PSO KL.4

HISTORIA I WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE
PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA
DLA KLASY IV SZKOŁY PODSTAWOWEJ
I Obowiązujące podręczniki i zeszyty.
 Podręcznik programowany: Grzegorz Wojciechowski, Wczoraj i dziś. Podręcznik
do historii i społeczeństwa w klasie czwartej szkoły podstawowej, W-wa 2012, Wyd.
NOWA ERA;
 Zeszyt do ćwiczeń: Tomasz Maćkowski, Wczoraj i dziś. Zeszyt ucznia do historii i
społeczeństwa dla klasy czwartej szkoły podstawowej, W-wa 2012, Wyd. NOWA
ERA;
 Zeszyt przedmiotowy.
II Obszary oceniania:
1. Wiadomości zawarte w poszczególnych działach:
- JA I MOJE OTOCZENIE
- Z HISTORIĄ NA TY
- CZAS I MAPA W HISTORII
- Z NAJDAWNIEJSZYCH DZIEJÓW
- W STAROŻYTNEJ GRECJI
- W STAROŻYTNYM RZYMIE.
2. Umiejętności:
- lokalizacja czasowo-przestrzenna omawianych wydarzeń (znajomość mapy),
- uogólnianie, wartościowanie, porównywanie, wykrywanie analogii historycznych,
- analiza tekstu źródłowego,
- umiejętność dyskutowania, argumentowania,
- stosowanie terminologii historycznej i jej rozumienie,
- wykazywanie związków przyczynowo-skutkowych pomiędzy historia
powszechną, ojczystą, regionalną,
- łączenie faktów i zjawisk historycznych z dziejów Polski z historią powszechną,
- analiza i ocena zjawisk oraz faktów historycznych,
-gromadzenie informacji przy wykorzystaniu nowoczesnej technologii i różnorodnych
źródeł.
III Kontrolowanie i ocenianie.
1. Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia:

prace klasowe (zapowiedziane jeden lub dwa tygodnie wcześniej) stanowiące
podsumowanie każdego działu- waga 4,

kartkówki (niezapowiedziane - wiadomości z ostatniej lekcji)- waga 2,

sprawdziany (zapowiedziane - wiadomości z maksymalnie czterech ostatnich lekcji )waga 3,

odpowiedzi ustne- waga 2,

prace domowe- waga 1,

praca w grupach- waga 1,

prace manualne (np. plakaty) - waga 1,

prezentacje- waga 1,

konkursy- waga 2.
2. Aktywność na lekcji jest oceniana w dodatkowej skali plusów (+) i minusów (–). Trzy
plusy to ocena bardzo dobra, trzy minusy –niedostateczna- waga 1.
3. Uczeń może raz w semestrze zgłosić nieprzygotowanie do lekcji (przed rozpoczęciem
zajęć). Każdy następny raz skutkuje oceną niedostateczną.Brak zeszytu z zadaną
wcześniej pracą domową równoznaczny jestz nieprzygotowaniem się do zajęć.
4. Poprawie podlegają wyłącznie oceny dopuszczające i niedostateczne, otrzymane z
pracy klasowej. Uczeń ma możliwość ich poprawy w ciągu trzech tygodni od oddania
prac, w terminie wyznaczonym przez nauczyciela.
5. Osoba nieobecna na pracy klasowej ma obowiązek ją napisać w ciągu dwóch tygodni
liczonych od powrotu do szkoły, poza swoimi lekcjami.
6. Sprawdzone prace klasowe uczeń wkleja do zeszytu przedmiotowego lub zeszytu
do popraw i wykonuje poprawę. Jego obowiązkiem jest pokazanie pracy rodzicom
(opiekunom) czego dowodem jest ich podpis.
7. Zeszyty powinny być prowadzone estetycznie- tematy podkreślone, wyróżnione
ważne pojęcia i daty. Uczeń nie może używać długopisu w czerwonym kolorze.
8. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń ma obowiązek uzupełnić notatkę oraz
zadanie domowe.
IV W przypadku posiadania przez ucznia opinii PPP, nauczyciel dostosowuje warunki
pracy do zaleceń poradni.
V Wymagania na poszczególne oceny:
Aby uzyskać ocenę:
2

