie wątroby
•  szerzenie się drogą fekalno-oralną (wirus jest nieobecny w
ślinie, ani w nasieniu, ani w moczu)
•  wirus hepadna
•  występuje jako: ostre lub przewlekłe (także z marskością) lub
jako piorunujące lub jako koinfekcja z HDV
•  zapalenie przewlekłe → nosiciel → aktywna replikacja wirusa
•  HBV jest kancerogenem → rak wątrobowokomorkowy
•  350 mln nosicieli na świecie (75% w Azji i strefie Północnego
Pacyfiku)
•  istnieją szczepionki
•  w czasie zakażenia wirus obecny we wszystkich płynach
ustrojowych (z wyjątkiem stolca)
•  możliwa transmisja pionowa (głównie: Afryka i Azja
Południowo-Wschodnia)
HBV (2)
HDV
•  HBcAg – antygen ”core” – antygen CORE nukleokapsydu
•  HBeAg – antygen ”e” – precore i core → replikacja
(“toward the blood”)
•  HBsAg – antygen ”surface” – glikoproteina otoczki
•  polimeraza DNA – odwrotna transkryptaza (działa poprzez
pośrednie postacie RNA)
•  HBx – białko z regionu X – wymagane przy replikacji wirusa,
aktywator transkrypcji – odgrywa rolę w kancerogenezie
•  ...
•  wirus pozbawiony zdolności replikacyjnych
•  zakażenie równoczasowe lub nadkażenie:
–  ostra łagodna lub postać piorunująca
–  praktyczne brak przewlekłości zapalenia
•  nadkażenie:
–  choroba ostra/poważna (u ”zdrowych” nosicieli HBV)
–  łagodne hepatitis HBV → nawet w postać piorunującą
–  choroba przewlekła i postępująca (80% przypadków)
•  faza proliferacyjna → episomal HBV-DNA, HBsAg i HBcAg
(+MHC klasy I) u aktywacja cytotoksycznych komórek T
CD8+
•  faza integracyjna → wirusowe DNA włączane w genom
gospodarza u kancerogeneza?
HCV
HEV
•  hepacivirus (flaviviride)
•  główna przyczyna chorób wątroby
•  zakażenia: przeoczenia krwi, narkotyki dożylne,
kontakty seksualne (??)
•  w czasie porodu (ale ryzyko 4-10x mniejsze niż dla HBV)
•  faza ostra zwykle nie obserwowana
•  u większości pacjentów prowadzi do zakażenia przewlekłego
→ u 20% prowadzi do marskości
•  przetrwałe zakażenie lub przewlekłe zapalenie wątroby
•  anty-HCV obecne u 50% pacjentów z HCC
• 
• 
• 
• 
caliciviridae
tzw. zakażenie „water-born” u dorosłych w średnim wieku
samo-ograniczające; bez stanu przewlekłego
epidemiczne występowanie: Azja, subkontynent indyjski
(częstsze niż HAV), Afryka Subsaharyjska, Meksyk
•  przypadki śmiertelne u ciężarnych (20%)
3
zespoły kliniczno-morfologiczne
• 
• 
• 
• 
ostre zakażenie bezobjawowe
ostre objawowe zakażenie z wyzdrowieniem
przewlekłe zapalenie wątroby
piorunujące zapalenie wątroby
zespoły kliniczno-morfologiczne
•  ostre zakażenie bezobjawowe
•  ostre objawowe zakażenie z wyzdrowieniem
–  z zółtaczką
–  bez zółtaczki
•  przewlekłe zapalenie wątroby
•  piorunujące zapalenie wątroby
•  nosicielstwo
–  bez klinicznych oznak choroby
–  z klinicznymi wykładnikami przewlekłego zapalenie
