2. Prognoza oddziaływania na środowisko do

PROGNOZA
ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
projektu
STRATEGII ROZWOJU MIASTA PIOTRKÓW TRYBUNALSKI 2020
Autorzy:
mgr inż. Anna Rembielińska
Piotrków Trybunalski, wrzesień 2014 rok
Spis treści.
1. Informacje o zawartości, głównych celach projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
Trybunalski 2020 oraz jego powiązaniach z innym dokumentami ................................. 3
2. Istniejący stan środowiska ....................................................................................................4
3. Ustalenia obowiązującej Strategii zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego do 2017r. ....................................................................................................... 17
4. Ustalenia projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020
i potencjalne zmiany w środowisku w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu Strategii……………..................................................................................................18
5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektu
Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, w szczególności dotyczące
obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody ............................................................................................................... 28
6. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym albo krajowym,
istotne z punktu widzenia Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020,
oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu .................................................................................................... 31
7. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko w tym oddziaływania
bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe, pozytywne i negatywne ............................................... 40
7.1 Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko i poszczególne jego elementy,
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między
oddziaływaniami na te elementy; ........................................................................................... 40
8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, zmniejszanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji
Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, w szczególności
na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru ………...55
9. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie Strategii Rozwoju
Miasta Piotrków Trybunalski 2020 wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis
metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienia braku rozwiązań
alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających
z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy ....................................................... 56
10. Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko....................... 57
11. Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy .............................. 57
12. Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania .................................................................57
13. Streszczenie ..............................................................................................................................58
14. Materiały źródłowe..................................................................................................................61
~2~
Informacje o zawartości, głównych celach projektu Strategii Rozwoju Miasta
Piotrków Trybunalski 2020 oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami.
1.
Konieczność wykonania niniejszej prognozy oddziaływania na środowisko wynika z Ustawy
z dn. 3.10.2008 r. - o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2013r. poz. 1235 ze
zm.). Artykuł 51 ust.1 tej ustawy, w powiązaniu z art.46 nakłada obowiązek wykonania prognozy
oddziaływania na środowisko między innymi do strategii rozwoju regionalnego oraz strategii
opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla
późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Prognoza
niniejsza została opracowana na podstawie tego prawa.
Art. 53 tej ustawy ustala konieczność uzgodnienia zakresu i szczegółowości informacji
wymaganych w prognozie oddziaływania na środowisko z Regionalnym Dyrektorem Ochrony
Środowiska i z Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Ochrony Środowiska. Realizując
powyższy wymóg ustawy, zakres i szczegółowość informacji wymaganych w niniejszej prognozie
zostały uzgodnione z w/w organami. Wobec tego sporządzając niniejszy dokument prognozy
kierowano się koniecznością takiego jego opracowania, aby jego zakres i stopień szczegółowości
odpowiadał zakresowi uzgodnionemu przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w
Łodzi oraz zakresowi uzgodnionemu przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego
w Piotrkowie Trybunalskim.
Obecnie obowiązuje Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego
do 2017 roku, uchwalona uchwałą Nr XVI/249/07 Rady Miasta Piotrkowa Trybunalskiego z dnia
28 listopada 2007 roku.
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 jest aktualizacją Strategii
Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego do 2017 roku. Konieczność
sporządzenia nowej Strategii wynika ze zmieniających się uwarunkowań zewnętrznych oraz nowego
okresu programowania polityk Unii Europejskiej.
Wizja Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego 2020r.,zawarta w projekcie Strategii
brzmi: Wysoka jakość życia mieszkańców w centrum Polski, w konkurencyjnym ośrodku miejskim,
o znaczeniu subregionalnym, z bogatą historią, dynamicznie rozwijającą się, nowoczesną
gospodarką i czystym środowiskiem przyrodniczym.
Celami strategicznymi przyjętymi w projekcie Strategii są: wysoka jakość życia
mieszkańców, z dobrym dostępem do usług publicznych; rozwój innowacyjnej i konkurencyjnej
gospodarki oraz zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej miasta, oraz racjonalny rozwój
przestrzenny miasta, z nowoczesną infrastrukturą i przyjaznym środowiskiem. Cele powyższe są
współzależne. Realizacja celów rozwoju miasta Piotrkowa Trybunalskiego wiąże się w znacznym
stopniu z przekształceniem jakościowym i ilościowym zagospodarowania przestrzennego miasta
oraz jego funkcjonowaniem jako miejsca zamieszkania, rozwoju wytwórczości i usług, w tym
związanych z aktywizacją gospodarczą, turystyką i wypoczynkiem, a także jako ośrodka obsługi
ludności o znaczeniu subregionalnym, wspomagającym ośrodek regionalny - miasto Łódź.
Racjonalny rozwój przestrzenny miasta, z nowoczesną infrastrukturą i przyjaznym
środowiskiem (cel strategiczny C projektu Strategii) współgra Planu zagospodarowania
przestrzennego województwa łódzkiego, która określa cele i kierunki działań samorządu
województwa w odniesieniu do przestrzeni. Piotrków Trybunalski wskazany został jako miasto na
prawach powiatu o znaczeniu regionalnym, który pełni rolę węzła rozwoju tzw.
ponadregionalnego bieguna wzrostu. Rolą bieguna wzrostu – w przypadku Piotrkowa
Trybunalskiego – jest w sposób naturalny skupianie wokół siebie gmin ościennych i bycie
ośrodkiem wiodącym w regionie oraz kreującym rozwój innych gmin.
Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020 jest jednym z najważniejszych
dokumentów samorządu województwa określającym wizję rozwoju, cele oraz główne działania
zmierzające do ich osiągnięcia. Strategiczna polityka rozwoju województwa łódzkiego do 2020 r.
~3~
wskazana w zaktualizowanej Strategii jest odpowiedzią na wyzwania najbliższych lat pozwalającą
na kształtowanie regionu nowoczesnego i atrakcyjnego gospodarczo oraz przyjaznego dla jego
mieszkańców. W celu wspierania pozytywnych przemian, niwelowania głównych barier
rozwojowych w regionie a także efektywnego wykorzystania zasobów Strategia zakłada, iż
polityka regionalna będzie realizowana w dwóch płaszczyznach horyzontalnej oraz terytorialnofunkcjonalnej. Polityka horyzontalna obejmie swym oddziaływaniem obszar całego województwa.
Złożą się na nią trzy filary rozwoju obejmujące sferę gospodarczą, społeczną i przestrzenną, dzięki
którym możliwe będzie osiągnięcie spójności w rozwoju na poziomie regionalnym (spójność
terytorialna). Lepszemu wykorzystaniu specyfiki poszczególnych obszarów województwa
sprzyjać będzie uzupełnienie polityki horyzontalnej o politykę terytorialno-funkcjonalną
oddziaływującą tematycznie na tereny obszarów miejskich, obszarów wiejskich oraz
wyspecjalizowane obszary funkcjonalne wśród których znajdują się Łódzki Obszar
Metropolitalny, Zagłębie Górniczo-Energetyczne Bełchatów-Szczerców-Złoczew, Zagłębie
Ceramiczno-Budowlane Opoczno-Tomaszów Mazowiecki, Obszar Rozwoju Intensywnego
Rolnictwa, Obszary Turystyczne Dolin Rzecznych Pilicy, Warty i Bzury. Proponowana w Strategii
nowa zasada zintegrowanego podejścia do rozwoju, poprzez odejście od planowania sektorowego
na rzecz budowy i wzmacniania kapitału terytorialnego, umożliwi włączenie w procesy rozwojowe
całej wspólnoty samorządowej, realizując tym samym cel nadrzędny, którym jest spójność
terytorialna. Cele projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego 2020 są spójne z celami
wymienionego wyżej dokumentu.
W obowiązującym Planie zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, Piotrków
Trybunalski odniesiony został jako ponadregionalny ośrodek równoważenia rozwoju. Oceniono,
że podniesienie rangi Piotrkowa Trybunalskiego wymagać będzie priorytetowych działań
wzmacniających jego potencjał usługowy. Wraz z powiatem ziemskim, określono go jako obszar
problemowy wymagający zagospodarowania przestrzennego strefy podmiejskiej w zakresie
powiązań funkcjonalno - przestrzennych oraz rozwiązania wspólnych problemów, w tym:
komunikacyjnych, gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami komunalnymi, osadnictwa
podmiejskiego, ochrony środowiska naturalnego i dziedzictwa kulturowego.
Wśród celów strategicznych skierowanych na problematykę gospodarki przestrzennej i środowiska
przyrodniczego określonych w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Piotrkowa Trybunalskiego podkreśla się iż zrównoważony rozwój podstawowych funkcji
zagospodarowania miasta powinien być przeprowadzony na zasadach harmonizowania interesów
publicznych i prywatnych z zachowaniem wartości przyrodniczych, kulturowych i krajobrazowych.
Piotrków Trybunalski jako ośrodek subregionalny w sposób naturalny i historycznie ukształtowany
koncentruje na swoim obszarze funkcje ponadlokalne nadające mu znaczenie ponadregionalnego
bieguna wzrostu.
2.
Istniejący stan środowiska.
Piotrków Trybunalski jest miastem na prawach powiatu, drugim w województwie łódzkim
centrum przemysłowym, usługowym, edukacyjnym i kulturalnym. Jego powierzchnia wynosi
67,25 km2. Zamieszkuje tu 76.182 (stan na 31.12.2013r.) osób. Największym atutem Piotrkowa
Trybunalskiego jest jego lokalizacja, w centrum Polski, przy biegnącej wzdłuż jego zachodniej
granicy autostradzie A1 oraz drodze ekspresowej S8 - wzdłuż północnej granicy miasta,
przebiegających przez Miasto DK 91, DK 12 i DK 74 - stanowi siódmy co do wielkości węzeł
komunikacyjny kraju. Oprócz połączeń drogowych, linii kolejowej Nr 1, atrakcyjność
inwestycyjną miasta podnosi dodatkowo lokalne lotnisko z 1000 – metrowym, utwardzonym
pasem startowym dla samolotów kategorii dyspozycyjnej. Gminy graniczące z Piotrkowem
Trybunalskim: Sulejów, Wola Krzysztoporska, Rozprza, Moszczenica, Wolbórz, Grabica wchodzą
w skład powiatu piotrkowskiego ziemskiego.
~4~
Geomorfologia i budowa geologiczna.
Pod względem geomorfologicznym region miasta Piotrkowa leży w obrębie mezoregionu
Równiny Piotrkowskiej, należącego do makroregionu Wzniesienia Południowo-mazowieckiego.
Równia Piotrkowska rozciąga się na obszarze 1636 km2 pomiędzy Wysoczyzną Bełchatowską na
zachodzie a Wyżyną Małopolską na wschodzie. Najwyższe wzniesienia w okolicach Piotrkowa
osiągają 200-250 m n.p.m. W obrębie miasta i jego bezpośrednim sąsiedztwie występują formy
rzeźby terenu pochodzenia: lodowcowego, wodnolodowcowego, eolicznego i rzecznego oraz
formy utworzone przez roślinność. Na skutek złożonych procesów rzeźbotwórczych obszar miasta
ma charakter równiny plejstoceńskiej wypiętrzonej w postaci niemal równego płaskowyżu o
wysokości 210-216 m n.p.m., który budują niżej wymienione jednostki geomorfologiczne.
a) Równina wysoczyzny plejstoceńskiej:
 obszar równiny nadbudowany wskutek akumulacji eolicznej przez: pokrywy pyłowe (Rei)
- południowa część miasta wzniesiona na wysokość 210-216 m n.p.m. i ok. 6-8 m nad dna
dolin, z lokalnie występującymi ostańcami denudacyjnymi o wysokości ok. 3,0 m nad
powierzchnią terenu otaczającego,
 piaski eoliczne (Rep) - wzniesiony na wysokość 198 – 216 m n.p.m., lekko falisty, z
licznymi wcięciami erozyjnymi o głębokości 0,5 – 2,0 m i zagłębieniami bezodpływowymi
o głębokości 0,5 - 1,0 m,
 obszar równiny erozyjno-denudacyjnej (Red) wzniesiony na wysokość ok. 196-210 m
n.p.m., z licznymi drobnymi wcięciami erozyjnymi dolin cieków powierzchniowych, z
występującymi lokalnie w partiach grzbietowych lokalnymi wzniesieniami ok. 0,5-1,5 m
piasków eolicznych równiny erozyjno-akumulacyjnej (Rea) wzniesiony na wysokość 186200 m n.p.m., ze śladami nadbudowania przez akumulację fluwialną.
b) Doliny pochodzenia fluwialnego - rzek i cieków bocznych:
 terasy erozyjno - akumulacyjne - plejstoceńskie (starsze):
niska (Tea I) - występuje fragmentarycznie, ma formę wąskich półek wyniesionych na ok.
0,5 – 2,0m nad dno dolin rzek i cieków: Wierzejki, Strawy i Strawki,
wyższa (Tea II) - występuje fragmentarycznie, głównie w dolinie Wierzejki i Strawy o
wysokości ok. 1,0 – 1,5 m nad dno doliny,
 terasy akumulacyjne - holoceńskie (młodsze):
terasy zalewowe (Tz) - są to dna współczesnych dolin rzecznych i strumieni wyniesione na
wysokość 0,2-2,0 m nad koryta cieków,
terasy nadzalewowe (Tnz) - występują fragmentarycznie w obrębie dolin rzecznych,
wysokości 0,5 – 1,0 m nad dna dolin,
dolinki nieckowate (Dea) - o niewielkiej głębokości ok. 0,5-1,5 m; lokalne wzniesienia
piasków nawianych o wysokości ok. 0,5-1,0 m występują w obrębie równiny w
południowej części miasta (Moryca, Świerczów).
Lokalnie w dolinach Strawy i Wierzejki zlokalizowane są stożki napływowe, ich wysokość nie
przekracza 1,0 - 1,5m. Tworzone współcześnie przez roślinność niewielkie formy morfologiczne
występują w dolinach rzecznych, głównie w rejonie zbiornika Bugaj.
Geologicznie Piotrków Trybunalski położony jest w południowo-wschodniej części
kredowej niecki łódzkiej. Jego otoczeniu przebiegają granice jednostek tektonicznych tj.: niecki
miechowskiej (od południa) - granicę stanowi jurajski próg przedborsko-radomszczański, osłona
Gór Świętokrzyskich (od północnego-wschodu), którą tworzą: antyklina gielniowsko-inowłodzka,
jura sulejowska i jura opoczyńska, monoklina śląsko-krakowska od zachodu.
Strop utworów kredowych - wapieni znajduje się na głębokości ok. 63 - 66 m p.p.t. Na utworach
kredowych zalegają fragmentarycznie utwory trzeciorzędowe - na głębokości ok. 46 m (w rejonie
zbiornika Bugaj). Pozostały obszar miasta pokrywają czwartorzędowe osady plejstoceńskie i
holoceńskie związane ze zlodowaceniem środkowopolskim, są to w większości piaski gliniaste i
gliny zwałowe. Utwory plejstoceńskie to: glina zwałowa głównie piaszczysta, osiąga miąższość 25 m, na glinie zalegają osady wodno-lodowcowe o miąższości 3-15 m w postaci piasków i żwirów,
utwory zastoiskowe i muły (miąższość 3-5 m) występują lokalnie w niższych partiach wysoczyzny
~5~
i w zboczach dolin. Na głębokości od ok. 1-3 m p.p.t. zalega glina młodsza (miąższość ok. 1-10 m)
- są to piaski gliniaste i gliny piaszczyste, z lokalnymi wkładkami lub soczewkami piasków lub
żwirów. Najwyższe - stropowe warstwy wysoczyzny budują mułki i piaski mułowate lessowe
pochodzenia eolicznego; występuj ą w zboczach dolin i w obrębie tarasów nadzalewowych.
Utwory holoceńskie występujące głównie w dolinach rzecznych reprezentowane są przez: piaski
rzeczne i utwory bagienne, a na wysoczyźnie przez utwory deluwialne. Występujące pod warstwą
utworów bagiennych w dolinie Strawy piaski rzeczne posiadają dużą domieszkę próchnicy. Utwory
bagienne (miąższość ok. 0,5-3,0 m) w postaci mułów organicznych i torfów budują dna większych
dolin oraz większych zagłębień.
W obrębie zwartej zabudowy miasta grunty rodzime uległy przekształceniu. Na skutek
nadsypywania, rozkopywania i zrównania terenu powstały grunty antropogeniczne (miąższość ok.
1,5 - 2,0 m do ok. 4,0 m w centrum miasta) mające postać nasypów mineralno-gruzowych.
Sieć rzeczna miasta Piotrkowa Trybunalskiego należy do dwóch systemów rzecznych Wisły i
Odry. Systemy te rozdzielone są działem wodnym I rzędu. Cieki przepływające w okolicach miasta
należą do systemu Luciąży. Największym ciekiem Piotrkowa jest Strawa. Ciek ten w swym górnym
biegu ma charakter okresowy o przebiegu równoleżnikowym, natomiast w swym dolnym biegu
wykorzystuje południkowo biegnącą płaskodenną rynnę doliną. Dopływem Strawy jest rzeka
Wierzejka. Pozostałe cieki płynące w rejonie miasta są małe, generalnie sieć hydrograficzna
województwa łódzkiego charakteryzuje się przewagą małych rzek.
Piotrków Trybunalski znajduje się na pograniczu (wg regionalizacji klimatycznej W. Okołowicza)
obejmującego tereny nizinne Regionu Mazowiecko-Podlaskiego o cechach kontynentalnych i
regionu Środkowopolskiego - obszaru o przewadze wyżyn, eksponowanego na północy na wpływy
kontynentalizmu.
Gleby
Gleby na terenie Piotrkowa Trybunalskiego wykształciły się na utworach plejstoceńskich i
holoceńskich lodowcowych i wodnolodowcowych. Dominują gleby pseudobielicowe i brunatne
wyługowane z glin lekkich i średnich lub piasków na glinie oraz gleby bielicowe wytworzone z
piasków luźnych, słabogliniastych lub gliniastych. W obniżeniach terenowych (doliny Strawy i
Wierzejki, okolicach zbiornika Bugaj) występują gleby pochodzenia organicznego torfowe i
murszowo-torfowe. Wyróżnia się następujące rodzaje gleb na obszarze miasta:

pseudobielicowe i brunatne wyługowane wytworzone z piasków - występują w północnej i
wschodniej części miasta, lokalnie na południu. Pod względem wartości użytkowych dla
rolnictwa dzielą się na:
- gleby o najwyższej wartości użytkowej - są to gleby o składzie mechanicznym
piasków gliniastych pylastych pościelonych gliną, lokalnie piaskiem luźnym, są to
gleby IVa i IVb klasy zaliczone do kompleksu żytniego dobrego; są to gleby mało
zasobne w składniki pokarmowe, przewiewne i przepuszczalne, wymagaj ące
częstego nawożenia organicznego, są lekkie w uprawie, ale wrażliwe na dłuższe
okresy suszy; w obniżeniach terenu występuj ą gleby o wadliwych stosunkach
wodno-powietrznych, okresowo nadmiernie wilgotne o składzie mechanicznym
piasków gliniastych lekkich; są to gleby klasy IVa i IVb kompleksu zbożowopastewnego mocnego, nadają się pod uprawy roślin pastewnych, warzyw oraz
użytków rolnych,
- słabe gleby - gleby piaskowe o składzie mechanicznym piasków słabogliniastych oraz
piasków gliniastych lekkich czasami pylastych płytko pościelone piaskiem luźnym,
częściowo średniogłęboko pościelone gliną; są to lekkie gleby, ubogie w składniki
pokarmowe, słabostrukturalne, okresowo za suche, należą do IVb-V klasy gruntów
ornych i kompleksu żytniego słabego, uzyskiwane plony zależą od ilości i rozkładu
opadów atmosferycznych, gleby te można wyłączyć z użytkowania rolnego,
- najsłabsze gleby - gleby o składzie mechanicznym piasków luźnych całkowitych,
~6~
lokalnie piasków luźnych głęboko pościelonych pyłem, lekkie bardzo ubogie w
składniki pokarmowe, bezstrukturalne, za suche w czasie całego okresu
wegetacyjnego, należą do VI klasy i kompleksu żytnio-łubinowego, ze względu na
niewielką wartość rolniczą tych gleb można przeznaczyć je pod zalesienie,
 pseudobielicowe i brunatne wyługowane wytworzone z glin - występują głównie w
środkowej części miasta; maj ą dobrze wykształcony poziom próchniczny; maj ą skład
mechaniczny piasków gliniastych lekkich i mocnych przeważnie pylastych oraz glin lekkich,
są płytko, lub średniogłęboko pościelone gliną; są to gleby strukturalne, lekkie lub średnio
ciężkie w uprawie, średnio zasobne i zasobne w składniki pokarmowe; wyróżniamy wśród
nich:
gleby o składzie mechanicznym glin lekkich pylastych, lokalnie piasków gliniastych
mocnych pylastych płytko pościelonych gliną średnią o prawidłowych stosunkach
wodno-powietrznych, zaliczane do IIIa i IIIb gruntów ornych i kompleksu pszennego
dobrego, nadaj ą się pod uprawy wszystkich roślin,
-
gleby o składzie mechanicznym piasków gliniastych lekkich i mocnych przeważnie
pylastych płytko pościelone gliną, o właściwych stosunkach wodno-powietrznych,
zaliczane do klasy III i IVa gruntów ornych i kompleksu żytniego bardzo dobrego,
 pseudobielicowe i brunatne wyługowane wytworzone z pyłów - występują głównie w części
południowo - zachodniej; pod względem wartości użytkowych dla rolnictwa dzielą się na:
średniej jakości gleby - są to gleby pyłowe średniogłęboko pościelone piaskiem
gliniastym lekkim, a głęboko gliną lekką, cechuje je: dość dobrze wykształcony
poziom próchniczny, niska zasobność w składniki pokarmowe, przewiewność,
przepuszczalność, wymagaj ą częstego nawożenia organicznego, należą do
kompleksu żytniego dobrego, wśród tych gleb lokalnie występuj ą gleby o
nieprawidłowych stosunkach wodno-powietrznych, okresowo nadmiernie wilgotne
należące do kompleksu zbożowo - pastewnego mocnego i kasy IVa gruntów ornych,
odpowiednie pod uprawy mieszanek, roślin pastewnych i warzyw,
dobrej jakości gleby - są to gleby pyłowe lekkie lub średnie płytko pościelone gliną
średnią, są to gleby strukturalne, lekkie lub średnio ciężkie pod uprawy, cechuj ące
się właściwymi warunkami wodno-powietrznymi, zalicza się je do IIIa, IIIb i IVa
klasy gruntów ornych i kompleksu żytniego bardzo dobrego lub pszennego dobrego,
 gleby w typie czarnych ziem zdegradowanych - występują głównie w północnej części
terenu oraz w postaci niewielkich płatów w obrębie całego obszaru miasta; są to gleby o
składzie mechanicznym piasków słabogliniastych lub piasków gliniastych płytko
pościelone piaskami luźnymi, lokalnie średniogłęboko pościelane gliną lub pyłem; są
ubogie w składniki pokarmowe, o wadliwych stosunkach wodno-powietrznych, okresowo
podmokłe; zaliczane do IVb i V klasy gruntów ornych oraz kompleksu zbożowo pastewnego słabego; nadaj ą się pod uprawę roślin pastewnych i użytki zielone; na
niewielkich powierzchniach występuj ą gleby w typie czarnych ziem o składzie
mechanicznym piasków gliniastych lekkich i mocnych pylastych lub glin lekkich pylastych
płytko podścielone gliną średnią - są to zasobne w składniki pokarmowe gleby klas VIa i III
zaliczane do kompleksu żytniego bardzo dobrego i pszennego dobrego, nadaj ące się pod
uprawę warzyw,
 gleby hydrogeniczne - występują w obniżeniach i zagłębieniach bezodpływowych terenu; są
to gleby murszowe zalegające na piaskach słabogliniastych płytko pościelone piaskiem
luźnym; cechuj ą je wadliwe stosunki wodno-powietrzne, okresowo są podmokłe; należą do
V klasy gruntów rolnych i kompleksu zbożowo-pastewnego słabego, nadaj ą się pod
uprawy mieszanek i użytki zielone; wśród glin hydrogenicznych użytkowanych jako łąki i
pastwiska występuj ą:
 gleby mineralne wytworzone z glin lekkich płytko pościelone gliną, charakteryzuj ące się
prawidłowymi stosunkami wodnymi dla użytków zielonych, zaliczane do IV klasy użytków
~7~
zielonych,
 gleby w typie czarnych ziem zdegradowanych o składzie mechanicznym piasków
gliniastych lekkich mocno pylastych lokalnie pyłów płytko pościelonych piaskiem luźnym
lub średniogłęboko pościelonych gliną, charakteryzuj ą się prawidłowymi stosunkami
wodno- powietrznymi dla użytków zielonych, są to zaliczane do II i IV klasy łąki i
pastwiska, wśród tych gleb występują gleby słabsze o składzie mechanicznym piasków
słabogliniastych płytko pościelonych piaskiem lub piasków gliniastych całkowitych o
nieprawidłowych stosunkach wodnych - okresowo podmokłe, należących do V i VI klasy
użytków zielonych i wymagaj ących uregulowania stosunków wodnych,
 gleby mułowe i mułowo - torfowe lokalnie murszowe charakteryzujące się prawidłowymi
lub nieprawidłowymi stosunkami wodnymi dla użytków zielonych, są to tereny okresowo
lub trwale podmokłe wymagaj ące uregulowania stosunków wodnych, są to łąki i pastwiska
II i IV lub V i VI klasy użytków zielonych.
