Egipt - PSD Olsztyn
advertisement
Egipt Słoneczna podróż przez historię 1 Ustaleni/zatrzymani za nielegalny pobyt Arabska Republika Egiptu terytorium RP Państwo położone w północno-wschodniej Afryce z półwyspem Synaj w zachodniej Azji. Egipt graniczy z Izraelem i Strefą Gazy na północnym wschodzie, Sudanem na południu i Libią na zachodzie. Od północy rozpościera się Morze Śródziemne, a na wschodzie Morze Czerwone. 2 Podstawowe informacje Oficjalna nazwa: Arabska Republika Egiptu Stolica: Kair (ok. 20 mln mieszkańców) Język: arabski Ludność: W Egipcie mieszka ok. 77 mln osób Waluta: 1 funt egipski = 100 piastrów Czas lotu: z Polski ok. 4 godzin Strefa czasowa:+ 1 godzina w stosunku do czasu polskiego 3 FLAGA EGIPTU Kolor czerwony symbolizuje rewolucję w Egipcie i znajduje się na pierwszym miejscu, aby zasygnalizować, że dopiero rewolucja „tchnęła w kraj życie”. Kolor biały wskazuje promienną przyszłość. Czerń przypomina ciemne dni przeszłości przed rewolucją. Narodowym godłem Egiptu jest Orzeł Saladyna, który jednocześnie jest emblematem flagi narodowej. Orzeł w godle Egiptu trzyma w szponach wstęgę z arabską nazwą państwa. Na piersi orła widnieje tarcza w barwach flagi narodowej, ale z pionowym układem pasów. 4 Klimat Egiptu Egipt leży w strefie klimatu zwrotnikowego – skrajnie suchego. Lato (od maja do października) jest bardzo gorące i suche. Zima jest chłodniejsza, zwłaszcza w regionach pustynnych. Najkorzystniejszym okresem turystycznym jest wiosna (od marca do maja) i jesień (październik i listopad). Wiosną wieje suchy i gorący wiatr pustynny zwany chamsin, wywołuje burze piaskowo-pyłowe i bywa uciążliwy przy korzystaniu z kąpieli i nurkowaniu w Morzu Czerwonym. Latem klimat Egiptu jest dla Europejczyka bardzo uciążliwy. Temperatury dochodzą do 55⁰ C w cieniu. Duża różnica temperatur między dniem, a nocą oraz klimatyzacja w hotelach, sklepach i autobusach może być powodem przeziębień. 5 Nil – rzeka życia “Pozdrawiamy cię, Nilu, który wynurzasz się z ziemi, który przybywasz, by dać życie ludowi Egiptu." - Hymn do Nilu, około 2050-1750 p.n.e. 6 Nil Rzeka, wraz z przybrzeżnym pasem, wygląda z powietrza jak długa, zielona wstęga urodzajnych ziem, wijąca się przez piaszczystą i niegościnną pustynię. Wstęgą jest Egipt: stworzyło go bogactwo Nilu, umożliwiając powstanie jednej z największych cywilizacji na Ziemi. Nil, liczący od swoich źródeł 6671 kilometrów, jest najdłuższą rzeką na kuli ziemskiej. Źródła jego dwóch głównych dopływów leżą głęboko w sercu afrykańskiego kontynentu. Nil Biały bierze początek w rzekach wpadających do Jeziora Wiktorii, a następnie płynie na północ, gdzie w stolicy Sudanu, Chartumie, łączy się z krótszym, acz bardziej zasobnym w wodę Nilem Błękitnym. W miejscu połączenia tych dwóch rzek widać wyraźny podział na niebieskawe wody Nilu Błękitnego i bladozielone wody Nilu Białego. 7 Stolica Egiptu - Kair Kair nazywany jest też Masr - miasto-państwo, al Qahira - miasto zdobywca. Nikt nie wie, ilu ma mieszkańców. Szacunki zaczynają się od szesnastu milionów, a kończą na dwudziestu dwóch. Ponad tysiąc placów, prawie trzy tysiące meczetów. Odrapane domy starej dzielnicy muzułmańskiej, superluksusowe rezydencje i dudniące nocne kluby nad brzegami Nilu. To miasto nigdy nie śpi. Wiele sklepów i małych ulicznych restauracyjek otwartych jest do późnych godzin nocnych albo do białego rana. 8 Muzeum Egipskie Muzeum Egipskie w Kairze to największa na