ostre objawowe zakażenie z
wyzdrowieniem
ostre zakażenie objawowe
•  niewielkie ↑ transaminaz osoczowych
•  obecność przeciwciał przeciwirusowych
•  wywoływane przez wszystkie rodzaje wirusów
•  rzadkie w HCV
•  stadia:
–  faza I – okres inkubacji
–  faza II – objawowa przedżółtaczkowa
•  zmęczenie, osłabienie, nudności, utrata apetytu (objawy stałe)
•  utrata masy ciała, niewielka gorączka, bóle głowy, bóle mięśni i
stawów, bóle, biegunka (czasami)
•  gorączka, pokrzywka, bóle stawowe (→ Ag-Ab; HBV)
–  faza III – objawowa żółtaczkowa
•  głównie hiperbilirubinemia (związana)
•  typowa u dorosłych z: HAV, w 50% HBV , czasem w HCV
–  faza IV – zdrowienie
Przewlekłe zapalenie wątroby
piorunujące zapalenie wątroby
•  objawy + laboratoryjne (biochemiczne i/lub serologiczne)
wykładniki stałej lub nawracającej choroby wątroby przez
minimum 6 miesięcy + histologicznie udokumentowane
zapalenie i martwica
•  może prowadzić do marskości
•  klinicznie:
• 
• 
–  zmęczenie (najczęściej),
–  osłabienie, utrata apetytu, niewielka żółtaczka
•  nosicielstwo (pacjenci z namnażaniem wirusa)
–  bez lub z małymi efektami klinicznymi/histologicznymi
–  laboratoryjne lub histologiczne wykładniki przewlekłej choroby
ale bez objawów lub wykładników zaburzenia funkcji
–  choroba z objawami klinicznymi
• 
Rozwój encefalopatii wątrobowej w ciągu 2-3 tygodni od wystąpienia objawów
niewydolności wątroby → śmiertelność 20-90%
wywoływane przez:
–  HAV (?), HBV (!),
–  Leki i uszkodzenie chemiczne (acetaminofen, isoniazyd, halotan, metyldopa,
antidepresanty (inhibitory MAO)
–  mykotoksyny (Amanita phalloides)
–  inne:
•  niedokrwienie, zamknięcie żył wątrobowych
•  naciek nowotworowy, choroba Wilsona, hypertermia, drobnokropelkowe
stłuszczenie wątroby (ciężarnych)
morfologia:
–  martwica (cała wątroba lub niektóre obszary) → masa wątroby 500-700g
–  osłabienie, utrata apetytu, niewielka żółtaczka
4
stłuszczenie wątroby
stłuszczenie wątroby
•  steatosis
•  fatty metarmophosis
•  fatty change
stłuszczenie wątroby
•  nagromadzenie triglicerydów (TG) jako
kropli tłuszczowych w hepatocytach
–  dostarczania > zużywania
–  re-synteza > wydzielania
–  nieprawidłowe tworzenie lipoprotein
–  niewydolność wydzielania VLDL
stłuszczenie wątroby
•  stłuszczenie występuje także w:
–  sercu*
–  mięśniach*
–  nerkach*
*(niedokrwistość, przewlekłe niedożywienie)
•  wielonarządowe:
–  zespół Reyea (wątroba, serce, nerki)
stłuszczenie wątroby
•  Microvesicular (drobnokropelkowe)
→ ostre „toksyczne” uszkodzenie (rzadziej
występuje):
–  zespół Reyea
–  ostre stłuszczenie wątroby ciężarnych
–  Jamaican vomiting sickness
–  leki (np.: kwas walproinowy, tetracyklina
–  toksyny: żółty fosfor, DDT; aflatoksyny, CCl4,
hypoxia/anoxia
5