Obszary o największym znaczeniu w powierzchni miasta to użytki rolne oraz tereny leśne. W
rolniczym użytkowaniu jest niespełna 50% powierzchni Piotrkowa Trybunalskiego, natomiast w
leśnym ponad 21%, rozmieszczone są głównie na obrzeżach miasta, na terenach dawnych wsi
włączonych w granice miasta.
Szata roślinna i świat zwierzęcy.
Szatę roślinną porastającą obszar miasta stanowią zbiorowiska roślinności naturalnej i zbiorowiska
roślinne sztuczne, czyli zieleń towarzysząca bezpośrednio terenom zainwestowania miejskiego.
Wyróżniono następujące typy roślinności:
 zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne i śródłąkowe:
występują na terenie dolin (m.in. Wierzejki), obniżeń bezodpływowych, w bezpośrednim
sąsiedztwie cieków, oczek wodnych, czyli na siedliskach żyznych, hydrogenicznych,
odpowiadających potencjalnie bagiennym lasom olchowym oraz łęgom występują w postaci
przeważnie drobno powierzchniowych płatów zarośla tzw. łozy; budują je głównie niskie
kępiaste wierzby (wierzba szara, wierzba uszata i in.) z udziałem kruszyny lokalnie z
domieszką młodej olchy, brzozy oraz topoli osiki; warstwę zieloną tworzą gatunki
szuwarowe (w tym turzyce) z mniejszym lub większym udziałem gatunków
ziołoroślinnych; na siedliskach świeżych odpowiadających lasom mieszanym świeżym,
borom mieszanym świeżym oraz borom świeżym, użytkowanym obecnie rolniczo
występują liczne przeważnie drobnopowierzchniowe zadrzewienia i zakrzewienia, o
różnym stopniu zwarcia tworzone przez różne kombinacje następujących gatunków: topola
biała, topola osika, wiąz szypułkowy, grab zwyczajny, czeremcha pospolita, brzoza
brodawkowata, sosna pospolita, dąb szypułkowy, klon jesionolistny, występujące często w
kompleksie przestrzennym z zaroślami bzu czarnego lub głogu i tarniny;
 roślinność towarzysząca zabudowie typu zagrodowego:
na obrzeżach miasta zlokalizowana jest zabudowa typu zagrodowego; towarzysząca jej
roślinność reprezentowana jest przez pojedyncze drzewa i krzewy owocowe (wiśnie,
jabłonie, śliwy, grusze, agrest, porzeczkę), pojedyncze drzewa i krzewy ozdobne (klony
pospolite, klony jesionolistne, lipy drobnolistne, jesiony wyniosłe, dęby szypułkowe, brzozy
brodawkowe, jaśminowce wonne, ligustr pospolity), wraz z kompleksami chwastów
ruderalnych i muraw; lokalnie występuj ą również byliny ozdobne, uprawy warzyw, sady
oraz zarośla bzu czarnego;
 roślinność ogrodów działkowych:
największe skupiska ogrodów działkowych znajduj ą się w północno - zachodniej,
południowo - zachodniej i południowej części Piotrkowa; roślinność ich tworzą drzewa i
krzewy owocowe (wiśnie, jabłonie, śliwy, grusze, agrest, porzeczkę), pojedyncze krzewy
rzadziej drzewa ozdobne (żywotniki, jaśminowce wonne, ligustr pospolity, forsycje i in.),
uprawy warzyw i bylin ozdobnych wraz z kompleksami segetalnych i ruderalnych chwastów
-
8
-






oraz muraw wydepczyskowych;
roślinność towarzysząca zabudowie przemysłowej i składom:
największe zakłady znajduj ą się w południowo - zachodniej i północnej części miasta oraz
w bezpośrednim sąsiedztwie linii kolejowej; obszary te porasta roślinność tworzona przez
kompleksy ruderalnych chwastów wraz z towarzyszącymi im lokalnie
drobnopowierzchniowymi zadrzewieniami topoli, klonu jesionolistnego, robinii akacjowej,
wierzby, bzu czarnego o różnym stopniu zwarcia występuj ące w kompleksie przestrzennym
z kultywowanymi murawami dywanowymi (trawnikami), którym towarzyszą kultywowane
kompozycje drzew i krzewów ozdobnych (klony srebrzyste, topole, lipy drobnolistne, klony
pospolite, świerki, jesiony wyniosłe, żywotniki, jaśminowce wonne, ligustr pospolity,
forsycje);
roślinność towarzysząca niskiej zabudowie mieszkaniowej typu miejskiego:
ekstensywnej zabudowie mieszkaniowej typu miejskiego towarzyszą przydomowe ogródki;
ich roślinność tworzą kompozycje drzew i krzewów ozdobnych na trawnikach (klony
pospolite, lipy drobnolistne, jesiony wyniosłe, dęby szypułkowe, jarząby pospolite, wiązy
szypułkowe, brzozy brodawkowate, świerki pospolite, świerki kłujące, gatunki żywotnika,
jałowiec, dereń, cisy pospolite, jaśminowce wonne, forsycje pośrednie, ligustr pospolity),
czasem pojedyncze drzewa i krzewy owocowe (wiśnie, jabłonie, śliwy, agrest, porzeczkę),
oraz kompleksy chwastów ruderalnych, muraw wydepczyskowych, byliny ozdobne oraz
trawniki;
roślinność towarzysząca wysokiej zabudowie mieszkaniowej oraz usługom z nią
związanym: największe skupiska wysokiej zabudowy znajduj ą się w zachodniej,
wschodniej, centrum oraz północno - zachodniej części miasta; roślinność tworzą trawniki,
zespoły wydepczysk miejskich, zespoły chwastów ruderalnych, lokalnie w kompleksie
przestrzennym z pojedynczymi drzewami ozdobnymi (klony srebrzyste, topole, lipy
drobnolistne, jesiony wyniosłe, robinie akacjowe, jarząby pospolite, brzozy brodawkowe,
żywotniki, jałowce, forsycje, jaśminowce, ligustr i in.) lub kompozycje tych drzew i
krzewów;
roślinność towarzysząca ciągom komunikacyjnym:
wielu ulicom towarzyszą kompozycje drzew ozdobnych występuj ące przeważnie w formie
nasadzeń rzędowych tzw. alei; są one przeważnie jednogatunkowe, często niepełne,
pojedyncze lub podwójne; najczęstszymi gatunkami je tworzącymi są klon srebrzysty, klon
zwyczajny, jesion wyniosły, lipa drobnolistna, kasztanowiec biały; drzewa tworzące aleje
rosną często na trawnikach lub w specjalnie przygotowanych w chodnikach, wypełnionych
ziemią otworach;
roślinność cmentarzy:
na terenie Piotrkowa Trybunalskiego znajduje się sześć cmentarzy (w tym jeden
zabytkowy); są one położone blisko siebie w centralnej części miasta; ich teren pokryty jest
kompozycjami drzew i krzewów ozdobnych (klony pospolite, klony srebrzyste, dęby
szypułkowe, dęby czerwone, kasztanowce białe, topole białe, topole osiki, lipy drobnolistne,
jesiony wyniosłe, robinie akacjowe, jarząby pospolite, jaśminowce, ligustr) na trawnikach;
parki:
Park Belzacki położony w zachodniej części miasta jest parkiem zabytkowym z II połowy
XIX w., posiada cenny drzewostan; tworzą go liczne stare drzewa liściaste oraz iglaste w
wieku od 80 do ponad 200 lat m.in. klony srebrzyste, klony zwyczajne, lipy drobnolistne,
buki zwyczajne, brzozy, robinie, wierzby, świerki; występuj ą tu równie stare drzewa
rzadkich gatunków takich jak: daglezja zielona, choina kanadyjska, jesion wyniosły
odmiana płacząca.
Park im. Księcia Józefa Poniatowskiego położony jest w części południowej miasta, blisko
centrum; posiada cechy ogrodów włoskich i francuskich; założenie o zarysie prostokąta ma
~9~
charakter geometryczny; na osi głównej usytuowane są niskie partery i staw w kształcie
prostokąta, ujęte po bokach dwoma głównymi alejami obsadzonymi lipami; prostopadle do
nich biegną aleje obsadzone kasztanowcami, dębami i klonami; część wschodnią i zachodnią
obejmuj ą wydzielone kompozycje z głogu i żywotników;
Park Śródmiejski im. Jana Pawła II położony jest w centrum miasta; jest jedyną w swoim
rodzaju enklawa zieleni wśród której występuje między innymi lipa krymska, kasztanowiec
biały;
Park im. Kardynała Stefana Wyszyńskiego, na którego całym terenie nasadzono drzewa i
krzewy (m.in. klony, kasztanowce, graby, lipy, świerki, derenie, forsycje, berberysy, tawuły,
mahonie, róże, żylistyki), przy czym w części frontowej mają charakter formalny, natomiast
na obrzeżach stanowią swobodne wielogatunkowe skupiny;
 zieleńce:
znajdują się w samym centrum miasta; ich roślinność tworzą kompozycje drzew, lokalnie
krzewów ozdobnych (klony pospolite, klony srebrzyste, dęby szypułkowe, dęby czerwone,
kasztanowce białe, topole białe, topole osiki, lipy drobnolistne, świerki kłujące, żywotniki,
jałowce, forsycje, jaśminowce, ligustr) na trawnikach; rośnie tu wiele starych drzew.
Z uwagi na duże przekształcenia w obrębie środowiska przyrodniczego miasta, jego fauna
skupia się głównie w rejonie dolin cieków powierzchniowych, zbiorników wodnych i lasów; należy
więc unikać odwodnień terenu (osuszania bagien, zbiorników wodnych i torfowisk) i wyrębu lasów
na znacznych powierzchniach. Na obszarach w rejonie zbiornika Bugaj znajdują się stanowiska
lęgowe ptactwa wodnego i błotnego; w lasach zaobserwowano występowanie m.in. jeleni, dzików,
zajęcy oraz pospolitych gryzoni i płazów. Na terenie Piotrkowa Trybunalskiego znajdują się trzy
większe kompleksy leśne. W południowo - zachodniej części miasta (bezpośrednio przy jego
granicy) położony jest Las Belzacki, w północno - wschodniej - Las Wolborski, z którym sąsiaduje
powierzchniowo największy, tylko częściowo położony w granicach miasta, znajdujący się na
terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego, kompleks leśny. Zróżnicowanie siedliskowe i
drzewostanowe tych kompleksów leśnych jest duże. Zajmują one siedliska świeże oraz lokalnie
wilgotne.
Największe obszary leśne zajmują siedliska lasu mieszanego świeżego, boru mieszanego
świeżego (Las Belzacki oraz kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego Parku
Krajobrazowego) oraz boru świeżego (Las Wolborski). Lokalnie występują również siedliska boru
wilgotnego, boru mieszanego wilgotnego (kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego
Parku Krajobrazowego oraz Las Wolborski), a także lasu wilgotnego (łęgu olszowego oraz łęgu
jesionowego) i olsu (Las Wolborski w dolinie rzeki Wierzejki). Powierzchniowo dominują
drzewostany starsze, w wieku powyżej 40 lat, o większym lub mniejszym stopniu zaburzenia lub
zniekształcenia w stosunku do naturalnych zbiorowisk leśnych porastających te tereny w
przeszłości. Siedliska lasu mieszanego świeżego zajmują obecnie drzewostany tworzone przez
sosnę z domieszką dębu, dąb z domieszką sosny, lokalnie z udziałem grabu zwyczajnego,
czeremchy a także lipy drobnolistnej (kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego
Parku Krajobrazowego oraz Las Belzacki) oraz sporadycznie plantacje topoli (Las Belzacki).
Siedliska boru mieszanego świeżego zajmują przeważnie stare powyżej 40 lat drzewostany sosnowe
z 1020% domieszką dębu szypułkowego lub brzozy brodawkowatej (Las Belzacki, Las Wolborski,
kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego), monokultury
sosnowe, rzadziej młode plantacje sosny (Las Belzacki). Siedliska boru świeżego porastają
przeważnie stare drzewostany z ok. 90% udziałem sosny lub monokultury sosnowe (Las Wolborski
oraz kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego). Siedliska
boru wilgotnego oraz boru mieszanego wilgotnego zajmuj ą drzewostany z przewagą brzozy
brodawkowatej (Las Wolborski oraz kompleks leśny znajdujący się na terenie Sulejowskiego Parku
Krajobrazowego). Podsuszone siedliska olsu (lasu olchowego) oraz lasu wilgotnego (łęgu) porastają
drzewostany olchowe, lokalnie z domieszką wierzby i /lub topoli, topolowo - olchowe, jesionowo -
~ 10 ~
olchowo - topolowe lub topolowo - wierzbowo - olchowe. Występuj ą one w postaci
małopowierzchniowych płatów w dolinie rzeki Wierzejki oraz na obrzeżach Lasu Wolborskiego, a
także w kompleksie leśnym znajdującym się na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego. Na
obszarze lasów znajdujących się na terenie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego w granicach
miasta zlokalizowany jest Rezerwat Leśny Meszcze.
Wody powierzchniowe.
W rejonie miasta Piotrkowa Trybunalskiego sieć rzeczna należy do dwóch systemów
rzecznych Wisły i Odry. Systemy te rozdzielone są działem wodnym I - rzędu. Cieki przepływające
w okolicach omawianego miasta należą do systemu rzeki Luciąży. Największą rzeką przepływającą
przez Piotrków Trybunalski jest Strawa. Ciek ten w swym górnym biegu ma charakter okresowy o
przebiegu równoleżnikowym, natomiast w swym dolnym biegu wykorzystuje południkowo
biegnącą płaskodenną rynnę dolinną. Dopływem Strawy jest rzeka Wierzejska. Tuż przy ujściu
Wierzejki do Strawy przy drodze z Piotrkowa do Sulejowa znajduje się jezioro Bugaj. Jezioro to w
chwili obecnej ma charakter zbiornika zaporowego i jest częściowo zarośnięte. Wokół jeziora, a
także na północ od niego dolina jest zabagniona. Przejawem tego są podmokłości, będące wynikiem
kontaktu wód podziemnych z osadami wypełniającymi dolinę, która ma charakter formy kopalnej.
Fragment Zbiornika Bugaj o powierzchni ok. 35,8 ha wraz z terenem przylegającym do Zbiornika
- ok. 1,8 ha został objęty ochroną jako użytek ekologiczny „Nad Bugajem” na mocy Uchwały Nr
XXXII/480/05 Rady Miasta w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 26 stycznia 2005 r. w sprawie
uznania obszaru za użytek ekologiczny. Pozostałe cieki płynące w rejonie miasta są małe, w
większości przekształcone przez człowieka, mają charakter rowów i nie pełnią ważnej roli
gospodarczej. Jedyna rzeka przepływająca bezpośrednio przez miasto (Strawa) charakteryzuje się
niezadowalającą (IV klasa) i złą (V klasa) jakością wody. Jak wynika z pomiarów
przeprowadzonych w Piotrkowie na 10 km biegu rzeki szereg wskaźników nie odpowiada
obowiązującym normom. Dotyczy to przewodności elektrycznej, BZT5, ChZT, Mn, zawiesina
ogólna, azot azotynowy, fosforany, fosfor ogólny i miano coli. W odniesieniu do rzeki Wierzejki
stwierdzono, że stan czystości jej wód, w kontrolowanym punkcie pomiarowym jest
niezadowalającej jakości - klasa IV. O zaliczeniu do tej klasy zdecydowało 6 wskaźników: barwa,
CHZT-Cr, azotany, fosforany oraz liczba bakterii grupy coli i liczba bakterii grupy coli typu
kałowego, przy czym stężenie fosforanów i liczba bakterii coli typu kałowego przekroczyły nawet
wartości graniczne klasy IV i odpowiadały klasie V. Wody Jeziora Bugaj z uwagi na sposób
wykorzystywania (rekreacja i retencja) powinny spełniać wymagania określone dla II klasy
czystości. Badania jakości wód wykazały, że pod względem fizykochemicznym można je zaliczyć
do II klasy czystości, natomiast pod względem sanitarnym do I klasy.
Wody podziemne.
Występowanie wód podziemnych powiązane jest ściśle z budową geologiczną. Na omawianym
obszarze można wydzielić cztery główne poziomy wodonośne uwarunkowane litologią i
stratygrafią. Pierwszy czwartorzędowy poziom wodonośny w rejonie Piotrkowa Trybunalskiego
występuje na zmiennej głębokości. Najpłycej - w przedziale 0 - 2 m - zwierciadło tego poziomu
występuje w osadach aluwialnych związanych z największymi dolinami rzecznymi. W sąsiedztwie
doliny Strawy poziom ten obserwuje się na głębokości 1-5 m, lokalnie nawet do 10 m. Sytuacja ta
związana jest z głębokim rozcięciem dolinnym Strawy, co warunkuje nie tylko większe głębokości
do wody lecz także znaczne nachylenie zwierciadła wody ku ciekom powierzchniowym. Przejawia
się to także występowaniem znacznej liczby wycieków i wysięków na styku den dolin z
powierzchniami stokowymi. Wody w przewadze zasilane są na drodze bezpośredniej infiltracji
opadów. Natomiast wody podziemne występujące w dolinach, poza wspomnianym wyżej
sposobem zasilania, wzbogacane są poprzez wody podziemne odpływające z terenów wysoczyzny.
~ 11 ~
Przejawem takiego sposobu krążenia wód podziemnych jest częste wysychanie studni w
centralnych punktach wysoczyzny, natomiast w obrębie tarasów i dolin rzecznych zjawisko to nie
występuje.
W północnej części omawianego obszaru wody pierwszego poziomu wodonośnego występują w
przedziale głębokości 10 - 20 m Tak ich głębokie zaleganie wynika z konfiguracji terenu i układu
warstwy wodonośnej, bowiem cechy fizyczno-chemiczne i dynamika tych wód jest analogiczna jak
opisanych wyżej wód z przedziału 0 - 10 m.
Wody drugiego czwartorzędowego poziomu wodonośnego występują już na znacznych
głębokościach - w przedziale 20 - 70 m i charakteryzują się znacznym ciśnieniem hydrostatycznym.
Poziom ten ujmowany jest przez liczne studnie w rejonie miasta. Występowanie tego poziomu
wiąże się z miąższą serią osadów żwirowo-piaszczystych interglacjału mazowieckiego (osady te
mają przeciętnie grubość 30 m). Wydajność poszczególnych studni czerpiących wodę z tego
poziomu waha się od 5 do 190 m /h przy niewielkich depresjach eksploatacyjnych. Można
stwierdzić, że poziom ten jest bardzo zasobny w wodę. Zasilanie tego poziomu odbywa się drogą
filtracji wód z górnych poziomów, poprzez spękania i okna sedymentacyjne w glinach
morenowych, a także przesączania się przez bardziej spiaszczone partie glin.
Słabo rozpoznany i w niewielkim stopniu eksploatowany jest trzeciorzędowy poziom wodonośny.
Związany jest on z utworami piaszczysto-pylastymi, a głębokość jego występowania uzależniona
jest w dużym stopniu od morfologii stropu trzeciorzędu.
Kolejny poziom wodonośny występuje w osadach górnej kredy. Wody te charakteryzują się
znacznym ciśnieniem hydrostatycznym do 35 m, a lokalnie, np. w ujęciu zlokalizowanym na terenie
Piotrkowa Trybunalskiego, wznios hydrostatyczny przekracza 100 m. Wydajność studni
ujmujących ten poziom są bardzo zmienne i wahają się od 91 m /h przy depresji 5,8 m do 9 m /h
przy depresji 61,7 m. Wynika z tego, że serie osadów kredy górnej mają zmienną porowatość, bądź
są bardziej lub mniej spękane. Przydatność tych wód dla celów zaopatrzeniowych nie jest najlepsza.
W rejonie Piotrkowa Trybunalskiego występują jedynie wody słodkie, tj. takie w których zawartość
substancji rozpuszczonych nie przekracza 1 g/l, nie stwierdzono tu solanek i wód leczniczych.
Ujęcia wód podziemnych dla miasta eksploatują wody czwartorzędowe:
 z ujęcia Żwirki na stacji wodociągowej „Żwirki”,
 z ujęcia Szczekanica na stacji wodociągowej „Szczekanica”.
Użytkownikiem ujęć są Piotrkowskie Wodociągi i Kanalizacja Sp. z o.o.
Ujęcie „Szczekanica” zlokalizowane jest w północno - zachodniej części miasta w rejonie ul.
Wojska Polskiego i Wiatracznej, powstało w latach 1965 - 1967. Obecnie na ujęciu istnieją
następujące czynne studnie: nr C-I, nr B-II, nr IV, nr V, nr A-VI i nr B-VI’, oraz otwór
piezometryczny P.
Dwie studnie nr I i nr III są wyłączone z eksploatacji z powodu spadku wydajności, druga z powodu
piaszczenia. Obecnie największe potencjalne możliwości maja otwory nr BII i BVI’. W każdym z
otworów można zwiększyć wydajność o około 50 m3/h kosztem zwieszenia depresji o odpowiednio
4,5 - 6,5 m (przy zachowaniu znacznych zapasów na bezpieczną pracę pompy).
Ujęcie „Żwirki - Zalesicka” zlokalizowane jest w południowo - wschodniej części miasta. Stacja
wodociągowa położona jest przy ul. Żwirki 8. Główne skupiska otworów (6 otworów studziennych
i 1 piezometryczny) usytuowane są przy ul. Żwirki i ul. Morgowej. Dwa dalsze otwory
zlokalizowane są przy ul. Zalesickiej ok 1300 m na wschód od ul. Żwirki. Obecnie na ujęciu istnieją
następujące czynne studnie: nr Ic, nr IIIc, nr VIb, nr VIIb, nr VIIIb, nr IXb’, nr XI’, nr XII’, otwór
piezometryczny nr IX. Okresowo z eksploatacji wyłączona jest studnia nr XI’. Ograniczenie
obecnych możliwości eksploatacyjnych studni (w porównaniu do badań pierwotnych) jest
wynikiem procesów kolmatacyjnych w obrębie filtra postępujące w miarę upływu czasu. Mimo
ograniczających zmian potencjalne możliwości pięciu studni (nr Ic, IIIc, VIb, VIIb, IXb’) są nadal
duże (istnieją „zapasy” na wywołanie depresji).
Jakość wód podziemnych na terenie miasta jest stale badana w trzech ujęciach, które ujmują
~ 12 ~
czwartorzędowy poziom wodonośny. We wszystkich studniach wody zaliczono do III klasy, a ich
jakość określono jako zadowalającą. W pobranych próbach stwierdzono podwyższoną zawartość
żelaza, manganu, fosforanów i wodorowęglanów. Należy dodać, że w rejonie miasta Piotrkowa
badano jakość wód z innych poziomów wodonośnych i zdecydowanie najlepsze wody występowały
w mezozoicznym piętrze wodonośnym. Jednak piętro to na terenie miasta charakteryzuje się
małymi wydajnościami i zasobami dlatego też jego wartość użytkowa jest dosyć niska.
Klimat.
Piotrków Trybunalski jest położony w obszarze zakwalifikowanym przez E. Romera do typu
klimatycznego „Wielkich Dolin”. Jednocześnie, w regionalizacji klimatycznej W. Okołowicza,
znajduje się on na pograniczu obejmującego tereny nizinne Regionu Mazowiecko-Podlaskiego, o
cechach kontynentalnych i Regionu Środkowopolskiego - obszaru o przewadze wyżyn,
eksponowanego na północy na wpływ kontynentalizmu.
Położenie miasta, w szeroko rozumianym zasięgu doliny Pilicy, otwartej w kierunku północnym i
wschodnim, powoduje nawiązanie do warunków klimatycznych panujących na obszarach
nizinnych środkowej Polski. Przewaga wpływów kontynentalnych objawia się występowaniem na
tym obszarze znacznych amplitud rocznych temperatur powietrza ok. 210C wzrastających ku
wschodowi; występowaniem długiego lata i zimy - po ok. 92-97 dni, ciepłymi latami (ok.18°C w
lipcu) i zimami chłodniejszymi niż na zachodzie (średnia temperatura w styczniu ok.- 2,8 0C).
