ń a t y p o t S o kar ą i s r e i p e i mien Witajcie! Oddaję w Wasze ręce krótki e-book, który powstał we współpracy z marką Femaltiker, w ramach wspólnie prowadzonego cyklu p.t. “Pod górkę”. Znajdziecie w nim odpowiedzi na najczęściej zadawane przez Was pytania, garść porad i ciekawostek. Dziękuję, że jesteście ze mną, że nadal czytacie i wspieracie mojego bloga! Agata Hafija Aleksandrowicz Wszelkie prawa zastrzeżone Agata Aleksandrowicz 2016 www.hafija.pl Publikacja nie zastąpi profesjonalnej porady laktacyjnej i ma charakter jedynie informacyjny. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z doradcą laktacyjnym, lekarzem lub położną. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 2 [email protected] Zdjęcia i grafiki: Pixabay http://ww.fb.com/hafijapl https://www.instagram.com/hafijapl/ http://www.twitter.com/Hafijapl Skład: Agata Aleksandrowicz konsultacja merytoryczna: Małgorzata Jackowska Kim jestem? Absolwentka studiów z dziedziny Komunikacji Społecznej. PRowiec z wykształcenia – pasjonatka karmienia naturalnego z zamiłowania. Promotorka Karmienia Piersią. Redaktor Naczelna Kwartalnika Laktacyjnego i autorka Bloga Matki Karmiącej www.hafija.pl. Prelegentka licznych konferencji, wykładowca warsztatów o karmieniu naturalnym. Jestem Fundatorką i Wiceprezeską Fundacji Promocji Karmienia Piersią. Pełnię w niej rolę rzecznika prasowego oraz odpowiadam za kontakty z kobietami. Co to jest Femaltiker? Femaltiker® to preparat wspomagający laktację, przeznaczony dla mam karmiących. Zawiera formułę Lactanell, której składniki, m.in. słód jęczmienny, stymulują komórki przysadki mózgowej do intensywniejszej produkcji prolaktyny, która wpływa na rozpoczęcie oraz utrzymanie produkcji mleka przez pęcherzyki mleczne gruczołu piersiowego. Preparat Femaltiker® został przebadany klinicznie z udziałem mam wcześniaków. Badanie wykazało znaczący wzrost ilości mleka u mam, które stosowały Femaltiker® w porównaniu do grupy placebo, przy jednoczesnej stymulacji laktatorem w obu grupach. Stosowanie słodu jęczmiennego zostało również włączone do protokołu postępowania w stymulacji laktacji w przypadku stwierdzonego przez specjalistę rzeczywistego niedoboru pokarmu u matki. www.hafija.pl Spis treści KARMIENIE PIERSIĄ I CIĄŻA NOWORODEK NIEMOWLĘTA I STARSZE DZIECI ODŻYWIANIE MAMY KARMIĄCEJ ZDROWIE I LECZENIE MAMY KARMIĄCEJ WSPARCIE LAKTACYJNE Sto pytań o karmienie piersią | strona: 4 reklama Dla dziecka nie ma nic lepszego niż Mleko mamy zawiera aż 500 aktywnych biologicznie składników! mleko mamy Sprawd ź na www.femaltik er. pl * * * Mieszanki mlekozastępcze to aż 10 razy mniej.. . ...a gdy zamartwiasz się że masz za mało pokarmu, a Twoje maleństwo się nie najada... ...nie trać czasu na niepotwierdzone badaniami metody wspomagania laktacji. Sięgnij po Femaltiker®! www.femaltiker.pl DOŁĄCZ DO NAS NA: www.facebook.com/mlekomamyrzadzi WIĘCEJ INFORMACJI NA: Pamiętaj! Karmiąc piersią nie jesteś skazana na dietę eliminacyjną. .. Skutecznoś ć potwierdzona w badaniu klinicznym. Femaltiker® z formułą Lactanell to skuteczny preparat wspomagający laktację. www.hafija.pl Karmienie piersią i ciąża Sto pytań o karmienie piersią | strona: 6 Czy mama, która jest w ciąży, może nadal karmić starsze dziecko? Czy mój starszak karmiony piersią nie zabierze noworodkowi siary? Czy mleko mamy w czasie ciąży zmienia smak czy skład? Kobieta, która jest w ciąży fizjologicznej, czyli Organizm kobiety jest niesamowity. Potrafi Tak, ok. 20. tygodnia ciąży mleko zaczyna niezagrożonej, taka która nie ma za sobą historii wyprodukować mleko dla dwójki dzieci w różnym przygotowywać się na przyjście na świat nowego poronień czy problemów ciążowych, może wieku. Należy pamiętać jednak, że na początku, dziecka. Jego ilość spada, zmienia się smak i skład. karmić starsze dziecko w trakcie oczekiwania na kiedy drugie dziecko jest karmione na żądanie więcej: http://www.hafija.pl/2013/11/karmienie-piersia-w-ciazy.html następnego potomka. i wyłącznie mlekiem matki, to jemu należy się więcej informacji: http://www.hafija.pl/2013/11/karmienie-piersia-w-ciazy.html Czy w ciąży można karmić niemowlę, które nie skończyło jeszcze roku? Oczywiście o ile nie ma ku temu w/w przeciwwskazań. Czy można zajść w ciążę w trakcie laktacji? pierwszeństwo przy piersi. Podczas samej ciąży, jeżeli starsze dziecko korzysta z mleka mamy, to nie trzeba się martwić, że zabierze ono noworodkowi zapas siary z piersi. Czy uda się karmić piersią po cesarskim cięciu? Czy przed cesarskim cięciem należy odciągać mleko dla noworodka? Z reguły nie jest to konieczne. Czasem przed samym porodem niektóre mamy odciągają pokarm jeżeli wiedzą, że będą od razu, z przyczyn medycznych, oddzielone od dziecka. Wtedy można rozważyć z położną odciągnięcie jakieś ilości siary, żeby Cesarskie cięcie nie jest powodem do niepokoju. starczyła ona dziecku do następnego spotkania z Większość mam po tym zabiegu karmi piersią. mamą. Nie jest to jednak standardowa procedura, Czasem, nieczęsto, może zdarzyć się niewielkie zwykle nie zachodzi taka potrzeba. Tak, można zajść w ciąże w trakcie karmienia piersią. opóźnienie w pojawieniu się pokarmu i wtedy trzeba LAM - czyli tzw. laktacyjna niepłodność działa sposób karmienia omówić z doradcą laktacyjnym w tylko w określonych warunkach (np. nie można szpitalu, położną lub lekarzem. używać smoczka). Warto obserwować swoje ciało. więcej: http://www.hafija.pl/2014/09/karmienie-piersia-po-cesarskim-cieciu.html Czy mleko mamy karmiącej roczniaka może zaszkodzić noworodkowi? Owulacja u kobiet karmiących piersią może wrócić Nie, mleko mamy przystosowuje się do młodszego w pierwszym półroczu życia dziecka, ale nawet i do dziecka. Ponadto mleko zdrowej matki nigdy nie jest drugiego roku życia dziecka może nie wystąpić. dla zdrowego dziecka szkodliwe. U każdej mamy sytuacja ta może wyglądać inaczej. więcej: http://www.hafija.pl/2012/07/wrocil.html www.hafija.pl Czy udana pierwsza droga mleczna gwarantuje udaną następną? Niestety nie. Większość mam z powodzeniem może karmić swoje dzieci piersią, bez względu na to które jest to dziecko. Przy drugim dziecku, kiedy mama ma już większe doświadczenie może być jednak spokojniejsza i znać rozwiązania na najczęstsze kłopoty i problemy laktacyjne. Nieudana pierwsza droga mleczna może jednak wpłynąć na karmienie dziecka. Z jednej strony może zniechęcić mamę do prób karmienia naturalnego kolejnego dziecka, a z drugiej może zapewnić wiedzę co robić żeby następnym razem się udało. Kluczem do udanej drogi mlecznej jest edukacja, wiedza i przychylność otoczenia oraz dostęp do profesjonalnej porady laktacyjnej i wsparcia laktacyjnego. Warto mieć pod ręką numer telefonu sprawdzonego doradcy oraz namiary na lokalną grupę wsparcia np. Mlekoteka lub liderkę La Leche League. Adresy i namiary znajdziesz na końcu tego e-booka. