DEFINICJA PIELGRZYMKI www.pastoralna.pl / Materiały dla studentów / ks. M. Ostrowski / Turystyka religijna Migracje (wojny, ucieczki, wygnania) Turystyka Podróże naukowe, handlowe Podróże w celach kulturalnych i handlowych Wyprawy do miejsc przyrodniczych o szczególnej piękności Nawiedziny „miejsc ducha” „Pielgrzymka ludzkiego umysłu (telekomunikacja, internet) Pielgrzymka jako religijny akt (właściwe znaczenie) Papieska Rada ds.. Migracji i podróżnych Pielgrzymka w Wielkim Jubileuszu Roku 2000 per-epi-demos (gr.) = cudzoziemiec, obcy PEREGRINUS (łac.) = wędrowiec, podróżujący po obcych krajach, nie będący obywatelem kraju PEREGRINATIO (łac.) per-agros (=przez pola) = bycie na obczyźnie, poza miejscem stałego pobytu PEREGRE PEREGRINUS (A.Brückner) = zewnątrz PATHA (hinduskie) = droga PATOS (greckie) = ścieżka PONTOS (greckie) = morze, przeprawa PĄĆ – DROGA PIELGRZYMÓW (A.Brückner) Znak, który odzwierciedla ludzką kondycję „homo viator” Symbol „wędrówki człowieka śladami Odkupiciela”, która posiada ważkie ascetyczne znaczenie (Jan Paweł II, Bulla Incarnationis mysterium) Wędrówka podjęta z religijnych motywów, „dająca wyraz wewnętrznemu pragnieniu wyjścia z siebie i nawiązania kontaktu z istotą transcendentną” Komisja Konferencji Episkopatu Włoch ds. Duszpasterstwa czasu wolnego, turystyki i sportu, Pielgrzymowanie u progu trzeciego tysiąclecia, 1998 „Pielgrzymowanie polega na osobistym bądź grupowym udaniu się do sanktuarium lub miejsca szczególnie ważnego dla wiary, w celu dopełnienia tam specjalnych aktów religijnych, zarówno dotyczących miłosierdzia, jak czynów wotywnych czy pokutnych, a także aby zdobywać doświadczenie życia we wspólnocie, wspierać wzrost cnót chrześcijańskich i coraz szersze poznawanie Kościoła” Komisja Konferencji Episkopatu Włoch ds. Duszpasterstwa czasu wolnego, turystyki i sportu, Pielgrzymowanie u progu trzeciego tysiąclecia, 1998 „Podjęta z motywów religijnych podróż do miejsca uważanego za święte (locus sacer) ze względu na szczególne działanie w nim Boga lub bóstwa” (A. Jackowski) Akt natury religijnej (wiara i kult) Motyw poruszający: pragnienie intensywniejszego obcowania ze Świętym i wypełniania religijnych praktyk Przestrzeń (Wędrówka – przemieszczanie się w przestrzeni z ośrodka stałego zamieszkania ku celowi: świętemu miejscu) Czas (obszerniejszy niż w innych religijnych aktach) Pielgrzym spodziewa się uzyskania łask obfitszych niż w zwykle spełnianych aktach kultu Wędrówka mająca intensywniej wpłynąć na formowania religijnych i moralnych postaw pielgrzymów Sanktuarium Miejsce święte locus sacer „Pielgrzym potrzebuje sanktuarium, a sanktuarium pielgrzyma” Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii, 280 ŚWIĘTOŚĆ ontologiczna - oddzielone od profanum, przynależne do Boga kultyczna – miejsca i przedmioty wydzielone ze świeckiego użytku, przeznaczone do kultu moralna – doskonałość czynów, realizacja cnót w najwyższym stopniu Miejsca święte (loca sacra): „kościoły, kaplice, sanktuaria, cmentarze oraz niektóre miejsca geograficzne otaczane szczególna czcią i kultem, wyjęte spod jurysdykcji świeckiej z powodu uświęcenia ich ważnymi wydarzeniami religijnymi” Z. Krzyszkowski, Leksykon teologii fundamentalnej Czynniki uznania