Islam - Publiczne Gimnazjum Katolickie im. świętego Stanisława

Publiczne Gimnazjum Katolickie
im. św. Stanisława Kostki
Poznań
A. D. 2012
Wprowadzenie
Islam opiera się na wierze w jedynego Boga, Allaha, który
objawił się prorokowi Mahometowi. Słowa objawione
Mahometowi spisano w księdze – Koranie.
Muhammad (Mahomet) jest
ostatnim prorokiem, jakiego
posłał Bóg. Islam wywodzi się
z judaizmu i ma wspólne z
chrześcijaństwem korzenie –
wiarę patriarchy Abrahama z Ur
Chaldejskiego. Świętym
miejscem tych trzech religii jest
Jerozolima.
Wyznawców islamu nazywa się muzułmanami – uległymi,
oddanymi Bogu. Szacuje się, że jest ich przeszło 1,6 mld i
liczba ta dynamicznie wzrasta.
Symbole
• Czarny Kamień Hadżar – znajduje się w świątyni Al-Kaaba w
Mekce i jest symbolem przymierza Boga z ludźmi. W zamian
za uprzywilejowane miejsce wśród istot żywych, człowiek ma
pamiętać o swoim Stwórcy, poddać się Jego woli i oddawać
Mu cześć. Muzułmanie wierzą, że Hadżar przyniósł z raju
Adam, a Abraham – po zawarciu przymierza – wbudował go
wraz z Izmaelem w świątynię. Czarny kamień poczerniał na
skutek grzechów ludzi. Meteoryt jest regularnie myty po każdej
Wielkiej Pielgrzymce.
Niestety nawet się nie rozjaśnia.
Za to jest czczony i nabożnie
całowany przez pielgrzymów,
przybywających do Wielkiego
Meczetu Al-Kaaba w Mekce.
• Półksiężyc (hilal) – symbol potęgi
wiary, dziś główny symbol islamu.
Nauczyciel
Muhammad urodził się ok. 570 r.
po Chrystusie w Mekce na Półwyspie
Arabskim. Według legendy aniołowie
przynieśli mu do kołyski przedmioty
do rytualnej ablucji: dzban, miskę i
ręcznik.
Wcześnie został osierocony.
Wychowywali go dziadek i wuj.
Był kupcem z powodzeniem
prowadzącym interesy pewnej
wdowy Chadidży. Mając 25 lat
ożenił się z nią. Żyjąc pod dostatkiem i podróżując w
sprawach handlowych poznał różne wierzenia i mógł
pozwolić sobie na dumanie i rozważanie swej egzystencji.
Nauczyciel
Ok. 610 r. w grocie ukazał mu się archanioł Gabriel,
który kazał mu uderzyć nogą w wyschnięte koryto rzeki,
a gdy wypłynęła z niego woda, kazał mu się obmyć,
wyjaśniając obrzęd ablucji przed modlitwą.
W proroczą wizję pierwsza uwierzyła żona
Mahometa. Po kolejnych
Prorok zaczął nauczać
o islamie, ale w rodzinnej
Mekce spotkał się z
przeciwnikami, dlatego
udał się do Medyny.
Nauczyciel
Ucieczka z Mekki do Medyny w
622 r. po Chrystusie wyznacza
początek ery muzułmańskiej.
Mahomet stał się prawodawcą i
sędzią wewnątrz swej religii. W
630 r. wrócił tryumfalnie do Mekki
nie tylko jako władca religijny, ale
też świecki.
Mahomet uważany jest za
pieczęć proroków – zamyka cykl
proroczy. Po nim na końcu świata
muzułmanie spodziewają się
nadejścia Chrystusa.
Nauczyciel
Mahomet zmarł w 632 r. Jego następcą został Abu
Bakr, wierny towarzysz Mahometa, który został
pierwszym kalifem: władcą świeckim i duchownym
zarazem.
Dziś interpretatorami Koranu
i przewodnikami w modlitwie
są imamowie. Nie są oni
duchownymi, lecz szanowanymi
członkami gminy. Znawca
Koranu to mufti.
Święte pisma: Koran
Księga święta islamu to Koran – ostatnie
objawienie Boga. Muzułmanie wierzą, że sam
Bóg zapewnił jego niezmienność i pewność. To
słowo samego Allaha przekazane Mahometowi.
