POLSKA OPIS PATENTOWY 147444 RZECZPOSPOLITA LUDOWA Cl i 'ELNIA Patent dodatkowy do patentu nr Zgłoszono: 85 05 15 U ^:do Patentowego /P. 253431/ Pierwszeństwo Int. Cl.4 G01R 35/00 G01R 1/36 G01R 19/165 URZĄD PATENTOWY PRL Zgłoszenie ogłoszono: 86 ii 18 Opis patentowy opublikowano: Twórcy wynalazku: 89 10 31 Andrzej Olencki, Jan Szmytkiewicz Uprawniony z patentu: Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Elektrycznej Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Metrologii Met "Lumel", Zielona Góra /Polska/ UKŁAD SYGNALIZACJI PRZECIĄŻENIA KALIBRATORA Przedmiotem wynalazku jest układ sygnalizacji przeciążenia kalibratora napięć i prądów mający zastosowanie w metrologii elektrycznej. Znany jest z instrukcji serwisowej kalibratora typu 5100 firmy Fluke, USA układ sygnalizacji przeciążenia kalibratora złożonego z szeregowo połączonych generatora, modu¬ latora i wzmacniacza. Wyjście wzmacniacza połączone jest z wyjściem kalibratora oraz z układem sprzężenia zwrotnego, którego wyjście połączone jest z pierwszym wejściem kom¬ paratora, natomiast wyjście komparatora przez regulator jest połączone z wejściem ste¬ rującym modulatora. Drugie wejście komparatora połączone jest ze sterowanym źródłem od¬ niesienia. W układzie tym na wyjściu wzmacniacza stosowany jest układ zabezpieczenia nadprądowego dla zakresów napięciowych i układ zabezpieczenia nadnapięciowego dla za¬ kresów prądowych oraz stosowana jest sygnalizacja stanów przeciążenia. W kalibratorach o dużej liczbie zakresów układy zabezpieczenia są rozbudowane, ponieważ dla każdego zakresu wymagana jest sygnalizacja przekroczenia dopuszczalnej war¬ tości prądu różnego dla poszczególnych zakresów .Układ sygnalizacji przeciążenia kalibra¬ tora znacznie komplikuje się w przypadku kalibratorów prądów stałych i przemiennych. Niedogodności te eliminuje układ według wynalazku złożony z szeregowo połączo¬ nego przedwzmacniacza i wzmacniacza mocy. Wzmacniacz objęty jest pętlą sprzężenia zwrot¬ nego za pomocą rezystora łączącego wyjście wzmacniacza z jego wejściem i rezystorem po¬ łączonym z modulatorem. Do punktu łączącego wyjście przedwzmacniacza z wejściem wzmac¬ niacza mocy oraz do punktu łącząeego wyjście komparatora z wejściem regulatora całkują¬ cego przyłączone są dwa detektory szczytowe sygnalizujące przekroczenie dopuszczalne- 2 147 444 go poziomu napięcia w obu punktach. Każdy z detektorów szczytowych złożony jest ze wzmac¬ niacza operacyjnego, którego oba wejścia przez dwa rezystory są połączone z masę układu i do obu wejść przyłączone są dwie połączone szeregowo diody, których wspólny punkt przez rezystor jest połączony z wybranymi do sygnalizacji punktami, ponadto jedno z wejść wzmac¬ niacza operacyjnego jest dodatkowo połączone przez rezystor ze źródłem napięcia zasila¬ nia. Wyjście każdego ze wzmacniaczy operacyjnych przez rezystor i element sygnalizacyjny najkorzystniej diodę świecącą jest połączone z masą. Układ według wynalazku odznacza się prostotą konfiguracji wynikającą z faktu, że sygnalizacja przeciążenia dla wszystkich zakresów prądowych i napięciowych oraz dla prą¬ dów stałych i przemiennych jest wspólna. Układ umożliwia sygnalizację rzeczywistego prze¬ ciążenia kalibratora po przekroczeniu dopuszczalnej wartości błędu sygnału wyjściowego kalibratora* Ponadto układ umożliwia sygnalizację przekroczenia dopuszczalnej wartości zniekształceń sygnałów wyjściowych sinusoidalnych oraz sygnalizację przekroczenia dopusz¬ czalnej wartości poziomu wzbudzeń niskoczęstotliwościowych spowodowanych przekroczeniem dopuszczalnej wartości reaktancji obciążenia przyłączonego do wyjścia kalibratora. Układ według wynalazku jest przedstawiony w przykładzie wykonania na rysunku bę¬ dącym uproszczonym schematem ideowym układu. Oak przedstawiono na rysunku układ składa się z szeregowo połączonych generatora G, modulatora M i wzmacniacza złożonego z szeregowo połączonego przedwzmacniacza Wl i wzmacniacza mocy W2. Wzmocnienie wzmacniacza określone jest stosunkiem rezystancji re¬ zystorów R2 i Rl. Wyjście WY wzmacniacza połączone jest z wejściem układu sprzężenia zwrotnego