świecie kolekcja skarbów starożytności. Muzeum fascynuje przede wszystkim wyposażeniem z grobowca faraona Tutenchamona. Zobaczymy tutaj słynną złotą maskę, królewskie mumie, posągi faraonów. Kairskie Muzeum Egipskich Starożytności otwarto oficjalnie 15 listopada 1902. Eksponaty zostały ułożone w porządku chronologicznym odpowiadającym poszczególnym epokom. Cięższe zabytki rozmieszczono na parterze, pozostałe podzielono umieszczając w kolejnych pomieszczeniach. Na pierwszym piętrze obecnego gmachu otwarto salę z królewskimi mumiami. W muzeum znajduje się galeria wielkich egiptologów. W dniu 21 października 2007 roku miało miejsce otwarcie w Muzeum wystawy prezentującej dorobek pracy polskich archeologów i konserwatorów nad Nilem. 9 Na ulicy Kairu 10 11 Bazar Khan El-Khalili Khanel-Khalili to słynna sieć ulic, która tworzy największy bazar na Bliskim Wschodzie i jeden z najstarszych rynków na świecie. Ma swoje źródło w XIII i XIV wieku. Został wybudowany przez Emira Djaharks, który stworzył khan, karawanseraj dla kupców. Od roku 1382, handlowcy proponowali swe towary wykonane ze szlachetnych kamieni, złota i srebra, miedzi oraz przyprawy. Z biegiem czasu stał się on głównie atrakcją turystyczną i mieści się tam obecnie bardzo dużo przeróżnych kolorowych stoisk. Większość z nich znajduje się głównie na małych uliczkach przypominających labirynty. 12 Miasto Umarłych Najbardziej niezwykłym miejscem, którego nie można ominąć, jest Miasto Umarłych leżące na północ od Cytadeli u stóp gór Muqattam. (To właśnie z tych gór egipscy faraonowie kazali wyrąbywać potężne bloki kamienne, z których wzniesiono piramidy). Miasto Umarłych to dzielnica niepodobna do żadnej innej. Tworzą ją połączone ze sobą dwa niesamowicie rozległe, wiekowe cmentarze, na terenie których mieszka ponad trzy miliony ludzi. Na początku lat 30. kryzys ekonomiczny zmusił napływających do miasta imigrantów do osiedlenia się w tym miejscu. 13 Beduini Beduini to arabscy pasterze zamieszkujący pustynie północnej Afryki oraz Bliskiego Wschodu. To właśnie te niewielkie koczownicze plemiona udomowiły wielbłądy, by móc przemierzać bezkresne obszary pustyni. Obecnie Beduini zajmują się hodowlą wielbłądów, owiec, koni i kóz. Jednak gdy rozwój cywilizacji zaczął docierać także na pustynie wiele się zmieniło. Dzisiaj Beduini coraz częściej korzystają z aut terenowych, bowiem to one zapewniają łatwość poruszania się po pustynnych bezdrożach. Wioska Beduinów to pustynny skansen, gdzie mamy szansę zobaczyć jak żyją ludzie w niewielkich enklawach stanowiących swoisty, zamknięty system społeczny. 14 Wioska Beduińska Beduini już nie muszą liczyć tylko na pustynie, coraz częściej to turyści odwiedzający ich osady pomagają im przetrwać. W wiosce beduińskiej możemy zwiedzić warsztat tkacki, meczet, beduińskie chaty, studnie, hodowle udomowionych zwierząt i pustynny beduiński ogród. Odwiedzając Beduinów w ich wiosce będziemy mieli okazje degustować beduińską herbatę „karkade” a także będziemy mogli posilić się beduiński plackiem wypiekanym z wody, mąki i soli. Beduini wypieki te sporządzają wykorzystując w palenisku… odchody wielbłądów. 