Funkcjonowanie i wykorzystywanie Bazy Danych DNA w Polsce

Funkcjonowanie
i wykorzystanie Bazy Danych DNA w
Polsce.
Centralne Laboratorium
Kryminalistyczne Policji
Baza Danych DNA
Zgodnie z Ustawą o Ochronie Danych Osobowych Baza została
zarejestrowana w GIODO
•Nazwa zbioru: BAZA DANYCH DNA
•Nr zgłoszenia 000514/2007
•Nr księgi 071715
•Data zatwierdzenia wniosku 2007-04-23
Wniosek rejestracyjny wraz z danymi dotyczącymi Bazy dostępne
są na stronie internetowej Generalnego Inspektora Ochrony
Danych Osobowych w zakładce e-GIODO
/http://egiodo.giodo.gov.pl/
2017-07-21
Podstawy prawne
1.
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych
(Dz. U. 2015 r. poz. 355 z późn. zm.),
2.
Ustawa o Policji z dnia 6 kwietnia 1990 r. - art. 21a-e
(Dz. U. 2014 poz. 2014 r. poz 1182 z późn. zm.),
3.
Zarządzenie nr 1565 Komendanta Głównego Policji
z dnia 29 grudnia 2005 r.
w sprawie wykonywania przez policjantów zadań
związanych z prowadzeniem bazy danych
zawierającej informacje o wynikach analizy kwasu
deoksyrybonukleinowego.
W bazie danych DNA gromadzi się i przetwarza informacje
dotyczące osób (art. 21a ust. 1 pkt 2)
a) osób wymienionych w art. 74 i 192a
kodeksu postępowania karnego,
b) osób o nieustalonej tożsamości oraz
osób usiłujących ukryć swoją tożsamość,
c) zwłok ludzkich o nieustalonej tożsamości,
d) śladów nieznanych sprawców przestępstw,
e) osób stwarzających zagrożenie, o których mowa
w ustawie z dnia 22 listopada 2013 r.,
f) osób zaginionych,
g) osób spokrewnionych z osobami zaginionymi (art. 15 ust. 1 pkt 3a lit. c),
h) nieletnich dopuszczających się czynów zabronionych przez ustawę jako
przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego,
Informacje gromadzone i przetwarzane
w Bazie Danych DNA
(Ustawa o Policji art. 21a ust. 2 pkt 2)
Dane dotyczące osób, o których mowa art. 21 ust 2 pkt 1 lit. a oraz e-h
obejmujące:
a) imiona, nazwiska lub pseudonimy,
b) imiona i nazwiska rodowe rodziców tych osób,
c) datę i miejsce urodzenia,
d) oznaczenie i cechy identyfikacyjne dokumentu tożsamości,
e) adres zamieszkania,
f) numer ewidencyjny PESEL,
g) obywatelstwo i płeć.
Art. 21a ust. 3
łącznie z bazą danych DNA prowadzi się zbiory próbek:
•wymazy ze śluzówki policzków,
• krew,
• cebulki włosów,
• wydzieliny,
• w odniesieniu do zwłok ludzkich materiał biologiczny
w postaci próbki z tkanek
Art. 21d określa czas przechowywania danych i próbek biologicznych
w bazie:
• do 35 lat od podejrzanych, oskarżonych lub skazanych za przestępstwa
z XVI-XX, XXV i XXXV rozdz. kk oraz z art. 94 par.1, osób stwarzających
zagrożenie zgodnie z ust. z dnia 22 listopada 2013 r.
• 20 lat za inne przestępstwa lub w celach identyfikacyjnych;
Art. 21 e mówi o tym, iż komisja powołana przez Komendanta Głównego
Policji dokonuje usuwania z bazy danych i próbek w stosunku do osób:
•
•
•
•
•
•
2017-07-21
które zostały uniewinnione – niezwłocznie po uprawomocnieniu się
orzeczenia
wobec których umorzono postępowanie karne - po upływie okresu
przedawnienia karalności przestępstwa
wobec których postępowanie karne warunkowo umorzono - po
upływie okresu przedawnienia karalności przestępstwa
w stosunku do osób oraz zwłok ludzkich, których tożsamość została
ustalona
zaginionych niezwłocznie po ich odnalezieniu
osób z nimi spokrewnionych niezwłocznie po odnalezieniu zaginionych
lub po złożeniu wniosku o usunięciu;
Polska Baza Danych DNA
CODIS (Combined DNA Index System) – oprogramowanie przeznaczone
do gromadzenia, porównywania i automatycznej wymiany danych DNA.
