Prosimy o przekazanie do RCKiK we Wrocławiu w terminie do 11.02.2013 r. raportów dotyczących powikłań i niepożądanych zdarzeń (tabela 1, tabela 2, tabela 3, tabela 4): Tab. 1. Powikłania zgłoszone do RCKiK na formularzach w 2012r. Data powikłania Nazwisko i imię pacjenta Wiek pacjenta Płeć Przetoczony pacjenta składnik krwi Rodzaj powikłania* Poziom nasilenia odczynu** * Rodzaj powikłania hemoliza – niezgodność w ABO hemoliza – obecność odpornościowych przeciwciał poprzetoczeniowa skaza małopłytkowa alergia wstrząs anafilaktyczny TRALI Duszność poprzetoczeniowa (TAD) zakażenie – bakteryjne szczep ........... HIV HBV HCV CMV inny czynnik uodpornienie antygenami, swoistość przeciwciał krwinek czerwonych ......................................... HLA .................................................................. HPA .................................................................. granulocytów ................................................... IgA Inne niehemolityczny odczyn gorączkowy choroba potransfuzyjna przeszczep przeciwko biorcy obrzęk płuc (niewydolność krążenia, przeciążenie krążenia) hemosyderoza Inne niewymienione **Poziom nasilenia odczynu 0 Brak objawów 1 Objawy pojawiły się natychmiast, ale nie zagrażały życiu i całkowicie ustąpiły 2 Objawy pojawiły się natychmiast i zagrażały życiu 3 Długotrwała choroba 4 Zgon chorego Tab. 2. Powikłania, które nie zostały zgłoszone w 2012r. do RCKiK. Data powikłania Nazwisko i imię pacjenta Wiek pacjenta Płeć pacjenta Przetoczony składnik krwi Rodzaj powikłania* Poziom nasilenia odczynu** * Rodzaj powikłania hemoliza – niezgodność w ABO hemoliza – obecność odpornościowych przeciwciał poprzetoczeniowa skaza małopłytkowa alergia wstrząs anafilaktyczny TRALI Duszność poprzetoczeniowa (TAD) zakażenie – bakteryjne szczep ........... HIV HBV HCV CMV inny czynnik uodpornienie antygenami, swoistość przeciwciał krwinek czerwonych ......................................... HLA .................................................................. HPA .................................................................. granulocytów ................................................... IgA Inne niehemolityczny odczyn gorączkowy choroba potransfuzyjna przeszczep przeciwko biorcy obrzęk płuc (niewydolność krążenia, przeciążenie krążenia) hemosyderoza Inne niewymienione **Poziom nasilenia odczynu 0 Brak objawów 1 Objawy pojawiły się natychmiast, ale nie zagrażały życiu i całkowicie ustąpiły 2 Objawy pojawiły się natychmiast i zagrażały życiu 3 Długotrwała choroba 4 Zgon chorego Tab. 3. Błędy niepowodujące niepożądanego zdarzenia lub zdarzenia bliskie celu zgłoszone do RCKiK w 2012r. Rodzaj Data Błędy niepowodujące niepożądanego zdarzenia Zdarzenia bliskie celu Szczegółowy opis Tab. 4. Błędy niepowodujące niepożądanego zdarzenia lub zdarzenia bliskie celu, które nie zostały zgłoszone w 2012r. do RCKiK. Rodzaj Data Błędy niepowodujące niepożądanego zdarzenia Zdarzenia bliskie celu Szczegółowy opis Zgodnie z przepisami zawartymi w „Medycznych zasadach pobierania krwi, oddzielania jej składników i wydawania, obowiązujących w jednostkach organizacyjnych publicznej służby krwi” podmiot leczniczy powinien przysyłać raporty o poważnych niepożądanych zdarzeniach oraz o zdarzeniach, które mogły zagrażać bezpieczeństwu pacjenta, ale były usunięte przed transfuzją, to znaczy o zdarzeniach bliskich celu i o błędach nie powodujących niepożądanego zdarzenia. - niepożądane zdarzenia – to wszystkie przypadki związane z przechowywaniem, wydawaniem krwi oraz jej składników, które mogłyby doprowadzić do śmierci, stanowić zagrożenie dla życia, spowodować uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta/dawcy, następstwem którego byłaby hospitalizacja bądź choroba. Przykładami niepożądanych zdarzeń mogą być: niewykrycie czynnika zakaźnego, błąd w oznaczeniu grupy krwi w układzie ABO, błąd w etykiecie składnika krwi lub pobranej próbki krwi. Niepożądane zdarzenia muszą