H. Schauss, Guide to ]ewish Holy Days, Schocken, New
advertisement
Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie A. Z. ldelsohn,]ewi.!h Liturgy and itJ Developement, Schocken, New York 1960. I.Jakobovits.]ewi.!h Medical EthiCJ, Bloch, New York 1967. (Wzorcowe studium n ten temat pióra czołowego rabina ortodoksyjnego). j. Riemer (red.),jewi3h Rejlections on Death, Schocken, New York 1974. H. Schauss, Guide to ]ewish Holy Days, Schocken, New York 1970. H. Schauss, The Lifetime of the ]ew, Union of American Hebrew Congregatiom New York 1976. Gmina żydowaka l. Ahrahams, ]ewish life in the Middle Ages, Atheneum, New York 1975. !Świetni1 przedstawiony obraz wszystkich stron syczna). Życia Żydowskiego. Pozycja prawie kJa. J. L. Blau (red.), Reform]udaism: A Histońcal PerspectiL'e, Ktav, New York 1973. D. Rudavsky, Modern ]ewish Religious Movemenu, Behrman House, :'-lew 'rork 1967. (Przedstawia historię głównych kierunków w judaizmie i reprezentowaną przez nie ideologię). M. Sklare, Conservative]udaism, Free Press, Chicago 1955. (Ważne studium. nadal wartościowe, choć pozbawione już aktualności). M. Zborowski i E. Herzog, Life is wit h People: The Cultu re of the Shtetl, Schocken. New York 1974. H. j. Zimmels, Ashkenazim and Sephardim, Oxford University Press, London 1958. Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie l Spis treści Przedmowa Transliteracja Skróty i informacje bibliograficzne Od tłumacza 5 6 6 7 8 8 Wstęp Co lo jest judaizm 1o numaczenie i interpretacja Część pierwsza WIERZENIA RELIGIJNE Rozdział 11 pierwszy Niektóre podstawowe cechy i odmiany tożsamości Wjakim semie judaizm jest religią ]udaizm i naród żydowski Halacha - kultura i wiara Kryteria żydowskiej tożsamości Żydowskiej 13 13 14 18 21 Rozdział drugi Główne doktryny religijne Istota Boga w judaizmie 28 28 303 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie Immanencja, transcendencja i bałwochwalstwo Człowiek i Bóg Wyobrażenia o duszy 32 33 35 Tora 38 Miewa 40 Grzech i skrucha Nagroda i kara Odkupienie Zasady doktrynalne 41 Rozdział trzeci Biblia i objawienie Historia i tradycja Biblia jako żydowskie Pismo Święte Badania Biblii i komentarze biblijne Średniowieczne i nowożytne komentarze biblijne Rozdział 42 45 46 49 49 54 56 61 czwarty Geneza i rozwój myśli Żydowskiej Wczesne prądy i sekty w judaizmie Faryzeusze Kształty myśli midraszowej ?otyczka z filozofią ]ehuda Halewi Mojżesz Majmanides Okres po śmierci Majmanidesa Spinoza 64 64 66 68 71 73 75 80 83 Rozdział piąty Rozwój żydowskiej myśli religijnej w czasach nowoŻytnych Mojżesz Mendelssohn Prądy umysłowe w judaizmie dziewiętnastowiecznym Wiek dwudziesty Współczesna myil żydowska 87 87 94 99 104 304 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie Rozdział szósty Mistycyzm Żydowski Wstęp Źródła i rozwój mistycyzmu żydowskiego Średniowieczny mistycyzm żydowski w Niemczech Kabała w Prowansji i Hiszpanii Nauka Zoharu Mistyka kabały z Sa/edu i kabały Lurii Mesjanizm postluriański Chasydyzm Musaryzm Część druga ŻYDOWSKI RYTUAŁ I ŻYCIE Rozdział 141 siódmy Halacha Żydowska droga Kodyfikacja halachiczna Responsy halachiczne Rozdział 112 112 113 118 120 122 125 129 130 136 143 143 144 151 Ósmy Rytuał w Życiu. Dzieciństwo i młodość Wstęp Liniowe determinanty czasowe: narodziny dziecka Dziecko Obrzezanie Znaczenie obrzezania Okup za pierworodnego Edukacja dziecka PoczqtJci wieku doroslego 156 156 157 159 160 163 166 167 169 305 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie Rozdział dziewiąty Rytuał w Życiu. Życie seksualne, małżeństwo i starość Żydowska etyka seksualna Zaloty i małżeństwo Ślub Dzień zaślubin Małżeński akt płciowy Miesiączkowanie Regulacja urodzeń Przerywanie ciąży Rozwód Starość Śmierć i pogrzeb Rozdział dziesiąty Rok rytualny. Od Nowego Roku do Święta NamiotÓ\1 Dzień Cykl tygodniowy i szabat Miesiąc Święto Nowego Roku Pokuty Dzień Pojednania Święto Namiotów Dziesięć Dni Rozdział jedenasty Rok rytualny. Od Chanuki do Chanuka Między Chanuką i Purim Purim i miesiąc adar Pascha Zielone Świątki Trzy tygodnie żaloby miesiąca aw 306 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie Rozdział dwunasty Synagoga, dom i gmina żydowska Synagoga Dom żydowski Rodzina Reguły odżywiania Gmina żydowska Różnorodność gmin żydowskich Rozdział trzynasty Kierunki i odłamy w judaizmie współczesnym Różnorodność religijna judaizm reformowany judaizm konserwatywny judaizm ortodoksyjny Rozdział 234 234 237 238 239 246 250 254 254 255 260 263 czternasty Zydzi i inni Religia chrześcijańska Dusza żydowska i nieżydowska Dzisiejsze postawy żydowskie wobec innych narodów 268 270 271 273 Słowniczek 