prezentacja

Instytut im. Herdera w Marburgu
•
założony w 1950 r. jako część akademii „Johann-Gottfried-Herder Forschungsrat“
•
W latach 50-tych i 60-tych zajmował się głównie historią byłych terenów niemieckich
w Europie Środkowo-Wschodniej jak n.p. Śląsk, Pomorze, Zachodnie i Wschodnie
Prusy …
•
Od lat 70-tych specializuje się jako instytut badawczy w historii i kulturze Europy
Środkowo-Wschodniej (Polska, Czechy, Słowacja, Estonia, Litwa, Łotwa)
•
„instytucja naukowej infrastruktury“ i członek Towarzystwa Naukowego im. Leibniza
finansowany przez rząd federalny i 16 krajów związkowych
•
posiada m.i. największą bibliotekę specjalną z dziedziny historii i kultury Europy
Środkowo-Wschodniej na terenie krajów niemieckojęzycznych
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
1
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Studia polskoznawcze w niemieckich
bibliotekach wirtualnych na przykładzie
ViFaOst
dr Jürgen Warmbrunn, Instytut im. Herdera, Marburg
Niemiecka Biblioteka Narodowa
•
założona w 1913
•
•
•
Niemiecka Biblioteka w Lipsku (od 1913)
Niemiecka Biblioteka we Frankfurcie nad Menem (od 1947)
Niemieckie Archiwum Muzyczne w Berlinie
•
•
1990-2006 “Die Deutsche Bibliothek” (Niemiecka Biblioteka)
2006 „Deutsche Nationalbibliothek“ (Niemiecka Biblioteka Narodowa)
>> brak zbiorów niemieckiej literatury wydanej przed 1912
>> brak literatury w językach obcych (z wyjątkiem germanica)
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
3
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
System gromadzenia zbiorów ze specjalnych dziedzin nauk
•
•
•
powstał po drugiej wojnie światowej
(1949)
finansowany przez Niemieckie
Towarzystwo Naukowe (DFG)
23 uczestniczące biblioteki spełniają
funkcję biblioteki narodowej w
następującym zakresie
– kompletne gromadzenie
– katalogowanie
– archiwizowanie
– gwarantowany ponadregionalny
dostęp
– inne usługi
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
4
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Organizacja wirtualnych usług
•
•
Od roku 1990 powstawały wirtualne usługi dla bibliotek
gromadzących zbiory ze specjalnych dziedzin nauki, które
sfinansowane zostały częściowo przez NiemieckieTowarzystwo
Naukowe, na przykład
– baza danych nowych nabytków
– digitalizacja drukowanych książek
– projekty „born digital“
– katalogi źródeł internetowych („link lists“)
– …
Od roku 2000 rozszerzono usługi wirtualne i skoncentrowano je
w tak zwanych wirtualnych bibliotekach fachowych finansowanych przez Niemieckie Towarzystwo Naukowe (DFG)
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
5
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
www.vifaost.de
Partnerzy
- Bawarska Biblioteka
Państwowa
- Uniwersytet w
Monachium
- Instytut Europy
Wschodniej
Monachium/Regensburg
- Instytut im. Herdera w
Marburgu
Od roku 2008: Biblioteka
Uniwersytecka i
Państwowa w Getyndze
Biblioteka Wirtualna była
finansowana przez DFG
w latach 2002-2007
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
6
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Regionalna i tematyczna specjalizacja
-Europa Wschodnia, Południowo-Wschodnia i Środkowo-Wschodnia
-Nauki humanistyczne
-ze szczególnym uwzględnieniem krajów słowiańskich, Rumunii i Albanii /
historii i nauk politycznych
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
7
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Struktura Biblioteki Wirtualnej - 1
•
•
•
indywidulne i technicznie różnorodne bazy
danych i dokumenty, odłożone w:
– Bawarskiej Bibliotece Państwowej
– instytucjach partnerskich
– innych instytucjach
Bazy danych i usługi są zgromadzone w
„modułach“ :
Content Mangement System (Typo3: open
source) / Strona internetowa w języku
niemieckim, angielskim i rosyjskim
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
8
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Moduły
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
9
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Bazy danych nowych
nabytków
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
10
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Czasopisma i artykuły
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
11
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Katalog źródeł internetowych
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
12
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Specjalistyczne bazy danych i bibliografie
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
13
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
14
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Struktura Biblioteki Wirtualnej - 2
•
Metawyszukiwarka (Elektra: OCLC)
– obejmuje indywidualne bazy
danych w systemie CMS - jeśli
jest to technicznie możliwe
(integracja preferowana przez
standart Z 39.50)
– obejmuje kilka ogólnych baz
danych, które nie znajdują się w
systemie CMS
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
15
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Uwzględnienie baz danych z zakresu humanistyki w metawyszukiwarce
-wolnodostępne bazy danych
(Zeitschriftendatenbank)
-bazy danych dostępne w ramach
narodowych licencji finansowane
przez DFG (Peridicals Index
Online)
-bazy danych dostępne metodą
pay-per-use (Historical Abstracts)
-bazy danych dostępne tylko w
niektórych bibliotekach
posiadających licencje (JSTOR)
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
16
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
17
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Teksty i materiały
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
18
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Dokumenty z historii Rosji i Związku Radzieckiego
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
19
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Fokus Ost-Südost
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
20
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Inne pełnoteksty są dostępne w katalogach bibliotecznych ( + dodatkowo w bazie danych
czasopism elektronicznych (EZB) lub w przewodniku baz danych (DBIS))
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
21
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Repozytorium („OstDok“)
- część Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst)
- funkcja wyszukiwania pełnotekstowego jest wintegrowana w metawyszukiwarce
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
22
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Funkcje i cele Wirtualnej Biblioteki Europy Wschodniej (ViFaOst)
•
•
•
•
oferta wirtualnych usług
wygodnych dla użytkowników z
zakresu specjalnych dziedzin
nauki (SSG) obejmująca również
drukowane i elektroniczne media
gromadzenie i koordynacja
innych odpowiednich usług
wirtualnych
– w Niemczech
– na całym świecie
najszybsze zaprowadzanie
użytkowników do pełnotekstów
open access (w Niemczech) do
największej ilości materiałów
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
23
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Problemy
•
•
•
•
po okresie finansowania przez DFG: brak pracowników technicznych
tematyczne metawyszukiwanie materiałów w różnych językach oraz różne
sposoby katalogowania rzeczowego
metawyszukiwanie i cyrylica
zastosowanie technologii wyszukiwarki: Bawarska Biblioteka Państwowa
musi posiadać indeksy wszystkich baz danych
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
24
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
25
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Inne wirtualne biblioteki z zakresu studiów Europy Wschodniej
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
26
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
27
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Centralny portal internetowy vascoda
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
28
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
29
Wrocław, 18–19 czerwca 2009
Dziękuję za uwagę !
Dlaczego czuję się krewnym polonii ?
- żona Jadwiga (bibliotekarka)
córka Milusia (Emilia)
dr Jürgen Warmbrunn
Herder-Institut
Forschungsbibliothek
Gisonenweg 5-7
D- 35037 Marburg
tel. **49(0)6421-184150
[email protected]
II Wrocławskie Spotkania Bibliotekarzy Polonijnych
30
Wrocław, 18–19 czerwca 2009