być rejestrowane. - zdarzenia bliskie celu (ang. near miss) to zdarzenia (błędy) wykryte w podmiocie leczniczym i usunięte przed przetoczeniem. Przykłady zdarzeń bliskich celu to wykrycie błędnego oznaczenia grupy krwi i zastąpienie go prawidłowym oznaczeniem, stwierdzenie zamiany pojemnika z krwią lub jej składnikiem przed przystąpieniem do transfuzji, wykrycie wydania składnika krwi niezgodnego ze zleceniem i wycofanie go przed przetoczeniem. Rejestracja tych zdarzeń jest obowiązkowa i zmierza do zmniejszenia prawdopodobieństwa ryzyka związanego z procesem transfuzji. Nie ma obowiązku ujawniania danych o osobie, która popełniła błąd. - błędy nie powodujące niepożądanego zdarzenia, to błędy dotyczące przetoczenia nieprawidłowego składnika krwi, który nie spowodował powikłania u biorcy. Przykładem może być zamiana krwi w następstwem której jeden z pacjentów np. grupy A otrzymał krew grupy O. Inny przykład, to niezgodne ze zleceniem przetoczenie nieubogoleukocytarnego składnika krwi. Takie błędy powinny być rejestrowane, a informacja o nich przekazywana do Centrum Krwiodawstwa. Każde obcogrupowe przetoczenie krwi i jej składników oraz przeniesienie przez krew i jej składniki zakażenia bakteryjnego należy traktować jako poważne niepożądane zdarzenie zagrażające zdrowiu, nawet jeżeli nie spowodowało ono poważnej reakcji poprzetoczeniowej. Do niepożądanych reakcji (powikłań) związanych z przetoczeniem składników krwi zalicza się: - wczesne reakcje, występujące w czasie transfuzji lub do 24 godz. po przetoczeniu; takie jak ostry odczyn hemolityczny, wstrząs anafilaktyczny, zakażenie bakteryjne, TRALI, niehemolityczne reakcje gorączkowe, wysypka, rumień, pokrzywka, itp. - opóźnione reakcje poprzetoczeniowe; takie jak opóźniony odczyn hemolityczny, GvHD, małopłytkowa plamica poprzetoczeniowa, przeniesienie zakażenia wirusowego, pasożytniczego lub przeniesienie patologicznych prionów, alloimmunizacja przeciwko antygenom krwinek czerwonych, HLA lub antygenom krwinek płytkowych, itp. W zależności od nasilenia wyróżnia się poważne i lekkie reakcje (powikłania) poprzetoczeniowe. - Do poważnych reakcji poprzetoczeniowych zalicza się: ostry odczyn hemolityczny, posocznicę w następstwie zakażenia bakteryjnego, opóźniony odczyn hemolityczny, TRALI, wstrząs anafilaktyczny, poprzetoczeniową chorobę przeszczep przeciw biorcy, poprzetoczeniowe zakażenie wirusowe, przeciążenie krążenia. Lekarz odpowiedzialny za transfuzję lub lekarz leczący zgłasza taką reakcję poprzetoczeniową do Centrum Krwiodawstwa. Lekarz: 1.musi zabezpieczyć materiał do koniecznych badań, wypełnić odpowiednia dokumentację i przesłać je do laboratorium wykonującego odpowiednie badania, których celem jest wyjaśnienie prawdopodobnych przyczyn zaistniałej reakcji, 2.gdy podejrzewa TRALI, powinien zlecić Rtg klatki piersiowej i BNP (ang. Brain natriuretic peptide). Dotychczas, w przypadku podejrzenia TRALI, obowiązywało wykonanie tylko Rtg. klatki piersiowej, aktualnie należy wykonać także oznaczenie BNP. BNP w TRALI nie jest podwyższony w przeciwieństwie do niewydolności krążenia. - Do lekkich reakcji zalicza się: niehemolityczne odczyny gorączkowe i alergiczne (poza wstrząsem anafilaktycznym), mdłości, krótkotrwałe samoistnie ustępujące zaburzenia układu krążenia i układu oddechowego. Lekarz odpowiedzialny za przetoczenie krwi powinien zgłosić na formularzu do banku krwi każdą lekką reakcję, która wystąpiła podczas przetoczenia krwi lub po jego zakończeniu, jeśli przypuszcza, że miał on związek z transfuzją. Bank krwi powinien przekazywać okresowo (np. co 3 miesiące) do Centrum Krwiodawstwa formularze zgłoszenia lekkiej reakcji poprzetoczeniowej oraz dane zbiorcze dotyczące liczby poszczególnych reakcji, liczby i płci pacjentów, u których wystąpiły, rodzaju przetoczonego składnika krwi. Dane te winny być uzupełnione ogólna liczbą przetoczeń poszczególnych składników i liczba pacjentów, którzy je otrzymali w danym okresie sprawozdawczym.