INFORMACJA z kontroli prawidłowości oznakowania

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT
ul. Gdańska 38
90-730 Łódź
NIP 727-11-49-261
Regon 000136886
tel (42) 636-03-57
fax (42) 636-85-50
e-mail: [email protected]
Łódź, dnia 21 stycznia 2013 r.
PU.832.7.2013
INF O RM A CJ A
z kontroli prawidłowości oznakowania niebezpiecznych substancji
chemicznych, mieszanin chemicznych i produktów biobójczych
oferowanych w placówkach hurtowych i detalicznych
Zgodnie z wytycznymi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów w Warszawie
zawartymi w programie nr DIH-81-6(1)12/JG z dnia 4 października 2012 r. Wojewódzki
Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w czwartym kwartale 2012 r. przeprowadził kontrole
w 9 placówkach zajmujących się sprzedażą hurtową i detaliczną preparatów niebezpiecznych
oraz produktów biobójczych, zlokalizowanych na terenie Łodzi i województwa łódzkiego, tj.:
w 5 jednostkach sprzedaży hurtowej:
w 4 jednostkach handlu detalicznego, w tym:
w 2 sklepach wielkopowierzchniowych (hipermarketach):
w 2 wyspecjalizowanych jednostkach handlu detalicznego:
Przeprowadzone kontrole obejmowały następujące zagadnienia:
1.
1.1
1.2
1.3
1.4
2.
3.
4.
5.
Prawidłowość wprowadzania do obrotu i oznakowania wyrobów:
Substancji i mieszanin chemicznych.
Produktów biobójczych.
Zimowych płynów do spryskiwaczy samochodowych – badania laboratoryjne.
Uwagi dodatkowe .
Przestrzeganie obowiązku informowania konsumentów o odpadach opakowaniowych
produktów.
Przestrzeganie okresów trwałości – przydatności do użycia.
Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną.
Legalność prowadzonej działalności gospodarczej.
Ogółem w 9 placówkach skontrolowano 77 partii produktów w tym 23 partie produktów
biobójczych. Ogółem zakwestionowano 1 partię wyrobów z powodu nieprawidłowego
oznakowania.
Nieprawidłowości stwierdzono w 3 placówkach.
Stwierdzone nieprawidłowości polegały na:
nieprawidłowym oznakowaniu mieszaniny chemicznej co stanowiło naruszenie art. 20
ust.2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich
mieszaninach (Dz. U. nr 63, poz.322 z późn. zm.).
braku uwidocznienia dla użytkowników informacji wymaganych przepisami art. 12
ustawy z dnia 11 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U.
Nr 63, poz. 638 ze zm.).
braku określenia cen jednostkowych na wywieszkach umieszczonych przy towarach
co stanowiło naruszenie przepisów określonych w §8 ust. 1 rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania
cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych
do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, Poz. 894 ze zm.).
USTALENIA KONTROLI
1.
Prawidłowość wprowadzania do obrotu i oznakowania wyrobów.
Prawidłowość oznakowania opakowań jednostkowych preparatów chemicznych
niebezpiecznych oraz produktów biobójczych sprawdzono w oparciu o przepisy:
- ustawy z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 ze zm.),
- ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz. U.
Nr 11, poz. 84 ze zm.),
- ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej(Dz. U. z 2007 r.
Nr 155, poz. 1095 ze zm.),
- rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania
opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 53,
poz. 439),
- rozporządzenia
(WE)
Nr
648/2004
Parlamentu
Europejskiego
i Rady
z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie detergentów (Dz. U. UE.L.2004.104.1),
- rozporządzenia Komisji (WE)nr 907/2006 z dnia 20 czerwca 2006 r. zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 648/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie
detergentów w celu dostosowania jego załączników III i VII (Dz. U. UE.L.2006.168.5),
- rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 29 kwietnia 2010 r. w sprawie rodzajów
substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania
zaopatruje się w zamknięcie utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem
ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz. U. Nr 83, poz. 544).