dopuszczającą- uczeń powinien wykazać się znajomością elementarnej wiedzy,
wyjaśnić z pomocą nauczyciela znaczenie podstawowych terminów historycznych,
dokonać opisów przeszłości i porównywać ja z teraźniejszością na podstawie
materiałów ilustracyjnych;

dostateczną- uczeń powinien posiadać podstawowa wiedzę faktograficzna, czytać
teksty ze zrozumieniem, dostrzegać związki teraźniejszości z przeszłością, opanować
najprostsze umiejętności przedmiotowe, takie jak: dokonywanie oceny zdarzenia, opis,
porównanie, określanie, w którym wieku rozegrało się dane wydarzenie,
porządkowanie zdarzeń w kolejności chronologicznej, odczytywanie daty wydarzenia
z osi czasu;

dobrą- uczeń powinien opanować wiedzę faktograficzną na poziomie
ponadpodstawowym, wykazywać się aktywnością na lekcjach, wyrażać własna opinię,
dostrzegać ciągłość rozwoju kulturalnego i cywilizacyjnego, integrować wiedzę
uzyskana z różnych źródeł, samodzielnie poszukiwać informacji o swoim regionie i
rodzinnej miejscowości, umiejętnie posługiwać się mapa, odczytywać wiadomości z
wykresów i tabel;

bardzo dobrą- uczeń musi wykazać się nie tylko dużą wiedza, lecz także
zrozumieniem procesów historycznych; powinien również samodzielnie wyciągać
wnioski, ujmować treści historyczne w związki przyczynowo-skutkowe, krytycznie
odnosić się do wydarzeń z przeszłości oraz porównywać epoki i okresy;

