szura.indd zura.indd Sec2:24 PARTNERZY: ORGANIZACJE Telefon Zaufania HIV/AIDS: 22 692 82 26 lub 801 888 448* * Płatne za pierwszą minutę połączenia www.aids.gov.pl Ulotka ta jest przeznaczona dla osób dorosłych, które mogą być zainteresowane jej tematyką. Ma na celu dostarczenie informacji na temat zmniejszenia ryzyka zakażenia HIV w populacji mężczyzn mających kontakty seksualne z mężczyznami (w tym mężczyzn biseksualnych). Konsultacja merytoryczna: prof. dr hab. Zbigniew Izdebski, dr n. med. Dorota Rogowska-Szadkowska, dr n. med. Remigiusz Jarosław Tritt, dr n. hum. Agnieszka Walendzik-Ostrowska, mgr Agnieszka Górska, Robert Piotr Łukasik, Wojciech J. Tomczyński 6-07-10 11:14: PRZEDŁUŻA PRZYJEMNOŚĆ Nawet jeśli to szybki seks * ski szura.indd zura.indd Sec1:1 6-07-10 11:14: ? LUBISZ RYZYKO? Zachowując się ryzykownie narażasz się na zakażenie HIV. Ryzykowny może być: kontakt seksualny, używanie niesterylnego sprzętu do przekłuwania lub innego uszkadzania skóry i/lub wstrzykiwania czegokolwiek, kontakt z krwią. Ryzykowne zachowanie seksualne to każdy rodzaj seksualnego kontaktu, w trakcie którego błona śluzowa lub uszkodzona skóra jednej osoby styka się z krwią, spermą, preejakulatem bądź wydzieliną pochwy drugiej osoby. Błony śluzowe są na penisie przy ujściu cewki moczowej, w odbycie, w pochwie, oku, nosie, jamie ustnej. szura.indd zura.indd Sec1:2 1 6-07-10 11:14: ? szura.indd zura.indd Sec1:3 HIV NIE WIDAĆ Zrób test na HIV, dowiedz się jaki jest Twój status serologiczny. Namów na test partnera lub partnerów. Pamiętaj, że ujemny wynik testu dzisiaj nie chroni przed zakażeniem w przyszłości. Każdy, kto podejmuje ryzykowne zachowanie, naraża się na zakażenie HIV. Zakażenie HIV zmieni Twoje życie. Pamiętaj, że są jeszcze inne choroby przenoszone drogą płciową, np. kiła, wirusowe zapalenie wątroby, opryszczka narządów płciowych, rzeżączka, kłykciny kończyste (HPV), chlamydioza. Przed nimi też powinieneś chronić siebie i innych. 2 6-07-10 11:14: JESTEŚ BEZPIECZNY CZY RYZYKUJESZ? SPRAWDŹ! ? Żeby określić, czy dany rodzaj kontaktu jest ryzykowny, trzeba wziąć pod uwagę kilka rzeczy: szura.indd zura.indd Sec1:4 rodzaj płynu, który ma kontakt z błoną śluzową: najbardziej zakaźne są krew i sperma, ilość płynu – im większa ilość płynu, tym większe ryzyko kontaktu z większą powierzchnią błony śluzowej, powierzchnia kontaktu śluzówki z materiałem potencjalnie zakaźnym – im większa powierzchnia kontaktu, tym większe ryzyko przeniknięcia wirusa do krwioobiegu (odbyt i pochwa mają największą powierzchnię kontaktu), czas kontaktu – dłuższa ekspozycja śluzówki na materiał zakaźny (np. spermę) znacząco zwiększa ryzyko zakażenia, istnienie uszkodzeń w obrębie śluzówki narządów płciowych, jamy ustnej, odbytu, 3 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:5 ! status serologiczny partnera – jeśli partner jest pozytywny, czyli żyje z wirusem HIV, to ważny jest jego poziom wiremii, czyli ilość kopii wirusa w jednostce krwi – ryzyko zakażenia zwiększa się, gdy partner zakażony HIV ma wysoki poziom wiremii we krwi (mało wirusa we krwi nie oznacza, że w wydzielinie narządów płciowych też będzie go mało), liczba partnerów i/lub kontaktów seksualnych – pamiętaj, że można zakazić się mając tylko jednego partnera, ale im jest ich więcej, tym większe ryzyko, praktykowane zachowania seksualne: możemy je podzielić na bezpieczne oraz mniej i bardziej ryzykowne – w zależności od rodzaju kontaktu lub możliwości uszkodzeń błon śluzowych i skóry podczas jego trwania, kontakty seksualne pod wpływem alkoholu lub narkotyków. 