2
Ocenie poddano w 9 placówkach 77 partii produktów w tym 23 partie produktów
biobójczych, z których 4 partie zostały zaklasyfikowane również jako mieszaniny niebezpieczne
1.1
Substancje i mieszaniny chemiczne
A.
Obowiązek dokonania wymaganej rejestracji substancji oraz obowiązek
dostarczania odbiorcy substancji lub mieszaniny wymaganej karty
charakterystyki.
Badaniom poddano w 7 kontrolowanych placówkach 54 partie mieszanin niebezpiecznych,
w tym 4 partie zostały zaklasyfikowane również jako preparaty biobójcze.
W trakcie kontroli ustalono, że dostawcy wszystkich partii mieszanin niebezpiecznych
dostarczyli karty charakterystyki tych preparatów, zgodnie z wymaganiami art. 31 ust. 1 pkt a
rozporządzenia (WE) Nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r.
w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie
chemikaliów (Dz. U. UE L 396).
W przedmiotowych dokumentach podane były informacje dotyczące numeru rejestracji
substancji lub informacje o treści: ” Numer rejestracji właściwej: substancje podlegają przepisom
okresu przejściowego”
B. Prawidłowość oznakowania substancji i mieszanin oraz ich opakowań.
W omawianym zakresie w 7 placówkach oceniono 54 partie mieszanin niebezpiecznych,
w tym:
50 partii - produktów zaklasyfikowanych do mieszanin niebezpiecznych,
4 partie - produktów spełniających równocześnie kryteria mieszanin niebezpiecznych
i produktów biobójczych.
Sprawdzono zgodność oznakowania opakowań mieszanin niebezpiecznych z wymaganiami
określonymi w:
ustawie z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
(Dz.U. nr 63, poz. 322 z późn. zm.),
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie
oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i mieszanin oraz niektórych
mieszanin (Dz.U. z 2012 r., poz.445),
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów
i sposobu klasyfikacji substancji chemicznych i ich mieszanin (Dz.U. z 2012 r.,
poz.1018),
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012 r. w sprawie rodzajów
substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania
wyposaża się w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne
dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie. (Dz.U. z 2012 r. poz.688)
ustawie z dnia 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz.U. z 2011 r. nr 43,
poz. 244 z późn. zm.).
3
W badanym zakresie w 1 placówce zakwestionowano 1 partię mieszaniny niebezpiecznej –
„Higieniczny środek do wanien z hydromasażem HG łazienka”, á 1 l.
Oceniany produkt został zaklasyfikowany do kategorii mieszanin drażniących i oznaczony
znakiem ostrzegawczym oraz napisem określającym znaczenie znaku: ”produkt drażniący”.
W oznakowaniu produktu stwierdzono brak zwrotu R 38 określającego zagrożenie
dla zdrowia: „Działa drażniąco na skórę” oraz brak zwrotów S bezpiecznego stosowania
mieszaniny niebezpiecznej oraz ich numerów, tj.: S 37 – „Nosić odpowiednie rękawice
ochronne”, S 64 – „W przypadku połknięcia wypłukać usta wodą – nigdy nie stosować u osób
nieprzytomnych”.
W okazanej na badany preparat karcie charakterystyki w pkt. 2.2. Elementy oznakowania
umieszczono zwrot R 38 określający rodzaj zagrożenia oraz zwroty S dotyczące prawidłowego
postępowania z mieszaniną: S 37 i –S 64.
Stwierdzone nieprawidłowości w oznakowaniu stanowiły naruszenie przepisu art. 20
ust.2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach
(Dz.U. nr 63, poz.322 z późn. zm.).
Osoba odpowiedzialna za wprowadzenie do obrotu w kontrolowanej placówce
zakwestionowanej mieszaniny niebezpiecznej- kierownik hurtowni podjął dobrowolne działania
i wycofał ją z obrotu handlowego celem zwrotu do importera i poprawy oznakowania.