celującą- uczeń powinien samodzielnie rozwijać swoje zainteresowania i wykazywać
się wiedzą ponadprogramowa, uczestniczyć w przedmiotowych zajęciach
dodatkowych, łączyć i wykorzystywać wiadomości z różnych dziedzin, brać udział w
konkursach przedmiotowych.
Dział
Wymagania
Wymagania
podstawowe
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
dopuszczająca
ocena
dostateczna
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
-wymienia potrzeby
człowieka
- wyjaśnia termin
społeczność,
- tłumaczy, jakie
przysługują mu
prawa i jakie ma
obowiązki w
- określa, na czym
polega wyjątkowość
każdego człowieka,
- charakteryzuje rolę
rodziny w życiu
człowieka,
- opisuje szkolną
społeczność,
konieczne
JA
I MOJE
OTOCZENIE
- wymienia prawa i
obowiązki rodziców,
- określa, czym różni
się dawna rodzina od
rodziny
współczesnej,
- wyjaśnia termin
tolerancja,
3
- omawia sposoby
zaspokajania
ludzkich potrzeb,
- wskazuje
podobieństwa i
różnice w
funkcjonowaniu
człowieka w
- wyjaśnia
pochodzenie
nazwisk i podaje
przykłady,
- opisuje życie i
twórczość Józefa
Wybickiego,
- wyjaśnia genezę
JA
I MOJE
OTOCZENIE
rodzinie,
- podaje prawa i
obowiązki ucznia,
- określa, kto tworzy
społeczność szkolną,
- tłumaczy, czym
jest statut szkoły,
- wskazuje
przykłady działania
rady samorządu
uczniowskiego w
swojej szkole,
- podaje przykład
postępowania
zgodnego z
zasadami tolerancji i
sprawiedliwości,
- wymienia
przykłady
konfliktów i sposoby
ich rozwiązywania,
- wyjaśnia terminy:
ojczyzna,
patriotyzm,
- tłumaczy, kim jest
patriota,
- wskazuje na mapie
Polski swoją
miejscowość,
- objaśnia
pochodzenie nazwy
Polska,
- wymienia polskie
symbole narodowe,
- zna słowa
polskiego hymnu,
- nazywa krainy
historycznogeograficzne
- omawia
kompetencje
dyrektora szkoły,
rady pedagogicznej,
rady rodziców oraz
rady szkoły
- wyjaśnia, dlaczego
do szkolnej
społeczności
zaliczamy także
rodziców,
- określa, czym
zajmuje się rada
samorządu
uczniowskiego,
- przedstawia
sposoby
zapobiegania
konfliktom,
- wyjaśnia terminy:
„mała ojczyzna”,
patriotyzm lokalny
- podaje nazwy
miejsc związanych z
historią swojej
„małej ojczyzny”,
- wymienia postacie
związane z historią
swojej
miejscowości,
rodzinnego miasta
lub regionu,
- opisuje problemy
społecznogospodarcze swojej
„małej ojczyzny”,
- odnajduje na planie
miejscowości
siedzibę władz
lokalnych,
- podaje daty
polskich świąt
narodowych,
- wyjaśnia znaczenie
słowa naród,
-wie, kto jest ich
autorem słów
polskiego hymnu
narodowego,
- wyjaśnia terminy:
mniejszość
narodowa,mniejszoś
ć etniczna
- wymienia
mniejszości
narodowe i etniczne
mieszkające na
terenie Polski oraz
na wybranych
przykładach opisuje
- omawia różnice
między szkołą
dawną a szkołą
współczesną,
- wymienia sposoby
okazywania
patriotyzmu w czasie
wojny i w okresie
pokoju,
- podaje przykłady
patriotyzmu
lokalnego,
-rozpoznaje herb
miasta lub regionu,
w których mieszka
- wyjaśnia
pochodzenie
polskich symboli
narodowych,
- omawia znaczenie
polskich świąt
narodowych,
- tłumaczy, czym są
miejsca pamięci
narodowej,
- wskazuje na mapie
Polski regiony,
- pokazuje na mapie
świata miejsca, w
których znajdują się
największe skupiska
Polonii
4
społeczności
szkolnej i w
rodzinie,
- wylicza
wydarzenia
historyczne
związane ze swoją
miejscowością,
- potrafi odszukać w
prasie lokalnej i w
internecie
informacje na temat
przeszłości swojej
rodzinnej
miejscowości,
- wskazuje
największe atuty
swojej „małej
ojczyzny”,
- przedstawia genezę
polskich świąt
narodowych,