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 8 Karmienie piersią noworodek www.hafija.pl Czy podanie strzykawką mleka modyfikowanego zdrowemu noworodkowi może pomóc w inicjacji laktacji? Jak poradzić sobie z szybkim wypływem pokarmu? placebo. Zatem podsumowując efekt jest widoczny po kilku dniach stosowania. Badanie kliniczne prowadzono według standardu Dobrej Praktyki Klinicznej, co oznacza, że było ono monitorowane Szybki wypływ pokarmu to zjawisko, które sprawia, że i notowane były wszystkie zdarzenia niepożądane. niektóre dzieci mogą mieć problem z pobieraniem W grupie, która stosowała Femaltiker takich Absolutnie nie. Jeżeli mama jest zdrowa i dziecko pokarmu. Warto przy szybkim wypływie skonsultować działań nie stwierdzono. Należy jednak zaznaczyć, jest zdrowe, to dokarmianie jakąkolwiek ilością się z doradcą. Doraźnie pomagać może odciągnięcie że produkt zawiera gluten obecny w słodzie mleka sztucznego jest niewskazane, a jest wręcz odrobiny pokarmu na początku karmienia, żeby jęczmiennym, dlatego jest przeciwwskazany u osób niepożądane. Najlepsze dla dziecka jest wyłączne pierwszy wypływ nie spowodował nieprzyjemności z celiakią i powinny go unikać osoby z nieceliakalną karmienie piersią lub mlekiem mamy przez pierwsze dla dziecka. Można też karmić pod górkę i w pozycji nadwrażliwością na gluten. Kobiety z cukrzycą sześć miesięcy życia. Dokarmianie dzieci mlekiem fizjologicznej, żeby mleko miało utrudniony wypływ z powinny wziąć pod uwagę zawartość cukrów w sztucznym, nawet niewielką ilością, kończy wyłączne piersi. produkcie. karmienie mlekiem matki. więcej informacji: http://www.hafija.pl/2015/10/czy-podanie-noworodkowisztucznej-mieszanki-w-szpitalu-wplywa-na-laktacje.html Jak długo należy stosować Femaltiker i czy są jakieś skutki uboczne? Czy nawał zawsze pojawia się po porodzie? Napływ pokarmu jest zjawiskiem fizjologicznym, sterowanym hormonalnie. Ilość mleka zwiększa się znacznie i piersi zwiększają swój rozmiar. Jeżeli dziecko jest karmione na żądanie, to nawał nie Z informacji od producenta: Badania, które jest zjawiskiem bardzo bolesnym czy dokuczliwym. przeprowadzono w dwóch ośrodkach klinicznych Może się zdarzyć że mama będzie odczuwała w Polsce wykazały skuteczność Femaltiker w ciągu dyskomfort czy bolesne obrzmienie. Kiedy zjawisko okresu stosowania 12-14 dni. Jednak już po kilku napływu pokarmu jest opóźnione lub nie pojawia dniach stosowania produktu w badaniach notowano się, to warto skonsultować się z doradcą. Czasami już wyższe ilości odciąganego mleka niż w grupie mamy zauważają jedynie zwiększenie ilości mleka, bez nieprzyjemnych dolegliwości. Taki stan rzeczy jest także normalny, o ile wszystkie wskaźniki Sto pytań o karmienie piersią | strona: 10 prawidłowego karmienia są zachowane. więcej: http://www.hafija.pl/2016/10/niespokojne-dziecko-przypiersi.html Co oznacza cmokanie w trakcie karmienia? Prawidłowo przystawione dziecko do piersi nie cmoka, ani nie wydaje z siebie odgłosów zbliżonych do cmokania. Jeżeli zauważysz u dziecka takie zachowanie, to warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym gdyż może być to objaw nieprawidłowego przystawiania lub problemów w obrębie jamy ustnej dziecka. Dlaczego pojawia się kryzys laktacyjny? Kryzys laktacyjny nie jest precyzyjnym określeniem i często nie do końca wiadomo, czy mama o kryzysie mówi jako o jakimś problemie z karmieniem piersią, czy o przejściowych problemach w trakcie skoku rozwojowego. Te skoki rozwojowe, które najczęściej są nazywane kryzysem, są spowodowane naturalnym procesem rozwoju dziecka. Dziecko w krótkim okresie szybko rozwija się fizycznie i umysłowo więc zapotrzebowanie na mleko matki rośnie. Zanim organizm przystosuje się do nowych wymagań/ potrzeb dziecka, może minąć kilka dni. W tym czasie mama może mieć wrażenie, że ma za mało mleka lub, że z dzieckiem jest coś “nie tak” bo domaga się karmienia częściej niż do tej pory. więcej: http://www.hafija.pl/2016/11/karmienie-piersia-pod-gorkecz-6-kryzys-laktacyjny.html Co oznaczają stale poranione brodawki? Czy przy używaniu laktatora laktacja zanika szybciej? Dlaczego niektóre dzieci jedzą tylko z jednej piersi? Jeżeli dziecko jest karmione piersią i mama Większość dzieci woli jedną pierś od drugiej. dodatkowo odciąga pokarm laktatorem (np. robi Niektóre częściej wybierają np. prawą lub lewą, a zapasy mleka) to nie ma się czego obawiać. Jeżeli przystawione do drugiej denerwują się lub wręcz dziecko jest karmione tylko odciąganym mlekiem odmawiają ssania. Różnice w produkcji w piersiach matki wtedy mogą się zdarzyć przejściowe kryzysy i są naturalną rzeczą, u większości kobiet jednak nie spadki produkcji. Badania pokazują, że mamy które są bardzo widoczne. Natomiast mama często wie, karmią wyłącznie odciąganym pokarmem karmią którą pierś woli jej dziecko. Preferencje co do strony krócej, natomiast jest to raczej spowodowane spowodowane mogą być tym, że dziecku po prostu brakiem wsparcia i ogromną, wyczerpującą pracą jest wygodniej na jednej stronie, może przyczyną jaką należy włożyć w regularne odciąganie pokarmu. być np. uraz poporodowy (zwichnięcie czy złamanie więcej: http://www.hafija.pl/2016/08/karmienie-piersia-pod-gorkecz-3-karmienie-piersia-inaczej-kpi.html http://www.hafija.pl/2016/12/podawanie-mleka-z-butelkikanadyjskie-badania.html Czy nakładki silikonowe wpływają na laktację? Badania pokazują, że stosowanie nakładek ma obojczyka). Przy nagłej rezygnacji z jednej lub drugiej piersi powodem może być choroba np. infekcja ucha. Czy jak karmiłam jedno dziecko jedną piersią to przy drugim to może się powtórzyć? negatywny wpływ na laktację. Używanie ich Dzieci są różne i każda droga mleczna jest inna. Stale poranione brodawki są niepokojącym zawsze powinno odbywać się pod okiem doradcy Nie znaczy to oczywiście, że taka sytuacja się objawem. Mogą świadczyć zarówno o problemach laktacyjnego i powinno mieć charakter przejściowy. nie powtórzy ale jedna droga mleczna nie jest z przystawianiem ale także o infekcji bakteryjnej czy grzybiczej. Mogą też sygnalizować problemy z wędzidełkiem u dziecka. Warto w tej sytuacji więcej: http://www.hafija.pl/2016/05/nakladki-silikonowe-szkodzaczy-pomagaja.html