277 Przypisy Literatura dodatkowa 287 298 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie na zakończenie każdego nabożeństwa modlitwie Alejnu. W postaci pierwotnej ułoŻył ją pewien mędrzec talmudyczny na święto Nowego Roku, ale prawdopodobnie ze względu na zawartą w niej myśl, która w obliczu sytuacji wymagającej desperacji i stawiania oporu rodziła konieczność nieustannego powtarzania, dostosowano ją do potrzeb liturgii, zalecając trzykrotne odmawianie w ciągu dnia. Powinniśmy sławić Pana wszechświata, głosząc wielkość Stwórcy. który nie uczynił nas podobnymi do narodów świata ani nie umieścił nas tam, gdzie inne rodziny ludzkie. Albowiem nie wyznaczył nam losu takiego jak im i takiego przeznaczenia, jak wszystkim ich społeczeństwom. Oni bowiem oddają pokłon marności i pustce, modlą się do bożka, który ich nie zbawi. My natomiast zginamy kolano i kłaniamy się, i składa­ my dzięki przed Królem, Królem Królów, Świętym, który niech będzie błogosławiony [... ] On i nikt inny jest naszym Bogiem. Nasz Król jest prawdziwy, wszyscy poza Nim są niczym [... ] Dlatego do Ciebie kierujemy naszą nadzieję, o Panie Boże nasz, iż wkrótce ujrzymy chwałę Twej potęgi, Że znikną ze świata bożki. Że [fałszywi] bogowie niechybnie w pień będą wycięci, Że świat dozna po­ prawy pod królowaniem Wszechmocnego i wszyscy synowie ciała wzy­ wać będą Twego imienia, a ogół grzeszników ziemi zwrócisz ku Sobie. Pozwól wszystkim mieszkańcom ziemi poznać i zrozumieć, Że przed Tobą winny się zginać wszelkie kolana. Tobie wszelkie języki przysięgać [... ] Pozwól im wszystkim przyjąć jarzmo Twego królowania, abyś mógł rychło zapanować nad nimi na zawsze;'· Zasady doktrynalne Mimo przedstawienia zbioru pewnych podstawowych elemen­ tów wiary żydowskiej przyznać należy, Że nie ma w judaizmie ogólnej zgody co do treści płaszczyzny doktrynalnej, spełniającej wymaga­ nia tradycyjnej ortodoksji. Aż do czasów teologów średniowiecznych nie podejmowano w ogóle prób tworzenia takiej płaszczyzny i całe zagadnienie doktryny było bardzo płynne. Miszna, wyliczając kate­ gorie Zydów, którzy stracili udział w przyszłym świecie, wymienia tych, którzy zaprzeczają, Że nauka o powstaniu z martwych zawarta 46 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej. Fragment książki http://grzbiet.pl/ksiazki/zydzi-wiara-i-zycie jest w Torzell, tych, co nie uznają niebieskiego pochodzenia Tory, oraz epikurejczyków. Inni uczeni dodają do tej listy osoby czytające .,obce" książki (zawierające poglądy heretyckie), tych, którzy wyma­ wiają zaklęcia magiczne nad miejscami zranień, oraz takich, którzy wymawiają imię boskie tak, jak jest ono zapisane. Miszna nie zakre­ śla jednak \\'yTa.Źnie ram dla ortodoksji doktrynalnej, ale ogranicza się do własnej problematyki. Mimo niekategorycznego tonu dyskusji rabinicznych istniała pewna liczba powszechnie uznawanych zało­ żeń doktrynalnych. których negowanie równaloby się przejściu na pozycje heretyckie czy sekciarskie. Właśnie sens owych założeń i ich szczegółowy charakter stanowi o tematyce dysputy i różnicy zdań w literaturze talmudycznej. Próby sformułoY.'ania płaszczyzny doktrynalnej rozpoczyna­ ją się dopiero w wieku dwunastym wraz z pojawieniem się Maj­ manidesowego komentarza do Miszny, w którym wykłada on trzy­ naście zasad wiary. Siedem z nich dotyczy wiary w Boga: Jego istnienia. Że jest jedyny, bezcielesny, wieczny, Że tylko ]emu naleŻy się cześć boska, Że zna ludzkie myśli i czyny, Że nagradza i karze. Cztery zasady dotyczą objawienia: wiary w proroctwa, w Mojżesza jako najważniejszego z proroków, Że jemu Bóg dał Torę i Że nie pod­ lega ona zmianom. Ostatnie dwie zasady mówią o przyjściu mesjasza i zmartwychwstaniu. Okres po Majmanidesie obfitował w poważne dyskusje, w któ­ rych zastanawiano się, czy wszystkie z tych zasad były niezbędne, albo też, czy ich liczba była wystarczająca dla określenia normatywu wiary Żydowskiej. Krytykowali Majmanidesa zarówno ci, którzy do­ strzegali u niego dowolność w wyborze zasad, ponieważ oczywiście nie wszystkie mająjednakową wagę, jak i ci, którzy karcili go za ogra­ niczenie ich listy do trzynastu. Z biegiem czasu mimo sprzeciwów owe trzynaście zasad stało się nieoficjalnym credo wielu odłamów judaizmu i na różne sposoby przeniknęło do klasycznego modlitew­ nika; odmawiano je odtąd na początku bądź końcu liturgii porannej. Jednakże pietyści Żydowscy nadal wystrzegają się ich uznania, uwa­ żając je za odbicie atmosfery filozofii Średniowiecznej, odrzuconej 47 Książki historyczne Księgarnia Internetowa Grzbiet.pl Uwaga! Próbka wygenerowana automatycznie, oryginalne wydawnictwo może wyglądać inaczej.