Pokrywa śnieżna zalega przez ok. 75 dni, średnia roczna suma opadów wynosi ok. 560 mm.
Średnia roczna temperatura powietrza w rejonie Piotrkowa wynosi ok. 7,4 0C, najcieplejszym
miesiącem jest lipiec, a najzimniejszym styczeń. Dni zwanych przymrozkowymi jest ok. 112 w
roku. Według Koźmińskiego i Trzeciaka pierwsze przymrozki pojawiają się między 10.X a 15.X,
zaś ostatnie między 25.IV a 29.IV. Okres wegetacji (wg Romera) trwa ok. 215 dni, rozpoczyna się
miedzy 1.IV a 5.IV, kończy się 30.X - 1.XI. W lecie można się spodziewać średnio 42 dni gorących
tzn. z temp. maksymalną powyżej 250C. Średnia miesięczna względna wilgotność powietrza
zmienia się w zakresie od 76% w czerwcu do 87% w listopadzie i grudniu. Największe
zachmurzenie występuje od października do lutego, a najmniejsze w okresie lata. Średnia roczna
suma opadów wynosi 624 mm, z maksimum w lipcu (88 mm) i minimum w styczniu (32 mm). W
ciągu roku najwięcej opadów obserwuje się w lecie, ale dni z opadem jest mniej niż w chłodnej
porze roku, występuje za to większość powyżej 10,0 mm. Zimowe opady zdarzają się częściej, ale
ich natężenie jest małe. Na półrocze ciepłe przypada przeciętnie 70% opadu rocznego. W ciągu
roku notuje się średnio 151 dni z opadem oraz 14,5 dnia z opadem większym od 10,0 mm.
Pokrywa śniegowa zalega na obszarze miasta przeciętnie 50 dni w roku. Mgły obserwuje się przez
ok. 60 dni w roku - najwięcej w październiku (11 dni).
Największą frekwencją cechują się wiatry zachodnie (23,4%) i wschodnie (14,3%). W ciągu całego
roku dominują wiatry z sektora zachodniego (SW+W+NW) o udziale 44,6%, o małych
prędkościach poniżej 5 m/s. Rozkład kierunków i prędkości wiatrów wykazuje układ sezonowy.
W okresie letnim, przewaga wiatrów z sektora zachodniego jest największa (łącznie 52,9%),
znaczny udział mają cisze (14,2%) i wiatry słabe. W okresie zimy istotna jest częstość wiatrów z
kierunku wschodniego (19,3%), chociaż wyróżnia się ona także w innych okresach roku.
Najmniejszą częstotliwość wykazują wiatry północno-wschodnie i północne, szczególnie jesienią.
Topoklimat
Podstawowe znaczenie dla kształtowania się warunków topoklimatycznych ma wymiana energii
zachodząca na powierzchni granicznej między atmosferą a podłożem. Zróżnicowanie
topoklimatyczne terenu objawia się najsilniej w warunkach pogody radiacyjnej - bezchmurnej lub
z małym zachmurzeniem, i bezwietrznej. Wartości składowych bilansu cieplnego, a co za tym idzie
różnorodność warunków topoklimatycznych zależą od: rzeźby terenu, rodzaju podłoża, jego
pokrycia i uwilgotnienia, odsłonięcia horyzontu, itd. Czynniki wymienione na pierwszym miejscu
~ 13 ~
odgrywają najistotniejszą rolę spośród cech charakterystycznych podłoża, prowadzą do
wyodrębnienia typów klimatów form: wypukłych, płaskich i wklęsłych. Znaczny udział w
modyfikacji naturalnych warunków klimatycznych obszaru ma wprowadzenie nań zabudowy.
Także dominującą funkcję w kształtowaniu klimatu mają duże powierzchnie leśne.
Omawiany teren charakteryzuje się stosunkowo mało urozmaiconą rzeźbą, niemniej jednak można
tu wyróżnić formy wklęsłe, wypukłe i przejściowe charakteryzujące się nieco odmiennymi
warunkami topoklimatycznymi.
Topoklimat zboczy wysoczyzny morenowej
Są to obszary z niewielkim stopniem niebezpieczeństwa przymrozków lokalnych pochodzenia
radiacyjnego lub rodiacyjno-adwekcyjnego. W zależności od ekspozycji zboczy charakteryzują się
zróżnicowanymi wartościami całkowitego promieniowania słonecznego. Największe wartości
występują na wyniesionych ponad dna dolin zboczach o wystawie południowej (SE - SW), o
nachyleniu powyżej 500. Warunki klimatyczne zboczy należą generalnie do najkorzystniejszych.
Górne partie zboczy, o dużym nachyleniu, i strefy krawędziowe cechuje wybitna aktywność
dynamiczna powietrza. Dobowy przebieg temperatury wyróżnia się małymi amplitudami. Nie
występują ani uciążliwe upały ani radiacyjne przymrozki, są to obszary o największej wietrzności.
Strefy krawędziowe wysoczyzny i górne części stoku odznaczają się dużą bodźcowością klimatu
odczuwalnego, szczególnie przy pogodach wietrznych. Najbardziej komfortowe warunki
bioklimatyczne panują na stokach dobrze nasłonecznionych o niezbyt silnej wentylacji - tam
lokalizowanie zabudowy niskiej, jednorodzinnej jest korzystne.
Topoklimat terenów wysoczyzny
Większa część wysoczyzny jest terenem zurbanizowanym, o dużej koncentracji ludności, niskim
wskaźniku zieleni, rozwiniętej infrastrukturze transportu drogowego i kolejowego. Tereny
przyległe do zwartej zabudowy miejskiej mają charakter rolniczy, o inaczej oddziaływujących na
klimat cechach fizycznych podłoża i jego pokrycia. Ze względu na formę terenu cechą wiodącą jest
słabsza niż w poprzednim typie wymiana ciepła między powierzchnią czynną a atmosferą wskutek
turbulencji. Istnieją tu bardziej sprzyjające warunki do zalegania zimnego powietrza. Panują
przeciętne warunki solarne i korzystne warunki termiczne. Najcieplejsze są tereny na glebach
zwartych i średnio zwartych, na ogół umiarkowanie wilgotnych. Są to tereny o niewielkim
zagrożeniu przymrozkami lokalnymi. Zróżnicowanie powierzchni czynnej w obszarze
zabudowanym wpływa korzystnie na występowanie nocnej turbulencji oraz ograniczenie
występowania i trwania inwersji temperatury powietrza.
Obszar zwartej zabudowy miejskiej wyróżnia się odrębnymi cechami klimatu. Szczególny wpływ
ma różnorodność miejskiej powierzchni biologicznie czynnej i ciepło wyzwalane sztucznie do
atmosfery przy procesach spalania. Obserwuje się tu mniejsze spadki temperatury nocą i
zmniejszenie możliwości zalegania zanieczyszczeń powietrza w warstwie przypowierzchniowej.
Obszar ten cechuje się wyższymi temperaturami minimalnymi, mniejszą liczbą dni
przymrozkowych niż teren otwarty. W ciągu dnia większa jest nad miastem konwekcja, częściej
tworzą się chmury i opady. Wzmożone parowanie i wyższa temperatura, także spływ wody
opadowej po sztucznych powierzchniach, powodują jednak obniżenie wilgotności powietrza.
Zabudowa w istotny sposób modyfikuje kierunek i prędkość wiatru.
Topoklimat form dolinnych
Teren ten obejmuje stosunkowo niewielką powierzchnię we wschodniej części miasta. Dna dolin
cechują się przeciętnymi warunkami solarnymi i najmniej korzystnymi warunkami termicznymi.
Są to obszary o wysokim poziomie wód gruntowych, miejscami podmokłe, w znacznej części
porośnięte roślinnością łąkową, zaroślami i często wilgotnymi lasami. Stanowią dużą powierzchnię
parującą w dzień. Przy dobrym nawietrzaniu dolin rzecznych stwarza to niekorzystne warunki
termiczne. Obszary te są „chłodniejsze” w okresie wegetacyjnym występują wyższe minima
dobowe temperatury. Tereny te są najbardziej narażone na występowanie przymrozków i tworzenie
się zastoisk zimnego powietrza. Wilgotność powietrza jest dość znaczna. Nocne spadki
~ 14 ~
temperatury i towarzyszący im wzrost wilgotności sprzyjają częstemu powstawaniu mgieł
radiacyjnych.
Topoklimat obszarów zalesionych
Lasy kształtują warunki klimatyczne i regulują bilans wodny. Zwarta powierzchnia leśna powoduje
łagodzenie dobowych i rocznych ekstremów temperatury powietrza. Wilgotność powietrza jest na
ogół wyższa, szczególnie w drzewostanie iglastym. Spada prędkość wiatrów. Wzmożona
konwekcja nad powierzchnią czynną lasu wpływa na wzrost opadów atmosferycznych.
Największe wartości bioklimatyczne mają dojrzałe drzewostany sosnowe i dębowe oraz stare
drągowiny na suchych siedliskach. W drzewostanach młodych, o dużej zwartości, duże obciążenie
dla organizmu stanowią upalne, bezwietrzne dni, stany przegrzania. Mało korzystne oddziaływanie
bioklimatyczne cechuje zespoły lasów wilgotnych, zadrzewień łęgowych, zarośli wierzbowych.
Wielkoprzestrzenne zbiorowiska leśne są cennymi obszarami zasilania i regeneracji powietrza dla
miast. Zespoły roślinności w obszarze zabudowanym wpływają bardzo korzystnie na
kontrastowanie warunków klimatycznych. Generalnie cechują się niższą temperaturą i poprawiają
jakość powietrza. Z drugiej strony, w związku z małym przewietrzaniem, wewnątrz parków
miejskich w okresie letnim występują częściej stany duszności i gorąca niż na ulicach i otwartych
placach.
Powietrze atmosferyczne
Z map rozkładu stężeń zanieczyszczeń powietrza w Piotrkowie Trybunalskim, wykonanych
w roku 2013 metodą pasywną w 17 punktach pomiarowych wynika, że w mieście występują
stosunkowo średnie stężenia średnioroczne sumy tlenków azotu w powietrzu. roczny poziom stężeń
dwutlenku azotu wahał się od 18,2 do 34,1 µg/m3 (wartość dopuszczalna ze względu na ochronę
zdrowia wynosi 40 µg/m3). Źródłami tlenków azotu w powietrzu są przede wszystkim pojazdy.
Natomiast stężenia dwutlenku siarki w powietrzu są niewysokie. Średni poziom stężeń dwutlenku
siarki wynosił w poszczególnych punktach od 6,1 do 13,6 µg/m3 (poziom dopuszczalny na rok
kalendarzowy - 20 µg/m3). Przy czym stwierdzono bardzo dużą zmienność w zarejestrowanych
stężeniach SO2 pomiędzy ciepłą i chłodną porą roku. Stężenia dwutlenku siarki w powietrzu
stwierdzone w okresie lata (ciepła pora roku) są minimalne, co wskazuje na pochodzenie SO2 ze
źródeł energetycznego spalania paliw. [Program Ochrony Środowiska Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego].
Z przeprowadzonej przez WIOŚ w Łodzi oceny stanu zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego w Piotrkowie Trybunalskim, w roku 2013 wynika, że jakość powietrza pod
względem niemal wszystkich zanieczyszczeń mieści się w klasie A, co oznacza to, że poziom
zanieczyszczeń nie przekracza dopuszczalnego. Przekroczenia nastąpiły w zanieczyszczeniu
benzo(a)pirenem zawartego w pyle zawieszonym PM10, którego głównym źródłem
zanieczyszczenia jest spalanie paliw kopalnych, szczególnie w indywidualnych domostwach.
W roku 2013 także jakość powietrza w Piotrkowie Trybunalskim ze względu na zawartość
benzo(a)pirenu została oceniona w raporcie WOIŚ w klasie C, tj. przekracza dopuszczalny poziom,
który dla tej substancji ma być osiągnięty w roku 2014. Przekroczenia dotyczą wyłącznie jakości
powietrza ze względu na zdrowie ludzi. Nie zanotowano przekroczeń ze względu na ochronę roślin.
Klimat akustyczny.
Występujący w środowisku hałas można podzielić na dwie podstawowe kategorie: hałas
komunikacyjny oraz hałas przemysłowy. [Program Ochrony Środowiska Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego].
~ 15 ~
Komunikacja drogowa należy do najważniejszych czynników wpływających na klimat
akustyczny i jest głównym źródłem uciążliwości hałasu dla ludzi i środowiska przyrodniczego.
Kompleksowe badania hałasu komunikacyjnego w Piotrkowie Trybunalskim wykonane były w
2008 roku. Pomiary hałasu przeprowadzone zostały w 10 punktach pomiarowych.
Na poziom panującego w mieście hałasu główny wpływ ma zespół czynników, w tym ilość
przejeżdżających pojazdów ogółem, procent udziału pojazdów ciężkich, średnia prędkość
pojazdów, ich stan techniczny nachylenie drogi względem poziomu, a także rodzaj i stan
nawierzchni. Czynniki te, w powiązaniu z pozostałymi (rzeźba terenu, rodzaj okolicznej zabudowy,
warunki meteorologiczne) dają pewien wypadkowy poziom hałasu.
Uciążliwość hałasową stanowi głównie hałas komunikacyjny, występujący wzdłuż ciągów
komunikacyjnych - dróg, ulic, szczególnie tras tranzytowych, kolei, a także lotniczy. Na poziom
hałasu drogowego ma wpływ szereg czynników, przede wszystkim:
■ natężenie ruchu,
■ średnia prędkość pojazdów, ich stan techniczny,
■ płynność ruchu,
■ udział pojazdów ciężkich i hałaśliwych,
■ pochylenie podłużne drogi, łuki,
■ rodzaj i stan nawierzchni.
Brak jest aktualnych pomiarów hałasu dla terenu Piotrkowa Trybunalskiego. Również nie były
one wykonywane przez zarządcę dróg. Badania hałasu prowadzono w roku 2003 i 2008. Wyniki
przedstawia się poniżej.
Wyniki monitoringu hałasu drogowego w 2003r i 2008r.
Poziom dźwięku
L
2003r.
p.
Lokalizacja
Poziom dźwięku
2008r.
Zmiana poziomu
hałasu
1
ul. Sulejowska przy zbiorniku Bugaj
74,4
73,8
-0,6
2
ul. Sulejowska, przy Stolarskiej
75,3
71,2
-4,1
3
74,5
67,2
-7,3
73,1
70,0
-3,1
5
6
Rondo Sulejowskie
skrzyżowanie ul. Wolborskiej z Curie
Skłodowskiej i Wojska Polskiego
ul. Wolborska, przy bazie PKS
ul. Rakowska przy szpitalu
76,6
73,0
72,6
66,9
-4,0
-6,1
7
8
ul. Kopernika, przy Liceum im. B. Chrobrego
ul. Piłsudskiego, Osiedle Piastowskie
71,7
69,4
69,4
69,9
-2,3
+0,5
4
ul. Sikorskiego, przy ul. Kobyłeckiego
72,5
71,3
-1,2
10 Tereny rekreacyjne, łąki w okolicy zbiornika
44,4
47,1
+2,4
Bugaj
Źródło: Informacja o stanie środowiska na terenie miasta Piotrkowa Trybunalskiego i powiatu piotrkowskiego
ziemskiego w roku 2008
Objaśnienia: LAeq- równoważny (ekwiwalentny) poziom dźwięku z charakterystyką A
9
Pomiary przeprowadzono w punktach o największym natężeniu ruchu, odnotowano w nich
przekroczenia poziomów dopuszczalnych. W Piotrkowie Trybunalskim wielkość natężenia ruchu,
które ma największy wpływ na klimat akustyczny wzdłuż ciągów komunikacyjnych, związana jest
z przejazdami tranzytowymi. Generalnie odnotowuje się wzrost natężenia ruchu pojazdami
samochodowymi.
~ 16 ~
Hałas kolejowy nie stanowi istotnego problemu, a hałas lotniczy oraz przemysłowy mają lokalne
zasięgi oddziaływania.
Hałas lotniczy związany jest z lotniskiem przy ul. Przemysłowej 48 i jego znaczące oddziaływanie
dotyczy głównie terenów zabudowy przemysłowej.
Hałas emitowany przez zakłady przemysłowe i usługowe stanowi głównie uciążliwości dla osób
zamieszkujących w pobliżu tych źródeł.
Zagrożenia hałasem przemysłowym związane jest przede wszystkim z niewłaściwą lokalizacją
zabudowy mieszkaniowej w pobliżu zakładów przemysłowych i usługowych [Program Ochrony
Środowiska Miasta Piotrkowa Trybunalskiego].
Złoża kopalin i tereny górnicze
Na obszarze Piotrkowa Trybunalskiego nie ma wyznaczonych terenów górniczych w
rozumieniu prawa geologicznego i górniczego. Surowce naturalne związane są z budową
geologiczną. Najstarszym, pochodzącym z paleozoiku surowcem, jest sól cechczyńska.
Gospodarczo użyteczne są niektóre skały mezozoicznego podłoża; są to: piaski szlacheckie i
formierskie, wapienie i wapienie margliste, opoki i iły. Z okresu trzeciorzędowego pochodzi węgiel
brunatny oraz pstre iły plioceńskie. Największe bogactwo wiąże się z okresem czwartorzędu, z
utworami lodowcowymi (złoża piasków, żwirów, glin, utworów mułowo-ilastych).Jedyne
zidentyfikowane zasoby na terenie Piotrkowa Trybunalskiego to złoże surowców ilastych ceramiki
budowlanej, którego zasoby geologiczne stanowią 261 tyś m 1 (Wykaz złóż surowców ilastych
ceramiki budowalnej, Państwowy Instytut Geologiczny, stan Złoże nie jest eksploatowane.
3. Ustalenia obowiązującej Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego do 2017 roku.
Obecnie obowiązuje Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego
do 2017 roku., która uchwalona została uchwałą XVI/249/07 Rady Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego z dnia 28 XI 2007 roku.
Zdefiniowano w niej cele strategiczne w problematyce rozwoju przestrzennego miasta,
polityce społecznej, aktywności gospodarczej i jakości funkcjonowania miasta.
Zawarta w aktualnej Strategii Misja Piotrkowa Trybunalskiego, w aktualnej Strategii, to:
Piotrków Trybunalski miastem, które wykorzystuje dogodne położenie, swoją historię i
wewnętrzny potencjał turystyczny.
Według Strategii Piotrków Trybunalski winien stać się miastem zrównoważonego rozwoju,
otwartym na człowieka i jego potrzeby.
Jako przedmiot Strategii określa się: miasto Piotrków w procesie jego funkcjonowania i
rozwoju, postrzegane w trzech wymiarach: przestrzenno-przyrodniczym, społeczno- kulturowym i
gospodarczo - finansowym. Natomiast podmiotem Strategii jest społeczność lokalna tworząca
wspólnotę samorządową.
Oprócz przytoczonej wyżej misji w Strategii zostały wyznaczone (przytoczone niżej) cele
strategiczne:
1. Cel strategiczny I - Tworzenie warunków dla rozwoju gospodarczego miasta. Cele
operacyjne to: Piotrków Trybunalski – dobre miejsce dla inwestycji, rozbudowa i
modernizacja układu komunikacyjnego miasta, poprawa dostępności komunikacyjnej do
centrów logistycznych i obszarów specjalnej strefy ekonomicznej, ochrona dziedzictwa
kulturowego zapewniająca harmonijne włączenie przestrzeni historycznej we współczesne
procesy rozwojowe;.
2. Cel strategiczny II - Stała poprawa warunków zamieszkania, obsługi i wypoczynku
~ 17 ~
mieszkańców. Cele taktyczne to: Rozwój budownictwa mieszkaniowego; kształtowanie
warunków dla poprawy bezpieczeństwa w mieście; Kompleksowe uzbrajanie terenów pod
budownictwo mieszkaniowe; stworzenie nowoczesnej bazy w sferze kultury i sztuki;
tworzenie warunków do wzrostu aktywności sportowej i rekreacyjnej; rozwój budownictwa
mieszkaniowego; budowanie tożsamości mieszkańców Piotrkowa poprzez wzrost
świadomości obywatelskiej, rozwój kultury, pielęgnowanie tradycji i dziedzictwa
kulturowego.
3. Cel strategiczny III - Europejskie standardy środowiska i zagospodarowania przestrzeni
miasta. Cele taktyczne to: Budowa nowoczesnej oczyszczalni ścieków; Racjonalizacja
gospodarki cieplnej – opracowanie i wdrażanie Planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe dla miasta Piotrkowa Trybunalskiego; Regulacja i rewitalizacja
rzeki Strawy, szczególnie w dzielnicy Śródmiejskiej.
4. Ustalenia projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 i potencjalne
zmiany w środowisku w przypadku braku realizacji ustaleń projektu Strategii.
W projekcie Strategii Rozwoju miasta Piotrków Trybunalski 2020 jako wizję rozwoju miasta
w 2020 roku określono:
„Wysoka jakość życia mieszkańców w centrum Polski, w konkurencyjnym ośrodku miejskim,
o znaczeniu subregionalnym, z bogatą historią, dynamicznie rozwijającą się, nowoczesną
gospodarką i czystym środowiskiem przyrodniczym.”
W projekcie zostały zdefiniowane poszczególne składowe wizji rozwoju, a mianowicie:
- konkurencyjny ośrodek miejski o znaczeniu subregionalnym – tak zdefiniowana wizja
zawiera ideę centralnie położonego, dobrze skomunikowanego, zarządzanego nowocześnie, w
oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju Miasta, w którym dobrze się mieszka, pracuje i spędza
wolny czas. Wizja odnosi się to również do zmian jakościowych, które winny przebiec w kierunku
unowocześnienia miasta, stworzenia bezpiecznych przestrzeni publicznych otwartych dla
mieszkańców i turystów. Konkurencyjność oznacza również innowacyjność oraz sieciowy
charakter współpracy zarówno biznesowej jak i społecznej;
- nowoczesna gospodarka i wysoka jakość życia - postrzegane jako rezultaty
podejmowanych przedsięwzięć, stanowią odpowiedź na główne aspekty gospodarcze i społeczne
jak: innowacyjność, dbałość o środowisko, problemy demograficzne czy bezrobocie.;
- czyste środowisko przyrodnicze - środowisko przyrodnicze jako zasób, który podlega silnej
presji turystów, inwestorów i mieszkańców. Stąd wizja zakłada inteligentny balans między
potrzebami chwili, a chęcią dbania o warunki życia przyszłych pokoleń; środowisko przyrodnicze
wymaga inteligentnych rozwiązań, które pozwolą zmaksymalizować korzyści i zminimalizować
niekorzystny wpływ człowieka;
-wysoka jakość życia - w pośredni stopniu bazuje na środowisku przyrodniczym, ale także
zakłada dobrze rozwinięte nowoczesne i innowacyjne przedsiębiorstwa dające zatrudnienie i
stwarzające możliwości rozwoju;
W projekcie Strategii w rozdziale trzecim opisano procesy zewnętrzne istotne dla rozwoju
Piotrkowa Trybunalskiego, w tym politykę Unii Europejskiej i polityki krajowe, strategię Rozwoju
Województwa Łódzkiego 2020 oraz Regionalną Strategię Innowacji dla Województwa Łódzkiego
LORIS 2030.
Na potrzeby Strategii przeprowadzono również analizę SWOT ukazującą silne i słabe strony
oraz wynikające z tego szanse i zagrożenia. Jako szanse dla rozwoju miasta określono: dużą liczbę
obiektów logistyczno- magazynowych, istnienie podstrefy Łódzkiej Specjalnej Strefy
Ekonomicznej, duże zasoby ludzkie, niskie koszty siły roboczej, rozwinięty przemysł maszynowy
~ 18 ~
i precyzyjny, istnienie lotniska wraz ze strefą zrzutu, działalność firm z nowoczesnymi systemami
technologicznymi, intensywny rozwój budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego i
wielorodzinnego, programy z zakresu profilaktyki i spędzania wolnego czasu, dogodne położenie
w centrum kraju, przy autostradzie A1 i zmodernizowanej S8, na skrzyżowaniu dróg krajowych
DK12 i DK91, modernizację oczyszczalni ścieków, zbiornik Bugaj, budowa Partnerstwa na rzecz
rozwoju obszaru funkcjonalnego Doliny rzeki Pilicy i Zalewu Sulejowskiego, dostępność do
towarowej sieci kolejowej, bogatą historię i tradycje – miasto wielokulturowe, kolebka
parlamentaryzmu, unikatowe dziedzictwo kulturowe, atrakcyjne krajobrazowo otoczenie miasta,
dobrze rozwinięta baza hotelowa i gastronomiczna. Jako zagrożenia określono: konkurencja innych
ośrodków i regionów, ograniczenia czasowe funkcjonowania SSE, postrzeganie miasta jako
nieatrakcyjnego turystycznie w porównaniu z innymi miastami, opóźnienia w realizacji krajowego
układu transportowego, koncentracja uczelni i studentów w stolicy województwa, stagnacja na
rynku spowodowana wciąż wysokimi cenami mieszkań, niski poziom poczucia bezpieczeństwa
ekonomicznego ludności, wynikający z sytuacji makroekonomicznej (pokryzysowej).