Do właściwego miejscowo Sądu Rejonowego skierowano wniosek o ukaranie osoby
odpowiedzialnej - kierownika hurtowni za wprowadzenie do obrotu mieszaniny niebezpiecznej
z oznakowaniem niespełniającym wymagań art.20 ust.2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r.
o substancjach chemicznych i ich mieszaninach tj. o popełnienie czynu określonego w art. 43
ust. 1 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach.
Sąd Rejonowy po rozpoznaniu sprawy i uznaniu obwinionego za winnego wymierzył karę
grzywny.
Skierowano wystąpienie pokontrolne do importera zakwestionowanej mieszaniny
niebezpiecznej z wnioskiem o usunięcie nieprawidłowości. W odpowiedzi na wystąpienie
importer poinformował, że dostosował oznakowanie preparatu do stanu faktycznego.
Przesłano informację do Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Łodzi.
Dla 53 pozostałych partii badanych
w oznakowaniu nie stwierdzono.
mieszanin
niebezpiecznych
nieprawidłowości
Wszystkie 54 badane partie mieszanin niebezpiecznych zostały zaklasyfikowane
do określonych kategorii zagrożeń zgodnie z podziałem podanym w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 10 sierpnia 2012 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji
chemicznych i ich mieszanin (Dz. U. z 2012 r., poz.1018). Żadna z badanych 54 partii mieszanin
niebezpiecznych nie została zaklasyfikowana jako rakotwórcza, mutagenna lub szkodliwa
na rozrodczość.
Spośród ogółu 54 badanych partii mieszanin niebezpiecznych 24 partie podlegały, zgodnie
z ich klasyfikacją, obowiązkowi wyposażenia opakowania jednostkowego w zamknięcie
4
utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie,
określonemu w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 11 czerwca 2012 r. w sprawie rodzajów
substancji niebezpiecznych i mieszanin niebezpiecznych, których opakowania wyposaża się
w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o
niebezpieczeństwie (Dz.U. z 2012 r. poz. 688).
Wszystkie 24 oceniane partie posiadały takie zamknięcia oraz wyczuwalne dotykiem ostrzeżenia
o niebezpieczeństwie. Według oceny inspektorów zamknięcia te uniemożliwiały łatwe otwarcie
opakowań a ostrzeżenia o niebezpieczeństwie były wyraźnie wyczuwalne. Badania spełniania
przez zabezpieczenia i znaki wyczuwalne dotykiem wymagań określonych w normach,
powołanych w ww. rozporządzeniu, nie przeprowadzano.
Ponadto w przypadku 1 badanej partii mieszanin niebezpiecznych, której przypisano
kategorię zagrożenia – preparat drażniący, stwierdzono umieszczenie na opakowaniu
wyczuwalnego trójkąta ostrzegawczego. Zgodnie z ww. rozporządzeniem mieszaniny drażniące
nie podlegają obowiązkowi zaopatrzenia w wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie
o niebezpieczeństwie. Przesłano pismo informacyjne do producenta tego preparatu.
Dla 4 partii - produktów spełniających równocześnie kryteria mieszanin niebezpiecznych
i produktów biobójczych sprawdzono również zgodność oznakowania opakowań
z wymaganiami określonymi w ustawie z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych
(Dz.U. Nr 39, poz. 252 ze zm.). Nieprawidłowości w badanym zakresie nie stwierdzono.
1.2
Produkty biobójcze.
W 4 placówkach oceniono prawidłowość oznakowania 23 partii, w tym:
19 partii - produktów zaklasyfikowanych wyłącznie jako produkty biobójcze,
4 partie - produktów spełniających równocześnie kryteria mieszanin niebezpiecznych
i produktów biobójczych.