Koran podyktował Prorokowi archanioł
Gabriel. Muhammad recytował Koran na pamięć
podczas objawień i jako niepiśmienny dyktował
sekretarzom, by go spisano. Ostatecznie tekst
ustalił kalif Osman w 651 r.
Koran ma 6226 wersetów w 114 surach
(rozdziałach), ułożonych od najdłuższych, do
najkrótszych. Pierwszą surę muzułmanie
powtarzają jako modlitwę pięć razy w ciągu
dnia. Muzułmanie starają się znać passusy
Koranu na pamięć, dlatego już dzieci uczą
się czytać na tekstach Koranu.
Koran porządkuje życie rodzinne,
społeczne, opisuje piekło i nagrodę w niebie.
Święte pisma
Święta księga islamu czerpie z
judaizmu i chrześcijaństwa, stąd
wzmianki choćby o Abrahamie i
jego przymierzu z Bogiem. Islam
uznaje Biblię za księgę objawioną,
ale twierdzi, że w obecnej postaci
jest ona zafałszowana.
Koran jest jedynym prawdziwym
słowem Boga.
Poza Koranem świętym tekstem
jest jeszcze sunna – spisana
tradycja, zwyczaje, osądy, czyny,
wykładnia nauki Mahometa.
Stanowi podstawę do szariatu –
islamskiego prawa religijnego,
funkcjonującego jako prawo
obowiązujące w codziennym
życiu polityczno-religijnym.
ABC wiary
Doktryna islamu opiera się na objawionym Mahometowi za
pośrednictwem archanioła Gabriela słowie Boga. Istnieje jeden
Bóg: Allah. Mimo że islam ma wiele wspólnego z
chrześcijaństwem, neguje Trójcę Świętą, zaś Jezus Chrystus
jest tylko prorokiem.
Każdy wierny cały dzień ma oddawać cześć Allahowi i Jego
Prorokowi - Mahometowi. Po to żyje i tak może zasłużyć na
niebo. Kto wierzy w Boga i jest Mu posłusznym, ma szansę
zbawienia. Kto Go odrzuca, skazuje się na wieczną śmierć.
Filary islamu:
– Szahada – wyznanie i posłuszeństwo wierze
– Salat – modlitwa
– Zakat – jałmużna
– Saum – post
– Hadżdż – pielgrzymka do Mekki
– (Dżihad) – wojna w obronie wiary – nieformalny filar wiary
ABC wiary
Szahada – bezwzględne posłuszeństwo wierze. By
zostać muzułmanem, trzeba oświadczyć:
‫ال إله إال هللا ومحمد رسول هللا‬
[lā ilāha illa-llāh wa muḥammad rasūlu-llāh]
Nie ma Boga, poza Allahem, a Mahomet jest Jego Prorokiem.
Salat - obowiązkowa jest codzienna modlitwa pięć razy
w ciągu dnia (rano, w południe, po południu,
wieczorem i w nocy). Przed modlitwą trzeba się
obmyć. Muzułmanie modlą się z twarzą zwróconą ku
Mekce.
Zakat - troska o bliźniego i miłosierdzie, które wyraża
jałmużna jest praktyką religijną; pomoc ma wtedy
sens, gdy jest dyskretna, choć może mieć formę
podatku.
ABC wiary
Saum – w okresie miesiąca postnego Ramadan,
muzułmanie od wschodu do zachodu słońca nie jedzą i
nie piją, powstrzymują się od współżycia i wszelkich
używek.
Hadżdż – pielgrzymować
do Mekki trzeba przynajmniej
raz w życiu, a przynajmniej
trzeba wyrazić taką wolę.
(Dżihad) – w obronie wiary
podejmuje się świętą wojnę;
pojęcie to łatwo można
wypaczyć i nie bronić,
a wyrażać agresję w imię
wiary – WTC 11.09.2001 r.
ABC wiary
Islam łączy władzę religijną ze świecką (stąd państwa
islamskie są państwami wyznaniowymi, z obowiązującym
religijnym prawem szariatu). Na skutek początkowych zawirowań
wokół władzy wyodrębniły się dwie
tendencje islamu:
- sunnici (sunna-tradycja, 88%
wyznawców),
- szyici (stronnicy, nie uznają
sunny, stronnictwo uznające, że
władzę powinni sprawować
potomkowie Mahometa, 12%
muzułmanów).