- określa różnice
między
poszczególnymi
regionami Polski,
- wskazuje na mapie
Polski regiony
zamieszkałe przez
mniejszości
narodowe,
- wymienia
mniejszości
narodowe, które żyły
w przedwojennej
Polsce
i okoliczności
powstania
polskiego hymnu,
- potrafi wykonać
album związany z
historią swojej
miejscowości
(regionu)
ich kulturę i
tradycje,
- tłumaczy znaczenie
słowa Polonia
Dział
Wymagania
konieczne
ocena
dopuszczająca
Z HISTORIĄ
NA TY
Dział
- wyjaśnia, czym jest
historia i przeszłość,
- określa różnice
między legendą i
baśnią,
- wskazuje
przyczyny, przebieg
i skutki wydarzeń
historycznych
- wyjaśnia terminy:
źródło historyczne,
archeologia,
- dokonuje podziału
źródeł historycznych
oraz podaje ich
konkretne
przykłady,
- tłumaczy, na czym
polega działalność
archiwów, muzeów i
skansenów,
- podaje przykłady
pamiątek
rodzinnych,
- wyjaśnia, czym jest
ród,
- tłumaczy, czym
jest drzewo
genealogiczne
Wymagania
konieczne
CZAS
I MAPA
Wymagania
podstawowe
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
- wyjaśnia
pochodzenie terminu
historia,
- tłumaczy, dlaczego
uczymy się historii,
- podaje po jednym
przykładzie postaci
baśniowej,
legendarnej i
historycznej,
- przedstawia
historię swojej
miejscowości lub
rodziny,
- dostrzega rolę, jaką
odgrywają muzea,
skanseny i archiwa w
dziedzinie ochrony
źródeł
historycznych,
- tłumaczy, w jaki
sposób chroni się
źródła historyczne i
zabytki
- wskazuje, gdzie
znajduje się
najbliższe muzeum,
- objaśnia, w jaki
sposób należy
zachowywać się w
muzeum,
- przygotowuje
drzewo
genealogiczne swojej
najbliższej rodziny
- wymienia i opisuje
rodzinne pamiątki i
tradycje
- objaśnia znaczenie
zdania: Historia jest
nauczycielką życia
- omawia, jakie są
zadania historii,
- wyjaśnia, dlaczego
historyk powinien
czerpać informacje z
różnych źródeł
historycznych,
- charakteryzuje
nowoczesne metody
badawcze,
- odpowiada,
dlaczego zabytki
podlegają ochronie
prawnej,
- wskazuje sposoby
kultywowania
rodzinnych tradycji,
- znajduje w
internecie strony,
które zawierają
informacje pomocne
przy tworzeniu
drzewa
genealogicznego
- dociera do
źródeł w celu
prawidłowego
poznania historii,
potrafi dokonać
selekcji i oceny
- samodzielnie
formułuje opinie o
oglądanych
ekspozycjach,
wystawach,
- opisuje postać
św. Mikołaja z
Mirry i dostrzega
różnice oraz
podobieństwa do
współczesnego
jego wizerunku,
- opowiada o
życiu i
działalności
Henryka
Schliemanna
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
ocena
dostateczna
- tłumaczy, kim jest
historyk
- odróżnia postacie
historyczne od
postaci
legendarnych,
- podaje przykłady
efektów prac
historyków,
- określa, czym
zajmuje się
archeolog,
- wymienia
informacje, jakie
możemy zdobyć na
podstawie źródeł
historycznych,
- wskazuje
podobieństwa i
różnice między
muzeum a
skansenem,
- wskazuje na
znaczenie pamiątek
rodzinnych,
- omawia, w jaki
sposób
kultywowanie
tradycji umacnia
poczucie wspólnoty
w rodzinie,
- określa, czym
zajmuje się
genealogia
Wymagania
podstawowe
ocena
dopuszczająca
ocena
dostateczna
- wskazuje
narodziny Jezusa z
Nazaretu jako
- wyjaśnia termin
chronologia
- określa czas
- wyjaśnia terminy:
rocznik, kronika,
- wymienia daty
5
- przedstawia system - potrafi określić
rachub czasu
związek
stosowany przez
powstania
CZAS
I MAPA
W HISTORII
Dział
początek naszej ery,
- odczytuje skróty:
p.n.e. i n.e.,
- zapisuje liczby
arabskie cyframi
rzymskimi,
- rysuje oś czasu i
umieszcza na niej
daty,
- posługuje się
terminami: data,