Wyniki analizy SWOT/TWOS oraz oceny ważności poszczególnych elementów analizy
stanowiły podstawę do formułowania celów strategicznych.
W projekcie Strategii wyróżniono trzy Filary, które są współzależne. Filary A
(Społeczeństwo), B (Gospodarka) i C (Przestrzeń i Infrastruktura) mają charakter wyróżnionych
całości, aczkolwiek pozostają we wzajemnej relacji.
Do każdego celu strategicznego projektu Strategii określa się cele operacyjne, w których
wyznacza się kierunki działań.
Cel strategiczny A - Wysoka jakość życia mieszkańców, z dobrym dostępem do usług publicznych
- Piotrków Trybunalski, jako ośrodek subregionalny, pełni ważne funkcje mieszkaniowe,
edukacyjne, kulturowe, z zakresu pomocy społecznej i administracyjnej. Cele operacyjne do tego
celu to:
1. cel operacyjny A1- Szeroki dostęp do usług publicznych o wysokim standardzie.
Kierunkami działań są:
 rozwój infrastruktury kultury, sportu i rekreacji, w tym m.in. realizacja projektu „Budowa
Kompleksu Sportowo – Rekreacyjnego z halą widowiskowo – sportową”.
 zwiększenie i uatrakcyjnienie oferty kultury, sportu i rekreacji.
 poprawa infrastruktury i oferty edukacji.
 dostosowanie sieci szkolnej, obwodów i liczebności oddziałów do sytuacji
demograficznej w mieście.
 rozwój programów z zakresu pomocy społecznej i profilaktyki zdrowotnej.
 rozwój budownictwa m. in. poprzez zwiększenie mieszkaniowego zasobu Miasta
o nowo wybudowane mieszkania, tworzenie terenów pod projekty deweloperskie oraz
budowa mieszkań przez TBS Sp. z o.o.
 poprawa stanu technicznego mieszkaniowego zasobu Miasta poprzez prowadzenie
polityki remontowej, zasad polityki czynszowej oraz restrukturyzację zasobu.
2. cel operacyjny A2 - rozwój cyfryzacji - prowadzi do sprawniejszej obsługi mieszkańców,
powoduje oszczędność ich czasu, przez co same procedury administracyjne stają się bardziej
przyjazne. Kierunkami działań są:
 wysoki stopień wykorzystania technologii informacyjno – komunikacyjnych w usługach
publicznych.
 dalszy rozwój e-administracji.
 budowa oraz modernizacja georeferencyjnych baz danych a także wdrażanie rozwiązań
technicznych i organizacyjnych zapewniających szybki dostęp do aktualnych i
wiarygodnych informacji przestrzennych.
3. cel operacyjny A3 - aktywizacja społeczna i zawodowa osób wykluczonych lub zagrożonych
~ 19 ~
wykluczeniem społecznym - przeciwdziałanie wykluczeniu i skuteczna pomoc
mieszkańcom nim dotkniętym musi opierać się o wypracowane mechanizmy pomocowe
zorientowane na rozwój zarówno zawodowy, jak i umiejętności interpersonalne, społeczne,
co powinno prowadzić do podniesienia samooceny osób czy środowisk wykluczonych i
wizji realnej perspektywy poprawy ich sytuacji społeczno-ekonomicznej. Kierunkami
działań są:
 pomoc dla dzieci i młodzieży z rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji materialnej.
 wspieranie zatrudnienia mniej atrakcyjnych na rynku pracy grup wiekowych (50+).
 aktywizacja osób do 30 roku życia, które ze względu na brak aktywności zawodowej
szybko tracą umiejętności nabyte w trakcie nauki, w tym nauki zawodu.
 rozwijanie współpracy pomiędzy publicznymi służbami zatrudnienia oraz instytucjami
pomocy społecznej, partnerami społecznymi i organizacjami pozarządowymi oraz
organizacjami pracodawców.
 wspieranie zatrudnienia kobiet oraz osób pragnących pogodzić obowiązki rodzinne z
zawodowymi.
 upowszechnianie idei równych szans w dostępie do zatrudnienia oraz promocja działań
na rzecz osób powracających na rynek pracy po okresie wychowywania dzieci
(zabezpieczenie miejsc w żłobkach i przedszkolach).
 zbudowanie systemu działań zapobiegających marginalizacji oraz instytucjonalizacji
osób niesamodzielnych.
Cel strategiczny B - rozwój innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki oraz zwiększenie
atrakcyjności inwestycyjnej miasta.
1. cel operacyjny B1 - kapitał ludzki odpowiadający wyzwaniom współczesnego rynku pracy.
Przyjmuje się, iż podstawą dobrze funkcjonującego biznesu jest wysokiej jakości kapitał
ludzki Wykształcenie i umiejętności pracowników sprawiają, że są konkurencyjni na rynku
pracy, potrafią z powodzeniem rozpocząć własną działalność gospodarczą. Kierunkami
działań są:
 oferta edukacyjna zgodna z zapotrzebowaniem rynku pracy - dobrze wykształceni
mieszkańcy, dzięki atrakcyjnej ofercie szkolnictwa, dostosowanej do potrzeb
zmieniającego się rynku pracy.
 projekty przeciwdziałające wykluczeniu cyfrowemu.
 przygotowanie i dopasowanie programów nauczania promujących innowacyjności i
przedsiębiorczości na wszystkich poziomach kształcenia, w szczególności do potrzeb
MŚP. Kształcenie w zawodach odpowiadających zmieniającemu się rynkowi pracy,
wskazanych w porozumieniu ze środowiskiem gospodarczym i Powiatowym Urzędem
Pracy.
2. cel operacyjny B2 - wspieranie rozwoju przedsiębiorczości. Należy tworzyć odpowiednie
warunki w zakresie wspierania rozwoju działalności gospodarczej. Aktywna promocja
miasta powinna być nakierowana na kreowanie pozytywnego wizerunku miasta jako
atrakcyjnego dla lokalizacji inwestycji, poprzez wykorzystanie m.in. dogodnego położenia
i połączeń komunikacyjnych, a co za tym idzie pozyskanie nowych inwestorów. Działania
proinwestycyjne miasta to przede wszystkim otwartość urzędu na współpracę z inwestorem
i tworzenie przyjaznych relacji z działającymi w mieście organizacjami otoczenia biznesu.
Kierunkami działań są:
 tworzenie zasobu nieruchomości na cele inwestycyjne.
 skuteczna promocja gospodarcza w celu pozyskiwania inwestorów.
 racjonalna polityka miasta w zakresie stawek podatkowych i ulgi podatkowe dla
przedsiębiorców.
 wzrost znaczenia współpracy gospodarczej w kontaktach z zagranicą.
~ 20 ~
 tworzenie systemu pobudzania przedsiębiorczości /od pomysłu do samodzielności
3.
4.
rynkowej/, poprzez instytucje otoczenia biznesu, środowisko gospodarcze, referaty
Urzędu Miasta, Powiatowy Urząd Pracy, NOT.
 wsparcie utworzenia terminala transportu intermodalnego, w oparciu o zasadę
komplementarności transportu drogowego i kolejowego.
cel operacyjny B3 - zwiększenie innowacyjności gospodarki – wskazuje, iż Miasto powinno
wspierać stosowanie nowoczesnych, innowacyjnych rozwiązań technologicznych,
dostosowywać jakość kształcenia do rozwijających się branż regionalnych i krajowych.
Inwestycje prorozwojowe tworzą nowe perspektywy oraz szanse dla mieszkańców i firm.
Bardzo ważnym czynnikiem prorozwojowym jest także dobra współpraca samorządowców
ze światem biznesu i przemysłu. Ponadto należy budować potencjał intelektualny w zakresie
nauki i nowych technologii, związanych z rozwojem innowacji oraz promować wiedzę o
przedsiębiorczości, ze szczególnym naciskiem na znaczenie innowacyjności w gospodarce.
Kierunkami działań są:
 wspieranie tworzenia ośrodków opartych na nowoczesnych technologiach, w tym np.
Centrum Nauki i Nowych Technologii czy Piotrkowskiego Parku Technologicznego,
w którym mogą znaleźć się m.in.: inkubator technologiczny dla młodych
przedsiębiorców, centrum technologiczne z biurami, laboratoriami i halą produkcyjną
dla innowacyjnych przedsiębiorców, a także tereny inwestycyjne. Działalność tych
ośrodków również w oparciu o środki partnerów prywatnych.
 wsparcie tworzenia programów kształcenia zawodowego uwzględniających rozwój
specjalizacji regionalnych i branż wiodących (nowe kierunki, atrakcyjne formy nauki,
dualny system kształcenia oparty o zajęcia teoretyczne i warsztatowe).
 doposażanie szkół zawodowych w niezbędną infrastrukturę techniczną m.in.
doposażenie pracowni i laboratoriów oraz rozwiązania IT.
 promocja innowacyjności oraz tworzenie przyjaznego klimatu dla rozumienia
i
kształtowania kultury innowacji /konkursy na innowacyjne firmy, dla młodzieży na
biznes plan w dziedzinie innowacyjności, konkursy na innowacyjne projekty/.
 stworzenie Regionalnego Systemu Innowacyjności, w porozumieniu z sąsiednimi
powiatami.
 współpraca z kapitałem zewnętrznym we wdrażaniu nowych produktów na rynku.
cel operacyjny B4 - poprawa atrakcyjności turystycznej miasta i wykorzystanie dziedzictwa
historycznego – wskazuje, że atrakcyjna oferta turystyczna powinna być komplementarna,
złożona z uzupełniających się produktów. Atrakcyjny turystycznie wizerunek Miasta musi
być budowany poprzez kompleksową realizację działań organizacyjnych, inwestycyjnych i
promocyjnych. Kierunkami działań są:
 budowanie atrakcyjnego turystycznie wizerunku miasta.
 realizacja projektu „Zagospodarowanie turystyczne dorzecza rzeki Pilicy”, w zakresie
dotyczącym Miasta, w tym m.in. zagospodarowanie terenów wokół Zbiornika Bugaj,
realizacja certyfikowanych tras rowerowych.
 promocja piotrkowskich produktów turystycznych.
 rozwój zasobów ludzkich i wypracowanie zasad współpracy w branży turystycznej.
Cel strategiczny C - Racjonalny rozwój przestrzenny miasta, z nowoczesną infrastrukturą i
przyjaznym środowiskiem, wskazuje jakim miastem powinien być Piotrków Trybunalski w
najbliższym czasie. Cele operacyjne do tego celu to:
1. cel operacyjny C1 – Polepszenie jakości i dostępności infrastruktury technicznej.
Dostępność infrastruktury technicznej jest jednym z czynników wyznaczających poziom
życia mieszkańców i determinującym rozwój przestrzenny miasta. W zakresie gospodarki
odpadami pierwszym krokiem obniżenia ich ilości powinna być selektywna zbiórka, która
~ 21 ~
2.
3.
4.
umożliwi ograniczenie ilości odpadów oraz ich odzysk. Dzięki wykorzystaniu surowców
wtórnych, zmniejsza się udział surowców pierwotnych w produkcji, co wpływa na
zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska oraz zachowanie zasobów naturalnych.
Kierunki działań w tym celu to:
 rozbudowa i modernizacja systemu wodno – kanalizacyjnego miasta.
 szynowy transport osobowy Piotrków Trybunalski - Bełchatów - Kleszczów.
 racjonalna gospodarka odpadami.
cel operacyjny C2 - rozwój infrastruktury drogowej. Niezwykle istotne dla Miasta
Piotrkowa Trybunalskiego jest określenie przebiegu drogi S 12, która może stanowić
południową obwodnicę dla Miasta w przypadku jej przebiegu przez tereny Miasta. W
przypadku wyboru innego przebiegu konieczne będzie wybudowanie przez miasto własnej
południowo-wschodniej obwodnicy miejskiej w klasie G. Kierunki działań:
 przebudowa dróg – rozwiązań alternatywnych dla płatnej autostrady A1 - realizacja
projektu „Rozbudowa korytarza transportowego łączącego przemysłową część miasta
Piotrkowa Tryb. z drogą krajową Nr 1 i drogą wojewódzką Nr 484” w zakresie dot.
Miasta (ul. Roosevelta, ul. Żelazna, budowa ronda Dmowskiego- Żelazna-Armii
Krajowej).
 poprawa istniejącej infrastruktury drogowej oraz budowa nowych ciągów
komunikacyjnych, w tym m.in. kontynuacja budowy obwodnicy Miasta, przebudowa
Ronda Sulejowskiego.
cel operacyjny C3 – dbałość o wysoką jakość środowiska przyrodniczego. Z punktu
widzenia mieszkańców, inwestorów i turystów dbałość o jakość środowiska przyrodniczego
jest bardzo ważna, dlatego coraz istotniejsze stają się inwestycje ją polepszające,
wzmacniające kapitał naturalny. Na terenach miejskich o gęstej zabudowie istotne jest
wprowadzanie elementów przyrodniczych. Ich obecność ma znaczenie nie tylko
przyrodnicze, ale również wypoczynkowe i rekreacyjne dla mieszkańców. Kierunkami
działań są:
 regulacja i rewitalizacja rzeki Strawy.
 poprawa czystości Zbiornika Bugaj.
 dbałość o ustanowione formy ochrony przyrody w celu zachowania ich wartości
przyrodniczych.
 realizacja „Programu usuwania azbestu i wyrobów zawierających azbest z terenu Miasta
Piotrkowa Trybunalskiego”.
 zrównoważona gospodarka zasobami leśnymi niestanowiącymi własności Skarbu
Państwa.
 wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów z uwzględnieniem zasad
zrównoważonego rozwoju, kompensacji przyrodniczej oraz walorów krajobrazowych.
cel operacyjny C4 -zrównoważony rozwój miasta i ład przestrzenny. Generalnym
kierunkiem zagospodarowania przestrzennego miasta jest rozwój przestrzenny w oparciu o
zasadę zrównoważonego rozwoju rozumianego jako "... rozwój społeczno-gospodarczy, w
którym w celu równoważenia szans dostępu do środowiska poszczególnych społeczeństw
lub ich obywateli (zarówno współczesnego, jak i przyszłych pokoleń) następuje proces
integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych z zachowaniem
równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych".
Główny kierunek rozwoju miasta w zakresie aktywności gospodarczej i zabudowy
mieszkaniowej powinien być kształtowany na kierunku wschodnim, ze szczególnym
uwzględnieniem obszarów śródmiejskich – Starego Miasta. W opracowaniach
planistycznych należy przestrzegać ochrony terenów wzdłuż cieków wodnych
~ 22 ~
wyznaczonych w Studium a także obszarów związanych ze zbiornikiem Bugaj oraz terenów
przyrodniczo aktywnych jakimi są lasy i tereny łęgowe. Kierunkami działań są:
 rewitalizacja społeczno – gospodarcza terenów Starego Miasta i Podzamcza – realizacja
projektu "Młode Stare Miasto".
 zapobieganie zjawisku suburbanizacji (wyludnianie się centrum, rozwój strefy
podmiejskiej) poprzez m.in. dostępność terenów pod budownictwo mieszkaniowe,
konkurujących dobrą infrastrukturą techniczną i dostępną infrastrukturą społeczną
(bliskie sąsiedztwo placówek zdrowia, oświaty, kultury).
 racjonalny proces planowania przestrzennego.
 podniesienie estetyki miasta.
 edukacja ekologiczna – prowadzenie edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju,
dotyczącej wszystkich elementów środowiska.
 ekoinnowacyjność - ekologiczny Piotrków.
5.
cel operacyjny C5 - Racjonalizacja gospodarki cieplnej - rozwój gospodarki
niskoemisyjnej. Realizacja założeń gospodarki niskoemisyjnej jest istotna nie tylko z
punktu widzenia realizacji międzynarodowych zobowiązań redukcyjnych, ale również
długookresowych korzyści jakie przyniesie w obszarze społecznym (poprawa jakości życia,
pozytywny wpływ na zdrowie, mniejsza zapadalność na niektóre choroby szczególnie
układu oddechowego i krążenia, mniejsza podatność na alergie), ekonomicznym oraz
środowiska przyrodniczego. Zwiększenie roli odnawialnych źródeł energii w bilansie
zasobów energetycznych, prócz podstawowego celu - poprawy stanu środowiska, ma
przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego. Opracowanie Planu
gospodarki niskoemisyjnej pomoże w ubieganiu się o środki unijne na termomodernizację
wielu obiektów w mieście, co przyczyni się do zmniejszenia zanieczyszczenia powietrza i
mniejszych strat energii. Kierunkami działań są:
 opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla miasta.
 poprawa efektywności energetycznej (modernizacja systemu ciepłowniczego).
 promocja wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
 wdrażanie ekologicznych nośników energii w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń
powietrza.
 optymalizacja zużycia energii elektrycznej.
 promocja sposobów finansowania budowy instalacji odnawialnych źródeł energii oraz
wymiany źródeł ciepła na zasilane paliwami ekologicznymi.
Projekt Strategii wskazuje na konieczność stałego monitorowania realizacji Strategii. Określa się
podmioty zaangażowane w proces monitorowania, zakłada się tok prac nad Raportami z realizacji
Strategii miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Monitoring Strategii opierać się ma o sprawozdania
poszczególnych jednostek Urzędu miasta oraz analizę, ocenę i wnioski na temat wartości
wskaźników kontekstowych, wyznaczonych dla poszczególnych celów strategicznych.
Potencjalne zmiany środowiska w przypadku braku realizacji projektu Strategii.
W misji obowiązującej Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego do 2017r., nie ma bezpośredniego odwołania się do środowiska czy też węziej do
środowiska przyrodniczego.
Misja Piotrkowa, w aktualnie obowiązującej, to: Piotrków Trybunalski miastem, które
wykorzystuje dogodne położenie, swoją historię i wewnętrzny potencjał turystyczny.
Projekt Strategii Piotrków Trybunalski 2020 definiuje misję jako: Wysoka jakość życia
mieszkańców w centrum Polski, w konkurencyjnym ośrodku miejskim, o znaczeniu subregionalnym, z bogatą
historią, dynamicznie rozwijającą się, nowoczesną gospodarką i czystym środowiskiem przyrodniczym.
~ 23 ~
Jednakże w obowiązującej strategii w celach strategicznych, które są uszczegółowieniem
misji rozwoju uwzględniono sferę ekologiczną jako Europejskie standardy środowiska i
zagospodarowania przestrzeni miasta. Chodzi więc głównie o zapewnienie odpowiedniej jakości
środowiska.
Misja projektu odwołuje się do zachowania czystości środowiska przyrodniczego Piotrkowa
Trybunalskiego. Można to odczytać jako czynną postawę wobec środowiska przyrodniczego. W
rozwinięciu wizja zakłada inteligentny balans między potrzebami chwili, a chęcią dbania o warunki życia
przyszłych pokoleń. Tłumaczy się, że środowisko przyrodnicze wymaga inteligentnych rozwiązań, które
pozwolą zmaksymalizować korzyści i zminimalizować niekorzystny wpływ człowieka.
Wymieniona w misji wysoka jakość życia także nie jest do zrealizowania w zdegradowanym
środowisku przyrodniczym. Wobec tego te pomocnicze pośrednie wskazówki pozwalają na
wnioskowanie, iż wymienione w misji Projektu Strategii czyste środowisko przyrodnicze powinno być
nie tylko zachowane ale poprzez wymienione działania będzie się dążyć do poprawy środowiska
przyrodniczego.
Cele strategiczne w obowiązującej Strategii do 2017, jak i w projekcie Strategii Piotrków
2020 są w części identyczne lub dość podobne, szczególnie z punktu widzenia ochrony i
kształtowania środowiska przyrodniczego w przestrzeni miasta.
Wydaje się więc, że wpływ na kształtowanie środowiska przyrodniczego miasta Piotrkowa
Trybunalskiego będzie podobny zarówno w przypadku realizacji obowiązującej Strategii jak i
omawianego projektu Strategii.
Różnorodność biologiczna
Poprzez rezygnację z wdrożenia zapisów Strategii nie dojdzie do wystąpienia negatywnych
presji na środowisko przyrodnicze, w tym na różnorodność biologiczną, wynikających
bezpośrednio z realizacji zapisanych w Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020
działań kierunkowych, w tym przede wszystkim działań inwestycyjnych. Z drugiej strony, nie
zostanie zrealizowana także część zadań mogących pozytywnie oddziaływać na stan
bioróżnorodności miasta, choćby poprzez przedsięwzięcia związane z dbałością o wysoką jakość
środowiska przyrodniczego w mieście tj. regulacja i rewitalizacja rzeki Strawy, poprawa czystości
Zbiornika Bugaj, czy dbałość o ustanowione formy ochrony przyrody w celu zachowania ich
wartości przyrodniczych. Odstąpienie od realizacji proponowanych w ramach strategii
przedsięwzięć wiązać się będzie także z niewystąpieniem negatywnych oddziaływań na obszary
chronione oraz obszary leśne i inne cenne pod względem bioróżnorodności obszary, które mogły
być narażone na presje ze względu na przewidziane w ramach celów operacyjnych działań i
przedsięwzięć. Należy jednak zaznaczyć, że znaczna część postulowanych działań miała charakter
nie inwestycyjny, z którym nie wiążą się przeważnie oddziaływania na bioróżnorodność, zatem
zarówno wdrożenie jak i porzucenie Strategii nie miałoby większego wpływu na różnorodność
biologiczną miasta. Jednocześnie część zawartych w Strategii Rozwoju Miasta Piotrków 2020
kierunków działań inwestycyjnych byłaby prawdopodobnie i tak zrealizowana w ramach innych
dokumentów strategicznych i planistycznych, zatem odejście od realizacji Strategii
prawdopodobnie nie zmieniłoby możliwości pojawienia się negatywnych oddziaływań z nimi
związanych. Dalszy rozwój miasta, realizacja działań w ramach dokumentów planistycznych oraz
innych dokumentów i programów niższego stopnia są zjawiskami nieuniknionymi, i będą
następowały niezależnie od faktu czy wdrożone zostaną w życie zapisy omawianej Strategii, ważne
jest zatem, żeby dokument nadrzędny, jakim jest strategia w sposób przejrzysty i kompleksowy
regulowała ramy kierunków przyszłych działań także z uwzględnieniem potrzeb ochrony
środowiska, w tym zachowania bioróżnorodności.
~ 24 ~
Ludzie (zdrowie, społeczności lokalne)
Oceniany dokument strategiczny Strategia Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 w
przeważającym stopniu ukierunkowany jest na poprawę bytu ludności zamieszkującej miasto
poprzez rozwój i wyniesienie Piotrkowa do rangi silnego ośrodka regionalnego. Ma się to odbywać
poprzez rozwój przemysłu, stworzeniu szerokiej oferty edukacyjnej zgodnej z zapotrzebowaniem
rynku pracy, a także poprzez poprawę jakości życia poprzez zwiększenie dostępu do kultury,
sportu. Taka wizja Strategii wynika z niekorzystnej sytuacji społecznej w mieście, przede
wszystkim rosnącego bezrobocia, odpływu młodej ludności i starzenia się społeczeństwa.
Zaniechanie wdrożenia Strategii tak silnie ukierunkowanej na potrzeby społeczne w oczywisty
sposób odbije się na ludności miasta. Brak wsparcia planistycznego i organizacyjnego dla działań
prospołecznych, a także działań nastawionych na zwiększenie atrakcyjności miasta dla inwestorów
i rozwój gospodarczy miasta, które stanowią oś Strategii może prowadzić do pogłębiania się
negatywnych zjawisk społecznych. Jeżeli nie będą prowadzone działania zachęcające inwestorów
do lokowania kapitału w mieście, polegające na promocji miasta, wprowadzania ułatwień dla
inwestycji poprzez przygotowanie terenów inwestycyjnych, uproszczenie procedur
administracyjnych, pośrednictwo w kontaktach na rynku pracy, dalszy rozwój miasta będzie się
odbywał na dotychczasowym poziomie lub jego tempo jego rozwoju może się zmniejszać, co
będzie się negatywnie odbijać na sytuacji mieszkańców miasta. Działania skierowane na rozwój
gospodarczy i podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Piotrkowa Trybunalskiego, zawarte w
projekcie Strategii są szczególnie istotne w obecnej wolnorynkowej sytuacji geopolitycznej.
Rozwój gospodarczy miasta, a także wzrost inwestycji w zakresie przemysłu i przedsiębiorczości
może realnie wpłynąć na zmniejszenie stopy bezrobocia w mieście, a także na zwiększenie
zamożności gospodarstw domowych, oczywiste jest zatem, że jeżeli nie będą realizowane i
wspierane w ramach Strategii odpowiednie działania, efekty te nie zostaną osiągnięte.