stłuszczenie wątroby
•  Macrovesicular (jedna duża wakuola)
→ uszkodzenie przewlekłe:
stłuszczenie wątroby
•  przyczyny:
–  Nadmierne spożycie alkoholu
–  otyłość
–  NIDDM
–  inne:
–  alkohol, choroba alkoholowa
–  DM
–  otyłość
–  niedożywienie biakowo-kaloryczne (kwashiorkor)
–  całkowite żywienie pozajelitowe
–  jejuno-ileal bypass
–  choroby przewlekłe: UC, pancreatitis, zaostrzona
niewydolność serca ,
–  leki: metotreksat, aspirina, vit. A, glukokortykoidy,
amiodaron, syntetyczne estrogeny
• 
• 
• 
• 
• 
• 
alkoholowa choroba wątroby
•  w USA ok. 7% populacji to alkoholicy
•  niewielkie stłuszczenie – zwłaszcza
hepatocyty tzw. centrilobularne
45%
25%
10%
20%
kwashiorkor
substancje hepatoksycze i chemiczne
zabiegi chirurgiczne
Choroby przewlekłe
zespół Reya
hypoxia/anoxia
alkoholowa choroba wątroby
•  stłuszczenie wątroby
•  alcoholic hepatitis
– 
– 
– 
– 
•  to zjawisko całkowicie odwracalne
obrzmienie hepatocytów i ich martwica
ciałka Malloriego
reakcja neutrofilowa
włóknienie
•  marskość
•  HCC
Stłuszczenie wątroby – klinika
stłuszczenie wątroby – diagnostyka
• 
• 
• 
• 
• 
bezobjawowo (niewielka tkliwość)
powiększenie wątroby (nawet do 3 x N)
żółtaczka (może wystąpić)
nadciśnienie wrotne (bardzo rzadko)
po hepatoksynach:
•  CT
•  USG
•  MRI
mogą być obserwowane zmiany sugerujące
stłuszczenie
jak w hepatitis fulminans
(encefalopatia wątrobowa,
znaczne ⇑ czasu protrombinowego,
⇑ aminotransferaz, żółtaczka)
• 
biopsja wątroby (skala + do ++++)
6
zespół Reyea
• 
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
wymioty + postępujące uszkodzenie OUN +
uszkodzenie wątroby + hipoglikemia
przyczyna? (salicylaty/wirusy/leki)
zaburzenia czynnościowe mitochondriów
• 
• 
• 
→ obraz patologiczny przypomina
zmiany poalkoholowe,
ALE występuje u pacjentów
BEZ nadużywania alkoholu;
• 
→ zmiany od zwykłego stłuszczenia
do steatohepatitis, znacznego
zwłóknienia i marskości;
• 
→ trzeba różnicować z wtórnymi
przyczynami stłuszczeń;
(⇓aktywności enzymów mitochondrialnych)
• 
• 
tylko dzieci poniżej 15 r.ż.
1-3 dni po zakażeniu górnych dróg
oddechowych (grypa, ospa wietrzna)
wymioty + stupor → drgawki → śpiączka
żółtaczka → niewielka lub brak
śmiertelność 50%
• 
• 
• 
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• 
• 
może wystąpić u pacjentów w każdym wieku i
każdej rasy
• 
typowym pacjentem jest
kobieta w średnim wieku
• 
występuje u 10 do 24% populacji
(55 do 75% wśród otyłych pacjentów)
• 
występuje u ok. 2,5% dzieci
(ale aż u 22 do 53% otyłych dzieci)
czynniki ryzyka:
–  otyłość
[30-100%]
[↑ ryzyka 4.6x]
–  typ 2 DM (NIDDM)
[10-75%]
–  hiperlipidemia
[20-92%]
[hiperTG > hiperChol]
–  u części dzieci z DM typu 1
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• 
• 
patogeneza:
–  ???