uwarunkowana drugą. Każde dziecko ma inne preferencje, inaczej „programuje” laktację po porodzie i każde ma inny charakter! skonsultować się z doradcą laktacyjnym! www.hafija.pl Czy karmienie piersią niesie za sobą jakieś zagrożenia? Czy można suplementować witaminę D dziecku przez mleko matki? Karmienie piersią zdrowego dziecka, przez zdrową Ostatnie doniesienia ze świata nauki pokazują, że mamę nie niesie za sobą żadnych negatywnych jest to możliwe. Jednak zalecenia te nie są wdrożone konsekwencji. Najczęściej też karmienie piersią przez towarzystwa naukowe do standardowych chorego dziecka nie niesie za sobą negatywnych wytycznych. Obecnie obowiązują normy podawania konsekwencji. Wyjątkiem są momenty kiedy mama noworodkom i niemowlętom witaminy D, których nadużywa alkoholu, czy środków odurzających albo warto się trzymać. Kto wie, może niedługo kiedy występują bezwzględne przeciwwskazania suplementacja przez mleko matki stanie się oficjalną do karmienia piersią ze strony matki czy dziecka rekomendacją. Póki tak nie jest, to najlepiej trzymać (leczenie nowotworowe mamy, infekcja HIV u matki, się aktualnych wytycznych. galaktozemia dziecka). Co zrobić kiedy dziecko nie ssie piersi tylko ją kąsa? Kąsanie piersi przez dziecko, czy podgryzanie może mieć różne podłoże. Emocjonalne, fizyczne, więcej: https://issuu.com/fundacjapromocjikarmieniapiersia/docs/ kwartalnik3_2016_pa__dziernik_grudz/58 https://issuu.com/fundacjapromocjikarmieniapiersia/docs/ kwartalnik_4_2016_issuu/82 Czy można niemowlęciu podawać wodę do picia? zdrowotne. Jeżeli jest to po prostu jednorazowa Do ukończenia przez dziecko 6 miesiąca życia mleko próba ugryzienia to nie ma powodów do niepokoju. matki zaspokaja zarówno głód jak i pragnienie Stałe gryzienie i zaciskanie dziąseł na brodawce jest dziecka. Dopajanie dziecka bez wskazań lekarskich wskazaniem do konsultacji z doradcą laktacyjnym. jest niewskazane, może zaburzyć proces laktacji a nawet zaszkodzić dziecku. Podawanie dodatkowych płynów i pokarmów niemowlęciu do 6 miesiąca życia powinno mieć zawsze medyczne uzasadnienie i być konsultowane z lekarzem. więcej: http://www.hafija.pl/2015/01/niemowleta-i-woda-czyniemowletom-woda-potrzebna-do-picia-i-zycia.html Sto pytań o karmienie piersią | strona: 12 Karmienie piersią niemowlęta i małe dzieci www.hafija.pl Czy dziecko może być uzależnione od piersi i budzić się po to żeby possać pierś z tego powodu? Nie. Ssanie piersi w nocy jest biologiczną normą dla ssaków w tym także dla gatunku ludzkiego. Nie ma powodów do niepokoju jeżeli dziecko budzi się żeby possać pierś, ponieważ pełni ona nie tylko rolę „producenta” pokarmu ale także zaspokaja potrzebę bliskości i bezpieczeństwa. Natomiast jeżeli mama nie chce z jakiś powodów żeby dziecko przystawiało się w nocy, to jak najbardziej może zorganizować to tak, żeby zakończyć karmienie w nocy. Czy to normalne, że dziecko które obudziło się w nocy nie daje się uspokoić w żaden inny sposób jak tylko piersią? Czy jak moje dziecko pije moje mleko tylko dwa razy dziennie to jest sens karmić je dalej? zadbać o prawidłowe rozszerzanie diety dziecka, tak żeby potrafiło ono poradzić sobie z nowościami w diecie kiedy będzie głodne, a zabraknie mleka z zapasów mamy. Oczywiście. Dla dziecka liczy się każda kropla mleka Dzieci w większości przyzwyczajają się szybko do i każdy mililitr ma znaczenie dla jego zdrowia, nowego rytmu dnia i różnic w karmieniu codziennym. odporności i rozwoju. Czy eliminacja kofeiny może pomóc przy refluksie? Rezygnacja z picia napojów oraz spożywania pokarmów, które mają w składzie kofeinę może pomóc jeżeli dziecko ma problemy z refluksem. więcej: http://www.hafija.pl/2015/03/jak-to-bedzie-jak-wroce-dopracy.html http://www.hafija.pl/2016/02/karmienie-piersia-powrot-do-pracyogolne-wskazowki-robienia-zapasu-pokarmu.html Co robić jeżeli podczas biegunki dziecko odmawia picia z piersi? Przy biegunce trzeba być zawsze wyczulonym na to, ile dziecko spożywa płynów. Nie jest trudno w takim Czy po powrocie do pracy trzeba jakoś specjalnie przygotować się do zmian w karmieniu dziecka? Tak, dla wielu dzieci jest to normalne i jak najbardziej Wszystko zależy od tego, kiedy mama wraca do pracy prawidłowe. Tak jak napisałam powyżej jest to dla i ile nie będzie jej w domu. Jeżeli przed ukończeniem ludzi normą biologiczną. Ponadto niemowlęta i małe przez dziecko roku, lub jeżeli ok. roku dziecko nadal dzieci nie są w stanie same ukołysać się do snu kiedy spożywa głównie mleko mamy, to warto zrobić się przebudzą, tak jak potrafią to dorośli. W mleku zapasy mleka na czas jej nieobecności. Początkowo mamy znajdują się liczne składniki pomagające można zabierać do pracy laktator, żeby w przypadku zasnąć dziecku i warto z takiej pomocy w zasypianiu przepełnienia się piersi lub dyskomfortu, można było korzystać. odciągnąć nadmiar mleka, lub przygotować porcję Sto pytań o karmienie piersią | strona: 14 pracy koło 12 miesiąca życia dziecka, to warto też mleka na następne dni. Jeżeli mama wie, że wróci do przypadku o odwodnienie. Płyny dziecku z biegunką należy podawać w ilości takiej, żeby zaspokoić pragnienie dziecka i nie dopuścić do odwodnienia. Najlepiej podawać je często ale w małych porcjach. Niemowlęta, które są karmione wyłącznie piersią powinny być pod opieką lekarza i być bacznie obserwowane przez rodziców. Należy z lekarzem omówić plan działania jeżeli dziecko odmawia ssania piersi a jednocześnie ma biegunkę, tak żeby zapobiec groźnemu ubytkowi płynów w organizmie dziecka. Decyzję o leczeniu i podawaniu innych płynów podejmuje lekarz z rodzicem na podstawie diagnozy i wywiadu. Mleko mamy można takiemu dziecku próbować aktualnie przechodzi maluch). Jeżeli dziecko jednak to zrobić albo z piersi albo w kubeczku. Wiele podać w małych porcjach na łyżeczce. samo robi sobie przerwę od piersi (a nie jest głodne mam podaje starszakom swoje mleko jak rodzi się ani spragnione) to raczej nie powinno to wpłynąć na kolejne dziecko i nie ma w tym nic niedobrego czy laktację. Zawsze z chorym dzieckiem należy szukać niestosownego. Do kiedy budzić dziecko na karmienie?? Budzenie się noworodka i małego niemowlęcia na karmienie jest fizjologią i zdrowym objawem u dziecka, tak zaplanowanym przez naturę, żeby dzieci mogły prawidłowo się rozwijać i rosnąć. Po jakimś czasie dzieci budzą się już mniej i mogą zrezygnować z pobudek w nocy. Warto, do ok. 4 miesiąca budzić dziecko na karmienie co najmniej raz, oraz zawsze wtedy kiedy potrzebuje