tysiąclecie, wiek,
- ustala, w którym
wieku rozegrało się
dane wydarzenie,
- omawia, z jakich
elementów składa
się mapa
historyczna,
- tłumaczy, czym
jest legenda mapy,
- odczytuje z mapy
podstawowe
informacje.
Wymagania
konieczne
Z NAJDAWNIE
JSZYCH
DZIEJÓW
trwania wieku i
tysiąclecia,
- porządkuje daty w
sposób
chronologiczny,
posługuje się
terminami: era,
epoka historyczna,
prehistoria
- wymienia epoki
historyczne,
- oblicza, ile czasu
upłynęło między
poszczególnymi
wydarzeniami,
- wskazuje daty
graniczne wieków i
tysiącleci
- określa datę
danego wydarzenia,
używając wyrażeń I
połowa lub II
połowa danego
wieku,
- wyjaśnia termin
kartografia,
- tłumaczy, czym
jest skala mapy,
- omawia, z jakich
elementów składa,
się mapa historyczna
- porównuje mapy
geograficzne i
historyczne,
- odróżnia mapę
od planu.
graniczne epok
historycznych,
- wskazuje
wydarzenia, które
oznaczają początek i
koniec
poszczególnych epok
historycznych,
- krótko
charakteryzuje
poszczególne epoki
historyczne,
- wskazuje na mapie
historyczne stolice
Polski,
- wyjaśnia, czym jest
orientacja mapy,
- podaje przykład
zastosowania GPS
muzułmanów,
- podaje genezę
zabaw
sylwestrowych,
- omawia rolę mapy
w poznawaniu
przyczyn i przebiegu
wydarzeń
historycznych,
- opisuje, jak
dawniej wyglądały
mapy i na tej
podstawie
porównuje, jakie
wyobrażenie o
świecie mieli ludzie
w przeszłości, a
jakie mają dzisiaj,
kalendarzy,
zegarów z
obserwacją
przyrody i ruchem
Słońca i Księżyca,
- wyjaśnia skąd
się wzięły polskie
nazwy miesięcy,
- opisuje życie i
dokonania
Grzegorza XIII,
- wyjaśnia termin
kalendarz
gregoriański
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
- omawia, jak
zmieniał się wygląd
człowieka,
- wyjaśnia, co
oznaczają nazwy:
epoka kamienia,
epoka brązu, epoka
żelaza,
- porównuje życie
praludzi z życiem
współczesnego
człowieka,
- wymienia pierwsze
uprawiane przez
człowieka zboża
- określa, jakie
znaczenie dla
rozwoju
społeczności
ludzkich miało
posługiwanie się
mową,
- tłumaczy termin
dymarka,
- przedstawia dawne
i współczesne
sposoby wytopu
żelaza,
- omawia sposób
działania kanałów
- dostrzega
związek między
osiadłym trybem
życia a
pierwszymi
pochówkami,
- opowiada jak
powstała piramida
Cheopsa,
- opisuje życie i
działalność
Ramzesa II
Wielkiego
Wymagania
podstawowe
ocena
dopuszczająca
ocena
dostateczna
- umieszcza na osi
czasu przybliżone
daty pojawienia się
praludzi i homo
sapiens,
- wskazuje na mapie
tereny, na których
pojawili się
przodkowie
człowieka,
- wymienia
narzędzia, którymi
posługiwali się
praludzie,
- porównuje
- określa kierunki
wędrówki przodków
człowieka,
- omawia znaczenie
umiejętności
rozpalania ognia dla
praludzi,
- przedstawia
dokonania, które
umożliwiły
człowiekowi
przejście do
osiadłego trybu
życia,
- opowiada o
6
Z NAJDAWNIE
JSZYCH
DZIEJÓW
Dział
koczowniczy i
osiadły tryb życia,
- wyjaśnia, czym
była ziemianka,
- umieszcza na osi
czasu daty
powstania
pierwszych państw
sumeryjskich,
- wyjaśnia, kim byli
Sumerowie,
wymienia
najważniejsze
osiągnięcia
pierwszych
cywilizacji: system
nawadniający, koło,
koło garncarskie,
szkło, cegłę,
kalendarz,
- podaje nazwy
warstw społecznych
starożytnego Egiptu,
- tłumaczy terminy:
mumia, sarkofag,
piramida, faraon,
Mezopotamia
- przedstawia różne
rodzaje pisma:
obrazkowe, klinowe
i alfabetyczne,
- wskazuje egipskie
pismo hieroglificzne
jako przykład pisma
obrazkowego,
- wskazuje Fenicjan
jako twórców pisma
alfabetycznego
Wymagania
konieczne
W
STAROŻYTNEJ
GRECJI