W tym systemie nie gromadzi się danych osobowych,
Registratura – usystematyzowany zbiór: zarządzeń organu,
elektroforegramów, kart rejestracyjnych próbek biologicznych i kart
rejestracyjnych profilu DNA, korespondencji
z jednostkami policji oraz
organami ścigania oraz próbek biologicznych,
LIMS (Laboratory Information Management System) oprogramowanie
dedykowane do przetwarzania danych osobowych oraz zarządzania pracą
w laboratorium bazy danych DNA.
Markery genetyczne
Nie analizujemy całego obszaru DNA, a jedynie
niekodujące fragmenty DNA, które mają różną długość.
MARKERY
Marker 1
Marker 2
Marker 3
Kilka markerów
profil genetyczny danej osoby
Graficzne i numeryczne przedstawienie
Profilu DNA (SGM-plus)
Zastosowanie Bazy Danych DNA
Dopasowanie profili DNA
• NN ślad – NN ślad
• osoba – osoba
• NN ślad – osoba
• NN zwłoki - osoba
Porównanie profili DNA
z profilami krewnych
=
Przeszukanie Bazy 1:1
Przeszukanie 1:1 – zgodność przeszukiwanego
profilu z profilem zarejestrowanym w Bazie
we wszystkich wspólnych oznaczonych
układach;
Przeszukanie rodzinne – przykład nr 1
Porównanie kodu genetycznego
Profil DNA
Zarządzenie
o wprowadzeniu do Bazy
Rejestracja profilu
w Bazie Danych DNA
-systematyczne
przeszukiwanie Bazy
Brak zarządzenia
Jednorazowe przeszukanie Bazy
z wykorzystaniem profilu osoby,
NN śladu, osoby zaginionej lub
spokrewnionej z osobą zaginioną
Rejestracja w Bazie
Rejestracja bezpośrednia
osoba
(art.74 kpk)
NN zwłoki
NN osoba
rzeczy osobistezaginiony
rodziny
Baza Danych
DNA
Zarządzenie
+
Materiał biol.
Rejestracja pośrednia – z opinii lub sprawozdania z badań
Jednostka zlecająca
NN ślad
Materiał biol.
+
postanowienie
NN zwłoki
lub
NN osoba
Zarządzenie
+
kopia dokumentu
+
próbki
rodziny
CLKP/ LK KWP/ZMS/
laboratoria prywatne
Baza Danych
DNA
zaginięcie Jana
Nowaka ….
ID KSIP
Dane osoby zaginionej
lub osoby spokrewnionej
z zaginioną
Podpis komendanta
lub osoby upoważnionej
przez komendanta
Podstawy prawne automatycznej
wymiany danych DNA
 Decyzja 2008/615/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008r. w sprawie
intensyfikacji współpracy transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu
terroryzmu i przestępczości transgranicznej
 Decyzja 2008/616/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008r. w sprawie wdrożenia
decyzji 2008/615/WSiSW w sprawie intensyfikacji współpracy
transgranicznej, szczególnie w zwalczaniu terroryzmu i przestępczości
transgranicznej
(zawierająca
załącznik
precyzujący
techniczne
i administracyjne aspekty wdrażania decyzji 2008/615/WSiSW)
…tzw. „Decyzje z Prüm”
AT, BE, DE, ES, NL, FR, LU
2017-07-21
Wymiana danych DNA w ramach Prüm
• Zapewnienie wzajemnego dostępu online do krajowych baz danych DNA,
• Obecnie uruchomiona w 21 państwach UE - BG, CY, DE, ES, EE, FR, LV,
LT, LU, HU, NL, AT, PL, RO, SI, SK, FI, SE, CZ, MT, BE,
• Polska rozpoczęła wymianę w styczniu 2013 r. obecnie 17 połączeń.
2017-07-21
Krajowy Punkt Kontaktowy
Techniczny Punkt Kontaktowy ds. automatycznej wymiany danych DNA
art. 145j ustawy o Policji
Centralne Laboratorium Kryminalistyczne Policji
Zakład Biologii
ul. Iwicka 14, 00-735 Warszawa
tel: + 48 22 60 12629 / 126-37
fax: + 48 22 60 12606
e-mail: [email protected]
Osoba do kontaktu: Jakub Mondzelewski
Krajowy Punk Kontaktowy ds. przekazywania dalszych danych po uzyskaniu HIT
art. 4 i 5 ustawy o wymianie informacji z organami ścigania państw członkowskich UE
Biuro Międzynarodowej Współpracy Policji KGP
Wydział Koordynacji Międzynarodowej Wymiany Informacji
Sekcja Obsługi Punktów Kontaktowych
ul. Puławska 148/150 02-624 Warszawa
tel: + 48 22 60 15613 / 13690
fax: + 48 22 60 15340
e-mail: [email protected]
Osoba do kontaktu: Łukasz Boczkowski
2017-07-21
Krajowe regulacje Prüm
Krajowe podmioty uprawnione do wymiany informacji:
1) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego;
2) Centralne Biuro Antykorupcyjne;
3) Policja;
4) Służba Celna;
5) Straż Graniczna;
6) Organy kontroli skarbowej;
7) Żandarmeria Wojskowa.