–  oporność na insulinę
• 
• 
zmiany histologiczne:
⇒ nie do odróżnienia ze zmianami
poalkoholowymi
– 
– 
– 
– 
– 
– 
– 
stłuszczenie
mieszane nacieki komórkowe (ale nie w przestrzeniach wrotnych)
zmiany balonowate w hepatocytach
martwica
zwyrodnienie glikogenowe jąder
„hialina” Malloriego
włóknienie
obraz kliniczny:
– 
– 
– 
– 
bez objawów
hepatomegalia (najczęstszy objaw)
zmęczenie i osłabienie
uczucie pełności w jamie brzusznej lub
uczucie dyskomfortu po stronie prawej
–  acanthosis nigricans – czasami
–  ↓ PLTs (zwykle jeśli występuje kryptogenna
marskość wątroby)
7
niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• 
zmiany laboratoryjne:
–  ↑ poziomów osoczowych aminotransferaz
(asparaginianowej i/lub alaninowej)
–  N lub ↑ osoczowej alkalicznej fosfatazy
–  N lub ↑ gamma-glutamylotransferazy
–  hipoalbunemia;
–  hiperbilirubinemia;
–  wydłużony czas protrombinowy
marskość wątroby
• 
• 
włóknienie mostkujące
guzki miąższowe (regeneracja)
– 
– 
• 
zaburzenie architektury wątroby
– 
• 
< 3mm → mikrokoguzkowa
> 3mm → makroguzkowa
np. unaczynienia → czynnościowe omijanie hepatocytów
etiologia:
– 
– 
– 
– 
– 
– 
alkohol → 60-70%
hepatitis viralis → 10%
choroby dróg żółciowych → 5-10%
pierwotna hemochromatoza → 5%
choroba Wilsona i niedobór α1-AT → rzadko
kryptogenna → 10%
Marskość wątroby
• 
Marskość wątroby
• 
patogeneza:
– 
zastępowanie kolagenu IV przez I i III
(w obszarze przestrzeni Dissego)
• 
kolagen jest produkowany przez komórki Ito (komórki
gwiaździste) pobudzane głównie przez komórki Kupffera
(makrofagi)
– 
– 
– 
– 
TNF, lymphotoksyna, IL-1
(→ przewlekłe zapalenie)
TGF-β, PDGF, produkty peroksydacji lipidów
(→ komórki Kupffera i komórki śródbłonka, także komórki nabłonka
dróg żółciowych i hepatocyty)
uszkodzenia (poprzerywanie) ECM
(→ metalloproteinazy i kolagenezy wydzielane przez komórki Ito)
pobudzanie komórek Ito
(→ toksyny)
“atypowe” zapalenie płuc
patogeneza:
– 
• 
marskość wątroby
przebudowa unaczynienia wątroby
(→ m.in. zaburzenia wydzielania przez hepatocyty:
albuminy, czynniki krzepnięcia, lipoproteiny)
zespoły kliniczne:
– 
– 
– 
– 
– 
bez lub z anoreksją,
utrata masy ciała,
osłabienie,
osteoporoza,
wyniszczenie
8
“atypowe” zapalenie płuc
•  Mycoplasma pneumonia
•  Wirusy
– 
– 
– 
– 
– 
• 
• 
• 
• 
• 
RSV
Parainfluenza
Adenovirus
Influenza
inne
Chlamydia pneumonia
Chlamydia psittaci
Legionella pneumophila
Coxiella burnetti (Q fever pneumonia)
Francisella tularensis (Tularemia)
czynniki ryzyka
•  młodzi i zdrowi
•  palenie tytoniu
•  POChP
czynniki ryzyka
•  Mycoplasma + Chlamydia
–  droga kropelkowa
–  duże skupiska (np. szkoły)
•  Legionellae
–  w układach zawierających wodę:
* prysznice
* pralnie
* systemy chłodzące
* sztuczna wentylacja
* klimatyzacja
Mycoplasma pneumoniae
•  bakteria Gram uj (bez ściany bakteryjnej)
•  częsty powód atypowego zapalenia płuc
(dzieci, dorośli è 2-30%)
•  osłabienie odporności (sterydy, HIV+)
•  czasem endemicznie co 4 do 7 lat
Mycoplasma pneumoniae
klinika:
•  choroba objawowa/bezobjawowa
•  początek powolny (dni – tygodnie)
•  objawy grypo-podobne
włóknienie płuc
choroby obturacyjne
choroby restrykcyjne
•  czasem dodatkowo objawy ze strony:
OUN, skórne, stawowe, przewód pokarmowy
9
choroby płuc
obturacyjne
(drogi oddechowe):
→ ↑ oporu
→ ↓ przepływów
→ poj. płuc i FVC (N)
→ FEV1 ↓
restrykcyjne
(miąższ):
→ ↓ rozprężania
→ ↓ pojemności
→ ↓ FVC
→ FEV1 (N)
choroby płuc
ch. obturacyjne:
ch. restrykcyjne:
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
- 
zapalenia płuc
otyłość
kifoskolioza
z. Guillaina-Barrego
zaburzenia mięśniowo-nerwowe
zaburzenia ostre (ARDS)
pylice płuc
sarkoidoza
idopatyczne zwłóknienia płuc
kolagenozy
- 
- 
- 
histiocytoza Langerhansa
eozynofilowe zapalenie płuc
proteinoza płuc
astma
rozedma
przewlekłe zapalnie oskrzeli
rozstrzenia oskrzeli
mukowiscydoza
zapalenie oskrzelików
- 
SLE, ch. Wegenera, rzs, zesp.
