Przewodnik procesu RapidArc® Charakterystyka ogólna RapidArc® – krótszy łuk – większe prędkości spawania • Zwiększenie prędkości spawania o ponad 50% • Spadek ilości odprysków o 15% • Obniżenie ilości wprowadzonego ciepła • Mniejsze odkształcenia spawalnicze Spis treści 1 Wprowadzenie Opis procesu Krzywa przebiegu prądowego 2 Optymalizacja Spawanie synergiczne Parametry Trim i UltimArc™ 3-5 Zastosowania PA (1F) – złącze zakładkowe PB (2F) – złącze zakładkowe PG (3F) – złącze zakładkowe 6-9 Przygotowanie do pracy Przewody Sense Lead Przewody robocze Schemat połączeń Diagnostyka i usuwanie usterek 10 Glosariusz Symbole Terminologia Uwagi dotyczące procedur Polityka obsługi klienta Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. TE12.012 RapidArc® – Wprowadzenie OPIS PROCESU ODPRYSKI Proces RapidArc® został stworzony, aby dzięki zwiększeniu prędkości spawania skrócić czas spawania w zastosowaniach półautomatycznych, systemach zrobotyzowanych i w automatyzacji ciężkich prac spawalniczych. W tradycyjnym procesie spawania impulsowego wykorzystywany jest dłuższy łuk, który zmniejsza ilość odprysków, lecz powoduje spadek prędkości spawania. W procesie RapidArc® utrzymywany jest krótki i stabilny łuk, natomiast dzięki precyzyjnej kontroli transferu kropli stopionego materiału dodatkowego ograniczono powstawanie odprysków. W momencie gdy kropla wchodzi w kontakt z jeziorkiem spawalniczym powstaje zwarcie. Następuje wzrost prądu, który sprawia że zwarcie zanika, a odpryski są minimalne. Działanie sił plazmowych powoduje oddzielenie kropli od elektrody, stabilizując jeziorko. Zaawansowaną kontrolę prędkości spawania, powstawania odprysków, stabilności jeziorka oraz głębokości wtopienia zapewnia dodatkowo parametr Ultimarc™. E LS U P RC® A D PI RA PRĘDKOŚĆ SPAWANIA KRZYWA PRZEBIEGU PRĄDOWEGO Opadanie (Tailout) Obniżenie prądu łagodzi działanie sił plazmowych gdy kropla zbliża się do jeziorka. Narastanie / Prąd szczytowy Odpychanie jeziorka Gwałtowny wzrost prądu powoduje utworzenie kropli płynnego metalu. Ponowne „uderzenie” siłami plazmy odpycha płynny metal stabilizując jeziorko i powstawanie spoiny. (Puddle Repulsion) (Pulse Ramp / Peak) Zwarcie (Short) Łuk gaśnie, a kropla wchodzi w kontakt z jeziorkiem Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 1 TE12.012 RapidArc® – Optymalizacja SPAWANIE SYNERGICZNE Należy ustawić wymaganą wartość prędkości podawania drutu (WFS). W zależności od ustawionej wartości prędkości WFS urządzenie dobiera automatycznie zaprogramowaną wartość nominalnego napięcia spawania. Wartości zalecanych parametrów przedstawiono w punkcie „Zastosowania” niniejszej broszury. PARAMETR TRIM Trim: regulacja napięcia przez dobór wartości górnej prądu (peak), prądu podkładu (background) oraz nachylenia opadania impulsu (tailout). Regulując napięcie pokrętłem, można zwiększać lub zmniejszać długość łuku, dostosowując precyzyjnie charakterystykę łuku do potrzeb użytkownika. TRIM PARAMETR ULTIMARC™ UltimArc™: precyzyjne dostrajanie łuku. Parametr Ultimarc™ umożliwia precyzyjną kontrolę – jednym pokrętłem – nachylenia