QWE02201

SCENARIUSZ LEKCJI
III ETAP EDUKACYJNY
Temat: Budowa kryształów i ich cechy
TREŚCI KSZTAŁCENIA


Fizyka 3,2: uczeń omawia budowę kryształów na przykładzie soli kamiennej;
Informatyka, 6, 1: wykorzystuje programy komputerowe, w tym edukacyjne, wspomagające i wzbogacające naukę różnych przedmiotów;
CELE ZOPERACJONALIZOWANE:
Uczeń:
 wie, że ciała stałe mają swój określony kształt i określoną objętość.
 Wie, że ciała stałe mają wewnętrzną budowę krystaliczną bądź amorficzną.
 Wie, że sól jest kryształem.
NABYWANE UMIEJĘTNOŚCI:
Uczeń:




potrafi omówić budowę kryształów na przykładzie soli kuchennej.
potrafi odróżnić monokryształy od polikryształów.
potrafi wymienić kilka przykładów ciał stałych będących kryształami.
potrafi zainstalować program użytkowy i znaleźć instrukcje dotyczące jego obsługi.
1
Etapy
lekcji
Etap
wstępny
Etap
realizacji
Przedmiot
nauczania
Fizyka
Kompetencje
kluczowe
myślenie
matematyczne
i podstawowe
kompetencje
naukowotechniczne;
umiejętność
uczenia się
Przebieg
zajęć
Nauczyciel zadaje uczniom przypomnienie wiadomości o cząsteczkowej budowie materii,
oraz obejrzenie przez lupę soli, cukru, w miarę możliwości kamienie szlachetne i
półszlachetne w biżuterii mamy, zwracając uwagę na krawędzie powierzchnię i kształty.
Środki
dydaktyczne
Metody
nauczania
Formy
pracy
podręcznik, notatki,
lupa, kryształki soli,
cukru i biżuteria
mamy.
problemowa
indywidualna
Odpytanie uczniów z zadanego materiału. Uczniowie opisują zaobserwowane cechy
kształtu, krawędzi i powierzchni, np. soli, cukru oraz kamieni z biżuterii. Zauważają, że
budowa jest regularna, powtarzająca się i charakterystyczna dla obserwowanych substancji.
Ściany są gładkie, a krawędzie ostre.
Nauczyciel wyjaśnia, że ciała stałe o regularnej budowie oraz równych gładkich ściankach to
kryształy. Atomy (cząsteczki) tworzą w nich regularną (uporządkowaną) sieć krystaliczną –
znajdują się blisko siebie, nie mogą się poruszać swobodnie tak jak w gazach i cieczach, ale
wykonują drgania wokół położenia równowagi. W podwyższonej temperaturze zwiększa się
amplituda drgań.
Uczniowie oglądają film (samouczek) pokazujący model tworzenia się sieci krystalicznej
kryształu. Załącznik 2.
Nauczyciel przytacza przykłady ciał amorficznych, których budowa wewnętrzna nie jest
regularna np. szkło.
2
zbiorowa,
jednolita.
załącznik 2
problemowa
podawcza
Uczniowie oglądają galerię zdjęć – załącznik 1. Z pokazu dowiadują się, że bryłki substancji
składających się ze zrośniętych ze sobą kryształów to polikryształy. Całe bryłki będąca
jednym kryształem – to monokryształy. Kryształy pękają wzdłuż swoich płaszczyzn
łupliwości i powstają gładkie powierzchnie.
Po wypisaniu wniosków, nauczyciel proponuje uczniom wyhodowanie kryształków soli.
Podaje sposób:
Potrzebne pomoce:
- słoik 0,25 l,
- woda,
- sól,
- krótki patyczek lub ołówek,
- kosmata nitka.
Wykonanie doświadczenia:
Przygotuj roztwór nasycony soli kuchennej.
Otrzymaną solankę wlej do słoika do ok ¾ jego wysokości. Do patyczka przywiąż wełniany
sznurek. Patyczek połóż na słoiku w ten sposób, aby nitka dotykała dna słoiczka.
Odstaw słoik w ustronne miejsce. Woda stopniowo będzie parowała ze słoika, a sól będzie
ulegała krystalizacji i osadzała się na ściankach słoika oraz na nitce.
3
załącznik 1
podawcza
problemowa