Goodpasture
śródmiąższowe choroby płuc
•  podstawowe objawy
śródmiąższowe choroby płuc
–  duszność
–  zaburzenia wentylacji typu restrykcyjnego
–  zaburzenia wymiany gazowej → hipoksemia
–  w rtg → zmiany rozsiane
śródmiąższowe choroby płuc
choroby restrykcyjne płuc
•  o znanej etiologii:
–  polekowe
–  autoimmunologiczne („kolagenozy”)
•  idiopatyczne zapalenia płuc
–  samoistne włóknienie płuc (UIP)
–  inne niż UIP
•  choroby ziarniniakowe (BBS)
•  inne
•  ostre:
–  ALI (ostre uszkodzenie płuc) i ARDS
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
zapalenia
aspiracja treści żołądkowej
stłuczenie płuca (ARDS)
zator tłuszczowy
podtopienie
substancje wziewne
uszkodzenie reperfuzyjne
posocznica
wstrząs
krążenie pozaustrojowe
ostre zapalenie trzustki
leki (np. surfaktant)
mocznica
10
pylice płucne
(pneumoconiosis)
choroby restrykcyjne płuc
•  przewlekłe:
przyczyny:
–  pylice mineralne
–  pylice
•  organiczne
•  nieorganiczne
•  węglowa (anthracosis)
•  krzemowa (silicosis)
–  leki
• 
• 
• 
• 
• 
busuflan
bleomycyna
metotreksat
promieniowanie
tlen
(prawdopodobnie obecnie najczęstsza na świecie; ↑podatności na gruźlicę)
[rak płuca]
•  azbestowa (azbestosis)
–  choroby o podłożu immunologicznym
• 
• 
• 
• 
• 
[rak płuca ↑5-55x, krtani, żołądka, okrężnicy, mesothelioma ↑1000x]
sarkoidoza
ziarniniak wegenera
kolagenozy
zespół goodpasture
odrzucanie przeszczepu
•  berylowa (berylosis)
[rak płuca???]
•  żelazowa (siderosis)
•  barytowa (barytosis)
–  inne:
•  idiopatyczne włóknienia płuc
•  po ARDS i ALI
pylice płucne
(pneumoconiosis)
przyczyny:
–  pylice organiczne
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
bawełniana (byssinosis)
korkowa (suberosis)
trzcina cukrowa (bagassosis → actinomycetes)
płuco rolnika
(fermentacja siana → Micropoyspora faeni)
płuco pracownik tartacznych
(spleśniała kora dębu i klonu → Cryptostroma corticale)
płuco piwowarów
(fermentacja jęczmienia → Aspergilus clavus)
płuco hodowców gołębi (odchody ptasie)
płuco serowników (→ Penicillium casei)
płuco młynarza (→ Sitophilus granarius [wołek zbożowy])
płuco chemika (→ izocjany, bezwodnik kwasu trimelitowego)
hypersensitivity pneumonitis (allergic alveolitis)
•  opisane po raz pierwszy w 1874 r
•  występowanie na świecie zróżnicowane:
–  Wisconsin 4,2/1000 w Finlandii 5/10.000
• 
patogeneza:
nadwrażliwość
↓
reakcja ostra
↓
napływ granulocytów obojętnochłonnych
(pęcherzyki płucne i oskrzeliki[!!])