początkach
rolnictwa,
pierwszych
narzędziach
rolniczych i
udomowieniu
zwierząt,
- wskazuje na mapie
rzeki Eufrat, Tygrys
i Nil oraz miasto
Babilon,
- podaje nazwy
warstw społecznych
starożytnego Egiptu,
- umieszcza na osi
czasu przybliżone
daty wynalezienia
pisma i powstania
pierwszego pisma
alfabetycznego,
- odnajduje na mapie
obszar, na którym po
raz pierwszy
zastosowano pismo,
- wyjaśnia, jakie
znaczenie miało
wynalezienie pisma
dla rozwoju
cywilizacyjnego
człowieka,
- prezentuje
charakterystykę i
historię pisma
klinowego,
- tłumaczy, że
alfabety grecki i
łaciński stanowią
podstawę, z której
wywodzą się
alfabety używane
współcześnie w
Europie,
- omawia ogólnie
historię książki
ipiśmiennictwa
–
od glinianej tabliczki
do czytnika książek
elektronicznych
oraz pierwsze
hodowane przez
niego zwierzęta,
- wyjaśnia, dlaczego
pierwsze cywilizacje
powstały nad
wielkimi rzekami,
- przedstawia
najważniejsze
osiągnięcia
mieszkańców
Mezopotamii –
sześćdziesiątkowy
system liczenia,
jednolite jednostki
miar i wag,
obliczanie kątów,
mierzenie czasu,
- charakteryzuje
warstwy społeczne
starożytnego Egiptu
- wymienia
najważniejsze
zabytki Mezopotamii
i Egiptu,
- wylicza materiały
pisarskie, których
używano w
starożytności
nawadniających,
- wyjaśnia, jakie
znaczenie miało
wynalezienie pisma
dla historii jako
nauki,
- wymienia co
najmniej kilka
alfabetów
wywodzących się z
alfabetów
łacińskiego i
greckiego,
- tłumaczy, czym są
piktogramy i w
jakim celu się je
stosuje współcześnie
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
Wymagania
podstawowe
ocena
dopuszczająca
ocena
dostateczna
- wskazuje na mapie
starożytną Grecję i
Ateny,
- wyjaśnia terminy:
Hellada,
- omawia położenie
geograficzne Grecji i
jego wpływ na
zajęcia ludności
greckiej,
- wyjaśnia, czym
była wielka
kolonizacja, i
wskazuje na mapie
jej kierunki,
7
-omawia znaczenie
kontaktów
zamorskich dla
starożytnych
Greków,
- analizuje proste
teksty źródłowe,
- pisze relacje z
jednego dnia
przeżytego w
W
STAROŻYTNEJ
GRECJI
Hellenowie,
Akropol, agora,
demokracja, polis
- umieszcza na osi
czasu wiek, w
którym narodził się
teatr w antycznej
Grecji,
- opowiada, w jaki
sposób powstał
starożytny teatr,
- wymienia rodzaje
sztuk granych w
teatrze greckim
(komedia, tragedia),
- przedstawia
wierzenia
starożytnych
Greków,
- opisuje, jak
antyczni Grecy
wyobrażali sobie
bogów,
- wymienia
najważniejszych
greckich bogów
(Zeus, Hera,
Posejdon, Afrodyta,
Atena, Hades,
Hefajstos, Ares,
Apollo, Hermes),
- wyjaśnia terminy:
mit, heros,
- podaje
najważniejsze
osiągnięcia
starożytnych
Greków,
- przedstawia
przebieg antycznych
igrzysk,
- wymienia
dyscypliny
pięcioboju
olimpijskiego,
- określa, gdzie
odbywały się
najsłynniejsze
igrzyska
organizowane na
cześć Zeusa
- wyjaśnia terminy:
wielkakolonizacja,
kolonia,
- wymienia cechy
charakterystyczne
demokracji
ateńskiej,
- opowiada o osobie
i rządach Peryklesa,
- tłumaczy, jaką rolę
w Atenach odgrywał
sąd skorupkowy,
- tworzy krótką
wypowiedź na temat
Sofoklesa,
- omawia znaczenie
teatru dla
antycznych Greków,
- przedstawia cechy
charakterystyczne
teatru greckiego,
- opisuje przebieg
konkursów
teatralnych w
starożytnej Grecji,
- wyjaśnia terminy:
politeizm, filozofia
- opowiada o
Homerze i jego
dziełach,
- tłumaczy, czym
zajmują się
filozofowie,
- podaje rok i wiek
pierwszych igrzysk
olimpijskich oraz
umieszcza tę datę na
osi czasu,
- dostrzega
podobieństwa i
różnice między
igrzyskami w
starożytnej Grecji a
współczesnymi