tego mama (np. przepełniają się jej piersi mlekiem i czuje ona dyskomfort). Natomiast nie warto uczyć czy też trenować dziecko do przesypiania całej nocy w żadnym wieku i na żadnym etapie rozwoju. Każde dziecko nauczy się tego w swoim, indywidualnym czasie. Czy jak chore dziecko nie chce jeść mleka z piersi to laktacja się zmniejszy? Zwykle z chorymi maluchami jest wręcz na odwrót. Chcą być przy piersi częściej i dłużej, jednak jeżeli maluch z infekcją nie chce przez jakiś czas ssać piersi, to warto go do tego zachęcić ponieważ w mleku mamy zawarte są przeciwciała na te choroby, z którymi styczność ma matka dziecka (czyli te, które konsulatcji specjalisty. Moje roczne dziecko przestało chcieć jeść cokolwiek innego prócz mleka z piersi. Dlaczego? Powodów może być wiele - od tego, że to taki etap w życiu dziecka i już, aż po problemy zdrowotne. Jeżeli jest to etap przejściowy, to nie ma się co martwić, jeżeli taki stan utrzymuje się dłużej, to warto skonsultować się z doradcą laktacyjnym lub lekarzem. Czy przy okazji karmienia piersią niemowlęcia można spróbować karmić dwulatka? Niektóre starszaki widząc noworodka przy piersi przypominają sobie o swojej drodze mlecznej. Mogą pojawić się wtedy z ich strony prośby o to, żeby dać im spróbować ponownie przystawić się do piersi. To czy mama wyrazi na to zgodę zależy tylko od niej samej. Jeżeli chcemy dziecku, które jest już od piersi odstawione dać spróbować mleko, to możemy Do kiedy karmi się na żądanie? Najlepiej na całym etapie karmienia. Ze starszakami można się już dogadać i ustalać z nimi zasady karmienia piersią. Najlepiej karmić według potrzeb dziecka i mamy, więc jeżeli chcemy przesuwać karmienie bo np. mama chciałaby wyjść z domu, to jak najbardziej możemy tak zrobić. Jak długo należy karmić piersią? Zalecenia wszystkich międzynarodowych organizacji mówią o tym, że wyłączne karmienie piersią (czyli karmienie tylko mlekiem matki bez podawania innych płynów i pokarmów) powinno trwać mniej więcej do ukończenia przez dziecko 6 miesiąca życia. Wszystkie organizacje zalecają kontynuowanie karmienie piersią przy jednoczesnym podawaniu produktów uzupełniających co najmniej rok (MZ, AAP) lub dwa lata (WHO, UNICEF) i dłużej, tak długo jak matka i dziecko mają na to ochotę. Żadne naukowe towarzystwo ani organizacja nie określają górnej granicy długości karmienia piersią. ABM oraz AAP i WHO podkreślają, ze karmienie dziecka www.hafija.pl poza wiek niemowlęcy, w żadnym przypadku nie niesie, żadnych negatywnych skutków dla zdrowia emocjonalnego ani dla rozwoju dziecka Czy karmienie piersią powoduje próchnicę u dzieci? Czy lecytyna pomoże na zatkany kanalik? Lecytyna jest popularnym środkiem, który mamy polecają sobie nawzajem w przypadku nawracającego i uporczywego zatkanego kanalika. Niestety nie ma badań, które potwierdzają jej Jak wynika ze stanowiska WHO karmienie piersią nie skuteczność. Na szczęście nie wydaje się ona być powoduje u dzieci próchnicy. Ryzyko wystąpienia groźna ani dla zdrowia mamy, ani dla zdrowia ubytków wzrasta co prawda po 12 miesiącu życia dziecka. dziecka, ale należy podkreślić, że nie na tyle, żeby stanowiło to powód do odstawienia dziecka od piersi. więcej: http://www.hafija.pl/2016/09/lecytyna-na-zatkanekanaliki.html Bezwzglęnie należy przestrzegać higieny jamy ustnej dziecka. więcej: http://fpkp.pl/prochnica.html http://www.hafija.pl/2016/04/karmienie-piersia-i-jego-wplyw-nauzebienie-niemowlat-i-dzieci.html Czy mama karmiąca piersią może przyjmować leki przeciwbólowe? Niedługo wracam do pracy, czy to oznacza koniec mojego karmienia piersią? Absolutnie nie, chyba, że ty sama chcesz już zakończyć swoją przygodę z laktacją. Jeżeli chcesz karmić dalej, to nie martw się. Dzieci szybko uczą Tak, istnieją środki przeciwbólowe, które może się nowego rytmu dnia. Pamiętaj o prawidłowym spokojnie przyjmować matka karmiąca, ale rozszerzaniu diety dziecka pod koniec 6. miesiąca jak zawsze przed przyjęciem leków należy to życia. Możesz też poczynić zapasy pokarmu na czas skonsultować ze specjalistą. swojej nieobecności w domu. Czy karmienie piersią może szkodzić dziecku? Karmienie piersią zdrowego dziecka, przez zdrową Sto pytań o karmienie piersią | strona: 16 mamę nie niesie dla niego żadnych zagrożeń. Więcej: http://www.hafija.pl/2016/02/karmienie-piersia-powrotdo-pracy-ogolne-wskazowki-robienia-zapasu-pokarmu html http://www.hafija.pl/2015/03/jak-to-bedzie-jak-wroce-dopracy.html Czy można karmić piersią wcześniaka? Karmienie mlekiem matki dzieci przedwcześnie urodzonych powinno być standardem i normą ich żywienia. Jeżeli tylko dziecko nie musi być żywione pozajelitowo, to mleko kobiece powinno być pierwszym wyborem karmienia. Jeżeli nie jest dostępne mleko matki, to kolejnym wyborem powinno być mleko dawczyń z banku mleka, a dopiero w ostateczności sztuczna mieszanka. więcej: http://www.hafija.pl/tag/wcześniaki http://www.hafija.pl/2016/07/karmienie-piersia-pod-gorke-cz-2wczesniaki.html Karmienie piersią odżywianie matki karmiącej www.hafija.pl Czy istnieją bezwzględnie przeciwwskazane produkty w diecie matki karmiącej? Zdrowa matka karmiąca piersią zdrowe dziecko, powinna odżywiać się tak jak każda inna zdrowa osoba: racjonalnie, spożywać zdrowe produkty, jak najmniej przetworzone. Zaleca się zwracać szczególną uwagę na jakość spożywanych tłuszczów (im lepsze tłuszcze w diecie matki, tym lepsze tłuszcze w mleku mamy), na suplementację witaminy D czy DHA. Mama może pić kawę w umiarkowanych ilościach i okazjonalnie niewielką ilość alkoholu. Należy szczególnie uważać na spożywanie ziół, naparów zielarskich i herbatek ziołowych, gdyż one mogą wpływać na zdrowie dziecka karmionego piersią. Okazjonalne spożywanie niezdrowego jedzenia tzw. fast foodów nie sprawi, że mleko matki straci na jakości, czy stanie się dla dziecka trujące. Produkty takie mogą jednak niekorzystnie wpływać na zdrowie mamy. Po więcej informacji warto zaglądać: http://malgorzatajackowska.com/ Sto pytań o karmienie piersią | strona: 18 Jakie witaminy powinno się suplementować w czasie karmienia piersią? Mama karmiąca w trakcie laktacji nie musi przyjmować suplementów diety łączonych, składających się z różnych kombinacji witamin i mikroelementów. Najważniejsze jest przyjmowanie ich z codziennego pożywienia. Ze względu na specyfikę naszej szerokości geograficznej należy jednak zgodnie z zaleceniami przyjmować witaminę D oraz DHA, których niedobór jest powszechny w społeczeństwie. Należy także zadbać o odpowiednią podaż jodu i wapnia (szczególnie przy diecie eliminującej nabiał) oraz witaminy B12 (szczególnie u mam wegetarianek i weganek). Pierwszym ich źródłem powinna być bogata i urozmaicona dieta. Wszystkie pozostałe suplementy należy stosować jedynie w porozumieniu z lekarzem, jeżeli zajdzie taka potrzeba, czyli u mamy wystąpi faktyczny niedobór pomimo właściwej diety. Czy mama karmiąca może napić się alkoholu? Nie ma żadnych przeciwwskazań do tego, żeby mama karmiąca piersią wypiła okazjonalnie lampkę szampana, wina, słabego drinka czy małe piwo. Należy jednak pamiętać, że po spożyciu alkoholu należy odczekać odpowiednią ilość czasu zanim ponownie nakarmi się dziecko i nie wolno spać w jednym łóżku z dzieckiem jeżeli rodzic jest pod wpływem alkoholu. Nie trzeba odciągać i wylewać mleka - takie działanie nie zmieni ilości alkoholu w mleku. Kobiety z aktywną chorobą alkoholową nie powinny karmić dziecka piersią. więcej: https://issuu.com/fundacjapromocjikarmieniapiersia/docs/kwartalnik_4_2016_issuu/28 Czy można odchudzać się w czasie laktacji? Badania pokazują, że mamy karmiące piersią mają niższe BMI. Jednak niektóre mamy chcą pozbyć się szybciej zgromadzonej w ciąży tkanki tłuszczowej. Niewskazane jest w trakcie laktacji stosowanie restrykcyjnych diet eliminacyjnych czy takich, w których proporcje składników odżywczych (tłuszczów, białek i węglowodanów) mogą zostać zachwiane. Przede wszystkim należy zadbać o odpowiednią, zdrową dietę, składającą się w największej części z warzyw i owoców oraz o codzienną aktywność fizyczną. Diety restrykcyjne, wspomagające odchudzanie najlepiej odłożyć do momentu zakończenia karmienia piersią. Czy fasolka lub groch w diecie mamy powodują wzdęcia u dziecka? Nie, nie ma takiej możliwości, żeby dziecko po zjedzeniu przez mamę fasolki dostało wzdęć. Wzdęcia - spowodowane obecnością niestrawionego błonnika - nie mają szans dostać się do mleka mamy z jej brzucha. Dolegliwości może natomiast odczuwać mama. Można je zminimalizować jeżeli do potrawy, która może potencjalnie wywołać wzdęcia, dodamy łyżkę cząbru. więcej: http://www.hafija.pl/2014/07/o-czym-wiedza-wszyscy-czyli-ta-straszna-truskawa.html http://www.hafija.pl/2013/08/dieta-mamy-karmiacej-piersiajedz-co-chcesz-obalamy-mity.html http://malgorzatajackowska.com/category/dieta-w-okresie-karmienia-piersia/ http://www.hafija.pl/2016/12/lista-potraw-ktorych-nie-moze-jesc-mama-karmiaca-w-te-swieta-i-dwanascie-potraw-ktorejesc-moze.html www.hafija.pl Które witaminy przechodzą do mleka matki? Stężenie w mleku mamy witamin rozpuszczalnych w wodzie jest wrażliwe na sposób odżywiania mamy. Mniej wrażliwe są witaminy, które rozpuszczają się w tłuszczach. Prawidłowo odżywiająca się i zdrowa mama nie musi suplementować witamin ani mikroelementów. Wystarczą jej składniki pobierane z pożywienia. Należy uważać natomiast na poziom witaminy B12 (u wegetarianek i weganek). więcej: http://www.hafija.pl/2015/09/skladniki-mleka-kobiecego-zalezne-od-sposobu-odzywiania-sie-mamy.html http://www.hafija.pl/2011/07/sklad-mleka-kobiecego.html Czy smak i zapach czosnku wpływają na smak i zapach mleka? Tak. Substancje aromatyczne i smakowe z czosnku mają tak niewielkie rozmiary, że z powodzeniem przenikają do mleka mamy, potu, moczu czy wód płodowych. Jednak jak pokazały badania w latach 90. smak i zapach czosnku w mleku nie tylko nie odstrasza dzieci, ale dzieci, które otrzymują mleko od mamy, która spożywa czosnek, wręcz chętniej i dłużej przebywają przy piersi. więcej: http://www.hafija.pl/2016/12/jak-to-jest-ze-moje-mleko-smakuje-czosnkiem-i-dlaczego-to-dobrze.html Sto pytań o karmienie piersią | strona: 20 Jakich ryb należy unikać w czasie karmienia piersią? W trakcie ciąży i w trakcie karmienia piersią należy unikać ryb, które w swoim mięsie mają wysokie stężenie rtęci. Są to z reguły ryby duże, mięsożerne. Unikaj rekina, miecznika, makreli królewskiej, białego tuńczyka, marlina, makreli hiszpańskiej. Spokojnie możesz spożywać krewetki i inne małe skorupiaki, dorsza atlantyckiego, łososia, tuńczyka konserwowego (byle nie białego), suma, dorsza i rodzime ryby słodkowodne. więcej: https://issuu.com/fundacjapromocjikarmieniapiersia/docs/kwartalnik_4_2016_issuu/24 Czy pestki z truskawki naprawdę mogą dostać się do mleka Do mleka przechodzić mogą jedynie malutkie substancje. Przez malutkie, mam na myśli związki chemiczne, które są w stanie pokonać barierę komórkową jelit matki i komórek produkujących mleko. Pestki z truskawki są w porównaniu z tymi substancjami ogromne. Nie ma takiej fizycznej możliwości żeby dostały się one do mleka. więcej: http://www.hafija.pl/2014/07/o-czym-wiedza-wszyscy-czyli-ta-straszna-truskawa.html Czy mama karmiąca może pić kawę? Kofeina przenika do mleka w niewielkiej ilości. Jednak ze względu na jej obecność w pokarmie należy pić ją w umiarkowanych ilościach. Mama karmiąca, która nie może poradzić sobie rano z dobudzeniem się bez filiżanki kawy nie musi jej sobie odmawiać na wszelki wypadek. Ok. 3-4 filiżanek kawy to bezpieczna liczba, jaką może wypić mama karmiąca. Jeżeli u dziecka pojawią się niepokojące objawy np. rozdrażnienie czy brak snu, to trzeba przez kilka kolejnych dni zrezygnować z kawy i zmniejszyć jej spożywaną ilość. Ile płynów mam pić żeby zapewnić sobie prawidłową produkcję mleka? Należy w trakcie laktacji przyjąć zasadę picia takiej ilości płynów (w tym spożywania zup i owoców), która sprawi, że nie będziemy spragnione. Nie ma jednej ilości wody dla wszystkich matek. Najważniejsze to pić i jeść według potrzeb. Picie dodatkowej wody niż wnika to z naturalnego zapotrzebowania organizmu nie wpływa na poprawę produkcji mleka. więcej: http://www.hafija.pl/2015/08/czy-picie-dodatkowej-wody-zwieksza-laktacje.html więcej: http://www.hafija.pl/2012/10/kawa-a-karmienie-piersia.html www.hafija.pl Czy mama karmiąca powinna unikać glutenu? Jeżeli mama jest zdrowa i dziecko jest zdrowe, to nie ma potrzeby unikania jakichkolwiek alergenów czy susbtancji obecnych w pożywieniu, w tym także glutenu. Ile kalorii więcej powinna spożywać mama karmiąca piersią? Powszechnie mówi się, że mama nie powinna w czasie laktacji jeść za dwoje. I jest to prawda. Mimo, że w wielu miejscach spotyka się zalecenie, żeby mama spożywała o 500 kcal więcej dziennie, to WHO zaleca, żeby te dodatkowe kalorie u mam, o niskiej aktywności fizycznej wynosiły jedynie 10% (ok 200 kcal) zapotrzebowania sprzed ciąży, a u mam, które ćwiczą lub trenują, było to dodatkowo 20% zapotrzebowania sprzed ciąży (czyli ok. 400 kcal). więcej: www.malgorzatajackowska.com Czy picie gazowanych napojów powoduje gazy u dziecka? Czy mama karmiąca może jeść tatara? Słodkie napoje gazowane nie są wskazane z powodu zawartości cukru, a nie bąbelków. Natomiast cukier ten jest tak samo jak CO2 z napojów nieistotny pod kątem składu mleka czy zdrowia dziecka, a jedynie pod kątem zdrowia i komfortu mamy. Jeżeli mięso na tatara i jajko, które jest do niego dodatkiem, pochodzą z zaufanego i dobrego źródła, są przebadane, a skorupka została wyparzona to nie ma przeciwwskazań, żeby mama mogła rozkoszować się surowym tatarem. To samo dotyczy sushi. Potrawa ta, która zawiera surową rybę jest bardzo popularna. Surowa ryba, która pochodzi z dobrego źródła jest bezpieczna dla mamy karmiącej i nie wpływa na dziecko karmione piersią. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 22 Czy w czasie laktacji należy unikać produktów alergizujących? Absolutnie nie. Od początku karmienia piersią należy odżywiać się różnorodnie, zdrowo i nie ograniczać produktów alergizujących. Badania pokazały, że np. w przypadku białka mleka krowiego, bezpodstawna eliminacja produktów mlecznych z diety zwiększała ryzyko wystąpienia alergii pokarmowej w późniejszym życiu. Eliminacja jakichkolwiek konkretnych składników z diety mamy może odbywać się jedynie pod nadzorem lekarza i dietetyka. Przy podejrzeniu alergii nie można eliminować z diety od razu wszystkich potencjalnie alergizujących pokarmów. Takie postępowanie nie wpływa co prawda znacząco na jakość i skład mleka ale jest niebezpieczne dla zdrowia mamy i może prowadzić do niedoborów. Więcej: http://www.hafija.pl/2016/12/jak-to-jest-ze-moje-mleko-smakuje-czosnkiem-idlaczego-to-dobrze.html www.hafija.pl Czy w czasie laktacji należy unikać serów pleśniowych? Mama karmiąca nie musi unikać serów pleśniowych. Nie ma to wpływu na laktację. Czy w czasie laktacji należy unikać miodu? Mama karmiąca nie musi unikać miodu w swojej diecie. Natomiast należy pamiętać, że nie można go podawać niemowlętom co najmniej do ukończenia przez nie 12 miesiąca życia. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 24 Karmienie piersią zdrowie mamy karmiącej www.hafija.pl Czy mama karmiąca piersią może wykonać RTG klatki piersiowej? Jak najbardziej, jeżeli tylko zajdzie taka potrzeba mama nie powinna się bać wykonywania diagnostyki obrazowej RTG. Badanie to nie wpływa na jakość pokarmu. Czy mama karmiąca może być dawczynią krwi? Czy mama karmiąca może wykonywać badania: tomografia, rezonans, scyntygrafia z podaniem kontrastu Wymienione badania bardzo często związane są z podaniem kontrastu. To kontrast niekiedy stanowi Tak - USG jajników jest ważnym badaniem i O rodzaj kontrastu warto zapytać kilka dni przed należy, tak jak przed ciążą, regularnie badać się u zabiegiem, żeby można było sprawdzić czy stanowi ginekologa. on przeciwwskazanie do karmienia po zabiegu i Mamy, które karmią piersią niemowlęta i małe dzieci nie mogą oddawać krwi. Wiąże się to z ryzykiem zbyt następnego karmienia. Przy dzieciach starszych (od 2 lat wzwyż) nie powinno mieć to już znaczenia klinicznego jednak oficjalnie wytyczne krwiodawstwa wykluczają taką możliwość. Czy podczas hospitalizacji mamy istnieją przeciwwskazania do odciągania pokarmu w celu podtrzymania laktacji? Czy w czasie karmienia piersią można wykonywać cytologię? więcej: http://www.hafija.pl/2015/12/to-nie-boli-profilaktyka-rakajajnika-a-karmienie-piersia.html Kiedy wraca okres po karmieniu piersią? Kobiety karmiące piersią na żądanie mogą nie Nie tylko można, ale wręcz trzeba wykonywać mieć okresu od kilku tygodni po porodzie, nawet regularnie badania profilaktyczne w tym także i i do dwóch lat. Jest to bardzo różne w zależności cytologię. Nie ma ona żadnego związku z laktacją. od kobiety, tego jak karmi dziecko, czy stosuje antykoncepcję hormonalną itd. Czy mama karmiąca może wykonywać USG piersi? Jeżeli hospitalizacja nie wiąże się z bezwzględnym Piersi należy badać - nie ma to znaczenia czy mama przeciwwskazaniem do karmienia piersią, oraz karmi piersią czy też nie. Tak jak zawsze należy odciąganie nie stanowi dla życia i zdrowia mamy wykonywać samobadanie piersi co miesiąc oraz zagrożenia można utrzymywać laktację odciągając regularnie chodzić na badania profilaktyczne, w tym pokarm w czasie trwania hospitalizacji. też na USG. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 26 Czy mama karmiąca może wykonywać USG jajników?? czasowe przeciwwskazanie do karmienia piersią. jaki czas należy po jego zastosowaniu odczekać do dużej utraty krwi i zaburzeniami produkcji pokarmu. więcej: http://www.hafija.pl/2014/02/usg-sutka-w-trakciekarmienia-piersia.html http://www.hafija.pl/2015/11/profilaktyka-raka-piersi-u-mamykarmiacej-usg-samobadanie-mammografia.html więcej: http://www.hafija.pl/2012/07/wrocil.html Jak poradzić sobie z grzybicą brodawek? Grzybica brodawek może być bardzo uciążliwa. Diagnozuje ją lekarz lub doradca laktacyjny. Podczas grzybicy stosuje się leki, które są bezpieczne dla dziecka. Jednocześnie należy obserwować dziecko, Czy mama karmiąca może stosować antybiotyki? ponieważ grzybica może objawić się u dziecka w sztuczne bardziej wymagające. Mama karmiąca postaci pleśniawki. Na pewno trzeba często zmieniać powinna dużo wypoczywać, pić i jeść kiedy czuje i prać biustonosze, bardzo często wymieniać wkładki że ma taką potrzebę i nie zaniedbywać badań laktacyjne, nie stosować lanoliny i innych maści na profilaktycznych oraz nie zaniechać leczenia jeżeli Tak, wiele antybiotyków jest dozwolonych w trakcie brodawki oprócz leków. Należy też wyrzucić smoczki się rozchoruje. Pamiętajcie, że dziecko potrzebuje karmienia piersią. Te które nie są wskazane jako i gryzaczki dziecka i zamienić je na nowe, a następnie zdrowej mamy i dlatego nie wolno bagatelizować lek pierwszego wyboru w czasie karmienia piersią znów na nowe, po zakończeniu leczenia. Warto swojego stanu zdrowia. mają w większości zamienniki bezpieczne dla zmienić szczoteczkę do zębów dziecka. więcej: http://www.hafija.pl/2012/01/pytanie-o-plesniawki.html Czy można odrobaczać się w trakcie karmienia piersią? Tak, są na rynku leki, które można stosować jeżeli u mamy wykryte zostaną pasożyty układu pokarmowego. Takie leki najczęściej działają miejscowo w układzie pokarmowym i nie przenikają do mleka. Lekarz może wypisać też preparaty takie same jak dla dziecka. Czy karmienie piersią może mieć negatywny wpływ na organizm matki? Karmienie piersią samo w sobie nie, ale jeżeli mama nie dba o swoje zdrowie, właściwe odżywianie i wypoczynek, to faktycznie może czuć się wyczerpana i negatywnie wpływać to na jej emocje. Warto jednak podkreślić, że po pierwszych tygodniach karmienia piersią staje się ono o wiele łatwiejsze, a karmienie Czy w trakcie chemioterapii można karmić piersią? mamy karmiącej. W niewielkiej ilości przypadków, np. podczas ciężkiego przebiegu choroby może okazać się, że mama musi przyjmować antybiotyk z substancją przeciwwskazaną lub kombinację Na pewno słyszałyście nie raz historie mam, które kilku antybiotykó (np. przy infekcjach opornych na karmiły w trakcie leczenia nowotworu. Jednak leczenie). Wtedy można czasowo odstawić dziecko nie można mówić o tym, że jest to dozwolone. od piersi na okres przyjmowania leku. Zawsze należy Generalnie na czas terapii nowotworowej dziecko zapytać lekarza o antybiotyk, bez przeciwwskazań dla należy odstawić od piersi. O tym czy do karmienia mam karmiących. będzie można powrócić lub nie decyduje lekarz prowadzący chorą pacjentkę. Czy po mastektomii można drugą piersią karmić dziecko? Jeżeli po operacji piersi, jedna pierś lub część jest sprawna, a lekarze nie widzą przeciwwskazań, mama jest zdrowa lub dostała pozwolenie na karmienie, to jest to jak najbardziej możliwe. Mama karmiąca po mastektomii powinna być pod opieką lekarza lub doradcy laktacyjnego, a dziecko pod opieką pediatry, Czy powinny mnie niepokoić różowe kropki na staniku i wkładce laktacyjnej? Tak. Może to być objaw uszkodzeń brodawki, ujścia kanalika lub może to być też objaw infekcji bakteryjnej Serratia marcescens, która wymaga szybkiego leczenia. Przy infekcji tej mleko ma jaskrawo różowe zabarwienie. Na szczęście jest ona niezwykle rzadka. który będzie monitorował efektywność karmienia piersią. www.hafija.pl Czy karmienie piersią powoduje osteoporozę? Co zrobić jeżeli lekarz stwierdzi u mamy boreliozę? Czy w czasie laktacji można robić biopsję cienkoigłową guzka piersi? Karmienie piersią sprawia, że spada gęstość kości Kiedy lekarz zdiagnozuje u mamy karmiącej Nie trzeba zaprzestawać karmienia piersią, żeby matki w wymiarze od 3 do 5%. Jest to spowodowane boreliozę, to nie trzeba przerywać karmienia wykonać to badanie. Nie trzeba też czekać na obniżeniem ilości estrogenu podczas laktacji i piersią. Antybiotykoterapia może być kompatybilna zakończenie laktacji. Nawet jeżeli lekarz mówi, że oczywiście produkcją mleka. Na szczęście gęstość z karmieniem piersią o ile lekarz dobrze dobierze trzeba zaczekać aż mama skończy karmić, to zanim kości wraca szybko do stanu poprzedniego i w ciągu substancje lecznicze i schemat czasowy karmienia piersi wrócą do stanu spoczynku, jeszcze przez sześciu miesięcy od zakończenia karmienia jest piersią. długie tygodnie mama może produkować mleko. już taka jak przed ciążą a czasem nawet wskaźniki gęstości są wyższe. U kobiet, które nie cierpią na niedobory wapnia suplementacja jest niewskazana. O suplementacji wapnia decyduje lekarz. Suplementację powinny też rozważyć z lekarzem mamy, które nie jedzą nabiału. Czy można karmić piersią dziecko jeżeli mama ma katar lub inną zwyczajną infekcję? Tak oczywiście. Jest to wręcz wskazane, gdyż w mleku pojawiają się przeciwciała na każdą infekcję jaką przechodzi mama. Oznacza to, że mama zabezpiecza dziecko przed zarażeniem swoimi przeciwciałami. Nie oznacza to oczywiście, że dziecko się nie zarazi, więcej: http://www.hafija.pl/2015/06/borelioza-u-mamykarmiacej.html Co zrobić jeżeli mama wyczuje guzka w piersi w trakcie laktacji? Nie warto oczekiwać na rozwój choroby tyle czasu trzeba się badać! Czy mama karmiąca może pić syrop z cebuli? Jeżeli mama wyczuje u siebie guzka w piersi, który Tak oczywiście. To jest dobre remedium naturalne na po 1-2 dniach nie zmienia się, nie znika, lub rośnie, lekkie infekcje. to powinna jak najszybciej udać się do lekarza na badanie piersi. Każdy guzek powinien być przez kobietę bacznie obserwowany. Piersi w trakcie laktacji przechodzą wiele transformacji i zmian, Czy mama może karmić jeżeli ma infekcję rotawirusową? mały guzek może okazać się po prostu zatkanym Tak może, Jedyne o co musi zadbać, to o kanalikiem, ale może też być początkiem rozwijającej odpowiednie nawodnienie i odżywienie organizmu. się choroby. Nie można bagatelizować zmian w Często mamy słyszą, że rotawirus jest tak zjadliwy, że piersiach. należy zaprzestać na czas choroby karmienia piersią, więc należy przestrzegać higieny osobistej, myć żeby się nie wycieńczyć. Mleko jednak nie przestaje ręce przed podnoszeniem dziecka i ograniczyć się produkować z minuty na minutę i produkcja przebywanie wspólne w łóżku. Niektóre mamy nadal będzie trwała jakby nigdy nic. Ponadto mama stosują w trakcie infekcji maseczki na twarz. która zaprzestanie nagle karmić może nabawić Sto pytań o karmienie piersią | strona: 28 się zastoju czy nawet stanu zapalnego. Należy bezwzględnie dbać o higienę rąk, ograniczyć przebywanie blisko dziecka i nie całować malucha. Należy też konsultować z lekarzem leczenie i przyjmowane leki i suplementy diety. Czy można karmić piersią jak mama jest chora na grypę? Tak. Jak przy każdej infekcji należy zachować szczególną ostrożność, bo wirus grypy jest bardzo zaraźliwy. Mama karmiąca może co roku szczepić się na grypę. Szczepienie to nie jest przeciwwskazane w trakcie karmienia piersią. Czy można się szczepić na grypę w trakcie laktacji? Mama karmiąca może co roku szczepić się na grypę. Szczepienie to nie jest przeciwwskazane w trakcie karmienia piersią. www.hafija.pl reklama Czy wiesz, że karmiąc piersią wpływasz na zdrowie i inteligencję Twojego dziecka w przyszłości? WHO rekomenduje wyłączne karmienie piersią do 6 miesiąca życia dziecka. Po tym okresie zaleca kontynuację do ukończenia 2 r.ż. i dłużej przy jednoczesnym wprowadzaniu pożywienia uzupełniającego1. Dostępne badania populacyjne wykazują, że wyłączne karmienie piersią do 6 miesiąca korzystnie wpłynęło na inteligencję werbalną u dzieci w wieku 3 oraz 7 lat2. Dodatkowo karmienie piersią przez 12 miesięcy lub dłużej wpływało nie tylko na lepsze wyniki testów na inteligencję w wieku 30 lat, ale także na lepsze wykształcenie oraz wyższe zarobki3. Jednym z korzystnych efektów karmienia piersią, który wykazano w szeregu badań jest wzrost zdolności poznawczych1. Może to być związane z obecnością DHA w mleku mamy. DHA to jeden z ważniejszych składników odżywczych odpowiedzialnych za prawidłowy rozwój mózgu i siatkówki oka dziecka. Ten kwas tłuszczowy z grupy omega-3 jest obecny głównie w tłustych rybach morskich, niemniej jak wskazują badania jest on spożywany w niewielkich ilościach przez kobiety w Polsce4, co wpływa negatywnie na poziom DHA w ich mleku5. Dodatkowa podaż DHA np. poprzez mleko mamy może mieć korzystny wpływ m.in. na zmniejszone ryzyko infekcji dróg oddechowych i krótszy czas objawów choroby6 oraz redukcję alergii u dzieci7. Dla podniesienia poziomu DHA w mleku mamy rekomenduje się minimum 200 mg DHA dziennie8, niemniej większość badań oceniających suplementację DHA u kobiet ciężarnych i karmiących wykorzystywała znacznie wyższe dawki od ok. 500 mg DHA na dobę do 2 g oleju rybiego9. LITERATURA: 1. Kramer MS, Kakuma R., World Health Organization, 2007 2. Belfort M. et al. JAMA Pediatr. 2013.167(9):836-44. 3. Victoria CG et al. Lancet Glob Health 2015;3: e199–205 4. Sygowska E et al., Kardiologia Polska. 2005;63 (supl. 4) 5. Mojska H. et al. Acta Pediatr. 2003;92:1381-87 6. Szajewska H. Medycyna Praktyczna Pediatria. 2012;1:12-18 7. Palmer DJ et al. BMJ 2012;344:e184 8. Fidler N. et al. J Lipid Res 2000;41(9):1376-83. 9. Standardy Medyczne. 2010;7:100-106 Niezbędną dawkę DHA znajdziesz w Prenatal® dha Aż 600 mg DHA w dawce dobowej www.prenatale.pl Sto pytań o karmienie piersią | strona: 30 Karmienie piersią wsparcie laktacyjne www.hafija.pl Gdzie znaleźć spis doradców laktacyjnych? W Polsce poradnictwem laktacyjnym zajmują się: położne na oddziałach szpitalnych (edukator ds. laktacji), położne środowiskowe, certyfikowani w CNoL doradcy laktacyjni i międzynarodowi konsultanci laktacyjni IBCLC. Niemedycznego wsparcia udzielają certyfikowani przez CNoL promotorzy karmienia piersią i liderki La Leche League. Odnośniki do spisów doradców znajdziesz tu: https://www.facebook.com/notes/hafijapl/lista-doradc%C3%B3w-laktacyjnych-ikonsultant%C3%B3w-mi%C4%99dzynarodowych/1168947893157664 Pomoc doradców, konsultantów i promotorów nie jest refundowana i trzeba za nią płacić indywidualnie. Sto pytań o karmienie piersią | strona: 32 Kim jest promotor Karmienia piersią? Promotor karmienia piersią, to osoba, która ukończyła z sukcesem kurs w CNoL, odbyła praktyki i otrzymała certyfikat. Udziela ona niemedycznego wsparcia laktacyjnego rodzicom, promuje aktualną wiedzę na temat karmienia piersią i stale ją poszerza. Promotor nie udziela porad laktacyjnych ani nie formułuje zaleceń postępowania w problemach laktacyjnych. Skąd czerpać wiedzę o karmieniu piersią? Źródła wiedzy o karmieniu piersią: www.hafija.pl www.kwartalnik-laktacyjny.pl www.fpkp.pl www.kobiety.med.pl/cnol www.malgorzatajackowska.com https://www.facebook.com/MilkPowerProject/ www.mataja.pl www.kellymom.com www.who.int www.unicef.com www.AAP.org www.hafija.pl Jakie są polskie zalecenia karmienia piersią Obowiązujące zalecenia dotyczące karmienia piersią w Polsce znajdziecie na stronach Ministerstwa Zdrowia: Wyłączne karmienie piersią przez okres pierwszych 6 miesięcy życia dziecka jest najlepszym rozwiązaniem dla dziecka i celem, do którego należy dążyć, ale częściowe karmienie piersią, jak również krótszy czas karmienia piersią również są cenne. Żaden preparat zastępczy nie ma tak dobrego wpływu na rozwój dziecka, jak pokarm kobiecy, który jest najlepiej dopasowany do specyficznych potrzeb dziecka. Po wprowadzaniu pokarmów uzupełniających Europejskie Towarzystwo Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci ESPGHAN zaleca kontynuację karmienia piersią tak długo, jak długo jest to pożądane przez matkę i dziecko. Takie postępowanie daje szanse na rozpoczęcie wprowadzania nowych pokarmów w żywieniu dziecka pod osłoną mleka matki. (za: http://www.mz.gov.pl/zdrowie-i-profilaktyka/zdrowie-matki-i-dziecka/ karmienie-piersia/ stan na dzień 16/12/2016) Sto pytań o karmienie piersią | strona: 34 Gdzie znajdę wytyczne WHO dotyczące karmienia piersią? Wytyczne dotyczące żywienia dzieci opracowane przez Światową Organizację Zdrowia znajdują się na stronach internetowych WHO: Exclusive breastfeeding is recommended up to 6 months of age, with continued breastfeeding along with appropriate complementary foods up to two years of age or beyond. Rekomenduje się wyłączne karmienie piersią do szóstego roku zycia i kontynuowanie go przy wprowadzaniu odpowiednich pokarmów uzupełniających co najmniej do ukończenia przez dziecko drugiego roku życia i dłużej. (http://www.who.int/topics/breastfeeding/en/ stan na dzień: 16/12/2016) Gdzie znajdę siatki centylowe skonstruowane przez WHO? Siatki centylowe opracowane przez Światową Organizację Zdrowia znajedziecie pod adresem: http://www.who.int/childgrowth/en/ (stan na dzień 16/12/2016) Skąd mogę czerpać informacje na temat Kodeksu WHO? Informacje na temat kodeksu WHO znajdziesz na stronach WHO: http://www.who.int/nutrition/publications/ infantfeeding/9241541601/en/ (stan na dzień 16/12/2016) oraz w Kwartalniku Laktacyjnym: http://kwartalnik-laktacyjny.pl/portfolio/ kwartalnik-laktacyjny-42016/ www.hafija.pl Jak można zostać Liderką Mlekoteki? W celu uzyskania informacji o tym jak zostać liderką grup wsparcia Mlekoteka, należy zgłosić się do organizatorek akcji pod adresem: info. [email protected] lub na Facebooku: https://www.facebook.com/Mlekoteka/ Sto pytań o karmienie piersią | strona: 36 Jak zostać wolontariuszem Fundacji? Fundacja Promocji Karmienie Piersią o wolontariacie informuje na stronie: http://fpkp.pl/wolontariat.html. Zgłoszenia na wolontariat można przesyłać na adres [email protected] Jak można wesprzeć Fundację Promocji Karmienia Piersią? Fundację można wesprzeć pracą na rzecz promocji karmienia piersią w ramach wolontariatu oraz poprzez przekazanie darowizny rzeczowej do biura Fundacji i finansowej na konto Fundacji. Informacje na temat darowizn znajdziecie pod adresem: http://fpkp.pl/wplac.html www.hafija.pl Gdzie można kupić Kwartalnik Laktacyjny? Kwartalnik Laktacyjny to całkowicie darmowa e-gazeta dostępna na platformie ISSUU: https://issuu.com/fundacjapromocjikarmieniapiersia oraz na stronie internetowej Kwartalnika: http://kwartalnik-laktacyjny.pl/ Sto pytań o karmienie piersią | strona: 38 Wszelkie prawa zastrzeżone © Agata Aleksandrowicz, 2016 www.hafija.pl Publikacja jest objęta prawami autorskimi. Kopiowanie, powielanie, dystrybuowanie i drukowanie zawartości publikacji lub jej części w wersji papierowej i on-line bez pisemnej zgody autora jest zabronione. kontakt : [email protected] www.hafija.pl www.hafija.pl www.podgorke.hafija.pl Partnerem e-booka jest: Femaltiker www.femaltiker.pl Sto pytań o karmienie piersią | strona: 40