Sprawdzono zgodność oznakowania opakowań produktów biobójczych z wymaganiami
określonymi w ustawie z dnia 13 września 2002 r. o produktach biobójczych (Dz.U. Nr 39,
poz. 252 ze zm.).
Dla 4 partii - produktów spełniających równocześnie kryteria mieszanin niebezpiecznych
i produktów biobójczych sprawdzono również zgodność oznakowania opakowań
z wymaganiami określonymi w ustawie z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych
i ich mieszaninach (Dz.U. nr 63, poz. 322 z późn. zm.) oraz rozporządzeniu Ministra Zdrowia
z dnia 20 kwietnia 2012 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych
i mieszanin oraz niektórych mieszanin (Dz.U. z 2012 r., poz.445). Nieprawidłowości w badanym
zakresie nie stwierdzono.
Badane produkty biobójcze zaliczono do następujących kategorii produktów biobójczych:
14 partii - produktów zaklasyfikowanych do kategorii III - produktów biobójczych
do zwalczania szkodników – gryzoni oraz owadów, roztoczy i innych stawonogów,
5 partii - produktów zaklasyfikowanych do kategorii II - produktów konserwujących
– do konserwacji powłok i konserwacji drewna,
5
4 partie - produktów zaklasyfikowanych do kategorii I – produktów dezynfekujących
i produktów biobójczych o ogólnym zastosowaniu – dezynfekujących do użytku
prywatnego i publicznego oraz innych produktów biobójczych.
Wszystkie 23 partie badanych preparatów biobójczych były oznaczone w sposób
prawidłowy i zawierały wymagane informacje określone w ustawie z dnia 13 września 2002 r.
o produktach biobójczych (Dz.U. Nr 39, poz. 252 ze zm.). Na wszystkich opakowaniach
badanych w toku kontroli preparatów biobójczych był podany numer pozwolenia, pozwolenia
tymczasowego albo numer wpisu do rejestru.
Dodatkowo we wszystkich 9 kontrolowanych jednostkach sprawdzono, czy były oferowane
do sprzedaży preparaty biobójcze wymienione w piśmie Departamentu Inspekcji Handlowej
Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nr DIH-074-20(2)/12/JG z dnia 08.08.2012 r.:
HEXADE, HEXADES 300, HEXADES 200, HEXADES 100, HEXADES ACTIVE W żadnej
z kontrolowanych placówek nie stwierdzono w ofercie handlowej ww. preparatów
a kontrolowani przedsiębiorcy złożyli oświadczenia, że nigdy nie prowadzili sprzedaży tych
preparatów biobójczych.
1.3
Zimowe płyny do spryskiwaczy samochodowych – badania laboratoryjne.
Do badań laboratoryjnych mających na celu ustalenie procentowej zawartości metanolu
pobrane zostały 2 partie koncentratów zimowych płynów do spryskiwaczy oraz 1 partia
zimowego płynu do spryskiwaczy w 3 kontrolowanych jednostkach.
Badania przeprowadzone w Specjalistycznym Laboratorium Produktów Włókienniczych
i Analizy Instrumentalnej z siedzibą w Łodzi nie wykazały w badanych próbkach zimowych
koncentratów płynów do spryskiwaczy samochodowych zawartości metanolu. Natomiast
zimowy płyn do spryskiwaczy zawierał 2,75% (przy niepewności 0,21%) metanolu w swoim
składzie. Zgodnie z zapisem w karcie charakterystyki tego preparatu, producent zadeklarował
zawartość metanolu w granicach 1 ÷ < 3%. Zawartość metanolu powyżej 3% nakłada na
producenta obowiązek odpowiedniego oznakowania oraz wyposażenia pojemnika w zamknięcie
utrudniające otwarcie przez dzieci. Na podstawie wyniku badania laboratoryjnego również ta
próbka była zgodna z wymaganiami dotyczącymi zawartości metanolu i obowiązku oznaczania
oraz stosowana wymaganych zabezpieczeń .
