Transplantacja darem życia !

Transplantacja
darem życia !
Przygotowane przez :
Aleksandrę Mielczarek i
Piotra Gorazdę. KL.IIIB
Przeszczepianie narządów, transplantacja to
przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki
lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie
jednego ciała).
Przeszczepianiem narządów zajmuje się medyczna
dziedzina naukowa nazywana transplantologią.
Pierwsze przeszczepy.
Świat
Polska
1954 – pierwsze przeszczepienie nerki (od
brata bliźniaka) – (Boston)
1965 – pierwsza próba
przeszczepienia nerki pobranej ze
zwłok (Wrocław) (31 marca 1965)
1963 – pierwsza próba przeszczepu
wątroby (Denver)
1966 – pierwsze udane przeszczepienie
nerki ze zwłok (Warszawa) (26 stycznia
1966)
1966 – pierwsze jednoczesne
przeszczepienie nerki i trzustki
(Minneapolis)
1968 – pierwsze przeszczepienie nerki
pobranej od żywego dawcy (Wrocław)
1967 – pierwsze udane przeszczepienie
wątroby (Denver)
1969 – pierwsza próba przeszczepienia
serca (Łódź)
1967 – pierwsze przeszczepienie serca
(Kapsztad)
1985 – pierwsze udane przeszczepienie
serca (Zabrze) (5 listopada 1985 rok)
Podział przeszczepów
• Autogeniczny – polega na przeniesieniu własnej tkanki lub
narządu z jednego miejsca na drugie, np. przeszczep skóry
• Syngeniczny – polega na przeniesieniu tkanki lub narządu
między osobnikami identycznymi genetycznie np.
bliźniętami jednojajowymi
• Allogeniczny – polega na przeniesieniu tkanki lub narządu
między osobnikami tego samego gatunku, o podobnym, ale
nie jednakowym genotypie, np. człowiek → człowiek
• Ksenogeniczny – polega na przeniesieniu tkanki lub narządu
między osobnikami różnego gatunku np. świnia → człowiek
•
•
•
•
Czas oczekiwania na
przeszczep zależy m.in. od:
grupy krwi,
wieku,
masy ciała,
miejsca na liście
oczekujących.
W przypadku przeszczepu szpiku konieczna jest
całkowita zgodność immunologiczna, tj. dawca
i biorca muszą być identyczni pod względem
genetycznym.
W przypadku narządów ważne jest, by dawca i
biorca byli jak najbardziej podobni pod
względem tkankowym.
Warunki powodzenia przeszczepu:
•
•
•
•
zgodność tkankowa
właściwy dobór dawcy i biorcy
odpowiednie leczenie
umiejętność rozpoznania i leczenia procesu
odrzucania narządu przez organizm biorcy
• zapobieganie powikłaniom i ich leczenie
Najczęściej przeszczepiane narządy to :
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
rogówkę
serce
płuca
wątrobę
trzustkę
nerki
jelita
szpik kostny
kości
skórę
Kto może zostać dawcą ?
• Każdy kto nie zgłosił sprzeciwu na pobranie
narządów po swojej śmierci,
• Każdy kto CHCE być dawcą – musi wypełnić
oświadczenie i poinformować o swojej decyzji
rodzinę.
Kiedy człowiek może stać się dawcą:
• Kiedy staje się ofiarą wypadku i stwierdzono
śmierć.
• Stosuje się też kryterium śmierci mózgowej.
• Dobrowolne oddanie części organów.
Kiedy zostaje stwierdzona śmierć
mózgowa?
Śmierć mózgowa zostaje stwierdzona przez 4 lekarzy,
gdy nie występują odruchy pnia mózgu, czyli:
• zwężanie źrenic pod wpływem silnego światła,
• zamykanie powiek po dotknięciu odsłoniętej gałki ocznej
ciałem obcym,
• ruchy gałek ocznych, oczopląs po wlaniu do ucha małej ilości
lodowatej wody,
• reakcje mięśni na silne bodźce bólowe,
• odruch wymiotny lub kaszel występujący po wprowadzeniu do
przełyku i krtani ciała obcego,
• powracanie gałek ocznych do poprzedniej pozycji po
gwałtownym obróceniu głowy na boki,
• choć chwilowe próby samodzielnego oddychania po
odłączeniu respiratora.