15 Giza – miasto w starożytnym Egipcie leżące na lewym brzegu Nilu, naprzeciw Kairu. Piramidy w Gizie są najbardziej znanymi zabytkami starożytnego Egiptu. Zespół największych i najokazalszych piramid w Gizie obejmuje trzy piramidy - piramidę Cheopsa, Chefrena i Mykerinosa. Te masywne kamienne budowle powstały ponad 4500 lat temu na kamienistym, pustynnym płaskowyżu blisko Nilu. Giza 16 17 Egipt poza piramidami kojarzy nam się z tajemniczą postacią lwa o ludzkiej głowie, czyli Sfinksa. Najsłynniejsze przedstawienie tego mitycznego stwora, czyli posąg Wielkiego Sfinksa z Gizy, powstało z olbrzymiego monolitycznego bloku skalnego. Monumentalna rzeźba liczy 20 m wysokości i 73 m długości. Sfinks Posąg ten jest, zważywszy na jego wiek, doskonale zachowany, choć twarz Sfinksa ma niepełny nos i nie posiada brody. 18 Hurgada Niegdyś niewielka osada rybacka, dziś jest jednym z największych ośrodków turystycznych w Egipcie, położonym na wybrzeżu Morza Czerwonego. To miasto to raj dla płetwonurków i miłośników sportów wodnych. Bajecznie kolorowe rafy koralowe, ławice egzotycznych ryb zachęcają do odkrycia uroków tego miejsca. Ale Hurgada to także tętniące życiem miasto, gdzie tradycja Islamu styka się z nowoczesnością. 19 Sharm El Sheikh Miasto położone na najdalej wysuniętym na południe końcu Półwyspu Synajskiego. W jego obszarze znajdują się aż trzy zatoki: Shark Bay, Naama Bay i Maya Bay. Miasto geograficznie znakomicie usytuowane, kuszące kryształowo czystą wodą, złotymi plażami i egzotyczną roślinnością. Oprócz niepodważalnych walorów turystycznych Sharm El Sheikh jest również międzynarodowym centrum mediacyjnym w sprawach Bliskiego Wschodu. Miasto jest również światową stolicą miłośników nurkowania ze względu na podwodny park krajobrazowy Raz Muhamed czy rzadko spotykaną w innych miejscach na świecie możliwość nurkowania z rekinami. 20 21 Dahab Nazwa miasta w języku arabskim oznacza „złoto”. Jest to miejsce o zupełnie innym charakterze niż pozostałe egipskie kurorty. Pierwotnie była to beduińska wioska. Krajobraz tego miejsca to przede wszystkim piaszczyste wybrzeże zatoki na tle żółto-czerwonych gór. W miasteczku dominują niskie, białe, niewielkie hoteliki, barwne sklepiki i restauracje. Oprócz tego Dahab oferuje również możliwość uprawiania wszelkich sportów wodnych na czele z nurkowaniem. 22 23 24 25 Luxor Centrum kulturalne starego Egiptu i jednocześnie jeden z najpiękniejszych zakątków tego kraju. Turyści znajdą tu mnóstwo światowej klasy zabytków – największych świątyni i grobowców świata. Jest to miejsce krzyżowania się wielowiekowej kultury i tradycji z szeroko rozwiniętą bazą gastronomiczną i noclegową. Będąc w Luxorze nie sposób nie zobaczyć Świątyni w Karnaku – siedziby Boga Amon Re, Świątyni Narodzin wybudowanej przez Amonhotepa III, Świątyni Hatszepsut czy wreszcie Świątyni Ramesseum zbudowanej dla uczczenia Bogini Hator oraz Maat. W Luxorze mieszczą się również słynne od tysięcy lat grobowce. Najbardziej znany grobowiec Tutenchamona jest niezastąpionym źródłem informacji o pradawnej egipskiej kulturze, wierzeniach i sztuce. 26 Zakupy Zakupy w Egipcie różnią się od tych w Europie i stanowią swoisty rytuał podczas wycieczki do Egiptu. Trzeba się przyzwyczaić do tego, że sprzedawcy są bardzo bezpośredni, zagadują do nas na ulicy i zapraszają do swojego sklepu na herbatę. Nie dajmy się zwieść, to jest stała praktyka kupiecka, a Egipcjanie są w tym mistrzami. Potrafią szybko ocenić turystę i podać odpowiednią dla jego portfela cenę. Dlatego nie idźmy na zakupy, gdy nie jesteśmy jeszcze opaleni. To daje wyraźny znak sprzedawcy, że jesteśmy tu pierwszy raz i można nam zaproponować dużo wyższą cenę. 27 Bazar Wizyta na bazarze jest obowiązkowym punktem programu