Bibliografia

SPIS TREŚCI
WSTĘP ..................................................................................................................................... 1
1. KOMUNIKACJA ................................................................................................................ 4
1.1. Pojęcie komunikacji ......................................................................................................... 4
1.1.1. Cechy i funkcje komunikowania ..................................................................................... 4
1.1.2. Struktura procesu komunikowania .................................................................................. 6
1.2. Rodzaje komunikacji ....................................................................................................... 7
1.2.1. Sposoby porozumiewania się ludzi ................................................................................. 8
1.2.2. Formy komunikowania ................................................................................................... 9
1.3. Komunikacja wizualna ................................................................................................. 10
1.3.1. Rodzaje znaków ............................................................................................................ 10
1.3.2. Marka – znak handlowy .................................................................................................12
1.4. Identyfikacja wizualna ..................................... .............................................................13
1.4.1. Podstawowe elementy systemu identyfikacji wizualnej ............................................... 13
1.4.2. Strategia tworzenia i wprowadzania identyfikacji wizualnej ....................................... 16
2. ZARZĄDZANIE W KULTURZE ................................................................................... 18
2.1. Kultura ............................................................................................................................ 18
2.1.1. Definicje pojęcia „kultura” ........................................................................................... 18
2.1.2. Procesy realizowane w dziedzinie kultury .................................................................... 20
2.2. Główne tendencje i problemy w zarządzaniu kulturą ................................................ 21
2.2.1. Globalizacja kultury i komercjalizacja kultury ............................................................. 21
2.2.2. Modele polityki kulturalnej oraz współczesne tendencje w finansowaniu kultury ...... 23
2.2.3. Marketing w kulturze .................................................................................................... 26
2.3. Sytuacja kultury w Polsce ............................................................................................. 27
2.3.1. Polityka kulturalna, decentralizacja kultury i prywatyzacja ......................................... 27
2.3.2. Aktywność kulturalna społeczeństwa polskiego i jej uwarunkowania ......................... 28
2.4. Instytucje kultury ........................................................................................................... 30
2.4.1. Społeczna rola instytucji kultury ................................................................................... 31
2.4.2. Struktura sektora kultury w Polsce ............................................................................... 32
2.4.3. Finansowanie instytucji kultury .................................................................................... 33
3. ANALIZA DZIAŁALNOŚCI CENTRUM KULTURY W TŁUSZCZU .................... 36
3.1. Cele i zadania Centrum Kultury w Tłuszczu .............................................................. 36
3.2. Finansowanie Centrum Kultury ................................................................................... 40
3.3. Dystrybucja ..................................................................................................................... 41
3.4. Komunikacja .................................................................................................................. 42
3.5. Pracownicy ...................................................................................................................... 47
3.6. Konkurencja ................................................................................................................... 50
3.7. Konsumenci .................................................................................................................... 52
3.8. Środowisko działalności gospodarczej Centrum Kultury .......................................... 53
3.9. Analiza ............................................................................................................................. 55
3.10. Wnioski ......................................................................................................................... 59
4. KSIĘGA STANDARDÓW ............................................................................................... 61
4.1. Idea .................................................................................................................................. 63
4.2. Logo ................................................................................................................................. 63
4.2.1. Budowa logo ................................................................................................................. 63
4.2.2. Pola ochronne ................................................................................................................ 64
4.2.3. Rozmiary ....................................................................................................................... 64