1.4
Uwagi dodatkowe .
W toku przeprowadzonych kontroli u 1 przedsiębiorcy poddano badaniom 4 partie
preparatów chemicznych z grupy detergentów, które nie zostały zaklasyfikowane jako substancje
niebezpieczne, mieszaniny niebezpieczne lub produkty biobójcze. Sprawdzenia oznakowania
tych wyrobów dokonano w oparciu o przepisy rozporządzenia (WE) Nr 648/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r.w sprawie detergentów (Dz.U. UE L z 2004 r.
Nr 104, str. 1). W badanym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono.
6
2. Przestrzeganie
obowiązku
opakowaniowych produktów.
informowania
konsumentów
o odpadach
We wszystkich 9 kontrolowanych placówkach sprawdzono, czy przedsiębiorcy sprzedający
produkty w opakowaniach, zgodnie z postanowieniem art. 12 ustawy z dnia 12 maja 2001 r.
o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. Nr 63, poz. 1095 ze zm.) przestrzegali
obowiązku przekazywania użytkownikom tych produktów informacji o opakowaniach
i odpadach opakowaniowych w zakresie:
- dostępnych systemów zwrotu, zbierania i odzysku, w tym recyklingu,
- właściwego postępowania z odpadami opakowaniowymi,
- znaczenia oznaczeń stosowanych na opakowaniach
co najmniej przez wywieszenie odpowiedniej informacji w miejscu sprzedaży.
Stwierdzono w 1 jednostce - brak uwidocznienia takich informacji.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej
(tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) wydano 1 żądanie niezwłocznego
usunięcia uchybienia porządkowo-organizacyjnego poprzez uwidocznienie brakującej
informacji. Wobec osoby odpowiedzialnej zastosowano pouczenie w trybie art. 41 Kw.
Nieprawidłowość została usunięta w trakcie trwania kontroli.
3. Przestrzeganie okresów trwałości – przydatności do użycia.
Spośród ogólnej liczby 77 partii mieszanin chemicznych i produktów biobójczych
poddanych ocenie w toku kontroli przeprowadzonych u 9 przedsiębiorców, w przypadku
wszystkich kontrolowanych partii producenci umieścili informacje odnośnie okresów trwałości –
przydatności do użycia w odniesieniu do daty produkcji lub podając termin. Nie stwierdzono
oferowania do sprzedaży produktów z przekroczonym okresem trwałości – przydatności
do użycia.
4. Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną.
W 5 placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną sprawdzono prawidłowość
uwidaczniania cen wyrobów tj. spełnianie wymagań określonych w rozporządzeniu Ministra
Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen
towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U.
Nr 99, poz. 894 ze zm.).
Kontrolą w tym zakresie objęto 40 partii towarów oferowanych do sprzedaży.
W 2 przypadkach stwierdzono nieprawidłowość polegającą na braku określenia cen
jednostkowych na wywieszkach umieszczonych przy towarach, co stanowiło naruszenie
przepisów określonych w § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r.
w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania
ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U. Nr 99, poz. 894 ze zm.).
7
W jednym przypadku inspektorzy na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 15 grudnia
2000 r. o Inspekcji Handlowej (tekst jednolity Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219 ze zm.) wydali
1 żądanie niezwłocznego usunięcia uchybienia porządkowo-organizacyjnego poprzez
uwidocznienie cen jednostkowych. Nieprawidłowość została usunięta w trakcie trwania kontroli.
Natomiast drugi przedsiębiorca niezwłocznie dobrowolnie usunął stwierdzone uchybienie.
Za popełnienie wykroczenia wobec osób odpowiedzialnych za uwidocznienie cen
zastosowano środek oddziaływania wychowawczego w postaci pouczenia w trybie art.41 Kw.
o obowiązku przestrzegania obowiązujących przepisów prawa.