Przygotowanie i dopasowanie programów nauczania promujących innowacyjności
i
przedsiębiorczości na wszystkich poziomach kształcenia, w szczególności do potrzeb MŚP,
kształcenie w zawodach odpowiadających zmieniającemu się rynkowi pracy, wskazanych w
porozumieniu ze środowiskiem gospodarczym i Powiatowym Urzędem Pracy., oraz rozwój
szkolnictwa ukierunkowanego zawodowo może wpływać na odwrócenie trendów migracyjnych
wśród ludności, szczególnie wśród młodych, a co się z tym wiąże odwrócenie trendu starzenia się
społeczeństwa, zmniejszającej się liczby mieszkańców. Warunkiem do realizacji przedsięwzięć
mogących odwrócić niekorzystne zmiany w strukturze społecznej miasta jest wdrożenie Strategii,
w związku z czym odejście od jej realizacji nie tylko nie spowoduje zmian niekorzystnych
warunków społecznych, ale może przyczynić się do ich pogłębienia w wyniku zaniechania.
Wody (jakość i zasoby wód)
Wiele postulowanych w ramach Strategii celów będzie realizowana w oparciu o zadania o
charakterze miękkim, które przeważnie nie niosą ze sobą oddziaływań na poszczególne
komponenty przyrodnicze, w tym wody powierzchniowe i podziemne. Oddziaływania na te
ostatnie mogą wynikać z realizacji działań inwestycyjnych i przedsięwzięć z nimi związanych,
zatem rezygnacja z wdrożenia Strategii i zawartych w niej działań spowoduje brak wystąpienia
oddziaływań, zarówno pozytywnych jak i negatywnych, z nich wynikających. Zaniechanie
wdrożenia Strategii Rozwoju Miasta Piotrków 2020 przełoży się prawdopodobnie na to, że część
planowanych inwestycji, mogących oddziaływać na środowisko wodne, tj. regulacja i rewitalizacja
rzeki Strawy, poprawa czystości Zbiornika Bugaj czy Rozbudowa i modernizacja systemu wodno
– kanalizacyjnego miasta, nie zostanie zrealizowana, lub zostanie odłożona w czasie. W związku
z powyższym można by ze sporą dozą ostrożności uznać, że niezrealizowanie części działań,
mogących w sposób istotny oddziaływać na wody powierzchniowe, zawartych w Strategii będzie
miało pozytywny skutek środowiskowy. Należy mieć jednak na uwadze, że część z inwestycji
prowadzona będzie prawdopodobnie niezależnie od tego, czy wdrożone zostaną zapisy Strategii,
~ 25 ~
zatem mimo wszystko może dojść do oddziaływań z nimi związanych. Dużo bardziej przejrzyste
wydają się skutki, a raczej ich brak, w przypadku odejścia od wdrożenia Strategii w życie,
wynikające z potencjalnych pozytywnych oddziaływań zadań zawartych w Strategii. Część działań
inwestycyjnych, nastawionych na ochronę środowiska, np. rozwój sieci kanalizacyjnej, będą i tak
realizowane w ramach innych dokumentów i planów, zatem rezygnacja z wdrożenia niniejszej
Strategii nie będzie miała w tym kontekście istotnego wpływu. Warto zauważyć, że Strategia
Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, jako dokument strategiczny będzie tworzyć pewne
ramy dla dokumentów niższego szczebla, w tym także w kontekście działań mogących oddziaływać
na środowisko wodne, zatem w przypadku rezygnacji z wdrożenia Strategii, która powinna
wytyczać pewne kierunki działań prośrodowiskowych, może dojść, choć to mało prawdopodobne,
do pominięcia zagadnień ochrony wód w procesach planowania inwestycji. Brak ram, które miała
by wytyczać Strategia może także prowadzić do pewnego niekontrolowanego rozwoju miasta i
wynikających z niego inwestycji, co mogłoby prowadzić do lokalizowania przedsięwzięć na
obszarach zagrożonych powodzią, lub na obszarach nieprzystosowanych inwestycyjnie, gdzie
mogłyby generować istotne negatywne oddziaływania na środowisko wodne.
Powietrze
W ramach Strategii przewiduje się prowadzenie szeregu działań inwestycyjnych, których
wynikiem byłoby poprawienie stanu powietrza atmosferycznego na terenie miasta. Realizacja
przedsięwzięć ujętych w ramach Strategii Rozwoju Miasta Piotrków 2020 nastawionych na
promocje innowacyjności w przemyśle, poprawy efektywności energetycznej budynków oraz
instalacji ciepłowniczych pozwoliłoby na zmniejszanie wielkości emisji zanieczyszczeń do
powietrza ze źródeł przemysłowych i niskoemisyjnych. Te pozytywne efekty mogą nie zostać
osiągnięte w Piotrkowie Trybunalskim w przypadku zaniechania realizacji zapisów Strategii i choć
część z nich mogłaby być prawdopodobnie realizowana w ramach innych dokumentów i planów,
to na pewno nie wszystkie, a osiągnięty efekt skali będzie zdecydowanie mniejszy. W przypadku
większości celów operacyjnych zaproponowanych w ramach Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
2020 przewidziano działania o charakterze nie inwestycyjnym, w związku, z którymi nie należy się
spodziewać wystąpienia oddziaływań, zatem zaniechanie wdrożenia w życie związanych z nimi
zapisów nie będzie miało wpływu na stan powietrza atmosferycznego. Ze względu na to, że część
przedsięwzięć inwestycyjnych, jak choćby inwestycje drogowe będzie prawdopodobnie
realizowana także mimo niewdrożenia Strategii, zatem potencjalne oddziaływania z nich
wynikające wystąpią niezależnie od przyjęcia lub zaniechania wdrożenia Strategii.
Powierzchnia ziemi (gleby, erozja gleb)
W kontekście ochrony powierzchni ziemi, w tym gleb, oddziaływania wynikające z
wdrożenia Strategii Rozwoju Miasta Piotrków 2020 związane będą jedynie z działaniami
inwestycyjnymi, w tym przede wszystkim przedsięwzięciami polegającymi na budowie,
przebudowie i rozbudowie infrastruktury. Jednak dla większości działań ujętych w Strategii, ze
względu na ich charakter nie inwestycyjny, nie przewiduje wystąpienia ich wpływu na
powierzchnię ziemi. Należy podkreślić, że prawdopodobnie spora część przedsięwzięć będzie
realizowana pomimo rezygnacji z wdrożenia Strategii, gdyż wynikają one z potrzeb rozwojowych
miasta, i jeśli nie w ramach Strategii, będą one realizowane w ramach innych projektów. W związku
z powyższym można stwierdzić, że brak realizacji zapisów Strategii nie będzie istotnie oddziaływał
zarówno na obecny jak i przyszły stan powierzchni ziemi oraz gleb Piotrkowa Trybunalskiego.
Krajobraz
Podobnie jak w przypadku wyżej omawianych komponentów, także w kontekście wpływu
na krajobraz oddziaływań można się spodziewać wyłącznie w przypadku postulowanych w ramach
~ 26 ~
Strategii działań inwestycyjnych, natomiast dla większości działań nie inwestycyjnych
oddziaływania na krajobraz nie wystąpią. Należy zauważyć, że ewentualne odziaływania mogące
pojawić się w wyniku realizacji przedsięwzięć infrastrukturalnych z dużym prawdopodobieństwem
będą występować także, jeżeli nie dojdzie do wdrożenia Strategii. Będą one wynikały zarówno z
realizacji działań w ramach innych dokumentów, w tym dokumentów planistycznych, jak i
naturalnych zjawisk gospodarczych i społecznych. Można zatem uznać, że odejście od wdrożenia
Strategii w małym stopniu będzie oddziaływać na krajobraz Piotrkowa Trybunalskiego.
Zabytki i dobra materialne (infrastruktura)
Wiele przewidzianych w ramach Strategii działań ze względu na nie inwestycyjny charakter
nie będzie wywierała żadnego wpływu na zabytki oraz elementy dziedzictwa kulturowego. W
przypadku działań inwestycyjnych należy spodziewać się natomiast oddziaływań pozytywnych
wynikających z realizacji przedsięwzięć z nimi związanych, głownie działań rewitalizacyjnych w
ramach obiektów oraz przestrzeni publicznych. W przypadku działań miękkich nie przewiduje się
aby odejście od ich wdrożenia w ramach Strategii miało jakikolwiek wpływ na zabytki i
dziedzictwo kulturowe. W kontekście działań inwestycyjnych natomiast należy zauważyć, że
niewdrożenie Strategii będzie skutkowało brakiem realizacji postulowanych w niej działań
mogących przyczyniać się do poprawy stanu dziedzictwa kulturowego i zabytków. Będzie to
zjawisko niekorzystne, gdyż bez odpowiedniej dbałości o stan obiektów zabytkowych oraz
przestrzeni związanych z dziedzictwem kulturowym może dochodzić do ich niszczenia, a w
konsekwencji z czasem nawet do utraty. Chociaż część działań nastawionych na ochronę zabytków
i dziedzictwa kulturowego będzie realizowana w ramach innych dokumentów, planów, ram
prawnych itd. to należy uznać, że niewdrożenie Strategii będzie miało istotny wpływ na stan
zabytków i dziedzictwa kulturowego.
Klimat
Przewidziane w Strategii cele strategiczne i operacyjne, oraz wyznaczone dla ich realizacji
działania w bardzo niewielkim stopniu będą oddziaływały na klimat, zarówno lokalny jak i
globalny. Z racji tego można uznać, że odstąpienie od wdrożenia Strategii Rozwoju Miasta
Piotrków Trybunalski 2020 nie będzie miało wpływu na ten komponent środowiska.
Zasoby naturalne
W kontekście oddziaływań na zasoby naturalne ich wystąpienie przewiduje się jedynie w
powiązaniu z realizacją działań inwestycyjnych, natomiast dla dużych części postulowanych w
ramach Strategii działań, ze względu na ich nie inwestycyjny charakter nie przewiduje się
wystąpienia oddziaływań. W ramach działań inwestycyjnych przewiduje się realizacje
przedsięwzięć, dla których wykonania niezbędne będzie wykorzystanie surowców mineralnych,
natomiast dla żadnego z działań zawartych w Strategii nie przewiduje się sytuacji ograniczenia
dostępu do złóż surowców mineralnych. Oddziaływanie na zasoby naturalne w największym
stopniu dotyczyć będzie realizacji inwestycji w zakresie drogownictwa i związanej z nim
infrastruktury, a także przedsięwzięć związanych z budową lub przebudową różnych obiektów na
terenie miasta. Realizacja tych zadań jest dla Piotrkowa Trybunalskiego kluczowa w związku, z
czym będzie prawdopodobnie realizowana niezależnie od tego czy omawiana Strategia zostanie
wdrożona w życie czy nie, zatem można uznać, że rezygnacja z wdrożenia Strategii nie będzie
miała istotnego wpływu na zasoby naturalne.
~ 27 ~
5. Istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektu
Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, w szczególności dotyczące
obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o
ochronie przyrody.
Formy ochrony przyrody w Piotrkowie Trybunalskim występują w postaci pomników
przyrody oraz użytków ekologicznych. W granicach miasta zawiera się fragment (1,445 ha)
Rezerwatu Leśnego Meszcze (obszar w otulinie Sulejowskiego Parku Krajobrazowego), gdzie
przedmiotem ochrony jest starodrzew dębowy pochodzenia naturalnego w zespołach grądu i boru
mieszanego. Na obszarze o powierzchni 39,15 ha rośnie ponad 100 dębów szypułkowych w wieku
średnio 200 lat. Największe z nich osiągają obwód blisko 4 metry i wysokość 35 m. Oprócz dębów
w rezerwacie rosną wiekowe sosny oraz jodły, świerki, graby, osiki, brzozy i in. Spośród roślin
zielnych należy wymienić kilka gatunków objętych ochroną, są to: widłak jałowcowaty,
wawrzynek wilczełyko, lilia złotogłów, listera jajowata, podkolan zielonawy, kruszyna pospolita,
kalina koralowa, kopytnik pospolity, pierwiosnek lekarski i konwalia majowa.
Indywidualne formy ochrony na terenie Piotrkowa Trybunalskiego.
Użytki ekologiczne
Pomniki przyrody
Chroniony obiekt
Lokalizacja
Zadrzewienie przyzagrodowe
składające się z 75 wiązów
szypułkowych, 1 kasztanowiec
biały, 2 lipy drobnolistne
ul. Sulejowska 126
Miłorząb dwuklapowy
dawny Wojewódzki
Sztab Wojskowy ul.
Dąbrowskiego
Orzech czarny Dąb błotny Buk
pospolity 2 klony srebrzyste 2
jesiony wyniosłe
Park Belzacki
Rokitnik zwyczajny
ul. Wierzeje
Grusza pospolita
ul. Wierzejska
Chroniony obszar
Lokalizacja
Fragment zbiornika Bugaj oraz Zbiornik Bugaj
teren przyległy do zbiornika
Lasy Leśnictwa
Bagno
Proszenie oddział
102g
Lasy Leśnictwa
Mokradło
Wierzeje oddział
198h
Lasy Leśnictwa
Mokradło
Wierzeje oddział
198j
Lasy Leśnictwa
Mokradło
Wierzeje oddział
195k
Lasy Leśnictwa
Mokradło
Wierzeje oddział
196g
Lasy Leśnictwa
Mokradło
Wierzeje oddział
196h
Lasy Leśnictwa
Bagno
Wierzeje oddział
198f
Lasy Leśnictwa
Roślinność bagienna
Wierzeje oddział
195m
Pomniki przyrody zostały ustanowione:
- Uchwałą nr XIII/198/03 Rady Miasta w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 26 listopada
2003 roku w sprawie uznania drzew za pomniki przyrody,
~ 28 ~
Rozporządzeniem nr 4/96 Wojewody Piotrkowskiego z dnia 4 listopada 1996r. w sprawie
uznania za pomniki przyrody,
- Zarządzeniem nr 45/87 Wojewody Piotrkowskiego z dnia 15 grudnia 1987r. w sprawie
uznania za pomniki przyrody.
Użytki ekologiczne zostały ustanowione:
- Uchwałą nr XXXII/480/05 Rady Miasta w Piotrkowie Trybunalskim z dnia 26 stycznia
2005r. w sprawie uznania obszaru za użytek ekologiczny,
- Rozporządzeniem nr 57/2001 Wojewody Łódzkiego z dnia 17 grudnia 2001r. w sprawie
uznania za użytki ekologiczne.
Użytki ekologiczne łącznie obejmują powierzchnię 42,97 ha, w tym największy „Nad Bugajem”
zajmuje powierzchnię 35,8 ha. Cenne przyrodniczo są istniejące na obszarze miasta doliny Strawy,
Wierzejki i mniejszych cieków będące korytarzami ekologicznymi o znaczeniu lokalnym i
regionalnym. Obejmują one aktywne biologicznie ekosystemy wodne, bagienne, łąkowe, polne i
leśno - zaroślowe.
Realizacja projektu Strategii, podobnie jak i dotychczasowa Strategia do 2017r, nie powoduje
bezpośrednich zagrożeń dla występujących na terenie miasta Piotrkowa Trybunalskiego obszarów
objętych ochroną na podstawie Ustawy o ochronie przyrody.
Tereny objęte ochroną znajdują się na ogół w obrębie obszarów atrakcyjnych turystycznie.
W projekcie Strategii zakładana jest Poprawa atrakcyjności turystycznej miasta i wykorzystanie
dziedzictwa historycznego. Powinna ona spowodować wzrost ruchu turystycznego.
Obszar chronionego krajobrazu, zgodnie z definicją zawartą w Ustawie o ochronie przyrody,
obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych
ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką
i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Miasto Piotrków Trybunalski to obszar przede wszystkim zwartej zabudowy. Podstawowym
problemem jest antropopresja. Powoduje zmniejszenie bioróżnorodności, wymieranie gatunków, a
co za tym idzie ubożenie ekosystemów i degradację krajobrazu. Generalnie największe szkody w
środowisku przyrodniczym powodowane przez człowieka związane są z:
 budownictwem przemysłowym w pobliżu terenów cennych przyrodniczo,
 nielegalnymi składowiskami śmieci,
 dewastacją parków i zieleńców,
 chorobami, szkodnikami, pożarami lasów,
 pracami melioracyjnymi polegającymi na odwadnianiu terenów podmokłych, bagiennych i
torfowiskowych prowadzącymi do zmiany biotopów torfowiskowych, wodnych,
szuwarowych i podmokłych łąk,
 przecinaniem terenów cennych przyrodniczo ciągami komunikacyjnymi,
 emisją zanieczyszczeń od powietrza.
Działania takie powodują przede wszystkim zmniejszanie się liczby siedlisk roślin oraz ich
przekształcanie. Eliminacja cennych składników szaty roślinnej może nastąpić również w wyniku
procesów spontanicznej sukcesji jak zarastanie krzewami, czy przekształcenia płatów boru
świeżego w bór mieszany.
W roku 2012 wyemitowane zostało ok. 315 Mg dwutlenku siarki, 190 Mg dwutlenku azotu, 130
Mg tlenku węgla 180 Mg pyłu i ok. 100 Mg węglowodorów aromatycznych. Decydujący udział w
emisji zanieczyszczeń miały pracujące na bazie węgla kamiennego ciepłownie MZGK przy ul.
Rolniczej i Orlej. Największy - ok. 80% udział w emisji węglowodorów aromatycznych miały
zakłady zlokalizowane przy ul. Dmowskiego: FMG Pioma SA i Zamet Industry S.A.
Najistotniejszym problemem w mieście pozostaje niska emisja, zwłaszcza ta
niezewidencjonowana, z indywidualnych gospodarstw domowych, w których najczęściej do
produkcji ciepła wykorzystywane są piece, kotły małej mocy, czy kominki, w których spalane jest
paliwo stałe - węgiel i drewno. Istotnym źródłem zanieczyszczenia powietrza w mieście jest też
-
~ 29 ~
transport drogowy, odpowiedzialny za emisję węglowodorów aromatycznych, tlenków azotu,
tlenku węgla i pyłu.
W roku 2012 z terenu miasta odprowadzono do wód powierzchniowych ok. 4.305,2 tys. m3 ścieków
komunalnych i przemysłowych. Były to przede wszystkim ścieki z oczyszczalni miejskiej –
4.246,32 tys. m3.
Stężenia dwutlenku siarki nie przekraczały obowiązujących poziomów dopuszczalnych;
maksymalne zmierzone wartości S1 i S24 stanowiły odpowiednio 32% i 46% obowiązujących norm.
Najwyższe wartości notowano w lutym - najchłodniejszym miesiącu roku 2012. Średnioroczny
poziom stężenia SO2 wynosił 13 µg/m3.
1-godzinne stężenia dwutlenku azotu również kształtowały się poniżej poziomu dopuszczalnego;
najwyższe zmierzone stężenie (w kwietniu) osiągnęło 58% normy. Stężenie średnioroczne NO 2
wynosiło 22 µg/m3, co stanowiło 55% wartości dopuszczalnej. Poziom ten nieznacznie obniżył się
w stosunku do poziomu z roku 2011.
24-godzinne stężenia pyłu zawieszonego PM10 przekraczały poziom dopuszczalny (D24 = 50
µg/m3) 80 razy w ciągu roku przy dozwolonych 35 przekroczeniach. Przekroczenia notowano w
okresie chłodnym: od stycznia do pierwszych dni kwietnia oraz od końca września do grudnia.
Najwyższe stężenie - 193 µg/m3, stanowiące 386% D24, zanotowano w lutym.
W miesiącu tym, a także w grudniu stwierdzono największą liczbę przekroczeń D 24. Stężenie
średnioroczne osiągnęło w tym punkcie 38 µg/m3, co stanowiło 95% wartości rocznego poziomu
dopuszczalnego (Da = 40 µg/m3). W stosunku do roku poprzedniego nastąpił niewielki spadek
stężenia średniorocznego pyłu PM10; zmniejszyła się także częstość przekraczania dopuszczalnego
poziomu stężenia 24-godzinnego.
8-godzinne stężenia tlenku węgla były niższe od wartości dopuszczalnej; najwyższe zmierzone S8
stanowiło 40% poziomu D8 i wystąpiło w lutym.
8-godzinne stężenia ozonu troposferycznego przekraczały poziom docelowy (120 µg/m 3) przez 21
dni. Przekroczenia występowały od kwietnia do sierpnia. W ciągu trzech ostatnich lat (2010 - 2012)
średnia częstość przekroczeń wartości docelowej wynosiła 14,7 przy dozwolonej 25.
Pomiary stężeń pyłu PM10 i PM2,5 wykazały, że:
• Stężenia pyłu PM10 przekraczały poziom dopuszczalny D24 przez 106 dni w roku
(dozwolone 35). Najwyższe stężenia występowały w lutym. Średnie stężenie pyłu PM10
wynosiło ok. 46 µg/m3, czyli 115% rocznego poziomu dopuszczalnego.
• Średnioroczne stężenie pyłu PM2,5 wynosiło 34 µg/m3, co stanowiło 136% poziomu
dopuszczalnego. Udział pyłu PM2,5 w pyle PM10 kształtował się od ok. 55 - 60% w okresie
letnim do ok. 80% w okresie zimowym.
• Średnioroczne stężenia metali: arsenu, kadmu, niklu i ołowiu nie przekraczały norm
obowiązujących ze względu na ochronę zdrowia ludzi
• Średnioroczne stężenie benzo-a-pirenu przekraczało ok. 8-krotnie poziom docelowy
wynoszący 1 µg/m3. Poziom stężeń był bardzo zróżnicowany w ciągu roku - latem nie
przekraczał 1 µg/m3; zimą, podczas wzmożonego ogrzewania budynków, był ponad 20krotnie wyższy.
Podsumowując wyniki badań jakości powietrza na terenie Piotrkowa Tryb. należy stwierdzić, że
największym problemem w mieście jest ponadnormatywne zanieczyszczenie powietrza pyłem
drobnym i zawartym w nim benzo-a-pirenem. Zanieczyszczenie to ma wyraźnie charakter
sezonowy - niski poziom notowany w okresie letnim drastycznie zwiększa się
w okresie zimowym. Główną przyczyną przekroczeń dopuszczalnego poziomu stężeń pyłu
zawieszonego w powietrzu jest niska emisja - z indywidualnie ogrzewanych budynków; niemały
udział ma również emisja komunikacyjna. Obszar przekroczeń normatywnych poziomów stężeń
według obliczeń obejmuje: w przypadku pyłu PM10 (stężenia 24-godzinne) - zabudowaną i gęsto
~ 30 ~
zamieszkałą środkową i zachodnią część miasta, a szczególnie ścisłe centrum (także stężenie
średnioroczne), w przypadku benzo-a-pirenu (stężenie średnioroczne) - cały teren miasta.
6. Cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym albo krajowym,
istotne z punktu widzenia Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, oraz
sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas
opracowywania dokumentu.
Przyjęta w 1997 r. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej stwierdza, że Rzeczpospolita
Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju (art. 5). Konstytucja
ustala także, że ochrona środowiska jest obowiązkiem m. in. władz publicznych, które poprzez swą politykę
powinny zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom (art. 74).
II Polityka Ekologiczna Państwa, przyjęta przez Sejm 23 sierpnia 2001 r., określa jako
główny cel zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju (mieszkańców, infrastruktury
społecznej i zasobów przyrodniczych), przy założeniu, że strategia zrównoważonego rozwoju
Polski pozwoli na wdrażanie takiego modelu tego rozwoju, który nie stworzy zagrożenia dla jakości
i trwałości przyrodniczych zasobów.
II Polityka Ekologiczna Państwa określa też, że wiodącą zasadą polityki ekologicznej naszego
państwa jest, przyjęta w Konstytucji RP, zasada zrównoważonego rozwoju, która uzyskała prawo
obywatelstwa wśród społeczeństw świata w wyniku Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio
de Janeiro w 1992 r. Podstawowym założeniem zrównoważonego rozwoju jest takie prowadzenie
polityki i działań w poszczególnych sektorach gospodarki i życia społecznego, aby zachować
zasoby i walory środowiska w stanie zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, możliwości
korzystania z nich zarówno przez obecne jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu
trwałości funkcjonowania procesów przyrodniczych oraz naturalnej różnorodności biologicznej na
poziomie krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównoważonego
rozwoju jest równorzędne traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co
oznacza konieczność integrowania zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych
dziedzinach gospodarki.
