Projekt „OPERACJA SUKCES – unikatowy model kształcenia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Medycznego w Łodzi odpowiedzią na potrzeby gospodarki opartej na wiedzy” współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego, w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu (kursu) Medycyna nuklearna 2. Numer kodowy kursu NUC001C 3. Jednostka dydaktyczna Zakład Medycyny Nuklearnej Zakład Kontroli Jakości i Ochrony Radiologicznej 4. Typ kursu obowiązkowy 5. Poziom studiów według klasyfikacji bolońskiej studia magisterskie jednolite 6. Rok studiów V rok 7. Semestr 9/10 8. Liczba punktów ECTS 9. Koordynator kursu Dr Ewa Pietrzak-Stelmasiak 10. Osoby prowadzące zajęcia Prof. dr hab. Jacek Kuśmierek Prof. dr hab. Anna Płachcińska Dr Ewa Pietrzak-Stelmasiak Lek. Katarzyna Kovačević-Kuśmierek Lek. Michał Włodarczyk Lek. Paweł Cichocki Lek. Małgorzata Kosińska 11. Efekty nauczania Wiedza Cele ogólne Cele szczegółowe Znajomość podstawowych pojęć z medycyny nuklearnej Wyjaśnienie następujących pojęć Definicja medycyny nuklearnej Zasady uzyskiwania obrazów scyntygraficznych Izotopy promieniotwórcze (najczęściej wykorzystywane izotopy promieniotwórcze w diagnostyce, sposoby otrzymywania radioizotopów) Radiofarmaceutyki Funkcje medycyny nuklearnej 1) Diagnostyczne a) Obrazowe – badania statyczne: * planarne * tomograficzne (SPECT, SPECT/CT, PET/CT, PET/MR) – badania dynamiczne 2) Terapeutyczne Znajomość podstawowych badań radioizotopowych wykorzystywanych w praktyce klinicznej Omówienie procedury przeprowadzania badań izotopowych i mechanizmu uwidaczniania zmian chorobowych, oraz określenie klinicznych wskazań do przeprowadzania tych badań w zakresie diagnostyki: Centralnego układu nerwowego Układu gruczołów dokrewnych Układu kostno-stawowego Układu krążenia Układu oddechowego Układu pokarmowego Układu moczowego Zmian zapalnych Nowotworów Znajomość roli i miejsca badań radioizotopowych w algorytmach diagnostycznych 2 Zrozumienie zasad stosowania radiofarmaceutyków w postaci źródeł otwartych w terapii różnych schorzeń Wyjaśnienie podstaw leczenia otwartymi źródłami radioizotopowymi. Określenie wskazań oraz przeciwwskazań do zastosowania terapii radioizotopowej w leczeniu chorób nowotworowych i nienowotworowych tarczycy, bólu w przebiegu przerzutów do kośćca, wybiórczego leczenia niektórych innych typów nowotworów oraz w radiosynowiektomii, Znajomość powikłań zastosowanego leczenia Poznanie podstawowych zagadnień z ochrony przed promieniowaniem jonizującym Wyjaśnienie podstawowych pojęć rodzaje promieniowania jonizującego stosowanego w medycynie dawka pochłonięta, dawka efektywna rodzaje biologicznych następstw napromienienia organizmu ochrona pacjenta przed promieniowaniem jonizującym Cele ogólne Umiejętności praktyczne Rozwinięcie podstawowych umiejętności właściwego wykorzystania klinicznego badań scyntygraficznych Cele szczegółowe Umiejętność wyboru właściwej procedury diagnostycznej w poszczególnych problemach klinicznych Interpretacja otrzymanych wyników podstawowych badań izotopowych w zestawieniu ze stanem klinicznym i z innymi metodami diagnostycznymi Postawy etyczne i umiejętności ogólne Cele ogólne Cele szczegółowe Rozwinięcie świadomości i odpowiedzialności w stosowaniu diagnostyki z użyciem promieniowania jonizujacego Świadomość konieczności umiejętnego stosowania badań radioizotopowych (we właściwy sposób i z istotnych wskazań), tak aby stanowiły źródło korzyści zdrowotnych dla pacjenta przewyższających zdecydowanie potencjalnie istniejące (lecz bardzo niewielkie) zagrożenie dla życia i zdrowia. Znajomość zasad stosowania promieniowania jonizującego w diagnostyce właściwego uzasadnienia podejmowania procedury diagnostycznej optymalizacji ochrony pacjenta tzn. ekspozycji na możliwie małe dawki gwarantujące jednak poprawny i wartościowy wynik