narastania i opadania impulsu. Zwiększając (+) lub zmniejszając (-) ten parametr, można zminimalizować powstawanie odprysków. Sterowanie odbywa sie z poziomu interfejsu użytkownika lub zdalnego sterownika. +10 ULTIMARC™ 0 -10 Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 2 TE12.012 RapidArc® – Zastosowania (stal niestopowa) PA (1F) – ZŁĄCZE ZAKŁADKOWE • Zastosować kąt prowadzenia uchwytu ruchem pchającym 10-20o. • Zastosować kąt ustawienia uchwytu 35o. PA/1F BOK PRZÓD BOK BOK • Umieścić drut w odległości ok. 1 średnicy drutu od złącza, z przesunięciem w stronę dolnego brzegu złącza. • W przypadku aplikacji 14 ga (1,9 mm) umieścić drut bezpośrednio w złączu lub z nieznacznym przesunięciem w stronę górnego brzegu. Może być niezbędne zmniejszenie kąta ustawienia. W UKŁADZIE IMPERIALNYM 90 Ar / 10 CO 2 3/4 cala SuperArc® L-56 0,035 cala (UltraMag® 1,0 mm) SuperArc® L-56 0,045 cala (UltraMag® 1,2 mm) cal/min cal/min 1/4 cala 800 30 24,0 245 3/16 cala 800 45 23,0 245 10 ga 800 55 23,5 235 12 ga 750 60 23,8 235 14 ga 615 60 22,5 210 1/4 cala 550 40 23,0 280 3/16 cala 525 45 21,3 275 10 ga 500 50 21,4 280 12 ga 450 52 20,0 260 14 ga 375 55 19,0 210 25,0 265 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. W UKŁADZIE METRYCZNYM 80 Ar / 20 CO2 19 mm SupraMig® 1,0 mm SupraMig® 1,2 mm mm m/min cm/min 6,4 19,0 95 4,8 18,0 107 24,5 245 3,4 16,0 121 24,0 235 2,6 15,0 132 23,5 205 1,9 13,0 147 23,3 185 6,4 13,0 80 25,5 310 4,8 13,0 107 25,0 295 3,4 11,0 133 24,5 270 2,6 10,0 147 24,0 255 1,9 10,0 160 23,8 240 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 3 TE12.012 RapidArc® – Zastosowania (stal niestopowa) PB (2F) – ZŁĄCZE ZAKŁADKOWE • Zastosować kąt prowadzenia uchwytu ruchem pchającym 10-20o. PB/2F PRZÓD BOK • Zastosować kąt ustawienia uchwytu 40o. • Umieścić drut w odległości ok. 1 średnicy drutu od złącza, z przesunięciem w stronę górnego brzegu złącza. BOK W UKŁADZIE IMPERIALNYM 90 Ar / 10 CO 2 3/4 cala SuperArc® L-56 0,035 cala (UltraMag® 1,0 mm) SuperArc® L-56 0,045 cala (UltraMag® 1,2 mm) cal/min cal/min 1/4 cala 800 40 24,0 250 3/16 cala 780 50 23,2 240 10 ga 740 70 23,0 240 12 ga 700 75 21,7 235 14 ga 615 80 20,3 210 1/4 cala 500 45 21,7 265 3/16 cala 475 50 21,2 260 10 ga 450 60 20,0 255 12 ga 425 65 19,8 240 14 ga 375 70 18,0 235 24,0 250 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. W UKŁADZIE METRYCZNYM 80 Ar / 20 CO2 19 mm SupraMig® 1,0 mm SupraMig® 1,2 mm mm m/min cm/min 6,4 18,0 95 4,8 17,0 104 23,5 240 3,4 15,0 131 22,5 230 2,6 15,0 145 22,0 220 1,9 13,0 152 21,5 165 290 6,4 13,0 80 25,0 4,8 12,0 106 23,0 280 3,4 11,0 133 21,5 260 2,6 10,0 147 20,5 240 1,9 10,0 155 20,5 200 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 4 TE12.012 RapidArc® – Zastosowania (stal niestopowa) PG (3F) – ZŁĄCZE ZAKŁADKOWE • Zastosować kąt prowadzenia uchwytu ruchem ciągnącym 10o. PG/3F GÓRA GÓRA BOK GÓRA • Zastosować kąt ustawienia uchwytu 30o. • Umieścić drut w odległości ok. 1 średnicy drutu od złącza, z przesunięciem w stronę dolnego brzegu złącza. • W przypadku aplikacji 14 ga (1,9 mm) umieścić