2017-07-21
Zasady wzajemnej wymiany danych DNA
• Państwa członkowskie UE zapewniają dostęp do danych referencyjnych
zgromadzonych w krajowych bazach danych DNA,
• Dane referencyjne obejmują wyłącznie profile DNA ustalone na podstawie
niekodującej części DNA oraz ich oznaczenie referencyjne (brak innych
danych osobowych i informacji o sprawie).
• Państwa członkowskie samodzielnie decydują, które profile DNA będą
dostępne do automatycznych przeszukań.
• Automatyczne przeszukania w bazach danych DNA za pośrednictwem
(Technicznych) Krajowych Punktów Kontaktowych na zasadzie HIT / NO
HIT (brak centralnej bazy danych DNA).
• Po zatwierdzeniu HIT przekazanie dalszych danych osobowych i informacji
o sprawie na podstawie przepisów krajowych w tym przepisach o pomocy
2017-07-21
prawnej (procedura II kroku).
Zasady wzajemnej wymiany danych DNA
• Zgodność wymienianych danych DNA z Europejskim
Standardowym Zestawem Loci (ESS) lub Standardowym
Zestawem Loci Interpolu (ISSOL);
• Zgodność oznaczania profili DNA z ISO 17025
(Wdrożenie Decyzji Ramowej Rady UE 2009/905/WSiSW
do 30 listopada 2013 r. Obecnie akredytację posiada 7 LK);
• Zgodność prawa krajowego z europejskimi dyrektywami
dotyczącymi ochrony danych osobowych;
• Elektroniczna transmisja zaszyfrowanych danych poprzez
bezpieczną sieć s-TESTA;
• Wynik przeszukania w ciągu max.15 min, 24/7;
2017-07-21
Procedura wzajemnych przeszukań danych DNA
Kwalifikacja profili DNA do przeszukań w ramach Prüm
- sprawdzenie w krajowej bazie danych DNA
- odpowiednia ilość Loci (min. 6 z 7 ESS + Rezolucja Rady UE 2009/C
296/01 z dn. 30.XI.2009 r. )
- otrzymane w akredytowanym laboratorium (Decyzja Ramowa
2009/905/WSiSW z dn. 30.XI.2009 r.)
- brak powtórek, zidentyfikowanych śladów, mieszanin;
- brak profili, których dalsze dane będą niedostępne.
Typy przeszukań:
- mass comparison – 2 kraje wzajemnie przeszukują wszystkie NN ślady
- wzajemne przesyłanie nowych lub zmodyfikowanych profili osób
i śladów
- pojedyncze zlecenia przeszukań
2017-07-21
Schemat automatycznej wymiany danych
Hit ślad PL – ślad UE/ślad PL-osoba UE
Weryfikacja przez CLKP (Techniczny Punkt Kontaktowy)
Informacja do jednostki rejestrującej ślad
Jednostka zwraca się do WKMWI BMWP (oficer kontaktowy KWP)
Schemat automatycznej wymiany danych
Hit osoba PL - ślad UE
ponowne oznaczenie profilu osoby/weryfikacja
Informacja do WKMWI BMWP (tylko w przypadku zapytania ze strony
partnera UE)
jednostka
2017-07-21
2017-07-21
Wymiana danych DNA w ramach Interpol
Interpol DNA Profile Search Request
Baza danych
DNA
NCB Switzerland
Baza danych
DNA
NCB United Kingdom
Wydział Koordynacji
Poszukiwań Międzynarodowych
BMWP KGP (zaginieni, zwłoki,
rodziny).
Baza danych
DNA
NCB Norway
profil na formularzu wypełnia ekspert badań biol.
określenie kategorii profilu
określenie państw, w których ma nastąpić sprawdzenie
możliwość dokonywania sprawdzeń opartych na pokrewieństwie
2017-07-21
Formularz sprawdzenia profilu DNA - Interpol
Liczba profili zarejestrowanych w zbiorze danych DNA
Stan na 17.06.2016 r.