podczas zwiedzania kraju arabskiego. Wprawny poszukiwacz może wyszukać spośród niezliczonych artykułów piękne przykłady rękodzieła, ciekawe pamiątki, biżuterię oraz miejscowe smakołyki. Nieprzygotowany turysta może natomiast opuścić bazar z walizką pełną przedmiotów, których nigdy by nie kupił z własnej woli – arabscy handlarze są wszakże mistrzami w swoim fachu. Dzielnice handlowe dzielą się na swego rodzaju „sektory” – jedna uliczka czy rząd stoisk są zajmowane przez handlarzy tej samej profesji (na przykład w jednym miejscu sprzedają swe towary handlarze dywanów). Na dużym bazarze można kupić rozmaite produkty – od tkanin, dywanów i naczyń, poprzez biżuterię, skończywszy na kawie, przyprawach i słodyczach. Nie może też zabraknąć kawiarenek, barów czy restauracyjek oraz palarni fajki wodnej. 28 29 30 Zakupy PAPIRUSY Kultową pamiątką z Egiptu jest bez wątpienia papirus. Niestety, im tańszy, tym większe ryzyko, że będziemy mieć w domu podróbkę z liści bananowca. Aby pozyskać oryginał warto odszukać sklep zajmujący się wyłącznie sprzedażą papirusów i zainwestować więcej w papirus z tzw. gwarancją, czyli stemplem bądź pokwitowaniem zapewniającym, że zakupiliśmy produkt oryginalny. Wybierając papirusowe pamiątki warto pamiętać, że przydrożni handlarze dysponują na ogół podróbkami, które są niezwykle kruche, co zmniejsza ich szanse na dotarcie w nienaruszonym stanie do Polski. PRZYPRAWY I ZIOŁA Przyprawy na ogół są świeższe i lepszej jakości niż te pakowane, dostępne w Europie. Ceny bywają po utargowaniu trzy do czterech razy tańsze, zwłaszcza szafran. Niektórzy ze sprzedawców na bazarze korzennym są także zielarzami przygotowującymi tradycyjne leki na różne schorzenia. 31 Zakupy Biżuteria - jest wyceniana według wagi, z niewielkim dodatkiem za robociznę. Najpopularniejszymi pamiątkami są srebrne i złote kartusze z imieniem nabywcy wypisanym hieroglifami. Odzież i tkaniny - Bawełna jest źródłem największych dochodów Egiptu, a domy towarowe i sklepy z odzieżą w centrum Kairu i Aleksandrii prowadzą sprzedaż wyrobów z czystej bawełny doskonałej jakości. Warto zajrzeć do sklepów sieci Safari, znajdujących się w dużych centrach handlowych i w kompleksach hotelowych. 32 Zakupy KOSMETYKI Starożytni Egipcjanie skrupulatnie pielęgnowali swoje ciała. Kobiety zamartwiały się zmarszczkami, zaś mężczyźni – łysieniem. W znalezionych zapiskach szczegółowo opisany jest zabieg pielęgnacji włosów oraz sposób przygotowywania maści i kremów. Robiono również kremy przywracające młodość. Przyrządzano je z takich surowców jak: wosk, oliwa z oliwek i cyprys. Do dziś na bazarach możemy znaleźć olejki na porost włosów, kremy przeciwzmarszczkowe ,specjalne mydła i odmładzające olejki do kąpieli. PERFUMY : Egipt jest tradycyjnym dużym producentem olejków eterycznych używanych do produkcji perfum. W salonach i sklepach oferowane są czyste esencje oraz tańsze substancje rozcieńczone alkoholem lub olejem. Na Kairskim bazarze jest specjalny wydzielony kwartał z kosmetykami, perfumami i pachnidłami. 33 Shisha (szisza) – fajka wodna Do palenia shishy potrzebny jest specjalny tytoń. Dostępne są różnego rodzaju smaki: wiśnia, wanilia, winogrono, kiwi, mięta czekolada, arbuz, jabłko, banan, truskawka, melon miód, Hitem ostatnich lat jest kupno shishy. Fajkowy biznes kwitnie na bazarach napędzany przez rzesze turystów chcących cieszyć się orientalną rozrywką w swoich domach. Mimo ogromnego wyboru trudno znaleźć dobrze wykonany produkt. Większość fajek zrobiona jest z materiałów najniższej jakości, wiele z nich od samego początku nie nadaje się do użytku. Jeśli nie jesteśmy wytrawnymi znawcami shishy, warto poprosić sprzedawcę o „odpalenie” jednej z nich przed zakupem. Należy sprawdzić, czy żadna część nie przecieka ani nie odkleja się. Dopiero wypróbowana shisha powinna stać się przedmiotem targów. 