Imam przewodzi modlitwie
w piątkowe popołudnie, gdy
wszyscy muzułmanie modlą się
wspólnie w meczecie. U szyitów
imamowie wywodzą się z potomków
Alego, zięcia Mahometa.
Islam
w odłamach sunnickim i szyickim
Kult
• Dla islamu nie ma życia religijnego i świeckiego.
Jest jedno życie. Prorok przez nauczanie i przykład
życia pokazał, jak żyć i jest to norma obowiązująca.
• Allaha można poznać przez medytację Jego
99 imion. Setne imię zna
sam Allah. Do poznawania
doskonałości Boga
służy sznur modlitewny,
na którym powtarza się
imiona Allaha. Ma 3 części
po 33 perełki. Imiona te to
na przykład Król, Święty,
Pokój, Stwórca…
Kult
• Miejscem modlitwy są
meczety. Pięć razy w ciągu
dnia muezin (funkcja religijna)
z minaretu (wieży przy
meczecie) wzywa silnym
głosem wiernych do modlitwy,
przez którą muzułmanie mają
chwalić Boga. Zdejmuje się
buty, obmywa nogi i wspólnie z
innymi wielbi się odpowiednimi
modlitwami z Koranu Allaha i
Jego Proroka, zwracając twarz
ku Mekce. Na koniec wszyscy
przekazują sobie znak pokoju
(salam alejku).
Święta
• Najważniejsze święto islamu to czterodniowe Święto
Ofiar, związane z hadżdż – pielgrzymką do Mekki.
Muzułmanie podkreślają swoją wiarę i posłuszeństwo, na
wzór Abrahama, który miał złożyć w ofierze swego syna
Izmaela (nie Izaaka!), a ostatecznie ofiarował barana.
Wierni dają sobie prezenty i składają datki na biednych.
• Na końcu ramadanu jest Święto Przerwania Postu.
Ludzie składają sobie życzenia, świętują w gronie
rodzinnym i dają sobie prezenty.
• Świętuje się też Urodziny Mahometa. Meczety są
oświetlane lampkami, stąd druga nazwa: Święto Światła.
• Noc Przeznaczenia to święto dziękczynienia za
objawienie Koranu. Porównuje się je do nocy Bożego
Narodzenia w chrześcijaństwie, gdyż przez 10
nieparzystych nocy ramadanu oczekuje się na ową Noc
Przeznaczenia.
Pielgrzymki
• Wielka Pielgrzymka do Mekki przynajmniej raz w życiu
jest obowiązkowa dla każdego mężczyzny. Uczestnicy
Wielkiej Pielgrzymki okrążają meczet Al-Kaaba, który
wybudował sam Abraham. Zwieńczeniem tej pielgrzymki
jest Święto Ofiar.
• Pielgrzymuje się też do meczetu Kuba w Medynie
(miejsce grobu Proroka) oraz do meczetu Al-Aksa w
Jerozolimie (na ruinach Świątyni Salomona, najświętszym
miejscu judaizmu, skąd Mahomet poszedł do nieba).
Zadanie domowe
Odpowiedz pisemnie w zeszycie pełnymi zdaniami na
pytania:
• Jak nazywa się święta księga islamu?
• Jak nazywa się islamska świątynia?
• Jak nazywa się islamski zwierzchnik (przewodniczący
modlitwie)?
• Kto podyktował Mahometowi Koran?
• Jak nazywa się miesiąc, w którym poszczą muzułmanie?
• Kto nawołuje do modlitwy z minaretu?
• Kim z zawodu był Mahomet?
• Jak nazywa się islamska święta wojna?
Bibliografia
• Encyklopedia szkolna. Religie świata, red.
C. Naudin, M.-L. Cuq, wyd. Delta W-Z.
• M. Kuźmińska, Wielkie religie świata, wyd.
Egmont, Warszawa 2007.
• Religie świata, red. H. Tinq, wyd.
Larousse, Wrocław 2007.
• Ilustracje, mapy i wykresy pochodzą z:
www.wikipedia.pl, www.ekai.pl,
www.opoka.org.pl i inne.
dk. Grzegorz Konieczny
Publiczne Gimnazjum Katolickie
im. św. Stanisława Kostki
Poznań
A. D. 2012