II Polityka Ekologiczna Państwa oraz dostosowane do niej strategie i programy
środowiskowe takie jak: „Polityka ekologiczna państwa w latach w latach 2009 - 2012 z
perspektywą do roku 2016”, „Krajowa strategia ochrony i umiarkowanego użytkowania
różnorodności biologicznej” oraz „Strategia gospodarki wodnej” uwzględniają zobowiązania i cele
ochrony środowiska przyjęte w ratyfikowanych przez Rzeczpospolitą Polską konwencjach
międzynarodowych, w tym: Konwencji o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz
ich siedlisk, Berno (1979), Konwencji Ramsarskiej o obszarach wodno-błotnych, mających
znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego (1975), ze
zmianami wprowadzonymi w Paryżu (1982) i Reginie (1987), Ramowej Konwencji Narodów
Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Rio de Janerio (1992), Konwencji o różnorodności
biologicznej z Rio de Janeiro (1992); Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie
zmian klimatu z Kioto, wraz z Protokołem (1997). Ponadto istotne cele ekologiczne zapisane są w
Europejskiej Konwencji Krajobrazowej, Karcie Lipskiej na rzecz zrównoważonego rozwoju miast
europejskich oraz Strategii Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej.
Najważniejszym dokumentem dotyczącym ładu przestrzennego Polski jest Koncepcja
Przestrzennego Zagospodarowania Kraju. Obecnie obowiązuje przyjęta przez Radę Ministrów
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK 2030). Celem strategicznym
określonym w Koncepcji jest efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej zróżnicowanych
potencjałów rozwojowych do osiągnięcia: konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia i większej
sprawności państwa oraz spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej w długim okresie.
KPZK 2030 kładzie szczególny nacisk na budowanie i utrzymywanie ładu przestrzennego,
~ 31 ~
ponieważ decyduje on o warunkach życia obywateli, funkcjonowaniu gospodarki i pozwala
wykorzystywać szanse rozwojowe. Koncepcja formułuje także zasady i działania służące
zapobieganiu konfliktom w gospodarowaniu przestrzenią i zapewnieniu bezpieczeństwa, w tym
powodziowego.
Zgodnie z dokumentem, rdzeniem krajowego systemu gospodarczego i ważnym elementem
systemu europejskiego stanie się współzależny otwarty układ obszarów funkcjonalnych
najważniejszych polskich miast, zintegrowanych w przestrzeni krajowej i międzynarodowej.
Jednocześnie na rozwoju największych miast skorzystają mniejsze ośrodki o znaczeniu
regionalnym i obszary wiejskie.
Oznacza to, że podstawową cechą Polski 2030 r. będzie spójność społeczna, gospodarcza i
przestrzenna. Do jej poprawy przyczyni się rozbudowa infrastruktury transportowej (autostrad,
dróg ekspresowych i kolei) oraz telekomunikacyjnej (przede wszystkim Internetu
szerokopasmowego), a także zapewnienie dostępu do wysokiej jakości usług publicznych. W
2030r. Polska przestrzeń będzie bardziej zintegrowana w układach międzynarodowych. Warszawa
i pozostałe ośrodki metropolitalne będą lepiej powiązane funkcjonalnie (głównie gospodarczo)
między sobą, a także z podobnymi obszarami UE. Polska 2030 r. będzie krajem o ugruntowanych
warunkach trwałego i zrównoważonego rozwoju, dobrze zagospodarowanym, sprawnie
zarządzanym i bezpiecznym. Wyżej wymienione powiązania dodatkowo łączyłaby sprawna sieć
transportowa. W tekście KPZK określono 6 celów szczegółowych, w tym m.in. kształtowanie
struktur przestrzennych wspierających osiągnięcie i utrzymanie wysokiej jakości środowiska
przyrodniczego i walorów krajobrazowych Polski.
Zapisy projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 odpowiadają tym
zawartym w KPZK. Ich realizacja z pewnością przyczyni się do rozwoju miasta i wzmocnienia jego
rangi w układzie funkcjonalnym polskich miast. W projekcie Strategii zwrócono również uwagę na
budowanie powiązań i więzi z przyległymi do granic miasta obszarami. Ponadto wskazane zostały
działania w zakresie poprawy i rozbudowy infrastruktury transportowej, co z pewnością przyczyni
się do likwidacji barier transportowych zarówno w wymiarze endo-, jak i egzogenicznym.
Kolejnym dokumentem strategicznym na szczeblu krajowym mającym odniesienie do
projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 jest Krajowa Strategia Rozwoju
Regionalnego 2010 - 2020. Jako priorytety polityki regionalnej do roku 2020 określono trzy cele:
1. wspomaganie konkurencyjności regionów;
2. budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów
problemowych
3. tworzenie warunków dla skutecznej, efektywnej partnerskiej realizacji działań
rozwojowych ukierunkowanych terytorialnie;
Realizacja zapisów projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020
(zwłaszcza tych dotyczących kwestii transportowych, pozostałej infrastruktury technicznej, eusług) z pewnością przyczyni się do zwiększenia spójności terytorialnej wewnątrz województwa
łódzkiego zwłaszcza w perspektywie funkcjonujących w jego granicach aglomeracji. Dodatkowo
dzięki wdrożeniu projektu Strategii zostanie wzmocniona integracja z terenami ościennymi
województwa.
W Strategii Rozwoju Transportu do 2020 roku (z perspektywą do 2030 roku) (SRT)
zostały wyznaczone najważniejsze kierunki działań oraz ich koordynacje odnoszące się do systemu
transportowego kraju. Stopniowe wdrażanie SRT ma na celu systematyczne likwidowanie barier w
układzie transportowym Polski, stworzenie nowej jakości w infrastrukturze transportowej oraz w
jej zarządzaniu i przewozach. Jako główne wyzwania polskiej polityki transportowej uznano:
• zwiększenie dostępności terytorialnej,
• poprawę bezpieczeństwa uczestników ruchu,
• poprawę efektywności sektora transportowego poprzez utworzenie spójnego,
zrównoważonego, a także przyjaznego użytkownikowi systemu transportowego.
~ 32 ~
Powyższe wyzwania miałby realizować sprecyzowany w SRT cel główny, tj.: utworzenie
zintegrowanego systemu transportowego poprzez inwestycje w infrastrukturę transportową,
wykreowanie sprzyjających warunków do sprawnego funkcjonowania rynków transportowych i
rozwoju efektywnych systemów przewozowych. Cel główny zostanie zrealizowany jedynie w tym
przypadku, kiedy uwzględnione zostanie pięć celów szczegółowych:
• stworzenie nowoczesnej i spójnej sieci infrastruktury transportowej,
• poprawa sposobu organizacji i zarządzania systemem transportowym,
• poprawa bezpieczeństwa użytkowników ruchu oraz przewożonych towarów,
• ograniczanie negatywnego wpływu transportu na środowisko,
• zbudowanie racjonalnego modelu finansowania inwestycji infrastrukturalnych.
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 jest spójny z SRT. W projekcie
Strategii istnieją zapisy, dzięki którym możliwe będzie kreowanie spójności transportowej zarówno
tej wewnętrznej, jaki i zewnętrznej miasta. Jednym z działań wskazanych w projekcie Strategii
Polepszenie jakości i dostępności infrastruktury technicznej poprzez budowę szynowego transportu
osobowego relacji Piotrków Trybunalski - Bełchatów - Kleszczów. Z pewnością przyczyni się to
do poprawy efektywności sektora transportowego oraz wzrostu zadowolenia mieszkańców z
transportu publicznego, jego wydajności, a także, co jest niezwykle istotnym z perspektywy
ochrony środowiska spowoduje redukcję emisji zanieczyszczeń.
Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju - Polska 2030. Trzecia fala
nowoczesności(DSRK) jest dokumentem strategicznym wskazującym, jak i w którym kierunku
powinna rozwijać się Polska. Przedstawia najważniejsze wyzwania gospodarcze i społeczne dla
kraju. Głównym celem jaki określono w Strategii jest poprawa jakości życia Polaków. Dokument
składa się z dwóch części. Pierwsza z nich obejmuje wstęp, diagnozę wraz z opisem kontekstu
społecznego, gospodarczego, a także międzynarodowego Strategii. Zaprezentowane zostały
również makroekonomiczne ramy rozwoju kraju. Druga część przedstawia natomiast szereg
działań, które należy podjąć w perspektywie do 2030 r. w celu osiągnięcia celu głównego. W tej
samej części określono także zasady ich monitorowania i ewaluacji.
Główne kierunki interwencji powinny odbywać się w ramach trzech obszarów
strategicznych: konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, równoważenia potencjału
rozwojowego regionów Polski oraz efektywności i sprawności państwa. Kierunki interwencji
zostały podzielone na osiem części, a następnie przyporządkowane do obszarów strategicznych. W
ramach pierwszego z w/w obszarów wskazano cztery kierunki interwencji, tj.: innowacyjność
gospodarki i kreatywność indywidualna, polska cyfrowa, kapitał ludzki, a także bezpieczeństwo
energetyczne i środowisko. W drugim obszarze wyróżniono natomiast rozwój regionalny i
transport, natomiast w trzecim kapitał społeczny i sprawne państwo. Przyjęty w Strategii model
rozwoju Polski do 2030 r. oparty został na zasadach solidarności pokoleniowej, terytorialnej oraz
innowacyjnej. W kontekście szeroko rozumianej ochrony środowiska w DSRK zauważono, że
poprawa jakości życia wiąże się bezpośrednio m.in. z środowiskowym poczuciem równowagi w
odniesieniu do warunków krajobrazowych, naturalnego stanu otoczenia oraz żywności. Jednym z
kierunków działania w ramach obszaru strategicznego konkurencyjność i innowacyjność
gospodarki jest bezpieczeństwo energetyczne i środowisko. W DSRK wskazano problem
zaopatrzenia kraju w energię. Zwrócono uwagę, że koniczne jest zapewnienie optymalnej ilości
energii po możliwej jak najniższych cenach, podkreślono również konieczność dywersyfikacji
źródeł oraz tras przesyłu nośników energii. Konieczna jest również redukcja emisji CO2 oraz
zmniejszenie zanieczyszczenia powietrza. W tekście DSRK zauważono również problem
racjonalnego wykorzystywania zasobów środowiska. Wyzwania dla Polski związane z energetyką
i ochroną środowiska realizowane miałyby być przy pomocy m.in. następujących działań:
modernizacja
infrastruktury
i
bezpieczeństwo
energetyczne,
modernizacja
sieci
elektroenergetycznych i ciepłowniczych, zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego poprzez
dywersyfikację kierunków pozyskiwania gazu, stwarzania zachęt przyspieszających rozwój
~ 33 ~
zielonej gospodarki, zwiększaniu poziomu ochrony środowiska. Długookresowa Strategia
Rozwoju Kraju zakłada, że w 2030 r. Polska będzie krajem „...w którym wzrost gospodarczy i
przemiany społeczne łączą się z poprawą stanu środowiska - jednym z podstawowych warunków
dobrej jakości życia." Zapis ten ściśle wiąże się postulatami zawartymi w strategii „Europa 2020.".
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 jest co do zasady zgodny z
głównymi zapisami DSRK. Projekt Strategii dla miasta podejmuje tematykę modernizacji i
rozbudowy infrastruktury technicznej, w szczególności zmierzającej do poprawy efektywności
energetycznej w celu operacyjnym - racjonalizacja gospodarki cieplnej - rozwój gospodarki
niskoemisyjnej i zasobooszczędnej W analizowanym dokumencie strategicznym wspomniano o
redukcji CO2, wdrażaniu nowych technologii, hałasu oraz zmniejszeniu zanieczyszczeniu
powietrza. Są to także cele, które wyznaczono w DSRK.
Dokumentami istotnymi, także z punktu widzenia ochrony środowiska na poziomie
krajowym, oprócz wymienionych wyżej, są również Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, Krajowy
Program Oczyszczania Ścieków, Krajowy Program Zwiększania Lesistości, Narodowa Strategia
Gospodarowania Wodami, Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko”. Przy czym w
projekcie Strategii rozwoju Piotrkowa brak jest na ogół bezpośrednich odniesień do tych
dokumentów, jednakże cele projektu Strategii nie są sprzeczne z ich głównymi założeniami.
Na szczeblu regionalnym do najważniejszych dokumentów uchwalonych przez Sejmik
Województwa, a mających powiązanie z projektem Strategii Rozwoju Miasta Piotrkowa
Trybunalskiego 2020r., są:
 Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego LORIS 2030, która
przedstawia aktualny stan innowacyjności gospodarki regionu oraz formułuje działania
mające na celu zaktywizowanie podmiotów gospodarczych, celem efektywnego
wykorzystania potencjału innowacyjnego regionu. Strategia wskazała 6 specjalizacji
regionalnych:
- Nowoczesny przemysł włókienniczy i mody (w tym wzornictwo);
- Zaawansowane materiały budowlane;
- Medycyna, farmacja, kosmetyki;
- Energetyka, w tym odnawialne źródła energii;
- Innowacyjne rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze;
- Informatyka i telekomunikacja.
W procesie wyboru kluczowych obszarów technologicznych dla województwa łódzkiego wskazano
cztery główne, które ze względu na istniejący potencjał w regionie mają szansę rozwijać się i
wspierać wzrost gospodarczy. Wśród obszarów technologicznych znalazły się: biotechnologia,
nanotechnologia i materiały funkcjonalne, technologie komunikacyjne i informatyczne oraz
mechatronika.
Główne priorytety zaproponowane dla RSI LORIS 2030:
Priorytet 1. Specjalizacja regionalna – obejmujący kluczowe branże stanowiące
lokomotywy rozwoju regionu.
Priorytet 2. Rozwój potencjału innowacyjnego – obejmujący powszechne zastosowanie
innowacji we wszystkich obszarach oraz branżach funkcjonujących
w
regionie, poza specjalizacją regionalną.
Priorytet 3. Zarządzanie innowacjami w regionie – obejmujący poprawę efektywności
prowadzenia polityki innowacyjnej w regionie oraz tworzenie warunków dla
rozwoju innowacji w regionie.
Propozycje projektów zgłoszonych do Regionalnej Strategii Innowacji dla Województwa
Łódzkiego LORIS 2030 będących celami wymienionym w projekcie Strategii Rozwoju Miasta
Piotrków Trybunalski 2020 to:
 Centrum Nauki i Nowych Technologii
 Piotrkowski Park Technologiczny
~ 34 ~

Terminal transportu intermodalnego wraz z przebudową układu
drogowego.
 Plan Przeciwdziałania Depopulacji w Województwie Łódzkim - określa zestaw działań
dla potrzeb ograniczenia negatywnych zjawisk demograficznych w perspektywie do 2020r.
Cel główny Planu: Odbudowa kapitału ludzkiego poprzez tworzenie sprzyjających
warunków na rynku pracy, rozwój wykształcenia i kompetencji oraz poprawę jakości życia
mieszkańców województwa łódzkiego w perspektywie krótko i długookresowej.
Główne obszary działania wymienione w niniejszym Planie takie jak:
 Rynek pracy - tworzenie warunków sprzyjających rozpoczynaniu działalności
Rynek pracy - tworzenie warunków sprzyjających rozpoczynaniu działalności
gospodarczej, tworzenie nowych miejsc pracy,
 Zdrowie - programy prewencyjne, promocja sportu i turystyki,
 Rodzina - realizacja polityki prorodzinnej,
 Edukacja - podniesienie jakości edukacji, wspieranie kształcenia zawodowego,
wyrównywanie szans edukacyjnych w relacji miasto-wieś,
Są spójne z celami wymienionymi w projekcie Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
Trybunalski 2020.
 Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020. Zgodnie z uchwaloną przez Sejmik
Województwa Łódzkiego w dniu 26.02.2013 roku Strategią Rozwoju Województwa
Łódzkiego 2020, Piotrków Trybunalski stanowi ośrodek subregionalny i wchodzi w skład
obszaru funkcjonalnego Doliny rzeki Pilicy. Obszar rozciągający się wzdłuż doliny rzeki Pilicy
wyróżnia się dużymi walorami przyrodniczymi oraz kulturowymi i w sposób szczególny
predysponowany jest do rozwoju różnych form turystyki. Do największych atutów obszaru, na
terenie miasta Piotrków Trybunalski, należy Lotnisko Aeroklubu Ziemi Piotrkowskiej, gdzie
działa Strefa Zrzutu PeTeSkydive, unikatowe w skali kraju sanktuaria, obszar charakteryzuje
się także znacznymi walorami dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Do najważniejszych
problemów należą przede wszystkim: słabo rozwinięta infrastruktura turystyczna i słabo
zagospodarowane przestrzenie publiczne, systematyczna degradacja oraz zanieczyszczenie
wód.
Zbieżność Strategii Piotrków Trybunalski 2020 ze Strategią Rozwoju Województwa Łódzkiego
2020:
Cele operacyjne Strategii Rozwoju
Województwa Łódzkiego 2020
Zaawansowana gospodarka wiedzy i innowacji
Cele operacyjne Strategii
Piotrków Trybunalski 2020
Zwiększenie innowacyjności gospodarki
Racjonalizacja gospodarki cieplnej
rozwój gospodarki niskoemisyjnej
zasobooszczędnej
Nowoczesny kapitał ludzki i rynek pracy
i
Kapitał ludzki odpowiadający wyzwaniom
współczesnego rynku pracy
Zintegrowane środowisko przedsiębiorczości dla Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości
rozwoju gospodarki
Poprawa atrakcyjności turystycznej miasta
i wykorzystanie dziedzictwa
historycznego
Wysoki standard i dostęp do usług publicznych
Szeroki dostęp do usług publicznych o
wysokim standardzie
~ 35 ~
Rozwój cyfryzacji
Reintegracja społeczna grup wykluczonych lub Aktywizacja społeczna i zawodowa osób
zagrożonych wykluczeniem społecznym
wykluczonych lub zagrożonych
wykluczeniem społecznym
Wysoka jakość i dostępność infrastruktury Polepszenie jakości i dostępności
transportowej i technicznej
infrastruktury technicznej
Rozwój infrastruktury drogowej
Racjonalizacja gospodarki cieplnej rozwój gospodarki niskoemisyjnej i
zasobooszczędnej
Wysoka jakość środowiska przyrodniczego
Dbałość o wysoką jakość środowiska
przyrodniczego
Zrównoważony system osadniczy
Zrównoważony rozwój miasta i ład
przestrzenny
Poprawa atrakcyjności turystycznej miasta
i wykorzystanie dziedzictwa
historycznego
Dokumentami istotnymi z punktu widzenia ochrony środowiska na poziomie wojewódzkim, oprócz
wymienionych wyżej, są również takie dokumenty jak: Plan Gospodarki Odpadami dla
województwa łódzkiego, Program energetyczny województwa łódzkiego, Program ochrony przed
hałasem, Program Ochrony Powietrza dla strefy Miasta Piotrkowa Trybunalskiego. Przy czym w
projekcie Strategii rozwoju Piotrkowa brak jest odniesień bezpośrednich do tych dokumentów,
jednakże cele projektu Strategii nie są sprzeczne z ich głównymi założeniami, a także częściowo
pośrednio odnoszą się do założeń tych dokumentów- szczególnie dotyczących hałasu oraz
powietrza, w związku z zakładanym rozwojem tych sektorów gospodarki które charakteryzuj ą się
innowacyjnością ogólną, a w szczególności wdrażaj ą rozwiązania przyjazne środowisku, a także
wskazaniem Piotrkowa Trybunalskiego jako miasta stosującego nowoczesne rozwiązania i
innowacyjne w realizacji działań bieżących.
Powiązania celów projektu Strategii rozwoju Miasta Piotrków 2020 z głównymi założeniami
związanymi z ochroną środowiska wybranych dokumentów strategicznych na szczeblu
międzynarodowym oraz krajowym przedstawia poniższa macierz.
Objaśnienia do tabeli:
B - cel projektu Strategii rozwoju miasta Piotrków 2020 nawiązuje bezpośrednio do głównych celi
dokumentu strategicznego;
P - cel projektu Strategii nawiązuje pośrednio do głównych celi dokumentu strategicznego;
0 - brak jest nawiązań/powiązań pomiędzy celami projektu Strategii a głównymi celami dokumentu
strategicznego;
(1) - numer celu dokumentu strategicznego, do którego głównie nawiązuje cel projektu
Strategii:
~ 36 ~
Powiązanie projektowanej Strategii rozwoju miasta Piotrkowa Trybunalskiego 2020 z kryteriami związanymi z ochroną środowiska w
obowiązujących dokumentach na szczeblu międzynarodowym oraz krajowym. _________________________________________________
dokumenty na poziomie międzynarodowym
Cele
-STRATEGIA
-Unijna strategia
-Ramowa
-Dyrektywa
Strategii
EUROPA 2020 ochrony
Dyrektywa
Powodziowa
rozwoju
Dyrektywa w
bioróżnorodności
Wodna
2007/60/WE
sprawie
na okres do 2020
2000/60/WE
miasta
promowania
-Dyrektywa
Piotrkowa
stosowania
Siedliskowa
Trybunalskieg energii ze źródeł
92/43/EWG
o
odnawialnych
-Dyrektywa
2009/28/WE
Ptasia
2020
-Dyrektywa w
sprawie
efektywności
energetycznej
2012/27/UE
-Dyrektywa w
sprawie jakości
powietrza i
czystego
powietrza dla
Europy
2008/50/WE
2009/147/WE
1 .poprawa
efektywności
energetycznej
oraz większe
wykorzystanie
OZE,
przeciwdziałanie
zmianom
klimatu;
2.zapobieganie
degradacji
środowiska,
efektywne
wykorzystanie
zasobów;
3 .rozwój
technologii
przyjaznych
środowisku;
4.zmniejszenie
1 .powstrzymanie
utraty
różnorodności
biologicznej i
degradacji usług
ekosystemowych
do 2020 roku oraz
przywrócenie ich
w możliwie
największym
stopniu;
2.
powstrzymanie
pogarszania się
stanu wszystkich
gatunków i
siedlisk objętych
unijnym
1 .poprawa
ochrony wód
w aspekcie
ilościowym i
jakościowym
2. ochrona
ekosystemów
wodnych oraz
ekosystemmów
lądowych od
wód
zależnych
1 .ograniczenie
ryzyka
powodziowego
i zmniejszenie
następstw
powodzi
Biała Karta
Transportu
Polityka
Ekologiczna
Państwa
obniżenie 1
emisji
.zapewnienie
pochodzącej z bezpieczetransportu;
ństwa
2. ekologiczn ekologicznego
y transport
kraju
miejski i dojazd
do pracy, w tym
także zastosowanie na
szerszą skalę
transportu
zbiorowego,
tworzenie
lepszych
warunków do
chodzenia
1.
~ 37 ~
Krajowa Strategia
Ochrony
Środowiska
i Umiarkowanego
Użytkowania
Różnorodności
Biologicznej
1 .zachowanie
bogactwa
różnorodności
biologicznej w
skali lokalnej,
krajowej i
globalnej oraz
zapewnienie
trwałości rozwoju
wszystkich
poziomów jej
organizacji, z
uwzględnieniem
potrzeb rozwoju
społecznogospodarczego
Polski oraz
konieczności
zapewnienia
odpowiednich
dokumenty na poziomie krajowym
Narodowa
Krajowy Plan
Strategia
Gospodarki
Gospodarowani
Odpadami
a Wodami
1 .osiągnięcie
utrzymanie
dobrego stanu i
potencjału wód
i
związanych z
nimi
ekosystemów
1.system
gospodarki
odpadami
zgodny z zasadą
zrównoważonego
rozwoju w
którym w pełni
realizowane są
zasady
gospodarki
odpadami, a w
szczególności
zasada
postępowania z
odpadami
zgodna z
hierarchą
sposobów
postępowania z
odpadami, czyli
Krajowy
Strategia
Program „Bezpieczeństwo
Oczyszcza- Energetyczne
nia
i
Ścieków
Środowisko”
Komunalny
ch
1 .rozwój 1. poprawa
systemów stanu środowiska
oczyszcza- 2. zrównoważo
nia ścieków ne
gospodarowanie
zasobami
środowiska
1
nierówności w
obszarze zdrowia,
poprawa
bezpieczeństwa
zdrowotnego
obywateli
prawodawstwem w
dziedzinie ochrony
przyrody oraz
osiągnięcie
znaczącej i
wymiernej poprawy
ich stanu
na piechotę i
jazdy na
rowerze;
warunków życia i
rozwoju
społeczeństwa
2
3
P(4)
0
4
Cel strategiczny A
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
po pierwsze
zapobieganie
powstawania
odpadów
5
6
7
8
9
Wysoka jakość życia mieszkańców, z dobrym dostępem do usług publicznych
0
0
0
P
0
10
11
12
P
0
P
0
0
0
0
0
0
0
0
Rozwój innowacyjnej i konkurencyjnej gospodarki oraz zwiększenie atrakcyjności inwestycyjnej miasta
0
0
0
0
0
0
0
P
0
cel A1
Szeroki dostęp
do usług
publicznych o
wysokim
standardzie
cel A2
Rozwój
cyfryzacji
cel A3
Aktywizacja
społeczna i
zawodowa osób
wykluczonych
lub
zagrożonych
Cel B1
wykluczeniem
Kapitał ludzki
społecznym
odpowiadający
wyzwaniom
współczesnego
rynku prac
Cel B2
Wspieranie
rozwoju
przedsiębiorczo
ści
Cel B3
Zwiększenie
innowacyjności
gospodarki
Cel B4
Poprawa
atrakcyjności
turystycznej
miasta i
wykorzystanie
dziedzictwa
historycznego
0
Cel strategiczny B
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
P(2) (3)
0
0
0
P(1)
P
0
0
0
0
P
0
0
0
0
P(2)
0
0
0
P
0
0
~ 38 ~
Cel strategiczny C Racjonalny rozwój przestrzenny miasta, z nowoczesną infrastrukturą i przyjaznym środowiskiem
8
|
9
3
4
5
7
6
P(2)
B(1)
P
0
0
P
P
1
Cel C1
Polepszenie
jakości i
dostępności
infrastruktury
technicznej
2
P(3)
Cel C2
Rozwój
infrastruktury
drogowej
0
0
0
0
P(2)
0
0
Cel C3
Dbałość o
wysoką jakość
środowiska
przyrodniczego
B(2), P(3)
B
B(1), (2)
P
0
B
0
0
0
P(2)
0
0
0
B(1)
Cel C4
0
Zrównoważony
rozwój miasta i
ład
przestrzenny
Cel C5
B(1), P(2), P(3)
Racjonalizacja
gospodarki
cieplnej rozwój
gospodarki
niskoemisyjnej
i
zasobooszczędn
ej
~ 39 ~
10
P
11
B
12
0
0
B
P
0
B
B
P
P
B (1) (2)
0
P
P
P
P
P (1)
P
P
0
B
0
B (1) P(2)
Z powyższej tabeli wynika, że cele dotyczące ochrony środowiska zawarte w dokumentach
na poziomie międzynarodowym i krajowym są dość dobrze reprezentowane w projekcie
dokumentu, przy czym na ogół w sposób pośredni. Ponadto należy stwierdzić iż cele
wyszczególnione w projekcie Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 o charakterze
środowiskowo-przestrzennym, w swoim założeniu realizują politykę rozwoju regionu w oparciu o
zasadę zrównoważonego rozwoju, polegającą na zintegrowaniu polityki środowiskowej,
gospodarczej i społecznej w taki sposób aby nie naruszyć równowagi w przyrodzie oraz
jednocześnie sprzyjać przetrwaniu jej zasobów
7. Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko w tym oddziaływania
bezpośrednie,
pośrednie,
wtórne,
skumulowane,
krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe, pozytywne i negatywne.