34 Jak się targować? - nie można pokazać, że się spieszymy! - trzeba zachować zimną krew podczas targowania się! - po długiej negocjacji udawać że towar w ogóle nas nie interesuje! Generalnie ceny proponowanie przez sprzedawców są zawyżone 23 razy. Wystarczy zachować spokój i negocjować, a po kilku próbach będziemy przygotowani na stosowane przez sprzedawców sztuczki. 35 Towary zabronione Na listach CITES (Konwencja o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem) w przypadku Egiptu i ogólnie całej Afryki zabroniony jest handel i wywóz następujących okazów: - kość słoniowa i wyroby - wyroby ze skór krokodyli i węży dusicieli - rogi nosorożców i wyroby - muszle - sukulenty - koralowce - muszle przydaczni - wyroby z żółwi morskich - żywe gady - skóry zebr, dzikich kotów, antylop Przy kontroli na lotnisku można zapłacić karę nawet do 2000$!!! NIE MOŻNA RÓWNIEŻ WYWOZIC PIENIĘDZY EGIPSKICH 36 Tradycje i obyczaje • • • • Egipt jest jednym z najbardziej liberalnych krajów muzułmańskich Bliskiego Wschodu, a jego mieszkańcy słyną z wielkoduszności i gościnności. W gruncie rzeczy Egipt jest jednak nadal krajem konserwatywnym, a nadrzędnymi wartościami są wartości religijne zawarte w islamie. Chcąc bliżej poznać Egipcjan, należy o tym pamiętać i odpowiednio dostosować zachowanie oraz ubiór. Skromny strój jest konieczny, aby nikogo nie obrazić, a w przypadku kobiet, nie sprowokować niepożądanych propozycji. Szorty i kostium kąpielowy są dopuszczalne tylko w ośrodkach wypoczynkowych, głównie wzdłuż wybrzeża Akaba nad Morzem Czerwonym oraz na prywatnych plażach niektórych hoteli w Hurgadzie. W innych miejscach należy pamiętać, że odsłonięte ramiona i nogi u obu płci uważane są za nieprzyzwoitość. Arogancja, wyniosłość lub wszelaka ostentacja może prowadzić do konfliktów. Egipcjanie tej samej płci często trzymają się za ręce i wymieniają całusy w miejscach publicznych, ale afektowane gesty między kobietą a mężczyzną mogą być uznane za obrazę obyczajów. Odwiedzając egipski dom, właściwe jest ofiarowanie gospodarzom kwiatów lub słodyczy. Mężczyźni siedząc nie powinni zakładać nogi na nogę, gdyż demonstrowanie podeszwy buta uważane jest za brak wychowania. 37 Zdrowie Ryzyko zachorowania lub wypadku podczas pobytu w Egipcie jest zawsze. Aby je zmniejszyć, należy starannie przygotować się do wyjazdu i podjąć środki ostrożności. Warto przed wyjazdem wykupić odpowiednią polisę w którejś z firm ubezpieczeniowych. Najpowszechniejszymi problemami zdrowotnymi są dość dokuczliwe czasami kłopoty żołądkowe, wywołane wprowadzeniem do organizmu zupełnie innej flory bakteryjnej, a także różne dolegliwości spowodowane beztroskim wystawianiem się na słońce. Należy nosić nakrycie głowy ocieniające twarz i kark, okulary słoneczne oraz używać kremu z faktorem powyżej 15. • Kłopoty żołądkowe: Woda z kranu jest silnie chlorowana i niesmaczna. Mineralną wodę butelkowaną można kupić wszędzie, ale należy sprawdzić, czy jest fabrycznie zamknięta. Powinno się unikać surowych warzyw i nieobranych ze skórki