↓
napływ komórek jednojądrzastych
↓
tworzenie ziarniniaków (typ IV nadwrażliwości)
antygen → TH1 → INF-α i IL-12 → dodatkowo udział IL-1β, TGF-β,
TNF-α (makrofagi oraz limfocyty T)
hypersensitivity pneumonitis (allergic alveolitis)
•  morfologia:
–  zmiany głównie wokół oskrzelików
•  śródmiąższowe zmiany zapalne → limfocyty, komórki
plazmatyczne, makrofagi
•  nieserowaciejące ziarniniaki
•  włóknienie śródmiąższowe oraz zamykające zapalnie oskrzelików
•  u ok. 50% pacjentów zmiany także w pęcherzykach
•  klinika:
–  zaostrzenia (4-6 godzin po ekspozycji):
•  duszność, gorączka, kaszel, leukocytoza
•  w testach laboratoryjnych wykładniki restrykcji
–  w przedłużającej się chorobie:
•  postępująca niewydolność oddechowa
•  Duszność, sinica, oraz ↓TLV oraz ↓podatność płuc
samoistne włóknienie płuc
(fibrosis idiopathica pulmonum, cryptogenic fibrosing alveolitis
idiopatic pulmonary fibrosis, IPF,)
→ grupa chorób o nieznanej etiologii
→ mogą towarzyszyć innym schorzeniom (np. immunologicznym)
zalicza się:
–  zwyczajne śródmiąższowe zapalenie płuc
(usual interstitial pneumonia, UIP) ← kolagenozy, asbestoza
–  złuszczające śródmiąższowe zapalenie płuc
(desquamative interstitial pneumonia, DIP)
← choroba odtytoniowa
–  ostre śródmiąższowe zapalenie płuc
(acute interstitial pneumonia, AIP)
–  nieokreślone śródmiąższowe zapalenie płuc
(non-specific interstitial pneumonia, NSIP)
11
samoistne włóknienie płuc
–  UIP
•  najczęstsze
•  zmiany ogniskowe rozsiane
•  ogniska w różnych stadiach choroby
–  DIP
• 
• 
• 
• 
we wszystkich ogniskach obraz jednorodny
głównie dolne płaty
w pęcherzykach bardzo liczne makrofagi
często u palaczy
–  AIP
•  tzw. zespół Hammana-Richa
–  nieokreślone śródmiąższowe zapalenie płuc
(non-specific interstitial pneumonia, NSIP)
samoistne włóknienie płuc
–  UIP
•  patomechanizm
powtarzające się epizody ostrego uszkodzenia płuc (alveolitis)
↓
„gojenie ran” (TGF-β)
↓
ogniska fibroblastyczne
•  udział komórek TH2
•  eozynofile, komórki tuczne, IL-4, IL-13
•  aktywacja szlaku sygnałowego Wnt-β-katenina
samoistne włóknienie płuc
samoistne włóknienie płuc
–  UIP
–  UIP
•  morfologia
–  powierzchnia płuc jak wybrukowana (zaciągnięcia
powierzchni przez blizny wzdłuż przegród)
–  na przekroju widoczne włóknienie
»  głównie płaty dolne
»  głównie podopłucnowo
»  wzdłuż przegród międzypłatowych
–  mikroskopowo:
»  ogniska w „różnym wieku”
»  zamykanie pęcherzyków → obraz plastra miodu
•  obraz kliniczny
–  choroba rozwija się podstępnie
–  pierwsze objawy:
»  narastająca duszność wysiłkowa i suchy kaszel
–  większość pacjentów w wieku 40-70 lat
–  w późniejszym czasie narastają objawy:
»  niedotlenienie
»  sinica
»  pojawiają się palce pałeczkowate
–  średnie przeżycia ok. 3 lat.
12