4.3. Kolorystyka ..................................................................................................................... 65
4.3.1. Wersja podstawowa logo .............................................................................................. 65
4.3.2. Wersja achromatyczna (jednokolorowa) logo .............................................................. 66
4.3.3. Wersja czarno-biała ....................................................................................................... 66
4.4. Typografia ....................................................................................................................... 67
4.5. Ograniczenia ................................................................................................................... 68
4.6. Przykłady zastosowań .................................................................................................... 69
4.6.1. Papier firmowy .............................................................................................................. 69
4.6.2. Wizytówka .................................................................................................................... 70
4.6.3. Koperty .......................................................................................................................... 71
4.6.4. Wzory uniwersalnych plakatów .................................................................................... 72
4.6.5. Wzory uniwersalnych zaproszeń .................................................................................. 75
ZAKOŃCZENIE ................................................................................................................... 76
BIBLIOGRAFIA ................................................................................................................... 78
ZAŁĄCZNIKI ....................................................................................................................... 81
1. Statut Centrum Kultury w Tłuszczu .................................................................................... 81
2. Wybrane elementy systemu orientacyjnego
(„X Tłuszczańskie Biesiady z Książką – Biografie”) ................................................. 87
3. Wybrane elementy systemu orientacyjnego („Dożynki Gminne – Kozły”) ....................... 88
4. Kwestionariusz ankiety ....................................................................................................... 89
5. Dwie używane wersje logo Centrum Kultury w Tłuszczu ................................................. 93
6. Logo Centrum Kultury ze strony internetowej instytucji i z druków firmowych ............... 94
WSTĘP
Począwszy od lat osiemdziesiątych Polska przechodzi szereg zmian politycznych,
gospodarczych i społecznych. Nakładają się na to zjawiska o szerszym, światowym zasięgu
jak globalizacja, postępująca komercjalizacja i rozwój nowych technologii. Wszystkie te
zmiany wpłynęły znacząco na stan polskiej kultury. Coraz częściej w refleksji nad tą sytuacją
pojawia się określenie „kryzys kultury”. Objawia się on spadkiem uczestnictwa
w publicznych, zbiorowych formach upowszechniania kultury i rozszerzeniu domowej
partycypacji w kulturze realizowanej za pomocą środków masowego przekazu. Widoczne jest
ukierunkowanie społeczeństwa na rozrywkowo-rekreacyjną sferę kultury artystycznej, przy
spadku zainteresowania kulturą wyższą, która staje się coraz bardziej elitarna. Dodatkowo
kryzys budżetu państwa i niskie nakłady na kulturę stawiają instytucje kultury w trudnej
sytuacji. Z jednej strony zmuszone są one do większego wysiłku organizacyjnego
i dostosowania repertuaru do gustów klientów, z drugiej strony szczególnej opieki i wsparcia
wymaga kultura wysoka będąca nośnikiem tradycji i tożsamości narodowej. Zmiany
widoczne są szczególnie w grupie najliczniejszych instytucji kultury, którymi są ośrodki,
domy i centra kultury. Rozpoczął się w nich proces odchodzenia od wąsko rozumianej
działalności artystycznej, na rzecz placówek wielofunkcyjnych, łączących w sobie zadania
edukacyjne, kulturalne, społeczne i sportowe, dostosowane do potrzeb lokalnej społeczności
osiedla, miasta czy gminy. Placówki te, zmagające się z wieloma problemami, podejmują
szereg starań, aby odnaleźć się w nowej rzeczywistości. Coraz częściej też korzystają
z narzędzi i rozwiązań stosowanych przez przedsiębiorstwa nastawione na zysk.
Problematyka pracy oraz zakres analizy wynika z plastycznych zainteresowań autora
związanych szczególnie z komunikacją wizualną i projektowaniem graficznym. Jest zarazem
swego rodzaju podsumowaniem doświadczeń i spostrzeżeń zebranych w ciągu niespełna 3letniej pracy na stanowisku plastyka w Centrum Kultury w Tłuszczu. Szereg
nieprawidłowości w wykorzystywaniu elementów wizualnych skłoniły autora do głębszej
analizy zastanej sytuacji. Zebrane w tym celu informacje w rozmowach z pracownikami
instytucji pozwoliły na stwierdzenie, iż poziom uczestnictwa w publicznych formach
aktywności kulturalnej lokalnej społeczności Tłuszcza nie jest zadowalający. Zainspirowało
to autora do postawienia szeregu pytań, z których najważniejszymi były: kto uczestniczy
w zajęciach prowadzonych przez Centrum Kultury, a kto bierze najczęściej udział
w imprezach kulturalnych? W jaki sposób osoby te dowiadują się o tych zajęciach
i imprezach? W jaki sposób Centrum Kultury promuje swą ofertę? Jakie placówka ma
możliwości, a co ogranicza jej działania? Jak jest postrzegana przez uczestników zajęć, a jak
przez osoby z zewnątrz? Jak wypada w porównaniu z innymi tego typu placówkami
z najbliższych okolic? Odpowiedzi na te pytania zrodziły nowe: Jaką rolę w działaniach
promocyjnych Centrum Kultury pełni komunikacja wizualna? Jakie są jej wady i zalety?
