PROBLEM DECYZYJNY KUPIĆ CZY WYPRODUKOWAĆ 1 Kupić czy wyprodukować • Problem decyzyjny określany hasłowo „kupić czy wyprodukować” dotyczy wyboru zakresu prowadzonej przez firmę działalności, tzn. określenia, które działania opłaca się zlecić na zewnątrz. • Zlecanie pewnych działań firmom zewnętrznym określa się jako outsourcing. 2 Kupić czy wyprodukować – bez redukcji na kosztach stałych K KCp KCk KS X Jeśli proponowana cena za usługę jest niższa od jednostkowych kosztów zmiennych produkcji, wówczas wybór jest oczywisty - należy wybrać opcję „kupić" bez względu na rozmiary zlecenia. 3 Zadanie (brak redukcji kosztów stałych): Przedsiębiorstwo produkcyjno-montażowe posiada specjalistyczną maszynę, której zdolności produkcyjne pozwalają wytwarzać miesięcznie 250 sztuk części składowych wyrobu gotowego. Przeciętne zapotrzebowanie na te części, zużywane do produkcji własnej, wynosi 100 stuk na miesiąc. Amortyzacja roczna oraz koszty roczne utrzymania maszyny w gotowości technicznej 16.800 zł (pełny jednostkowy koszt wytworzenia tych części wynosi 30 zł.). W tym czasie przedsiębiorstwo otrzymało ofertę regularnych dostaw tych części po cenie 20 zł. Oferta została przyjęta na 12 miesięcy. Po pewnym czasie obok rachunku kosztów pełnych wprowadzono w firmie rachunek kosztów zmiennych, z którego wynikało, że zmienne koszty jednostkowe produkcji tych części wynosiłyby 16 zł. Postanowiono wycofać dalsze zamówienia i wznowić własną produkcję tych części. W rok później własna maszyna uległa uszkodzeniu w sposób uniemożliwiający jej naprawę. Dyrektor, wiedząc, że własna produkcja części składowych jest bardziej opłacalna niż ich zakup, zdecydował się nabyć identyczną maszynę za 67.200 zł. Przewidywany okres eksploatacji nowej maszyny wynosi 5 lat. Przyjęto liniową metodę amortyzacji maszyny. Koszty utrzymania maszyny w gotowości wynoszą w skali roku 5% jej wartości brutto. Polecenia: 1. dokonaj oceny poprawności podjętych decyzji. 2. w odniesieniu do pierwszej decyzji oblicz koszt utraconych korzyści. 3. w odniesieniu do decyzji zakupu maszyny należy rozważyć alternatywę zakupu części od dostawcy; w tym celu należy: 3a. określić w długim okresie górną granicę ceny nabycia części od dostawcy /określa ją pełny jednostkowy koszt wytworzenia części/; 3b. ustalić próg rentowności inwestycji jako kryterium stwierdzenia jej opłacalności w porównaniu 4 z alternatywą zakupu części, jeśli oferowana cena będzie w dalszym ciągu wynosić 20 zł. Kupić czy wyprodukować – przy oszczędnościach na kosztach stałych K KSp KSk Xpr X 5 Kupić czy wyprodukować – przy oszczędnościach na kosztach stałych • Problem wyboru występuje wówczas, gdy koszty stałe dla opcji „produkcja" są wyższe, a jednostkowe koszty zmienne niższe niż dla opcji przeciwnej, tzn. proponowana cena jest wyższa od jednostkowych kosztów zmiennych produkcji we własnym zakresie. • Oznacza to, że zlecając na zewnątrz uzyskujemy oszczędności na kosztach stałych, ale będziemy ponosili wyższe koszty zmienne. • Należy ustalić rozmiary produkcji, przy których KC będą dla obu wariantów jednakowe. • W tej sytuacji decyzja zlecenia na zewnątrz zostanie podjęta, gdy KC w wyniku tej decyzji będą niższe od KC produkcji we własnym zakresie. 6 OSZCZĘDNOŚCI NA KOSZTACH STAŁYCH 7