Fruktozamina –wskaźnik w cukrzycy.

Fruktozamina –wskaźnik w cukrzycy.
Dr nauk wet. Janina Łukaszewska
Objawami podwyższonego stężenia glukozy we krwi mogą być: PU, PD, nadmierny apetyt, spadek wagi ciała , zaćma, matowa sierść,
wymioty, zapach acetonu z pyska, źle gojące się rany.
Przyczyny hiperglikemii: niedobór insuliny – zniszczenie komórek beta; insulinooporność : stres (wyrzut adrenaliny może spowodować
wzrost poziomu glukozy do 10 mmol/l u psów, u kotów jeszcze znaczniej);
nadczynność kory nadnerczy , niedoczynność tarczycy; guz
chromochłonny nadnerczy; akromegalia u kotów ; ostre zapalenie , urazy trzustki; rzadko: choroby wątroby, niewydolność nerek;
drgawki;
choroby OUN; IBD, zapalenia dziąseł, zakażenia, diestrus u suk, progesteron (gestageny);
morfina;
ksylazyna ( hamuje działanie insuliny), Insulinooporność może być przemijająca lub trwała .
gorączka,
podanie glikokortykosteroidów;
Jeśli zostanie przekroczony próg nerkowy > 180 mg %, podwyższony poziom cukru we krwi przebiega z cukromoczem .
Cukromocz może wystąpić również bez podwyższenia stężenia glukozy we krwi: w zespole Fanconiego, pierwotnym cukromoczu, rodzinnym
cukromoczu oraz ostrej niewydolności nerek po znacznym uszkodzeniu, np. po podaniu gentamycyny.
Po zatkaniu cewki moczowej kotów mogą pojawić się wyniki fałszywie dodatnie.
U psów główną przyczyną , po wykluczeniu nadczynności kory nadnerczy i stosowania leków , jest brak insuliny ( cukrzyca typu 1 - psy)
lub jej nieprawidłowe wydzielanie , ewentualnie insulinoporność narządów docelowych (typ 2 – głównie koty), co powoduje zmniejszenie
wchłaniania glukozy przez tkanki.
Fruktozamina jest produktem reakcji glukozy z białkami osocza ( zglikolizowane białka proteiny), którego stężenie odzwierciedla
średnie stężenie glukozy we krwi w ciągu ostatnich 1- 2 tygodni, gdyż tak długo utrzymują się albuminy. U psów związana jest głównie z
albuminami, kotów – globulinami. Jeśli we krwi występuje prawidłowe stężenie glukozy, glikolizowana jest niewielka ilość białek osocza
W przypadku stale podwyższonego poziomu glukozy, nastąpi również wzrost stężenia fruktozaminy ponad normę. Pozwala więc na
odróżnienie trwałej hiperglikemii (np. w cukrzycy) od przejściowego wzrostu poziomu glukozy we krwi, szczególnie spowodowanego stresem
( adrenalina , glikokortykosteroidy) , co ma ważne znaczenie u kotów, wysiłkiem czy posiłkiem. Koty mogą mieć wówczas glikozurię, nawet
do +++. Hyperalbuminemia ( np. odwodnienie) , niedoczynność tarczycy, hemoliza, lipemia podwyższają jej poziom .
Stężenie fruktozaminy obniża się w trwałej hipoglikemii, nadczynności tarczycy ( zaburzenia przemiany białek), hypoglobulinemii,
insulinomie , hyperlipidemii oraz hipoalbuminemii. W przypadku obniżenia się stężenia albumin, jest to wynik fałszywy, musimy więc
zastosować przelicznik :
Psy aktualne stężenie fruktozaminy = 2,83/albuminy x zmierzona fruktozamina
Koty
„
„
2,5/albuminy x zmierzona fruktozamina
Zakresy wartości referencyjnych różnią się od siebie w różnych źródłach, np:
Kot 258-344, dla psa 221-341 µmol/l
175 -400
258-343
U kotów występuje następująca zależność między stężęniem glukozy i fruktozaminy ( przelicznik 1 mmo/l = 18,1 mg/dl) :
Prawidłowa wartość fruktozaminy
1,1 – 3,5 mmol/l , glukoza 78 -146
Przejściowa hiperglikemia
2,0-4,1
150-262
Cukrzyca
3-4 do <6
263 – 590
Mierzenie stężenia fruktozaminy w trakcie długotrwałego leczenia cukrzycy jest dobrym sposobem jej monitorowania, jednak ustalenie dawki
insuliny wymaga wykonywania krzywej cukrowej.
Wartości referencyjne µmol/l
psy
koty
Zdrowe
225-365
150-365
Zdiagnozowane po raz pierwszy
320-850
350-730
Leczone: Wyniki b. dobre
350-400
350-400
Wyniki zadowalające
400-450
400-450
Wyniki słabe
450-500
450- 500
> 500
>500
Brak dobrej kontroli
Nieleczące się
>600
Wg. Feldman, Nelson ( zmodyfikowana)
GOT GPT ALP
Kot
Filonek
32
<50
Pies
Suzi
99
880
Kot
Puszek
Kot
12
92*
29
72
Pies
Dafi
Kot
Coco
Kot
Moris
Kot
Tami
Daisy
pies
Kot
Gumiś
Luna
pies
29
18
GGT AMY
Glu
<10
130
3,2
34
450
1,2
18
154
Cho
170
<10 1294 168* 359*
589
*
6,4
249 150
Mg
IP
1,3
3,1
Na
K
145 3,5
Cl
/FRA
115
193
281
114*
11,0 2,7* 17,7* 145 2,4* 125* 235
2,1 5,4
8,9
0,9 1,7
57*
7,1
2,6 4,5
6,6
1,0
21
6,0
3,3
217
126 0,7 1,0
10
903* 6,9
3,4
358*
hemoliza
536*
466
16
7,9
80
44*
116? 409* 221
450*
1,0
3,9 4,8
10,4
166
9,5* 3,6 5,9
336*
42
Alb Glob Ca
7,5
450* 197*
70
TP
22
43
<25
CK
6,7
224 309 <50
34
0,3
BUN
150* >400*
249* 182
885
Crea
8,7
<10
161
*
262
*
Bil
1,6 15
0,2
0,4 1,7* 36
87* 65
34
TG
131 4,3
109
3,5
8,3
136 2,9
168
222
98
244
460*