5. Legalność prowadzonej działalności gospodarczej.
We wszystkich 9 skontrolowanych placówkach faktyczny zakres działalności gospodarczej
prowadzonej przez kontrolowanych przedsiębiorców, stwierdzony w toku kontroli, był zgodny
z przedmiotem działalności zgłoszonym organowi ewidencyjnemu. Przedsiębiorcy wykonywali
działalność gospodarczą na podstawie wpisu
lub rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym.
do ewidencji
działalności
gospodarczej
WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROL I
W związku z nieprawidłowościami stwierdzonymi podczas kontroli:
skierowano wniosek do Sądu Rejonowego o ukaranie osoby odpowiedzialnej
za wprowadzenie do obrotu mieszaniny niebezpiecznej z oznakowaniem niespełniającym
wymagań art.20 ust.2 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach tj. o popełnienie czynu określonego w art.43 ust.1 ustawy
z dnia 25 lutego 2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach,
zastosowano 3 pouczenia, w trybie art. 41 Kw za popełnienie wykroczeń: 1 –
za nieprzestrzeganie obowiązku przekazywania użytkownikom produktów sprzedawanych
w opakowaniach informacji o opakowaniach i odpadach opakowaniowych t.j. z art.26 pkt 3
w związku z art.12 pkt 3 ustawy z dnia 12 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach
opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz.638 z późn. zm.) oraz 2 pouczenia za nieuwidocznienie
cen jednostkowych tj. za wykroczenie określone w art. 137 § 1 Kw w związku
z naruszeniem przepisów art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 5 lipca 2001r. o cenach (Dz. U. Nr 97,
poz. 1050 ze zm.) i § 8 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca 2002 r.
w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu
oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz.U. Nr 99, poz. 894 ze zm.),
wydano 2 żądania dotyczące uwidocznienia cen jednostkowych towarów przeznaczonych
do sprzedaży oraz informacji wymaganych przepisami art. 12 ustawy z dnia 12 maja 2001r.
o opakowaniach i odpadach opakowaniowych,
przesłano 1 wystąpienie pokontrolne do importera zakwestionowanej mieszaniny
niebezpiecznej,
8
przesłano 1 pismo informacyjne do producenta wyrobu niewłaściwie oznaczonego,
przesłano 1 pismo do Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej.
WNIOS KI
Tematyka kontroli obejmowała zagadnienia dotyczące prawidłowości wprowadzania
do obrotu i oznakowania preparatów chemicznych, zaklasyfikowanych jako substancje
niebezpieczne, mieszaniny niebezpieczne lub produkty biobójcze, mogących przez to stwarzać
zagrożenie dla zdrowia lub życia użytkowników. Z punktu widzenia konsumenta
najważniejszym elementem zapewnienia bezpieczeństwa stosowania środków chemicznych jest
odpowiednio uwidoczniona informacja, podana przez producenta na opakowaniu preparatu,
a o ile to konieczne, również w innej formie (np. ulotki). Dlatego też producenci zobligowani są
do umieszczania istotnych dla bezpieczeństwa informacji, znaków ostrzegawczych i stosowania
dodatkowych zabezpieczeń. Zakres tych wymagań regulują odpowiednie przepisy prawne UE
oraz krajowe.
Wszechobecność preparatów chemicznych stosowanych w życiu codziennym (od mydła
po trutki na szczury) sprawia, że każdy jest potencjalnie narażony na niebezpieczeństwo.
Przeprowadzone kontrole wykazały, że mimo bardzo skomplikowanych przepisów
prawnych (bo i przedmiot tych regulacji jest wielce złożony), przedsiębiorcy całkiem dobrze
radzą sobie z ich stosowaniem, o czym świadczy stwierdzenie tylko jednego uchybienia
na 77 zbadanych partii wyrobów. Dodatkowym utrudnieniem było przeprowadzanie kontroli
w tzw. okresie przejściowym, wprowadzania nowego systemu klasyfikacji preparatów
chemicznych (CLP) oraz ich oznaczania (GHS).