Przewidywane znaczące oddziaływanie na środowisko i poszczególne jego elementy, z
uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami
na te elementy;
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, jako dokument strategiczny,
nie posługuje się konkretnymi projektami, stąd ocena wpływu na środowisko założeń Strategii
wskazuje na potencjalne oddziaływania na środowisko, które będzie zmienne zależnie od
charakteru procesu realizacji kierunków działań.
Potencjalne oddziaływania poszczególnych celów i działań projektu Strategii na
poszczególne elementy środowiska przyrodniczego przeanalizowano w poniższej macierzy.
~ 40 ~
41
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
Krajobraz
Powierzchnię ziemi
Powietrze
Wodę
Ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny A1
Szeroki dostęp do usług
publicznych o wysokim standardzie
Różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
 Rozwój infrastruktury kultury,
sportu i rekreacji,
 Zwiększenie i uatrakcyjnienie
oferty kultury, sportu i rekreacji.
 Dostosowanie sieci szkolnej,
obwodów i liczebności oddziałów
do sytuacji demograficznej w
mieście.
 Rozwój programów z zakresu
pomocy społecznej i profilaktyki
zdrowotnej.
0
0
+
0
0
0
0
0
0
0+
• Rozwój budownictwa
• Poprawa stanu technicznego
mieszkaniowego zasobu Miasta
poprzez prowadzenie polityki
remontowej, zasad polityki
czynszowej oraz restrukturyzację
zasobu.
0
0-
+
0
0
0
0
0
0
0+
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
42
0
0
+
0
0
0
0
 Wysoki stopień wykorzystania
technologii informacyjno–
komunikacyjnych w usługach
publicznych.
 Dalszy rozwój e-administracji,
 Budowa oraz modernizacja
georeferencyjnych baz danych a
także wdrażanie rozwiązań
technicznych i organizacyjnych
zapewniających szybki dostęp do
aktualnych i wiarygodnych
informacji przestrzennych.
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
0
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny A2
Rozwój cyfryzacji
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe
i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
0
0
43
 Pomoc dla dzieci i młodzieży z rodzin
znajdujących się w trudnej sytuacji
materialnej,
 Wspieranie
zatrudnienia
mniej
atrakcyjnych na rynku pracy grup
wiekowych (50+).
 Aktywizacja osób do 30 roku życia,
które ze względu na brak aktywności
zawodowej szybko tracą umiejętności
nabyte w trakcie nauki, w tym nauki
zawodu.
 Rozwijanie współpracy pomiędzy
publicznymi służbami zatrudnienia
oraz instytucjami pomocy społecznej..
•Zbudowanie systemu działań
zapobiegających marginalizacji oraz
instytucjonalizacji osób
niesamodzielnych
0
0
+
0
0
0
+
0
0
0
+
0
0
0
0
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny A3
Aktywizacja społeczna i zawodowa
osób wykluczonych lub zagrożonych
wykluczeniem społecznym
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
0
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
44
0
0
+
0
0
0
0
 Oferta edukacyjna zgodna z
zapotrzebowaniem rynku pracy dobrze wykształceni mieszkańcy,
dzięki atrakcyjnej ofercie
szkolnictwa, dostosowanej do potrzeb
zmieniającego się rynku pracy.
 Projekty przeciwdziałające
wykluczeniu cyfrowemu.
 Przygotowanie i dopasowanie
programów nauczania promujących
innowacyjności
i
przedsiębiorczości na wszystkich
poziomach kształcenia, w
szczególności do potrzeb MŚP.
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
0
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny B1
Kapitał ludzki odpowiadający
wyzwaniom współczesnego rynku
pracy
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane
oddziaływania
tym oddziaływania
bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
Cel strategiczny
B. Wzrost (w
napływu
kapitału inwestycyjnego
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
0
0
45
Przewidywane
(w tym oddziaływania
bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
Cel
strategicznyoddziaływania
B. Wzrost napływu
kapitału inwestycyjnego
 Tworzenie zasobu nieruchomości na cele
inwestycyjne.
 Skuteczna promocja gospodarcza w celu
pozyskiwania inwestorów.
 Racjonalna polityka miasta w zakresie
stawek podatkowych i ulgi podatkowe dla
przedsiębiorców.
 Wzrost
znaczenia
współpracy
gospodarczej w kontaktach z zagranicą.
 Tworzenie
systemu
pobudzania
przedsiębiorczości poprzez instytucje
otoczenia
biznesu,
środowisko
gospodarcze, referaty Urzędu Miasta,
Powiatowy Urząd Pracy, NOT,
0
0
+
0
0
0
0
0
0+
0
00+ Utworzenie terminala transportu
intermodalnego, w oparciu o zasadę
komplementarności transportu drogowego
i kolejowego.
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny B2 Wspieranie rozwoju
przedsiębiorczości
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
0
0
0
0
0
0
46
 Wspieranie tworzenia ośrodków
opartych na nowoczesnych
technologiach, w tym np. Centrum
Nauki i Nowych Technologii czy
Piotrkowskiego Parku Technologicznego
 Wsparcie tworzenia programów
kształcenia zawodowego uwzględniających
rozwój specjalizacji regionalnych i branż
wiodących,
 Doposażanie szkół zawodowych w
niezbędną infrastrukturę,
 Promocja innowacyjności oraz tworzenie
przyjaznego klimatu dla rozumienia
i kształtowania kultury
 Stworzenie Regionalnego Systemu
Innowacyjności, w porozumieniu z
sąsiednimi powiatami.
 Współpraca z kapitałem zewnętrznym we
wdrażaniu nowych produktów na rynku.
0
0
+
0
0
0
0
0
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny B3 Zwiększenie
innowacyjności gospodarki
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
Cel strategiczny B. Wzrost napływu kapitału inwestycyjnego
środowiska:
0
0+
47
 Budowanie atrakcyjnego turystycznie
wizerunku miasta.
 Realizacja projektu „Zagospodarowanie
turystyczne dorzecza rzeki Pilicy”, w
zakresie dotyczącym Miasta, w tym m.in.
zagospodarowanie terenów wokół
Zbiornika Bugaj, realizacja
certyfikowanych tras rowerowych.
 Promocja piotrkowskich produktów
turystycznych.
 Rozwój zasobów ludzkich i wypracowanie
zasad współpracy w branży turystycznej.
0
0
+
0+
0+
0-
+-
0
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny B4
Poprawa atrakcyjności turystycznej
miasta i wykorzystanie dziedzictwa
historycznego
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
Cel strategiczny C. Wzrost innowacyjności
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
0
0
48
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
 Rozbudowa i modernizacja systemu wodno
– kanalizacyjnego miasta
 Szynowy transport osobowy Piotrków
Trybunalski - Bełchatów – Kleszczów
 Racjonalna gospodarka odpadami.
0
0-
+
0
0
0-
0
0
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny C1
Polepszenie jakości i dostępności
infrastruktury technicznej
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Cel strategiczny C. Wzrost innowacyjności
0
0+
49
 Przebudowa dróg – rozwiązań
0
-
+
0
-
-
0
0
alternatywnych dla płatnej autostrady A1
- realizacja projektu „Rozbudowa
korytarza transportowego łączącego
przemysłową część miasta Piotrkowa
Tryb. z drogą krajową Nr 1 i drogą
wojewódzką Nr 484” w zakresie dot.
Miasta (ul. Roosevelta, ul. Żelazna, budowa
ronda Dmowskiego – Żelazna – Armii
Krajowej)
 Poprawa istniejącej infrastruktury drogowej
oraz budowa nowych ciągów
komunikacyjnych, w tym m.in. kontynuacja
budowy obwodnicy Miasta, przebudowa
Ronda Sulejowskiego.
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny C2
Rozwój infrastruktury drogowej
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
+-
0
50
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
Cel
strategiczny D
Rozwój funkcjistałe
metropolitalnych
średnioterminowe
i długoterminowe,
i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
 Regulacja i rewitalizacja rzeki Strawy
 Poprawa czystości Zbiornika Bugaj
 Dbałość o ustanowione formy ochrony

0
0-
+
0+
+-
0-
+
0
przyrody w celu zachowania ich wartości
przyrodniczych
 Realizacja „Programu usuwania azbestu
i wyrobów zawierających azbest z terenu
Miasta Piotrkowa Trybunalskiego”
 Zrównoważona gospodarka zasobami
leśnymi niestanowiącymi własności Skarbu
Państwa.
Wydawanie zezwoleń na usunięcie drzew i
krzewów z uwzględnieniem zasad
zrównoważonego rozwoju, kompensacji
przyrodniczej oraz walorów krajobrazowych.
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
środowiska:
Cel operacyjny C3
Dbałość o wysoką jakość środowiska
przyrodniczego
0
+
51
 Rewitalizacja społeczno – gospodarcza
terenów Starego Miasta i Podzamcza –
 Zapobieganie zjawisku suburbanizacji
(wyludnianie się centrum, rozwój strefy
podmiejskiej),
 Racjonalny proces planowania
przestrzennego.
 Podniesienie estetyki miasta.
 Edukacja ekologiczna – prowadzenie
edukacji na rzecz zrównoważonego
rozwoju, dotyczącej wszystkich
elementów środowiska.
 Ekoinnowacyjność - ekologiczny
Piotrków.
0
0
+
+
0
-+
+
0
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny C4
Zrównoważony rozwój miasta i ład
przestrzenny
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
Cel strategiczny D Rozwój funkcji metropolitalnych
środowiska:
0
+
52
 Opracowanie




Planu
gospodarki
niskoemisyjnej dla miasta,
Poprawa efektywności energetycznej),
Promocja wykorzystania odnawialnych
źródeł energii,
Wdrażanie ekologicznych nośników
energii w celu ograniczenia emisji
zanieczyszczeń powietrza,
Optymalizacja
zużycia
energii
elektrycznej,
 Promocja sposobów finansowania
budowy instalacji odnawialnych
źródeł energii oraz wymiany źródeł
ciepła na zasilane paliwami
ekologicznymi.
0
0
+
+
+
0
0
+
Objaśnienia do tabeli:
„+” - oddziaływanie pozytywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań pozytywnych;
„-" - oddziaływanie negatywne lub zdecydowana przewaga oddziaływań negatywnych;
„0” - oddziaływanie neutralne;
„+-” , „+0” , „-0” - oddziaływania niejednoznaczne (zarówno pozytywne, jak i negatywne; pozytywne i neutralne; negatywne i neutralne)
Zabytki i dobra
materialne
zasoby naturalne
Klimat
krajobraz
powierzchnię ziemi
Powietrze
wodę
ludzi
Obszary Natura 2000
Cel operacyjny C5
Racjonalizacja gospodarki cieplnej rozwój gospodarki niskoemisyjnej
i
zasobooszczędnej
różnorodność
biologiczną, zwierzęta,
rośliny
Przewidywane oddziaływania (w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe,
średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne) na następujące zagadnienia i aspekty
środowiska:
+
0
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 jest dokumentem zawierającym
opis zamierzeń mających na celu poprawę sytuacji w środowisku. Należy zatem podkreślić,
że ocena ma za zadanie przeanalizowanie ryzyka związanego z niewypełnieniem
zaplanowanych zadań oraz wskazanie zagrożeń wynikających z niekorzystnego przebiegu
realizacji zadań.
Określenie zmian stanu środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym
oddziaływaniem w odniesieniu do zadań zaplanowanych w Strategii przy braku informacji o
sposobie realizacji poszczególnych przedsięwzięć jest bardzo trudne. Z uwagi na fakt, że
większość zamierzeń inwestycyjnych wymagać będzie przeprowadzenia postępowań w
sprawie oceny oddziaływania na środowisko w odniesieniu do konkretnych warunków
środowiskowych przyjęto, że na tym etapie wystarczające będzie wskazanie typowych
oddziaływań i potencjalnych skutków. Inwestycje w zakresie wodociągów, kanalizacji,
przyczynią się do poprawy jakości wody pitnej i podniesienia standardu życia mieszkańców.
Jednakże w trakcie projektowania, należy przeanalizować dostępne zasoby wodne, aby nie
doprowadzić do nieodwracalnych szkód w środowisku hydrogeologicznym. Wzrost presji
urbanistycznej po uzbrojeniu terenów w sieć wodociągową i kanalizacyjną może powodować
pośrednie oddziaływanie na środowisko.
W zakresie poprawy stanu jakości powietrza należy dążyć do ograniczania emisji
zanieczyszczeń do atmosfery m.in. poprzez eliminacje wykorzystania paliw
konwencjonalnych w kotłowniach lokalnych i gospodarstwach domowych. Działania takie
pozwolą na eliminację zagrożenia zdrowia ludzi i ogranicza niszczenie fasad budynków.
Działania związane z edukacją ekologiczną i zwiększeniem dostępu do informacji o
środowisku mają pośrednio pozytywny wpływ na środowisko, ponieważ kształtowanie
postaw proekologicznych odgrywa znaczącą rolę w ramach zapobiegania degradacji
środowiska oraz ochrony przyrody.
Wpływ na zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
Pozytywne oddziaływanie na stan jakości powietrza związane będzie przede wszystkim ze
zmniejszeniem emisji zanieczyszczeń oraz dyslokacją emisji.
Ogólne ustalenia w projekcie Strategii wskazują, że jej realizacja nie powinna wpłynąć na
pogorszenie stanu zanieczyszczenia powietrza. Ograniczając emisję zanieczyszczeń, także
niską, która jest najważniejszym problemem, spowoduje się również zmniejszenie emisji
zanieczyszczeń w ramach oddziaływania ponadlokalnego. Planowane działania zmierzające
do zmniejszenia niskiej emisji i jej uciążliwości będą zdecydowanie pozytywnie oddziaływać
na poszczególne komponenty środowiska. Emisja z obszarów zabudowanych może
negatywnie wpływać na zdrowie mieszkańców w przypadku, kiedy istniejąca zabudowa
stwarza niekorzystne warunki pod względem warunków przewietrzania. Ważne jest zatem
planowanie nowej zabudowy pod kątem zapewnienia odpowiednich warunków sanitarnych,
co powinno mieć odzwierciedlenie w poszczególnych miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego.
Biorąc pod uwagę, że komunikacja także stanowi źródło zanieczyszczeń na terenie miasta,
konieczne jest podjęcie działań w zakresie reorganizacji i upłynnienia ruchu samochodowego.
Dyslokacja emisji może zostać osiągnięta w wyniku realizacji zadań związanych z rozbudową
sieci drogowej. W wyniku poprawy połączeń drogowych powinno nastąpić przeniesienie
ruchu samochodowego na obszary o mniejszej gęstości emisji zanieczyszczeń do powietrza.
Ponadto sama poprawa stanu technicznego infrastruktury drogowej wpłynie na ograniczenie
wtórnej emisji substancji pyłowych emitowanych do powietrza w wyniku unosu z
nawierzchni dróg.
W każdym przypadku oddziaływanie negatywne na jakość powietrza ma charakter
przejściowy, krótkotrwały, najczęściej związany z fazą realizacji inwestycji. Negatywny
~ 53 ~
krótkotrwały wpływ na jakość powietrza mają wszystkie przedsięwzięcia związane z budową,
przebudową, modernizacją czy rewitalizacją różnego rodzaju obiektów czy budynków.
Wpływ na środowisko wodne
Zasoby wodne są cennym zasobem przyrodniczym, a jednocześnie są narażone na degradację
ze względu na zanieczyszczenia oraz wyczerpywanie się tych zasobów.
Zapisy Strategii, wykluczają możliwość wzrostu zagrożenia dla wód i ziemi, powodowanego
modernizacją i rozbudową infrastruktury, przeciwnie – ich realizacja powinna spowodować
uzyskanie oczekiwanych standardów ilości i jakości wód powierzchniowych i podziemnych
obszaru.
Budowa sieci kanalizacyjnej podlega najczęściej analizie jej opłacalności, jednak dla ochrony
środowiska jest ona rozwiązaniem bardziej korzystnym. W przypadku obszarów na których
występuje zagrożenie zanieczyszczenia wód powierzchniowych, a tym samym także
gruntowych, budowa indywidualnych rozwiązań gospodarki ściekowej nie jest korzystnym
podejściem do problemu odprowadzania ścieków. Właściciele takich urządzeń nie są w stanie
zagwarantować właściwego oczyszczenia ścieków lub prawidłowego eksploatowania
urządzenia. Budowa sieci wyeliminuje przedostawanie się zanieczyszczeń z możliwych
nieszczelnych zbiorników bezodpływowych do gruntu. W ten sposób zmniejszy się
zagrożenie mikrobiologiczne i eutrofizacji. Ograniczy to także rozproszone zanieczyszczanie
gleb i wód podziemnych. Problemem mogą natomiast być przydomowe oczyszczalnie
ścieków.
Podmioty wprowadzające ścieki do wód lub do ziemi muszą zapewnić ochronę wód przed
zanieczyszczeniem, w szczególności przez budowę i eksploatację urządzeń służących tej
ochronie. Wybór miejsca i sposobu wykorzystania albo usuwania ścieków powinien
minimalizować negatywne oddziaływania na środowisko. Obiekty budowlane, których
użytkowanie jest związane z wprowadzaniem ścieków do wód lub do ziemi, nie mogą zostać
oddane do użytkowania, jeżeli nie zostały spełnione wymagania ochrony środowiska.
Jednocześnie należy podkreślić, że budowę urządzeń służących do zaopatrzenia w wodę
realizować się powinno jednocześnie z rozwiązaniem spraw gospodarki ściekowej, w
szczególności przez budowę systemów kanalizacji zbiorczej. Natomiast w miejscach, gdzie
budowa systemów kanalizacji zbiorczej nie przyniosłaby korzyści dla środowiska lub
powodowałaby nadmierne koszty, należy stosować systemy indywidualne lub inne
rozwiązania zapewniające ochronę środowiska.
Cele oraz priorytety zawarte w projekcie Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski
2020, w zakresie ochrony wód będą pozytywnie oddziaływać na środowisko, mimo
możliwych negatywnych oddziaływań, które mogą wystąpić na mniejszą skalę, występować
raczej lokalnie, w krótkiej skali czasowej. Przedsięwzięcia w zakresie budowy i modernizacji
infrastruktury komunalnej są niewątpliwie proekologiczne i służą ochronie zasobów wód.
Zapisy Strategii dotyczące ochrony zasobów wodnych w efekcie długofalowym nie będą
powodowały negatywnych oddziaływań na środowisko.
Wpływ na powierzchnię ziemi
Proces urbanizacji i zagospodarowania terenu prowadzi niezmiennie do zajmowania przez
zabudowę i tereny nieprzepuszczalne coraz większych powierzchni, będących dotąd terenami
biologicznie czynnymi.
Pozytywny wpływ na powierzchnię ziemi związany jest głównie z realizacją zadań
polegających na rozwoju infrastruktury do selektywnej zbiórki odpadów oraz rozwoju sieci
kanalizacyjnej, rozbudowie i budowie nowych przyłączy, a w niektórych przypadkach
realizacja przydomowych
oczyszczalni ścieków. Zapobiegnie to, nadal popularnemu, gromadzeniu ścieków w
~ 54 ~
zbiornikach bezodpływowych, które często są nieszczelne, bądź opróżniane w sposób
nielegalny. Działania związane z rozbudową systemu selektywnej zbiórki odpadów w
pozytywny sposób wpływają na powierzchnię ziemi, minimalizując możliwości
zanieczyszczenia gleb, a w dalszej kolejności wód. Pozytywne oddziaływania na
powierzchnię ziemi będą miały działania dotyczące rekultywacji terenów zdegradowanych i
poprawienia jakości gleby, poprzez przywrócenie im funkcji gospodarczych.
Wpływ na klimat
Wprowadzanie ustaleń Strategii nie będzie negatywnie oddziaływać na klimat lokalny.
Wpływ na zabytki
Planowane działania pozwolą utrzymać i wyeksponować zachowane zasoby krajobrazu
kulturowego i jego struktury, a także kształtować wysokiej jakości środowisko
antropogeniczne. Wszelkie prace budowlane polegające na remontach i konserwacji powinny
być uzgadniane z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. Ochrona zabytków powinna być
szczegółowo określona na poziomie MPZP.
Wpływ na dobra materialne
Projekt Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 nie zawiera specjalnych,
osobnych zapisów dotyczących ochrony dziedzictwa materialnego (do tego celu służą osobne
opracowania, jak na przykład Program Ochrony Zabytków, Program Rewitalizacji). Działania
mające na celu poprawę stanu ogólnego środowiska wpłyną jednak pośrednio także na stan
dóbr materialnych.
Poprawa stanu powietrza atmosferycznego, ograniczenie niskiej emisji będzie oczyszczać
powietrze i opady atmosferycznego z zanieczyszczeń, co będzie pozytywnie wpływać na
tkankę zabudowy. Także zainwestowanie w infrastrukturę techniczną (kanalizacja,
infrastruktura drogowa) powinno skutkować podwyższeniem standardów mieszkaniowych.
Działania związane z pracami budowlanymi czy też remontowymi na obiektach traktowanych
jako dobra materialne, np. termomodernizacja budynków, również wpłyną pozytywnie na
strukturę zabudowy oraz poprawią wygląd estetyczny jednostki.
Ustalenia projektu Strategii wpłyną więc neutralnie lub korzystnie na dobra materialne.
Wpływ na krajobraz
Na krajobraz mogą wpłynąć negatywnie działania mające na celu ochronę poszczególnych
komponentów środowiska czy zdrowia człowieka. Lokalny ład przestrzenny może zostać
zaburzony budową ekranów akustycznych, remontami. Jest to jednak bardzo subiektywne
odczucie. Właściwie przeprowadzone prace, projekty wkomponowane w lokalny krajobraz
nie powinny negatywnie wpłynąć na wygląd estetyczny obszaru.
Podsumowując można stwierdzić, że zaniechanie realizacji zaplanowanych zadań może
prowadzić do pogorszenia stanu środowiska i jakości życia mieszkańców.
8. Rozwiązania mające na celu zapobieganie, zmniejszanie lub kompensację
przyrodnicza negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem
realizacji Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, w szczególności na
cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru.
Termin „znaczące oddziaływanie na środowisko” nie został zdefiniowany w ustawie Prawo
ochrony środowiska, która go wprowadziła. Logicznym wydaje się stanowisko znajdujące
potwierdzenie w literaturze specjalistycznej, że o znaczącym oddziaływaniu na środowisko
możemy mówić w sytuacji naruszenia określonych prawem standardów jakości powietrza, wód
~ 55 ~
powierzchniowych, gleb, poziomu hałasu i promieniowania elektromagnetycznego. Natomiast
przez znaczące negatywne oddziaływanie na obszar NATURA 2000, zgodnie z definicja zawartą
w ustawie z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (tj.