badania (zasada ALARA) 3 12. Sposób nauczania Zajęcia stacjonarne Nauka samodzielna 13. Liczba godzin zajęć 8 godz. wykładowych 4 godz. zajęć w grupach dziekańskich 6 godz. ćwiczeń klinicznych 14. Wymagania wstępne i wymagania równoległe Student powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu fizyki i biofizyki, anatomii prawidłowej, fizjologii i patofizjologii oraz przedmiotów klinicznych, zwłaszcza chorób wewnętrznych, pediatrii i onkologii ogólnej. Wykazywać powinien również znajomość podstaw diagnostyki obrazowej w medycynie metodami radiologicznymi, ultradźwiękowymi oraz jądrowego rezonansu magnetycznego. 15. Zalecane kursy fakultatywne i zajęcia uzupełniające 16. Zawartość kursu WYKŁADY (wykłady odbywają się w godz. 16:45 - 18:15, na ul. Pomorskiej 251 CDUM - sala 1.18): 1. Podstawy medycyny nuklearnej 2. Nowoczesne techniki obrazowania 3. Pozytonowa tomografia emisyjna (PET) 4. Ochrona przed promieniowaniem jonizującym ĆWICZENIA (obywają się w godz. 8.15-12.15, w Zakładzie Medycyny Nuklearnej UM, ul. Czechosłowacka 8/10, sala nr 36, 37, 38 i 46). Dzień I: 8:15 - 9:45 Radioizotopowa diagnostyka w kardiologii (seminarium) 9:45 - 10:00 Przerwa 10:00 - 10:45 Zapoznanie się z aparaturą i radiofarmaceutykami (ćwiczenia) 10:45 - 11:30 Radioizotopowa diagnostyka układu moczowego (ćwiczenia) 11:30 - 12:15 Radioizotopowa diagnostyka chorób układu pokarmowego (ćwiczenia) Dzień II: 8:15 - 9:00 9:00 - 9:45 9:45 - 9:55 9:55 - 10:40 10:40 - 11:25 11:25 - 11:30 11:30 - 12:15 Radioizotopowa Radioizotopowa Przerwa Radioizotopowa Radioizotopowa Przerwa Zaliczenie diagnostyka układu kostno – stawowego (seminarium) diagnostyka w onkologii (seminarium) diagnostyka chorób OUN i płuc (ćwiczenia) diagnostyka w endokrynologii; terapia radioizotopowa (ćwiczenia) 17. Metody nauczania i uczenia się Wykłady – przekaz słowny, prezentacja multimedialna Seminaria – przekaz słowny, prezentacja multimedialna, panel dyskusyjny Ćwiczenia w grupach klinicznych – przekaz słowny, prezentacja multimedialna, panel dyskusyjny, omawianie przypadków klinicznych, uczestnictwo w przeprowadzaniu wybranych procedur diagnostycznych. 4 18. Zalecane źródła nauczania 1. Materiały dydaktyczne z ćwiczeń i wykładów. 2. J. Liniecki: „Promieniowanie i Twój pacjent”. 3. S. Nowak, K.Rudzki, E.Piętka: „Zarys Medycyny Nuklearnej” PZWL 1998: Rozdz. Układ endokrynny (scyntygrafia tarczycy, badanie kory i rdzenia nadnerczy, scyntygrafia przytarczyc): str. 71-79 Rozdz. Układ krążenia (bad. hemodynamiczne serca, diagnostyka przecieków z lewa na prawo, wentrykulografia bramkowana, bad. perfuzji mięśnia sercowego): str. 82-87, 91-103 Rozdz. Ośrodkowy układ nerwowy (badania perfuzyjne): str. 115-118 Rozdz. Układ oddechowy: str. 122-129 Rozdz. Układ moczowy: str.130-140 Rozdz. Układ trawienny (Wątroba i drogi żółciowe, Krwawienia z przewodu pokarmowego, Uchyłek Meckela): str. 142-154 Rozdz. Układ kostno-stawowy: str. 157-167 Podrozdz. Wykrywanie ognisk zapalnych: str175-176 19. Zasady uzyskiwania zaliczeń Obecność na wykładach (odbywają się w semestrze zimowym) oraz na wszystkich ćwiczeniach. Zaliczenie ustne w ostatnim dniu ćwiczeń. 20. Zasady egzaminowania Wiedza: - metoda – zaliczenie ustne Zakres wiadomości obowiązujących na zaliczenie z medycyny nuklearnej obejmuje: 1. Zagadnienia przedstawiane na wykładach z medycyny nuklearnej w trakcie V roku 2. Materiały prezentowane w czasie ćwiczeń 3. Treści zawarte w skrypcie – J. Liniecki „Promieniowanie i Twój pacjent” i podręczniku – S. Nowak, K.Rudzki, E.Piętka „Zarys Medycyny Nuklearnej” PZWL 1998 Umiejętności praktyczne: Interpretacja wyniku badania izotopowego w zestawieniu ze stanem klinicznym i z innymi metodami diagnostycznymi postawy etyczne i umiejętności ogólne: 21. Język, w którym prowadzone są zajęcia Język polski 22. Informacje dodatkowe dostępne są pod adresem: 5