Oczekiwanie na transplantację.
1.
2.
3.
BIORCA to osoba chora, której nie można wyleczyć,
podając leki czy wykonując operację. Musi ona wyrazić
zgodę na przeszczep.
Po wyrażeniu zgody chorego kieruje się na serię
specjalistycznych badań.
Po zebraniu informacji o cechach poszukiwanego narządu
chorego wpisuje się na Krajową Listę Biorców (KLB).
4.
5.
6.
Pacjent czeka w domu na wiadomość, że jest dla niego
narząd.
Gdy nadejdzie informacja, że wytypowano właściwy dla
niego narząd, musi szybko zgłosić się do szpitala.
Tu chory przechodzi ostateczne badania. Najmniejsze
odstępstwo od normy, a nawet drobna infekcja
uniemożliwiają przeprowadzenie transplantacji.
Przygotowanie narządu do
transplantacji.
1. DAWCA to osoba, od której pobiera się organ.
2. Po stwierdzeniu przez niezależną komisję śmierci mózgu
rozważa się możliwość pobrania narządów do przeszczepu.
3. Lekarz sprawdza, czy zmarły jeszcze za życia nie sprzeciwił się
pobraniu od niego narządów do transplantacji. Jeśli tak ciało zostaje pochowane. Jeśli nie - można pobrać narządy.
4. Wykonywanie badań, które oznaczają cechy
narządu i kwalifikują go dla odpowiedniego
biorcy.
5. Z kliniki, gdzie pobrano narząd, przekazuje się
do Poltransplantu informację o pozyskaniu
organu do przeszczepu.
6. Narząd jest jak najszybciej transportowany do
kliniki, w której lekarze przygotowują biorcę
do przyjęcia przeszczepu.
Limit czasowy dla transplantacji organów:
 4- 6 h – serce,
 12 h – wątroba, trzustka, płuca,
 24 h – nerki.
Przeszczep może spotkać każdego…
Arkadiusz Onyszko
Przemysław Saleta
Nergal
Agata Mróz
Czym są komórki macierzyste ?
Komórki macierzyste są pierwotnymi komórkami ciała,
które mają zdolność przekształcania się w komórki
dowolnych tkanek.
Z nich powstają: tkanka nerwowa, kostna, mięśniowa i
przede wszystkim komórki krwi:
• krwinki czerwone- erytrocyty,
• krwinki białe - leukocyty,
• płytki krwi - trombocyty,
Źródła komórek macierzystych
Komórki macierzyste występują w organizmie człowieka
przez całe życie.
Najwięcej jest ich w okresie życia płodowego i właśnie
na tym etapie komórki macierzyste maja największą
zdolność do rozmnażania i różnicowania.
Źródła komórek macierzystych:
• szpik kostny
• krew obwodowa
• embrion
• krew pępowinowa
Jak otrzymać komórki macierzyste z
krwi pępowinowej?
Narodziny dziecka stwarzają niepowtarzalną
szansę pozyskania komórek macierzystych.
Po porodzie dziecka i podwiązaniu pępowiny,
specjalnie przeszkolony personel medyczny
pobiera krew pępowinową.
Zabieg jest całkowicie bezpieczny dla rodzącej i
nowo narodzonego dziecka, nie wymaga
znieczulenia, trwa zwykle kilka minut.
Komórki macierzyste szpiku kostnego
Komórki te można pobierać poprzez operacje,
A także poprzez pobranie z krwi obwodowej.
Przeciwwskazania dyskwalifikujące
dawcę:
Dawcą może zostać każda zdrowa osoba w wieku od 18 do
55 lat o ogólnie dobrym stanie zdrowia.
Wyłączeniu czasowemu bądź całkowitemu podlegają osoby,
u których stwierdza się występowanie poniżej opisanych
kryteriów wykluczających, do których zaliczamy:
• Zakażenia wirusem HIV,
• Aktywną astmę,
• Aktywna gruźlicę,
• Nadciśnienie,
• Cukrzycę,
• Padaczkę,
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przebyty zawał serca,
Stosowanie leków hormonalnych,
Ciąża,
Tatuaż, zabiegi operacyjne, przekłucie uszu lub innych części
ciała (okres 6 miesiący),
Okres pobytu w zakładzie karnym i okres 6 miesięcy od jego
opuszczenia,
Łuszczycę,
Hemofilię i inne choroby krwi,
Anemię i inne choroby krwi,
Kiłę,
Masę ciała poniżej 50 kg
Fakty i Mity
Komórki macierzyste są pobierane z rdzenia
kręgowego.