Dz. U. 2013 r. Nr 0 poz. 1235 ze zmianami) rozumie się oddziaływanie na cele ochrony obszaru
NATURA 2000, w tym w szczególności działania mogące: pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych
lub siedlisk gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony został wyznaczony obszar NATURA
2000 lub wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony lub pogorszyć
integralność obszaru lub jego powiązania z innymi obszarami.
Tak więc, nie wszystkie oddziaływania negatywne są oddziaływaniami znaczącymi.
Oddziaływania negatywne wynikać mogą z faktu przeznaczenia pod zabudowę zasobów użytków
rolnych, emisji hałasu, zmianą krajobrazu.
W etapie planowania nie można wskazać jednoznacznie oddziaływania potencjalnych
inwestycji na środowisko, wynika to z braku informacji na temat szczegółowej lokalizacji,
szczegółowego rozmiaru i technologii przedsięwzięcia, które będą możliwe do określenia na etapie
opracowania raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko i przeprowadzenia oceny
oddziaływania na środowisko.
Strategia Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 w swoim założeniu realizuje politykę
rozwoju regionu w oparciu o zasadę zrównoważonego rozwoju, polegająca na zintegrowaniu
polityki środowiskowej, gospodarczej i społecznej w taki sposób, aby nie naruszyć równowagi w
przyrodzie oraz jednocześnie sprzyjać przetrwaniu jej zasobów. Wymaga to traktowania zasobów
środowiska jako ograniczonych zasobów gospodarczych oraz wykorzystywania kapitału
przyrodniczego w sposób pozwalający na zachowanie funkcji ekosystemów w perspektywie
długookresowej.
W stosunku do obszarów wyznaczonych jako obszar Natura 2000 oraz do projektowanych
obszarów Natura 2000 zabrania się podejmowania działań mogących w istotny sposób pogorszyć
stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także takich które w istotny
sposób mogą wpłynąć negatywnie na gatunki, dla których został wyznaczony obszar Natura 2000.
Przedsięwzięcia o potencjalnym bezpośrednim lub pośrednim wpływie na stan obszaru Natura
2000 podlegają ocenie oddziaływania na środowisko pod względem ewentualnych skutków w
odniesieniu do siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt, dla których ochrony, został
wyznaczony obszar Natura 2000. Miarodajna jest jedynie indywidualna ocena (gruntowne
rozpoznanie, badania) z zastosowaniem metodyk referencyjnych.
Jak już wspomniano powyżej termin „znaczące oddziaływanie na środowisko” nie został
zdefiniowany w ustawie Prawo ochrony środowiska, która go wprowadziła. Logicznym wydaje
się stanowisko znajdujące potwierdzenie w literaturze specjalistycznej, że o znaczącym
oddziaływaniu na środowisko możemy mówić w sytuacji naruszenia określonych prawem
standardów jakości powietrza, wód powierzchniowych, gleb, poziomu hałasu i promieniowania
elektromagnetycznego.
Szczegółowa analiza (oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe
oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność
tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi,
zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne,
zabytki, dobra materialne z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i
między oddziaływaniami na te elementy) powinna być zawarta w ocenach oddziaływania na
środowisko przedsięwzięć kwalifikowanych wg Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9
listopada 2010 roku w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.
U. 2010, Nr 213, poz. 1397 ze zmianami).
W stosunku do obszarów objętych ochroną prawną ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku
~ 56 ~
o ochronie przyrody (tj. Dz. U. 2013 nr 0 poz. 627 ze zm.) przewiduje ograniczenia w ich
użytkowaniu, wynikające z konieczności zachowania i ochrony ich walorów i wartości
przyrodniczych, krajobrazowych bądź kulturowych. W stosunku do obszarów chronionych
zabrania się podejmowania działań mogących w istotny sposób pogorszyć stan siedlisk
przyrodniczych oraz siedlisk gatunków roślin i zwierząt, a także w istotny sposób wpłynąć
negatywnie na gatunki i siedliska chronione. Podstawowym działaniem prewencyjnym ochrony
siedlisk i gatunków jest postępowanie jak poniżej:
 w przypadku ujawnionej w trakcie realizacji inwestycji kolizji z obiektami, które można
uznać za miejsca prawdopodobnego występowania gatunków i siedlisk podlegających
ochronie przyrodniczej należy niezwłocznie zawiadomić Dyrektora Regionalnej Dyrekcji
Ochrony Środowiska i uzgodnić z nimi warunki dalszego prowadzenia robót,
 przed rozpoczęciem prac teren należy sprawdzić pod kątem gniazdowania ptaków lub
nietoperzy; w przypadku stwierdzenia ich występowania niezbędne jest:
- ustalenie terminu realizacji prac związanych z demontażem wyrobów
zawierających azbest poza okresem lęgowym ptaków, tj. poza okresem od 1 marca
do 15 października,
- w przypadku ujawnionej w trakcie realizacji inwestycji kolizji z obiektami, które
można uznać za miejsca prawdopodobnego występowania gatunków i siedlisk
podlegających ochronie przyrodniczej należy niezwłocznie zawiadomić Dyrektora
Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i uzgodnić z nimi warunki dalszego
prowadzenia robót,
czyli postępowanie prewencyjne pod kątem gniazdowania ptaków i nietoperzy
obejmują:
rozpoznanie (przed rozpoczęciem prac) czy w rejonie prowadzenia prac oraz w
strefie bezpośredniego oddziaływania występują gatunki chronione,
w przypadku stwierdzenia występowania chronionych gatunków w rejonie
prowadzenia prac - konieczność uzyskania (przed rozpoczęciem prac) zezwolenia,
o którym mowa w art. 56 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody
(tj. Dz. U. 2013 r., poz. 627 ze zm.).
po zakończeniu prac w obiektach, w których wcześniej gniazdowały ptaki, należy
(o ile jest to możliwe) umożliwić im dalsze gniazdowanie lub zapewnić siedliska
zastępcze.
Do przedsięwzięć realizowanych w ramach projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
Trybunalski 2020, które mogą negatywnie oddziaływać na środowisko należą przede wszystkim
inwestycje w zakresie infrastruktury komunalnej: sieci kanalizacyjne jak również
przebudowa/budowa dróg. Ewentualne negatywne oddziaływanie tych inwestycji na środowisko
można ograniczyć poprzez prawidłowo sporządzony projekt, uwzględniający potrzeby ochrony
środowiska zarówno na etapie budowy jak również eksploatacji. Do działań ograniczających
oddziaływanie można zaliczyć chociażby stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i
rozwiązań konstrukcyjnych, jak również odpowiednie zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu
budowy. W przypadku realizacji inwestycji drogowych należy unikać barier dla funkcjonowania
przyrody jak również ograniczać presje na tereny wrażliwe. Ponadto uwzględnienie w projekcie
możliwości budowy ekranów akustycznych oraz rozwiązań poprawiających płynność ruchu może
ograniczyć oddziaływanie drogi jako źródła hałasu. Z uwagi na nieodwracalny charakter
przekształceń środowiska należy dokładnie rozważyć lokalizację inwestycji oraz zastosować
rozwiązania techniczne przyjazne dla środowiska. Ponadto zgodnie z obowiązującymi przepisami,
każda instalacja spełniać musi określone wymagania w stosunku do środowiska, co wyznacza
standardy budowlane i konstrukcyjne. Na etapie wyboru technologii zagospodarowania odpadów,
powinny być wybierane rozwiązania, które w trakcie realizacji oraz eksploatacji będą w jak
~ 57 ~
najmniejszym stopniu oddziaływały na środowisko i zdrowie ludzi. Niezbędne będą również
działania mające na celu ograniczenie negatywnego wpływu obiektów na środowisko w trakcie ich
eksploatacji. W tym np.:
 ograniczenie negatywnego wpływu transportu odpadów poprzez ekrany dźwiękochłonne,
stosowanie siatek zabezpieczających odpady przed ich wydostawaniem się ze środków
transportu, spełnianie standardów emisyjnych przez pojazdy, polewanie wodą
wewnętrznych dróg transportowych zapobiegające pyleniu;
 ograniczenie negatywnego wpływu składowisk odpadów - stosowanie przesypki, płoszenie
ptactwa, wykorzystanie siatek zapobiegających rozwiewaniu odpadów, właściwe pasy z
zieleni ochronnej, monitoring środowiska, rekultywacja składowisk po zakończeniu
eksploatacji itp.
 ograniczenie negatywnego wpływu instalacji - właściwa eksploatacja i konserwacja
urządzeń, hermetyzacja procesów.
Ponadto negatywne oddziaływania realizacji projektu strategii na środowisko mogą być związane
głównie z działaniami w wyniku których zajmowane będą nowe przestrzenie, czy to do celów
gospodarczych czy też związanych z rozwojem infrastruktury.
Zwiększenie ruchu turystycznego, a więc nasilenie presji turystycznej może wpływać negatywnie w
szczególności na przyrodę ożywioną. Jednakże w projekcie Strategii zachowania proekologiczne promowane
są w ramach celu operacyjnego C4: Zrównoważony rozwój miasta i ład przestrzenny, w działaniu: Edukacja
ekologiczna – prowadzenie edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, dotyczącej wszystkich elementów
środowiska.
9.
Rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projekcie Strategii
Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis
metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienia braku rozwiązań
alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków
techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
Prognoza oddziaływania na środowisko do projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
Trybunalski 2020 jest dokumentem wspomagającym ten program, gdyż wskazuje na ewentualne
zagrożenia związane z brakiem realizacji lub jego niepełną realizacją. Proponowane w ramach
Strategii przedsięwzięcia mają pozytywny wpływ na środowisko, dlatego na etapie ich realizacji
należy wybrać wariant (lokalizacyjny, konstrukcyjny, technologiczny), który będzie w
najmniejszym stopniu negatywnie oddziaływać na środowisko. Ponadto w zależności od lokalnej
chłonności środowiska oraz występowania obszarów wrażliwych w rejonie przedsięwzięcia
należy rozważyć wariant alternatywny. Należy również pamiętać, że przedmiotowy dokument
przedstawia ogólne propozycje przedsięwzięć i w związku z tym brak jest możliwości
precyzyjnego określenia rozwiązań alternatywnych dla wskazanych działań.
10.
Informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko.
Obowiązek rozważania możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko
planowanych przedsięwzięć wynika z Konwencji o ocenach oddziaływania na środowisko w
kontekście transgranicznym, sporządzonej w Espoo dnia 25 lutego 1991 roku.
Specjalnej analizie powinny podlegać inwestycje zlokalizowane blisko granic, a także te
realizowane dalej, ale ze względu na rozmiar przedsięwzięcia mogące powodować znaczące emisje
lub zmiany w środowisku. Piotrków Trybunalski nie jest położony w obszarze przygranicznym, a
realizacja projektu „Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020” nie stworzy żadnych
konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mogłyby posiadać
znaczenie transgraniczne. Skala przedsięwzięć zaproponowanych do realizacji w ramach
~ 58 ~
projektowanego dokumentu ma charakter regionalny i ewentualne negatywne oddziaływanie tych
przedsięwzięć będzie miało zasięg lokalny. Na etapie prognozy stwierdzono, że realizacja „Strategii
Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020” nie wskazuje na możliwość wystąpienia
transgranicznego oddziaływania na środowisko, mogącego objąć terytorium innych państw.
11.
Informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy
Prognoza oddziaływania na środowisko w odniesieniu do polityk, strategii, planów i
programów, według zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o
środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko, sporządzana jest jako jeden z podstawowych dokumentów w ramach
procedury postępowania w sprawie oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji planów
i programów. Zakres prognozy uzgodniono z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w
Łodzi oraz Państwowym Wojewódzkim Inspektorem Sanitarnym w Łodzi.
Projekt strategii Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego charakteryzuje się dużym
stopniem ogólności. Na jego podstawie na ogół nie można jednoznacznie stwierdzić w jaki sposób
będzie przebiegała realizacja celów, jaki będzie termin realizacji działań oraz ich lokalizacji.
Wobec tego ocena oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska ma charakter ogólnego
wnioskowania.
Prognozę sporządzono przy zastosowaniu metod opisowych dotyczących charakterystyki
zasobów środowiska poddanych oddziaływaniu oraz analiz opartych na dostępnych danych.
Analizie poddano aktualny i prognozowany stan środowiska na terenie miasta Piotrkowa
Trybunalskiego oraz proponowane kierunki działań w tym zakresie.
Wynikające z przeprowadzonej analizy wnioski odniesiono do stanu środowiska na terenie
miasta Piotrkowa Trybunalskiego oraz przeanalizowano możliwe skutki środowiskowe realizacji
strategii.
12.
Przewidywane metody analizy skutków realizacji postanowień projektowanego
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania.
Do realizacji Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 konieczna jest
współpraca pomiędzy administracją samorządową, jednostkami i organizacjami, działającymi w
mieście – gospodarczymi i społecznymi. Prezydent Miasta pełni rolę inicjatora, koordynatora oraz,
poprzez komórki i jednostki organizacyjne, realizatora części celów. Strategia będzie stanowiła
podstawę do formułowania corocznych planów działalności komórek i jednostek organizacyjnych
Urzędu Miasta, w ramach kontroli zarządczej. Na poziomie operacyjnym realizację Strategii
zapewnią:
 w obszarze rewitalizacji – Lokalny Program Rewitalizacji na lata 2014-2020;
 w obszarze problematyki społecznej - Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych
dla Miasta Piotrkowa Trybunalskiego na lata 2014-2020;
 w obszarze mieszkalnictwa – Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym
Zasobem Gminy na lata 2015-2020;
 w obszarze turystyki – Program rozwoju turystyki na lata 2015-2020.
Strategię charakteryzuje elastyczność na etapie jej wdrażania, co oznacza, iż cele i kierunki
działań muszą być systematycznie monitorowane i aktualizowane, w zależności od zmieniającego
się otoczenia zewnętrznego, możliwości Miasta i potrzeb mieszkańców. W proces monitorowania
zaangażowane będą następujące podmioty:
 Komórki organizacyjne Urzędu Miasta i jednostki organizacyjne, których podstawą
działania będą corocznie opracowywane i monitorowane plany działalności, wraz
z
miernikami określającymi stopień realizacji zadań. Ocena stanu realizacji zadań,
określonych w planach rocznych, odbywać się będzie w sprawozdaniach, sporządzanych
raz do roku przez kierowników komórek organizacyjnych i dyrektorów jednostek
~ 59 ~
organizacyjnych.
Biuro Planowania Rozwoju Miasta, które zajmowało się będzie bieżącą koordynacją
realizacji Strategii oraz przygotowaniem corocznych sprawozdań, przedkładanych do opinii
Prezydenta Miasta, określających stopień realizacji Strategii oraz ewentualne modyfikacje
działań.
 Prezydent Miasta, który przyjmował będzie coroczne Sprawozdania z realizacji Strategii, a
następnie przedkładał je Radzie Miasta.
 Rada Miasta – będzie przyjmowała do wiadomości coroczne sprawozdania oraz
formułowała ewentualne wnioski i zalecenia dotyczące realizacji Strategii.
Miasto nie będzie jedynym realizatorem zapisów Strategii, będą to również przedsiębiorcy,
Powiatowy Urząd Pracy, organizacje pozarządowe, środowiska gospodarcze.
Miasto w wielu przypadkach będzie koordynatorem lub tylko animatorem danego projektu.

13.
Streszczenie
Przedmiotem opracowania jest Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji projektu
Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020.
Prognoza oddziaływania na środowisko skutków realizacji projektu Strategii obejmuje szeroką
tematykę związaną z analizą skutków realizacji działań, jakie zostały zaproponowane dla miasta
Piotrkowa Trybunalskiego.
Jest ona dokumentem wskazującym na możliwe negatywne skutki oraz formułującym zalecenia
dotyczące minimalizacji oraz przeciwdziałania tym negatywnym oddziaływaniom. Prognoza
sporządzana dla potrzeb postępowania w sprawie procedury strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko projektu strategii (dokumentu określającego ogólne ramy realizacji dla kolejnych
przedsięwzięć), powinna określać i oceniać skutki wpływu realizacji ustaleń tego dokumentu na
elementy środowiska przyrodniczego oraz dobra materialne, a także skutki dla stanu środowiska,
które mogą wyniknąć ze zmian istniejącego przeznaczenia lub wykorzystywania terenów, wskutek
realizacji ustaleń Strategii. Celem opracowania jest określenie rodzaju, stopnia oraz zasięgu
przestrzennego zmian środowiska, wywołanych przez zakres oraz tempo realizacji zadań i działań,
sprecyzowanych w treści dokumentu projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski
2020.
Przy sporządzaniu Prognozy posługiwano się metodą opisową, która polegała na
charakterystyce zasobów środowiska Piotrkowa Trybunalskiego, określeniu stanu środowiska
przyrodniczego i jego zagrożeń. Do przeprowadzenia analizy zostały wykorzystane dane
zgromadzone przez Urząd Miasta Piotrkowa Trybunalskiego, WIOS, GUS, dostępną literaturę
tematu oraz ustalenia własne. Zastosowano również metodę analityczną, która polegała na analizie
proponowanych kierunków działań w zakresie ochrony środowiska.
Charakter omawianego dokumentu z założenia jest proekologiczny. Jednak realizacja niektórych
zamierzeń, jakkolwiek w skali regionalnej uzasadnionych pod względem ekologicznym, w skali
lokalnej może skutkować wystąpieniem chwilowych, negatywnych oddziaływań środowiskowych.
Zapisy Strategii, wykluczają możliwość wzrostu zagrożenia dla wód i ziemi, powodowanego
rozbudową sieci wodno - ściekowej. Cele oraz priorytety zapisane w projekcie Strategii w zakresie
ochrony wód będą pozytywnie oddziaływać na środowisko, mimo możliwych negatywnych
oddziaływań, które mogą wystąpić na mniejszą skalę, występować raczej lokalnie, w krótkiej skali
czasowej.
Ogólne ustalenia Strategii wskazują, że jej realizacja nie wpłynie na pogorszenie stanu
zanieczyszczenia powietrza ani na miasto Piotrków Trybunalski, ani na jego otoczenie.
Proces urbanizacji i zagospodarowania terenu prowadzi niezmiennie do zajmowania przez
zabudowę i tereny nieprzepuszczalne coraz większych powierzchni, będących dotąd terenami
biologicznie czynnymi. Strategia zapewnia ochronę gleb oraz powierzchni szczególnie cennych pod
względem przyrodniczym przez nadmiernym zainwestowaniem.
~ 60 ~
Jedynymi inwestycjami, których realizacja wymaga szczegółowej analizy wpływu na środowisko
są: realizacja ewentualnych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko,
budowa i modernizacja ciągów komunikacyjnych, budowa infrastruktury wodno – ściekowej czyli
przedsięwzięcia związane z podejmowaniem robót budowlanych, mogących naruszać stabilność
poszczególnych komponentów środowiska oraz wywoływać uciążliwości odczuwalne dla
mieszkańców.
Strategia nie zawiera specjalnych, osobnych zapisów dotyczących ochrony dziedzictwa
materialnego. Działania mające na celu poprawę stanu ogólnego środowiska wpłyną jednak
pośrednio także na stan dóbr materialnych.
Należy zwrócić uwagę, że konkretne oddziaływania środowiskowe będzie można ocenić
dopiero w oparciu o konkretne dane projektowe i lokalizacyjne na etapie procedury oceny
oddziaływania na środowisko poszczególnych inwestycji. Na obecnym etapie projektu Strategii
Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020, takich danych nie można przedstawić, ponieważ jest
to dokument ogólny i strategiczny, zawierający ogólne wytyczne, określające ogólne ramy
przedsięwzięć planowanych do realizacji na tym terenie.
Należy pamiętać, że działanie na jeden komponent środowiska nie powoduje zmian tylko w
tym komponencie. Środowisko należy traktować jako system wzajemnie ze sobą powiązanych
elementów, w którym zmiana jednej części wpływa na inną lub na całość systemu.
Zapisy Strategii odnoszą się również do ochrony środowiska. Ochrony tej nie można
rozpatrywać bez zwrócenia uwagi na rolę i kondycję człowieka w tym środowisku. Ochrona
poszczególnych komponentów środowiska przyrodniczego oraz infrastruktury, która te
komponenty będzie chronić, bądź oczyszczać wpłynie niewątpliwie na zdrowie i bezpieczeństwo
człowieka.
Biorąc pod uwagę lokalizację miasta Piotrkowa Trybunalskiego, nie przewiduje się
transgranicznego oddziaływania na środowisko. Program, nie zawiera zapisów (ani nie stwarza
możliwości), w wyniku których mogłoby wystąpić transgraniczne oddziaływanie na środowisko.
Strategia Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego 2020, jest dokumentem, którego realizacja
przyczyni się do osiągnięcia celów w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju,
ustalonych wcześniej na szczeblu regionalnym, krajowym i międzynarodowym. Odstąpienie od
wdrażania zapisów tych dokumentów oznaczać będzie odstąpienie od obowiązku realizacji
strategicznych celów ochrony środowiska. W przypadku braku realizacji projektu Strategii,
przeprowadzona analiza i ocena stanu istniejącego pozwala wykazać, że może nastąpić pogorszenie
stanu środowiska. Brak realizacji Strategii przyczyniać się będzie do utrwalania oraz występowania
negatywnych tendencji w środowisku.
Realizacja Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski 2020 nie przewiduje skutków czy
oddziaływań środowiskowych wymagających przeprowadzenia kompensacji przyrodniczej, w
związku z czym nie przewiduje się podjęcia takich działań, choć można przypuszczać, że
szczegółowe raporty oddziaływania na środowisko planowanych inwestycji będą wymagać
podjęcia takich działań.
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu Strategii Rozwoju Miasta Piotrków Trybunalski
2020 jest dokumentem wspomagającym projekt Strategii, gdyż wskazuje na ewentualne zagrożenia
wynikające z niepełnej ich realizacji. Sugerowane do realizacji przedsięwzięcia/kierunki działań w
ramach Strategii mają zdecydowanie pozytywny wpływ na środowisko. Proponowanie działań
alternatywnych dla podanych rozwiązań nie ma zatem uzasadnienia z formalnego i ekologicznego
punktu widzenia. Na etapie sporządzania projektów do planowanych inwestycji można prowadzić
wariantowanie przy wyborze technologii, zastosowanych materiałów, sposobu wykonania, terminu
bądź konkretnego przebiegu prac inwestycyjnych.
Wdrażanie w życie rozwiązań przewidzianych w projekcie Strategii Rozwoju Miasta Piotrków
Trybunalski 2020 wymaga stałego monitorowania realizacji zapisanych w tych dokumentach zadań
oraz szybkiej reakcji w przypadku pojawiania się rozbieżności pomiędzy projektowanymi
~ 61 ~
rezultatami, a stanem rzeczywistym. Monitorowanie to winno stać się stałym zadaniem, przede
wszystkim, władz Miasta, które są odpowiedzialne za nadzorowanie wdrażania Strategii.
Zapisy Strategii odnoszą się do zapisów dotyczących ochrony środowiska dokumentów w skali
regionu i kraju. Przy opracowywaniu Strategii korzystano i nawiązywano do zapisów zawartych w
dokumentach strategicznych wyższego szczebla, takich jak:
- Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030,
- Strategia Rozwoju Województwa Łódzkiego 2020,
- Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego 2014-2020 - projekt;
- inne strategiczne dokumenty dotyczące województwa łódzkiego.
~ 62 ~
14. Materiały źródłowe.
-
-
Strategia Europa 2020;
Unijna strategia ochrony bioróżnorodności na okres do 2020 roku;
Biała Karta Transportu;
Dyrektywy Unijne, w tym Dyrektywa w sprawie promowania stosowania energii ze
źródeł odnawialnych 2009/28/WE, Dyrektywa w sprawie efektywności energetycznej,
Dyrektywa w sprawie jakości powietrza i czystego powietrza dla Europy, Dyrektywa
Siedliskowa, Dyrektywa Ptasia;
Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2009-2012, z perspektywą do roku 2016;
Krajowa Strategia Ochrony Środowiska i Umiarkowanego Użytkowania Różnorodności
Biologicznej;
Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030;
Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010 - 2020;
Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2014;
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków;
Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko;
Plan Przeciwdziałania Depopulacji w Województwie Łódzkim
Regionalna Strategia Innowacji dla Województwa Łódzkiego LORIS 2030
Program Ochrony Środowiska dla miasta Piotrkowa Trybunalskiego na lata 2013-2016 z
perspektywą na lata 2017-2020;
Regionalny Program Operacyjny Województwa Łódzkiego 2014-2020 - projekt;
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego;
Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Piotrkowa Trybunalskiego do 2017r.;
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Piotrkowa
Trybunalskiego;
Raporty o stanie miasta Piotrkowa Trybunalskiego;
~ 63 ~