“Ocena wybranych parametrów tkanek przyzębia i higieny jamy ustnej u pacjentów z nadwagą i otyłością”. lek. dent. Katarzyna Deszczyńska promotor pracy: prof. dr hab. n. med. Renata Górska Streszczenie Wprowadzenie: Otyłość jest w obecnych czasach problemem globalnym, potwierdzają to statystyki prowadzone w wielu krajach. Sytuacja staje się coraz bardziej dramatyczna, czego dowodem jest stały wzrost liczby osób otyłych na świecie. Rola jaką odgrywa otyłość w chorobach jamy ustnej jest coraz częściej przedmiotem zainteresowania naukowców. W ostatnim czasie pojawia się coraz więcej doniesień naukowych na temat zależności pomiędzy otyłości a chorobą przyzębia u osób dorosłych, ale również zwraca się coraz większą uwagę na rozwój tych chorób u dzieci i młodzieży w wieku rozwojowym. Większość cytokin wydzielanych przez tkankę tłuszczową bierze również udział w powstawaniu choroby przyzębia, co sugeruje, że podobne mechanizmy biorą udział w patofizjologii zarówno otyłości jak i choroby przyzębia. Zmusza to środowisko naukowe do spojrzenia na choroby jamy ustnej takie jak próchnicę oraz zapalenie tkanek przyzębia jako na jednostki chorobowe pozostające w ścisłej korelacji ze sobą. Cel: Celem badania była: ocena stanu uzębienia, higieny jamy ustnej i tkanek przyzębia u osób młodych dorosłych i dorosłych z nadwagą i otyłością oraz w grupie kontrolnej, analiza korelacji wybranych parametrów stanu uzębienia, tkanek przyzębia i higieny jamy ustnej ze wskaźnikami antropometrycznymi nadwagi i otyłości. Zbadanie nawyków żywieniowych oraz innych czynników wpływających na otyłość u młodych dorosłych i dorosłych w porównaniu do grupy kontrolnej na podstawie badania ankietowego. Materiał: Badaniem objęto razem 240 pacjentów. 120 pacjentów (dziewcząt i chłopców) w wieku od 11-18 roku życia oraz 120 pacjentów dorosłych (kobiet i mężczyzn) w wieku 19-55 r.ż. Pacjentów objętych badaniami podzielono na 4 grupy: Grupę I stanowiło 60 osób z nadwagą i otyłością w wieku od 11 do 18 r.ż., średnia wieku 14 o BMI >25kg/m2. Grupę II kontrolną stanowiło 60 osób, w wieku od 11 do 18 r.ż., średnia wieku 15, o BMI=1824,9kg/m2. Do Grupy III zakwalifikowano 60 osób z nadwagą i otyłością w wieku od 19-55 r.ż., średnia wieku 39 o BMI>25kg/m2 Do Grupy IV kontrolnej zakwalifikowano 60 osób w wieku od 19 do 51 r.ż., średnia wieku 34 o BMI=18-24,9kg/m2. Metody: U wszystkich osób zostało wykonane badanie kliniczne uwzględniające stan higieny jamy ustnej (API), wskaźnik krwawienia (%BOP) oraz położenie przyczepu łącznotkankowego (CAL) i głębokość kieszonek (PD), wskaźnik próchnicy (PUW). Badanie antropometryczne uwzględniało pomiar wskaźnika BMI, WC, HC i WHR. Wykonano również badanie socjomedyczne, uwzględniające ankietę własnego projektu na temat sposobu odżywiania, nawyków dietetycznych i higienicznych. Wyniki: W grupie dzieci z BMI≥25 korelacje cząstkowe w analizie regresji wielorakiej z uwzględnieniem płci i wieku wykazały istotne statystycznie zależności pomiędzy PUW a wagą, BMI, HC. Wskaźnik API korelował z wagą, BMI, WC, HC oraz wzrostem. %BOP z BMI, WC, wagą i HC. Natomiast PD z WHR. W grupie dorosłych z BMI≥25 natomiast stwierdzono dodatnią korelację między PUW a BMI. Wskaźnik API korelował z wagą, BMI, WC i HC, WHR. %BOP skorelował z WC i HC. PD skorelowała ze wzrostem, wagą i WC oraz BMI. CAL korelowało z wagą ,wzrostem, WC ,BMI, HC i WHR. Wnioski: 1. Stan higieny jamy ustnej i wybranych parametrów tkanek przyzębia, świadczące o stopniu zaawansowania i aktywności choroby w obu grupach badanych, a także stan uzębienia u dzieci i młodzieży, były istotnie statystycznie gorsze u osób z nadwagą i otyłością w porównaniu do osób o prawidłowej wadze. 2. Wykazano dodatnią korelację pomiędzy występowaniem choroby przyzębia a otyłością ogólną (BMI) i brzuszną (WC, WHR) w populacji osób dorosłych. 3.Korelacje cząstkowe w analizie regresji wielorakiej wykazały istotne statystycznie zależności pomiędzy wskaźnikami antropometrycznymi nadwagi i otyłości a stanem uzębienia (PUW) i wskaźnikami higieny jamy ustnej (API, %BOP) w obu grupach badanych, zaś w grupie badanych dorosłych dodatkowo pomiędzy wybranymi parametrami stanu tkanek przyzębia (PD, CAL). 4.Stwierdzono mniejszą regularność w spożywaniu posiłków oraz dominację spożywania słodyczy przez obie grupy badane, co w połączeniu z gorszymi nawykami higienicznymi ma odzwierciedlenie w zwiększonych wskaźnikach stanu zapalnego dziąseł i akumulacji płytki nazębnej u dzieci i młodzieży oraz dorosłych, jak również podwyższonych parametrach stanu tkanek przyzębia u dorosłych. 5. W grupie badanej dzieci i młodzieży potwierdzono, że czas ekspozycji na działanie płytki nazębnej, nasilenie stanu zapalnego dziąseł oraz otyłość mają istotne odzwierciedlenie w istnieniu ryzyka rozwoju choroby przyzębia i innych chorób ogólnoustrojowych w przyszłości, co niewątpliwie z klinicznego punktu widzenia obliguje nas wszystkich do wzmocnienia współpracy między pediatrami, dietetykami i lekarzami dentystami w celu skuteczniejszej opieki nad pacjentami.