4 6-07-10 11:14: ! BEZPIECZNE FORMY AKTYWNOŚCI SEKSUALNEJ To takie, w których nie dochodzi do kontaktu błony śluzowej lub uszkodzonej skóry z płynami ustrojowymi. To tzw. dry sex, czyli suchy seks. szura.indd zura.indd Sec1:6 erotyczna rozmowa – jeśli przez telefon, pamiętaj o rachunkach! przytulanie się, obejmowanie, każdy rodzaj wzajemnego masażu – jeśli nie dotyczą narządów płciowych, są zupełnie bezpieczne przy zdrowej skórze, pocałunki – ślina nie jest materiałem zakaźnym, ale uwaga na opryszczkę wargową, pęknięcia warg, uszkodzenia lub zmiany chorobowe w jamie ustnej, wspólny prysznic lub kąpiel, 5 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:7 masturbacja – dotykanie własnych narządów płciowych, też w obecności partnera, należy unikać kontaktu ze spermą i/lub preejakulatem partnera, ! necking – pieszczenie ciała partnera od pasa w górę, petting (techniki manualno-genitalne) bez kontaktu z potencjalnie zakaźnymi płynami ustrojowymi, polegający na pieszczeniu dłońmi ciała partnera łącznie z narządami płciowymi. 6 6-07-10 11:14: MAŁO RYZYKOWNE FORMY AKTYWNOŚCI SEKSUALNEJ !! ! To takie, w których ryzyko zakażenia wirusem HIV jest niskie: szura.indd zura.indd Sec1:8 głębokie pocałunki, petting polegający na pieszczeniu ustami i językiem ciała partnera łącznie z narządami płciowymi pod warunkiem unikania kontaktu ust ze świeżymi skaleczeniami, zadrapaniami i widocznymi otarciami na skórze oraz spermą i preejakulatem partnera, wzajemna masturbacja bez kontaktu ze spermą, preejakulatem i wydzieliną pochwy oraz świeżymi zadrapaniami i skaleczeniami, 7 6-07-10 11:14: techniki manualno-analne takie jak: fisting, czyli wprowadzanie dłoni do odbytu lub fingering, czyli wprowadzanie palca do odbytu, annilingus (kontakty oralno-analne) – całowanie, pieszczenie ustami i językiem odbytu, istnieje dodatkowe ryzyko zakażenia innymi chorobami (np. układu pokarmowego), „złoty deszcz”, czyli oddawanie moczu na partnera lub „brudny seks”, czyli kontakt z kałem – ryzyko zakażenia HIV rośnie, gdy w moczu lub kale jest krew, ze względu na ryzyko zakażenia HIV i innymi chorobami należy unikać kontaktu z twarzą, odbytem, żołędzią czy rankami na skórze. !! szura.indd zura.indd Sec1:9 8 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:10 fellatio (stosunek oralny), czyli pieszczenie ustami i językiem męskich narządów płciowych bez wytrysku nasienia do ust – istnieje jednak ryzyko kontaktu błony śluzowej jamy ustnej z płynem preejakulacyjnym (preejakulatem), który wydzielany jest z cewki moczowej w trakcie podniecenia (wzwodu), a ryzyko jeszcze wzrasta, gdy w jamie ustnej są jakiekolwiek uszkodzenia lub problemy zdrowotne. Intensywne mycie zębów przed i po kontakcie z narządami płciowymi partnera dodatkowo zwiększa ryzyko. 9 !!! !! 