owoców, a przynajmniej myć je dokładnie w czystej wodzie. Nie kupować potraw z ulicznych straganów, które nie mają dostępu do bieżącej wody i wystrzegać się lodów - mogły być rozmrożone i zamrożone powtórnie! W razie uczucia dyskomfortu woda z butelki z dodatkiem soku z cytryny powinna uspokoić żołądek. Apteki w Egipcie znajdują się przy prawie każdej ulicy. Egipscy farmaceuci sprzedają leki i mogą pomagać w przypadku lżejszych schorzeń. Bardzo często mówią oni po angielsku i mają dobre kwalifikacje zawodowe. 38 KUCHNIA Kuchnia egipska łączy tradycje Bliskiego Wschodu i krajów śródziemnomorskich. Potrawy stanowią kombinację warzyw i różnych rodzajów mięs polewanych sosami i przyprawionych ziołami: kminkiem, kurkumą, kolendrą, pietruszką i miętą. Nubijczycy, żyjący na południu kraju, lubią pikantne potrawy, podczas gdy mieszkańcy północy unikają ostrych smaków. Najważniejszym składnikiem egipskiej kuchni jest bób i fasola (ful). Egipcjanie przygotowują ją na różne sposoby i jedzą nawet na śniadanie – gotowane ziarna miksują z cebulą, pomidorami, przyprawami i podają z jajkiem. Na ulicy sprzedaje się taką pastę jako wypełnienie kanapek albo w postaci smażonych klopsików (falafel). Nieodłącznym dodatkiem większości potraw jest chleb (aysz) – placek przypominający podpłomyk – cienki i pusty w środku; Egipcjanom służy do nabierania jedzenia. Wypełniany fasolą, warzywami i sosem sezamowym (tahina) lub mięsem staje się pożywną kanapką. Typowym daniem egipskiej kuchni są zupy (szorba): mięsne (lahma), warzywne (chudar) lub rybne (samak). 39 Kuchnia Uczta zaczyna się od przekąsek (mezze), wśród których dominują marynowane marchewki, pietruszka, seler i bakłażany z zimnymi sosami. Przyrządzone na różne sposoby mięso kurczaka, wołowinę lub baraninę serwuje się jako danie główne. Podaje się je z warzywami i chlebem. Na świeżą rybę najlepiej udać się do restauracji specjalizujących się w owocach morza. W lepszych restauracjach przyszłe danie można samemu wyłowić z wielkiego akwarium. Warto też skosztować innego tutejszego przysmaku – mięsa gołębia (hamam). Ptaka nadziewa się ostro przyprawionym ryżem, a następnie piecze lub dusi. Owoce można jeść przez cały rok. Zimą najlepsze są banany, truskawki, daktyle, pomarańcze i granaty. Z kolei lato to sezon na melony, brzoskwinie, śliwki i winogrona. Warto spróbować m.in. słodkich różowych pomarańczy . Jeśli chodzi o słodkości, to egipskie desery zaspokoją najbardziej wybrednego łasucha. Baklawa – ciasto z orzechami i miodem, znany z kuchni tureckiej i greckiej – należy do mniej słodkich. 40 Waluta Narodową walutą Egiptu jest funt egipski (LE), który dzieli się na 100 piastrów. 1 funt egipski to około 0.50 PLN . Walutę wymienić można na lotnisku lub w wielu kantorach rozsianych po egipskich kurortach i miastach, a nawet w recepcjach hoteli w Egipcie. Z wymianą pieniędzy nie ma w Egipcie problemu. Funty egipskie są walutą niewymienialną poza granicami Egiptu. We większości muzeów, zabytków, dużych sklepach jedyną walutą akceptowaną jest funt egipski. W wielu miejscach nie ma też jednak problemów z płaceniem w dolarach i euro. Egipcjanie przeliczają dolary do euro w stosunku mniej więcej 1:1. Jeśli ktoś posiadający euro, wcześniej nie zakupi funtów egipskich lub dolarów, może na tym sporo stracić. Za niektóre wycieczki płatność odbywa się jedynie w dolarach. 