drut bezpośrednio w złączu lub z nieznacznym przesunięciem w stronę krawędzi. W UKŁADZIE IMPERIALNYM 90 Ar / 10 CO 2 3/4 cala SuperArc® L-56 0,035 cala (UltraMag® 1,0 mm) SuperArc® L-56 0,045 cala (UltraMag® 1,2 mm) cal/min cal/min 1/4 cala 780 35 24,4 265 3/16 cala 780 50 24,0 245 10 ga 650 50 23,0 220 12 ga 650 60 23,0 220 14 ga 600 70 22,4 200 1/4 cala 475 35 22,0 260 3/16 cala 475 50 23,5 275 10 ga 400 50 22,0 240 12 ga 400 62 22,5 245 14 ga 360 65 20,5 225 24,5 240 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. W UKŁADZIE METRYCZNYM 80 Ar / 20 CO2 19 mm SupraMig® 1,0 mm SupraMig® 1,2 mm mm m/min cm/min 4,8 17,0 132 3,4 16,0 147 24,5 230 2,6 15,0 160 23,8 220 1,9 13,0 172 23,5 205 4,8 13,0 133 23,0 280 3,4 11,0 133 21,5 245 2,6 11,0 160 21,5 250 1,9 10,0 187 20,5 225 Patrz „Polityka obsługi klienta” i klauzula o wyłączeniu odpowiedzialności na stronie 10. Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 5 TE12.012 RapidArc® – Przygotowanie do pracy PRZEWODY SENSE LEAD (POŁĄCZENIE ZWROTNE) Opcjonalny ujemny (-) przewód Sense Lead jest zalecany. Przewód ten należy łączyć bezpośrednio z materiałem spawanym, w taki sposób, aby nie znajdował się on w głównym obiegu prądu. W celu ograniczenia do minimum zakłóceń w obwodzie ujemny (-) przewód Sense Lead należy prowadzić w oddaleniu od przewodów spawalniczych. Przewodu Sense Lead NIE NALEŻY łączyć z zaciskiem źródła prądu spawania, gdyż może to być przyczyną powstawania nieregularnego łuku lub większej ilości odprysków. NIE NALEŻY prowadzić przewodu Sense Lead blisko wysokoprądowych przewodów spawalniczych, gdyż może to powodować zniekształcenie sygnału połączenia zwrotnego. Dla uzyskania najlepszych wyników, ujemny (-) przewód Sense Lead należy podłączyć blisko miejsca spawania. PRZEWODY ROBOCZE - Przewód powrotny należy połączyć z zaciskiem ujemnym źródła prądu oraz (bezpośrednio) z materiałem spawanym. Należy używać możliwie jak najkrótszych połączeń. W celu zmniejszenia indukcyjności należy ograniczyć do minimum całkowitą długość pętli obwodu spawania (A+B+C). W celu dalszego ograniczenia indukcyjności przewodów, należy prowadzić je (A+B) w niewielkiej odległości od siebie. W konfiguracjach charakteryzujących się nadmierną indukcyjnością należy stosować opatentowane koncentryczne kable spawalnicze Lincoln Electric®. Koncentryczne kable spawalnicze Lincoln Electric łączą w jednej konstrukcji przewód dodatni i ujemny, co pozwala ograniczyć indukcyjność przewodów do minimum. Poziom indukcyjności przewodów można sprawdzić za pomocą programu Power Wave Manager, dostępnego wyłącznie w firmie Lincoln Electric®. Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 6 TE12.012 RapidArc® – Przygotowanie do pracy SCHEMAT POŁĄCZEŃ Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 7 TE12.012 RapidArc® – Przygotowanie do pracy DIAGNOSTYKA I USUWANIE USTEREK Zwiększyć Zmniejszyć Sprawdzić i wymienić Ważne! Sprawdzić Napięcie Prędkość spawania Odstęp końcówka prądowa – materiał spawany Prędkość podawania drutu Osłona gazowa Zanieczyszczenie powierzchni Kąt odchylenia przy technice „pchaj” Prawidłowy posuw Prędkość spawania Dysza Napięcie Zanieczyszczenie powierzchni Prędkość podawania drutu Kąt odchylenia przy technice „pchaj” Osłona gazowa Zanieczyszczenie powierzchni Odstęp końcówka prądowa – materiał spawany Odpryski Działanie Sprawdzić Nieregularny łuk Działanie Sprawdzić Porowatość Działanie Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 8 TE12.012 RapidArc® – Przygotowanie do pracy DIAGNOSTYKA I USUWANIE USTEREK Zwiększyć Zmniejszyć Sprawdzić i wymienić Ważne! Sprawdzić Odstęp końcówka prądowa – materiał Kąt odchylenia przy technice „pchaj” spawany Napięcie Prędkość podawania drutu Napięcie Prędkość spawania Prędkość podawania drutu Prędkość spawania Prędkość podawania drutu Napięcie Odstęp końcówka prądowa – materiał Kąt odchylenia przy technice „pchaj” spawany Prędkość spawania Prędkość podawania drutu Napięcie Odstęp końcówka prądowa – materiał Kąt odchylenia przy technice „pchaj” spawany Prędkość spawania Prędkość podawania drutu Napięcie Odstęp końcówka prądowa – materiał Kąt odchylenia przy technice „pchaj” spawany Wklęsłe lico Działanie Sprawdzić Kąt odchylenia przy technice „pchaj” Podtopienie Działanie Sprawdzić Przepalenie Działanie Sprawdzić Wypukłe lico Działanie Sprawdzić Niedostateczne wtopienie Działanie Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 9 TE12.012 RapidArc® – Glosariusz SYMBOLE Typ drutu Prędkość podawania drutu Natężenie prądu Pokrętło regulacji Uchwyt spawalniczy Zacisk spawalniczy Prędkość spawania (duża) Gaz Prędkość spawania Odstęp końcówka prądowa – materiał spawany Stop! / Unikać! Dodatni przewód Sense Lead Dysza uchwytu Odpryski (minimalne) Grubość materiału Napięcie Długość łuku Zacisk źródła prądu Ujemny przewód Sense Lead Prędkość spawania (mała) Odpryski TERMINOLOGIA Indukcyjność przewodu GMAW Porowatość Kąt prowadzenia uchwytu ruchem pchającym Spawanie synergiczne Kąt spawania Przyczyna powstawania oporu elektrycznego przy zmianie wartości prądu Spawanie łukowe elektrodą topliwą (drutem) w osłonie; zarówno spawanie MIG – w osłonie gazu obojętnego, jak i spawanie MAG – w osłonie gazu aktywnego. Obecność porów sferycznych lub pasmowych powstałych na skutek wtrąceń gazowych w krzepnącym metalu. Kąt pochylenia elektrody przy prowadzeniu jeziorka spawalniczego ruchem pchającym Tryb sterowania, w którym urządzenie spawalnicze dobiera samoczynnie zaprogramowane wcześniej znamionowe napięcie spawania na podstawie prędkości podawania drutu (WFS) ustawionej przez operatora. Kąt nachylenia elektrody (drutu) ku powierzchni elementu spawanego, liczony od pionu UWAGI DOTYCZĄCE PROCEDUR ↘ Wszystkie procedury ujęte w przedstawionym wykazie stanowią punkt wyjściowy dla praktycznego postępowania i mogą wymagać pewnych modyfikacji w zależności od konkretnego zastosowania. ↘ W zależności od konkretnych zastosowań specjalnej uwagi mogą wymagać takie czynniki, jak kąt zagięcia uchwytu spawalniczego, położenie elektrody, zanieczyszczenia, obecność zgorzelin walcowniczych, pasowanie i integralność złącza. ↘ Przy wyższych prędkościach spawania większe znaczenie mają: pasowanie, położenie elektrody i zanieczyszczenia. ↘ P odczas spawania ze zwiększoną prędkością występuje tendencja do powstawania większej ilości odprysków i mniejszej głębokości wtopienia, wzrasta ryzyko podtopień i uzyskania mniej pożądanego kształtu ściegu spoiny. Zależnie od ograniczeń/wymogów konkretnego zastosowania może być konieczne zmniejszenie prędkości spawania i zwiększenie napięcia łuku. ↘ W miarę zwiększania prędkości spawania w zastosowaniach wymagających użycia elektrod „fast follow” (rozmiary od 1” – 14 Gauge, czyli 2-25mm), należy utrzymywać bardziej skupiony łuk o właściwej długości, tak, aby jeziorko spawalnicze odpowiednio nadążało za łukiem. Operatorzy zazwyczaj uzyskują ten efekt poprzez zmniejszenie nastawy funkcji precyzyjnej regulacji długości łuku (Trim). ↘ Przy wyższych prędkościach spawania kształt ściegu może być nadmiernie wypukły (lub nitkowaty) i w konsekwencji spoina nie będzie należycie „nawilżana”. Istnieje taki punkt, w którym ustawiona długość łuku jest tak krótka, że łuk staje się niestabilny i przygasa. Stanowi to ograniczenie możliwości zwiększania prędkości spawania. ↘ Ostatecznie to użytkownik decyduje i jest odpowiedzialny za poprawny dobór prędkości spawania, uzyskany profil ściegu i zapewnienie integralności konstrukcji przy danym zastosowaniu. POLITYKA OBSŁUGI KLIENTA Przedmiotem działalności firmy Lincoln Electric jest produkcja i sprzedaż urządzeń spawalniczych, materiałów spawalniczych oraz urządzeń do cięcia. Naszym celem jest zaspokojenie potrzeb klientów oraz spełnianie z naddatkiem ich oczekiwań. Klient może poprosić Lincoln Electric o radę lub informacje dotyczące zastosowania naszych produktów w jego konkretnym przypadku. Odpowiadamy na zapytania naszych klientów na podstawie najlepszych informacji, jakie posiadamy w danym momencie. Jednak Lincoln Electric nie jest w stanie zagwarantować tego rodzaju porad i nie ponosi odpowiedzialności za tego rodzaju informacje czy porady. W odniesieniu do tego rodzaju informacji i porad nie udzielamy żadnego rodzaju gwarancji, w tym także gwarancji przydatności oferowanego rozwiązania do określonego celu. Z przyczyn praktycznych nie możemy również ponosić odpowiedzialności za aktualizację lub poprawki informacji czy rad, które kiedyś były udzielone, jak również za dostarczenie tego rodzaju informacji, czy też przedłużenie lub zmianę gwarancji w odniesieniu do naszych produktów. Lincoln Electric jest odpowiedzialnym producentem, ale wybór i wykorzystanie produktów sprzedanych przez Lincoln Electric jest całkowicie pod kontrolą klienta i wyłącznie klient jest za to odpowiedzialny. Wiele czynników poza kontrolą Lincoln Electric ma wpływ na wyniki osiągnięte przy zastosowaniu różnych typów metod produkcji i wymagań serwisowych. Zastrzegamy sobie prawo do wprowadzania zmian. Informacje zawarte w niniejszej publikacji są aktualne w momencie druku i zgodne ze stanem naszej najlepszej wiedzy. Wszystkie aktualne informacje można znaleźć na stronie www.lincolnelectric.com. Wydajność, jakiej potrzebujesz. Jakość, jakiej oczekujesz. 10 TE12.012