USZ i dalej z wejściem 1 komparatora K. Wejście 2 komparatora K jest połączo¬ ne z nastawialnym źródłem UR£F napięcia odniesienia* Wyjście komparatora K przez regula¬ tor całkujący R jest połączone z wejściem sterującym modulatora M. W układzie wybrane zostały do sygnalizacji przeciążenia dwa charakterystyczne punkty A i B. Punkt A łączy wyjście przedwzmacniacza Wl z wejściem wzmacniacza mocy W2, a punkt B łączy wyjście kom¬ paratora K z wejściem regulatora całkującego R. Do obu tych punktów są przyłączone de¬ tektory szczytowe sygnalizujące przekroczenie dopuszczalnego poziomu napięcia w punktach A i B. Każdy z detektorów szczytowych złożony jest ze wzmacniacza operacyjnego W3, któ¬ rego wejścia przez rezystory R4 i R5 są połączone z masą układu, przy czym rezystor R4 przyłączony jest do wejścia odwracająego wzmacniacza operacyjnego W3, a rezystor R5 do wejścia nieodwracającego. Do wejścia wzmacniacza operacyjnego przyłączone są dwie połączone szeregowo dio¬ dy. Do wejścia odwracającego przyłączona jest anodą diody Dl, a jej katoda połączona jest z anodą diody D2. Katoda diody D2 jest przyłączona do wejścia nieodwracającego wzmacniacza operacyjnego W3. Wspólny punkt dwóch diod Dl i D2 jest połączony przez re^ zystor R3 z wybranymi charakterystycznymi punktami A i B. Wejście nieodwracającego wzmac¬ niacza operacyjnego W3 przez rezystor R6 jest połączone ze źródłem napięcia zasilania -U. Wyjście wzmacniacza operacyjnego W3 przez szeregowo połączone rezystor R7 i diodę sygnalizacyjną D3 jest połączone z masą układu. W przypadku przekroczenia dopuszczalnej wartości rezystancji obciążenia przyłą¬ czonego do zacisków wyjściowych, to jest zbyt małej rezystancji dla zakresów napięciowych, lub zbyt dużej rezystancji dla zakresów prądowych, następuje przekroczenie dopuszczalnej wartości napięcia w punktach charakterystycznych A i B oraz świecenie diod D3 detekto¬ rów szczytowych. Przekroczenie dopuszczalnej wartości napięcia w punkcie B i świecenie diody D3 sygnalizuje stan, w którym nie jest stabilizowana wartość amplitudy sygnału wyjściowego, natomiast przekroczenie wartości napięcia w punkcie A i świecenie diody D3 sygnalizuje stan, w którym przekroczona została dopuszczalna wartość znlekszałceń syg¬ nałów wyjśckowych przemiennych. 147 444 Zastrzeżenia 3 patentowe 1« Układ sygnalizacji przeciążenia kalibratora złożonego z szeregowo połączonych generatora, modulatora i wzmacniacza, którego wyjście przyłączone Jest do wyjścia kali¬ bratora oraz z układu sprzężenia zwrotnego, którego wyjście połęczone jest z pierwszym wejściem komparatora o wyjściu poleczonym przez regulator całkujący z wejściem sterują¬ cym modulatora, przy czym drugie wejście komparatora jest połęczone ze sterowanym źród¬ łem odniesienia, znamienny tym, że wzmacniacz złożony jest z szeregowo po¬ łączonego przedwzmacniacza /Wl/ i wzmacniacza mocy /W2/ objętych pętlą sprzężenia zwrot¬ nego za pomocą rezystora /R2/ łączącego wyjście /WY/ wzmacniacza z jego wejściem i rezysto¬ rem /Rl/ połączonym z modulatorem /M/, przy czym do punktu /A/ łączącego wyjście przed¬ wzmacniacza /Wl/ z wejściem wzmacniacza mocy /W2/ oraz do punktu /B/ łączącego wyjście komprattora /K/ z wejściem regulatora całkującego /R/ przyłączone są dwa detektory szczy¬ towe sygnalizujące przekroczenie dopuszczalnego poziomu napięcia w punktach /A i B/, z których każdy złożony Jest ze wzmacniacza operacyjnego /W3/, którego wejścia przez rezys¬ tory /RA, R5/ są połączone z masą układu 1 do obu wejść przyłączone są dwie połączone szeregowo diody /Dl i 02/, których wspólny punkt przez rezystor /R3/ jest połączony z wybranymi punktami /A i B/, przy czym jedno z wejść wzmacniacza operacyjnego /W3/ jest dodatkowo połączone przez rezystor /R6/ ze źródłem napięcia zasilania /-U/, a wyjście wzmacniacza operacyjnego /W3/ przez rezystor /R7/ i element sygnalizacyjny /D3/ jest połączone z masą układu* 2. Układ według zastrz. 1, znamienny cyjnym /D3/ jest dioda elektroluminescencyjna. tym, że elementem sygnaliza¬ 147 444 dH D3¥. Zniekształce¬ nia Pracownia Poligraficzna UP PRL. Nakład 100 egz. Cena 400 zł