48769
OSOBY
ŚLADY NIEZNANYCH SPRAWCÓW
PRZESTĘPSTW
6455
ZWŁOKI O NIEUSTALONEJ
TOŻSAMOŚCI
1005
OSOBY ZAGINONE
319
OSOBY O NIEUSTALONEJ
TOŻSAMOŚCI LUB UKRYWAJĄCE
SWOJĄ TOŻSAMOŚĆ
30
PROFILE OSÓB SPOKREWNIONYCH
Z OSOBAMI ZAGINIONYMI
1647 (1027 RODZIN)
ŁĄCZNIE
58225
Dopasowania w Bazie Danych
DNA
Hity krajowe
Rodzaj
trafienia /Rok
osoba-ślad
ślad-ślad
osoba-zwłoki
zwłoki- zwłoki
rodzina zwłoki
2007
7
6
2008
13
15
2009
41
41
2010
55
15
2011
30
23
2012
61
47
1
2013
63
59
2014
71
88
2015
141
88
2016
104
55
7
3
1
4
0
31
55
45
1
Statystka automatycznej wymiany danych w ramach Prum Quality 1:
Slad (PL) / Osoba(UE)
suma
Slad (PL) / Slad(UE)
Osoba (PL) / Slad(UE)
Osoba(PL) / Osoba(UE)
Slowacja
52
10
8
12
22
Holandia
197
20
28
71
78
41
4
3
6
28
316
43
40
82
151
39
11
7
7
14
8
2
1
0
5
1415
113
123
498
681
15
5
0
2
8
130
18
13
17
82
205
57
17
73
58
12
2
1
5
4
0
0
0
0
0
2
0
0
2
0
1
0
0
0
1
3
2
0
1
0
98
12
5
28
53
0
0
0
0
0
2534
299
246
804
1185
Litwa
Austria
Hiszpania
Rumunia
Niemcy
Slowenia
Czechy
Francja
Finalndia
Cypr
Wegry
Lotwa
Estonia
Szwecja
Malta
Przykłady hitów
WDŚ KMP Gdańsk - sprawa zabójstwa 86 letniej kobiety
zwłoki ujawnione - 02.06.2016 r.
LK KWP Gdańsk oznaczenie profili 2 NN sprawców
04.06.2016 r. - jednorazowe przeszukanie Bazy
Hit z profilem osoby o ustalonej tożsamości – rejestracja do sprawy kradzieży
mienia (2 telefony komórkowe)
Przykłady hitów
Wydział dw. z Przestępczością Przeciwko Mieniu KMP Legnica
Rejestracja profilu NN śladu - kradzież z włamaniem do bankomatu
(07.06.2016 r.)
Brak dopasowań z profilami NN śladów i osobami zarejestrowanymi w
Polskiej Bazie
Hit z profilem osoby o ustalonej tożsamości zarejestrowanej
Niemieckiej Bazie
w
Przykłady hitów
KP VII Kraków (wszystkie rejestracje)
Profil osoby (rej. 01.10.2012 r.)
Profil NN śladu do sprawy kradzieży z włamaniem - 05.2012 r. (rej. 28.04.2014 r.)
Profil NN śladu do sprawy kradzieży z włamaniem do samochodu – 05.2012 r. (rej. 04.12.2014 r.)
Profil NN śladu do sprawy kradzieży z włamaniem do samochodu - 05.2013 r. (rej. 13.06.2016 r.)
Profil NN śladu do sprawy kradzieży z włamaniem do samochodu – 06.2013 r. (rej. 14.06.2016 r.)
Wykorzystanie Bazy Danych DNA w identyfikacji NN zwłok
osoba zaginiona
-Białogard
NN zwłoki
-Warszawa
osoba zaginiona
-Jasienica
NN zwłoki
-Hajnówka
osoba zaginiona
-Zamość
NN zwłoki
-Kraków
Wykorzystanie Bazy Danych
DNA
1. 20.05.2005 r. godz. 22.00 - młody mężczyzna
wyszedł z domu, od tego czasu nie nawiązał
kontaktu z rodziną,
2. 21.05.2005 r. – ujawniono zwłoki mężczyzny
(wtargnięcie pod nadjeżdżający pociąg),
3. Lipiec 2015 r. rejestracja w Bazie materiału
pobranego od matki i siostry zaginionego
– dopasowanie.
Wykorzystanie Bazy Danych
DNA
1. W 1992 r. mężczyzna oddalił się z zakładu
opiekuńczego dla psychicznie chorych,
2. Kwiecień 2015 r. rejestracja profilu NN
mężczyzny w Bazie,
3. Lipiec 2015 r. profil matki zostaje
zarejestrowany w Bazie – dopasowanie.
Dziękuję za uwagę!
 Centralne Laboratorium
Kryminalistyczne Policji
 Zakład Biologii
 ul. Iwicka 14, 00-735 Warszawa
 Tel: +48 22 6012637
 Fax: +48 22 6012606