miejsca świętego obiektywny – wydarzenie o nadprzyrodzonym charakterze (formalnie [nie]uznane) np. objawienie, cud, wydarzenie z życia Chrystusa lub świętych formalno - prawny – uznanie przez kościelną władzę potwierdzone dekretem subiektywny – uznanie przez pobożność wiernych SANKTUARIUM = Miejsce Święte „miejsce o szczególnym znaczeniu kultowym, zwykle budowla sakralna, lub jej najważniejsza część (przenośnie) …miejsce, w którym znajduje się coś cennego; miejsce dla kogoś święte, drogie, do którego mają dostęp tylko nieliczni” Słownik wyrazów obcych, W-wa 1980 SANKTUARIUM = Miejsce Święte „religijny ośrodek katolicki o charakterze charyzmatycznym, będący miejscem uroczystego i wotywnego kultu, gdzie w szczególny sposób obfituje łaska i dlatego pielgrzymują tam wierni” J. Majka, Taniec pośród mieczów, 1987 SANKTUARIUM = Miejsce Święte „kościół lub inne miejsce, do którego – za aprobatą ordynariusza miejscowego – pielgrzymują liczni wierni, z powodu szczególnej pobożności” Kodeks Prawa Kanonicznego, kan 1230 SANKTUARIUM = Miejsce Święte „wiele innych miejsc kultu, często skromnych, jak kościółki w miastach i na wsiach, w środowisku miejscowym spełniają podobną funkcję jak sanktuaria, chociaż nie są kanonicznie uznane” Dyrektorium o pobożności ludowej i liturgii , 264 SANKTUARIUM = Miejsce Święte Bóg przez swą interwencję (objawienie, cuda, łaski) wskazuje wybraną przestrzeń jako miejsce szczególnego kultu Duch Święty obdarowuje wybrane miejsce szczególnym charyzmatem Miejsce Święte - Przestrzeń, którą wybrał sam Bóg, aby „rozbić swój «namiot» między nami (por. J 1, 14; Wj 40, 34–35; 1 Krl 8, 10– 13), a przez to umożliwić człowiekowi bardziej bezpośrednie spotkanie z Nim”. Jan Paweł II, List o pielgrzymowaniu do miejsc związanych z historią zbawienia, 1. PIELGRZYMKA A TURYSTYKA RELIGIJNA TURYSTYKA A PIELGRZYMKA Odbywanie Wędrówka podjęta wycieczek, tj. z religijnych wyjazdów bądź motywów, wymarszów poza „dająca wyraz miejsce stałego wewnętrznemu pobytu dla pragnieniu rozrywki i wyjścia z siebie i odpoczynku nawiązania (przyroda, kultura, kontaktu z istotą poznanie ludzi itd.) transcendentną” TURYSTYKA A PIELGRZYMKA WSPÓLNE * Miejsca * Szlaki * Transport * Infrastruktura TURYSTYKA A PIELGRZYMKA MOTYWY ŚWIECKIE: * Poznawcze * Kulturowe * Rekreacyjne MOTYWY RELIGIJNE * Modlitwa * Pokuta * Sakramenty PIELGRZYMKA TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA Dwie linie znaczeń Dualizm motywów TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA Człowiek jednością psycho-fizyczną i duchową TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA Teologia odpoczynku „odpocząć to znaczy począć na nowo” – we wszystkich sferach swego życia (JPII) TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA ZWIEDZAĆ oglądać, podziwiać: piękno, kształty, walory kulturalne; zaspokajać ciekawość, pogłębiać wiedzę o świecie TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA PIELGRZYMKA NAWIEDZAĆ Maryja nawiedza Elżbietę Łk 1, 39-56 nawiedzić miejsce święte: Modlitwa, adoracja, akt wiary TURYSTYKA TURYSTYKA RELIGIJNA TURYSTYKA RELIGIJNA Zeświecczona pielgrzymka ? Czy szansa nowej ewangelizacji ? Kościół nie tworzy definicji używa terminu dla opisu, istniejącej rzeczywistości