Innym zagadnieniem są regulacje prawne mające na celu ochronę osób szczególnie
narażonych t.j. dzieci i osób niepełnosprawnych – zwłaszcza niewidomych lub niedowidzących.
Kontrole wykazały, że producenci preparatów szczególnie niebezpiecznych stosują wymagane
zabezpieczenia w postaci zamknięć utrudniających otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem
ostrzeżenie o niebezpieczeństwie.
Wyniki przeprowadzonych inspekcji wskazują także, że przedsiębiorcy sprawują należyty
nadzór nad przestrzeganiem terminów trwałości podanych przez producentów na opakowaniach
jednostkowych. W powyższym aspekcie nieprawidłowości nie stwierdzono.
Istotnym z punktu widzenia ochrony środowiska naturalnego jest sposób postępowania
z odpadami takimi m.in. jak opakowania po zużytych preparatach chemicznych. Producenci
zobligowani zostali do odpowiedniego oznakowania opakowań a dystrybutorzy do informowania
konsumentów o właściwym postępowaniu z odpadami opakowaniowymi, znaczeniu oznaczeń
stosowanych na opakowaniach oraz o dostępnych systemach zwrotu, zbierania i odzysku, w tym
recyklingu. Z uwagi na ogromne rozpowszechnienie preparatów chemicznych, stosowanych
w wielu dziedzinach życia codziennego, pozostające po zużytych środkach opakowania stanowią
niemały problem i duże obciążenie dla środowiska. Jedynym rozwiązaniem może być
odpowiednie zagospodarowanie odpadów opakowaniowych, w tym recykling. Cel ten możliwy
jest do osiągnięcia jedynie przy właściwej edukacji społeczeństwa w tym zakresie, czemu
9
ma służyć właśnie informowanie konsumentów o właściwym postępowaniu z odpadami
opakowaniowymi. Wyniki przeprowadzonych inspekcji wskazują, że jeszcze nie wszyscy
sprzedawcy stosują się do obowiązujących w tym zakresie przepisów, chociaż stwierdzenie tylko
jednego uchybienia na 9 kontrolowanych przedsiębiorców świadczy o tym, że stopień
uświadomienia sprzedawców w tym zakresie jest wysoki.
Kontrole w punktach prowadzących sprzedaż detaliczną wykazały nieprawidłowości
polegające na braku uwidocznienia cen jednostkowych przy oferowanych do sprzedaży
produktach. Uwidocznienie cen jednostkowych jest istotne ze względu na interes konsumenta,
umożliwia bowiem ułatwienie świadomego wyboru produktu, spośród wyrobów podobnych,
dostarczanych jednak przez producentów w opakowaniach o różnej ilościowo zawartości.
Wyniki przeprowadzonych inspekcji wskazują, że świadomość konieczności podawania
konsumentom takich informacji jest jeszcze zbyt niska, bowiem na 4 skontrolowanych
sprzedawców detalicznych (wliczając w to hipermakety) aż 2 nie zastosowało się do tych
wymagań.
Ze względu na stale rosnącą gamę produktów chemicznych na rynku, z którymi stykamy się
niemal na każdym kroku (w gospodarstwie domowym, remontując dom, jeżdżąc samochodem,
czy oddając się ulubionemu hobby) biorąc pod uwagę zagrożenie jakie mogą one stwarzać
w przypadku niewłaściwego ich użycia z powodu niedostatecznej informacji dostarczonej przez
producenta, z uwagi na bezpieczeństwo konsumentów wydaje się celowym systematyczne
monitorowanie rynku w zakresie objętym niniejszym programem kontroli. Ponadto należy
rozważyć wprowadzenie kontroli z pobraniem produktów do badań laboratoryjnych pod kątem
zagrożeń stwarzanych dla dzieci w tym prawidłowość zamknięć opakowań.
10