6-07-10 11:14: RYZYKOWNE FORMY AKTYWNOŚCI SEKSUALNEJ To takie, w których ryzyko zakażenia wirusem HIV jest wysokie: !!! szura.indd zura.indd Sec1:11 rola biernego partnera podczas stosunku doodbytniczego (analnego), rola aktywnego partnera podczas stosunku doodbytniczego (analnego), ryzyko wzrasta, gdy pojawia się możliwość kontaktu z krwią lub istnieją uszkodzenia i ranki na żołędzi i penisie, stosunek doodbytniczy (analny) nawet z pełnym zabezpieczeniem prezerwatywą w sytuacji, gdy prezerwatywa ulegnie uszkodzeniu podczas użycia lub gdy została nieprawidłowo założona – w takiej sytuacji znacznie obniża ryzyko natychmiastowe przerwanie kontaktu, 10 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:12 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:13 6-07-10 11:14: szura.indd zura.indd Sec1:14 ! ! !! jeśli masz kontakty z kobietami, pamiętaj że stosunek waginalny (wprowadzenie członka do pochwy) jest bardzo ryzykowny – większe ryzyko ponosi kobieta. Błona śluzowa z cewki moczowej na penisie ma kontakt z wydzieliną pochwową, a duże powierzchnie błony śluzowej pochwy ze spermą, ryzyko wzrasta przy długim stosunku, słabym nawilżeniu pochwy, występujących chorobach, stanach zapalnych etc. 13 6-07-10 11:14: ! ? CO ZWIĘKSZA RYZYKO? szura.indd zura.indd Sec1:15 irygacje (lewatywa, prysznic) – zwiększają możliwość podrażnień błony śluzowej w pochwie lub odbycie, gorąca kąpiel – powoduje rozszerzenie naczyń krwionośnych, co ma wpływ na zwiększenie ryzyka wniknięcia wirusa, niektóre mydła, kremy i inne środki higieny – podrażniają błonę śluzową, piercing, depilacje, golenie – każde uszkodzenie skóry, choćby mikrouszkodzenie, to kolejne wrota dla wirusa, użycie narkotyków, dopalaczy lub (i) alkoholu – możesz mieć ograniczoną świadomość i kontrolę nad tym, co dzieje się wokół, to utrudnia negocjowanie bezpieczniejszych zachowań. Ponadto istnieje większe prawdopodobieństwo, że nie użyjesz prezerwatywy. 14 6-07-10 11:14: CO ZMNIEJSZA RYZYKO? ? Ryzyko zmniejsza każde zachowanie, które ogranicza lub całkowicie uniemożliwia kontakt błon śluzowych lub ran z płynami, które mogą być zakaźne (sperma, preejakulat, wydzielina pochwy, krew). Niezależnie od tego, jakie zachowania i techniki seksualne praktykujesz, zastanów się, jak możesz zmniejszyć ryzyko zakażenia HIV. szura.indd zura.indd Sec1:16 15 6-07-10 11:15: szura.indd zura.indd Sec1:17 ? Do penetracji zawsze używaj nawilżonej prezerwatywy. Możesz do nawilżenia użyć specjalnego żelu (lubrykant) na bazie wody. Żel zabezpiecza przed obtarciami skóry i błon śluzowych. Nigdy nie zastępuj żelu kremami, wazeliną, oliwkami etc. (tłuszcze niszczą materiał, z którego jest zrobiona prezerwatywa). Do niektórych technik może się przydać ceratka lateksowa (może ją zastąpić rozcięta prezerwatywa lub rękawiczka) – ochroni ona błony śluzowe Twoich ust przed materiałem potencjalnie zakaźnym. Gdy masz uszkodzoną skórę na dłoniach i kontakt z płynami zakaźnymi lub błonami śluzowymi, załóż rękawiczkę lateksową. Każdą z tych rzeczy stosuj jednorazowo! 16 6-07-10 11:15: ! PREZERWATYWA Porozmawiaj z osobą, z którą planujesz seks o użyciu prezerwatywy. Nie zostawiaj tej rozmowy na ostatnią chwilę. Pokazujesz, że chronisz siebie i partnera przed HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. szura.indd zura.indd Sec1:18 najlepsze prezerwatywy są wykonane z lateksu lub z poliuretanu, najlepiej wybierz prezerwatywę nawilżoną lubrykantem albo zastosuj żel z oddzielnego opakowania (nie używaj tłuszczów, ani wazeliny), do kontaktu analnego używaj specjalnych prezerwatyw – są grubsze i mocniejsze, też bardziej nawilżone, przechowuj je w chłodnym, suchym miejscu, z dala od promieni słonecznych – ciepło szybko uszkadza lateks, wyrzuć prezerwatywę jeśli jest ona wyschnięta, lepka, odbarwiona lub pochodzi z rozerwanego opakowania – dlatego przyjrzyj się jej, zanim ją użyjesz, nigdy nie używaj prezerwatywy powtórnie. 