41 Życie rodzinne Z licznych dokumentów oraz opowiadań i pieśni wynika, że rodzina i potomstwo stanowiły najwyższy cel każdego Egipcjanina od starożytności. Ciepłu rodzinnemu i miłości przypisywano ogromną wartość W związku małżeńskim, to mężczyzna miał wyższą pozycję, niż kobieta. Wynikało to po części z faktu, że małżonka była od niego finansowo zależna, ponieważ to on zarabiał na dom i dzieci. Wszystkie zamężne kobiety obowiązywał całkowity zakaz jakichkolwiek relacji z innymi mężczyznami. Dokumenty wskazują na to, że obowiązywały bardzo surowe kary, zarówno w przypadku zdradzającej żony, jak i jej kochanka. Za cudzołóstwo popełnione przez kobietę groziło oszpecenie twarzy, natomiast mężczyznę, który dopuścił się aktu nierządu z zamężną kobietą, czekała kastracja. Częstokroć wspomina się o mężu i żonie jako o siostrze i bracie, co tłumaczy się tendencją porównywania małżonków do najbliższych sobie krewnych. Uważa się, że ten zwyczaj był upowszechniony głównie w okresie faraońskim i dotyczył rodzin królewskich, odnosił się ściśle do religii, według której wszyscy bogowie byli ze sobą spokrewnieni i w związku z tym faraon, czyli „ziemski bóg' mógł poślubić siostrę czy inną krewną. Małżeństwa te były konsekwencją zasady "nie mieszania" krwi. W kontekście damsko — męskim najistotniejszym obowiązkiem każdej Egipcjanki było i jest wychowanie dzieci, natomiast ze strony Egipcjanina - zapewnienie kontynuacji rodziny. Była to kwestia niezwykle prestiżowa . 42 Religia ISLAM zajmuje istotną rolę życiu Egiptu. Wyznacza kulturę, zasady zachowania się oraz obyczaje. Założycielem wiary był słynny prorok Mohamet, który pochodził z Mekki. Prawdy, które mu sie objawiały spisane zostały w Koranie, czyli świętej księdze Islamu. Muzułmanie wierzą w tego samego Boga co chrześcijanie, ale jest on zupełnie inaczej pojmowany. Przede wszystkim w Islamie nie ma pośredników pomiędzy Bogiem, a człowiekiem tak jak to w wierze katolickiej mamy kapłanów. Jedyną formą kontaktu z Bogiem jest oczywiście modlitwa. Wyznawcy Islamu musza modlić się pięć razy dziennie, odbyć pielgrzymkę do Mekki, odbywać post w czasie Ramadanu oraz publicznie wyznawać swoją wiarę. Obecnie Islam postrzegany jest jako religia wykorzystywana do bycia przyczyną konfliktów. Terroryści nawołują wyznawców Islamu do "świętej wojny z niewiernymi. 43 Większość tradycji w Egipcie ma korzenie muzułmańskie, lub koptyjskie. Jedną z takich tradycji jest gościnność. Dla każdego muzułmanina jest ona nie tylko miłym zwyczajem, ale także nakazem religijnym. Muzułmanin ma obowiązek udzielić gościny nawet wrogowi. Kiedy ten przebywa pod dachem takiego człowieka, jest nietykalny. Nie tylko nie może stać mu się krzywda, ma on takie same prawa, jak każdy inny gość. 44 ISLAM Słowo islam w języku arabskim oznacza poddanie się Bogu Religia monoteistyczna druga na świecie pod względem liczby wyznawców po chrześcijaństwie 45 Właściwym symbolem islamu jest szahada (wyznanie wiary) napisana czarnymi literami na białym tle lub białymi literami na czarnym tle. Znacznie częściej jednak jako symbol islamu traktuje się półksiężyc (arab. hilal). 46 SZAHADA (wyznanie wiary) 47 HILAL (półksiężyc) 48 Aby zostać muzułmaninem czyli „poddanym Allahowi”, należy posiadać intencję oraz wypowiedzieć wyznanie wiary tzw. szahadę, która brzmi: „Oświadczam, że nie ma bóstwa prócz Boga (Allaha) i oświadczam, że Mahomet (Muhammad) jest wysłannikiem Boga”. Zasadniczo powinno się to odbyć w obecności świadków, ale istnieją też interpretacje, według których ich obecność nie jest konieczna, gdyż świadkiem jest sam Allah. 