olimpiadami,
- omawia rolę sportu
w życiu starożytnych
Greków
- tłumaczy, na czym
polegała
wyjątkowość
greckiej polis,
podaje cechy, które
powinny wyróżniać
dobrego polityka i
obywatela,
- przedstawia, w jaki
sposób działał sąd
skorupkowy,
- określa różnice
między tragedią i
komedią,
- wymienia
najważniejszych
greckich
dramatopisarzy,
- porównuje teatr w
starożytnej Grecji z
teatrem
współczesnym,
- wskazuje, gdzie
znajduje się
najbliższy teatr,
- porównuje
wierzenia Greków z
innymi poznanymi
religiami,
- wymienia atrybuty
greckich bogów,
- opowiada co
najmniej jeden mit
grecki,
- wyjaśnia, co
oznacza wyrażenie
koń trojański,
- przedstawia rolę
igrzysk olimpijskich
we współczesnym
świecie,
- wyjaśnia, czym był
gimnazjon i jakie
miał znaczenie dla
sprawności fizycznej
antycznych Greków,
- podaje rok
pierwszych
nowożytnych igrzysk
olimpijskich i
określa wiek tego
zdarzenia,
- tłumaczy, co
oznacza pięć
okręgów na fladze
olimpijskiej,
- wskazuje, jak
termin olimpiada
rozumiano w
starożytnościi
8
- podaje cechy, które
powinny wyróżniać
dobrego polityka i
obywatela,
- porównuje
demokrację ateńską
ze współczesną
demokracją
przedstawicielską,
-wyjaśnia dlaczego
sąd skorupkowy
odgrywał on ważną
rolę w demokracji,
ateńskiej
- opisuje elementy, z
których zbudowany
był grecki amfiteatr,
- podaje przykłady
prac Heraklesa,
- przedstawia
główne wątki
„Iliady” i „Odysei”,
- wskazuje
przykłady dzieł
sztuki współczesnej,
które nawiązują do
greckich mitów,
- omawia dokonania
Sokratesa, Platona i
Arystotelesa w
filozofii oraz
Hipokratesa w
medycynie,
- ocenia, jakie
znaczenie dla
współczesnych ludzi
mają osiągnięcia
starożytnych
Greków,
- przedstawia rolę
igrzysk olimpijskich
we współczesnym
świecie,
- wymienia nazwiska
najsłynniejszych
polskich
olimpijczyków
mieście
starożytnym,
- samodzielnie
poszukuje
informacji na
temat sposobu
prowadzenia walk
przez Greków,
- dostrzega
artystyczne
piękno mitów,
- opowiada
(barwnie)
wybrany mit,
- w oparciu o
przykłady umie
podać, jaka jest
współczesna rola
mitu,
- dostrzega
różnice i
podobieństwa
między
demokracją
współczesną a
antyczną,
- wyjaśnia,
dlaczego dramaty
antycznych
twórców są
wystawiane
współcześnie,
- opowiada o
spartańskim
wychowaniu,
- wyjaśnia
znaczenie
powiedzenia
wrócić z tarczą
lub na tarczy,
- opisuje przebieg
bitwy pod
Termopilami,
- ocenia
postępowanie
Peryklesa i
uzasadnia swoją
opinię
objaśnia, co oznacza
on współcześnie,
- wylicza zasady,
których powinni
przestrzegać
sportowcy podczas
rywalizacji
Dział
Wymagania
konieczne
W
STAROŻYTNYM
RZYMIE
Wymagania
podstawowe
ocena
dopuszczająca
ocena
dostateczna
- umieszcza na osi
chronologicznej datę
założenia Rzymu, a
także określa, w
którym wieku miało
miejsce wydarzenie,
-wskazuje na mapie
Rzym, Półwysep
Apeniński,
- przedstawia
legendarne początki
starożytnego
Rzymu,
- wyjaśnia terminy:
republika, cesarz,
- na podstawie
ilustracji wymienia
elementy stroju i
uzbrojenia
rzymskiego
legionisty,
- wyjaśnia, kim byli
gladiatorzy,
- wymienia
osiągnięcia
antycznych Rzymian
w architekturze i
budownictwie:
Forum Romanum,
Koloseum,
akwedukty, drogi,
termy,
- tłumaczy terminy
kodeks,
- umieszcza na osi
czasu rok
zakończenia
prześladowań
chrześcijan w
starożytnym Rzymie
i ustala wiek tego
wydarzenia,
- przedstawia, kim
był Jezus z
Nazaretu,- wyjaśnia
terminy: poganin,
- umieszcza na osi
chronologicznej datę
zabójstwa Juliusza
Cezara,
- wskazuje na mapie
Kartaginę oraz
największy zasięg
terytorialny
Imperium