MIT
Przekazanie komórek macierzystych powoduje
uszczerbek na zdrowiu dawcy.
MIT
Komórki macierzyste pobierane są w trakcie
skomplikowanej operacji.
MIT
Oddawanie krwi wyraźnie obniża jej jakość,
dlatego u regularnych dawców znacznie rośnie
ryzyko zachorowania na białaczkę.
MIT
Osoba homoseksualna czy biseksualna może
oddawać krew.
PRAWDA
Szpitale nie mają prawa zmuszać rodziny
chorego do honorowego krwiodawstwa.
PRAWDA
http://youtu.be/Se7J1yAwMKI
http://youtu.be/DzIkPbNg1qI
Każdy ma marzenia.
Transplantolog również…
http://youtu.be/wQrQbvYWF_k
Transplantacja w świetle poglądów
wielkich religii świata.
2. Świadkowie Jehowy.
Świadkowie Jehowy uważają, że decyzję o
transplantacji narządów każdy musi podjąć
sam zgodnie z własnym sumieniem.
Podczas zabiegów transplantacji narządów
Świadkowie Jehowy odmawiają stosowania
transfuzji krwi.
Według ich informacji tylko do końca XX w.
ponad 90 000 lekarzy z całego świata
zadeklarowało gotowość leczenia Świadków
Jehowy w ten sposób.
1. Chrześcijaństwo.
Stanowisko Kościoła katolickiego w sprawie
przeszczepiania narządów jest ogólnie
pozytywne. Znacząca większość księży
popiera tę formę leczenia. Stanowisko
papieża Jana Pawła II było pozytywne, to on
wypowiedział słowa:
„Nie zabieraj swoich narządów
do nieba – one są potrzebne tu
na Ziemi!”
3. Islam
Współczesne muzułmańskie stanowisko wobec transplantacji
narządów jest pozytywne, z zastrzeżeniami:
• przeszczep nie może "sprzeciwiać się ludzkiej godności
muzułmanina"
• dopuszczalny jest tylko, gdy jest jedyną możliwą formą
pomocy
• oddanie organu musi być dobrowolne (również po śmierci,
pobranie organów warunkuje wcześniejsza zgoda)
• handel organami ludzkimi jest sprzeczny z godnością
człowieka
• można przyjmować organy od nie-muzułmanów,
ale nie od ludzi skazanych na śmierć.
4. Buddyzm
Lekarze buddyjscy wskazują na
odpowiedzialność, jaką obarczyła
lekarza możliwość transplantacji
narządów i jak inne religie są
uwrażliwieni na nadużycia, takie jak
kradzież narządów czy nielegalny
handel.
Z religijnego punktu widzenia
buddyzm nie wysuwa żadnych
zasadniczych zarzutów co do
transplantacji organów czy transfuzji
krwi, a nawet określa to jako "akt
heroizmu".
5. Judaizm
W judaizmie panują sprzeczne poglądy na
ten temat – niektórzy uważają oddanie
narządów za czyn godny, inni sądzą, że
ciało dawcy nie będzie „kompletne” w
momencie zmartwychwstania.
Przeważa jednak pogląd, że gdy chodzi o
ocalenie życia człowieka, przeszczepy są
dozwolone.
6. Hinduizm
Nie ma w hinduizmie praw religijnych które
zabraniałyby darowanie swoich tkanek i
organów. Wyznawcy tej religii wierzą w
dalsze życie po śmierci i reinkarnację co
wzmacnia ideę transplantacji. W Indiach
często organy są pobierane od płatnych
dawców, co jest zakazane.
7. Szintoizm
Japonia to kraj bardzo dobrze rozwinięty pod
kątem medycyny i technologii, ale niestety
liczba przeszczepów jest znikoma.
Wyznawcy tej religii uważają, że ciało po śmierci
jest nieczyste i ma złą moc, co uniemożliwia
przeprowadzenie transplantacji.
Obecny stan prawny w Japonii pozwala na
dokonywanie przeszczepów narządów i tkanek
tylko od osób zmarłych.
DZIĘKUJEMY