49 Statystyka • Islam nieprzeciętnie szybko zwiększa liczbę swoich wyznawców. Watykan w 2008 roku po raz pierwszy oficjalnie przyznał, że liczba wyznawców islamu przekroczyła liczbę członków Kościoła rzymskokatolickiego • Obecnie katolicy stanowią 17,4% ludności świata, a muzułmanie 19,2%. 50 Kobieta w islamie Afganka w pełnej burce, tradycyjnym kobiecym codziennym stroju muzułmańskim 51 RAMADAN (post) Post, czyli saum, obowiązuje wiernego przez okres całego miesiąca, tj. przez ok. 30 dni według kalendarza muzułmańskiego. Ze względu na fakt, iż kalendarz muzułmański uzależniony jest od księżyca, a obowiązujący w Polsce kalendarz gregoriański od słońca, mimo iż ramadan to zawsze dziewiąty miesiąc roku, to ma on różne daty - w naszym rozumieniu czasu. I tak np. w roku 2008 ramadan zaczął się pierwszego września. 52 Ustalenie tegoż momentu nie należy wcale do zadań łatwych. Moment rozpoczęcia ramadanu wyznacza ujrzenie nowiu 29. dnia miesiąca szaban (poprzedzającego ramadan) albo, w wypadku niemożności jego dostrzeżenia, uznaje się, iż szaban ma 30 dni. 53 W ramadanie muzułmanie powinni od świtu do zachodu słońca powstrzymywać się od: jedzenia, picia jakichkolwiek napojów, palenia papierosów, stosunków seksualnych. Nie wolno przyjmować niczego przez usta (nawet świadomie przełykać śliny), ani niczego o wartościach odżywczych dla organizmu - np. kroplówki. Dozwolone są zaś leki podawane dożylnie lub domięśniowo. 54 W ramadanie chodzi właśnie o biednych muzułmanie mają przez ten czas zdać sobie sprawę, jak trudno żyje się ludziom, którzy z racji swojej złej sytuacji finansowej muszą głodować. Post ma zatem uwrażliwić wiernych na los potrzebujących. Ramadan to także okres zwiększonego wykonywania dobrych uczynków, np. rozdawania jałmużny. 55 Podczas trwania ramadanu W ciągu dnia następuje spowolnienie życia, wiele instytucji jest zamkniętych w okolicach południa i otwartych z powrotem późnym wieczorem aż do godzin nocnych. Zamknięte są przez cały dzień lokale gastronomiczne, piętra restauracyjne w centrach handlowych świecą pustkami - światło jest wyłączone, krzesła ustawione na stołach. Niemniej nie należy całego czasu postu np. po prostu przespać, gdyż wówczas poszczenie nie byłoby żadnym osiągnięciem wiernego. 56 Miasta są często specjalnie na ten czas przystrajane • Pnie palm okręca się kolorowymi lampkami, symbolem ramadanu są również lampiony zwanefanus. • Wystawy sklepowe ozdobione są dekoracyjnymi napisami Ramadan Karim, świecącymi księżycami i gwiazdkami. • W wielu miejscach odbywają się publiczne przedstawienia, często przygotowywane przez młodzież, opowiadające historie z Koranu itp. 57 Bakszysz Bakszysz to napiwek, ale nie taki zwykły. To bardziej rodzaj jałmużny, ponieważ religia islamu nakazuje dzielenie się majątkiem z biednymi. Samo słowo bakszysz oznacza podziel się z bliźnim. Komu dajemy bakszysz? - meldując się w hotelu, dostaniemy w te sposób lepszy pokój, - sprzątającym pokoje, - kelnerom, - właścicielom wielbłądów, - kierowcy autobusu, jeepa, po zakończeniu wycieczki, - obsłudze przy wyjściu z meczetu, kościoła Wrażenie zasłużenie wydanych pieniędzy odczuwa się po powrocie do wysprzątanego i udekorowanego pokoju. Egipscy sprzątacze to wirtuozi w tworzeniu z ręczników wymyślnych figur. 58 Dziękujemy za uwagę Zadanie dofinansowane ze środków Ministerstwa Spraw Zagranicznych 59