Rzymskiego,
- omawia różne typy
ustrojów państwa
rzymskiego:
królestwo, republikę,
cesarstwo,
- wyjaśnia terminy:
zgromadzenieludowe
, senat, prowincja,
- omawia
zróżnicowanie
społeczeństwa
rzymskiego,
zwracając
szczególną uwagę na
pozycję
niewolników,
- wymienia
osiągnięcia
antycznych Rzymian
w architekturze i
budownictwie:
Panteon, łuki
triumfalne,
- odpowiada,
dlaczego dla
starożytnych
Rzymian ważne było
budowanie dróg,
- wskazuje prawo
rzymskie jako
podstawę
współczesnego
prawa,
- tłumaczy
terminbazylika,
- opowiada, czym
Wymagania
rozszerzające
Wymagania
dopełniające
Wymagania
wykraczające
ocena
ocena
ocena
dobra
bardzo dobra
celująca
- wyjaśnia, czym jest
Wilczyca
kapitolińska,
- wymienia
przyczyny upadku
republiki rzymskiej,
- podaje różnice
między republiką a
cesarstwem,
- tłumaczy, czym są
języki romańskie i
jakie jest ich
pochodzenie,
- opisuje elementy
stroju i uzbrojenia
rzymskiego
legionisty,
- omawia
najważniejsze
osiągnięcia
architektoniczne
Rzymian,
- opisuje, w jaki
sposób antyczni
Rzymianie budowali
drogi,
- odnajduje
przykłady zapisów z
prawa rzymskiego
obowiązujących w
dzisiejszym
prawodawstwie oraz
określa ich
znaczenie,
- porównuje
rozrywki
starożytnych Greków
i Rzymian,
- porównuje
wierzenia Rzymian i
starożytnych
Greków,
- przedstawia
związki
chrześcijaństwa z
judaizmem,
- porównuje ustrój
republiki rzymskiej
ze współczesną
demokracją,
podaje różnice
między republiką a
cesarstwem
- przedstawia zasługi
Juliusza Cezara i
dokonuje oceny tej
postaci,
- wskazuje cechy
rzymskiego
budownictwa,
- wyjaśnia, dlaczego
spisanie prawa przez
antycznych Rzymian
miało wielkie
znaczenie dla
cywilizacji
europejskiej,
- tłumaczy, dlaczego
z rzymskich zasad
prawnych
korzystamy do dnia
dzisiejszego,
- ocenia, jakie
znaczenie dla
współczesnych ludzi
mają osiągnięcia
antycznych
Rzymian,
- tłumaczy, jakie
znaczenie miała
działalność
apostołów dla
rozprzestrzeniania
się chrześcijaństwa
w Imperium
Rzymskim,
- prezentuje
sylwetkę Nerona,
- ocenia decyzję
Konstantyna
Wielkiego o
zakończeniu
- analizuje proste
teksty źródłowe,
- samodzielnie
poszukuje
informacji na
temat sposobu
prowadzenia walk
przez Rzymian,
- rozumie
znaczenie prawa
w życiu
społeczeństw
starożytnych i
współczesnych,
- wyszukuje
przykłady
świadczące o
obecności i łaciny
we współczesnym
świecie,
- wyszukuje
przykłady o
doskonałości
prawa
rzymskiego,
- wykonuje album
,,Zabytki
architektury
starożytnej”,
- wskazuje na
mapie
bursztynowy szlak
i wyjaśnia
znaczenie
terminu,
- opisuje życie i
działalność
Juliusz Cezara
9
W
STAROŻYTNYM
RZYMIE
Biblia, Stary i
NowyTestament
- wymienia
najważniejsze
zasady nauki Jezusa
z Nazaretu,
- wylicza przyczyny
prześladowań
chrześcijan w
starożytnym Rzymie
były Prawo XII
tablic i Kodeks
Justyniana
- wskazuje na mapie
Palestynę,
- przedstawia, kim
był Konstantyn
Wielki,
- wyjaśnia terminy:
Mesjasz, apostoł,
poganin,
- określa, kiedy i
gdzie narodziło się
chrześcijaństwo,
- opowiada o
początkach
chrześcijaństwa w
Palestynie,
- omawia proces
rozprzestrzeniania
się chrześcijaństwa
w Imperium
Rzymskim
- wyjaśnia, czym jest
Ewangelia,
- opisuje znaki
pierwszych
chrześcijan,
- opowiada, co
wydarzyło się w
roku 1054,
- nazywa różne
odłamy
chrześcijaństwa
prześladowań
chrześcijan w
antycznym Rzymie,
- wymienia
wydarzenia
związane z historią
Żydów w Polsce,
- tłumaczy, dlaczego
Watykan jest
miejscem ważnym
dla katolików
Opracowała Agnieszka Bartoszyńska na podstawie materiałów wydawnictwa NOWA ERA.
10