17 6-07-10 11:15: Używając prezerwatyw pamiętaj o kilku sprawach: szura.indd zura.indd Sec1:19 sprawdź na opakowaniu datę ważności i czy jest znak CE, rozerwij ostrożnie opakowanie, uważając, aby nie uszkodzić samej prezerwatywy, sprawdź, w którą stronę rozwija się prezerwatywa, nie rozwijaj jej za mocno, przytrzymując palcami końcówkę prezerwatywy tak, aby nie było w niej powietrza, nałóż ją na członka w stanie wzwodu, wciągnij prezerwatywę na całą długość penisa po odciągnięciu napletka, przytrzymując ciągle jej koniec, prezerwatywę nakładaj na członka zanim nastąpi kontakt narządów (penisa z odbytem), w trakcie stosunku sprawdzaj co jakiś czas, czy prezerwatywa się nie zsunęła, bezpośrednio po wytrysku nasienia, zanim członek zwiotczeje, wyciągnij go, uważając, aby prezerwatywa nie została w środku, ściągnij ostrożnie prezerwatywę, uważając, aby jej zawartość się nie wylała, zawiąż prezerwatywę na supełek, zawiń w opakowanie lub papier toaletowy i wyrzuć do pojemnika na śmieci. 18 6-07-10 11:15: ? SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE I SEKS HIV możesz zakazić się także, używając narkotyków. Z narkotykami nie warto eksperymentować, ale jeśli już to robisz, zadbaj, by używać tylko swojego, najlepiej jednorazowego sprzętu (igły, strzykawki, pipety etc.). Pamiętaj też, że narkotyki lub/i alkohol zmieniają Twoją świadomość. Seks pod wpływem alkoholu lub/i narkotyków może być niebezpieczny – możesz nie mieć wpływu na to, co się dzieje. szura.indd zura.indd Sec1:20 19 6-07-10 11:15: ? szura.indd zura.indd Sec1:21 JEŚLI CHCESZ WIEDZIEĆ WIĘCEJ, PRZYJDŹ DO PKD PKD to punkty konsultacyjno-diagnostyczne, w których możesz zrobić anonimowo i bezpłatnie test w kierunku HIV. W PKD możesz też liczyć na porady doradcy. Powie, czy Twoje zachowania były/są ryzykowne i omówi z Tobą, które będą bezpieczniejsze i zmniejszą ryzyko zakażenia HIV i innymi chorobami. Rozmowa z doradcą, podobnie jak testowanie, są w PKD całkowicie anonimowe i bezpłatne. PKD znajdziesz na terenie całego kraju. Ich aktualna lista, adresy oraz informacje o godzinach otwarcia są dostępne na stronie www.aids.gov.pl 20 6-07-10 11:15: ... I JESZCZE COŚ… Osoba zakażona ma obowiązek poinformować o swoim zakażeniu jedynie partnera seksualnego. Nikt inny nie musi o tym wiedzieć. Zgodnie z zapisami prawa, nie wolno narażać innych na zakażenie: Art. 161. KK § 1. Kto, wiedząc, że jest zarażony wirusem HIV, naraża bezpośrednio inną osobę na takie zarażenie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. § 2. Kto, wiedząc, że jest dotknięty chorobą weneryczną lub zakaźną, ciężką chorobą nieuleczalną lub realnie zagrażającą życiu, naraża bezpośrednio inną osobę na zarażenie taką chorobą, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. szura.indd zura.indd Sec1:22 21 6-07-10 11:15: PARTNERZY: MEDIA KLUBY szura.indd zura.indd Sec1:23 T H E O L D T O W N , W A R S A W fajne miejsce the great place spanie i úniadanie bed & breakfast 6-07-10 11:15: