Instrukcja obsługi Tester układów w pojazdach uŜytkowych ETT 016.05 1 684 101 605 do kontroli: - układów ABS/ASR firmy BOSCH - układów EMS firmy BOSCH - układów ABS/ASR innych firm - innych układów stosowanych w samochodach uŜytkowych Adapter dodatkowy ETT 016.03 0 684 101 603 do kontroli działania układu ABS w przyczepach i pojazdach ciągnących 1. Wstęp Tester 0 684 101 605 firmy BOSCH słuŜy do sprawdzania następujących układów elektronicznych w pojazdach uŜytkowych: - układów ABS/ASR firmy BOSCH, - układów EMS firmy BOSCH (E-Gas), - innych układów firmy BOSCH, - układów ABS/ASR pozostałych producentów, - innych układów pozostałych producentów. Do kontroli tych układów są potrzebne kaŜdorazowo, oprócz testera, szablon połączeń w danym pojeździe oraz odpowiednia dokumentacja badania. 2. Tester układów w samochodach uŜytkowych Tester układów w samochodach uŜytkowych jest uniwersalnym przyrządem diagnostycznym, słuŜącym do kontroli następujących elementów układów elektronicznych: - wiązek przewodów elektrycznych i okablowania, - połączeń wtykowych i zespołów peryferyjnych, - podzespołów specyficznych dla danego układu, jak: czujniki prędkości obrotowej, zawory sterujące ciśnieniem, zawory elektromagnetyczne ASR, siłowniki, elektrozawory, nastawniki itp., - elementów ostrzegawczych, sygnalizacyjnych i kontrolnych, - elementów pełniących specjalne funkcje. 2.1 Zasilanie napięciem Zasilanie napięciem testera odbywa się z wiązki przewodów badanego układu (akumulatora pojazdu). Tester moŜe być zasilany zarówno napięciem 24 V, jak i napięciem 12 V. 2.2 Przyrząd pomiarowy (rysunek 3) Podczas kontrolowania układów testerem jest dodatkowo potrzebny uniwersalny miernik wielkości elektrycznych lub multimetr cyfrowy. Na przykład: BOSCH-MMD 301 (0 684 500 301) Impedancja wewnętrzna: Ri ≥ 1 MΩ Napięcie prądu stałego: 0 - 30 V Zakresy pomiarowe rezystancji: 0 - 100 Ω 0 - 10 kΩ 0 - 10 MΩ 2.3 Pomiary rezystancji Podczas pomiarów rezystancji zaworów sterujących ciśnieniem lub innych elementów zostają zmierzone przez układ zabezpieczenia testera nieznacznie wyŜsze ich wartości. Wartości nominalne, podane w kartach pomiarowych firmy BOSCH uwzględniają juŜ te dodatkowe wartości rezystancji. Za pomocą testera zostają zmierzone wartości rzeczywiste, które porównuje się z wartościami nominalnymi, podanymi w dokumentacji badania (karty pomiarowe, karty na mikrofilmach). 2.4 Budowa (rysunek 1) Poz. 1 Nazwa Przełącznik wyboru funkcji Funkcje podczas kontroli układów ABS/ASR Wybór między: - czujnikami prędkości obrotowej (DF) - zaworami sterującymi ciśnieniem - zaworami elektromagnetycznymi ASR Funkcje podczas kontroli innych układów Wybór między: - czujnikami - elementami wykonawczymi 2 3 4 5 6 7 Dla zaworów sterujących ciśnieniem: funkcja utrzymywania ciśnienia funkcja redukcji ciśnienia Rezystancja cewki dla zaworów elektromagnetycznych ASR: funkcja ASR rezystancja cewki Przyciski funk- S1 wysterowanie przekaźnika cyjne DBR Gniazda końS2 funkcje dodatkowe cówek pomia- R1 wysterowanie przekaźnika zaworu rowych R2 wysterowanie przekaźnika zaworu Rezystancja cewek przekaźników U1-U4 napięcia przekaźników zaworów Wskaźnik Kontrola funkcjonowania Dioda świecąca czujników DF za pomocą Gniazda końwskaźnika cówek pomia- diody UDF Kontrola rezystancji czujnirowych ków DF Kontrola izolacji czujników DF Diody świecące Diody dla sygnalizacji K1 - napięcia zasilania K2 - napięcia przekaźnika zaworu K3 - napięcia przekaźnika zaworu Gniazda końGniazda końcówek dla cówek pomia- napięcia zasilania rowych urządzeń ostrzegawczych i kontrolnych funkcji specjalnych Gniazda końDla specjalnych funkcji cówek pomiarowych Diody świecące Przyciski sterowania Gniazda końcówek pomiarowych Dla wysterowania - elementów wykonawczych - zaworów elektromagnetycznych itp. Wysterowanie róŜnych funkcji Pomiary rezystancji i napięcia Kontrola funkcjonowania czujników Pomiar napięcia Kontrola rezystancji Kontrola izolacji Diody dla sygnalizacji róŜnych funkcji Gniazda końcówek dla napięcia zasilania urządzeń ostrzegawczych i kontrolnych funkcji specjalnych Dla specjalnych funkcji 3. Szablony połączeń Aby skontrolować testerem elektroniczne układy w pojazdach uŜytkowych jest potrzebny kaŜdorazowo odpowiedni szablon połączeń (rys. 2). Dzięki zastosowaniu takiego rozwiązania współpracy testera z szablonem połączeń, uzyskano moŜliwość dostosowania się do róŜnych rodzajów układów elektronicznych, spotykanych w pojazdach uŜytkowych. Podczas pracy z testerem naleŜy zwracać uwagę na zastosowanie właściwego szablonu połączeń (patrz dokumentacja pomiarowa). W trakcie podłączania szablonu do testera muszą się pokryć oznaczenia barwne. Szablony połączeń: Szablony połączeń numer katalogowy Szablon1 1 684 463 204 Szablon 2 1 684 463 205 Szablon 3 1 684 463 206 Zastosowanie dla ukła- Wtyk w wiązdów ce przewodów Układy ABS/ASR 35-stykowy BOSCH z 1kanałowymi zaworami DSV Układy ABS/ASR WABCO 35-stykowy Układy ABS/ASR innych firm Układy ABS BOSCH z 2-kanałowymi zaworami DSV Układy ABS KNORR z 2-kanałowymi zaworami DSV (system BOSCH) Układy ABS/ASR BOSCH z 1kanałowymi zaworami DSV 35-stykowy 35-stykowy Układy EMS BOSCH (E-GAS) Dla pojazdów dwuosiowych, równieŜ z pneumatycznie prowadzoną osią przed i za osią napędową Dla pojazdów jedno-, dwu- i trzyosiowych z układami ABS/ASR Dla pojazdów jedno-, dwu- i trzyosiowych 35-stykowy 55-stykowy 55-stykowy Szablon 4 1 684 463 222 Uwagi 35-stykowy (stan na 07.1989 - zakres dostawy jest rozszerzany) Dla pojazdów dwuosiowych z siłownikami ASR, równieŜ z pneumatycznie prowadzoną osią przed i za osią napędową Dla pojazdów trzyosiowych Dla EMS 2.4 (EMS 2) Dla EMS 2.5 (EMS 2A) Dla EMS 3.3 4. Sprawdzanie układów ABS/ASR 4.1 Wskazówki ogólne Układy ABS/ASR są częścią systemu bezpieczeństwa czynnego pojazdu. Dlatego wszelkie prace przy tych układach wymagają ich dokładnej znajomości i mogą być przeprowadzane tylko przez wyszkolony personel. Za pomocą testera „System” firmy BOSCH moŜna sprawdzać wszystkie układy ABS/ASR produkcji BOSCH, stosowane w pojazdach uŜytkowych (samochodach cięŜarowych, autobusach i in.), oraz układy innych producentów, z wykorzystaniem szablonów połączeń. Prawidłowe wykorzystanie testera wymaga skorzystania ze specyficznych dla danego pojazdu wartości kontrolnych układu ABS/ASR, które mogą być róŜne w zaleŜności od typu pojazdu. Dla wszystkich układów ABS/ASR firmy BOSCH są dostępne dokumenty badania, natomiast dla układów innych producentów moŜna otrzymać w firmie BOSCH częściową dokumentację. Dla tych układów uŜytkownik testera musi sam zaopatrzyć się w dokumentację, np. z instrukcji serwisowych producenta pojazdu. Nie wolno jechać pojazdem z podłączonym testerem, poniewaŜ błąd w obsłudze przyrządu moŜe spowodować zanik działania hamulców. 4.1.1 Wysterowanie zaworów Zawory regulujące ciśnienie w układzie ABS, określane skrótem DSV, oraz zawory elektromagnetyczne w układzie ASR mogą zostać poddane sterowaniu, w trakcie odpowiednich czynności pomiarowych, w sposób nieprzerwany nie dłuŜej niŜ przez 10 sekund. Tester jest zabezpieczony przed zwarciem, nie zapobiega jednak uszkodzeniom zaworów DSV lub ASR w przypadku zbyt długiego sterowania. 4.1.2 Sprawdzanie czujników prędkości obrotowej Do sprawdzania czujników prędkości obrotowej wykorzystuje się wbudowany w przyrząd wskaźnik (poz. 4, rys. 1) oraz diodę świecącą UDF. Po rozpoczęciu obracania badanego koła dioda UDF zaczyna świecić w sposób przerywany. Okresy włączenia i wyłączenia diody stają się krótsze w miarę wzrastania prędkości obrotowej koła. Kiedy migotanie diody przestaje być widoczne, tzn. świeci się w sposób ciągły, oznacza to, Ŝe prędkość obrotowa koła jest wystarczająco duŜa i moŜna odczytać wartość pomiarową na wbudowanym wskaźniku (na podziałce). JeŜeli prędkość obrotowa koła jest za duŜa dioda UDF przestaje się świecić. 4.1.3 Opis znaczenia symboli (rysunek 1) do 1: 1L oś pierwsza, koło lewe 1R oś pierwsza, koło prawe 2L oś druga, koło lewe 2R oś druga, koło prawe 3L oś trzecia, koło lewe 3R oś trzecia, koło prawe Symbol przedstawia ogólnie przyjęty sposób liczenia osi. Strzałka wskazuje kierunek jazdy. W autobusach przegubowych są stosowane róŜne układy ABS/ASR, zaleŜnie od rozwiązania napędu. RównieŜ w innych pojazdach (ciągnikach i przyczepach) mogą być zamontowane wersje układów, odbiegające od rozmieszczenia przyjętego jako standardowe (np. układy Select-Low lub rozmieszczenia osiowo zamienne). Występujące w danym przypadku rozmieszczenie układu między osiami jest podane we wskazówkach w kartach pomiarowych. 4.2 Adapter dodatkowy Adapter dodatkowy do testera „System”, o numerze katalogowym 0 684 101 603, jest wtedy potrzebny, gdy układ ABS przyczepy ma być badany niezaleŜnie od ciągnika lub gdy przewody i połączenia układu ABS w części sterującej przyczepą mają być kontrolowane w ciągniku. Adapter symuluje stany funkcjonowania, które są powiązane z działaniem układu ABS w przyczepie. 4.2.1 Sprawdzanie układu ABS/ASR w ciągniku Sprawdzeniu podlegają te przewody, złącza i podzespoły w ciągniku, które zamontowano dla działania układu ABS w przyczepie. NaleŜą do nich: - przyłącze układu ABS dla przyczepy - urządzenie sterujące/moduł dla rozpoznania przyczepy - lampki ostrzegawcze i sygnalizacyjne oraz ich połączenia. Adapter symuluje działanie układu ABS w przyczepie i wystąpienie moŜliwych jego uszkodzeń. 4.2.2 Sprawdzanie układu ABS w przyczepie Adapter symuluje wtedy ciągnik i zasila napięciem układ ABS przyczepy (akumulatory zewnętrzne). W celu sprawdzenia układu ABS w przyczepie nie jest więc potrzebny ciągnik. 4.2.3 Przewód-adapter dla układu ABS, nr katalogowy 1 684 463 131 Do wyposaŜenia adaptera dodatkowego naleŜy przewód-adapter, który jest potrzebny wtedy, gdy przyłącze dla układu ABS w ciągniku lub w przyczepie nie jest wykonane jako wtyczka (z gniazdkami), ale jako gniazdo wtykowe. Przewód ma z obu końców wtyczki. 4.2.4 Budowa adaptera dodatkowego (rysunek 4) Poz. 1 przycisk do symulacji uszkodzenia (sterowanie lampką ostrzegawczą) 2 przycisk do symulacji urządzenia sterującego ABS 3 dioda świecąca, włącza się kiedy zostanie przyłoŜone napięcie do zaworów elektromagnetycznych 4 dioda świecąca, włącza się kiedy zostanie przyłoŜone napięcie do urządzenia sterującego ABS 5 bezpiecznik 4 A (zasilanie z zacisków akumulatora) 6 gniazdo wtykowe ABS 7 wtyczka dla gniazda wtykowego oświetenia w ciągniku 8 zaciski do podłączenia 24 V (z akumulatora lub prostownika) 9 przewód-adapter układu ABS 10 dioda świecąca (lampka ostrzegawcza) 4.3 Sprawdzanie układów ABS/ASR Podczas sprawdzania układów ABS/ASR testerem „System” naleŜy zwracać uwagę, aby stosować właściwy w danym przypadku szablon połączeń. Szablon dobiera się z odpowiedniej dokumentacji pomiarowej. Prawidłowy dobór dokumentów uzyskuje się z oznaczenia typu urządzenia sterującego ABS/ASR, rodzaju pojazdu i rodzaju układu ABS/ASR. Cechy rozpoznawcze: rys. 8: zawór sterujący ciśnieniem jednokanałowy, układu ABS/ASR rys. 9: zawór sterujący ciśnieniem dwukanałowy, układu ABS (dwie wersje wykonania) 4.3.1 Sprawdzanie układu ABS/ASR w ciągniku (pojazdy nie ciągnące, rys. 5) Poz. 1 urządzenie sterujące ABS/ASR 2 złącze wtykowe wiązki przewodów układu ABS/ASR 3 tester „System” z szablonem połączeń do wiązki przewodów układu ABS/ASR pojazdu 4.3.2 Sprawdzanie układu ABS/ASR w ciągniku (pojazdy przeznaczone do ciągnięcia, rys. 6) Poz. 1 urządzenie sterujące ABS/ASR 2 złącze wtykowe wiązki przewodów układu ABS/ASR 3 tester „System” z szablonem połączeń do wiązki przewodów układu ABS/ASR pojazdu 4 gniazdo wtykowe układu ABS (przy samochodach cięŜarowych) lub wtyczka układu ABS (przy ciągnikach siodłowych) 5 gniazdo wtykowe podłączenia świateł 6 adapter dodatkowy 7 przewód-adapter układu ABS, podłączony do gniazda wtykowego 8 przewód akumulatora (nie podłączony) 4.3.3 Sprawdzanie układu ABS w przyczepie (rysunek 7) Poz. 1 urządzenie sterujące ABS/ASR 2 złącze wtykowe wiązki przewodów układu ABS 3 tester „System” z szablonem połączeń do wiązki przewodów układu ABS w przyczepie 4 adapter dodatkowy 5 wtyczka układu ABS przyczepy (przy przyczepie) lub gniazdo wtykowe (przy naczepie siodłowej) do połączenia z ciągnikiem 6 przewód-adapter układu ABS, podłączony do gniazda wtykowego 7 zasilanie 24 V (akumulatory) 8 wtyczka oświetlenia (nie podłączona) 5. Sprawdzanie układów elektronicznych w pojazdach uŜytkowych 5.1 Wskazówki ogólne NaleŜy przedsięwziąć poniŜsze środki ostroŜności, aby nie uszkodzić badanego układu: − Nie odłączać, ani nie podłączać wtyczki przewodów elektrycznych urządzenia sterującego przy włączonym zapłonie. − Nie uruchamiać silnika w pojeździe, jeŜeli zaciski akumulatora nie są mocno dokręcone. − Błędna biegunowość napięcia zasilającego, np. w przypadku zamienionych zacisków akumulatora, moŜe doprowadzić do uszkodzenia urządzeń sterujących. − Odłączyć akumulator od instalacji elektrycznej pojazdu przed rozpoczęciem szybkiego ładowania. − W przypadku awaryjnego uruchamiania silnika stosować się do wskazówek producenta pojazdu. − Wymontować urządzenia sterujące przed przystąpieniem do prac spawalniczych w pojeździe. Stosować się do wymagań przeprowadzania badań. Podczas sprawdzania innych układów elektronicznych (niŜ ABS/ASR) w pojazdach uŜytkowych naleŜy postępować według odnośnej dokumentacji pomiarowej. 6. Zakres wyposaŜenia Tester „System” ETT 016.05 numer katalogowy 0 684 101 605 Osłona gumowa Szablony połączeń naleŜy zamawiać osobno. 7. WyposaŜenie dodatkowe testera Adapter dodatkowy ETT 016.03 (dla 24 woltowych układów ABS) numer katalogowy 0 684 101 605 Przewód-adapter układu ABS Osłona gumowa Multimetr cyfrowy BOSCH MMD 301 numer katalogowy 0 684 500 301 Osłona gumowa multimetru numer katalogowy 1 680 430 045 Przewód pomiarowy czerwony numer katalogowy 1 684 430 045 Przewód pomiarowy czarny numer katalogowy 1 684 430 046 Walizka numer katalogowy 1 685 438 099 przystosowana do przechowania testera, multimetru MMD 301 z lub bez osłony gumowej, dwóch szablonów połączeń, dwóch przewodów pomiarowych, instrukcji obsługi, dokumentacji pomiarowej i róŜnych drobiazgów. Szablon połączeń 1 numer katalogowy 1 684 463 204 Instrukcja obsługi numer katalogowy 1 689 979 377 Szablon połączeń 2 numer katalogowy 1 684 463 205 Instrukcja obsługi numer katalogowy 1 689 979 378 Szablon połączeń 3 numer katalogowy 1 684 463 206 Instrukcja obsługi numer katalogowy 1 689 979 380 Szablon połączeń 4 numer katalogowy 1 684 463 222 Instrukcja obsługi numer katalogowy 1 689 979 421 8. Usuwanie usterek Wadliwe działanie przyrządu moŜe być spowodowane przez: − błąd obsługi − uszkodzenie w pojeździe − uszkodzenie w testerze „System” − uszkodzenie w adapterze dodatkowym Przed oddaniem testera do naprawy powinno się sprawdzić: − Zasilanie napięciem (dioda K1 musi się świecić). − PołoŜenia przełącznika w testerze i multimetrze, czy odpowiadają wybranemu badaniu. − Poprawność działania zastosowanego multimetru. − Brak przerwy w zastosowanym szablonie połączeń. Odpowiedni schemat rozmieszczenia wtyków jest podany w załączonej do szablonu instrukcji obsługi. 9. Wykaz części zamiennych Dla testera „System” (rys. 1) Poz. Nazwa Osłona gumowa Pokrywa - Przycisk - Przycisk - Wskaźnik Gniazdo końcówki pomiarowej Gniazdo końcówki pomiarowej Gniazdo końcówki pomiarowej Gniazdo końcówki pomiarowej Numer katalogowy Uwagi 1 680 591 018 1 680 502 015 dla gniazda wtykowego przyrządu z 63 stykami 1 680 508 040 ze wskaźnikiem czarnopomarańczowym 1 680 508 053 z nakładką szarą lub czarną 1 687 235 089 1 684 485 000 czarne 1 684 485 001 czerwone 1 684 485 002 Ŝółte 1 684 485 003 niebieskie Dla adaptera dodatkowego (rys. 4) Poz. 6 6 5 5 1 8 7 9 10 Nazwa Numer katalogowy Osłona gumowa 1 680 591 012 Obudowa wtyczki 1 684 485 159 Kołek wtyczki 1 684 480 073 Uchwyt zabezpieczający 1 680 690 074 Wkładka topikowa 1 904 521 246 Przycisk 1 680 508 040 Zaciski przyłączeniowe, zestaw 1 687 011 059 Wtyczka przyczepy Przewód-adapter ABS Obudowa wtyczki Gniazdo wtyczki Dioda świecąca 0 352 171 001 1 684 463 131 1 684 485 158 1 684 485 156 8 905 405 181 Uwagi kompletny bezpiecznik 4 A po jednym czarnym i czerwonym do poz. 9 do poz. 9