I wiele tym podobnych. Uzyskane dane pozwoliły autorowi na sformułowanie tezy, iż jednym
ze sposobów poprawy komunikacji tejże instytucji kultury może być opracowanie systemu
identyfikacji wizualnej. To konkretne rozwiązanie stało się zarazem tytułem niniejszej pracy.
Celem analizy jest zatem wykazanie, iż komunikacja wizualna Centrum Kultury w Tłuszczu
stanowi ważny aspekt działalności promocyjnej instytucji, a także udowodnienie, że
działalność ta wykazuje duże braki mające istotny wpływ na jej efektywność.
Głównymi metodami, które posłużą udowodnieniu postawionej tezy są informacje
pozyskane w trakcie wywiadów indywidualnych z pracownikami instytucji i analiza
dotychczasowych elementów komunikacji wizualnej, uzupełnione o własne badania
ankietowe przeprowadzone wśród uczestników zajęć prowadzonych w placówce oraz osób
sporadycznie korzystających z jej usług. Autor prezentując teorię analizowanego tematu
korzysta z szerokiego zakresu literatury, materiałów pokonferencyjnych, artykułów
z literatury specjalistycznej, wyników badań społecznych i internetu. Charakteryzując
działalność Centrum Kultury posługuje się materiałami wewnętrznymi placówki jak statut,
regulamin organizacyjny, plan finansowy, foldery, zaproszenia, plakaty i inne. Badania
własne mają za zadanie dostarczyć ogólnych opinii ankietowanych na temat instytucj.
Zgromadzone dane posłużą również do opracowania własnej propozycji systemu
komunikatów wizualnych. Przedstawione one będą w formie Księgi Standardów.
Praca podzielona jest na cztery rozdziały. Pierwszy poświęcony jest zagadnieniom
komunikacji.
Autor
wychodzi
od
szerokiego
zdefiniowania
pojęcia
komunikacji
przedstawiając jej cechy, funkcje i rodzaje, a następnie zawęża zakres rozważań do
szczegółowej charakterystyki jednej z form wymiany informacji – komunikacji wizualnej.
W końcowej części omówione jest zagadnienie systemu identyfikacji wizualnej, będącej
formą wzrokowego kontaktowania się przedsiębiorstwa z otoczeniem. Rozdział drugi
obejmuje rozważania dotyczące zarządzania w kulturze. Przedstawione są w nim różne
aspekty definiowania pojęcia „kultura” oraz procesy realizowane w kulturze jak
upowszechnianie, uczestnictwo i animacja kulturalna. Następnie autor ilustruje najbardziej
charakterystyczne zjawiska dotyczące kultury naszych czasów, czyli jej komercjalizację
i globalizację, po czym przechodzi do opisu roli jaką pełni państwo wobec kultury tzn.
polityki kulturalnej oraz głównych tendencji w finansowaniu kultury w Europie, a także
porusza problem wykorzystania marketingu w sektorze kultury. Rozdział zamyka
charakterystyka sfery kultury w Polsce, w tym zjawisk takich jak decentralizacja państwa
i prywatyzacja, opis uczestnictwa społeczeństwa polskiego w życiu kulturalnym oraz obraz
instytucji kulturalnych. Rozdział trzeci jest analizą działalności Centrum Kultury w Tłuszczu,
przy szczególnym uwzględnieniu aspektów komunikacji wizualnej. Rozdział czwarty stanowi
propozycję konkretnego rozwiązania – systemu identyfikacji wizualnej dla Centrum Kultury
w Tłuszczu. Jest on zorganizowany w formie Księgi Standardów – dokumentu wewnętrznego
firmy zawierającego opis poszczególnych elementów identyfikacji wizualnej oraz zasad ich
stosowania.