streszczenie pracy doktorskiej lek. dent. Katarzyny Deszczyńskiej

“Ocena wybranych parametrów tkanek przyzębia i higieny jamy ustnej u
pacjentów z nadwagą i otyłością”.
lek. dent. Katarzyna Deszczyńska
promotor pracy: prof. dr hab. n. med. Renata Górska
Streszczenie
Wprowadzenie: Otyłość jest w obecnych czasach problemem globalnym, potwierdzają to
statystyki prowadzone w wielu krajach. Sytuacja staje się coraz bardziej dramatyczna, czego
dowodem jest stały wzrost liczby osób otyłych na świecie. Rola jaką odgrywa otyłość w
chorobach jamy ustnej jest coraz częściej przedmiotem zainteresowania naukowców. W
ostatnim czasie pojawia się coraz więcej doniesień naukowych na temat zależności pomiędzy
otyłości a chorobą przyzębia u osób dorosłych, ale również zwraca się coraz większą uwagę na
rozwój tych chorób u dzieci i młodzieży w wieku rozwojowym. Większość cytokin
wydzielanych przez tkankę tłuszczową bierze również udział w powstawaniu choroby
przyzębia, co sugeruje, że podobne mechanizmy biorą udział w patofizjologii zarówno otyłości
jak i choroby przyzębia. Zmusza to środowisko naukowe do spojrzenia na choroby jamy ustnej
takie jak próchnicę oraz zapalenie tkanek przyzębia jako na jednostki chorobowe pozostające w
ścisłej korelacji ze sobą.
Cel: Celem badania była: ocena stanu uzębienia, higieny jamy ustnej i tkanek przyzębia u osób
młodych dorosłych i dorosłych z nadwagą i otyłością oraz w grupie kontrolnej, analiza korelacji
wybranych parametrów stanu uzębienia, tkanek przyzębia i higieny jamy ustnej ze
wskaźnikami antropometrycznymi nadwagi i otyłości. Zbadanie nawyków żywieniowych oraz
innych czynników wpływających na otyłość u młodych dorosłych i dorosłych w porównaniu do
grupy kontrolnej na podstawie badania ankietowego.
Materiał: Badaniem objęto razem 240 pacjentów. 120 pacjentów (dziewcząt i chłopców) w
wieku od 11-18 roku życia oraz 120 pacjentów dorosłych (kobiet i mężczyzn) w wieku 19-55 r.ż.
Pacjentów objętych badaniami podzielono na 4 grupy:
Grupę I stanowiło 60 osób z nadwagą i otyłością w wieku od 11 do 18 r.ż., średnia wieku 14 o
BMI >25kg/m2.
Grupę II kontrolną stanowiło 60 osób, w wieku od 11 do 18 r.ż., średnia wieku 15, o BMI=1824,9kg/m2.
Do Grupy III zakwalifikowano 60 osób z nadwagą i otyłością w wieku od 19-55 r.ż., średnia
wieku 39 o BMI>25kg/m2
Do Grupy IV kontrolnej zakwalifikowano 60 osób w wieku od 19 do 51 r.ż., średnia wieku 34 o
BMI=18-24,9kg/m2.
Metody: U wszystkich osób zostało wykonane badanie kliniczne uwzględniające stan higieny
jamy ustnej (API), wskaźnik krwawienia (%BOP) oraz położenie przyczepu łącznotkankowego
(CAL) i głębokość kieszonek (PD), wskaźnik próchnicy (PUW). Badanie antropometryczne
uwzględniało pomiar wskaźnika BMI, WC, HC i WHR. Wykonano również badanie
socjomedyczne, uwzględniające ankietę własnego projektu na temat sposobu odżywiania,
nawyków dietetycznych i higienicznych.
Wyniki: W grupie dzieci z BMI≥25 korelacje cząstkowe w analizie regresji wielorakiej z
uwzględnieniem płci i wieku wykazały istotne statystycznie zależności pomiędzy PUW a wagą,
BMI, HC. Wskaźnik API korelował z wagą, BMI, WC, HC oraz wzrostem. %BOP z BMI, WC,
wagą i HC. Natomiast PD z WHR. W grupie dorosłych z BMI≥25 natomiast stwierdzono
dodatnią korelację między PUW a BMI. Wskaźnik API korelował z wagą, BMI, WC i HC, WHR.
%BOP skorelował z WC i HC. PD skorelowała ze wzrostem, wagą i WC oraz BMI. CAL
korelowało z wagą ,wzrostem, WC ,BMI, HC i WHR.
Wnioski: 1. Stan higieny jamy ustnej i wybranych parametrów tkanek przyzębia, świadczące o
stopniu zaawansowania i aktywności choroby w obu grupach badanych, a także stan uzębienia
u dzieci i młodzieży, były istotnie statystycznie gorsze u osób z nadwagą i otyłością w
porównaniu do osób o prawidłowej wadze.
2. Wykazano dodatnią korelację pomiędzy występowaniem choroby przyzębia a otyłością
ogólną (BMI) i brzuszną (WC, WHR) w populacji osób dorosłych.
3.Korelacje cząstkowe w analizie regresji wielorakiej wykazały istotne statystycznie zależności
pomiędzy wskaźnikami antropometrycznymi nadwagi i otyłości a stanem uzębienia (PUW) i
wskaźnikami higieny jamy ustnej (API, %BOP) w obu grupach badanych, zaś w grupie
badanych dorosłych dodatkowo pomiędzy wybranymi parametrami stanu tkanek przyzębia
(PD, CAL).
4.Stwierdzono mniejszą regularność w spożywaniu posiłków oraz dominację spożywania
słodyczy przez obie grupy badane, co w połączeniu z gorszymi nawykami higienicznymi ma
odzwierciedlenie w zwiększonych wskaźnikach stanu zapalnego dziąseł i akumulacji płytki
nazębnej u dzieci i młodzieży oraz dorosłych, jak również podwyższonych parametrach stanu
tkanek przyzębia u dorosłych.
5. W grupie badanej dzieci i młodzieży potwierdzono, że czas ekspozycji na działanie płytki
nazębnej, nasilenie stanu zapalnego dziąseł oraz otyłość mają istotne odzwierciedlenie w
istnieniu ryzyka rozwoju choroby przyzębia i innych chorób ogólnoustrojowych w przyszłości,
co niewątpliwie z klinicznego punktu widzenia obliguje nas wszystkich do wzmocnienia
współpracy między pediatrami, dietetykami i lekarzami dentystami w celu skuteczniejszej
opieki nad pacjentami.